Bijdrage Klaas Verschuure debat coalitieakkoord - D66

8 mei 2014
Gemeenteraad van Utrecht
Debat over het coalitieakkoord ‘Utrecht maken we samen’
Spreektekst D66-fractievoorzitter Klaas Verschuure
-- Gesproken tekst geldt --
Voorzitter,
Precies vijftig dagen geleden heeft de Utrechtse kiezer gesproken. Precies vijftig dagen
geleden heeft D66 de grootste overwinning uit haar geschiedenis in Utrecht behaald. Een
groots resultaat, met een grote verantwoordelijkheid.
Fundament
D66 neemt die verantwoordelijkheid graag. Daarom hebben wij het initiatief genomen voor
het opstellen van een fundament met uitgangspunten voor de manier waarop de raad en
het college de komende jaren met elkaar en met de stad gaan samenwerken.
Wij zijn blij dat alle fracties het fundament hebben onderschreven. We hopen dan ook dat
de nieuwe raad openstaat voor veranderingen, ruimte biedt aan initiatieven en vertrouwen
geeft aan de kracht van de stad en aan alle Utrechters. Graag nodig ik de partijen uit deze
steun ook te bekrachtigen middels een motie die ik zo meteen zal indienen.
We verwachten van het college dat zij zich de komende jaren collegiaal zal opstellen, dat zij
een open en onbevangen stijl zal hanteren en dat het primaat van de politieke
besluitvorming blijft waar het hoort: in de raad.
Informatie- en formatieproces
Voorzitter, nadat D66 in een eerste gespreksronde met alle fracties heeft gesproken,
hebben wij Albertine Van Vliet gevraagd om een nadere informatieronde te doen. D66 heeft
daarbij als opdracht meegegeven te zoeken naar een mogelijke coalitie die kan rekenen op
breed draagvlak en die recht doet aan de verkiezingsuitslag. D66 wilde bovendien géén ruk
naar links en géén rechts-conservatisme.
Het advies wat de informateur uitbracht was duidelijk: D66 en GroenLinks zouden als
grootste partijen de ruggengraat moeten vormen van een brede coalitie waarvan ook de
VVD en de SP onderdeel uit zouden maken. Voor D66 vormde dit de aanleiding om met deze
partijen formatiebesprekingen te starten. D66 is mevrouw Van Vliet zeer erkentelijk voor
haar werk en het advies wat zij heeft opgesteld.
De inzet voor de coalitieonderhandelingen was voor D66 helder: ‘meer werk, minder regels
en beter onderwijs’. Uit het fundament volgde dat we bij de onderhandelingen ook de
Utrechters wilden betrekken. De formatiebesprekingen met GroenLinks, VVD en SP werden
dan ook door de hele stad heen gehouden, met telkens de mogelijkheid voor bewoners om
voorafgaand aan de besprekingen met de onderhandelaars in gesprek te gaan.
Stadsgesprekken
Voorzitter, om nog meer initiatieven en ideeën uit de stad te halen hebben de
onderhandelende fracties besloten om ook een Stadsgesprek te organiseren. In minder dan
twee weken tijd werd een gesprek met ruim 400 Utrechters in het nieuwe TivoliVredenburg
georganiseerd. Mijn dank gaat uit naar de ambtenaren die deze organisatie op zich hebben
genomen en natuurlijk naar alle deelnemers die hun ideeën en initiatieven voor Utrecht
kwamen brengen. Het bood de onderhandelende fracties ontzettend veel energie en
enthousiasme. Wat ons betreft was dit géén eenmalig experiment, maar het begin van een
nieuwe werkwijze voor de komende 4 jaar. Daarom is besloten om deze Stadsgesprekken
voort te zetten. “Utrecht maken we samen”. Niet de gemeente, niet de raad of het college,
maar de Utrechter staat centraal in een open en tolerante stad. Hierbij bied ik u als
voorzitter van de raad en het nieuwe college namens de coalitie de aangedragen initiatieven
en ideeën aan.
Coalitieakkoord
Voorzitter, veel initiatieven en ideeën hebben hun neerslag gevonden in het coalitieakkoord.
Zo’n stadsgesprek is geen ‘U-vraagt-wij-draaien’, waarbij bewoners willen dat de gemeente
een plan wel of juist niet uitvoert. Vaak kunnen onze bewoners, ondernemers en
organisaties hun initiatieven en ideeën heel goed zelf vormgeven en is het een kwestie van
ruimte geven, bureaucratische belemmeringen wegnemen en goed contact onderhouden
met elkaar. Het zijn deze initiatieven en ideeën van onze bewoners die het coalitieakkoord
extra kleur hebben gegeven.
Voorzitter, dat D66 veel ambities heeft is duidelijk. Eén van die ambities was om, in lijn met
de uitgangspunten van het fundament, een akkoord op hoofdlijnen te sluiten. Op die
manier kan de coalitie daadwerkelijk ruimte geven aan de raad. D66 wilde geen
dichtgetimmerd akkoord. Dat is er dan ook niet gekomen. Uiteindelijk is het akkoord wel
langer geworden dan dat in eerste instantie voor ogen stond. Deze brede coalitie wil elkaar
dan ook ruimte geven. Daarom zijn er op een aantal hoofdzaken afspraken met elkaar
gemaakt. Met name op het gebied van economie, werk en onderwijs, zorg en duurzaamheid
is een extra plus gezet. Met de coalitiepartijen zijn een aantal belangrijke gezamenlijke
ambities op deze onderwerpen geformuleerd.
Meer werk
Voorzitter, ik zal me bij de inhoudelijke bespreking van het akkoord beperken tot, uiteraard,
de hoofdlijnen. D66 heeft er mede voor gezorgd dat er veel aandacht in het akkoord is voor
meer werk. Dat hebben we de kiezer beloofd en daar zetten we met elkaar op in. Wij willen
er voor zorgen dat Utrecht het laagste werkloosheidspercentage van Nederland krijgt: met
name de jeugdwerkloosheid verdient onze specifieke aandacht.
Daarom investeren structureel 1 miljoen extra in het programma EZ.



Komt er een Lokaal Economisch Fonds van 8 miljoen euro om de economie aan te
jagen en werkgelegenheid te stimuleren, zowel voor kleine start-ups als voor grote
bedrijven.
Komt er een expatcenter bij het Ondernemersloket en we investeren in de
stadspromotie – zo maken we Utrecht nog aantrekkelijker voor nationale en
internationale bedrijven.
En intensiveren we de economische samenwerking met al onze kennisinstellingen,
internationaal, nationaal, regionaal, op stadsniveau en op wijkniveau, zoals is
aangedragen in de Stadsgesprekken.
Minder regels
Voorzitter, het is niet alleen maar ‘meer, meer, meer’. Wij willen ook minder: minder regels
en minder beleid. Daar wordt werk van gemaakt: op het gebied van wonen en ruimtelijke
ordening worden bestemmingsplannen flexibeler en de erfpacht voor nieuwe particuliere
woningen afgeschaft.
We beperken het aantal nieuwe beleidsnota’s en besparen daar ook structureel twee
miljoen euro op. De gemeente moet durven los te laten en ruimte te geven aan de stad.
Beter onderwijs
Voorzitter, D66 is en blijft de onderwijspartij. Alles begint met onderwijs. Het is de drijvende
kracht achter de ontwikkeling en ontplooiing van iedere Utrechter. Daarom gaan we de
komende jaren extra in het onderwijs investeren.




Er wordt jaarlijks structureel 2,6 miljoen euro extra geïnvesteerd in het onderwijs.
Dat wordt geïnvesteerd in verbeteringen van de voorschool tot en met de
universiteit.
We investeren structureel 1,2 miljoen euro in de kwaliteit en in excellentie in het
onderwijs.
We faciliteren de huisvesting van de Internationale School, zorgen voor extra
huisvesting voor het Passend Onderwijs én we verbeteren het binnenklimaat in de
laatste 25% van de scholen in Utrecht.
We gaan ons inspannen om samen met schoolbesturen een effectiever
lotingssysteem voor scholen neer te zetten. Ook dit was een uitdrukkelijke wens die
in het Stadsgesprek naar voren is gekomen.
Bezuinigingen
Voorzitter, er is weinig ruimte in de incidentele middelen om nieuwe investeringen te
kunnen doen. Intensiveringen voor ambities betekent dus ook keuzes maken. Dat soort
keuzes zijn soms makkelijk, maar meestal zijn dit moeilijke en pijnlijke keuzes. Daar is door
de onderhandelende fracties dan ook lang over gesproken. Wij denken met elkaar
besparingen te hebben gevonden die redelijkerwijs mogelijk zijn.
Voorzitter, ik rond af. D66 is ontzettend trots op dit coalitieakkoord. “Utrecht maken we
samen”. Dat doet D66 niet alleen met coalitiepartners GroenLinks, VVD en SP, maar hopelijk
ook met de andere partijen in de raad en alle andere Utrechters. De komende jaren kiest
Utrecht voor meer werk, minder regels en beter onderwijs.
Om het coalitieakkoord ook daadwerkelijk vast te kunnen stellen, dien ik hierbij een motie
in. Ieder hoofdstuk staat hier apart in genoemd. Alle partijen worden zo in de gelegenheid
gesteld om te steunen waar zij achter staan en aantekening te vragen op specifieke
hoofdstukken. Op die manier hopen wij dat dit coalitieakkoord zo op breed draagvlak in de
raad kan rekenen.
Dank u wel.