folder - Dwingelderveld

Beilen
Lheebroek
TerHorster
zand
Dwingeloo
Lheebroeker
zand
Lhee
Spier
Lheeder Zand
Wijster
uitkijkpunt
Familiepad
Noordenveld
Dwingeloosche Heide
Nationaal Park Dwingelderveld.
Vlonders
Kraloërheide
Anserdennen
Kloosterveld
Foto: A. Henckel
Ansen
Pesse
Colofon
Deze folder is een uitgave van de Bestuurs­commissie
Dwingelderveld, juni 2014. Aan de inhoud van deze
folder kunnen geen rechten worden ontleend.
Tekst: Margot Faber. Foto’s: Hans Dekker (tenzij
anders vermeld). Grafische vormgeving:
Docucentrum provincie Drenthe.
Ruinen
Foto: A. Henckel
Het project Inrichting Dwingelderveld is een
gezamenlijk project van Provincie Drenthe,
Waterschap Reest en Wieden, Staatsbosbeheer,
Natuurmonumenten, gemeenten Westerveld,
De Wolden en Midden-Drenthe, Rijkswaterstaat,
LTO en wordt mede mogelijk gemaakt door
subsidie uit het LIFE-fonds van de Europese Unie.
Groter, natter, stiller …
Mooier!
Het Dwingelderveld is het grootste natte heidegebied van
West-Europa en is een leefgebied voor talloze bijzondere planten diersoorten. Het Dwingelderveld omvat naast heidegebieden
ook verschillende typen bos en tientallen vennen en veentjes.
Het gebied maakt deel uit van het netwerk van Natura 2000
gebieden: de belangrijkste natuurgebieden van Europa.
De afgelopen vier jaren is er op het Dwingelderveld veel werk
verricht om de natuur te verbeteren en verdroging van het
land­schap tegen te gaan. Het Nationaal Park is groter, natter
en stiller geworden. Er is een ecoduct aangelegd om losse stukjes
natuur met elkaar te verbinden. Ook is het gebied zo goed mogelijk
toegankelijk gemaakt voor iedereen, te voet, te paard of per fiets.
vertoeven is op het Dwingelderveld.
Om er voor te zorgen dat dieren
gemakkelijk van het ene naar het
andere gebied kunnen, is er een
ecoduct aangelegd. Dit ecoduct
verbindt het Dwingelderveld met het
Terhorsterzand. Via deze weg kunnen
dieren veilig de A28 oversteken
en hebben ze een groter leef- en
paar­gebied tot hun beschikking.
Het Dwingelderveld is een thuis voor
zo’n 300 vogelsoorten, waarvan er
ongeveer 100 in het gebied broeden.
Typische ‘heide-vogels’ zijn de watersnip, de veldleeuwerik en de tapuit.
Ook reptielen, waaronder de adder, en
vlinders komen voor in het heidegebied. Bovendien vind je er prachtige
planten zoals de gevlekte orchis en de
zeldzame beenbreek en klokjesgentiaan. De leefomstandigheden zijn de
afgelopen jaren voor al deze (bijzondere) plant- en diersoorten verbeterd.
Om ervoor te zorgen dat iedereen
van deze bijzondere natuur kan
genieten zijn er nieuwe fietspaden
en mooie vlonders over het water
aangelegd. Daarnaast zijn veel van
de bestaande wandel-, fiets- en
ruiterpaden opgeknapt of verbeterd.
Er is een nieuw familiepad aangelegd,
met extra parkeerplaatsen, dat voor
rolstoelen toegankelijk is.
Groter, natter en stiller
Wat hebben we gedaan? Op het
Noordenveld en een deel van het
Kloosterveld is de ­voedselrijke
bovenste laag van de bodem
afgegraven. Hierdoor is de groei van
nieuwe natte heide in gang gezet
en is het totale heidegebied groter
geworden.
De vroegere sloten en greppels
zorgden ervoor dat het water te
snel wegliep waardoor het gebied
verdroogde. Deze sloten en greppels
zijn gedicht met leem, waardoor de
grondwaterstand omhoog is gegaan.
Nu gaat de afvoer van water weer via
het oorspronkelijke slenkenstelsel;
de slenken, min of meer langgerekte
laagtes, zorgen er voor dat het water
langzaam wegstroomt. Door deze
maatregelen is het gebied dus ook
natter geworden. Bovendien wordt
bij extreme regenval wateroverlast
voorkomen en blijven landerijen en
woonwijken in onder andere Meppel
droger.
De afgegraven grond van het
Noordenveld is gebruikt in de aanleg
van de geluidswal langs de A28. Deze
vijf kilometer lange geluidswal zorgt
ervoor dat je als bezoeker behalve van
een groter en natter natuurgebied,
ook van een stiller natuurgebied
kan genieten. Op de geluidswal is
bij de Holtveenslenk een uitkijkpunt
gemaakt, vanwaar je een mooi uitzicht
hebt over een groot deel van het
open landschap van Nationaal Park
Dwingelderveld.
Natuur en recreatie
De werkzaamheden van de afgelopen
jaren hebben ervoor gezorgd dat het
voor planten, dieren en mensen beter
Dwingelderveld, toen en nu
Zo’n 150.000 jaar geleden maalde
het Scandinavische ijs dat Nederland
bedekte het bodemmateriaal tot
een vrij compacte massa: keileem.
Hoewel veel van het keileem is
verdwenen, is dit materiaal nog in
grote delen van het Dwingelderveld
terug te vinden. Deze keileemlaag
maakt het Dwingelderveld bijzonder;
het zorgt ervoor dat regenwater
niet direct in de bodem wegzakt.
Mede hierdoor is een nat heideland-
schap, ontstaan waarin zeldzame
en bedreigde flora en fauna kunnen
leven.
Eeuwenlang was de heide onmisbaar
in het boerenbestaan. Het werd
gebruikt als weidegrond voor de
schapen en als bron van grondstoffen
en turf. De heide is een uniek cultuurlandschap en verandert langzaam in
bos wanneer ze niet beheerd wordt.
Door veranderingen in grondgebruik
en waterbeheer zijn in de loop der
tijd stukken heide verloren gegaan en
verdroogde het gebied.
De werkzaamheden van de afgelopen
jaren hebben de heide uitgebreid en
weer natter gemaakt. Hierdoor is het
Dwingelderveld nu nu groter, natter,
stiller … én mooier!