de race is begonnen - FEB

2 • TEN EERSTE
ZATERDAG 25 JANUARI 2014 • DE MORGEN
BBI-directeur
vraagt klacht
tegen De Gucht
STANDPUNT
YVES DESMET
Hoofdredacteur
@yvesd
Googletopman waarschuwt voor eﬀecten
van technologie op werkgelegenheid
REMY AMKREUTZ
BRUSSEL
Doodstraf
Een van de grootste ethische verschillen tussen Europa en
de Verenigde Staten is hun respectieve houding tegenover
de doodstraf. Waar die ongeveer in de hele westerse wereld
al lang afgeschaft is, of tenminste niet meer wordt toegepast,
blijft ze in het leidende land van de westerse wereld nog
steeds bijzonder vaak toegepast, tot voor kort met een ritme
van bijna één keer per week. Alleen in China, Iran, NoordKorea en Jemen wordt ze nog meer dan in de VS uitgevoerd,
niet meteen een lijstje waarin je als democratisch land wilt
figureren.
Maar toch dalen de cijfers. Zowel in publieke goedkeuring
van de straf – nooit eerder waren meer Amerikanen tegen,
al blijven ze een minderheid van 40 procent – als in de uitvoering zelf. Dat laatste heeft dan weer te maken met het
gegeven dat het de laatste tijd gruwelijk lang duurde voor bij
de excutie de dood ook daadwerkelijk intrad. En zelfs de
grootste voorstander van de doodstraf krijgt het lastig wanneer hij een terdoodveroordeelde een halfuur lang ziet vertrekken in spasmen en schuimbekkende grimassen. Dat fenomeeen
heeft op zijn beurt dan weer alles te
maken met het ontbreken van de
juiste geneesmiddelen.
Want tot voor kort werden daarvoor Europese middelen uit de
anesthesie gebruikt. Pentobarbital
Het is
bijvoorbeeld, ontwikkeld en geproeen goede zaak
duceerd door het Deense farmaceutische concern Lundbeck. Daar weidat een bedrijf
gert men voortaan het product nog
en een Europese
te verkopen aan die Amerikaanse
topvrouw
staten die de doodstraf nog uitvoeren. Daarin wordt het bedrijf volop
de VS kunnen
gesteund door Catherine Ashton, de
doen nadenken
vertegenwoordiger
voor
over hun
Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie, die van
inhumane
de strijd tegen de doodstraf een van
strafbeleid
haar prioriteiten heeft gemaakt.
Die boycot leidt soms tot onvoorstelbare toestanden: Amerikaanse
gevangenissen die nog steeds proberen te bestellen onder de
valse naam van niet langer bestaande ziekenhuizen. Of de
vaststelling dat de steeds schaarsere voorraden van het middel in gevangenissen gestockeerd worden om de doodstraf
verder mogelijk te maken, en daardoor niet langer beschikbaar zijn in Amerikaanse ziekenhuizen om de pijn van terminale patiënten te verzachten.
Het is een goede zaak dat een bedrijf en een hoge
Europese topvrouw op dit vlak de Verenigde Staten kunnen
doen nadenken over hun inhumane strafbeleid. Want als
Europa het niet meer dan normaal vindt om de Turkse premier Erdogan op de vingers te tikken over zijn gebrek aan
respect voor een onafhankelijke rechterlijke macht, en president Poetin over zijn discriminerende homowetten, dan
moet het ook de moed hebben zijn meest nabije coalitiegenoot op de vingers te tikken over een middeleeuwse vorm
van strafuitvoering.
THIS MUST BE BELGIUM
Belgische keuken valt in smaak
Als er iets smaakt, dan is het
de Belgische keuken wel, zo
weet de Amerikaanse nieuwssite The Huffington Post, die
een artikel brengt over
‘Dertien gerechten
waardoor u België
zult willen
bezoeken’.
Want,
schrijft de site:
“Er zijn verschillende
redenen te
bedenken om dit
kleine en soms
vreemde landje te
bezoeken, maar de regionale
keuken volstaat om de trip te
maken.”
De geprezen gerechten zelf
gaan van gegratineerde witlof,
over mosselen-friet, tot
TEN EERSTE • 3
de morGen • ZATERDAG 25 JANUARI 2014
stoemp, en witte pens.
Maaltijden die er misschien
niet mooi uitzien, maar wel
scoren qua smaak. “Omdat
over smaak nu eenmaal
meer is nagedacht
dan presentatie”,
luidt het.
The
Huffington
Post vindt het
alleszins een
schande, dat
België zelden
op ‘to do-lijstjes’
prijkt. Omdat ‘dit
kleine land tegen de
Noordzee’ overschaduwd
wordt door romantische buur
Frankrijk en opwindende stad
Amsterdam. België is daar het
slachtoffer van”, besluit de
site. (PGZ)
De Morgen wordt gedrukt op de persen van EPC nv in Lokeren. Die
werken volgens een innovatief en waterloos drukprocedé, waardoor
het de meest milieuvriendelijke drukkerij van West-Europa is.
Karel Anthonissen,
topman van de Bijzondere
Belastinginspectie (BBI),
wil dat de FOD Financiën
klacht indient tegen Karel
De Gucht. Volgens hem
heeft de liberale eurocommissaris zich schuldig
gemaakt aan smaad,
belediging en bedreiging.
l Familie en vrienden van Edgar Tamayo bidden en protesteren in Huntsville, Texas.
Tamayo werd woensdag geëxecuteerd. © RICHARD CARSON/REUTERS
VS: executeren heeft
voorrang op genezen
Schaarse medicatie eerst naar
dodenkamer, dan naar patiënt
DOUGLAS DE CONINCK
BRUSSEL
Een gevangenis in Texas
heeft onlangs een
nepbedrijf ingeschakeld
om in Denemarken een
laatste partij
pentobarbital op te kopen.
Het middel is bedoeld
voor anesthesie, maar
wordt in de VS gebruikt
bij executies. Europa
blokkeert sinds 2010 de
uitvoer.
Vier jaar geleden startte de
Britse
mensenrechtenorganisatie Reprieve met een
bewustmakingsactie
bij
Europese farmaceuticabedrijven. Er werd op gewezen dat
producten als midazolam en
hydromorfon en vooral het door
het Deense Lundbeck geproduceerde pentobarbital in de VS
ZAK
worden gebruikt bij het inleiden
van executies met een gifinjectie.
Door een beter ontwikkelde
gezondheidszorg worden de
meeste van deze producten
enkel in Europa geproduceerd.
De actie kreeg de steun van de
Europese hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken
Catherine Ashton en leidde tot
een stopzetten van alle leveringen aan de 33 Amerikaanse staten waar de doodstraf nog
bestaat.
De schaarste leidt in de VS tot
extreem pijnlijke situaties, zoals
de experimentel executies van
Dennis McGuire in Ohio, vorige
week. Zijn doodsstrijd duurde 25
minuten in plaats van 5 en leidde
tot pleidooien voor de terugkeer
van het vuurpeloton. De
schaarste nu ook voelbaar in ziekenhuizen. De American Society
of Health-System Pharmacists
maakte vorige week melding van
een alarmerend tekort aan midazolam
and
hydromorfon.
Pentobarbital, het voor de dood-
straf meest aangewezen product,
is in de VS haast nergens meer te
vinden.
“Amerikaanse gevangenissen
hamsteren voorraden van een
middel waarmee levens kunnen
gered”, zegt Donald Campbell van
Relief. “Om ze dan te gebruiken
om mensen te doden. Men vreest
dat bepaalde operaties niet meer
zullen kunnen worden uitgevoerd.”
De jacht op verdovende medicatie neemt stilaan bizarre vormen aan. Een gevangenis in
Texas slaagde er onlangs in om
een partij pentobarbital te bestellen door dat via een nepbedrijf te
doen op naam van een ziekenhuis
dat in de jaren tachtig al de deuren sloot. Volgens een woordvoerder van het Deense concern
Lundbeck is dat slechts een achterpoortje dat dankzij een mondiaal monitorsysteem inmiddels
is afgesloten, zoals zal gebeuren
met alle achterpoortjes. “Wij opereren binnen een markt die erop
gericht is mensenlevens te verbeteren”, zegt een woordvoerder.
“Niet om die te beëindigen.”
Reporter
Doodvonnis voor
de pijnloze injectie
>2
Anthonissen riskeert momenteel
een blaam als tuchtsanctie voor zijn
tussenkomst in de belastingzaak
rond Europees commissaris voor
Handel Karel De Gucht (Open Vld)
en zijn echtgenote Mireille
Schreurs. De fiscus startte een
onderzoek omdat de villa van het
echtpaar in Toscane argwaan
wekte. Doordat zij uiteindelijk hun
rekeningen kon inkijken, werd een
betwiste aandelentransactie opgemerkt.
De Gucht maakte in 2005 een
winst van 1,2 miljoen euro met het
verkopen van aandelen. De fiscus
eiste daarop 900.000 euro van het
echtpaar. Het hof van beroep oordeelde dat er onvoldoende aanwijzingen waren om te spreken van
van belastingontduiking. De top van
Financiën voegde daaraan toe dat
Anthonissen zich uit de zaak had
moeten terugtrekken.
Karel De Gucht
heeft Karel
Anthonissen
beledigd en
bedreigd, vindt
die laatste
De baas van de BBI had voorgesteld
om Anthonissen een terechtwijzing
te geven, maar de top van Financiën
stuurt nu aan op een blaam. “We
hebben opnieuw weerlegd dat er
sprake is van een fout van
Anthonissen”, zegt zijn advocaat
Hugo Coveliers. “Bovendien hebben
we aan de voorzitter van de FOD
Financiën gevraagd dat hij of de
minister van Financiën klacht
indient tegen De Gucht. Hij en zijn
raadsman hebben mijn cliënt
gesmaad, beledigd en bedreigd. De
Gucht heeft meneer Anthonissen
ondermeereenmachtswellusteling
genoemd.”
Mens tegen computer:
de race
is begonnen
BRUSSEL
De topman van
technologiegigant Google
maakt zich zorgen over... de
impact van de technologie
op de arbeidsmarkt.
Onheilspellender wordt
het niet. Toch?
“Het internet is een geschenk van
God.” Het was paus Franciscus die
het deze week – zeer opmerkelijk
– liet optekenen. Nog opmerkelijker was een uitspraak van een van
de grote internetpausen zelf. Eric
Schmidt, de topman van Google,
drukte gisteren op het Wereld
Economisch Forum in Davos zijn
bezorgdheid uit over de impact van
automatisering op de werkgelegenheid. “Het is een race tussen
computers en mensen – en mensen
moeten die winnen”, zei Schmidt,
die met Google in 2013 zelf verschillende roboticabedrijven overnam.
Niettemin noemde hij het jobvraagstuk ‘cruciaal’ voor de
komende decennia.
De uitspraken van Schmidt
echoën de toenemende wereldwijde onrust over een economische trend die zelfs met het blote
oog zichtbaar is. Thuisbankieren
maakt loketbedienden overbodig,
zelfscans de caissières. En daar zal
het volgens experts niet bij blijven.
Het McKinsey Global Institute
stelde in een recent rapport dat
automatiseringstools voor kenniswerk tussen nu en 2025 wereldwijd
“taken op zich kunnen nemen die
gelijk zijn aan de output van 110 tot
140 miljoen voltijdse banen”.
Nieuw is de bezorgdheid over de
automatisering niet. In 1995
schreef Jeremy Rifkin een boek
met de veelzeggende titel The End
of Work. John Maynard Keynes
waarschuwde al in 1931 voor ‘technologische werkloosheid’.
“En enkele decennia eerder Karl
Marx en Adam Smith”, zegt
Maarten Goos, hoogleraar economie aan de KU Leuven. “Marx
voorspelde opstanden. Smith was
optimistischer: voor hem waren
arbeid en technologie complementair. Ik zit op dezelfde lijn en de cijfers bevestigen dat. De IT-revolutie
is in de jaren tachtig begonnen. En
wat zie je? De totale werkgelegenheid is blijven stijgen, ook nu nog.
Jobs verdwijnen niet. Ze worden
anders, maar daar kunnen we op
inspelen, met opleiding en bijscholing.”
Jobs uithollen
Goos doet al meer dan een decennium onderzoek naar de impact
van de technologie op de arbeidsmarkt. Hij schreef er zijn doctoraat
over aan de prestigieuze London
School of Economics. Begin 2000
stelde hij al vast dat de IT-revolutie,
samen met de globalisering, de
middenklassejobs ‘uitholde’. Hij
bedacht er een term voor die intussen wereldwijd ingeburgerd is:
‘arbeidsmarktpolarisatie’.
Werkgelegenheid, zo stelde
Goos vast, boomde in domeinen
waar computers en robots de duimen bleven leggen tegen het menselijke vernuft. Bovenaan in de jobpiramide, maar verrassend vaak
ook onderaan. “Je kunt robots
moeilijk leren bedrijven te managen. Maar ook: om kamers op te
ruimen, of lekken op te sporen”,
legt Goos uit. Alleen: “Die jobs –
management en onderhoud – zitten aan de beide polen van de
arbeidsmarkt. In zijn oorspronkelijke studie uit 2003
noemde Goos de ene
‘lovely’ en de andere ‘lousy’ jobs.
Toen hij zijn eerste artikelen
publiceerde, was er ‘scepsis’, zegt
hij. Dat het nu plots een hot topic
is, verbaast hem niet. “De crisis
heeft de zaken op scherp gezet.
Waar bedrijven dat konden, hebben ze dure werknemers vervangen door goedkopere computers.”
Industriële revolutie
Eric Schmidt vergeleek de situatie
vandaag met de industriële revolutie. “De ironie is,” zegt Goos, “dat
de industriële revolutie precies de
middenklassejobs creëerde die nu
onder druk staan. Er ontstonden
toen grote bedrijven die niet alleen
arbeiders nodig hadden, maar ook
machineoperatoren. En secretaresses en boekhouders, voor de
administratie. Precies die jobs
worden nu in toenemende mate
geautomatiseerd, door steeds
slimmere technologie. Dat veroorzaakt schokken. Een landbouwer
die in de 19de eeuw fabrieksarbeider werd, moest een mechanische
‘De crisis heeft
de zaken op scherp
gezet. Waar
bedrijven dat
konden, hebben ze
dure werknemers
vervangen door
goedkopere
computers’
MAARTEN GOOS
HOOGLERAAR ECONOMIE
KU LEUVEN
machine leren te
bedienen. Dat kon
snel. Een kenniswerker
wiens job geautomatiseerd
wordt, school je niet zomaar in
één, twee, drie om.”
De ‘race tussen computers en
mensen’, waarover Schmidt het in
Davos had, was enkele jaren geleden het thema van het invloedrijke
boek Race Against The Machine.
Vorige week verscheen van
auteurs Erik Brynjolfsson en
Andrew McAfee een vervolg erop:
The Second Machine Age. (DT)
l Eric Schmidt, die als
Googlebaas veel roboticabedrijven controleert,
noemt het jobvraagstuk
‘cruciaal’.

Download Report