Kijk hier voor de factsheet van januari 2014

Stand van zaken taalproject – jan 2014
Samen aan de Maas
Intro
De stichting Radar Wmo diensten is sinds 2013
verantwoordelijk voor de uitvoering van zorg en
welzijn in de deelgemeente Rotterdam centrum.
Met de inzet van twee sociale wijkteams, de
wijkcoöperatie, studenten, vrijwilligers en
ondernemers voert Radar een groot aantal
diensten voor (kwetsbare) bewoners uit.
Onderdeel van het dienstenpakket van Radar is
het aanbieden van taalcursussen. Veel mensen
beheersen de Nederlandse taal niet of
onvoldoende en dat leidt vaak tot sociale
achterstand. Ze vinden niet de baan die ze willen
of zijn niet in staat om een opleiding te volgen.
Sommigen lukt het zelfs niet om goed te
communiceren met hun kind of kleinkind of een
praatje te maken met de buurvrouw. Taal is dus de
sleutel om mee te kunnen doen. Met een goed
taalaanbod willen wij mensen weer perspectief
bieden.
Groepsles & taalcoaches combineren
Groepsles
Radar organiseert haar taalcursussen binnen twee
bestaande programma’s:
 Taal voor het Leven, landelijke aanpak van
stichting Lezen & Schrijven. Dit is een
traject van een jaar. Daarna kan een
deelnemer naar behoefte doorstromen
naar het reguliere taalaanbod in de stad.
 Taal Dichtbij, dat gestimuleerd wordt via
het zg. taaloffensief Rotterdam. Dit is een
traject van zes maanden, ook naar wens te
verlengen met zes maanden. Deelnemers
gaan dan over naar een cursus van Taal
voor het Leven.
Beide programma’s hebben een praktijkgerichte
insteek. Met de inzet van professionele taaldocenten, vrijwillige taaldocenten en vrijwillige
taalcoaches.
Een deel van de taalcoaches zijn studenten
sociaal-maatschappelijke dienstverlening (Mbo).
Begin januari 2014 zijn er 172 cursisten:
Taal voor het Leven, 4 groepen, 70 deelnemers;
Taal Dichtbij, 5 groepen, 102 deelnemers.
Taalcoaches
Naast deelname aan de groepslessen, gaan
deelnemers wekelijks met een taalcoach in
gesprek. Dat gebeurt vaak in een klein groepje van
deelnemers. Ongeveer twee uur per week gaat
een vrijwillige taalcoach met hen op pad.
Taalcoaches ondersteunen nieuwe
Rotterdammers om zich thuis te voelen in de stad.
Bijvoorbeeld door een wandeling, een bezoek aan
een museum, instelling of bibliotheek.
Deelnemers: vinden en binden
De werving van deelnemers verloopt grotendeels
via persoonlijke contacten en is zeer intensief. De
mensen die we aanspreken zijn bestaande relaties
uit het netwerk van Radar. Maar ook veel nieuwe
contacten van verschillende stichtingen, informele
sleutelfiguren of contactpersonen die via
hulpverleners worden door gegeven. Actieve
burgers die de buurt goed kennen vervullen een
belangrijke sleutelrol. Met hen samen organiseren
we ook voorlichtingsbijeenkomsten over ons
aanbod.
Projectleider Mahender Autar verwoordt het zo:
‘voor elk e k ennismak ing bereid ik me goed voor. Ik
weet veel van verschillende culturen, codes en
gewoonten. Overtuigen luk t niet in een gesprek ,
het vertrouwen moet je in de loop van de tijd
verdienen. Door goed te luisteren, door aan te
sluiten bij de specifiek e wensen, door respect te
tonen voor andere culturen en gewoonten. Ik
benader de verschillende etnische groepen apart,
op deze manier k an ik het beste aansluiten en het
beste resultaat boek en’.
Nu er eenmaal een groot aantal groepen draaien,
zijn onze enthousiaste deelnemers natuurlijk ook
belangrijk voor de werving. Zij delen hun positieve
ervaringen met bekenden in hun omgeving.
Zonder veel extra inspanningen komen er nu
wekelijks nieuwe aanmeldingen bij ons binnen.
Samenwerking
Leidend principe in al ons werk is de zogenaamde
WIE-focus; Wie gaat wat doen? De professional of
de vrijwilliger? WIE staat voor:



Wederk erigheid
Informeel netwerk en
Eigen k racht.
Bij de uitvoering van ons taalaanbod werkt het zo
dat de vrijwilligers van de organisaties, in feite
onze ambassadeurs, het volledig eigenaarschap
van de cursus hebben. Radar faciliteert alleen; we
zorgen voor leslokalen, docenten, taalcoaches,
materialen etc. We zorgen voor structuur en
perspectief. Bij elke stap die we zetten worden de
ambassadeurs actief betrokken. Als steunpilaren
van het project zijn zij ook de pijlers voor het
succes.
Met alle samenwerkingspartners is er regelmatig
overleg. Ook is er elk kwartaal een
inspiratiebijeenkomst. Een informele sessie met de
taaldocenten, de taalcoaches en de
ambassadeurs. Er worden ervaringen
uitgewisseld, mensen geven elkaar tips en
suggesties.
Opzet & organisatie lessen
Bij de aanmelding worden gegevens over de
cursist verzameld die we onder andere gebruiken
om de groepen in te delen. We maken
onderscheid in drie taalniveaus: analfabeet,
beginner, gevorderd.
Elke lesgroep treft elkaar een of meerdere keren
per week voor de gezamenlijke les. Onder leiding
van een vast team dat bestaat uit de taaldocent,
een vrijwilliger en een stagiaire. Een groep heeft
tussen de 15 – 25 cursisten. De docent is
verantwoordelijk voor de uitvoering en didactische
kwaliteit van de lessen. Voor elke groep is er een
vrijwilliger die zorgt voor de coördinatie en
praktische zaken. Dan gaat het om de registratie
van de deelnemers, het regelen van de koffie/thee,
het dupliceren materiaal etc. Ook deze vrijwilliger
is elke les aanwezig.
In elke groep draait ook minimaal een stagiaire
mee (mbo maatschappelijke dienstverlening).
Deze stagiaire assisteert bij de les, is soms ook
taalcoach en let ook op het proces. Als een
deelnemer niet goed mee doet aan de les, of veel
afwezig is, dan checkt de stagiaire wat daarvan de
oorzaak is. En signaleert, beschrijft, diagnosticeert
een mogelijk probleem. Problemen die we in onze
taalgroepen tegen komen zijn financiële perikelen,
bijvoorbeeld aanmaningen van een
energieleverancier. Soms zijn er problemen in de
huiselijke sfeer, met name opvoedings- en
relatievraagstukken. Door de vroege signalering
van knelpunten weten we de uitval van cursisten te
beperken. Als het nodig is verwijzen we mensen
naar de Vraagwijzer (Kwadraad). Op basis van
onze signalen zijn zij een specifiek spreekuur voor
Chinese Nederlanders gestart.
Het traject Taal Dichtbij duurt zes maanden, het
traject Taal voor het Leven een jaar. Het traject
Taal Dichtbij kan worden aangevuld met zes
maanden Taal voor het Leven. Na afloop van een
traject ontvangen deelnemers een certificaat en is
er een feestelijke afsluiting.
Aan het einde van elk traject is er een bijeenkomst
met mensen van ROC Zadkine en het Albeda
College. Zij komen meer vertellen over mogelijke
vervolgopleidingen.
Welk materiaal wordt gebruikt?
Door Taal Dichtbij zijn eigen materialen ontwikkeld.
Bij Taal voor het Leven worden de lesmaterialen
gebruikt die ontwikkeld zijn door de stichting Lezen
en Schrijven. Daarnaast maken de docenten en
vrijwilligers zelf ook allerlei aanvullend, creatief
lesmateriaal. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld de
populaire ‘mini-producten’ uit de supermarkt, laten
deelnemers collages maken van reclamefolders
etc.
Waar vinden de lessen plaats?
In verschillende locaties in de wijken:
 Aktiegroep de Gaffelstraat; vier
taalgroepen Taal Dichtbij, een groep Taal
voor het Leven
 Leeszaal; twee groepen Taal voor het
Leven
 Buurthuis Adriana; een groep Taal voor het
Leven
 Kipstraat; een groep Taal voor het Leven.
Inzet vrijwillige taalcoaches
Feiten en cijfers 2013
Naast de groepslessen hebben cursisten
regelmatig ontmoetingen met de taalcoach. Dat
gebeurt in duo’s van deelnemers of kleine
groepjes. Cursisten maken hiervoor samen met de
taalcoach een planning. Deze inzet is een
aanvulling op de groepslessen, vaardigheden
worden meteen in de praktijk gebracht. Het thema
van de ontmoetingen bepalen de cursisten zelf.
Dat kan variëren van het oefenen van een gesprek
met de huisarts, of een bezoek aan een museum,
tot het opwaarderen van de ov-chipkaart.
Door deze gesprekken verbeteren niet alleen de
taalvaardigheden van de cursisten. Alle
deelnemers, dus ook de taalcoach zelf, leren meer
over elkaars achtergrond, cultuur etc.
Aantal deelnemers
 9 taalgroepen gestart
 15-25 deelnemers per groep
 in totaal 172 deelnemers
Met een taalcoach naar Piet Hein:
Isman, Ahmed en ik hebben om 15:00
afgesprok en op de Lage Erfbrug. Om 14:50 gaat
de telefoon, Ahmed, of het k lopt dat de brug ligt
aan het eind van de Nieuwe Binnenweg en het
eind van de Rochussenstraat. Ze staan er al en ik
sta voor Koek ela. De brug staat open, ik zie de
mannen aan de overk ant staan. We bezoek en na
ons gesprek van vorige week over Somalische
k apers de Nederlandse zeerover Pieter
Pieterszoon Heyn. We lezen de tek sten bij zijn
standbeeld, rek enen uit dat hij in de negentig is
geworden, besprek en de wapens die hij bij zich
draagt en wat het criterium is om een k aper
genoemd te worden. We lopen door historisch
Delfshaven, door zijn geboortestraat, de Piet
Heinstraat en alles wordt taal. Er k an geen woord
meer ongelezen blijven. Ahmed zegt dat Somaliers
op zoek zijn naar vrijheid. Die vrijheid k regen ze in
1966. Ik vraag of onafhank elijk heid en vrijheid
hetzelfde zijn. Isman zegt dat vrijheid betek ent dat
het veilig is, vrijheid en veiligheid horen bij elk aar.
Onze volgende ontmoeting gaat over vrijheid. We
sprek en af bij Zadk ines beeld De Verwoeste Stad.
De motivatie van de taalcoaches verschilt, de rode
draad is dat zij allemaal iets willen betek enen voor
bewoners in Rotterdam centrum.
Een van de taalcoaches geeft aan: ‘Ik weet wat het
is om in een Turk s gezin op te groeien. Bij mij thuis
werd geen Nederlands gesprok en. Ik weet dus ook
hoe moeilijk het dan is om Nederlandse te leren.
Zek er nu ik een beroep heb waarin taal heel
belangrijk is (juriste). De Nederlandse samenleving
heeft ervoor gezorgd dat ik bereik t heb waar ik nu
sta. Nu is het tijd om wat terug te doen’
Kenmerken deelnemers
 afkomstig uit verschillende wijken en
buurten
 diverse etnische achtergrond; Afghaans,
Chinees, Irakees, Marokkaans, Somalisch
en Turks
 variëren in leeftijd van 23 tot 50 jaar
 20% mannen en 80% vrouwen
Met inzet en betrokkenheid van:
 4 ambassadeurs
 11 taaldocenten
 11 groepsassistenten
 26 vrijwillige taalcoaches
 12 stagiaires (Mbo-SMD, niveau 3-4).
In totaal zijn er 47 vrijwilligers en 5 betaalde
taaldocenten.
Hoe verklaren we dit succes?
Er zijn verschillende redenen waarom we erin
geslaagd zijn om zoveel deelnemers aan ons te
binden. Die combinatie van succesfactoren
benoemen we hier.
1. Laagdrempelig aanbod
 uitgebreide voorlichting vooraf
 snelle aanmeld- en inschrijfprocedure
(binnen twee weken na aanmelding kun je
starten)
 geen wachtlijst
 symbolische kosten (€ 45,00 per
deelnemer ,per jaar)
 lessen kun je volgen in je eigen wijk
 goed bereikbaar
 afhankelijk van je mogelijkheden, een,
twee of drie keer per week een
bijeenkomst
2. Persoonlijke benadering
We hanteren een persoonlijke aanpak op maat
(zowel in de werving, groepsindeling, benadering
van deelnemer etc.). We hebben zo goed zicht op
de vraag vanuit de bewoners. De behoeften en
mogelijkheden van de deelnemers zijn leidend
voor de inhoud en opzet van ons aanbod.
3. Meer dan alleen taal
Het gaat bij ons niet alleen om taal, maar ook om
culturele vorming (door de inhoud van de lessen,
opdrachten, excursies etc. maken mensen echt
kennis met de Nederlandse maatschappij). Door
onze intensieve opzet hebben we goed zicht op
wat er speelt bij de deelnemers. Waar dat nodig is
kunnen we efficiënt doorverwijzen naar de
hulpverlening.
4. Brede samenwerking
We werken met een groot aantal, diverse
organisaties samen. We investeren in deze
contacten, zowel informeel als formeel. Het gaat
om onze relatie met de vrijwilligersorganisaties die
een sleutelrol spelen naar de deelnemers, de
stichting Lezen en Schrijven, de taaldocenten en
taalcoaches en diverse opleidingen. Door de
intensieve en persoonlijke samenwerking hebben
we een grote naamsbekendheid en een sterk
commitment van veel personen en organisaties.
5. Radar faciliteert alleen
De opzet op maat en de activiteiten ontstaan uit
het zelf organiserend vermogen van
ambassadeurs, deelnemers, docenten,
taalcoaches, vrijwilligers en stagiaires. De positie
die Radar inneemt is mede een verklaring voor het
succes. Wij doen niet, wij faciliteren alleen. Dat
betekent dat we een rol spelen in de werving, de
administratie, de logistiek (locaties, consumpties)
en dat we zorgen voor de leermiddelen. De
uitvoering van de lessen en de ontmoetingen,
daarvoor zijn de betrokken ambassadeurs,
vrijwilligers, stagiaires, deelnemers en docenten
samen verantwoordelijk.
Uitdaging & plannen
Al doende leren wij. Ons taalaanbod zal altijd in
ontwikkeling blijven. Steeds weer is het een
kwestie van inspelen op de specifieke vragen en
behoeften van deelnemers. Continue werken we
aan de verbetering van de kwaliteit van ons
aanbod.
Er zijn vergevorderde plannen om de
samenwerking met andere organisaties in
Rotterdam uit te breiden. Zodat we nog meer
praktijkervaringen aan onze lessen kunnen
toevoegen. Bijvoorbeeld stadsrondleidingen voor
de cursisten in samenwerking met het VVV en
historische verenigingen.
We zijn ons ervan bewust dat de kracht van onze
aanpak tegelijkertijd ook de ‘zwakte’ kan worden.
Het succes van de opzet is grotendeels te danken
aan de vrijwillige inzet van velen. Die vrijwilligers
moeten we koesteren en betrokken houden. Naast
informele, leerzame en gezellige ontmoetingen
gaan we ook andere manieren gaan vinden om
vrijwilligers voor langere tijd aan ons te binden.
Vooruitblik 2014
We gaan de organisatie van het taalproject Samen
aan de Maas verder professionaliseren. Er komt
een beleid voor de inzet van vrijwillige docenten,
in-en doorstroom van de cursisten en het creëren
van pedagogisch lesruimtes. Samen met
beleidsmakers van de gemeente bekijken we hoe
we onze ervaringen kunnen delen met andere
deelgemeenten (straks gebiedscommissies).
Recent hebben acht extra docenten de opleiding
van stichting Lezen en Schrijven afgerond. Zij
staan in de startblokken om nieuwe groepen te
begeleiden.
Eind januari 2014 gaan 180 nieuwe deelnemers
van start. Waaronder mensen met een Chinese,
Somalische en Arabische achtergrond.
Onze ambitie is om in twee jaar minimaal 500
cursisten voor Nederlandse taallessen te hebben.
De teller staat al op 352 deelnemers. Bijna
dagelijks ontvangen we nieuwe aanmeldingen.
Onze ambitie is dus reëel, we verwachten die
zeker te halen.
De positie die we als Radar hebben ingenomen
heeft de eigen kracht van veel mensen in
Rotterdam centrum versterkt; bij cursisten, maar
ook bij vrijwilligers, docenten en studenten.
Meer informatie?
Neem contact op met:
 Mahender Autar, projectleider
m.autar@radaruit voering.nl
06 - 50253351
 Suzette Thielman, projectassistent
[email protected]
06 - 55680913.

Download Report