magazine april - Veldwerk Amsterdam

BIJZONDER
“Jullie kwamen met je hart en stonden naast ons.”- Willem Gotink
Nederlandse verslavingszorg traint trainers in Papoea Nieuw Guinea en de Salomonseilanden
Begin 2013 vroeg de Australische Rotaryclub
Nederland om hulp bij de
verslavingsproblematiek op Papoea-NieuwGuinea en de Salomonseilanden. Het resulteerde
in een werkbezoek van zes weken door vijf
deskundigen: drie van de Jellinek (Mariette de
Brouwer, psycholoog; Ria Lochtenberg,
maatschappelijk werkster; Trudi Beelen,
verslavingsarts), één van Veldwerk Amsterdam
(Simon van Bockel) en Iris van der Reijden als
teamleider van Rotary Club Amsterdam-West. de werkeloosheid kan oplopen tot 100% en de
!
!
!
!
infrastructuur van de verslavingszorg en de
Wel hadden we contact met een Nederlandse arts
geestelijke gezondheidszorg weinig tot niets
van Artsen zonder Grenzen die daar was geweest
voorstelt?
voor een project rond huiselijk geweld. Zij
Maar wat kan je doen in een regio waar in
Het team vlnr: Trudi Beelen, Iris van der Reijden,
Simon van Bockel, Ria Lochtenberg, Mariette de
Brouwer.
sommige gemeenschappen 60% van de mensen
verslaafd is aan alcohol, cannabis, of allebei; waar
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
adviseerde ons vooral aansluiting te zoeken bij
kerken en andere bestaande instellingen. Via de
Rotary en een voormalig Parlementslid hadden
we daar onze eerste contacten.
!
We zijn begonnen met iedereen bij elkaar te
roepen die iets met de zorg te maken had.
Vertegenwoordigers van kerken, de narcoticapolitie, plaatselijke politici. In die
startbijeenkomsten hebben we voorlichting
Enthousiaste mensen tijdens de voorlichtingsbijeenkomst
!
gegeven over de laatste stand van zaken met
betrekking tot de verslavingszorg. We lieten een
“Van tevoren hebben we natuurlijk zoveel
film zien over de Amsterdamse Zeedijk, in de jaren
mogelijk informatie verzameld”, vertelt Trudi
’80 een no go-area, totdat de bewoners zelf
Beelen, verslavingsarts en lid van het team, “maar
initiatieven namen in plaats van op de gemeente
heel veel was er niet te vinden.
te gaan wachten. Voor die film was veel
!
!
!
!
belangstelling.
- 10-
Opvallend bij die bijeenkomsten was, dat mensen
elkaar ook niet bleken te kennen, dus we hebben ze in
kleinere groepjes laten kennismaken met elkaar.
Dat op zich was al winst.
!
Later, in de kleinere gemeenschappen op de
Salomonseilanden, hebben we de voorlichting laten
doen door de mensen zelf. Wij gaven de voorlichting
aan de politie en de hulpverleners, die op hun beurt
voorlichtingsbijeenkomsten gaven aan de bewoners.
Dat is een wereld van verschil, wat je dan ziet. Je ziet
mensen opeens in een heel andere rol als ze zelf zo’n
verhaal houden. Steviger. Ook al omdat het in de eigen
taal is.
!
Maar het blijft roeien met de riemen die je hebt.
Iemand vroeg me hoe hij dan het beste kon stoppen
met drinken. In Nederland zou het advies zijn om, zo
nodig onder medische begeleiding, helemaal te
stoppen. Maar dat is daar gewoon een slecht advies.
Papoea Nieuw Guinea en de Salomonseilanden
liggen enkele honderden kilometers noordoostelijk
van de Australische kust. Papoea Nieuw Guinea is ruim tien keer zo groot als
Nederland en telt ongeveer 6,5 miljoen inwoners.
Net als de Salomonseilanden valt het onder het
Britse Gemene Best en heeft een parlementaire
democratie. Volgens de Verenigde Naties leeft 37,5%
van de bevolking onder de armoedegrens. Officiële
cijfers over verslaving zijn er niet.
De Salomonseilanden vormen sinds 1978 een
onafhankelijk staat. Het landoppervlak is twee derde
van Nederland, het inwonersaantal 600 000. Tot het
begin van deze eeuw woedde er etnische conflicten,
waarbij volgens schattingen driekwart van de
bevolking een trauma opliep door verkrachting,
bedreiging of intimidatie, dood van familieleden of
vernieling van de woning. De
verslavingsproblematiek vindt hier deels een
oorzaak, naast armoede.
Mocht iemand delirant worden, dan is de vereiste
kennis om te behandelen niet aanwezig, evenmin als
de noodzakelijke medicatie en de kans bestaat dat zo
iemand dan afreist naar het enige psychiatrische
ziekenhuis in de regio: een oude gevangenis, zonder
matrassen, waar het eten door de tralies wordt
aangereikt. Dus ik heb geadviseerd om in plaats van
alleen bier te drinken, af te wisselen met water, na een
paar dagen twee keer water, één keer bier, enzovoorts”.
Niet echt ‘state of the art’, maar in die situatie een
haalbaar advies.
Trotse bezitters van het diploma!
- 11-
“Het lijkt soms onbegonnen
werk”
Het lijkt soms inderdaad onbegonnen werk. Dan
stonden we in zo’n lokale gemeenschap, werden we
voorgesteld door de dominee. Die vroeg wie er
verslaafd was aan alcohol of drugs. Dan gaat twee
derde van de handen omhoog. “Wie heeft er werk?”
Niemand. “Wie heeft er wel eens werk gehad?” Een
enkeling. Eén of twee. De armoede is dan ook
gigantisch, al wordt dat op veel plekken weer
gecompenseerd doordat het eten letterlijk voor het
oprapen ligt: fruit in de bomen, vis, wild, er is
voldoende. Maar de volstrekt niet toereikende
infrastructuur van de gezondheidszorg, de
werkeloosheid, het huiselijk geweld, op sommige
plekken de naweeën van het etnische conflict en
de daaraan gekoppelde trauma’s, het maakt dat je
heel basaal moet denken en doen.
Achteraf bleek, dat mensen in eerste instantie erg
bang waren dat we kwamen vertellen hoe het
moest. Toen ze merkten dat we vooral wilden
aansluiten bij wat er al was, werden ze veel
toegankelijker. “Jullie kwamen met je hart en
stonden naast ons.” Een groter compliment hadden
ze ons niet kunnen geven.
!
Alcohol en cannabis zijn in feite de enige serieuze
middelen van verslaving op Papoea Nieuw Guinea.
Daarnaast wordt er veel op betelnut gekauwd, een
minder schadelijk middel, waar de gebruiker wel een
rode mond van krijgt. Veel plekken in de stad zijn
besmeurd met rode plekken; uitgespuugd speeksel
als gevolg van het gebruik van betelnut. Eén van de
redenen om het gebruik in te dammen. Het tegengaan van alcoholgebruik wordt bemoeilijkt
doordat veel mensen zelf alcohol stoken, het
zogenaamde Kwaso, met hoge percentages alcohol,
vaak verontreinigd met methanol. Daarbij missen
veel bewoners, net als Aboriginals en Indianen, het
enzym dat ervoor zorgt dat alcohol eenvoudig tot
onschuldige stoffen wordt afgebroken.
Het is de bekende druppel, die je komt brengen,
een begin. Politie en hulpverleners waren erg
geïnteresseerd in de trainingen Motiverende
Gespreksvoering, die Ria en Mariette gaven. En de
Rotaryclub is bereid gevonden om de opgeleide
Wilt u reageren op dit artikel
of op een ander artikel in het
magazine?
teams verder vorm te geven en te ondersteunen,
bijvoorbeeld met laptops en beamers. Dingen die
er gewoon niet zijn op dit moment.”
•
Dat kan! Stuur een mail met u
reactie naar
[email protected]
Wij zorgen ervoor dat uw
reactie onder het artikel op
de website komt te staan!
- 12-

Download Report