Basis Biotuinieren-blad-vrucht-les3#4.rtf

Bio specifieke groenteteelt 2#3
Een selectie blad- en vruchtgewassen
met Herman De Waele
Voorkweken.
Vanaf half februari.
We zaaien binnen in een bakje. Afdekken met pvczakje of glas. Na de kieming zakje open zetten. Verspenen als de echte blaadjes gevormd zijn. Koeler en
Klaar zetten.
Teelt van selder
Apium graveolens, familie van de schermbloemigen
Selder wetenswaard
Komt uit Middellands zeegebied. Heeft een aparte
kruidige smaak en geur Lavas (Levesticum officinale)
wordt Franse selder genoemd maar is geen familie
Allemaal 2-jarige planten, lichtkiemer. Selder is heel
lekker in rauwkost en bij roerbakken. Soepgroente bij
uitstek
rijk aan mineralen. Nitraatplant! Bevat oxaalzuur (giet
kookwater weg) Spinazie nooit opwarmen!
Spinazie kweken
Verlangt luchtige rijke bodem. Stevige compostbemesting. Eventueel organische samengestelde meststof.
Onder glas: de grond goed nat maken.
Op zijn Hollands:
Dik zaaien en jong oogsten Op zijn Belgisch: (struikspinazie) Dun zaaien, al dunnend oogsten tot 25 cm.
Voorzaaien en uitplanten gaat heel goed.
Spinazie soorten
Scherpzaad (Breedblad scherpzaad) Snelle groeiers.
Schieten sneller door. Zaai: jan-feb
Rondzaad (Reuzen van Viroflay, Symfonie) Groeien
trager. Schieten minder gemakkelijk door. Brengt
meer op. Zaai: Maart, juli aug
Teelt van Warmoes of Snijbiet
Selder soorten
Beta vulgaris var.‘cicla’ Familie van de ganzevoeten
Var. ‘secalinum’ (Snijselder, groene selder) Holle
stengels. Tamelijk winterhard. Sterkst tegen ziekten (Amsterdamse fijne tuin)
Var. ‘dulce’ (Bleekselder,groene selder) Volle stengels. Niet winterhard. Tamelijk ziektegevoelig
(Groene Pascal best bestand tegen ziekten)
Var ‘rapaceum’ (Knolselder) (Langlooftype: Prager
reuzen, Roem van Zwijndrecht)
(Kortlooftype: Dolvi, Witte globe, Jose)
Selder kweken
Snijselder en groene selder kunnen vanaf april ter
plaatse gezaaid worden. Verkies tweejarig zaad (oud
selderzaad komt beter op) Selders worden meestal
voorgekweekt zeker knolselder.
Zaai binnenshuis rond half februari. Verspenen, hoog
planten na half mei.
Groene en snijselder: 25 x 15, later dunnend oogsten
Knolsselder: 50 x 40
Bodembedekking aanbrengen tegen bladvlekkenziekte.
Teelt van spinazie
Spinacia oleracea, familie van de ganzevoeten
Spinazie wetenswaard
Afkomstig uit midden Azië. Snelgroeiend gewas, 1
jarig Typische voorjaarsteelt (en herfstteelt) Lekker en
Snijbiet wetenswaard
Gemakkelijk teelt. Brengt veel op Groeit snel. Geen
ziekten. Tamelijk winterhard. Zaadkluwens, kurkebolletje. In 1 kluwen zitten 1 à 3 zaadjes
Snijbiet soorten
Groene, rode, gele, regenboogkleurige…
Snijbiet kweken
‘Spinazie’teelt op zijn Hollands. Zaai: vanaf half maart
tot half augustus. Rijafstand 25 cm, leg in de rij om de
8 cm een kluwen. Oogst meermaals maar snij rond of
boven het hart van de plant.
Snijbiet andere teeltwijze
Voor de ribben en het blad
De ribben worden apart gehouden van het blad Zaai:
van 1/2 april tot mei. Rijafstand 40 cm leg in de rij om
de 20 cm een kluwen. Oogst meermaals maar snij de
buitenste stelen onderaan af.
Snijbiet variëteiten
Voor spinazieteelt:
gewone groene en Lucullus, in feite alle soorten als
men het blad gebruikt als struikspinazie.
Voor ribbenteelt
Lucullus, Blanche d’Ampies, Bright yellow, Bright
lights De ribben snijdt men schuin in fijne reepjes en
maakt men klaar zoals asperges, met een witte saus,
kaassaus of currysaus
kan. Bij vorstgevaar… afdekken
Teelt van kolen
Teelt van pluksla
Lactuca sativa var.‘foliosa’ Familie van de composieten
Pluksla wetenswaard
Slazaad kiemt bij lage temperaturen en is een lichtkiemer. Pluksla vormt geen krop. Pluksla is geen snijsla! Groot blad is iets bitter. De grote bladeren zijn als
kropsla. Mooie planten. Lange oogstperiode
Brassica Familie van de kruisbloemigen
Kolen wetenswaard
Ze stellen hoge eisen aan de bodem. Niet nat en zuur.
Rijkelijk voorzien van compost. Het zijn veelvraten.
Kolen zijn uiterst gezond. Ze bevatten kankerwerende
stoffen
Kolen kweken
Pluksla kweken
Zaai vroeg (feb) onder beschutting Australische gele,
Amerikaanse roodrand, Black seeded Simpsom. Voorkweken voor buiten kan, uitplanten op 25 x 25. Je kan
ook dik zaaien als snijsla op 15 cm. Al oogstend alle
oneven rijen in de rij dunnen op 25 cm. De even rijen
volledig wegoogsten. Blad plukken van de overblijvende planten. Nooit de kop plukken! Oud en teveel?
Maak er soep van!
Vragen een diep losgemaakte grond. Zaaien: half
maart onder gaas. Eventueel verspenen
Uitplanten als de plantjes 6 à 8 weken oud zijn (plantmaat 8 à 10 cm). Handvol kalk in het plantgat mengen.
Diep planten op 50 x 50 cm, wie plaats genoeg heeft
op 50 x 75 cm. Later aanaarden. Grondbedekking toepassen (mulching) Beschermen met anti insectengaas.
Teelt van kropsla
Teelt van prei
Lactuca sativa var. ‘capitata’ Familie van de composieten
Kropsla wetenswaard
Egyptenaren, Grieken, Romeinen … Oud cultuurgewas. Onder de vele slasoorten, de belangrijkste.
Spreekwoordelijk voor rauwkost. Het witte sap is
enigszins giftig, slaapverwekkend. Daglengtegevoelige
rassen of niet (Meikoningin = langedagplant (schiet op
in de zomer) Moderne rassen = daglengteneutraal
(Hilde, Prado, Appia, Suzan…)
Kropsla kweken
Kropsla moet kunnen doorgroeien: compostplant.
Vruchtafwisseling 1 op 3 Regelmatig, maar weinig
zaaien. Voorkweken gaat goed als er licht genoeg is.
Hoog uitplanten. Bij bioteelt weinig last van bladluizen.
Teelt van andijvie
Chichorium endivia, familie van de composieten
Andijvie wetenswaard
Stamt uit Zuid-Europa. Bij opgroeien is veel warmte
nodig. Verwant met witloof, de smaak is bitter. Er zijn
2 soorten Breedbladige (scarole) en krulandijvie. Wij
bespreken de herfstteelt .Nateelt van erwten, vroege
aardappelen. Verlangt een rijke, vochtige bodem.
Andijvie kweken
Voorzaaien na 15 juni of direct ter plaatse zaaien in
rijen op 35 cm. Planten/uitdunnen op 35 cm. Regelmatig gieten als het niet regent. Bleken is geen must maar
Allium porrum Lookfamilie of Leliefamilie
Prei wetenswaard
Tweejarige plant, 1jarig gekweekt. De wortels zijn
zeer heilzaam… in preisoep! Stamvader: parelui (allium ampeloprasum)
Prei kweken als nateelt
We beperken ons tot de winterteelt. Zaai in april onder
gaas, bij de wortelen. Uitplanten na de vroege aardappelen. Compost bijgeven of organische meststof. Voortjes maken op 40 cm (diepte: 10-15 cm) In de greppeltjes plantgaten steken op 20 cm. Na het planten overvloedig water geven. Onder gaas zetten? Geleidelijk
voortjes vullen en aanaarden
Teelt van pompoen
Cucurbita maxima Familie van de Komkommerachtigen
Pompoen wetenswaard
Afkomstig uit ZuidAmerika. Verdraagt geen vorst 1jarig, fantastische groeier. Mooie grote eetbare bloemen. Hokkaïdo pompoenen bewaren lang.
Pompoen kweken
Rassen: Hokkaïdo, Moshata… Voorzaaien in een 7 cm
potje, 2 cm diep. Warm zetten en vochtig houden. Als
de echte blaadjes er zijn, verspenen in 15 cm pot. Uitplanten 1m x 1,5m na half mei. 1 emmer compost oppervlakkig inwerken. Op heuveltje uitplanten. Oogsten
bij rijpheid
Pompoen in de keuken
Onvolprezen voor soep. Rauw mengen met zomerse
groenten. Bakken met ajuin in olijfolie.
Oogsten en bewaren
Om te bewaren, rijp oogsten (barsten in steel) Droog
bewaren.
Teelt van Courgette
Cucurbita pepo Familie van de komkommerachtigen
Courgette kweken
Afkomstig uit Zuid-Amerika. Verdraagt geen vorst 1jarig, fantastische groeier. Mooie grote eetbare bloemen. Opkweken zoals pompoen. Planten 1m x 1m.
Oogsten: Jong <> ouder. Jonge courgettes behoren tot
de nitraatplanten, zeker als ze zwaar bemest zijn, oude
niet!
Courgette in de keuken
Is een smaakontvanger. Fijngesneden mengen in
rauwkost. Combineert goed met zomerse groenten.
Roerbakken.In soepen.
Teelt van veldsla
Valerianella locusta Valeriaanfamilie
Veldsla kweken
Groeit in de winter. Bevat veel vitamines vooral C en
ijzer. Inheems en winterhard tot 7°C. We zaaien van
augustus tot oktober. Augustuszaai is voor de winter
oogstbaar. Voorjaarszaai (feb) onder beschutting oogst
men in april. Dun zaaien en vochtig houden. Dunnen
op 3 à 5 cm. Voorzaaien en uitplanten op rijtjes van
20cm en 15 cm in de rij is beste techniek.
Veldsla soorten
Kleinbladige (Rozekens) Brengen iets minder op. Nog
meer winterhard. Heel veel zaad in een pakje:
Groene volhart, Groene van Cambrai, Groene van
Etampes, Coquilles de Louviers
Grootbladige (meest gezaaid) Grote NoordHollandse
Teelt van winterpostelein
Claytonia perfoliata Familie van de posteleinachtigen
Winterpostelein wetenswaard
Uit Amerika ingevoerd. Bloeit vroeg in de lente. Tengerder dan zomerpostelein. Dunne steeltjes met ruitvormige blaadjes. Zaait zichzelf goed uit
Winterpostelein soorten
Witte winterpostelein Claytonia perfoliata komt meest
voor.
Rose winterpostelein Claytonia siberica. Ze weerstaan
allebei aan lichte vorst
Winterpostelein kweken
ste
Zaai in serre/koude bak: 1 maal begin augustus
Meermaals tot september. Idem buiten. Bescherm bij
strenge vorst. Oogst gans de winter!
Nota’s