Multiniveau-verdeelmodel WWB/participatiewet Bestuurlijke conferentie 5 maart 2014 Arjan Soede en Maroesjka Versantvoort Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 1 Kans op bijstand? Rianne Alleenstaand 1 kind 42 jaar Nederlands Huurwoning 16% Ayoub en Omaima Dirk-Jan en Edith Samenwonend 2 kinderen 45 en 40 jaar Nederlands Koopwoning 0,2% Sociaal en Cultureel Planbureau Gehuwd 1 kind 35 en 29 jaar Marokkaans Huurwoning 5% 5 maart 2014 2 Kans op bijstand? Esmée Alleenstaand Geen kinderen 26 jaar Nederlands Huurwoning Jacob en Tineke Gehuwd Geen kinderen thuiswonend 62 en 61 jaar Nederlands Koopwoning 0,1% 3% Georgina Alleenstaand 1 kind 28 jaar Surinaams Huurwoning Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 28% 3 Omgeving heeft ook invloed <> Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 4 Kans is afhankelijk van meerdere niveaus Multiniveau-analyse houdt hier rekening mee regio1 gemeente1 wijk1 Sociaal en Cultureel Planbureau wijk2 gemeente2 wijk3 5 maart 2014 wijk 4 wijk5 5 Hoe bepalen we de kans op bijstand? - Het SCP heeft een multiniveau-model gemaakt voor huishoudens - Op basis van een representatieve, landelijke database met meer dan 107.000 huishoudens - Analyse welke factoren de kans op bijstand bepalen > onderscheid naar huishouden, regio, gemeente en buurt Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 6 Verschil in kansen – huishoudenstype Kans op bijstand in vergelijking met een alleenstaande Verschil in kansverhouding op bijstand: Eenoudergezin – vrouw 3 keer zo groot Eenoudergezin – man 1,3 keer zo groot Paar zonder kinderen 10 keer zo klein Paar met kinderen 2,5 keer zo klein Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 7 Verschil in kansen – overige kenmerken Huurwoning Verschil in kansverhouding op bijstand: 11 keer zo groot Niet-westerse achtergrond 2 keer zo groot Lage opleiding 2 keer zo groot Hoge opleiding 1,4 keer zo klein AO-uitkering 5 keer zo klein Arbeidsbeperking 4 keer zo groot 15-24 jaar 2,3 keer zo klein 55-65 jaar 1,5 keer zo groot Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 8 Invloed omgeving? <> Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 9 Verschil in kansen – buurt en regio kenmerken Verschil in kansverhouding op bijstand Gemiddelde woningwaarde 100.000 euro hoger 1,3 keer zo klein Lagere leefbaarheid 1,3 keer zo groot Lage beschikbaarheid van werk 1,2 keer zo groot Netto arbeidsparticipatie 1% hoger 1,1 keer zo klein Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 10 Verschil in kansen – effecten op Corop-niveau Er zijn specifieke verschillen tussen regio’s (arbeidsmarkt, ligging, cultuur, etc) die niet eenduidig te verklaren zijn. Deze kunnen worden meegenomen via een correctie op de kans Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 11 Het verdeelmodel Deze kansen op bijstand van huishoudens zijn de basis voor het verdeelmodel Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 12 Verdeelmodel Stap 1. Berekenen kansen op bijstand voor huishoudens in Nederland – op basis van kenmerken huishouden en resultaten schattingsmodel. Gaat om 12.000 huishoudenstypen. Kans: 0,2% 16% Sociaal en Cultureel Planbureau 3% 0,1% 5 maart 2014 28% 5% 13 Verdeelmodel Stap 2. Vermenigvuldigen kansen * normbedragen om geschat bijstandsbedrag per huishoudentype te verkrijgen Kans: 0,2% Norm: €18.550 Bedrag: €45 16% 3% 0,1% 28% 5% €17.757 €14.425 €18.550 €17.757 €18.550 €2.917 €388 €26 €5.015 €870 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 14 Verdeelmodel Stap 3. Vermenigvuldigen kansen * normbedragen om geschat bijstandsbedrag per huishoudentype te verkrijgen Kans: 0,2% Norm: €18.550 Bedrag: €45 16% 3% 0,1% 28% 5% €17.757 €14.425 €18.550 €17.757 €18.550 + €2.917 + €388 + €26 + €5.015 + €870 Budgetbedrag is €9.261 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 15 Voor elke gemeente een dergelijke berekening Aantal VOORBEELD GEMEENTE X Aantal huishoudens Verwacht huishoudens Verwacht aantal Verwachte in uw percentage in de huishoudens uitgaven gemeente bijstand in de bijstand (x 1000 euro) 61.110 6,7 4.080 67.984 16.940 8,7 1.470 20.938 - Eenoudergezin-man 1.140 6,2 70 1.250 - Eenoudergezin-vrouw 6.920 24,5 1.700 30.113 - Paren zonder kinderen 12.310 1,2 140 2.655 - Paren met kinderen 23.810 3,0 700 13.029 - Wonend in een huurwoning 25.830 14,7 3.810 63.328 - Wonend in een koopwoning 35.280 0,8 280 4.656 Naar huishoudenstype: - Alleenstaanden Naar koop/huur Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 16 Inzicht voor een gemeente in het toegekende budget Aantal VOORBEELD GEMEENTE X Verwacht huishoudens Verwacht aantal Verwachte in uw percentage in de huishoudens in uitgaven gemeente bijstand de bijstand (x 1000 euro) Naar herkomst - Autochtoon of westerse allochtoon 29.110 3,2 920 14.798 - Niet-westerse allochtoon 32.000 9,9 3.160 53.187 - Zonder een 15-24 jarige in huish. 42.840 7,2 3.100 51.043 - Met een 15-24 jarige in huish. 18.270 5,4 980 16.941 - Zonder een 55-64-jarige in huish. 47.070 6,8 3.210 54.124 - Met een 55-64-jarige in huish. 14.040 6,2 870 13.860 Naar leeftijd Etc………… Vergelijken met daadwerkelijke uitgaven biedt mogelijkheid tot sturing Rekenmodule is mogelijk Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 17 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 18 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 19 Historische verdeling bij kleine gemeenten Voorkeursmodel • Objectief verdelen voor gemeenten vanaf 40.000 inwoners • Historisch verdelen voor gemeenten tot 15.000 inwoners • Deels historisch – deels objectief voor gemeenten 15.000-40.000 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 20 Twee mogelijke varianten Variant A • Grens ligt bij 25.000 in plaats van 15.000 • Grens bij 40.000 blijft gehandhaafd Variant B • Verschillen in economie/ligging/cultuur in regios (Corop-niveau) worden meegenomen in budgetbepaling Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 21 Resultaten Hoofdmodel 2540.000 Met Coropeffecten 0,10 0,14 0,10 Gemiddelde herverdeeleffect (financieel resultaat) 13 11 12 Aantal > 10% tekort 97 91 83 Aantal > 10% overschot 91 82 85 Gemiddeld structurele prikkelwerking - Sterke prikkel, duidelijk herverdeeleffect - Bij combinatie van varianten wordt herverdeeleffect lager: gemiddeld 10 (huidig model 9) - Introductie nieuw model geeft hogere verdeeleffecten vanwege samenloop budgetten <-> huidig model Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 22 Conclusie: eigenschappen van model (1) • Grijpt aan op huishoudensniveau, houdt rekening met niveaus > betrouwbaar • Bepaling budget gebeurt onafhankelijk van gevoerde bijstandsbeleid > rechtvaardig • Grote prikkelwerking voor (grotere) gemeenten tot activering > Overschotten door effectief beleid komen toe aan de gemeenten • Stabiliteit is goed • Flexibel –> mogelijkheden om nieuw beleid mee te nemen Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 23 Conclusie: eigenschappen van model (2) • Uitlegbaarheid is goed - benadering is intuïtief - gebaseerd op kansstatistiek/verzekeringswiskunde - resultaattabellen bieden inzicht en zijn goed interpreteerbaar • Biedt aangrijpingspunten voor gemeenten om beleid op te voeren > versterkt de financiële beheersbaarheid Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 24 Sociaal en Cultureel Planbureau 5 maart 2014 25
© Copyright 2024 ExpyDoc
