Interview Stépan Breedveld - VNO-NCW

actueel
30
FORUM 17.07.14
stépan breedveld (ordina)
‘Zelfbeeld
overheid moet
op zijn kant’
Sinds de Parlementaire enquête over ict-projecten van de
overheid liggen ict-bedrijven zwaar onder vuur. De kneusjes
zouden de overheidsopdrachten doen. ‘Flauwekul’, zegt
Stépan Breedveld. De ceo van Ordina waarschuwt voor
nieuwe problemen na de komende decentralisatie.
Tekst: Remko Ebbers | Foto’s: Christiaan Krouwels
I
ct-bedrijven rijden nogal eens ‘allerlei
kneusjes binnen’ om de klus uit te voeren als ze eenmaal een contract hebben
binnengesleept bij de overheid. Toen voorzitter Ton Elias (VVD) van de Parlementaire
Enquêtecommissie ict-projecten bij de overheid dit medio mei stelde, werd hij niet tegengesproken door topambtenaar Siep Eilander.
‘Waardeloos als bedrijven daardoor niet leveren wat is beloofd’, zei Eilander, directeur
inkoopbeleid voor het Rijk tegen de commissie. En Eilander is niet de enige ambtenaar die
verklaarde dat ict-bedrijven onder de maat
presteren. De schattingen van (externe) overheidsadviseurs over de onnodige kosten: tussen 1 en 4 miljard euro. Onder leiding van
Elias verdiepen vijf Kamerleden zich in zeven
casussen van mislukte, vertraagde of duurder
31
FORUM 17.07.14
dan begrootte projecten. Daaronder het Elektronisch Patiëntendossier, de OV-chipkaart,
het communicatiesysteem voor hulpdiensten
C2000 en het veiligheidssysteem in de tunnels van de A73. Eén van de betrokkenen die
heeft gesproken met de parlementaire onderzoekscommissie is Stépan Breedveld. De ceo
van Ordina is ook bestuurslid van brancheorganisatie Nederland ICT met de portefeuille
ICT & Overheid.
Meneer Breedveld, waarom rijden ictbedrijven hun kneusjes naar de overheid?
Er volgt een zachte snuif van verontwaardigde
verbazing. ‘Dat is een beetje flauwekul. Geen
bedrijf heeft er belang bij om minder getalenteerd personeel te sturen, dan ben je je reputatie snel kwijt. Dat die projecten moeizaam zijn
actueel
Wie is Stépan Breedveld?
Stépan Breedveld (1963) studeerde
bedrijfseconomie in Leuven en natuurkunde in Delft. Hij heeft meer dan
vijftien jaar gewerkt bij The Boston
Consultancy Group, op het laatst als
senior partner en managing director.
Daar was hij betrokken bij het ontwikkelen van strategieën en resultaatverbeteringen voor toonaangevende
telecom-, it- en technologiebedrijven in
binnen- en buitenland. In 2010 werd
Breedveld verantwoordelijk voor de
activiteiten van Ordina in Nederland.
Een jaar later volgde hij Ronald Kasteel
op als ceo van het bedrijf.
gegaan, heeft niets met de ict’ers te maken. Een
opdrachtgever is vast wel eens minder enthousiast over een medewerker. Dat kun je ook hebben als er thuis een keuken wordt geplaatst,
maar dat is niet de kern van het probleem.’
Wat is de kern van het probleem dán?
‘Het belangrijkste probleem is dat een ict-project niet zoiets is als het bouwen van een huis.
Dat zie je opgebouwd worden. En daarvan kun
je al zien of het klopt met jouw tekening als je
elke week langs komt. Bij een ict-systeem weet
je pas of het werkt als je gaat testen. En dan ben
je al een heel eind op weg. Zo’n groot ict-project
van de overheid is bovendien nog eens heel
afhankelijk van andere systemen en instanties
die medewerking moeten verlenen.’
‘De Tweede Kamer zorgt met wetten en besluiten voor extra complexiteit. Bij een bedrijf kan
een afdeling bij de directie aangeven dat een
plan bij nader inzien niet gaat werken. Dan is
het vrij makkelijk om het te wijzigen. De Belastingdienst kan dat niet zo makkelijk doen na
een besluit van de Tweede Kamer. Zo werd het
Elektronisch Patiënten Dossier ook veel gecompliceerder toen de Kamer tegen het einde van
het project strengere privacy protocollen wilde.’
Moeten ict-bedrijven niet wat beter advies
geven over de haalbaarheid van voorstellen?
‘Ik vind zelf dat elke leverancier ook een zorg32
plicht heeft. Als een klant iets vraagt waarvan
je weet dat het niet kan, hoor je dat te zeggen.
Vanuit de brancheorganisatie hebben we een
haalbaarheidstoets ontwikkeld. Die wordt
helaas niet altijd toegepast. Ik zou het een
goede zaak vinden als die test verplicht wordt
gesteld voor elk overheidsproject van, laten
we zeggen, meer dan 1 miljoen euro. Dan heb
je er al een heleboel te pakken. Om de kosten
van die toets hoef je het niet te laten.’
Eigenlijk moet het denken op zijn kant, zegt
Breedveld. Met 1,6 miljard euro per jaar aan
automatiseringsuitgaven is de overheid een
enorm ict-bedrijf. Hij haalt een citaat aan van
de directeur van BMW: ‘Eigenlijk zijn we een
ict-bedrijf dat toevallig auto’s maakt.’ Zo zou
de overheid ook moeten denken, vindt Breedveld. ‘De Sociale Verzekeringsbank, het UWV,
de Belastingdienst, het worden allemaal ictbedrijven die toevallig overheidstaken uitvoeren. Het probleem is dat veel van de huidige
bestuurders opgegroeid zijn in de traditie van
facilitaire bedrijven.’
De decentralisatie van zorgtaken van het Rijk
naar de gemeenten kan door die traditie per 1
januari een nieuw probleem opleveren, klinkt
uit de automatiseringsbranche. Niet omdat de
ict niet deugt, maar omdat gemeenten geen
ervaring hebben met de systemen van het
Rijk. Dat aspect is onderbelicht in de discusFORUM 17.07.14
sie. Bestuurlijk is het geregeld, maar is iedereen technisch op de hoogte? Breedveld: ‘Wij
krijgen best veel vragen van gemeenten. Zelfs
de vraag: Wat moeten we er eigenlijk mee?
Iedereen moet nu rustig de tijd nemen om na
te denken over wat ze gaan doen en wat ze willen. Als niemand in paniek raakt, kan er in een
half jaar veel gebeuren.’
Als het aan Breedveld ligt worden enorme
wijdlopige miljoenenprojecten voortaan in
een vroeg stadium opgesplitst. ‘Wij hebben
inmiddels geleerd dat we beter in kleine deelprojecten kunnen werken en die tussentijds
testen. Dat zie je nu ook gebeuren. Bij overheidsinstanties worden ook steeds meer chief
information officers aangesteld. Daardoor
krijgen ze meer strategische ict-kennis. Dat is
eigenlijk belangrijker dan dat ze meer ict’ers
aannemen. En er lopen ook heel veel goede
projecten. Wij zijn in Nederland best goed
met ict. Wat dat betreft is het jammer dat wat
er uit de commissie komt zo negatief is.’
Waarom is dat, denkt u?
Een kleine grijns. ‘Wat denk je? Politiek. Er valt
nu eenmaal moeilijk te scoren met de boodschap: het is een paar keer heel erg mis gegaan,
maar we hebben er allemaal van geleerd.’ 
www.vno-ncw.nl/ict

Download Report