Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden

De baan krijgen:
Succesvol het sollicitatiegesprek
ingaan en afronden
Een carrièregids van Real
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
1
Inhoud
Inleiding..................................................................................................... 2
Voorbereiding op het sollicitatiegesprek................................................... 3
Kleding...................................................................................................... 5
Checklist voorbereiding sollicitatiegesprek............................................... 6
Soorten sollicitatiegesprekken.................................................................. 7
Lichaamstaal............................................................................................. 9
Typische vragen tijdens het sollicitatiegesprek......................................... 11
Do’s-and-don’ts........................................................................................ 14
Na het sollicitatiegesprek.......................................................................... 15
Netwerken................................................................................................. 16
Inleiding
U heeft tijd besteed aan het schrijven van het perfecte
cv. Dat heeft u een uitnodiging opgeleverd voor een
sollicitatiegesprek voor die belangrijke baan die een
volgende stap in uw carrière betekent. Nu komt het meest
intimiderende deel – het sollicitatiegesprek zelf.
Een sollicitatiegesprek biedt een
werkgever de mogelijkheid om dieper
op uw werkverleden in te gaan,
waaronder op uw vaardigheden en
ervaring. Een werkgever probeert zo
te achterhalen hoe u in het team en
in de organisatie in het algemeen zult
passen. Vergeet niet dat dit uw kans
is om meer te weten te komen over
de functie en het bedrijf. Verzeker
u ervan dat deze kans aansluit op
uw carrièreplanning voor de lange
termijn.
geschikte kandidaat voor de vacature
bent. Daarom bent u uitgenodigd. Nu
willen ze gewoon wat meer over u
te weten komen en bevestigen dat u
inderdaad de juiste kandidaat voor de
functie bent.
Als u onze eenvoudige richtlijnen voor
sollicitatiegesprekken volgt, bent u
overal op voorbereid. U weet hoe u
op uw best kunt zijn en hoe u de baan
binnen kunt halen.
Een sollicitatiegesprek kan een
zenuwslopend traject zijn. Bedenk
echter dat de persoon met wie u het
gesprek heeft, ervan uitgaat dat u een
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
2
Een goede voorbereiding
is het halve werk
Self-Assessment
is een goede manier om
eens kritisch te kijken
naar je vaardigheden,
vakbekwaamheid,
sterke- en zwakke
punten, interesses en
arbeidsethos.”
De basis voorbereiding op een
sollicitatiegesprek omvat:
• weten wat er in uw cv staat
• een goed verhaal voorbereiden
over de hoogtepunten van uw
werkervaring
• weten op welke wijze u uw
vaardigheden en ervaring kunt
aanbevelen aansluitend op de
functie waarop u solliciteert
basis hiervan kunt u vervolgens uw
carrièreplan ontwikkelen.
De sleutel van een succesvol
sollicitatiegesprek omvat een
uitgebreide voorbereiding.
Schrijf op wat u motiveert, wat u van
uw carrière verwacht en welke plaats
uw werk in uw leven inneemt. Dit
vormt de basis voor uw gesprek en
bepaalt uw agenda voorafgaand aan
de ontmoeting.
Een goede voorbereiding houdt
ook in dat u de indeling van het
gesprek voorbereidt. Hiermee zorgt
u dat u professioneel en deskundig
overkomt. Tevens zorgt u ervoor dat
de onderwerpen die u wilt bespreken,
ter sprake komen. En tot slot kan
een goede structuur het hele proces
aangenamer maken en uw gesprek
een goede indruk achterlaten.
Zelfreflectie
Het is van essentieel belang dat u
eerst naar uzelf kijkt, voordat u verder
nadenkt over de functie waarnaar u
solliciteert. U moet helder hebben
waarom juist u de meest geschikte
kandidaat bent en hoe u zich kunt
onderscheiden van de massa.
Zelfreflectie is een goede manier om
op kritische wijze te kijken naar uw
vaardigheden, kwalificaties, sterke
en zwakke punten, interesses en
professionele ethiek. Zelfreflectie
stelt u in staat na te denken over
wat voor u belangrijk is en wat voor
soort functie u gelukkig maakt. Op
Door voor het sollicitatiegesprek een
periode van zelfreflectie in te lassen,
kunt u uw verrichtingen, prestaties
en successen analyseren. Hierdoor
krijgt u inzicht in de aspecten die
van specifiek belang zijn voor een
toekomstige baan.
Cv
U heeft ongetwijfeld uw cv geüpdate
voordat u voor het sollicitatiegesprek
werd uitgenodigd. Het is echter een
goed idee om met de inzichten die u
uit uw zelfreflectie heeft verkregen,
opnieuw naar uw cv te kijken.
Zorg ervoor dat uw cv de juiste
boodschap overbrengt, uw huidige en
toekomstige behoeften weerspiegelt
en is aangepast aan de baan waarop
u solliciteert. Dit kan inhouden dat
u uw cv nog eens doorneemt om te
kijken of alles klopt en zorgt dat u
bij alle onderdelen een goed verhaal
heeft. Het kan echter ook betekenen
dat u uw cv herschrijft om het aan te
laten sluiten op uw carrièredoelen.
U kunt dan ook de aspecten
benadrukken die relevant zijn voor de
functie waarop u solliciteert.
U doet er verstandig aan om ter
voorbereiding op het gesprek,
uw cv door te nemen en
verbanden te leggen tussen uw
belangrijkste prestaties en de
verantwoordelijkheden van de
functie waarnaar u solliciteert. Als
er prestaties in uw cv staan waarbij
u eigenlijk geen goed verhaal heeft,
vraag u dan af of u ze niet beter weg
kunt laten.
Research
Research naar het bedrijf waar u op
gesprek gaat, is van onschatbare
waarde. Door inzicht te krijgen in de
uitdagingen, targets en doelstellingen
van het bedrijf, laat u zien dat u het
belangrijk vindt het bedrijf waarvoor
u werkt, te kennen. Het stelt u ook in
staat uw optreden, kernvaardigheden
en expertise af te stemmen op de
unieke vereisten van het bedrijf.
Een goed geïnformeerde kandidaat
valt altijd op in de massa. Het is
het verschil tussen een goede en
een middelmatige sollicitant. Maak
dus gebruik van de vele publiek
toegankelijk researchmogelijkheden.
Gebruik websites, nieuwskanalen,
jaarverslagen en social media om
meer te weten te komen over de
bedrijfscultuur, wat ze motiveert, het
soort projecten waaraan ze werken,
hun uitbreidingsplannen, en het soort
mensen dat het binnen het bedrijf
goed doet.
Als uw research laat zien dat een
bedrijf zich profileert als leider op
het gebied van innovatie, spreek dan
tijdens het gesprek uw waardering
hiervoor uit. In uw voorbereiding
kunt u voorbeelden bedenken van
situaties waarin u als innovatieleider
beschouwd werd.
U kunt nog een beetje extra
doen door ook wat research naar
concurrenten te verrichten.
Oefening baart kunst
U weet nu dus wat uw persoonlijke en
professionele doelen zijn. U begrijpt
hoe deze in lijn zijn met de behoeften
van het bedrijf waar u op gesprek
gaat. En u begrijpt hoe de behoeften
van het bedrijf aansluiten op die van
u. Dan is het nu tijd u te richten op de
gesprekstechnieken.
Vraag een vriend of familielid om
het gesprek met u te oefenen.
Gebruik de functiebeschrijving en
de uitkomsten van uw zelfreflectie
als basis voor het gesprek. Zorg
dat u de standaardvragen van een
sollicitatiegesprek op zelfverzekerde
en deskundige manier kunt
beantwoorden. Houd tijdens dit
hele proces uw carrièredoelen en
de uitkomsten van uw zelfreflectie
in uw achterhoofd. Richt u op het
promoten van uw kernvaardigheden
en benadruk uw toegevoegde waarde
voor het bedrijf.
Hoewel dat moeilijk kan zijn, is
het van essentieel belang dat
u uw gesprekspartners vraagt
kritisch te zijn. Het doel van de
gespreksoefening is u te helpen u
te verbeteren en u op uw allerbest
te presenteren. U kunt de kritiek
dus beter nu krijgen, dan tijdens het
sollicitatiegesprek.
Een goed
geïnformeerde kandidaat
zal altijd opvallen.”
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
4
Kleding
Kleed uzelf met de toekomstige
functie in uw achterhoofd. Anderen
zullen u dan in de functie kunnen
voorstellen. Het is verstandig om er
voor een sollicitatiegesprek goed
gekleed uit te zien, ongeacht de
kledingcode van het bedrijf.
Hoewel mensen nooit een baan
krijgen vanwege de manier waarop
zij zich kleden, is er een aanzienlijk
aantal mensen dat een baan niet
kreeg door de kleding die zij droegen.
Als u zich niet gepast kleedt, heeft
u al een achterstand opgelopen nog
voordat u iets heeft gezegd.
Bereidt u voor en kies uw
sollicitatiekleding zorgvuldig uit.
Besteed aandacht aan de details.
Sollicitatiekleding moet schoon,
netjes en gestreken zijn. Als u enige
afstand moet afleggen naar het
gesprek, bedenk dan van tevoren hoe
gekreukeld uw kleren eruit zien na
een paar uur reizen. Kies in dat geval
kleding die niet snel kreukt.
Top tips voor vrouwen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Traditioneel pak in één kleur
Bijpassende blouse
Niet te opvallende schoenen
Bescheiden sieraden
Net, professioneel kapsel
Huidkleurige of lichte kousen
Bescheiden make-up & parfum
Verzorgde nagels
Portfolio of aktetas
Top voor mannen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Traditioneel pak in één kleur
Wit overhemd met lange mouwen
Conservatieve das
Donkere sokken, professionele
schoenen
Sieraden zeer beperkt
Net, professioneel kapsel
Bescheiden gebruik van aftershave
Verzorgde nagels
Portfolio of aktetas
Checklist voorbereiding
sollicitatiegesprek
Met een eenvoudige checklist voor
de voorbereiding, structureert u de
aanpak van u gesprek. U zorgt dat
uw antwoorden de juiste boodschap
overbrengen en dat u hiermee voldoet
aan de behoeften van het bedrijf.
Hieronder vindt u een eenvoudig
voorbeeld dat u aan uw eigen wensen
kunt aanpassen.
Checklist voorbereiding sollicitatiegesprek
Naam bedrijf:
Naam functie:
Datum en tijd gesprek:
Gespreksdeelnemers::
Plaats:
Waarom moeten ze mij aannemen?
Waarom wil ik daar werken?
Welke van mijn kernvaardigheden wil
ik benadrukken?
-
Hoe ga ik dat overbrengen?
-
Hoe weerspiegelt mijn ervaring de
behoeften van het bedrijf?
-
Hoe ga ik dat overbrengen?
-
Met welke uitdagingen wordt het
bedrijf geconfronteerd?
-
Wat is mijn toegevoegde waarde?
-
-
Welke vragen stel ik aan het einde van het gesprek?
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
6
Soorten
sollicitatiegesprekken
Telefonisch sollicitatiegesprek
Telefonische sollicitatiegesprekken
worden meestal gebruikt voor
een eerste screening. Consultants
of werkgevers kunnen zo de
geselecteerde kandidaten evalueren
zonder dat zij hiermee veel tijd kwijt
zijn.
Het is cruciaal
om elk telefooninterview
serieus en professioneel te
behandelen.”
Als u met een recruitment consultant
werkt, kunt u een telefonisch
sollicitatiegesprek verwachten
voordat uw cv aan een werkgever
wordt voorgelegd. Het is daarom
van essentieel belang dat u elk
telefonisch sollicitatiegesprek serieus
en professioneel afhandelt.
• Zorg ervoor dat u zich op een
rustige plaats bevindt waar u uw
sollicitatiegesprek ongestoord kunt
voeren.
• Houd uw cv en andere informatie
bij de hand: als u ernaar moet
zoeken is het gesprek voorbij.
• Zorg voor pen en papier: misschien
moet u belangrijke informatie
opschrijven.
• Zorg voor een glas water voor het
geval u een droge mond krijgt.
Individueel gesprek
Dit is het meest gebruikelijke type
sollicitatiegesprek. In een individueel
gesprek ontmoet de sollicitant
de interviewer rechtstreeks. Een
individueel gesprek kan op elk
moment in de sollicitatieprocedure
plaatsvinden. Sommige bedrijven
plannen een individueel gesprek met
een HR-functionaris aan het begin
van de sollicitatieprocedure. Andere
bedrijven wachten tot de laatste fase
voordat een individueel gesprek met
uw mogelijke toekomstig manager
wordt georganiseerd.
In ieder geval geldt, dat dit het meest
gebruikelijke soort sollicitatiegesprek is.
Sollicitatiecommissie
Een sollicitatiecommissie bestaat
meestal uit twee of drie medewerkers
van het bedrijf waar u solliciteert.
Tijdens de ontmoeting nemen
zij het gesprek gezamenlijk af.
Elk commissielid heeft normaal
gesproken een eigen agenda en eigen
vragen. Ook zal elk lid uw prestaties
afzetten tegen eigen criteria. Elk
lid maakt om een bepaalde reden
deel uit van de commissie. Het is
daarom belangrijk dat u ze allemaal
op dezelfde manier behandelt. Laat
u er niet toe verleiden u alleen te
richten op uw mogelijke toekomstige
leidinggevende.
Wanneer u tegenover een
sollicitatiecommissie zit, is
het belangrijk dat u met alle
commissieleden oogcontact
maakt. Het is ook van belang om
bij het beantwoorden van vragen,
te refereren aan eerder gestelde
vragen door andere leden, voor
zover dat mogelijk is. Hierdoor
wordt het sollicitatiegesprek een
samenhangend geheel. Bovendien
laat u zien dat u begrijpt waarom de
verschillende leden aanwezig zijn en
hoe zij zich tot elkaar verhouden.
Het is verstandig om voorafgaand
aan het gesprek inzicht te krijgen
in de functies en werkzaamheden
van de commissieleden. Bestaat
een commissie bijvoorbeeld uit de
manager klantenservice, de financieel
manager en de HR-manager, zorg
dan dat u op de hoogte bent van
het actuele bedrijfsbeleid op het
gebied van klantenservice, financiën
en personeelszaken. Bereid voor
ieder commissielid specifieke vragen
voor, die relevant zijn voor hun
verschillende functies binnen het
bedrijf. Hiermee laat u zien dat u goed
met de verschillende onderdelen van
het bedrijf om kunt gaan.
Groepsgesprek oup interviews
Een groepsgesprek betekent
gewoonlijk dat u tegelijk met andere
sollicitanten wordt geïnterviewd
die allemaal naar dezelfde functie
hebben gesolliciteerd. Het doel van
dit type sollicitatiegesprek is om te
observeren hoe sollicitanten met
elkaar omgaan en op elkaar reageren.
Sommige groepsgesprekken worden
gebruikt om een scenario uit de
praktijk na te spelen. Hierbij kunt u
laten zien hoe u een van de taken van
de vacante functie zou aanpakken.
Alle sollicitanten worden in een
praktijksituatie geplaatst, wat het voor
de werkgevers gemakkelijker maakt
de ene sollicitant met de ander te
vergelijken.
Als u aan een groepsgesprek
deelneemt, is het van uitermate
groot belang dat u als een actieve
deelnemer wordt gezien, in plaats van
als toeschouwer. Geef uw mening en
opper ideeën, maar luister ook naar
de andere kandidaten. Zorg dat u het
gesprek niet domineert en andere
kandidaten niet onderbreekt, hoe
verleidelijk dat ook mag zijn.
Sollicitatiegesprek op basis van
competenties
Sollicitatiegesprekken op basis
van competenties worden ook wel
gestructureerde sollicitatiegesprekken
genoemd. Deze gesprekken
zijn ontworpen om één of meer
competenties te testen in het kader
van een bepaald soort functie. De
kerncompetenties van een bepaalde
functie blijken gewoonlijk wel uit de
functiebeschrijving of advertentie. Uw
antwoorden worden met deze criteria
vergeleken en beoordeeld.
In een sollicitatiegesprek op basis van
competenties krijgen alle sollicitanten
dezelfde vragen.
De voorbereiding:
• Zorg ervoor dat u de vaardigheden
en competenties die worden
getest, begrijpt.
• Gebruik voorbeelden uit uw
eerdere werkervaring om te
laten zien dat u beschikt over
de gevraagde vaardigheden en
competenties.
• Leer uw verhaal met de
STARmethode te vertellen. Dit
betekent dat u de achtergrond
schetst en uitlegt hoe u de situatie
heeft aangepakt. Hierbij benadrukt
u uw eigen rol en u beschrijft het
behaalde resultaat.
• Oefen het beantwoorden van
vragen bij sollicitatiegesprekken
op basis van competenties.
Voorbeelden van vragen zijn:
--Hoe speel je in op de
verwachtingen van je
leidinggevende?
--Geef een voorbeeld van een
situatie waarin u het fundamenteel
oneens was met een van uw
leidinggevenden. Hoe heeft u die
situatie aangepakt?
--Hoe beïnvloedt u mensen in
situaties waar tegengestelde
belangen een rol spelen?
Technische
interviews zijn er om
recruiters te laten zien
wat je kennis niveau
is en hoe je problemen
aanpakt.”
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
8
Technisch sollicitatiegesprek
persoonlijke vaardigheden u laat zien.
Met technische sollicitatiegesprekken
proberen recruiters erachter te komen
wat u weet. Ook willen zij achterhalen
hoe u problemen oplost die zich in de
vacante functie voor kunnen doen.
In sommige gesprekken richten zij
zich op het beoordelen van uw begrip
van de technische aspecten van de
baan, zoals software processing. In
andere gesprekken richten zij zich op
uw benadering van problemen die
te maken hebben met de technische
aspecten van de vacature.
Tijdens een technisch
sollicitatiegesprek worden vragen
gesteld die specifiek zijn voor de
functie waarnaar u solliciteert. Het
is de bedoeling met de vragen
te achterhalen of de technische
aspecten van de functie beheerst.
Hoewel technische kennis in deze
opzet uiteraard van belang is, zijn
uw gesprekspartners niet alleen
daar in geïnteresseerd. Zij willen ook
zien hoe u problemen aanpakt, hoe
uw denkproces verloopt en welke
Lichaamstaal
Het geheim
tot succes is om je
voor te bereiden op de
onderwerpen die de
interviewer zal willen
behandelen.”
Het is geen geheim dat uw
lichaamstaal boekdelen spreekt
en dat geldt nog sterker tijdens
sollicitatiegesprekken. Het
gebruik van efficiënte non-verbale
communicatietechnieken - zoals de
toon waarop u spreekt en uw gebaren
- is net zo belangrijk als de woorden
die u gebruikt.
• Maak oogcontact. Als u meer dan
Uw lichaamstaal moet onderstrepen
dat u zeker bent van u zelf en
van uw kwalificaties voor de
vacature. Daarnaast wilt u aan uw
gesprekspartners overbrengen dat u
een open en vriendelijk persoon bent
en de perfecte kandidaat voor de
vacature.
•
Goede lichaamstaal:
het draait allemaal om
zelfvertrouwen
•
• Begin en eindig uw
sollicitatiegesprek met een stevige
handdruk.
• Neem een goede houding aan en
straal vriendelijkheid uit: hiermee
laat u zien dat u staat voor een
positieve aanpak.
• Zit ontspannen in uw stoel, maar
ga niet hangen.
•
•
•
•
•
•
een gesprekspartner heeft, kijk
dan bij het beantwoorden van
een vraag naar de persoon die
de vraag stelt. Maar blijf ook van
tijd tot tijd kijken naar uw andere
gesprekspartners.
Laat uw handen, losjes gevouwen,
in uw schoot of op tafel rusten. Zit
niet aan uw gezicht.
Kruis uw benen bij de enkels of zet
beide voeten plat op de grond.
Glimlach en knik waar passend.
Spreek met een heldere, beheerste
stem.
Varieer uw toon en gebruik
intonatie om te onderstrepen wat u
zegt. Zo geeft u de boodschap die
u wilt overbrengen, vorm.
Adem in en pauzeer voordat u een
vraag beantwoordt. Dit geeft u wat
tijd om doordacht te reageren en u
weet zeker dat uw gesprekspartner
de vraag heeft afgerond.
Communiceer met uw
gesprekspartner als met een
gelijke, geen ondergeschikte.
Wees evenwichtig. Probeer niet
te veel of te weinig emotie te
tonen, maar heb een opgetogen
vertrouwen in uzelf.
Verkeerde lichaamstaal: wat u
niet moet doen
• Zwaai uw handen en armen niet
•
•
•
•
•
•
•
•
in het rond: dit kan als nervositeit
worden geïnterpreteerd en duidt op
een gebrek aan professionaliteit.
Sla uw armen niet over elkaar:
dit suggereert een defensieve
houding.
Beweeg uw benen niet te veel: het
leidt de aandacht af en duidt op
nervositeit.
Leg niet uw been of enkel op de
andere knie: deze houding is te
informeel.
Kruis uw benen niet hoog: dit
wijst op een defensieve houding
in de context van een individueel
sollicitatiegesprek.
Spreek niet op monotone toon.
Varieer niet te veel in toon en
toonhoogte: u kunt te enthousiast
of te emotioneel overkomen.
Klink niet te verontschuldigend of
defensief.
Barst niet alleen in lachen uit: u
komt hiermee ongeloofwaardig
over.
R voor “rapport”
Vind de juiste toon in een
sollicitatiegesprek door te letten op
de houding van uw gesprekspartner
en deze over te nemen. Dit heet
spiegelen. Als de ander een meer
formele houding aanneemt, doe
dan hetzelfde totdat u ziet dat uw
gesprekspartner zich ontspant en
minder formeel wordt.
Het spiegelen van de communicatieen gedragsstijlen van uw
gesprekspartner is een interessant
concept. Het creëert een soort band
die vrijwel - maar niet helemaal
- niet waarneembaar is voor uw
gesprekspartner. Het werkt omdat,
hoe dichter iemands wijze van
communiceren en persoonlijke
stijl in de buurt komt van uw eigen
stijl, hoe groter de kans dat het
tussen u beiden “klikt”. En bij
sollicitatiegesprekken gaat het niet
alleen om wat u weet. Alle factoren
die maken dat uw gesprekspartner
zich op zijn of haar gemakt voelt,
tellen mee.
Spiegel lichaamstaal op een subtiele
manier. Als uw gesprekspartner
achterover leunt, leun dan zelf
ook achterover. Als expressieve
handgebaren worden gebruikt, doe
dit dan ook. Probeer in hetzelfde
tempo en op dezelfde toon te praten.
Als u uw ademhalingstempo aanpast
aan dat van uw gesprekspartner,
zult u merken dat u in hetzelfde
tempo communiceert. MAAR blijf
natuurlijk: probeer niet iemand te zijn
die u niet bent en gebruik natuurlijke
lichaamstaal.
Lichaamstaal via de telefoon
Hoewel uw gesprekspartner u
niet ziet, speelt lichaamstaal nog
steeds een grote rol bij telefonische
sollicitatiegesprekken. Uw houding,
de manier waarop u zit/staat, kijkt en
zich voelt zijn allemaal van invloed
op hoe u overkomt en hoe goed
u reageert. Neem dus voor het
sollicitatiegesprek even de tijd om:
• rechtop te gaan zitten of staan
zodat u alert klinkt.
• u aan te kleden: onderzoek heeft
aangetoond dat mensen die zich
professioneel kleden voor een
telefonisch sollicitatiegesprek
het er beter vanaf brengen dan
personen die zich informeel kleden.
• te glimlachen, zodat uw stem en
uw toon vriendelijk klinken en u niet
negatief of agressief overkomt.
• langzaam en duidelijk te spreken.
Slechts 7%
van uw geloofwaardigheid
is gebaseerd op wat u
zegt. 38% is gebaseerd
op non-verbale signalen.
Maar liefst 58% van
uw geloofwaardigheid
is gebaseerd op
visuele signalen, zoals
gelaatsuitdrukkingen en
gebaren.”
Bron: Ondderzoek door
Mehrabian,
Amerikaans psycholoog.
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
10
Typische vragen tijdens
het sollicitatiegesprek
Er is een ding met zekerheid te
zeggen: u krijgt enkele vragen
voorgelegd. Proberen te raden wat
die vragen zullen zijn, is voldoende
om zelfs de meest ervaren sollicitant
een slapeloze nacht te bezorgen.
In plaats van te piekeren over
een lange lijst mogelijke vragen
en antwoorden, kunt u zich beter
bezighouden met de voorbereiding
van de onderwerpen die tijdens een
sollicitatiegesprek vrijwel zeker aan
de orde komen.
Vertelt u eens iets over uzelf
Maak
contact
met uw gesprekspartner
en laat zien dat u een
zelfverzekerd persoon
bent die luistert en
reageert.”
Uw huidige functie
Zorg dat u alles over uw huidige
functie weet. Ken uw vaardigheden
en uw verantwoordelijkheden, zelfs
al voert u ze maar eens per veertien
dagen/maand/kwartaal/jaar uit.
Uw vorige functies
Zorg ervoor dat u uw cv van voor naar
achter kent. Er kan naar vroegere
vaardigheden en ervaringen worden
gevraagd omdat zij relevant zijn voor
de functie waarop u solliciteert.
Uw sterke punten
Leiderschap, organisatietalent,
empathie: als u erover beschikt, pronk
er dan mee. Dit is uw moment om te
schitteren. Vertel uw gesprekspartner
al die geweldige dingen over uzelf
en geef voorbeelden om uw sterke
punten in een context te plaatsen en
relevantie te geven.
Ontwikkelpunten
Als u weet welke aspecten van uw
persoonlijkheid en uw werkende
leven verbetering behoeven, is dat
voor uw gesprekspartner een teken
dat u zelfbewust bent en vooruit wilt
komen. Maar wees voorzichtig met
welke punten u noemt. Wanneer
u aangeeft uw organisatorische
kwaliteiten te willen verbeteren,
kan de ander ongemakkelijke
vragen stellen over waarom u deze
basisvaardigheid niet bezit. Maar
als u aangeeft dat meer ervaring wilt
opdoen op geavanceerder terreinen
– zoals leiderschap en spreken in
het openbaar – dan geeft u de ander
de indruk dat u zich verder wilt
ontwikkelen en wilt slagen.
Doelstellingen
Bepaal realistische doelstellingen
die relevant zijn voor de functie en
organisatie. Als u deze functie als een
opstapje naar iets anders beschouwt,
houd dit dan voor uzelf.
Prestaties
Vermeld werkgerelateerde prestaties
altijd. Leiding geven aan een succesvol
project of geld besparen voor het
bedrijf doen het altijd goed. En mocht
u de marathon hebben gelopen of een
berg hebben beklommen, dan is dat
een prestatie die u best in het gesprek
kunt laten vallen.
De reden waarom u uw huidige
functie wilt verlaten
Hoewel het belangrijk om is eerlijk
te zijn, is het nog belangrijker u
niet laatdunkend of negatief uit te
laten over uw huidige werkgever.
Hierdoor komt u bitter over. Uw
gesprekspartner zal zich afvragen of
u zich uiteindelijk ook zo over zijn/
haar bedrijf zult uitlaten als zij u die
baan aanbieden. Goede redenen om
aan te voeren zijn bijvoorbeeld de
ontwikkeling van uw carrière en de
kans een meer uitdagende functie te
vervullen.
Wat kunt u mij over onze
organisatie vertellen?
Wat weet u over de organisatie?
Wat doet/verkoopt/produceert de
organisatie? Hoeveel mensen werken
er? Waar is het bedrijf actief? Is
het beursgenoteerd? Dit zijn de
belangrijkste punten om te weten
voordat u aan het sollicitatiegesprek
begint.
Reden(en) waarom u voor deze
organisatie wilt werken
Een beter salaris en meer
vakantiedagen zijn niet meteen
de beste argumenten. U moet
erachter komen wat u aantrekt in de
organisatie en de afdeling waarvoor
u wilt gaan werken. Leg daarbij een
verband met uw carrièredoelen.
Wie zijn de concurrenten van de
organisatie?
Als u de baan daadwerkelijk krijgt,
dan zijn dat de bedrijven waartegen
u het op moet nemen. Zoek dus uit
om welke bedrijven het gaat, en in
welke verhouding zij tot de wervende
organisatie staan.
Hoe onderscheidt de organisatie
zich van zijn concurrenten?
Als u weet wat het bedrijf doet en
wie concurrentie is, dan kunt u na
enig onderzoek vaststellen wat de
twee onderscheidt. Maar met vleierij
komt u ook een heel eind: wees dus
positief over uw potentiële werkgever.
Grootste uitdagingen voor de
organisatie in de komende vijf jaar
Dit is uw kans om uw
gesprekspartner te laten zien dat u
niet alleen de organisatie kent, maar
ook de bedrijfstak en dat u weet
welke uitdagingen eraan komen.
Hoe functioneert u binnen een
team?
Competentievragen gaan meestal
over onderwerpen die u al
heeft doorgenomen toen u zich
voorbereidde op het praten over
uzelf, te weten:
• sterke punten;
• zwakke punten/ontwikkelpunten;
• leidinggevende kwaliteiten;
• het nemen van risico’s;
• probleemoplossende
vaardigheden.
Wees een STAR
Gebruik de STAR-methode
om competentievragen met
een maximum aan impact te
beantwoorden:
Situatie: beschrijf kort het waar/
wanneer/wie.
Taak: beschrijf de taak of het doel
(wat wilde u bereiken).
Actie: beschrijf wat u deed en
benadruk uw rol en uw bijdrage.
Resultaat: vertel uw gesprekspartner
wat de uitkomst was en welke
vaardigheden u als gevolg hiervan
heeft ontwikkeld.
Moeilijke vragen
Een interview
is een wederzijds gesprek,
bereid dus een aantal
relevante vragen voor.”
Als u goed voorbereid bent, mogen
lastige vragen geen probleem
vormen. Maar paniek kan altijd de
kop opsteken. Neem dus enkele
ogenblikken de tijd om over de
vraag en het antwoord na te denken,
voordat u een antwoord geeft.
Gaten in uw cv
Als uw cv gaten vertoont, geef
daarover dan een eerlijke uitleg.
Probeer ervaringen die niet in
uw cv staan, zoals reizen en
liefdadigheidsprojecten, relevant te
maken voor de functie waarnaar u
solliciteert. Blijf eerlijk: als u gewoon
een jaar wilde reizen, zeg dat dan.
Veranderingen in uw loopbaan
Dit is uw kans om een positieve
wending te geven aan een aspect dat
verkeerd kan worden geïnterpreteerd
door iemand die uw cv leest.
Eerlijkheid is opnieuw de beste optie,
maar probeer de nadruk te leggen op
de vooruitgang die u heeft gemaakt.
Hoe zouden uw vrienden/collega’s u
omschrijven?
Hier heeft u weer de mogelijkheid om
positief over uzelf te zijn. Vergeet dus
niet uw sterke punten te herhalen.
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
12
Werken met mensen die u niet liggen/
lagen of mensen die zich aan hun
aandeel onttrekken
Wees niet negatief, maar beschrijf de
uitdagingen waarmee deze collega’s
u confronteren. Toon empathie. Sluit
positief af door te beschrijven hoe u
met lastige mensen omgaat. Beschrijf
ook hoe u uw manager betrekt om u bij
dergelijke scenario’s te ondersteunen.
Persoonlijke vragen
Recruiters mogen niet discrimineren
op geslacht, ras, geloof, seksuele
oriëntatie, leeftijd of handicap. Als
u zich ongemakkelijk voelt over een
vraag, of over de richting waarin een
vraag gaat, dan kunt u zeggen: “Het
spijt me, maar het voelt niet goed om
deze vraag te beantwoorden.”
Een positieve
houding en duidelijk
aanwezig enthousiasme
voor de baan misstaan
niemand.”
Heeft u nog vragen voor ons?
Een sollicitatiegesprek is
tweerichtingsverkeer. Bereidt u dus
voor op het stellen van relevante
vragen. U hoeft niet te wachten tot
het einde van het gesprek. Voel u vrij
om tussendoor vragen te stellen of
opmerkingen te plaatsen. Hierdoor
verwerft u belangrijke inzichten in de
organisatie. Bovendien bevordert u de
communicatie over en weer en laat
u zien dat u zelfverzekerd bent, kunt
luisteren en vragen durft te stellen.
Voelt u tegen het einde van het gesprek
niet verplicht om vragen te stellen.
U kunt uw enthousiasme en interesse
ook laten zien door bepaalde
aspecten van het trainingsprogramma
te bespreken, of het te hebben over
de werkcultuur of de mogelijkheden
voor verder leren. En als u tijdens
het sollicitatiegesprek nog niet de
mogelijkheid heeft gehad om uw
cursus, werk of activiteiten buiten het
werk aan te kaarten, dan is dit uw
kans. Dit is het moment om (kort) uit
te leggen waarom deze activiteiten
uw sollicitatie kracht bij zetten.
Belangrijke zaken om niet te
vergeten
Wees doortastend
Als u een vraag niet begrijpt of als
niet duidelijk is wat u wordt gevraagd,
beantwoordt de vraag dan niet
met een enkel “ja” of “nee”. Wees
niet bang om naar een toelichting
te vragen. Spreek duidelijk en luid
genoeg zodat uw gesprekspartners
u kunnen verstaan. Probeer niet
te snel te spreken. Dit kan lastig
zijn als u zenuwachtig bent. Haal
even diep adem voordat u een
vraag beantwoordt en zorg dat uw
antwoorden beknopt zijn.
Er zijn geen strikvragen
Hoewel dat soms wel zo voelt,
proberen uw gesprekspartners u niet
in de val te lokken. Bedrijven zijn veel
tijd en geld kwijt met het houden van
sollicitatiegesprekken: zij willen het
beste uit u halen zodat zij de juiste
beslissing kunnen nemen.
Wees positief over uzelf en uw
prestaties
U krijgt de baan niet als u overdreven
bescheiden bent of uw prestaties
bagatelliseert. Maar ook niet als u
arrogant bent. Wees zelfverzekerd als
u uw prestaties, successen en sterke
punten onder de aandacht brengt.
Schets een positief beeld van uzelf.
Lastige vraag om te beantwoorden?
Wees eerlijk.
Beantwoord de vraag zo eerlijk
mogelijk zonder defensief te worden
of schuld bij iemand anders te leggen.
Probeer uw antwoord te verwoorden
in een positieve verklaring die eindigt
met een gunstig eindresultaat. Verwijs
zwakke punten en andere problemen
naar het verleden door telkens
duidelijk aan te geven wat u heeft
geleerd van het overwinnen van deze
obstakels.
Blijf positief
Als u de indruk krijgt dat u een vraag
slecht heeft beantwoord, blijf daar
dan niet te lang bij stil staan. Richt u
op het goed beantwoorden van de
overige vragen. Werkgevers kijken
naar het sollicitatiegesprek als geheel
en concentreren zich niet op een
enkel fout antwoord. Een positieve
houding en duidelijk enthousiasme
voor de functie leveren u veel meer
op.
Do’s and Don’ts
Wat u wel moet doen:
• Zorg ervoor dat u precies weet
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
waar het sollicitatiegesprek
plaatsvindt en hoeveel reistijd u
nodig heeft.
Kleed uzelf professioneel en
gepast.
Kom op tijd: er is geen excuus voor
te laat komen.
Schakel uw mobiele telefoon uit.
Begroet iedereen die u ontmoet
op een beleefde en respectvolle
manier: u krijgt maar één kans om
een goede eerste indruk te maken.
Breng extra exemplaren van uw CV
mee naar het sollicitatiegesprek.
Geef een stevige - niet agressieve
- hand.
Wacht tot u een stoel krijgt
aangeboden voordat u gaat zitten.
Blijf rechtop zitten en interesse
tonen.
Maak oogcontact met uw
gesprekspartner(s).
Toon tijdens het gehele
sollicitatiegesprek uw
enthousiasme, zelfs als de functie
niet helemaal is wat u verwachtte.
Wees eerlijk.
Wees zelfverzekerd.
Benadruk uw sterke punten.
Gebruik waar mogelijk de
resultaten van uw onderzoek naar
het bedrijf.
Gebruik het sollicitatiegesprek
ook om het bedrijf en uw
gesprekspartners te evalueren.
Een sollicitatiegesprek is
tweerichtingsverkeer,
Vraag indien nodig om herhaling
van de vraag. Het geeft u wat meer
tijd om na te denken.
Wees voorbereid op vragen
over uw verwachtingen op het
gebied van salaris. Vermijd
echter discussies over salarissen,
vakantiedagen, bonussen en
andere arbeidsvoorwaarden tot u
een aanbieding heeft ontvangen.
• Formuleer een aantal vragen over
de baan, het bedrijf, de bedrijfstak
om aan uw gesprekspartners te
stellen.
• Blijf altijd professioneel.
Wat niet moet doen:
• Kauwgum kauwen tijdens het
sollicitatiegesprek.
• Uzelf tegenspreken.
• Vloeken, gebrekkige of ruwe taal
gebruiken, platitudes gebruiken.
• Erop vertrouwen dat uw
•
•
•
•
•
•
•
•
•
sollicitatiebrief of cv u wel
verkopen: zij vormen slechts de
basis voor een gesprek.
Frunniken of in uw stoel hangen.
Bij binnenkomst naar rook ruiken.
U gedragen alsof u wanhopig bent.
Uw vorige werkgevers bekritiseren.
Anderen onderbreken.
Vragen beantwoorden met een
enkel “ja” of “nee”. Maak van de
gelegenheid gebruik om waar
mogelijk in detail te reageren.
Persoonlijke of familieproblemen
bespreken.
Uw telefoon beantwoorden tijdens
het gesprek.
In de verleiding komen om
vragen te stellen over salarissen,
vakantiedagen, bonussen of
andere arbeidsvoorwaarden
voordat u een aanbieding heeft
gekregen.
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
14
Na het
sollicitatiegesprek
Follow-up
Aan het einde van het
sollicitatiegesprek kunt u vragen
wat de vervolgstappen in de
sollicitatieprocedure zijn en wanneer u
een reactie kunt verwachten. Dit geeft
u een goed beeld van het tijdschema
en u weet wanneer u contact op kunt
nemen als u nog niets heeft gehoord.
Top tips voor
bedankbrieven
•
•
•
•
Wees kort en bondig
Toon enthousiasme
Wees professioneel
Zorg dat u de brief grondig
naleest.
Als uw sollicitatiegesprek door een
recruitment consultant werd geregeld,
zorg dan dat u direct na het gesprek
contact opneemt met de consultant
voor de terugkoppeling. Zij willen
graag weten hoe goed u het gesprek
vond gaan, voordat ze contact
opnemen met de cliënt. Wees in dit
stadium altijd open en eerlijk: als de
baan niets voor u is, zeg dat dan.
Als u rechtstreeks met de werkgever
heeft gesproken, wacht dan tot de
sluitingsdatum, voordat u contact
opneemt om naar feedback te vragen.
Als u na de sluitingsdatum nog niets
heeft gehoord, is het acceptabel om
het bedrijf te bellen en vriendelijk
navraag te doen naar de status van
uw sollicitatie. U maakt zo tevens uw
blijvende interesse voor de functie
kenbaar. Als nog geen beslissing
is genomen, vraag dan of zij een
nieuwe datum kunnen geven waarop
u een reactie kunt verwachten. Neem
voordat deze datum is verstreken niet
opnieuw contact op.
Bedankbrieven
Na een goed sollicitatiegesprek is
het van essentieel belang dat uw
gesprekspartner u niet vergeet en
dat u nog eens benadrukt waarom
u de juiste kandidaat bent. U kunt
dit bewerkstelligen middels een
goed geschreven en gestructureerde
bedankbrief of e-mail.
Het hoofddoel van uw bedankbrief
is uw gesprekspartner te bedanken
voor de geïnvesteerde tijd. Het is
ook een kans om uw belangrijkste
vaardigheden nog eens te noemen
en te laten weten dat u nog steeds
in de functie geïnteresseerd bent.
Vergeet niet dat het in essentie een
bedankbrief is. Door uzelf te veel te
verkopen, loopt u het risico dat u
wanhopig overkomt.
U kunt uw brief of e-mail als volgt
indelen:
In de eerste alinea bedankt u
uw gesprekspartner voor de
geïnvesteerde tijd. Daarna geeft u
zeer kort weer wat u prettig vond
aan het sollicitatiegesprek. U vertelt
waarom u nog steeds geïnteresseerd
bent in de functie en benadrukt
kernvaardigheden die naar uw gevoel
in het sollicitatiegesprek onvoldoende
aan de orde zijn geweest.
Zorg echter wel dat u niet alles wat
eerder is besproken, nogmaals
herhaalt.
Sluit uw brief af door uw
gesprekspartner opnieuw te
bedanken en uw interesse voor de
functie te herhalen. Vergeet niet te
vermelden dat u uitkijkt naar het
antwoord van het bedrijf over het
vervolg van de sollicitatieprocedure.
Netwerken
Uw gesprekspartner aan uw
contacten toevoegen
Het wordt steeds populairder om na een
sollicitatiegesprek een contactverzoek
te versturen aan uw gesprekspartners
via netwerken, zoals LinkedIn, Xing of
Viadeo. Zoals u vroeger visitekaartjes
uitwisselde, is het nu heel gewoon
om contactverzoeken voor sociale
netwerken uit te wisselen. Deze
verzoeken worden beschouwd als
een goede manier om het contact met
gesprekspartners te vergemakkelijken.
Bovendien kunnen zij op hun beurt hun
geheugen opfrissen door uw profiel te
bekijken. Eventuele updates die u post,
maken ook dat u onder de aandacht
blijft. Als u echter door een recruitment
consultancy voor de functie bent
voorgedragen, mag u geen onderdelen
van de functie direct met de werkgever
bespreken, maar loopt alle communicatie
via uw consultant. Uw consultant
verkeert in een betere positie om uw
vragen, of die van de werkgever, ter
sprake te brengen.
Sommige werkgevers vinden het prima
om na een sollicitatiegesprek een
contactverzoek te krijgen. Anderen
kunnen er echter voor kiezen dergelijke
verzoeken pas te accepteren als zij
een duidelijker beeld hebben van uw
professionele vaardigheden en u beter
kennen. Het kan zelfs als voorbarig
worden beschouwd als u hen na het
eerste gesprek een uitnodiging stuurt.
Als u een linkverzoek wilt versturen,
doe dit dan binnen 48 uur na het
sollicitatiegesprek. Gebruik uw
eigen beoordelingsvermogen om te
bepalen of het klikte tussen u en uw
gesprekspartner. Doe dit voordat u uw
verzoek verstuurt, u wilt immers niemand
voor het hoofd stoten. Als u besluit het
verzoek te versturen, schrijf dan een
persoonlijk bericht en gebruik niet de
standaard uitnodiging.
U wordt afgeraden om uw
gesprekspartner na een
sollicitatiegesprek een Facebook- of
Orkut-verzoek te sturen. Facebook en
Orkut worden veel meer als sociale
platforms gezien. Een dergelijk
‘vriendenverzoek’ zal dan ook door
veel werkgevers als aanmatigend en
overdreven familiair worden beschouwd.
Uw recruiter aan uw contacten
toevoegen
Het
doel van
het sollicitatiegesprek is
u ervan te vergewissen
dat het bedrijf goed
bij u past: net zoals zij
het doel hebben u te
screenen.”
Mocht u de eerste baan waarnaar u
heeft gesolliciteerd niet krijgen, dan
is het raadzaam om uw recruiter een
linkverzoek te sturen. Zo zorgt u dat
uw recruiter aan u denkt als zich weer
nieuwe banen aandienen. En u breidt
uw netwerk uit naar andere potentiële
werkgevers die met uw consultant zijn
gelinkt.
Een aanbod voor een baan
accepteren
Als uw sollicitatiegesprek succesvol
is verlopen en u de functie krijgt
aangeboden, neem dan geen
overhaaste beslissing. Onthoud dat
het doel van het sollicitatiegesprek
was om na te gaan of het bedrijf een
goede keuze voor u is. Het bedrijf
screende u, dus het is nu uw beurt om
na te denken over hoe de functie in
uw carrièredoelen past, of het salaris
of tarief overeenkomt met wat u wilde
of verwachtte, en of u verwacht dat u
in het bedrijf zult slagen. Een nieuwe
baan verandert uw hele leven: zorg dus
dat u de baan voor de juiste redenen
aanvaardt.
Als u besluit het aanbod te accepteren,
vraag dan altijd om een schriftelijke
bevestiging van het aanbod. Controleer
de voorwaarden van het aanbod
zorgvuldig, voordat u het formeel
accepteert en bij uw huidige werkgever
uw ontslag aanbiedt.
Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden
16
Onze carrièregidsen
Bij Real richten wij ons op het ondersteunen van
onze cliënten en het leveren van de best beschikbare
recruitmentoplossingen in de markt.
Deze gids is daar onderdeel van. Real is een van ’s werelds meest
vooraanstaande recruitment consultancy. Wij zijn er trots op dat wij als
recruiter in veel verschillende sectoren een sleutelrol vervullen voor zowel
professionals als bedrijven.
Onze carrièregidsen bevatten de beste adviezen uit de praktijk. Ook krijgt u
inzicht in het meest actuele recruitmentnieuws om u te helpen bij het krijgen
van uw nieuwe baan.
Andere carrièregidsen in deze reeks:
Uitgenodigd worden voor het sollicitatiegesprek:
Schrijf het perfecte cv.
Een carrièregids van Real
Een profiel aanmaken:
Een online profiel zichtbaar maken, onderscheiden en beheren.
Een carrièregids van Real

Download Report