WAARDEVOL LEVEN - WAT ZEGGEN KEUZES OVER LEVEN EN DOOD OVER ONZE SAMENLEVING? PVH 21e jaargang - 2014 nr. 1 Waardevol leven. Wat zeggen keuzes over leven en dood over onze samenleving? Mevr. drs. E. van Hoek - Burgerhart, beleidsmedewerkster van de Nederlandse Patiënten Vereniging Onder deze titel werd op 31 januari 2014 een symposium georganiseerd door de NPV (Nederlandse Patiënten Vereniging) vanwege het afscheid van haar directeur dr. R. (Ruth) Seldenrijk. De NPV is een christelijke organisatie met ruim 61.000 leden en duizenden vrijwilligers die vanuit een levensbeschermend gedachtegoed opkomt voor de zorg voor het leven in beleidsbeinvloeding, belangenbehartiging, voorlichting en praktische hulp. Het symposium kreeg vorm in aansluiting op de huidige actualiteit met het opnieuw geopende debat rond het levenseinde. Voorbeelden hiervan zijn de discussie rond huisarts Tromp in Tuitjenhorn, Albert Heringa die zijn moeder hielp bij haar zelfgekozen dood en een toename van euthanasie in de psychiatrie. Kritische stemmen klinken sterker dan voorgaande jaren. Tegelijkertijd neemt het aantal ouderen in onze samenleving toe en stijgen de kosten in de gezondheidszorg. Het is tijd voor de vraag: Moet alles wat kan? Overbehandelen en keuzes in de zorg bij kwetsbare ouderen krijgen toenemend aandacht. Daarnaast is er sprake van een vermaatschappelijking van de zorg met een brede verwachting van de participatiesamenleving. Op het snijvlak van deze ontwikkelingen zijn onderstaande vragen en stellingen aan vier sprekers voorgelegd: Kwetsbare keuzes in de zorg Dr. Th.A. Boer schetste een kader hoe om te gaan met over-behandelen. Hoe lang ga je door met een medische behandeling? Deze vraag is heel actueel bij kwetsbare ouderen. NR. 1 2014 10 WAARDEVOL LEVEN - WAT ZEGGEN KEUZES OVER LEVEN EN DOOD OVER ONZE SAMENLEVING? Als we ‘overbehandelen’, leidt dat in de meeste gevallen tot het vergroten en/of verlengen van het lijden van de kwetsbare oudere. Leiden de toegenomen medische behandelmogelijkheden ook niet tot angst voor een ‘polonaise aan het lijf’ in de laatste levensfase en draagt dit niet bij aan de keuze voor een zelfgekozen dood? Is er in deze situaties nog sprake van ‘zinvol leven’? Welk antwoord, welke waarde kan de brede christelijke ethiek hier aanreiken? Hij reageerde op de volgende stellingen: • Goede dokters weten ook te stoppen. • Hoe gehavend ook, ons leven blijft van waarde. Recht op zorg? Als kenner van het gezondheidsrecht hield prof. mr. dr. M.A.J.M. Buijsen de aanwezigen een spiegel voor over de huidige gezondheidszorg. Hij deed dit aan de hand van begrippen zoals autonomie, menselijke waardigheid en zelfbeschikking. Gaat de nadruk op autonomie ten koste van rechtvaardigheid in de zorg? Hebben de zorgverzekeringswet en de toenemende verantwoordelijkheid van gemeenten invloed op de positie van de burger die zorg nodig heeft? Waarom kan autonomie niet het fundamentele rechtsbeginsel in de gezondheidszorg zijn? Hij reageerde op de volgende stellingen: • Als je niet voor je eigen zorg opkomt, krijg je niet waar je recht op hebt. • ‘Overbehandelen’ zal echt het probleem van de toekomst niet zijn. Het euthanasiedebat en onze samenleving Prof. dr. J.C. Kennedy nam ons mee als historicus van de nieuwe tijd én als Amerikakenner. Aan de hand van het verloop van het euthanasiedebat in Nederland typeerde hij de Nederlandse samenleving. Vervolgens spiegelde hij onze samenleving aan het prolifedebat in de VS. Zijn er houdingen, waarden of voorbeeldgedrag waarvan we kunnen leren? Zijn er veranderingen in de Nederlandse samenleving en waar zijn openingen in het huidige debat? Hij reageerde op de volgende stellingen: • In Nederland moet alles bespreekbaar zijn. Dat leidt tot het oprekken van morele grenzen. • Na de totstandkoming van de euthanasiewet gaat het alleen nog om procedures. Morele argumenten doen in de discussie niet meer mee. NR. 1 2014 11 WAARDEVOL LEVEN - WAT ZEGGEN KEUZES OVER LEVEN EN DOOD OVER ONZE SAMENLEVING? Een wenkend perspectief Kardinaal W.J. Eijk nam ons mee naar de bronnen van onze westerse cultuur. Welke bronnen van waarde kunnen we aanboren om opnieuw en actueel te worden gevoed? Hoe kunnen we mensen weer eerbied, verwondering en heilig ontzag voor het leven meegeven, op gang brengen, in een samenleving die afgestompt lijkt? Hoe kijken we als samenleving aan tegen een lijdende of zorgbehoevende medemens? Moeten we niet een nieuwe taal vinden met nieuwe symbolen om tot de ander te komen? Waarin en op welke wijze kunnen de tradities van protestanten en rooms-katholieken elkaar versterken om te komen tot een eensluidend perspectief voor patiënt en samenleving? Hij ging in op de volgende stellingen: • Praten over zingeving? Dat moet je niet willen in de zorg. • Met mijn keuzes over leven en dood zeg ik ook iets over het leven van anderen. ***** NR. 1 2014 12
© Copyright 2024 ExpyDoc
