Folder Duurswouderheide en Oude Bosch

Bakkeveen
p
die
gs
Staatsbosbeheer
P
Het kampeerterrein ligt rechts van de weg
het broekbos en de bosrand. In dit type grasland
Wijnjewoude-Bakkefean, een kilometer buiten de
groeien veel verschillende soorten grassen en
bebouwde kom van Wijnjewoude. Naast het kerkje
kruiden.
rijdt u een onverhard pad voor een boerderij in.
Een wandeling door het bos gaat door oude
beukenlanen, langs vennetjes en mini heideveldjes.
P
De ruime picknickplaats aan de grote Freulevijver is
zeer geschikt voor een pauze.
‘t Oude bosch
Het bos is befaamd om zijn honderden soorten
Ja
n
An
paddestoelen. Ze zien er net zo exotisch uit als hun
ne
la
an
namen: wat denkt u van de koningsmantel en de
kostgangerboleet?
Bi
sk
op
sr
ee
d
P
Niet te zuur
Het is niet eenvoudig om in deze tijd een heideveld
met drie verschillende soorten heide in stand te
houden. En er zijn ook nog zoveel andere
karakteristieke planten, zoals zonnedauw en klokjes-
Duurswouder
Wijnjewoude
heide
gentiaan.
Informatie
De heide moet vochtig zijn en niet te zuur.
Voor meer informatie over ’t Oude Bosch en
Dat is moeilijk op zandgrond. Door een combinatie
de Duurswouderheide kunt u terecht bij
van begrazing met schapen, afplaggen en vernatting
Staatsbosbeheer T 0516 451575
begint de heide er steeds beter uit te zien.
www.staatsbosbeheer.nl
Misschien komt de wolverlei hier nu ook gauw weer
terug, die gele bloem die zo lekker ruikt.
P
Literatuur
Waske
meer
k
dij
Lei
Bakkeveen, archeologische routes nummer
Natuurkampeerterrein
36, ISBN 90 76046 255
Het dertiende eeuwse kerkje van Duurswoude staat
De heide van Duurswoude, ISBN 90 73845 416
eigenlijk in het bos. Vlak daarachter is het natuur-
Van Wad tot Woud, ISBN 90 901 5198 2
kampeerterrein van Staatsbosbeheer. Hier ziet u in
de schemering de vleermuizen jagen op insecten.
’s Ochtends vroeg kunt u heel gemakkelijk een ree
of een vos betrappen.
P
©2006 Staatsbosbeheer auteursrechten voorbehouden | Tekst:
Staatsbosbeheer, Marjan Vroom | Redactie: Staatsbosbeheer|
Fotografie: Staatsbosbeheer, Rob de Wind
Van zandrug naar beekdal
Freulevijver
een mooi uitzicht op het dal: de natte weilanden,
De Duurswouderheide en ‘t Oude Bosch
T 0516 451575
www.staatsbosbeheer.nl
Wandelen
Fietsen
Paardrijden
nin
ko
voetpad =
fietspad =
ruiterpad =
Van zandrug naar
beekdal
Als we denken aan een eeuwenoud
landschap, dan bedoelen we vaak
een bos van kromme eiken en een
heideveld. Door de natuur gevormd
van. De mest van het vee werd vermengd met
Van zandrug naar beekdal
aarde weggedrukt. Op de heide zijn Duursma’s
heideplaggen, de bovenste laag aarde. Zo werden de
De mensen die op de zandrug woonden kapten het
Dobbe en Waskemeer mooie voorbeelden van
akkers vruchtbaarder. Per boerderij werd er ieder
bos en legden akkers aan. Het hout werd zelfs zo
pingo’s.
jaar ongeveer een halve hectare plaggen gestoken.
schaars, dat een boer naast zijn nieuwe boerderij
Toen het klimaat warmer en vochtiger werd en de
Op de heide zijn nog steeds sporen te zien van het
meteen een eikenbosje aanplantte: het iikenhiem.
vegetatie terug kwam ontstonden er moerassen in
verbouwen van boekweit. Boeren groeven greppels
Tegen de tijd dat de boerderij in verval raakte
de rivierdalen. Langzamerhand bedekte het veen
in de heide en brandden de vegetatie af. De as
waren de bomen geschikt voor de balken in de
steeds meer het land. Op de drogere delen van de
maakte de grond juist vruchtbaar genoeg om er een
nieuwe schuur.
zandrug groeide heide, hoogveen en bos.
paar jaar boekweit te telen. Daarna was de grond zo
Iets lager op de flank van de zandrug was de
uitgeput dat het wel dertig jaar duurde voor de
weidegrond voor het vee. Nog lager was het land
heide er weer groeide.
zo nat dat er alleen in de zomer kon worden
Heide met bubbelbad
gehooid. Deze hele overgang van zandrug naar dal
Nu wandelen wij hier over oude zandpaden met
en onaangetast.
kunnen we herkennen als we van de Duurswouder-
uitzicht over de paarse heide. Of we fietsen in de
Maar dat geldt niet voor de
Landgoed
heide naar het noorden gaan. Rond de kerk van
luwte van het bos, langs glinsterende vennetjes.
Duurswouderheide en ‘t Oude Bosch.
De grootgrondbezitters hadden hier veel macht.
Duurswoude waren vroeger de akkers.
De heide is in elk jaargetij weer anders. In de winter
Mensen hebben hier zwoegend de
Even genieten van de hagedis
natuur gebruikt voor hun arm
bestaan. Eeuwenlang gebruikten ze
Ze waren ook bestuurders en behoorden vaak tot
geeft het pijpenstrootje een ijle sfeer, schitterend als
de Friese adel. De familie Lycklama à Nijeholt was
de zon schijnt op de rijp.
eigenaar van ‘t Oude Bosch en de Duurswouderheide.
In maart horen we soms bij mooi weer het geluid
Met de mooie lanen werd het bos een landgoed.
van een bubbelbad. Het zijn de heikikkers die
Freule Eritia liet een poel in het bos uitgraven.
kwaken.
Naast de fraaie vijver liet ze een theekoepel bouwen.
Het asfalt van het fietspad wordt lekker warm in de
heideplaggen voor hun huis en voor
Vennen en heide
de bemesting van de grond.
De Duurswouderheide ziet er ontoegankelijk uit.
Veenarbeiders baggerden het veen
zomaar doorheen te lopen. De heide is maar een
Sporen van ijs
heel gewoon. In de berm groeit de zeldzame
uit en maakten er turf van.
restant van het uitgestrekte heide- en veengebied
De ijstijden lieten een gebied achter met rivierdalen
maanvaren, ongeveer twintig centimeter hoog.
Dit landschap is overgebleven na veel
tussen de Tjonger en het Koningsdiep.
en zandruggen. In de ondergrond zit een laag
De Duurswouderheide is bekend om de meer dan
Vanaf de zeventiende eeuw hebben kooplieden en
keileem die door de gletsjers is achtergelaten.
twintig soorten libellen die er voorkomen.
grootgrondbezitters het land ontgonnen.
Die keileem zorgt voor kwel: het regenwater dat ver
De boomvalk profiteert hier van. Hij zit stil in de
Vele arbeiders groeven vaarten en sloten. Ze staken
hier vandaan is gevallen komt hier omhoog. Bij het
bosrand en vliegt dan plotseling weg. Let maar op:
turf, de brandstof voor de steden en dorpen.
Koningsdiep zien we in de sloot naast het fietspad
hij jaagt op de libellen.
ploeteren. Het romantische beeld
werd vooral gevormd door de herder
zon. Dat trekt koudbloedige dieren aan, zoals
Zompig met veel vennetjes, het is niet veilig om er
die hier met zijn schapen liep.
hagedissen en slangen. Een zonnende adder is hier
aan de glimmende plekken waar dat kwelwater
omhoog komt.
Boekweit
Overal rond Bakkeveen vinden we poelen met een
Op het achtergebleven land werden soms bossen
ronde vorm en een hoge wal er omheen. Het zijn
aangeplant, maar meestal maakten boeren er weiland
pingo’s: grote ijsklompen hebben hier in de ijstijd de
Vreemde kostgangers in het bos
Het Koningsdiep was vroeger een kronkelende beek
Het historisch kerkje van Duurswoude
en stroomde pal langs ‘t Oude Bosch. Hier hebt u

Download Report