Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van

15 april 2014
Corr.nr. 2014-13.675, VV
Zaaknr. 509505
Nummer 18/2014
Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van
Groningen over ZwolleSpoort, inclusief Zwolle-Herfte.
1. Samenvatting
In een door ProRail uitgevoerde alternatievenstudie ZwolleSpoort is
integraal gekeken naar mogelijke oplossingen voor diverse
spoorvraagstukken rondom Zwolle. Daarbij is bezien op welke wijze
bestaande capaciteitsknelpunten kunnen worden opgelost, maar vooral ook
óf en hoe diverse door de betrokken partijen ingebrachte ambities kunnen
worden ingevuld. Op basis van de uitkomsten van de alternatievenstudie is
gezamenlijk door de betrokken partijen besloten om in te zetten op een
alternatief waarmee alle vervoerambities worden ingevuld en tevens
doorgroeimogelijkheden voor de langere termijn behouden blijven.
De totale kosten van de voorgestelde maatregelen bedragen € 225 miljoen.
Van de vier betrokken provincies wordt een bijdrage van € 36 miljoen
verwacht, waarvan € 10 miljoen van Groningen. Voorgesteld wordt om in te
stemmen met de voorkeursvariant en de provinciale bijdrage ten laste van
het RSP Regionaal Mobiliteitsfonds te brengen.
2. Doel en wettelijke grondslag
Vanwege het budgetrecht van uw Staten wordt gevraagd in te stemmen met de voorkeursvariant
voor het project ZwolleSpoort, inclusief Zwolle-Herfte en met het beschikbaar stellen van een
bijdrage van € 10 miljoen voor dit project.
Met de voordracht herbestemming RSP/MIT van 21 mei 2013 met nummer 23/2013 heeft u een
opname- en acceptatiebesluit genomen voor het project “Spoor Zwolle-Herfte” van € 8 miljoen.
Ten tijde van het opstellen van de voordracht is de verwachting uitgesproken dat de regio (het SNN
en de provincie Overijssel) ook zal moeten bijdragen in de kosten van het nieuwe eindplan.
Daarvoor is eerst in het addendum op het Coalitieakkoord en later in onze voordracht 23/2013
rekening gehouden met een bedrag van € 8 miljoen. In deze voordracht hebben wij wel de
kanttekening geplaatst dat de doorvertaling naar afzonderlijke projecten nog een indicatief karakter
kent, aangezien nog niet voor alle projecten was vast te stellen hoeveel de projectkosten
daadwerkelijk zouden gaan bedragen.
3. Procesbeschrijving en planning
Tijdens het Bestuurlijk Overleg van 17 december 2013 tussen de Staatssecretaris van
Infrastructuur en Milieu en de portefeuillehouders verkeer en vervoer van Groningen, Fryslân,
Drenthe en Overijssel is, onder voorbehoud van instemming door Provinciale Staten en de Tweede
Kamer, een besluit genomen over de gewenste verbetering van het spoorknooppunt Zwolle,
inclusief de aansluiting Herfte. Onderdeel van het besluit is een voorstel tot cofinanciering door de
vier provincies van in totaal € 36 miljoen, waarvan € 10 miljoen door de provincie Groningen. De
brief, die de Staatssecretaris naar aanleiding van het overleg van 17 december 2013 aan de
Tweede Kamer heeft gezonden, is als bijlage 1 bijgevoegd. Over de inhoud van deze brief bent u
in de commissie Mobiliteit en Energie van 15 januari 2014 op hoofdlijnen mondeling geïnformeerd.
Thans is aan de orde formeel in te stemmen met de voorkeursvariant en de provinciale bijdrage
aan de uitvoering.
Naar verwachting zullen de eerste effecten van de voorkeursvariant vanaf 2017 merkbaar zijn op
het spoor. In 2021 zal het project naar verwachting in zijn geheel gereed zijn.
18-1
4. Begroting
De kosten die met dit besluit aan de orde zijn bedragen € 10 miljoen. Deze kosten worden gedekt
uit de in het Convenant RSP, onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds (RMF), beschikbare middelen.
5. Inspraak/participatie
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu heeft het besluit voor de voorkeursvariant
genomen in overleg met de spoorsector en de decentrale overheden. Het besluit wordt gedragen
door zowel de betrokken vervoerders (NS en Arriva) als ProRail. Ook vertegenwoordigers van
Consumentenorganisaties in het LOCOV zijn positief hierover. De gemeente Zwolle is eveneens bij
het proces van de alternatievenuitwerking betrokken geweest en staat achter dit besluit.
6. Nadere toelichting
Overwegingen
Zwolle behoort tot de belangrijkste spoorknooppunten in Nederland en vervult een cruciale functie
als scharnier tussen het spoorwegnetwerk van de brede Randstad en dat van de vier provincies
Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. In Zwolle komen vijf Intercity-verbindingen en drie
regionale spoorlijnen samen.
Een goede kwaliteit van de “overstapknoop Zwolle” is daarom een belangrijk doel. In de door
ProRail uitgevoerde alternatievenstudie is integraal gekeken naar mogelijke oplossingen voor
diverse spoorvraagstukken rondom Zwolle. Daarbij is bezien op welke wijze bestaande
capaciteitsknelpunten kunnen worden opgelost, maar vooral ook óf en hoe diverse door de
betrokken partijen ingebrachte ambities kunnen worden ingevuld. Deze rapportage is als bijlage 2
bij deze voordracht gevoegd.
Voorkeursalternatief
Op basis van de uitkomsten van de alternatievenstudie ZwolleSpoort is gezamenlijk door de
betrokken partijen besloten om in te zetten op een alternatief waarmee alle vervoerambities
worden ingevuld en tevens doorgroeimogelijkheden voor de langere termijn behouden blijven. Het
alternatief voorziet in:
- een uitbreiding van het spoor tussen Zwolle en de aansluiting bij Herfte van twee naar vier
sporen inclusief aanleg van een vrije kruising voor deze sporen zodat de treinen van
Zwolle richting Leeuwarden/Groningen en van Zwolle richting Emmen geen hinder van
elkaar ondervinden.
- aanpassingen aan de oostzijde van het emplacement bij Zwolle zodat ook de treinen
richting Enschede en Deventer tegelijk met de trein naar Leeuwarden/Groningen kunnen
vertrekken.
Met deze maatregelen wordt de kwaliteit van de treindienst aanzienlijk vergroot, onder meer
doordat:
- de wachttijd van de intercity van/naar Leeuwarden met 3 minuten kan worden verminderd.
- als gevolg van reistijdverkorting op de trajecten Zwolle-Groningen/Leeuwarden een goede
aansluiting op regionale treinen in Groningen en Leeuwarden kan worden geboden;
e
e
- een 3 en 4 trein per uur tussen Zwolle en Leeuwarden mogelijk wordt gemaakt;
- de overstaptijden in Zwolle en snelheden op diverse trajecten worden verbeterd;
- de robuustheid en betrouwbaarheid wordt verbeterd.
Met de voorkeursvariant worden knelpunten, die al geruime tijd op de agenda staan, opgelost en
wordt een belangrijke kwaliteitsverbetering gerealiseerd. De andere varianten bieden slechts voor
een deel van de ambities een oplossing en/of zijn minder toekomst vast. Zie hiervoor de
bijgevoegde rapportage.
Financiële aspecten
De totale kosten van € 225 miljoen worden voor € 93 miljoen gedekt uit reeds hiervoor beschikbare
middelen, waarvan € 70 miljoen ”Motie Koopmans. Van de regio wordt aanvullend op dit budget
een bijdrage van € 36 miljoen verwacht, waarvan € 10 miljoen van de provincie Groningen. Het
resterende bedrag van € 96 miljoen zal door het Rijk worden gefinancierd.
De bijdrage van de provincie Groningen aan ZwolleSpoort van € 10 miljoen kan in zijn geheel
gedekt worden uit het RSP, onderdeel Regionaal Mobiliteitsfonds (RMF). Hiervoor heeft u reeds
€ 8 miljoen gelabeld binnen het RMF met uw besluit over voordracht 23/2014. De resterende
€ 2 miljoen wordt beschikbaar gesteld vanuit het project Knoop Groningen. Dit kan door de
18-2
resterende middelen Groningen-Veendam vanuit RSP Concrete Projecten, zijnde € 4,2 miljoen, toe
te voegen aan het project Knoop Groningen. Vanuit het project Knoop Groningen wordt vervolgens
€ 4,2 miljoen toegevoegd aan het RMF. Dit biedt vervolgens de mogelijkheid de bijdrage aan het
stationsgebied Haren van € 2 miljoen, zoals opgenomen in voordracht 8/2012 ook uit het RMF
beschikbaar te stellen in plaats van uit het project Groningen-Veendam.
Conclusie
Met het voorliggende plan voor het project ZwolleSpoort, inclusief het verdubbelen van het spoor
tussen Zwolle en Herfte, wordt een grote bijdrage geleverd aan de bereikbaarheid van het Noorden
per trein. Immers hiermee wordt de reistijd tussen Groningen en Zwolle verkort en daarmee
verbeteren de overstappen op het Hoofdstation Groningen. Daarnaast biedt de voorkeursvariant
vanwege de doorgroeimogelijkheden voor de lange termijn, mogelijkheden om op termijn extra
treinen vanuit Zwolle richting Enschede mogelijk te maken alsmede de flexibiliteit voor eventuele
aanpassingen van de dienstregeling meer toekomst vast dan de alternatieven. Met de gevraagde
bijdrage van € 10 miljoen van de provincie Groningen wordt een totale investering van
€ 225 miljoen mede mogelijk gemaakt en wordt een groot aantal problemen op het spoor in en
rond Zwolle, inclusief de aansluiting Herfte, in één keer opgelost. Wij zijn dan ook verheugd dat wij
met de Staatssecretaris hierover overeenstemming hebben kunnen bereiken.
7. Voorstel
Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen.
Groningen, 15 april 2014.
Gedeputeerde Staten van Groningen:
M.J. van den Berg
, voorzitter.
H.J. Bolding
, secretaris.
Behandeld door : B. Krijgsheld
Telefoonnummer : 050-316 4109
e-mail
: [email protected]
Bijlagen bij de voordracht
Nr.
1
2
Titel
Brief IenM van 17 december 2013 aan TK Uitkomst
besluitvorming spoorknooppunt Zwolle-Herfte
Alternatievenstudie ZwolleSpoort, scenario's voor het vervolg
Soort bijlage
brief
rapport
18-3
Nr.
18/2014
Provinciale Staten van Groningen:
Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 15 april, 2014-13.675, VV.
Gelet op
- De voordracht met nummer 23/2013 over herbestemming RSP/MIT van 21 mei 2013.
- De voordracht met nummer 8/2014 over een aanvullende bijdrage voor het project stationsgebied
Haren van 4 februari 2014.
Besluiten:
1.
2.
3.
In te stemmen met de voorgestelde voorkeursvariant voor het project ZwolleSpoort, inclusief
Zwolle-Herfte, zoals weergegeven in het bij de voordracht behorende rapport.
Hiervoor een krediet van € 10 miljoen beschikbaar te stellen ter dekking van het provinciaal
aandeel in de totale kosten en deze kosten voor € 10 miljoen te dekken binnen het
Regionaal Mobiliteitsfonds.
In te stemmen met de volgende budgettaire verschuiving:
 De vrijvallende middelen Groningen-Veendam vanuit RSP Concrete Projecten, zijnde
€ 4,2 miljoen, toe te voegen aan het project Knoop Groningen.
 Vanuit het project Knoop Groningen € 4,2 miljoen aan RMF-middelen terug te laten
vloeien naar het RMF.
 De bijdrage voor het Stationsgebied Haren van € 2 miljoen te dekken vanuit het RMF.
Groningen,
Provinciale Staten voornoemd:
, voorzitter.
, griffier.
18-4