Antibioticagebruik in de konijnensector

Antibioticagebruik op konijnenbedrijven
LEI, januari 2014
Linda Puister, Nico Bondt, Ron Bergevoet
Inleiding
Er is nog nauwelijks bekend hoeveel antibiotica er wordt gebruikt op konijnenbedrijven.
Dit document geeft daarvan een eerste indruk. De informatie is gebaseerd op gegevens
die door de konijnenhouders zijn ingevoerd op de website ”de antibioticawijzer”
www.antibioticawijzer.nl
Konijnensector
In 2012 bestond de professionele konijnensector in Nederland uit 43.000 voedsters die
op 60 bedrijven gehouden werden (Bron: CBS). Het aantal bedrijven is van 2011 op
2012 afgenomen, terwijl het totaal aantal voedsters is toegenomen. De bedrijven zijn
dus groter geworden.
Materiaal en methode
Over het jaar 2012 is door 62% van de konijnenhouders de antibioticawijzer ingevuld.
Die vertegenwoordigen daarmee 88% van het aantal voedsters in Nederland. Een deel
van die konijnenhouders heeft ook de gegevens over 2011 ingevoerd. Zie tabel 1.
Tabel 1: Percentage deelname aan de antibioticawijzer
2011
Aantal bedrijven met voedsters
in Nederland 70
in de antibioticawijzer 32
% bedrijven in de antibioticawijzer 46%
Aantal voedsters
in Nederland 39.400
in de antibioticawijzer 31.156
% voedsters in de antibioticawijzer 76%
2012
60
37
62%
43.000
37.809
88%
Het resultaat is het gemiddeld aantal dagdoseringen op een bedrijf per gemiddeld
aanwezig konijn1. Om dit goed en vergelijkbaar te kunnen bepalen, hebben de
deelnemende konijnenhouders naast hun antibioticagebruik (uitgesplitst naar middel,
toedieningsvorm en hoeveelheid) ook het aantal aanwezige voedsters, vleeskonijnen en
opfokkonijnen ingevoerd. Om op grond van hoeveelheid aangekochte medicijnen en het
aantal dieren per categorie het antibioticagebruik in dagdoseringen te kunnen berekenen,
is een gemiddeld gewicht per diercategorie nodig. Er is gerekend met 8,4 kg, 1,8 kg en
3,4 kg voor resp. de voedsters (incl. ongespeende jongen), vleeskonijnen en
opfokkonijnen.
Antibioticagebruik op konijnenbedrijven in de antibioticawijzer
Onderstaande tabel (tabel 2) laat het aantal bedrijven zien waarvan gegevens zijn
ingevoerd, en per bedrijf het gemiddeld aantal dagdoseringen per jaar, de
standaarddeviatie (een maat voor de spreiding tussen bedrijven) en het minimum en
maximum aantal dagdoseringen.
1
Het aantal dagdoseringen per gemiddeld aanwezig konijn, geeft het aantal dagen weer dat een gemiddeld
konijn op dat bedrijf is behandeld met antibiotica. Dat gaat hierbij om voedsters, vleeskonijnen en
opfokkonijnen. Langwerkende middelen tellen voor het aantal dagen dat ze werkzaam zijn.
Het aantal dagdoseringen wordt berekend door het totale aantal kilogrammen dat kon worden behandeld met
de aangekochte hoeveelheid antibiotica te delen door het totale gewicht van de aanwezige dieren. Hierbij wordt
aangenomen dat de gemiddelde behandeling wordt toegediend aan dieren met een gemiddeld gewicht.
Tabel 2 samenvattend overzicht
Aantal bedrijven*
Gemiddelde aantal voedsters /bedrijf
Gemiddelde aantal vleeskonijnen /bedrijf
Gemiddelde aantal opfokvoedsters /bedrijf
Gemiddelde aantal dagdoseringen (per bedrijf, ongewogen)
Gemiddelde aantal dagdoseringen (gewogen naar aantal voedsters)
Standaarddeviatie
Minimum
Maximum**
2011
32
974
6162
212
168
165
66
21
290
2012
37
1022
6657
230
133
138
77
0
331
* inclusief een bedrijf met alleen vleeskonijnen
** Er zijn twee bedrijven, die in beide jaren geen opfokvoedsters hebben ingevuld, hun
antibioticagebruik komt nu iets hoger uit dan anders het geval zou zijn.
Ontwikkeling antibioticagebruik
In figuur 1 is per bedrijf het antibioticagebruik in dagdoseringen (y-as) over de jaren
2011 en 2012 (x-as) weergegeven. Op de bedrijven waarbij gegevens van beide jaren
zijn ingevoerd is te zien hoe het antibioticagebruik zich heeft ontwikkeld in die periode.
De zwarte stippellijn is het gemiddelde van deze bedrijven.
Figuur 1: Aantal dagdoseringen per bedrijf per jaar in 2011 en 2012.
Voor de hele groep bedrijven is over de periode 2011-2012 het gemiddeld aantal
dagdoseringen gedaald met 21%. Op acht bedrijven is het antibioticagebruik
toegenomen, op alle andere bedrijven is het antibioticagebruik gedaald.
Er is geen relatie gevonden tussen bedrijfsgrootte (aantal voedsters) en
antibioticagebruik. Wel is een relatie gevonden tussen het antibioticagebruik in 2011 en
2012. Bedrijven die in 2011 een hoog antibioticagebruik hadden, hebben dat dat in 2012
ook (p=0,002; r =0,53). Zie ook figuur 2.
Figuur 2: relatie antibioticagebruik 2012 ten opzichte van 2011
Figuur 3 laat het aantal dagdoseringen per jaar zien, verdeeld over 1ste, 2de en 3de
keuzemiddelen. Het merendeel van de gebruikte middelen zijn 1ste keuzemiddelen (85%
in 2012, 3de keuzemiddelen worden nauwelijks gebruikt. Het verschil in de verdelingen
tussen 2011 en 2012 is minimaal.
Figuur 3: antibioticagebruik in 2011 en 2012, uitgesplitst naar 1ste, 2de en 3de keuzemiddelen
Conclusies
•
•
•
•
•
Het gemiddeld antibioticagebruik op de onderzochte konijnenbedrijven is van
2011 op 2012 met 21% gedaald van 168 naar 133 dagdoseringen.
Deze rapportage is gebaseerd op 88% van de hele konijnensector (88% van het
aantal voedsters).
De variatie in gebruik tussen bedrijven is groot, echter er is een grote
herhaalbaarheid in gebruik in het volgende jaar.
85% van de antibiotica die worden gebruikt zijn 1ste keuzemiddelen.
3de keuze middelen worden nauwelijks gebruikt.

Download Report