Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Kasteel Hoensbroek ‘’Analyse vochtproblemen gevel en kelder’’ Student: Projectleider: Periode: Stanley Didden 1052942 Benny Curfs 0804991 Mevr. Wezenberg 22 april tot 26 april 2013 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Kasteel Hoensbroek Vervangende opdracht excursie, Bouwmanagement aan Zuyd Hogeschool Student: Studentnummer: Klas: Studie: School: Projectleider: Conservator: Inspecteur: Plaats: Stanley Didden & Benny Curfs 1052942 & 0804991 BBE4BOMA Sciences and Technology aan de faculteit Bouw Zuyd Hogeschool Mevr. Wezenberg Mevr. Orbons Dhr. van Hees Hoensbroek, 26 april 2013 2 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Voorwoord Blok 4.3 van de studie Built Environment staat voor de vierdejaars studenten Bouwmanagement in het teken van het afstuderen. Halverwege dit blok nemen de studenten deel aan een door school gefaciliteerde buitenlandse excursie. Deze excursie heeft een verplichtend karakter en wanneer een student niet wenst deel te nemen aan deze excursie dient hij/zij een vervangende opdracht te vervullen om te voldoen aan de door school gestelde eisen. Daarnaast verdient men enkel door het deelnemen aan de vervangende opdracht de benodigde studiepunten (1,5 EC) voor deze minor. Het onderwerp van deze vervangende opdracht is het historische kasteel Hoensbroek. Uit communicatie tussen docenten binnen Zuyd Hogeschool, Monumentenwacht Limburg en het management van kasteel Hoensbroek bleken er een aantal vraagstukken te liggen die mogelijk door studenten onder de loep genomen konden worden. Deze vraagstukken zijn vervolgens onderverdeeld en uitgewerkt in 4 verschillende opdrachten. Onderwerp van dit advies is de derde opdracht; een analyse van de vochtproblemen in gevel en kelder. Deze opdracht is uitgewerkt door Stanley Didden en Benny Curfs, beiden vierdejaars studenten Bouwmanagement aan de faculteit Bèta Sciences and Technology van Zuyd Hogeschool te Heerlen. Dit adviesrapport is in de eerste plaats bestemd voor het management van Kasteel Hoensbroek. In de tweede plaats is dit rapport bestemd voor dhr. van Hees, Monumentenwacht Limburg en mevr. Wezenberg, projectleider aan Zuyd Hogeschool. Op deze plek willen we de begeleiders van de diverse betrokken organisaties bedanken voor hun hulp en sturing. Een speciaal woord van dank richten wij aan mevr. Anne Rose Orbons, conservator van Kasteel Hoensbroek, voor haar gastvrijheid en openheid. Hoensbroek, 26 april 2013, Stanley Didden & Benny Curfs. 3 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Inhoud Samenvatting...............................................................................................................................................................5 1. Inleiding ...............................................................................................................................................................6 2. Onderzoek ...........................................................................................................................................................7 3. 2.1 Rechterfronttoren .......................................................................................................................................7 2.2 Kelderhal ter plaatse van het herentoilet ...................................................................................................7 2.3 Kelderhal ter plaatse van lift en trap ...........................................................................................................8 Analyse ................................................................................................................................................................8 3.1 Rechterfronttoren .......................................................................................................................................8 3.2 Kelderhal ter plaatse van het herentoilet ...................................................................................................9 3.3 Kelderhal ter plaatse van lift en trap ...........................................................................................................9 4. Conclusies ..........................................................................................................................................................10 5. Aanbevelingen ...................................................................................................................................................11 Bronnen .....................................................................................................................................................................12 Bijlage ........................................................................................................................................................................13 4 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Samenvatting Het Kasteel Hoensbroek heeft een toenemende mate last van vochtproblemen. Deze problemen komen met name tot uiting in de gevel van de rechterfronttoren en in de kelder. Aan studenten van Zuyd Hogeschool de vraag om deze problematiek onder de loep te nemen en te komen met relevante adviezen. De huidige problematiek vormt op de langere termijn een gevaar voor zowel het slotgebouw als de museum collectie. De hoofdvraag bij dit probleem is als volgt: “Wat is de bron van de vochtproblematiek in de kelders en in de voorgevel van de rechterfronttoren en wat kan er eventueel aan gedaan worden om deze problemen op te lossen?”. Om tot een gedegen antwoord te komen op de hoofdvraag is het adviesrapport opgebouwd uit een onderzoek, analyse, conclusies en aanbevelingen. In de eerste fase van het rapport is er voornamelijk onderzoek in het veld gedaan. Hierbij zijn de probleemgebieden schriftelijk en op foto vastgelegd. De vochtvlekken in de voorgevel van de rechterfronttoren dateren reeds van voor de installatie van de nieuwe ketels, maar lijken in omvang te zijn toegenomen sinds de installatie van de nieuwe ketels en rookgasafvoer. Na inspectie van de binnenzijde van de constructie bleek er sprake van vocht op de tweede verdieping naast de schouw. Het vocht dat zichtbaar is ter plaatse van het herentoilet beperkt zich tot twee plekken naast de eerste twee portalen. Hier is te zien dat de verf over een kleine oppervlakte heeft losgelaten. Gekeken vanaf het derde kasteelplein is te zien dat de natuurstenen opstap aan de galerij op enkele plekken geen specie meer in de voegen heeft. Het vochtprobleem in de kelderhal ter plaatse van lift en trap komt tot uiting op de kelderwand aan de zijde van het derde kasteelplein. Het aanwezige vocht, schimmel en mos bevindt zich aan de onderzijde van de overgang tussen het dikkere en dunnere gedeelte van de kelderwand en is vrij oppervlakkig. rookgasafvoer te realiseren. Mogelijke oplossingen voor het vocht in het plafond van de kelderhal ter plaatse van het herentoilet liggen in het renoveren van de opstap naar de galerij. Verder kan men overwegen om natuurlijke of mechanische ventilatie toe te laten. Uit rioleringstekeningen bleek dat er ter hoogte van de vochtplekken een rioleringsbuis van Ø 125mm loopt, om lekkages in deze buis buiten te sluiten kan men overwegen een camera inspectie uit te laten voeren. Het oplossen van de vochtproblematiek in de kelder ter plaatse van de lift en trap kan op verschillende manieren aangepakt worden. Zo zullen simpele dingen als het schoonmaken van de goot en hemelwaterafvoer het probleem kunnen verminderen. Het verbeteren van de ventilatie in de kelder zal in ieder geval het vochtgehalte doen dalen. Verder bleek uit gegevens dat er langs de gevel een ondergrondse aansluiting van de hemelwaterafvoer zou kunnen liggen. Deze leiding zou wellicht gecontroleerd kunnen worden. Verder zou men kunnen kijken naar het afschot van de bestrating op het derde kasteelplein. Nederland ken een aantal bedrijven die gespecialiseerd zijn in vochttechniek, men kan overwegen een zulk soortig bedrijf in te schakelen. De vochtproblematiek in de gevel van de rechterfronttoren kan verschillende oorzaken hebben. De eerst mogelijke oorzaak voor de problematiek zou scheurvorming in de rookgasafvoer kunnen zijn. Een mogelijke andere oorzaak zou kunnen zijn dat de nieuwe rookgasafvoer door de strenge winters los is gekomen van de constructie. Verder zou het kunnen zijn dat regenslag in combinatie met slecht/oud voegwerk ervoor zorgt dat de hoeveelheid vocht in de gevel groter wordt. Ook zou in schoorsteencondensatie een mogelijke oorzaak voor de problematiek kunnen liggen. Mogelijke oorzaken van de vochtplekken in het plafond van de kelder ter plaatse van het herentoilet zijn: de ontbrekende specie tussen de treden van de galerij zou het mogelijk kunnen maken dat het regenwater via de treden haar weg vindt naar het plafond van de kelderhal. Een andere mogelijke oorzaak zou kunnen liggen in het feit dat de ruimte slecht geventileerd is. Rioleringstekeningen wijzen uit dat er vlak naast de portalen een rioleringsbuis (Ø125 mm) loopt. Een lekkage in deze leiding zou ongetwijfeld kunnen zorgen voor vocht in de kelderhal. Mogelijke oorzaken van de schimmel en het mos op de kelderwand ter plaatse van de lift en trap: de eerst mogelijke oorzaak van dit probleem is dat de plek waar het vocht zichtbaar is, gelijk is aan de bodemwaterstand. Als het afschot van de bestrating op het derde kasteelplein ongunstig ligt zal veel regenwater richting de kelderwand stromen. Mogelijk ligt er een hemelwaterafvoer ter plaatse van de vochtige kelderwand. Lekkages in deze leiding kunnen tot uiting zijn gekomen in de kelderwand. Een laatste mogelijke oorzaak zou een verstopte goot kunnen zijn. Het vocht in de voorgevel van de rechterfronttoren kan in ieder geval verminderd worden door het inspecteren van het rookgasafvoerkanaal en het verhelpen van eventuele breuken of scheuren in dit kanaal. Daarnaast kan het vervangen van het voegwerk de invloed van regenslag verminderen. Mochten voorgenoemde aanbevelingen geen uitkomst bieden, dan kan men overwegen om een alternatieve 5 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 1. Inleiding Kasteel Hoensbroek is gebouwd in 5 bouwfases, deze fases spelen zich af van de 13de tot en met de 18de eeuw. In de jaren ’30 van de 20ste eeuw is het slotgebouw van kasteel Hoensbroek voor de eerste keer grondig gerenoveerd. Rond 1986 heeft men het slotgebouw voor de laatste keer onder handen genomen. De afgelopen jaren heeft het slotgebouw van kasteel Hoensbroek in toenemende mate last van vocht. Deze vochtproblematiek komt voornamelijk tot uiting in de kelders en in de voorgevel van de rechterfronttoren. Verdere toename van vocht in het gebouw is schadelijk voor de in het gebouw aanwezige museum collectie. Los van dit feit zorgt vocht voor een ongezond en onaangenaam binnenklimaat. De grootste vraag die de organisatie van kasteel Hoensbroek heeft is: “Wat is de bron van de vochtproblematiek in de kelders en in de voorgevel van de rechterfronttoren en wat kan er eventueel aan gedaan worden om deze problemen op te lossen?”. In de eerste plaats zal er een inventarisatie gemaakt worden van de losstaande problemen, vervolgens zal de oorsprong van ieder probleem gezocht worden. Als laatste volgen een aantal relevante suggesties. Het adviesrapport dient te voldoen aan een aantal randvoorwaarden; in de eerste plaats dient de uitwerking van het rapport binnen 42 uur afgerond te zijn. Verder beperkt het rapport zich tot het slotgebouw en de in de opdracht omschreven gebieden. Het antwoord op de hoofdvraag wordt theoretisch benaderd. Het adviesrapport bestaat in totaal uit vier hoofdstukken. Hoofdstuk 2 bestaat uit het onderzoek naar vast gestelde vochtproblematiek en is opgedeeld in drie paragraven. Paragraaf 2.1 gaat in op de vochtproblemen ter plaatse van de rechterfronttoren, paragraaf 2.2 gaat in op de problematiek ter plaatse van de kelderhal bij de herentoiletten en het onderwerp van paragraaf 2.3 is het vochtprobleem in de kelderhal ter plaatse van de lift en trap. De analyse van de vochtproblematiek is te vinden in hoofdstuk 3, dit hoofdstuk is op dezelfde manier opgebouwd als hoofdstuk 2. In hoofdstuk 4 zijn de belangrijkste bevindingen omgeschreven naar conclusies. Het laatste onderdeel van dit adviesrapport zijn de aanbevelingen in hoofdstuk 5. 6 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 2. Onderzoek 2.1 Rechterfronttoren Wanneer men kijkt naar de voorgevel van de rechterfronttoren ziet men een aantal donkere zwarte vlekken (afbeelding 1). Deze vlekken bestaan uit vocht dat volgens de organisatie van Kasteel Hoensbroek wellicht afkomstig is uit het rookgasafvoerkanaal van de recentelijk vernieuwde cv-installatie. Een extern bedrijf heeft reeds onderzoek gedaan naar deze vlekken. Zo heeft men de gevel bekeken met gespecialiseerde camera’s. De bron van de problematiek is hier echter niet mee gevonden. Dit betekent dat het management van Kasteel Hoensbroek tot op heden nog geen oorzaak heeft kunnen vinden voor dit verschijnsel. Verder onderzoek is gewenst aangezien vocht aan de binnenkant van de constructie negatieve gevolgen kan hebben voor de in het gebouw aanwezige historische collectie. 25 m2 Na een verkennend onderzoek buiten en binnen de rechterfronttoren is er een beeld gevormd van de bestaande situatie. Wat gedurende het onderzoek naar voren kwam was dat ter hoogte van de begane grond een vochtplek te zien is van circa 3 m2 (afbeelding 1). Tussen de eerste en tweede verdieping is er een aanzienlijk grotere vochtplek te vinden, die circa 25 m2 groot is (afbeelding 1). Bij het onderzoek van de ruimtes die in de toren gelegen zijn bleek dat er op de tweede verdieping aan de rechter zijde van de schouw een vochtplek te zien is, die vanaf de vloer tot circa 1,5 meter hoogte reikt (afbeelding 2). De kleur van deze vochtplek duidt erop dat dit probleem al meerdere jaren speelt, daarnaast voelt de plek zeer vochtig aan. Na een gesprek met de conservator van Kasteel Hoensbroek bleek dat er op de eerste verdieping van de rechterfronttoren ook lange tijd sprake was van oudere vochtplekken. Deze ruimte is echter in 2004 opgeknapt, waarbij de ruimte toen opnieuw is gestuukt en geverfd. Hierna is het vocht niet meer tot uiting gekomen. 2.2 Kelderhal ter plaatse van het herentoilet Bij het betreden van de kelderhal richting het herentoilet ziet men een vijftal portalen. Aan de linkerzijde van de kelderhal ter plaatse van de eerste twee portalen ziet men aan de bovenzijde afbrokkelde verf, deze twee plekken voelen vochtig aan (afbeelding 3 en 4). Direct boven de kelderhal ligt de galerij, een halfopen ruimte met over de gehele lengte een natuurstenen opstap en zuilen. Na een verkennend onderzoek op het derde kasteelplein viel op dat er ter plaatste van de natuurstenen treden op enkele plekken geen voegspecie meer te zien was. Met behulp van een liniaal werd duidelijk dat er sprake was van een holle ruimte achter het voegwerk. Daarnaast zag deze hoek van het derde kasteelplein ook het vochtigst uit (afbeelding 5), sommige stenen vertoonden groene aanslag en in de hoek ter plaatse van het lager gelegen gedeelte van het plein is op diverse plaatsen mos te vinden. 3 m2 Afbeelding 1: Rechterfronttoren de Afbeelding 2: Rechterfronttoren binnenzijde 2 verdieping Afbeelding 3: Eerste portaal 7 Afbeelding 4: Tweede portaal Afbeelding 5: Vochtige hoek Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 2.3 Kelderhal ter plaatse van lift en trap De kelderhal ter plaatse van de lift en trap voelt bij betreden vochtig aan, ook hangt er een geur die vrij karakteristiek is voor kelders die geheel of gedeeltelijk uit mergel zijn opgetrokken. De wand aan de zijde van het derde kasteelplein is op een aantal plekken vochtig tot nat (afbeelding 6 en 7) . Ook vertoont de mergelwand ter plaatse van de overgang van dikke naar dunnere wand veel schimmelvorming en mos. De vochtigste plek bevindt zich op ongeveer 1 meter beneden de bestrating van het derde kasteelplein. Bij het bekijken van de opgaande wand vanaf het derde kasteelplein, ter plaatse van de opgaande gevel vallen een aantal dingen op. Tussen de invaliden ingang en de opstap richting de balie is te zien dat er over de gehele breedte klinkers ingemetseld zijn, deze strook is ongeveer 50 centimeter breed (afbeelding 8). Alleen op deze plek zijn de klinkers ingemetseld, bij de rest van het derde kasteelplein niet. De opstap richting de balie is opgebouwd uit natuursteen, de specie die normaal gesproken in de voegen te vinden is, is vrijwel volledig verdwenen (afbeelding 9). 3. Analyse 3.1 Rechterfronttoren In april 2011 heeft men een nieuwe cv-installatie gecreëerd. De nieuwe ketels dienden voorzien te worden van een rookgasafvoer. Om de rookgasafvoer te realiseren heeft men gebruik gemaakt van de bestaande schoorsteen in de rechterfronttoren (afbeelding 10). Bij voorbereidend onderzoek bleek dat de afvoer die aanwezig was in de constructie bestond uit asbest. Waar men in de reguliere woningbouw ervoor zou kiezen om de asbest te verwijderen, heeft men bij Kasteel Hoensbroek gekozen voor een andere oplossing. Vanaf de bovenzijde van de schoorsteen heeft een gespecialiseerd bedrijf een ‘vloeibare sok’ laten afdalen in het bestaande kanaal. Deze vloeibare sok is vervolgens gevuld met hete lucht (stoom), waardoor de sok de vorm van het bestaande kanaal aannam. Een chemische reactie zorgde ervoor dat de vloeibare hars die aanwezig was in de sok uithardde. Een voorbeeld van een bedrijf dat zulk soortige werkzaamheden invult is Insituform, een wereldwijde organisatie met vestigingen in Zoetermeer (Nederland) en in Opglabbeek (België). Wat opvalt bij het bekijken van de gegevens over Insituform die beschikbaar zijn, is dat voorgenoemde bouwmethode (met de ‘vloeibare sok’) normaal uitsluitend toegepast wordt in de wegenbouw. Een van de meest voorname redenen hiervoor is dat men leidingwerk en rioleringen met vrijwel alle soorten lekkages kan repareren zonder de bodem of het wegdek te verstoren. Het werken met Insituform is niet specifiek toegeschreven op toepassingen bij cvinstallaties, laat staan Monumentenzorg. Afbeelding 6: Linkerzijde van kelderwand Afbeelding 7: Rechterzijde van kelderwand Afbeelding 8: Overgang klinkers in specie naar open bestrating Afbeelding 9: Voeg verdwenen in opstap richting balie Vanaf de oplevering van het nieuwe kanaal is er aan de buitenzijde van de gevel in toenemende mate vocht waarneembaar. Het oppervlak van de vochtvlekken in de gevel lijken volgens het personeel de afgelopen jaren toe te zijn genomen. Het is niet duidelijk of de oorzaak van de vochtproblematiek ligt bij de nieuwe rookgasafvoer. Behalve de vochtvlekken in de gevel is er ook vocht aangetroffen aan de binnenzijde van de constructie, voornamelijk op de tweede verdieping aan de rechterzijde van de schouw zit een grote bruine vlek. Na het bekijken van gegevens uit vergelijkbare situaties werd ons duidelijk dat de vochtproblematiek in de gevel van de rechterfronttoren verschillende oorzaken kan hebben. De eerst mogelijke oorzaak voor de problematiek zou scheurvorming in de rookgasafvoer kunnen zijn. Een mogelijke andere oorzaak zou kunnen zijn dat de nieuwe rookgasafvoer door de strenge winters los is gekomen van de constructie, waardoor er holle ruimtes ontstaan en vocht de kans krijgt zich op te hopen. Verder zou het kunnen zijn dat regenslag in combinatie met slecht/oud voegwerk ervoor zorgt dat de hoeveelheid vocht in de gevel groter wordt. De nieuwe cv-installatie zorgt ervoor dat de rookgasafvoer een hogere inwendige temperatuur bereikt. In combinatie met het feit dat de rookgasafvoer relatief gezien vrij kort aan de buitengevel ligt, zou dit kunnen leiden tot een verschil in dampspanning in de gevel. Afbeelding 10: Rookgasafvoerkanaal in schoorsteen 8 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 3.2 Kelderhal ter plaatse van het herentoilet Het vocht dat zichtbaar is ter plaatse van het herentoilet beperkt zich tot twee plekken naast de eerste twee portalen. Hier is te zien dat de verf over een kleine oppervlakte heeft losgelaten. Gekeken vanaf het derde kasteelplein is te zien dat de natuurstenen opstap aan de galerij op enkele plekken geen specie meer in de voegen heeft. De plekken waar de specie verdwenen is liggen aan de rechterzijde van galerij. De ontbrekende specie tussen de treden van de galerij zou het mogelijk kunnen maken dat het regenwater via de treden haar weg vindt naar het plafond van kelderhal. Een andere mogelijke oorzaak zou kunnen liggen in het feit dat de ruimte slecht geventileerd is. Na verkenning buiten wezen rioleringstekeningen uit dat er vlak naast de portalen een rioleringsbuis (Ø125 mm) loopt. Een lekkage in deze leiding zou ongetwijfeld kunnen zorgen voor vocht in de kelderhal (afbeelding 11). 3.3 Kelderhal ter plaatse van lift en trap Het vochtprobleem in de kelderhal ter plaatse van lift en trap komt tot uiting op de kelderwand aan de zijde van het derde kasteelplein. Het aanwezige vocht, schimmel en mos bevindt zich aan de onderzijde van de overgang tussen het dikkere en dunnere gedeelte van de kelderwand. De eerst mogelijke oorzaak van dit probleem is dat de plek waar het vocht zichtbaar is, gelijk is aan de bodemwaterstand. Een andere oorzaak zou de opbouw van de bestrating van het derde kasteelplein kunnen zijn. Als het afschot ongunstig is zou dit betekenen dat een grote hoeveelheid water richting de kelderwand zal wegstromen. Halverwege de jaren ’80 heeft men op een aantal plaatsen nieuwe hemelwaterafvoeren gerealiseerd. Echter na inspectie van diverse tekeningen bleek dat een aantal hemelwaterafvoeren niet zijn aangegeven. Het ondergrondse verloop van deze leidingen is hierdoor niet met honderd procent zekerheid te bepalen. Toch lijkt het aannemelijk dat er voor de gevel ter plaatse van de vochtige kelderwand een hemelwaterafvoer loopt (afbeelding 11). Een breuk in deze afvoer zou een verklaring kunnen zijn voor de vochtproblemen in de kelderhal. Naast een breuk in de afvoer zou het ook mogelijk kunnen zijn dat de goot die aansluit op de hemelwaterafvoer verstopt is. Een verstopping in de goot zal ervoor zorgen dat grote hoeveelheden regenwater afkomstig van het dak rechtstreeks op het derde kasteelplein terecht komt. Grote hoeveelheden regenwater kunnen een eventuele oorzaak zijn voor de problemen in de kelder. Het binnenklimaat van de kelder is vrij vochtig, dit wijst erop dat de kelder niet of niet voldoende geventileerd wordt. Gebrekkige ventilatie kan in alle situaties leiden tot schimmelvorming. Afbeelding 11: Verloop hemelwaterafvoer 9 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 4. Conclusies C1: De vochtvlekken in de voorgevel van de rechterfronttoren dateren van voor de installatie van de nieuwe ketels, maar lijken in omvang te zijn toegenomen sinds de plaatsing en installatie van de nieuwe ketels en rookgasafvoer. Na inspectie van de binnenzijde van de constructie bleek er sprake van vocht op de tweede verdieping naast de schouw. Mogelijke oorzaken van het vocht in de rechterfronttoren zijn: - De eerst mogelijke oorzaak voor de problematiek zou scheurvorming in de rookgasafvoer kunnen zijn - Een mogelijke andere oorzaak zou kunnen zijn dat de nieuwe rookgasafvoer door de strenge winters los is gekomen van de constructie - Verder zou het kunnen zijn dat regenslag in combinatie met slecht/oud voegwerk ervoor zorgt dat de hoeveelheid vocht in de gevel groter wordt - Ook zou in schoorsteencondensatie een mogelijke oorzaak voor de problematiek kunnen liggen. C2: Het vocht dat zichtbaar is ter plaatse van het herentoilet beperkt zich tot twee plekken naast de eerste twee portalen. Hier is te zien dat de verf over een kleine oppervlakte heeft losgelaten. Gekeken vanaf het derde kasteelplein is te zien dat de natuurstenen opstap aan de galerij op enkele plekken geen specie meer in de voegen heeft. Mogelijke oorzaken van de vochtplekken in het plafond van de kelder ter plaatse van het herentoilet zijn: - De ontbrekende specie tussen de treden van de galerij zou het mogelijk kunnen maken dat het regenwater via de treden haar weg vindt naar het plafond van de kelderhal. - Een andere mogelijke oorzaak zou kunnen liggen in het feit dat de ruimte slecht geventileerd is. - Rioleringstekeningen wijzen uit dat er vlak naast de portalen een rioleringsbuis (Ø125 mm) loopt. Een lekkage in deze leiding zou ongetwijfeld kunnen zorgen voor vocht in de kelderhal. C3: Het vochtprobleem in de kelderhal ter plaatse van lift en trap komt tot uiting op de kelderwand aan de zijde van het derde kasteelplein. Het aanwezige vocht, schimmel en mos bevindt zich aan de onderzijde van de overgang tussen het dikkere en dunnere gedeelte van de kelderwand. Mogelijke oorzaken van de schimmel en het mos op de kelderwand ter plaatse van de lift en trap: - De eerst mogelijke oorzaak van dit probleem is dat de plek waar het vocht zichtbaar is, gelijk is aan de bodemwaterstand. - Als het afschot van de bestrating op het derde kasteelplein ongunstig ligt zal veel regenwater richting de kelderwand stromen. - Mogelijk ligt er een hemelwaterafvoer ter plaatse van de vochtige kelderwand. Lekkages in deze leiding kunnen tot uiting zijn gekomen in de kelderwand. - De kelder is slecht geventileerd en voelt vochtig aan. - Een laatste mogelijke oorzaak zou een verstopte goot kunnen zijn. 10 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 5. Aanbevelingen Aanbevelingen behorende bij conclusie 1: A1: Een verder inspectie van het rookgasafvoerkanaal uitvoeren om eventuele scheurvorming of ruimte vorming aan het licht te brengen. A2: Controleren van het bestaande voegwerk en afhankelijk van de aangetroffen situatie het voegwerk vervangen. A3: Indien de problematiek blijft toenemen dient men te overwegen een alternatieve rookgasafvoer te realiseren. Aanbevelingen behorende bij conclusie 2: A4: Om waterdoorloop van het derde kasteelplein naar het plafond van de kelderhal tegen te gaan, kan men overwegen om de natuurstenen opstap opnieuw te voegen met watervaste specie. A5: Om het vocht weg te krijgen zal de ruimte beter geventileerd moeten worden. Een mogelijkheid hierin is het instaleren van een mechanische ventilatie, een andere mogelijkheid is het geheel of gedeeltelijk openen van het in de kelderhal aanwezige schietgat. A6: Uit rioleringstekeningen bleek dat er ter hoogte van de vochtplekken een rioleringsbuis van Ø 125mm loopt, om lekkages in deze buis buiten te sluiten kan men overwegen een camera inspectie uit te laten voeren. A10: Uit tekeningen is gebleken dat er naar alle waarschijnlijkheid een hemelwaterafvoer onder de bestrating langs de gevel ter plaatse van de kelderwand ligt. Om lekkages in deze leiding buiten te sluiten kan men de leiding controleren met behulp van een camera inspectie, daarnaast kan men ook de leiding ontgraven. A11: Het is raadzaam om de goten boven de gevel van de eerder genoemde kelderwand te controleren op verstoppingen. A12: De ruimte waarin het vocht is terug te vinden was vochtig. Men kan deze vochtigheid makkelijk verminderen door de ruimte beter te ventileren. Zo zouden de plexiglas bedekkingen van de schietgaten gemonteerd kunnen worden op een manier die verse luchtstroom toelaat. Aanbevelingen behorende bij conclusie 3: A7: Om de kelderwand ter plaatse van de lift en trap waterdicht te maken zou men kunnen overwegen om de buitenzijde van de mergelwand te coaten met waterglas. Gevaar hierbij is dat het waterglas tot ongeveer 2 cm diepte de mergel intrekt. Bij zware vorst kan het behandelde gedeelte van de steen losbarsten of in scheuren. Daarnaast dient men de kelder te ontgraven om deze methode toe te passen. A8: Om de problemen aan de kelderwand te verminderen zal de wand eerst ontvocht moeten worden. Gespecialiseerde bedrijven als Bedi vochttechniek hebben verschillende technieken in huis om het vocht terug te dringen. Een goed voorbeeld hiervan is EcoDry, een systeem dat met elektrostatische golven vocht verdrijft. A9: Indien het afschot van het plein ongunstig verloopt, kan het aan te raden zijn om de bestrating en de waterafvoer onder de loep te nemen. Wellicht dient het derde kasteelplein dan opnieuw bestraat te worden. 11 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Bronnen Bij het realiseren van deze rapportage is er gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Internet: Algemene info: http://kasteelhoensbroek.nl/ Schoorsteencondensatie: http://www.dakwerkendurieux.be/12_schoorsteentechniek.html Oplossingen voor vochtproblematiek: http://www.livios.be/nl/_build/_maso/_humi/9857.asp Bedi Vochttechniek; EcoDry: http://www.bedi.nl/index.php/diensten Insituform (‘vloeibare sok’): http://www.insituform.com/CompanyInformation/GlobalReach/Insituform%20Locations/BelgiumDutch.aspx Camera inspectie leidingen: http://www.vanvughtrioleringen.nl/rijdende-inspectie.htm Literatuur: Rapportagetechniek, R. Elling, B. Andeweg, J. de Jong, C. Swankhuizen, Noordhoff Uitgevers, ISBN 97890-01-29138-9 Archieftekeningen afkomstig uit eerdere verbouwingen 12 Faculteit Bèta Sciences and Technology, Bouwmanagement, Stanley Didden 1052942 & Benny Curfs 0804991 Bijlage 13
© Copyright 2024 ExpyDoc
