Programma - Provincie Noord

WATERINNOVATIONH
Voorstuwer Oostoever Balgzandkanaal:
voorbeeld van technische innovatie
Waterinnovatie conferentie
Science Center NEMO
Amsterdam 11 december 2014
in samenwerking met:
WATERINNOVATIONH
innoverend, inspirerend, interactief, internationaal
Op donderdag 11 december 2014 houdt de provincie Noord-Holland de waterinnovatie conferentie
‘WaterinnovatioNH’ in Amsterdam. De conferentie wordt georganiseerd in samenwerking met de Topsector
Water, Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Hoogheemraadschap van Rijnland,
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Waternet en PWN. Graag nodig ik u uit om deze conferentie bij te wonen.
Veel landen worden geconfronteerd met waterproblemen door klimaatverandering, en maatschappelijke en
ruimtelijke ontwikkelingen. Vanwege de bijzondere geografische ligging van de provincie Noord-Holland
hebben we te maken met veel van die uitdagingen, nu en in de toekomst. Om goed te anticiperen op complexe
vraagstukken en om water op een duurzame manier te gebruiken, zijn innovaties nodig. Ik ben ervan overtuigd
dat het uitwisselen van kennis en ervaringen de sleutel is om dit te bereiken.
Tijdens de conferentie ‘WaterinnovatioNH’ worden de laatste innovaties gepresenteerd op het gebied van
duurzaam water(her)gebruik, bescherming tegen overstromingen, watertechnologie, governance en de
financiering van innovaties. ‘WaterinnovatioNH’ gaat over samenwerking, verbindingen leggen en kennis­
uitwisseling tussen (inter)nationale beleidsmakers, bestuurders uit het bedrijfsleven en experts vanuit kennis­
instellingen. Het streven is elkaar te inspireren en nieuwe oplossingen te presenteren die watervraagstukken
een stap verder kunnen brengen.
Ik kijk er naar uit u te ontmoeten op de ‘WaterinnovatioNH’ conferentie op 11 december 2014.
Met innovatieve groet,
Joke Geldhof
Gedeputeerde voor o.m. Water, Wadden en Wonen van de Provincie Noord-Holland
WATERINNOVATIONH
Programma
9.00 uur
Inloop
9.30 uur
Welkom door dagvoorzitter dhr. Humberto Tan
9.40 uur
Opening en inleiding door mevr. Joke Geldhof (Gedeputeerde voor onder meer water,
Waddengebied en wonen, provincie Noord-Holland)
10.00 uur
Key Note speech, dhr. Paul Korting (CEO Energieonderzoek Centrum Nederland)
10.20 uur
Key note speech, dhr. Bas Haring (Bijzonder hoogleraar Publiek begrip van wetenschap,
Universiteit Leiden)
10.45 uur
Koffie/thee inclusief kennismarkt
11.15 uur
Interactieve kennis uitwisseling en zoetwater prijsvraag uitreiking
12.00 uur
Lunch en kennismarkt: Bedrijven en kennisinstellingen demonstreren hun innovaties
13.00 uur
Thematische verdiepingssessies: 8 parallelle sessies rond het uitwisselen van ervaringen en best
practices en het genereren van oplossingen:
1 Klimaatbestendige inrichting: Building with nature, nieuwe oplossingen en vraagstukken
rond waterveiligheid
2 Klimaatbestendige inrichting: Meerwaarde door Achteroevers
3 Klimaatbestendige inrichting: Klimaatbestendige stad
4 Zoetwater: Innovaties voor lange termijn oplossingen rond zoetwatergebruik in
de Haarlemmermeer
5 Circulaire economie: Water als drager van de circulaire economie
6 Open data, ICT: The power of sharing data
7 Samenwerking bij management van ondergrondse assets
8 Governance: naar innovatieve combinaties van duurzame energie en water werken;
Lessen en uitdagingen voor publiek-private samenwerking
14.30 uur
Interactieve sessie ‘De waterideeën gaan stromen’: De inspiratie en nieuwe ideeën die
deze conferentie oplevert, worden direct opgepakt in deze (open space) sessie. Op een beproefde
manier gaan aanwezigen in gesprek over wat hen op dat moment bezighoudt rond innovaties en
opgaven.
16.00 uur
Afsluiting
16.30 uur
Borrel
Registratie
Registratie is mogelijk via deze link. Er zijn geen kosten verbonden aan deelname.
Locatie
Science Center NEMO
Oosterdok 2
1011 VX Amsterdam
Nederland
WATERINNOVATIONH
Routebeschrijving
Voor de routebeschrijving verwijzen wij u naar de website van ‘WaterinnovatioNH’
www.noord-holland.nl/waterinnovatioNH of van Nemo http://www.e-nemo.nl/nl/.
De conferentie locatie is makkelijk te bereiken met het openbaar vervoer, zie www.9292ov.nl.
Informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mevrouw Lilian Bernhardi,
telefoon: +31 (0)6 186 09418 of e-mail: [email protected].
Voor de laatste informatie over de conferentie en de laatste stand van zaken rond het programma,
zie www.noord-holland.nl/waterinnovatioNH.
Kennismarkt
Bedrijven en kennisinstellingen worden uitgenodigd om op de kennismarkt hun innovaties te demonstreren.
Denkt u hierbij aan expositie van waterinnovaties, interessante projecten en video’s in stands, posters etc.
U kunt uw interesse en ideeën kenbaar maken bij Linde Wild via [email protected] onder
vermelding van ‘Kennismarkt’. Zij neemt contact met u op om de mogelijkheden te bespreken (beschikbare
ruimte/materialen etc).
Science Center Nemo.
WATERINNOVATIONH
NADERE OMSCHRIJVING THEMATISCHE VERDIEPINGSSESSIES
1 Klimaatbestendige inrichting: Building with nature,
nieuwe oplossingen en vraagstukken rond waterveiligheid
Innovatieve methoden worden veelvuldig gebruikt bij dijkversterkingen. Naast technische innovaties is het
samenspel met de omgeving van groot belang. Juist omdat we investeringen doen voor de langere termijn is
het onze opgave om dit zo optimaal mogelijk te realiseren. Zo creëren we meerwaarde voor het gebied en haar
gebruikers. Voorbeelden hiervan zijn de Zwakke Schakels Noord-Holland, Markermeerdijken en Prins
Hendrikdijk Texel. Het belang om aan het begin van het traject een Ruimtelijk Kwaliteitskader op te stellen.
Doel van de verdiepingssessie is deelnemers enthousiast maken over de mogelijkheden die er zijn, innovatieve
manieren om dijkversterkingen te laten voldoen aan de wensen van de omgeving, zodat ze geïnspireerd raken
door de mogelijkheden en enthousiast worden om zelf ook op een dergelijke manier te gaan werken.
Verdiepingssessie begeleiders:
• Bert Kappe, projectmanager, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
• Hans Eikelenboom, projectleider, Provincie Noord-Holland
Dijkversterking. Foto: Hans Eikelenboom
WATERINNOVATIONH
2 Klimaatbestendige inrichting: Meerwaarde door Achteroevers
Nederland heeft meer dan voldoende kostbaar zoet water, met het IJsselmeer als grote regenton. Met het
Achteroever­concept willen we binnendijks waterbergen en door peilbeheer afstemmen op de gewenste
functies. Dit biedt enorme kansen voor economie, ecologie en leefomgeving. In de Koopmanspolder is de eerste
pilot gerealiseerd en experimen­teren we nu drie jaar met peilbeheer. Inmiddels is met ondernemers, overheden,
onderzoekers en onderwijs­instellingen een tweede pilot gestart in de Wieringermeer, waarin de thema’s landen tuinbouw, aquacultuur en visserij aan de orde komen. Daarnaast worden de mogelijkheden voor
meerlaagsveiligheid en recreatie/toerisme verkend.
Doel van de sessie is informeren, kennisuitwisseling, verbinden, enthousiaste partners zoeken die mee willen
denken en doen om het Achteroever concept verder te brengen.
Vragen die aan de orde komen zijn onder meer:
• Waarmee en hoe kan het Achteroever concept verder worden gebracht?
• Welke verdienmodellen zijn mogelijk ?
• Welke functiecombinaties zijn mogelijk binnen het Achteroever concept?
• Hoe is meerlaagsveiligheid te verbinden met de benutting van zoetwater? (mogelijkheden voor het maken
van een match tussen te veel - te weinig water?)
• Hoe om te gaan met tijdelijke bestemming, flexibele invulling van gebieden in tijd en ruimte?
• Welke ‘out of the box’ ideeën voor invulling van experimenteerruimte in de Wieringermeer hebben de
deelnemers aan de workshop?
Opzet:
• Inleiding, toelichting op het Achteroever concept, door Roel Doef (RWS WVL);
• Toelichting pilot Koopmanspolder, door Aafke van Nierop (PNH);
• Toelichting pilot Wieringermeer, door Rein Kruk (PNH);
•Discussie.
Verdiepingssessie begeleider:
• Roel Doef, adviseur watermanagement, Rijkswaterstaat
Achteroevers Koopmanspolder. Foto: Kwint van den Berg
WATERINNOVATIONH
3 Klimaatbestendige inrichting: Klimaatbestendige stad
Het ministerie van I&M spoort gemeenten aan om stedelijk gebied klimaatbestendig in te richten. Wat speelt er
(klimaatveranderingen), hoe erg is dat voor de stad, wat kun je er aan doen, hoe zorg je dat er wat gaat gebeuren?
Doel van deze verdiepingssessie is:
• Verkennen van ambities t.a.v. klimaatbestendigheid;
• Inzicht geven in klimaatstresstesten voor stedelijk gebied;
• Inzicht geven in technische oplossingen en de participatie van stakeholders: wat werkt wel, wat niet en waarom?
• Uitwisselen van kennis en ervaringen.
In deze verdiepingssessie beschouwen we de noodzakelijke klimaatadaptatie als een kans om de openbare
ruimte weer leefbaarder te maken. We geven uitleg over de meest actuele achtergronden en beschikbare tools.
Daarna gaan we vlot over naar praktische voorbeelden uit diverse steden. Aan de hand van de praktijk­
ervaringen gaan we in gesprek over nut, noodzaak, ambitie en aanpak.
Verder is er de mogelijkheid om met een aantal tools aan de slag te gaan (klimaatstresstest).
Verdiepingssessie begeleiders:
• Jeroen Kluck (Lector water in en om de stad bij Hogeschool van Amsterdam en expert urban water
management bij Tauw /Hogeschool van Amsterdam)
• Beheerder / ervaringsdeskundige van een gemeente (ntb)
Polderdak.
WATERINNOVATIONH
4 Zoetwater: Innovaties voor lange termijn oplossingen rond
zoetwatergebruik in de Haarlemmermeer
Deze verdiepingssessie gaat over innovaties rond zoetwatergebruik in de Haarlemmermeer en de rol daarbij
van het innovatieve instrument van het voorzieningenniveau.
Doel van de verdiepingssessie is:
• Laten zien dat de aanpak van de zoetwateropgave diverse dimensies (technologisch, ruimtelijk, bestuurlijk)
kent die met elkaar verweven zijn. Innovaties slagen pas als voor alle dimensies voldoende steun bestaat.
• Deelnemers uit te dagen te komen met aanvullingen en alternatieven voor de gepresenteerde innovaties, en
aan te geven hoe kansrijk zij die vinden.
Opzet is drie presentaties van 15 minuten met aansluitend opiniepeiling (wat vindt u van de innovaties?) en
gedachten­wisseling.
1 Watergovernance in Haarlemmermeer als kader voor implementatie zoetwaterinnovaties: Dit onderdeel
schetst het ruimtelijk kader, de grote plannen voor Haarlemmermeer en welke plaats zoetwater daar
inneemt. Watergovernance is dan gericht op het zoeken van balans in belangen: die van de gemeente, het
waterschap en de landbouw. 2 en 3 zijn verdiepingsslagen:
2 Slim doorspoelen in Haarlemmermeer, door Joost Delsman (Deltares). Joost zal uiteenzetten dat als je je
verdiept in de effecten van doorspoelen, deze vaak anders zijn dan je beoogt. Door meer kennis hierover te
krijgen, kan het doorspoelen doelmatiger en doeltreffender. Dit bespaart zoetwater.
3 Rendabele teelten in wellen in Haarlemmermeer, door Arjen de Vos (Alterra). Rijnland onderzoekt
“rendabele exploitatie van wel-zones in de Haarlemmermeer”. Op dit moment vormen de wel zones
economische verloren arealen, ook de landbouw is niet tegen omzetten naar rendabele stroken.
Verdiepingssessie begeleider:
• Frank Zaalberg, teamleider P&P / Plannen Noord, Hoogheemraadschap van Rijnland
Zoetwaterpilot meter in het veld.
WATERINNOVATIONH
5 Circulaire economie: Water als drager van de circulaire economie
In het huidige lineaire systeem worden grondstoffen omgezet in producten die na gebruik vernietigd worden.
De water­keten speelt daar een belangrijke rol in, want veel energie en grondstoffen worden uiteindelijk via het
afvalwater afgevoerd.
Een circulaire economie maximaliseert herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en minimaliseert
waarde­vernietiging. In de watercyclus liggen veel kansen: terugwinning van grondstoffen zoals fosfaat,
metalen of cellulose, gebruik van organische stoffen als basis voor de ‘biobased economy’ zoals de productie van
eiwit of bioplastics, het teruggeven van nutriënten aan de natuur, terugwinning van warmte-energie, opslag
van energie in water, etc.
Dankzij innovatieve technologie wordt zuivering en hergebruik op kleinschalig niveau steeds eenvoudiger. Wat
zijn de kansrijke innovaties die de circulaire economie dichterbij brengen? Hebben we profijt van onze grote
publieke infrastructuren of moeten we aan een transitie gaan denken? Gaat de rol van de publieke organisaties
veranderen, wat zijn de kansen voor het bedrijfsleven, welke ketensamenwerkingen zijn er mogelijk?
Verdiepingssessie begeleiders:
• André Struker, strategisch adviseur, Waternet
• Otto Reinstra, Waternet
Struviet installatie RWZI Amsterdam-West.
WATERINNOVATIONH
6 Open data, ICT: The power of sharing data
Bent u al bekend met het enorme potentieel van het delen van data? Bijvoorbeeld in het project waarin vijf
waterbeheerders in noordwest-Nederland bezig zijn om een gezamenlijk informatiescherm te organiseren voor
het optimaliseren van het operationeel waterbeheer, of door het benutten van de kennis en data van
watergebruikers (burgers, agrariërs). Dit alles om gebruikers directer te betrekken, op maat informatie te
kunnen geven en bijvoorbeeld het beschikbare gebiedseigen water optimaal te benutten.
Tijdens deze workshop komt u aan de hand van een intrigerende en sprekende casus achter de mogelijkheden
van open data.
De provincie Noord-Holland voert actief open data beleid en heeft samen met Waternet deze casus voorbereid.
Daar is al een aantal andere stakeholders bij betrokken en tijdens de workshop willen we samen met u
onderzoeken hoe groot de kracht van data delen precies is.
U zult allereerst snel worden bijgepraat over wat open data* is en waar u die mogelijk al tegenkomt, dat doen
we aan de hand van twee sprekende voorbeelden. Daarna gaan we u vertellen over de casus en alle data­
bronnen die daarbij van belang kunnen zijn. Iedereen wordt bij binnenkomst bronhouder van een van die
databronnen en met elkaar gaan we slimme toepassingen bedenken die van nut kunnen zijn bij de casus. Zo
werken we met elkaar toe naar een innova­tieve oplossing voor de casus. Benieuwd welke casus we gaan
behandelen? Schrijf je dan vooral in voor deze workshop! U gaat gegarandeerd de deur uit met kennis over open
data en bewijs van uw eigen creativiteit voor innovatieve oplossingen!
* ''Open data zijn data die vrij gebruikt en hergebruikt kunnen worden en opnieuw kunnen worden verspreid door iedereen.
Dit betekent dat er geen restricties gelden, dat de data gepubliceerd zijn in een open standaard formaat en dat de data gratis
of anders tegen verstrekkingskosten worden verstrekt. Bij voorkeur actueel en volledig.”
Verdiepingssessie begeleider:
• Isabel Brouwer, beleidsadviseur, Provincie Noord-Holland
Zoetwaterpilot landbouw
WATERINNOVATIONH
7 Samenwerking bij management van ondergrondse assets
Gemeenten, het Rijk, waterschappen en drinkwaterbedrijven hebben zich in 2010 in het Bestuursakkoord
Water ten doel gesteld in 2020 450 M€/jaar te besparen op de kosten van het waterbeheer. Tegelijkertijd wordt
steeds duidelijker dat het veranderende klimaat nieuwe eisen stelt aan het water in de stad en in het landelijk
gebied. In de workshop ‘Samenwerking bij management van ondergrondse assets’ zullen we met elkaar praten
over nieuwe manieren van samenwerken bij het assetmanagement van ondergrondse infrastructuur om dit
doel te bereiken. Over methoden om dat te doen en over tools die daar bij kunnen ondersteunen.
Doel van de workshops is om actief met de deelnemers verdieping te geven aan de uitdaging om kosten te
besparen in het beheren van ondergrondse en bovengrondse assets door samen te werken en gebruik te
maken van mogelijkheden die (software)tools bieden. Doel is om methodieken en tools met elkaar te
bespreken, de belangen van partijen te kennen en tot elkaar te komen, afspraken te maken over vervolgacties.
De werkvorm is interactief. De probleemeigenaren zijn Noord-Hollandse assetbeheerders (openbare ruimte) en
netbeheerders, de ideeën en oplossingen kunnen overal vandaan komen.
De vragen die besproken worden zijn of de belangen zoals die in een pilot project zijn geïdentificeerd, algemeen
herkend worden. De methodiek van het meekoppelen wordt besproken. Er worden twee softwarepakketten
gepresenteerd (Transparant NL en Baseform/Aware P). In kleine multidisciplinaire groepjes wordt gesproken
over een mogelijk pilot gebied in een gemeente. De vraag in die deelgroepjes is: wat wil ik bereiken? En wie of
wat heb ik daar bij nodig?
Vier potentiële sprekers: Michiel Brouwer over meekoppelen, Sergio de Coelho over Baseform/Aware P en
Arnoud Drevijn van Transparant NL en iemand van PWN over de manier waarop PWN met zestig gemeenten
wil samenwerken.
Verdiepingssessie begeleider:
• Ignaz Worm, Innovatiemanager, PWN
Dit is Ceramac, de wereldwijde primeur van grootschalige keramische membraanfiltratie ontwikkeld en gebouwd in
Andijk. De zelf ontwikkelde combinatie van harskorrels, keramische membranen, UV-licht en koolfilters is de meest
geavanceerde ter wereld en wordt wereldwijd verkocht door PWN Technologies. Foto: Erik Jansen Fotografie
WATERINNOVATIONH
8 Governance: Naar innovatieve combinaties van duurzame
energie en waterveiligheidswerken lessen en uitdagingen
voor publiek-private samenwerking
Deze verdiepingssessie beantwoordt de vraag: ‘hoe organiseer je publiek-private samenwerking voor het
realiseren van innovatieve water-energie-werken?’
Tijdens deze interactieve workshop presenteren en bediscussiëren we de resultaten van verschillende case
studies over ‘Energiedijken’ (zoals Afsluitdijk, Brouwersdam en Swansea Bay).
Wij presenteren de leerpunten uit de publiek-private samenwerking bij multifunctionele dijken. In interactie
met de deelnemers waarderen en prioriteren we deze lessen. Tijdens de workshop vertalen we deze in
richtlijnen.
Deelnemers worden uitgenodigd om actief te reflecteren op de vraag: ‘wat kan ik zelf doen om bij te dragen aan
succesvolle samenwerking in innovatie?’
Deze workshop brengt deelnemers samen die betrokken zijn bij innovatieve processen vanuit publieke
organisaties, bedrijfsleven en kennisinstituten. De workshop is relevant voor iedereen betrokken bij publiekprivate samenwerking voor de realisatie van innovaties in de publieke sector.
Indeling:
• Welkom en introductie
• Korte presentatie van geleerde lessen (Erasmus Universiteit)
• Discussie in groepen voor waardering van de leerpunten
• Plenaire discussie en conclusies: wat nemen we mee naar huis?
Opzet plenaire discussie:
Deelnemers gaan uiteen vanuit de vier perspectieven: publiek, privaat, kennisinstituut en algemeen. Deze groepen
werpen hun licht op wat zij belangrijk vinden in de innovatieve processen voor dergelijke complexe projecten.
Hypothesen
Perspectieven
Publiek
Waar
1
2
3
4
5
6
7
Privaat
Onwaar
Waar
Kennis
Onwaar
Waar
Algemeen publiek
Onwaar
Waar
Onwaar
WATERINNOVATIONH
Wij presenteren de verschillende hypothesen, vragen de deelnemers zich hierover te buigen en na te gaan
welke zij kiezen, en bespreken met elkaar de overeenkomsten en verschillen tussen (en zo nodig binnen) de
groepsperspectieven. Uit deze discussies worden de leerpunten gewaardeerd en uitgewerkt. De resultaten
worden gedocumenteerd in een workshop verslag.
Verdiepingssessie begeleiders:
• Arwin van Buuren, Universitair Hoofddocent Bestuurskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam
• Mike Duijn, TNO
Afsluitdijk.
WATERINNOVATIONH
Prijsvraag waterinnovatie voor bedrijfsleven en studenten
In de aanloop tot de waterinnovatieconferentie ‘WaterinnovatioNH’ heeft de provincie een prijsvraag
uitgeschreven. De provincie Noord-Holland is op zoek naar innovatieve oplossingen om de zoetwatervraag in
Noord-Holland terug te dringen en zo de verwachte zoetwatertekorten tijdens droge perioden te beperken.
Wij vragen het bedrijfsleven en studenten hierover mee te denken via deze prijsvraag: ‘Bedenk een innovatieve
manier om de zoetwatervraag in Noord-Holland (verder) te beperken’.
De klimaatomstandigheden veranderen, met andere neerslagpatronen en vaker warmere en drogere zomers
met meer piekbuien. Door sociaal-economische ontwikkelingen stijgt de vraag naar zoet water. Daardoor
zullen watertekorten vaker en langduriger optreden en worden hogere eisen gesteld aan de
zoetwatervoorziening. Hierdoor is het onzeker of in de toekomst te allen tijde op alle plekken in elke behoefte
aan zoet water kan worden voorzien. Wij vragen het bedrijfsleven en studenten om mee te denken naar
innovatieve oplossingen hoe hiermee om te gaan. Hierbij kan het gaan om zowel ruimtelijke oplossingen, als
om technologische innovaties. Bij de beoordelingen van de inzendingen wordt gekeken naar aspecten als: mate
van innovatie, bruikbaarheid en haalbaarheid en toepasbaarheid binnen Noord-Holland. Uiteraard kijken we
ook naar het verwachte aandeel in waterbesparing/reductie van de wateropgave.
Er is een prijs voor de categorie bedrijfsleven en drie prijzen voor de categorie studenten. De winnende
inzendingen ontvangen een geldbedrag en geven een pitch over hun inzending op de waterinnovatie­
conferentie op 11 december in Amsterdam.
WATERINNOVATIONH
1 prijs voor het bedrijfsleven: € 5.000,- en 3 prijzen voor studenten:
1e prijs € 1.500,-;
2e prijs € 1.000,-;
3e prijs € 500,-.
De prijzen zullen worden uitgereikt door de Gedeputeerde Water tijdens de waterinnovatie conferentie.
Heeft u een goed idee? Stuur uw inzending dan uiterlijk 15 oktober 2014 in via [email protected]. Het volledige reglement over de prijsvraag en achtergrondinformatie over de
zoetwaterproblematiek in Noord-Holland vindt u op www.noord-holland.nl/waterinnovatioNH.
Excursieprogramma vrijdag 12 december 2014
Op vrijdag 12 december vinden twee parallelle excursies plaats naar innovaties in de praktijk; gastorganisaties laten
dan de realiteit van het innoveren zien:
1 Excursie 1: Thema’s waterveiligheid en drinkwatertechnologie.
2 Excursie 2: Thema’s zoetwater en circulaire economie.
Via het REGISTRATIEFORMULIER kunt u zich voor één van beide excursies opgeven.
De opzet van het excursieprogramma is als volgt:
Excursie
Programma
Excursie 1: Building with nature/ kustversterking en drinkwatertechnologie • Bezoek aan informatie centrum “Zand tegen Zee” in Petten
• Rondleiding ‘Zwakke Schakel’ Hondsbossche en Pettemer Zeewering
• Bezoek Koopmanspolder (Achteroevers)
• Bezoek drinkwaterzuiverings installatie Andijk
Excursie 2: Zoetwater en circulaire economie
• Ontvangst bij Waternet. Presentatie over de visie van Waternet op de
circulaire economie.
• Bezoek RWZI West. Presentatie in hoofdgebouw RWZI + bezoek aan het dak
met overzicht over de installatie. O.a.:
o Struvietinstallatie (fosfaatterugwinning)
o Koppeling met Afvalenergiebedrijf
o Eventueel een bedrijfsfilm over de watercyclus en de aanleg van de
gecentraliseerde rioolwaterzuivering
o Biogas, slibverbranding
o Celluloseterugwinning
o Grondstoffenfabriek
• Bezoek Rainproof, regenbestendige inrichting (Rondje Amsterdam Noord);
o Bezoek aan polderdak
o Bezoek aan Rainproof voorzieningen
WWW.NOORD-HOLLAND.NL