Toerisme in Amsterdam en regio 2013-2014

Toerisme in Amsterdam en
regio 2013-2014
Hotelbranche en hotelovernachtingen
Fietstoeristen, fotograaf Edwin van Eis (2013)
Project 13285
Tanja Fedorova
Lieselotte Bicknese
Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300
Telefoon 020 251 0433
Postbus 658, 1000 AR Amsterdam
www.os.amsterdam.nl
Amsterdam, mei 2014
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Inhoud
2
Samenvatting
3
Inleiding
7
1 Hotels Metropoolregio Amsterdam 2014
1.1 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam 2013-2014
1.2 Toename 3-sterren en 4-sterren hotels in Amsterdam 2013-2014
1.3 Nieuwe locaties 2013-2014: IJDok, NDSM, Bijlmer
1.4 Hotelstrategie gemeente Amsterdam
1.5 Kamerbezetting MRA stabiel
1.6 ‘Scherpe’ kamerprijzen in 2013
1.7 Meer gasten in 2013 dankzij opening musea, grote congressen en het themajaar
1.8 Luxe hotels optimistisch over financieel resultaat in 2014
1.9 Luxe segment optimistisch over financieel resultaat in 2014
8
8
9
10
14
17
18
19
21
21
2 Groei toeristische sector in MRA en Amsterdam
2.1 Toerisme in MRA: meer dan 15 miljoen overnachtingen in 2013
2.2 Ruim 11 miljoen overnachtingen in 2013 in Amsterdam
2.3 Tweederde hotelovernachtingen geboekt door Europeanen
2.4 Aanhoudende groei in 2014
2.5 Groei zakelijke en recreatieve markten in 2013
2.6 Rivier- en zee- cruises leveren 0,6 miljoen bezoekers op
2.7 Werkgelegenheid in toeristische sector
23
23
24
25
26
27
27
28
Bijlage 1 Hotelcapaciteit gemeenten MRA
29
Bijlage 2 Hotelcapaciteit stadsdelen Amsterdam
30
Bijlage 3 Open antwoorden
31
Bijlage 4 Methode, databronnen en definities
32
Bijlage 5 Vragenlijst
34
Bijlage 6 Campings
37
Toerisme 2013-2014
Samenvatting
In opdracht van EZ volgt O+S de ontwikkeling van het toerisme in de Metropoolregio
Amsterdam. De cijfers zijn afkomstig van de hotelenquête van O+S, toerismestatistieken
van het CBS, hotelgegevens van het Bedrijfschap Horeca en de World Tourismbarometer
van het UNWTO.
Capaciteit hotels
Metropoolregio Amsterdam: aantal hotelkamers met 5% toegenomen
De Metropoolregio Amsterdam (MRA) telt begin 2014 634 hotels met gezamenlijk bijna
38.000 kamers. Dit is respectievelijk 1% en 5% meer dan in 2013. De kamercapaciteit van
de MRA is geconcentreerd in twee gemeenten: 70% in Amsterdam (26.300) en 14% in
Haarlemmermeer (5.400). De overige 5.600 kamers zijn verdeeld over de 29 regionale
gemeenten.
Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam
2013
2014
mutatie 2013-2014 (%)
hotels
kamers
bedden
hotels
kamers
bedden
hotels
kamers
bedden
Amsterdam
413
25.372
54.857
421
26.287
56.718
2
4
3
regio
212
10.599
22.310
213
11.347
23.980
0
7
7
totaal MRA
625
35.971
77.167
634
37.634
80.698
1
5
5
bron: O+S/CBS
Meer hotels met 3 en 4 sterren in MRA
Gedurende 2013 kwamen er per saldo 8 hotels bij en 915 hotelkamers in Amsterdam. De
nieuwe hotels bevinden zich vaak op bijzondere locaties buiten de historische binnenstad,
zoals het IJDok, NDSM-plein of de Bijlmer. De toename van de kamercapaciteit in 2013
vond bijna volledig plaats in het 3 en 4-sterrensegement.
In de regio kwamen er in dezelfde periode circa 750 hotelkamers bij (+7%). Deze groei is
grotendeels veroorzaakt door de nieuwe hotels met 3 en 4 sterren in Haarlemmermeer.
Overgang naar regionale hotelstrategie
De kaart op de volgende bladzijde laat de nieuwe hotellocaties in de MRA zien.
Amsterdam (centrale stadsdelen) en Haarlemmermeer (Schiphol) hebben de grootste
capaciteitsgroei. De komende twee jaar is een overgangsperiode waarin het huidige
hotelbeleid, dat gericht was op uitbreiding van de hotelcapaciteit, wordt losgelaten en
vervangen door een regionale strategie gericht op duurzaamheid, kwaliteit en balans. Hoe
deze groei zich ontwikkelt in het kader van de nieuwe strategie kan volgend jaar gemeten
worden.
3
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Nieuwe hotels tussen 2011 en 2014
BEEMSTER
ER
EN
D
1
3
LA
N
AT
ER
ZAANSTAD
D
PU
RM
2
LELYSTAD
W
BEVERWIJK
4
BLOEMENDAAL
1
3
2
4
ALMERE
6
ME
RM
EE
R
EN
LV
E
6
5
ST
E
HA
AR
Schiphol
AM
7
5
LE
M
ZA
ND
VO
O
RT
HAARLEM
HUIZEN
HILVERSUM
Nieuwe hotels MRA
juli 2011- maart 2014
4-5 sterren en 100 bedden of minder
3 sterren en meer dan 100 bedden
3 sterren en 100 bedden of minder
0-2 sterren en meer dan 100 bedden
0-2 sterren en 100 bedden of minder
Toename 7.900 hotelkamers in 2006-2014
De huidige beleidsperiode wordt volgend jaar afgerond: de ambitie van de gemeente
Amsterdam om de hotelcapaciteit tussen 2006 en 2015 met 9.000 kamers te vergroten is
bijna voltooid. In maart 2014 is de capaciteit met 7.900 hotelkamers toegenomen. Het
grootste deel van deze kamers is gerealiseerd in hotels met 4-5 sterren (63%),
grootschalige hotels (90%) en hotels buiten het stadscentrum (77%).
Ontwikkelingen hotelmarkt in 2012-2013
Kamerbezetting in Amsterdam 76% en in de regio 61%
Ondanks de groeiende hotelcapaciteit daalt de bezetting van de hotels in de MRA niet. Dit
komt door een groeiende vraag naar hotelkamers in Amsterdam en de regio. In
4
Toerisme 2013-2014
Amsterdam is de gemiddelde bezetting met 76% zelfs iets hoger dan in 2012 en 2011
(75%). In de regio is de bezetting voor het derde jaar op rij 61%.
Kamerprijzen stabiel
De kamerprijzen in Amsterdam en de regio zijn gestabiliseerd op niveau van 2012.
Hoteliers probeerden in 2013 de prijzen ‘scherp’ te houden door bijvoorbeeld voordelige
aanbiedingen te doen. Daarmee reageerde de hotelmarkt op de toename van het aantal
hotels, de afgenomen koopkracht en de dure euro. Het prijsniveau en de prijsstrategie
verschillen overigens per sterklasse.
Meer hotels melden toename gasten
In 2013 zag 58% van de Amsterdamse en 47% van de regionale hoteliers het aantal
gasten in hun hotel toenemen. In 2012 was dit respectievelijk 38% en 34%. De toename
in 2013 is mogelijk te danken aan de activiteiten in Amsterdam, zoals de heropening van
musea en grote congressen. Anders dan in 2012 worden de inspanningen van het eigen
hotel, zoals scherpe prijzen en aanbiedingen, relatief weinig genoemd. Hoteliers, die in
2013 minder gasten hebben ontvangen, wijten deze daling aan concurrentie met AirBnB
en de nieuwe hotels.
Gasten en overnachtingen in 2012-2013
Toerisme in MRA groeit in 2013 sneller dan landelijk
In 2013 hadden hotels in de MRA 8,5 miljoen gasten, 6% meer vergeleken met 2012. Het
aantal hotelovernachtingen is met 7% toegenomen tot 15,1 miljoen. Landelijk steeg het
aantal hotelgasten en overnachtingen met 2% minder snel. Twee op de vijf hotelgasten in
Nederland overnachten in de MRA. Bijna driekwart van de overnachtingen in de MRA
vindt plaats in Amsterdam.
Ruim 11 miljoen overnachtingen in Amsterdam
Amsterdam trok in 2013 ruim 6 miljoen hotelgasten die gezamenlijk meer dan 11 miljoen
overnachtingen boekten. Niet eerder ontvingen de Amsterdamse hotels zoveel boekingen.
Ten opzichte van 2012 is de toename respectievelijk 5% en 7%. De groei is vooral te
danken aan Nederlanders (+19%) en Duitsers (+18%). Bij Spanjaarden nam het aantal
overnachtingen met 15% af.
Toename zakelijk en recreatief segment in 2013
Het aantal hotelovernachtingen met een zakelijke reden nam in 2013 met 7% iets sneller
toe dan het aantal overnachtingen met een recreatieve reden (+6%). Het zakelijke
segment was in 2013 goed voor 39% van alle hotelovernachtingen.
Het recreatieve segment bestaat voor een deel uit passagiers van cruiseschepen. Het
riviercruisebezoek is in 2013 met 7% toegenomen tot 355.687 bezoekers. Ze hebben in
totaal 462.400 nachten doorgebracht in Amsterdam, waarvan de meeste in hotels. De
zeecruisebranche was in 2013 goed voor 275.400 passagiers, 5% minder dan in 2012.
Het recreatieve toerisme werd onder andere gestimuleerd door de heropening van Het
Van Gogh Museum, het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum (samen goed voor 4,4
miljoen bezoekers in 2013). Het totaal aantal musea- en attractie-bezoekers is
toegenomen met respectievelijk 16% en 4% vergeleken met 2012.
5
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Meer banen in toeristische sector in 2013-2014
De toeristische sector in Amsterdam lijkt het iets beter te doen dan de andere sectoren,
maar de cijfers voor 2014 hebben nog voorlopige status. Op 1 januari 2014 telde
Amsterdam 54.618 banen in de sector toerisme, 1% meer dan in 2013. Het totaal aantal
banen in Amsterdam is in dezelfde periode met 0,1% afgenomen. De helft van de banen
in de toeristische sector is in restaurants en cafés. Hier neemt het aantal banen ook het
meest toe (+459; +2%).
Verwachtingen voor 2014
Meer toeristen in 2014 door verbeterd consumentenvertrouwen
Ook in 2014 zal het toerisme toenemen, zowel in Nederland als wereldwijd. The World
Tourism Organization verwacht dat de gunstige economische ontwikkelingen in landen,
als Groot-Brittannië en Duitsland het toerisme in heel Europa zullen stimuleren. Volgens
de Nederlandse organisatie Holland Marketing kan Nederland in 2014 rekenen op 2%
meer buitenlandse gasten. Amsterdam kan een hogere groei verwachten: alleen in de
eerste zes maanden van 2014 kwamen er 11% meer buitenlandse gasten naar de
hoofdstad dan in dezelfde periode van 2013. O+S verwacht in 2014 10% meer
buitenlandse gasten in Amsterdam.
Vooral het luxe segment verwacht groei in 2014
Ook hoteliers zelf zijn optimistisch over de ontwikkelingen in 2014: de helft van hen
verwacht meer gasten in de MRA, 44% meer omzet en 36% een hogere opbrengst per
kamer. Luxe hotels in Amsterdam zijn het meest positief over 2014 en het budgetsegment
het minst.
6
Toerisme 2013-2014
Inleiding
O+S levert in opdracht van Economische Zaken Amsterdam jaarlijks statistische
informatie over hotels en toerisme in de Metropoolregio Amsterdam: het aantal
accommodaties, kamers en bedden, de spreiding van accommodaties over de
Metropoolregio en kamerprijzen in Amsterdam en de regio. Daarnaast wordt
gerapporteerd over het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam en de Metropoolregio.
Dit rapport is gebaseerd op verschillende databronnen, onder andere de hotelenquête van
O+S, toerismestatistieken van het CBS en hotelgegevens van het Bedrijfschap Horeca.
De methodische verantwoording, hoe de gegevens in dit rapport tot stand zijn gekomen,
is in bijlage 4 opgenomen.
Dit rapport is als volgt opgebouwd: in het eerste hoofdstuk worden de volgende gegevens
behandeld: het aantal hotels, kamers en bedden in Amsterdam en de Metropoolregio. In
het tweede hoofdstuk komen hotelprijzen en kamerbezetting aan de orde en een aantal
aanvullende vragen over het themajaar 2013. Het derde hoofdstuk bevat gegevens over
het aantal gasten en overnachtingen in de Metropoolregio Amsterdam. Aanvullende
informatie, methodeverantwoording en vragenlijst zijn in bijlage 1-5 te vinden. Informatie
over het aantal campings in de Metropoolregio Amsterdam staat in bijlage 6.
7
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
1 Hotels Metropoolregio Amsterdam 2014
In dit hoofdstuk staan de hotelgegevens centraal: hoeveel hotels, kamers en bedden zijn
er in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Deze statistieken betreffen de stand van
zaken in maart 2014 en worden vergeleken met de cijfers van vorige jaren (bron:
Hoteldatabase O+S).
1.1 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam 2013-2014
In de MRA zijn 634 hotels. Zij beschikken over 37.600 kamers en bijna 81.000 bedden
(zie tabel 1.1 en bijlage 1). Dit is één op de drie hotelkamers en -bedden in Nederland.
Tabel 1.1 Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam en Nederland
2013
2014
toename/afname
kamers bedden
413
25.372 54.857
421
26.287 56.718
8
915
1.861
212
10.599
22.310
213
11.347
23.980
1
748
1.670
35
5.367
11.099
39
6.068
12.705
4
701
1.606
65
1.661
3.641
64
1708
3.670
-1
47
29
Waterland +
40
861
1.793
38
852
1.783
-2
-9
-10
Gooi en Vechtstreek
20
861
1.731
21
857
1.746
1
-4
15
IJmond
23
725
1.568
23
727
1.641
0
2
73
Flevoland -
13
649
1.393
13
650
1.351
0
1
-42
Zaanstreek
16
475
1085
15
485
1.084
-1
10
-1
625
35.971
77.167
634
37.634
80.698
9
1.663
3.531
Amsterdam
regio
1
Amstel-Meerlanden
agglomeratie Haarlem
totaal MRA
totaal Nederland
2
hotels kamers bedden hotels
kamers
(abs.)
hotels
bedden
3.510 113.813 244.145
bron: O+S/CBS
Met 421 hotels en 26.300 kamers heeft Amsterdam de grootste capaciteit, zowel in de
MRA als landelijk.
Overige MRA gemeenten zijn samen goed voor 213 hotels en 11.000 kamers. De helft
van de kamercapaciteit in de regio (5.700 kamers) is geconcentreerd in de gemeente
Haarlemmermeer in de buurt van luchthaven Schiphol (deel van het gebied AmstelMeerlanden in tabel 1.1). De meeste hotels hier zijn grootschalige luxe hotels. Twee
kleinere concentraties bevinden zich in de badplaats Zandvoort en in de gemeente
Haarlem, beide hebben circa 800 hotelkamers (zie bijlage 1). Hoe de hotels zijn verspreid
over de MRA is afgebeeld op kaart 1.2.
1
Door een technische fout werd een hotel uit Amstel-Meerlanden in 2013 ingedeeld in de agglomeratie
Haarlem. De aantallen hotels per regio wijken in deze tabel af van de publicaties in 2013. Deze fout heeft
verder geen invloed op het totaal aantal hotels in de regio en MRA in 2013.
2
Idem.
8
Toerisme 2013-2014
Kaart 1.2 Spreiding van hotels naar sterklasse en beddencapaciteit per postcode, maart 2014
BEEMSTER
EDAMVOLENDAM
ER
EN
D
1
BLOEMENDAAL
LA
3
VELSEN
LELYSTAD
W
AT
ER
PU
RM
2
ND
WORMERLAND
BEVERWIJK
ZAANSTAD
4
AMSTERDAM
1
3
2
4
5
EE
R
LS
AA
LV
E
ER
ME
ST
E
6
EN
Schiphol
AM
HA
AR
ALMERE
6
ME
RM
7
LE
M
ZA
ND
VO
O
RT
HAARLEM
5
HUIZEN
HILVERSUM
WIJDEMEREN
Hotels maart 2014
4-5 sterren en meer dan 100 bedden
4-5 sterren en 100 bedden of minder
3 sterren en meer dan 100 bedden
3 sterren en 100 bedden of minder
0-2 sterren en meer dan 100 bedden
0-2 sterren en 100 bedden of minder
Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam)
1 IJmond
3 Waterland+
5 Het Gooi en Vechtstreek 7 agglomeratie Haarlem
2 Zaanstreek
4 Flevoland 6 Amstel-Meerlanden
bron: O+S
Vergeleken met 2013 is de totale kamercapaciteit van de MRA met 5% toegenomen.
Amsterdam heeft ruim 900 kamers (4%) bijgekregen (zie meer informatie over Amsterdam
in de volgende paragraaf). De totale toename in de regio bedraagt 750 kamers (7%) en is
grotendeels veroorzaakt door drie nieuwe hotels in Haarlemmermeer: Hyatt Place
Amsterdam Airport (330 kamers), Hampton by Hilton Amsterdam Schiphol en Bastion
Deluxe Hotel Amsterdam Airport (ieder met ruim 180 kamers). Ook in Zandvoort zijn twee
nieuwe accommodaties geopend. Het gaat echter om kleinschalige hotels.
1.2 Toename 3-sterren en 4-sterren hotels in Amsterdam 2013-2014
Begin 2014 telt Amsterdam 8 hotels (+1%), ruim 900 kamers (+4%) en bijna 1.900
bedden (+3%) meer dan in 2013 (zie tabel 1.3). De groei is onder andere te danken aan
het nieuwe 4-sterren hotel Room Mate Aitana en het 3-sterren hotel Hampton by Hilton
Amsterdam Arena Boulevard (elk met meer dan 250 kamers en 500 bedden).
9
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Tabel 1.3 Hotels, kamers en bedden naar sterklasse, Amsterdam op 1 juli 2013 en op 1 maart 2014
2013
2014
mutaties 20013-2014
hotels
kamers
bedden
hotels
geen ster
97
2.061
7.104
96
1.881
6.409
1 ster
56
929
2.122
56
931
2.156
2 sterren
74
1.814
4.046
73
1.755
3.907
-1
-59
-139
3 sterren
109
7.521
15.471
114
8.100
16.869
5
579
1.398
4 sterren
63
9.810
19.469
68
10.372
20.603
5
562
1.134
5 sterren
14
3.237
6.645
14
3.248
6.762
11
117
413
25.372
54.857
421
26.287
56.718
915
1.861
totaal
kamers bedden
hotels
-1
8
kamers bedden
-180
-695
2
34
bron: O+S
Figuur 1.3a laat de kamertoename per sterklasse zien. De toename binnen het 4-sterren
segment valt al jaren op, namelijk sinds de invoering van de nieuwe sterclassificatie in
2007. Sindsdien is het aantal kamers in het 4-sterren segment met meer dan de helft
toegenomen.
Figuur 1.3a Mutaties hotelkamers naar sterklasse, Amsterdam
bron: O+S
1.3 Nieuwe locaties 2013-2014: IJDok, NDSM, Bijlmer
Sinds de vorige meting medio 2013 zijn er 13 nieuwe accommodaties geopend in
Amsterdam. Er werd in deze periode vaak gekozen voor bijzondere locaties buiten de
binnenstad: IJDok, NDSM-plein, Bijlmer. Het grootste hotel dat afgelopen jaar werd
geopend Hotel Room Mate Aitana is gevestigd op het IJDok, net binnen het stadsdeel
Centrum, maar buiten de historische binnenstad. Het bijna even grote Hampton by Hilton
Amsterdam Arena Boulevard bevindt zich in de Bijlmer (Zuidoost). Het NDSM-plein in
Noord is in de afgelopen periode twee hotels rijker geworden: het Brooklyn hotel en het
10
Toerisme 2013-2014
Farlada NDSM Kraanhotel. En de locatiekeuze voor een Amsterdamse vestiging van The
Student hotel viel op de Jan van Galenstraat in West.
De locaties van alle Amsterdamse hotels zijn te zien op kaart 1.4. Gegevens op niveau
van stadsdelen zijn in bijlage 2 te vinden.
Kaart 1.4 Spreiding van hotels naar sterklasse per postcode in Amsterdam, maart 2014 (totaal beeld)
Noord
Westpoort
Nieuw West
Centrum
West
10
Oost
Zuid
Hotels maart 2014
4-5 sterren en meer dan 100 bedden
4-5 sterren en 100 bedden of minder
3 sterren en meer dan 100 bedden
3 sterren en 100 bedden of minder
0-2 sterren en meer dan 100 bedden
0-2 sterren en 100 bedden of minder
Zuidoost
bron: O+S
Op de volgende bladzijden wordt ingezoomd op afzonderlijke hotelconcentraties en op de
nieuwe locaties in Amsterdam.
11
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Op kaart 1.4a wordt ingezoomd op de centraal gelegen hotelconcentraties.
Kaart 1.4a Concentraties hotels in stadsdelen Centrum, West, Zuid en Oost maart 2014
1
Centrum
West
3
4
2
6
5
Oost
7
10
Zuid
Hotels maart 2014
4-5
4-5
3
3
0-2
0-2
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
9
8
1
gebied '1012'
2
Leidseplein
3 Rembrandtplein
4
Plantage
6
Vondelbuurt
7
Museumkw artier
8 Apollobuurt
9
De Pijp
5 omgeving Frederiksplein
10 omgeving Oosterpark
bron: O+S
12
Toerisme 2013-2014
Op kaart 1.4b en 1.4c wordt ingezoomd op de hotellocaties aan de rand van de stad.
Deze concentraties zijn relatief nieuw: de meeste van de deze hotels hebben zich in de
afgelopen vijf jaar hier gevestigd.
Kaart 1.4b Concentratie hotels in de buurt van Zuidas en Buitenveldert, maart 2014
Zuidas
Buitenveldert
Hotels maart 2014
4-5 sterren en meer dan 100 bedden
4-5 sterren en 100 bedden of minder
3 sterren en meer dan 100 bedden
3 sterren en 100 bedden of minder
0-2 sterren en meer dan 100 bedden
0-2 sterren en 100 bedden of minder
bron: O+S
13
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Kaart 1.4c Concentratie hotels in de buurt van station Sloterdijk en NDSM-verf, maart 2014
Noord
NDSM
Westpoort
Sloterdijk
West
Hotels maart 2014
4-5
4-5
3
3
0-2
0-2
Centrum
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
sterren en meer dan 100 bedden
sterren en 100 bedden of minder
bron: O+S
1.4 Hotelstrategie gemeente Amsterdam
De nieuwe hotellocaties worden medebepaald door de gemeente. Het huidige hotelbeleid
van Amsterdam is vastgesteld in 2007 en is erop gericht om 9.000 extra hotelkamers in
3
Amsterdam te realiseren tot het begin van 2015. Het nieuwe hotelbeleid zal zich richten
op een gezamenlijke strategie voor Amsterdam en de regio voor de periode 2016-2022. In
4
deze periode zal worden gestreefd naar meer balans in vraag en aanbod.
De periode 2014-2015 is een overgangsperiode waarin het huidige beleid van stimulering
wordt losgelaten en vervangen door een regionale strategie gericht op duurzaamheid,
kwaliteit en balans.
1.4.1 Bijna 8.000 extra kamers in 2006-2014
Tussen medio 2006 en maart 2014 zijn er in Amsterdam ruim 7.900 hotelkamers
bijgekomen. Dit is 88% van de beoogde 9.000 extra kamers in 2015. Het grootste deel
van deze kamers is gerealiseerd in hotels met 4-5 sterren (63%), grootschalige hotels
3
4
14
Nota Hotelbeleid 2007-2010, Economische Zaken.
Regionale hotelstrategie 2016-2022, Economische Zaken.
Toerisme 2013-2014
(90%) en buiten het stadsdeel Centrum (77%). Figuur 1.5 laat zien welke hotels er zijn
bijgekomen tussen 2006 en 2014 en waar. De achterliggende cijfers staan in tabel 1.6.
Figuur 1.5 Hotelkamers naar sterklasse, grootte en locatie van hotels
Tabel 1.6 Ontwikkeling van het aantal hotels en kamers naar sterklasse, hotelgrootte en stadsdeel
2006
hotels
indicator
sterklasse* 0-2 sterren
grootte
stadsdeel
2014
kamers hotels
kamers
mutatie 2006-2014 (abs.) mutatie 2006-2014 (%)
hotels
kamers
hotels
kamers
206
3.943
225
4.567
19
624
9
16
3 sterren
89
5770
114
8100
25
2.330
28
40
4-5 sterren
53
8.653
82
13.620
29
4.967
55
57
grootschalig
100
13696
142
20.853
42
7.157
42
52
overig
248
4670
279
5.434
31
764
13
16
Centrum
233
10.101
253
11.933
20
1.832
9
18
Zuid
68
3.863
84
5.723
16
1.860
24
48
West
27
1.586
38
2.546
11
960
41
61
Oost
6
1.090
15
2.074
9
984
150
90
Nieuw West
6
929
11
1.968
5
1.039
83
112
Westpoort
1
180
4
708
3
528
300
293
Zuidoost
2
266
7
668
5
402
250
151
Noord
5
351
9
667
4
316
80
90
totaal
348
18.366
421
26.287
73
7.921
21
43
Op kaart 1.7 zijn alle nieuwe hotels in de periode 2006-2014 afgebeeld naar sterklasse en
grootte. De meeste nieuwe hotels zijn in het stadsdeel Centrum en de aangrenzende
gebieden van Zuid en West te vinden. Hier is het aanbod van horeca, musea en winkels
geconcentreerd, wat deze gebieden ook aantrekkelijk maakt voor hotels. In de laatste
jaren komen er meer hotels bij in de gebieden die verder van het centrum liggen:
15
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Westpoort, Noord, Zuidoost. Tot medio 2011 telde Westpoort één hotel. In de
daaropvolgende jaren kwamen er drie hotels bij, waardoor de kamercapaciteit is
verviervoudigd. Het aantal kamers in Zuidoost is ook bijna verviervoudigd.
Kaart 1.7 Nieuwe hotels in de periode juli 2006 - maart 2014 naar sterklasse en grootte
Westpoort
Noord
West
Centrum
Nieuw West
Oost
Zuid
Nieuwe hotels
juli 2006 - maart 2014
4-5 sterren en meer dan 100 bedden
4-5 sterren en 100 bedden of minder
3 sterren en meer dan 100 bedden
3 sterren en 100 bedden of minder
0-2 sterren en meer dan 100 bedden
0-2 sterren en 100 bedden of minder
Zuidoost
1.4.2 Nieuwe hotelstrategie MRA
In de komende beleidsperiode zal Amsterdam samen met de regio werken aan een
gezamenlijke hotelstrategie. De nadruk zal liggen op de functionele balans en spreiding
van hotels. Tabel 1.8 geeft een overzicht van de regiogemeenten waar het aantal kamers
het meest is toegenomen in de afgelopen drie jaar.
In de regio vindt de grootste toename van het aantal hotelkamers plaats in
Haarlemmermeer in de buurt van Schiphol. Daarnaast komen er nieuwe kamers bij in
Almere, Zaanstad en Huizen.
16
Toerisme 2013-2014
Tabel 1.8 Kamertoename in de periode juli 2011-maart 2014 (aflopend gesorteerd op absolute toename)
capaciteit maart 2014
Amsterdam
toename kamers 2011-2014
hotels
kamers
abs.
%
421
26.287
2.071
9
regiogemeenten met grootste absolute kamertoename
Haarlemmermeer
Almere
Zaanstad
26
5.703
847
17
5
493
177
56
10
461
120
35
Huizen
3
145
84
138
Purmerend
3
150
46
44
Haarlem
15
791
42
6
Zandvoort
43
802
40
5
overig regio
213
11.347
1.401
14
totaal regio
634
37.634
3.472
9
totaal MRA
26
5.703
847
17
1.5 Kamerbezetting MRA stabiel
Ondanks de toename van het aantal hotels daalt de bezetting van de hotels in de MRA
niet. Dit komt door een groeiende vraag naar hotelkamers in Amsterdam en de regio. De
5
gemiddelde bezetting van de Amsterdamse hotels is 76%, iets hoger dan in 2012 en
2011 (75%). In de regio is de bezetting voor het derde jaar op rij 61% (zie figuur 1.9 en
tabel 1.10 en 1.11).
Figuur 1.9 Kamerbezetting, aantal hotelkamers en overnachtingen van hotelgasten in Amsterdam
bron: CBS/O+S
5
Respondenten (woordvoerders van hotels) geven jaarlijks aan hoeveel procent van de kamers gemiddeld
bezet was in hun hotels. Voor Amsterdam is vergelijking mogelijk met de voorgaande jaren. Voor de regio zijn
gegevens vanaf 2009 beschikbaar.
17
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
De meeste hotels in de MRA hebben bezetting tussen de 50% en 80% op jaarbasis (in
Amsterdam 60%; in de regio 74%). In Amsterdam is 39% van de hotels bezet voor meer
dan 80% (in de regio 7%). Het aandeel onderbezette hotels in de MRA (minder dan 50%
op jaarbasis) is gedaald vergeleken met 2011. In Amsterdam daalt dit aandeel elk jaar en
in 2013 is nog maar 1% van de hotels onderbezet. In de regio blijft dit aandeel stabiel op
19%.
Tabel 1.10 Gemiddelde kamerbezetting naar sterklasse hotels, (procenten)
Amsterdam
ster NHC
regio
MRA totaal
2011
2012
2013
2011
2012
2013
2011
2012
2013
0-1 ster
72
71
71
65
62
59
71
69
67
2 sterren
77
77
76
43
53
58
71
74
74
3 sterren
79
79
79
65
63
60
74
75
75
4 sterren
79
76
80
62
62
69
71
71
77
5 sterren
66
72
70
x
x
x
67
72
70
0-2 sterren
74
73
73
56
59
59
71
71
69
3 sterren
79
79
79
65
63
60
74
75
75
4-5 sterren
76
75
78
62
62
69
70
71
76
gemiddeld
75
75
76
61
61
61
72
72
72
bron: O+S
Tabel 1.11 Hotels naar kamerbezetting, (procenten)
Amsterdam
tot 50%
50%-80%
meer dan 80%
totaal (%)
regio
MRA totaal
2011
2012
2013
2011
2012
2013
2011
2012
5
3
1
22
19
19
10
7
2013
6
56
65
60
69
75
74
60
67
63
39
32
39
8
6
7
31
26
31
100
100
100
100
100
100
100
100
100
bron: O+S
1.6 ‘Scherpe’ kamerprijzen in 2013
De gemiddelde kamerprijs blijft in 2013 min of meer stabiel,
Zowel in Amsterdam als in de regio. Na de prijsverhogingen in
2009-2011 daalden de hotelprijzen in 2012 om vervolgens te
stabiliseren op dit niveau.
In 2013 gaven hoteliers aan dat er veel werd gedaan om
de prijzen ‘scherp’ te houden, onder andere door voordelige
aanbiedingen. Daarmee reageert de hotelmarkt op de toename
van het aantal hotels, de afgenomen koopkracht en de dure euro.
‘…scherpere prijsstelling,
hogere bezetting, maar
lagere ADR.’
hotelenquête
In tabel 1.12 is te zien dat de 4-sterren hotels de prijzen het meest hebben verlaagd in
2013. Dit verklaart de hogere kamerbezetting in dit segment. De gemiddelde prijs van een
5-sterren hotel in Amsterdam is toegenomen. Maar dit komt mogelijk door de komst van
het nieuwe 5-sterren hotel in 2013. In de andere segmenten zijn de prijzen relatief weinig
veranderd, zowel in Amsterdam als in de regio.
18
Toerisme 2013-2014
Tabel 1.12 Gemiddelde kamerprijzen van een 2-persoonskamer per nacht naar sterklasse, (in euro’s)6
Amsterdam
regio
2011
2012
2013
2011
2012
2013
0-1 ster
75
80
78
73
79
95
2 sterren
95
91
90
81
86
82
3 sterren
112
103
99
88
86
88
4 sterren
157
149
141
111
102
88
5 sterren
275
218
297
x
x
x
0-2 sterren
82
84
83
76
81
92
3 sterren
112
103
99
88
86
88
4-5 sterren
169
163
165
113
102
88
gemiddelde
111
109
109
90
89
90
bron: O+S
1.7 Meer gasten in 2013 dankzij opening musea, grote congressen en
het themajaar
In 2013 zag 58% van de Amsterdamse en 47% van de regionale
hoteliers het aantal gasten in hun hotel toenemen (zie figuur 1.13).
In het luxe hotelsegment in Amsterdam was dit percentage met
73% het hoogst (zie tabel 1.14). De helft van de Amsterdamse
hoteliers zag het aantal buitenlandse gasten toenemen en 28%
meldde een toename van het aantal Nederlanders
(zie figuur 1.16)
‘Heropening Rijksmuseum
en 3 grote congressen in
augustus-september 2013.’
hotelenquête
Figuur 1.13 Hotels naar ontwikkeling van het aantal hotelgasten
6
Respondenten is gevraagd naar de reguliere gemiddelde kamerprijzen inclusief ontbijt, service en btw.
19
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Hoteliers danken de gastentoename vooral aan de heropening van het Rijksmuseum en
het Stedelijk museum en grote congressen in Amsterdam. Scherpe prijzen en
aanbiedingen in het eigen hotel worden opvallend genoeg minder vaak genoemd dan in
2012. Hoteliers zeiden toen dat de toename van het aantal gasten was toe te schrijven
aan beter management en samenwerken met bookingsites. In 2013 worden vooral de
inspanningen van de stad genoemd.
Budgetaccommodaties in Amsterdam hadden in 2013 relatief vaker te maken met het
verlies van het aantal gasten (32%) dan luxe hotels (15%, zie tabel 1.14).
Tabel 1.14 Heeft uw accommodatie meer gasten ontvangen in 2013 dan in 2012?
antwoorden
Amsterdam
regio
MRA
0-2 sterren
3 sterren
4-5 sterren
totaal
totaal
totaal
meer gasten
47
60
73
58
47
55
even veel gasten
21
23
13
19
24
21
minder gasten
32
18
15
23
29
24
100
100
100
100
100
100
totaal
bron: O+S
In de hotelenquête is ook specifiek gevraagd naar het effect van het Themajaar 2013. De
helft van de Amsterdamse hoteliers heeft het idee dat het Themajaar 2013 een positieve
bijdrage heeft gehad (zie tabel 1.15). Dit geldt voor alle sterklassen. Hoteliers in de regio
hebben het effect weinig opgemerkt.
Tabel 1.15 Heeft het feestelijke themajaar in Amsterdam effect gehad op het aantal overnachtingen in uw
accommodatie in 2013? (procenten)
Amsterdam
regio
MRA
positief
53
7
40
geen effect
23
61
34
weet niet
24
32
26
100
100
100
totaal
bron: O+S
Het aandeel hotels dat gasten verloor, is in 2013 kleiner
geworden: in Amsterdam 23% (2012: 40%), in de regio 29%
‘…Er komen hotels bij en
(2012: 41%). In Amsterdam zagen vooral budgetaccommodaties het aantal
het aantal shortstay- en
buitenlandse gasten teruglopen (zie figuur 1.16). In de regio is
B&B-overnachtingen neemt
een tweedeling te zien van hotels met meer en minder
buitenlandse gasten.
alsmaar toe..’
Hoteliers, die het moeilijk hebben noemen als reden hiervoor
hotelenquête
de toenemende concurrentie met AirBnB en de nieuwe hotels en
de ongunstige economische situatie (zie bijlage 3 en kader op de volgende bladzijde).
20
Toerisme 2013-2014
Figuur 1.16 Hotels naar ontwikkeling van het aantal hotelgasten per land, 2012-2013
bron: O+S
Budgethotels versus AirBnB
Bijna de helft van de Amsterdamse en eenderde van de regionale accommodaties uit de
hoteldatabase van O+S heeft last van concurrentie met particuliere verhuur van woningen
aan toeristen. Budgetaccommodaties geven aan gasten te verliezen door concurrentie
met particulieren, maar maken zelf nauwelijks gebruik van de websites als AirBnB,
Wimdu, 9flats en housetrips (2% in Amsterdam en 5% in de regio). Dit resultaat is niet
verassend: deze websites zijn niet voor deze doelgroep bedoeld. Een citaat uit de
hotelenquête spreekt voor zich: ‘De illegale verhuursites als wimdu en airbnb zijn een
1.8 Luxe hotels optimistisch over financieel resultaat in 2014
directe bedreiging voor kleinschalige (legale) hotels...’
1.9 Luxe segment optimistisch over financieel resultaat in 2014
Na overwegend positieve resultaten in 2013 verwachten de meeste hoteliers groei in
2014. De meeste hoteliers in de MRA verwachten dit jaar meer gasten, hogere omzet en
hogere opbrengsten per kamer dan in 2013 (zie figuur 1.17 en tabel 1.18). Het luxe
hotelsegment in Amsterdam is het meest optimistisch over de resultaten in 2014,
waarschijnlijk door de toegenomen bezettingsgraad in 2013. Dit staat in contrast met de
overwegend sombere verwachtingen van budgetaccommodaties, vooral wat betreft
opbrengsten per kamer in 2014.
21
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Figuur 1.17 Saldo positieve en negatieve antwoorden van hoteliers over verwachtingen in 2014
bron: O+S
Tabel 1.18 Antwoorden van hoteliers op drie vragen over de situatie in 2013 (procenten)
Amsterdam
vraag
Verwacht u meer, minder of
evenveel gasten in 2014 als in
2013?
0-2 sterren 3 sterren 4-5 sterren totaal totaal totaal
31
44
54
40
47
49
even veel gasten
41
47
37
42
41
49
minder gasten
27
9
10
18
12
18
100
100
100
100
100
100
meer omzet
29
48
56
40
49
44
even veel omzet
41
37
29
37
38
37
minder omzet
30
15
15
22
13
19
100
100
100
100
100
100
hoger RevPar
21
40
59
35
41
36
gelijk RevPar
49
40
24
41
42
42
totaal
Wat verwacht u van de
opbrengsten per kamer (RevPar)
van uw accommodatie in 2014?
MRA
meer gasten
totaal
Wat verwacht u van de omzet
van uw accommodatie in 2014?
regio
lager RevPar
totaal
30
20
17
25
18
22
100
100
100
100
100
100
bron: O+S
22
Toerisme 2013-2014
2 Groei toeristische sector in MRA en
Amsterdam
De definitieve aantallen hotelgasten en overnachtingen voor 2013 werden door het CBS
in mei 2014 vrijgegeven. In 2013 hebben Nederlandse hotels zo’n 22 miljoen gasten
geaccommodeerd, goed voor 37 miljoen overnachtingen. Een groot deel van deze
overnachtingen vond plaats in de Metropoolregio Amsterdam (MRA), waar de toeristische
sector zich sneller ontwikkelde dan landelijk. Amsterdam vestigde de aandacht op zich
door onder andere de troonwisseling en de heropening van de belangrijke musea in 2013.
Naar verwachting zal het aantal overnachtingen in 2014 verder toenemen. Ook neemt het
aantal banen in de toeristische sector volgens de voorlopige cijfers toe.
2.1 Toerisme in MRA: meer dan 15 miljoen overnachtingen in 2013
In 2013 hadden hotels in de MRA 8,5 miljoen gasten, 40% van alle hotelgasten in
Nederland. Dat is een stijging van 6% vergeleken met 2012. De hotelgasten verbleven
gemiddeld 1,77 nachten in de MRA: een totaal van 15,1 miljoen overnachtingen (+7%).
Landelijk steeg het aantal hotelgasten en overnachtingen met 2% minder snel. Bijna 70%
van de hotelgasten in de MRA komt uit het buitenland. In de periode 2012-2013 waren
vooral Nederlandse gasten in opmars (+11%). Het aantal buitenlandse gasten nam met
5% toe. Binnen de MRA zijn er grote veerschillen in ontwikkeling van binnenlandse en
buitenlandse markten.
Figuur 2.1 Ontwikkeling aantal hotelovernachtingen in MRA en Nederland, 2012-2013
bron: CBS
23
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Bijna driekwart van de overnachtingen in de MRA vindt plaats in Amsterdam. Hier zijn ook
de meeste hotels geconcentreerd. Informatie over de rest van de MRA is niet beschikbaar
op gemeenteniveau: het CBS publiceert alleen geaggregeerde aantallen. Naast
Amsterdam telt het gebied Amstel-Meerlanden (waaronder gemeente Haarlemmermeer
met de luchthaven Schiphol) relatief veel hotelgasten en overnachtingen: 1,5 miljoen
gasten en 2,2 miljoen overnachtingen in 2013.
De overige MRA-gemeenten zijn samen goed voor 1 miljoen hotelgasten en 1,7 miljoen
overnachtingen. In de periode 2012-2013 is een opmerkelijke groei te zien van het aantal
buitenlandse gasten (+27%) en overnachtingen (+24%) in de hotels buiten Amsterdam.
Het is niet bekend uit welke landen deze gasten komen. In Nederland als geheel kwamen
in 2013 de meeste buitenlandse gasten uit Duitsland (+6%), Groot-Brittannië (+1%),
België (+6%) en Frankrijk (+3%). Rusland (+18%) en China (+13%) zijn wellicht kleinere,
maar wel snel groeiende markten.
2.2 Ruim 11 miljoen overnachtingen in 2013 in Amsterdam
De Amsterdamse hotels hadden in 2013 ruim 6 miljoen gasten, het hoogste aantal ooit.
7
De toename ten opzichte van 2012 is 5%. De hotelgasten bleven ook iets langer:
gemiddeld 1,87 nacht tegenover 1,84 in 2012. Dit leverde een totaal op van 11,3 miljoen
hotelovernachtingen in 2013 (+7%).
Figuur 2.2 Hotelgasten en overnachtingen in Amsterdam, 2000-2013
Miljoenen
x 1 mln.
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
gasten
2006
2007
2008
2009
2010
2011 trend- 2012
breuk
2013
overnachtingen
Bron: CBS
7
24
Het CBS heeft met ingang van 2012 de berekeningswijze van toeristische cijfers aangepast. Daardoor is de
vergelijking met de voorgaande jaren niet mogelijk.
Toerisme 2013-2014
Tabel 2.3 Hotelgasten, overnachtingen, verblijfsduur en de gemiddelde bedbezetting in Amsterdamse
hotels, 2012-2014*
gasten
overnachtingen
verblijfsduur (nachten)
bedbezetting (%)
1 kw 2012
1.163.700
2.060.700
1,77
46
2 kw 2012
1.583.200
2.936.900
1,86
66
3 kw 2012
1.610.400
3.100.300
1,93
70
4 kw 2012
1.380.900
2.465.300
1,79
56
totaal 2012
10.563.000
2 kw 2013
1.639.900
2.251.700
3.066.600
1,84
1,83
59
1 kw 2013
5.738.300
1.232.400
1,87
63
3 kw 2013
1.700.400
3.274.200
1,93
68
4 kw 2013
1.451.400
2.669.300
1,84
55
totaal 2013*
6.024.200
11.261.700
1,87
*) nader voorlopige cijfers.
46
57
bron: CBS
Het totaal aantal hotelgasten en overnachtingen groeide in Amsterdam sneller dan
landelijk (+5% en 7% tegenover respectievelijk +2%). De groei is vooral te danken aan
een forse toename van het aantal binnenlandse gasten in Amsterdam (+21%). De
heropening van de belangrijke Amsterdamse musea en de troonwisseling hebben
Amsterdam in 2013 extra onder de aandacht gebracht (zie ook paragraaf 1.6).
Het aantal buitenlandse gasten in Amsterdamse hotels nam in 2013 met 1% toe, relatief
minder dan in Nederland (+3%) en West-Europa (+4%). De buitenlandse hotelgasten
hadden wel een langer verblijf in Amsterdam, waardoor het totaal van hun overnachtingen
sterker toenam (+4%), dan het aantal hotelovernachtingen van buitenlanders in Nederland
(+3%).
2.3 Tweederde hotelovernachtingen geboekt door Europeanen
Eén op de vijf overnachtingen in Amsterdamse hotels betreft bezoekers uit eigen land
(19%). De meeste hotelnachten (57%) worden geboekt door Europeanen, waarbij het het
vaakst om Britten gaat (15% van alle overnachtingen). Daarnaast wordt 9% van de
overnachtingen geboekt door inwoners van de Verenigde Staten, 7% door gasten uit Azië,
5% door overige Amerikanen en 3% uit landen in Afrika of Oceanië (zie figuur 4.3).
Het aantal overnachtingen door Nederlanders en Duitsers groeide in de periode 20122013 het sterkst (+19% en 18%). Wanneer gekeken wordt naar bezoekers uit verre
landen nam het aantal overnachtingen door gasten uit Azië toe (7%), bleef het aantal
overnachtingen door overige Amerikanen ongeveer gelijk (+0,5%) en boekten bewoners
van de Verenigde Staten en Afrika/Oceanië in 2013 minder hotelovernachtingen in
Amsterdam dan in 2012 (-4% en -7%), zie figuur 2.4.
25
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Figuur 2.3 Hotelovernachtingen naar land van herkomst, Amsterdam 2013
4%
3%
19%
5%
Nederland
overig Europa
5%
Groot-Brittannië
Verenigde Staten
Duitsland
6%
Azië
Frankrijk
Italië
7%
19%
overig Amerika
Spanje
Afrika en Oceanië
8%
9%
15%
Figuur 2.4 Groei hotelovernachtingen ten opzichte van dezelfde periode het jaar daarvoor, Amsterdam
30
%
25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
2013
januari-juni 2014*
* voorlopige cijfers
bron: CBS
2.4 Aanhoudende groei in 2014
Naar verwachting zal het toerisme verder groeien in 2014. In de eerste zes maanden van
2014 is het toerisme in Europa en wereldwijd met 5% toegenomen. Dit gaat om het aantal
buitenlandse hotelgasten – een criterium dat The World Tourism Organization gebruikt bij
internationale vergelijkingen. De groei in 2014 wordt onder andere in verband gebracht
26
Toerisme 2013-2014
met het verbeterde consumentenvertrouwen. In Nederland zal het buitenlandse toerisme
in 2014 met 2% toenemen, aldus NBTC Holland Marketing. O+S maakt een eigen
prognose voor Amsterdam op basis van het aantal passagiers op Schiphol en recente
toeristische trends. In 2014 kan de hoofdstad rekenen op 10% meer buitenlandse gasten.
Volgens de voorlopige cijfers van het CBS voor de eerste helft van 2014 heeft Amsterdam
in ieder geval een goed start gehad met 11% buitenlandse hotelgasten meer dan in
januari-juni van 2013. De vraag naar Amsterdam blijft dus groeien.
Aangezien dit hoofdstuk verder gaat over Amsterdam wordt hieronder niet langer alleen
over buitenlandse hotelgasten gesproken, maar ook ingegaan op de ontwikkeling van het
aantal hotelovernachtingen. In figuur 4.3 zijn groeipercentages van het aantal
hotelovernachtingen naar land van herkomst gepresenteerd. Het toerisme uit Europese
landen blijft in 2014 doorgroeien met Duitsland, Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië aan de
kop.
2.5 Groei zakelijke en recreatieve markten in 2013
Van alle hotelovernachtingen is in 2013 39% geboekt door gasten die om zakelijke
redenen naar Amsterdam zijn gekomen. Het aantal hotelovernachtingen met een zakelijke
reden nam met 7% iets sneller toe dan het aantal overnachtingen met een recreatieve
reden (+6%). In 2013 vonden er meerdere grootschalige congressen plaats in
Amsterdam, waaronder het congres van European Society of Cardiology met bijna 30.000
deelnemers.
Het recreatieve toerisme werd onder andere gestimuleerd door het feestelijke jaar
Amsterdam 2013 en met name door de heropening van de drie belangrijke musea: Het
Van Gogh Museum, het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum. De drie musea waren in
2013 samen goed voor 4,4 miljoen bezoekers. Het totaal aantal musea- en attractiebezoekers is toegenomen met respectievelijk 16% en 4% vergeleken met 2012.
2.6 Rivier- en zee- cruises leveren 0,6 miljoen bezoekers op
2013 was ook een goed jaar voor de riviercruise branche: het totaal aantal
scheepsbezoeken lag op 1.483 calls, 7% meer dan in 2012. Dit was goed voor 355.687
bezoekers. Ze bleven gemiddeld 1,3 nachten in Amsterdam, wat gelijk is aan 462.400
overnachtingen. Voor 80% van de cruiseschepen is Amsterdam het begin of het eindpunt
en zijn de meeste overnachtingen geboekt in hotels.
De zeecruisebranche was in 2013 goed voor in totaal 137 scheepsbezoeken en 275.400
passagiers, 5% minder dan in 2012. De afname geldt echter alleen voor de passagiers
voor wie Amsterdam het begin of het eindpunt is (40% van het totaal). Het aantal
passagiers, dat in Amsterdam een tussenstop maakte is met 57% toegenomen
vergeleken met 2012.
27
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
2.7 Werkgelegenheid in toeristische sector
8
Begin 2014 werken in Amsterdam 54.618 personen in de toeristische sector. Dit zijn er
493 meer dan een jaar ervoor (+1%). In dezelfde periode nam de totale werkgelegenheid
in Amsterdam 0,1% af. De toeristische sector verzorgt 9,8% van de totale
werkgelegenheid in de stad. Dit percentage neemt de laatste jaren langzaam toe (2011:
9,3%).
De helft van de banen in de toeristische sector is in restaurants en cafés (zie figuur 2.5).
De toename van de werkgelegenheid was in deze branche het sterkst (+459; +2%). In
procenten was de groei het sterkst bij het personenvervoer (+195; +5%)
Figuur 2.5 Grote en kleine banen in toeristische branches, Amsterdam op 1 januari 2003-2014
30000
25000
restaurants en cafés
20000
cultuur en recreatie
15000
hotels en pensions
10000
overig (reisbemiddeling,
toeristische goederen)
personenvervoer
5000
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
bron: O+S
8
Voorlopige cijfers voor 2014. Tot de toeristische sector worden de volgende branches gerekend: horeca,
cultuur en recreatie (o.a. musea, amusement), personenvervoer (o.a. taxi), reisbureaus, detailhandel in
souvenirs e.d. Het toerisme heeft een onmiskenbaar stimulerend effect op het aantal banen in deze branches,
hoewel ze niet altijd direct door het toerisme tot stand zijn gekomen.
28
Toerisme 2013-2014
Bijlage 1 Hotelcapaciteit gemeenten MRA
Tabel 1 Hotels, kamers en bedden naar gemeente MRA, maart 2014
gemeente
hotels
Amsterdam totaal
421
kamers
bedden
26.287
56.718
Amstel-Meerlanden
totaal
39
6.068
12.705
Aalsmeer
5
148
294
Amstelveen
4
154
304
Diemen
Haarlemmermeer
Uithoorn
1
3
9
26
5.703
11.982
3
60
116
857
1.746
Gooi en Vechtstreek
totaal
21
Blaricum
1
9
17
Bussum
2
151
297
Hilversum
7
270
522
Huizen
3
145
300
Muiden
1
14
28
Naarden
1
117
259
Weesp
2
50
113
Wijdemeren
4
101
210
64
1.708
3.670
4
36
72
Haarlem
Haarlemmerliede en
Spaarnwoude
Zandvoort
15
791
1.731
2
79
172
43
802
1.695
totaal
23
727
1.641
Beverwijk
10
232
508
2
97
327
11
398
806
38
852
1.783
6
81
159
10
203
428
Purmerend
3
150
324
Waterland
14
318
664
5
100
208
agglomeratie Haarlem
totaal
Bloemendaal
IJmond
Heemskerk
Velsen
Waterland +
totaal
Beemster
Edam-Volendam
Zeevang
Zaanstreek
totaal
15
485
1.084
Oostzaan
1
6
16
Wormerland
4
18
43
10
461
1.025
Zaanstad
29
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Bijlage 2 Hotelcapaciteit stadsdelen
Amsterdam
Tabel 2 Hotels naar stadsdeel en sterklasse, maart 2014
Centrum
0-1 ster
2 sterren
3 sterren
4 sterren
5 sterren
totaal
%
114
50
50
30
9
253
60
Westpoort
.
.
4
.
.
4
1
West
5
4
20
8
1
38
9
Nieuw-West
2
.
4
5
.
11
3
Zuid
17
18
28
17
4
84
20
Oost
8
.
3
4
.
15
4
Noord
3
1
2
3
.
9
2
Zuidoost
Amsterdam totaal
3
.
3
1
.
7
2
152
73
114
68
14
421
100
bron: O+S
Tabel 3 Kamers naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, maart 2014
Centrum
Westpoort
West
Nieuw-West
0-1 ster
2 sterren
3 sterren
4 sterren
5 sterren
totaal
%
1886
1091
3069
3859
2028
11933
45
.
.
708
.
.
708
3
209
63
938
940
396
2546
10
87
.
592
1289
.
1968
7
Zuid
327
579
1238
2755
824
5723
22
Oost
266
.
791
1017
.
2074
8
Noord
15
22
238
392
.
667
3
Zuidoost
22
.
526
120
.
668
3
2812
1755
8100
10372
3248
26287
Amsterdam totaal
100
bron: O+S
Tabel 4 Bedden naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, maart 2014
Centrum
Westpoort
0-1 ster
2 sterren
3 sterren
4 sterren
5 sterren
totaal
%
5784
2380
6418
7654
4054
26290
46
.
.
1725
.
.
1725
3
West
756
124
1930
1982
1061
5853
10
Nieuw-West
244
.
1281
2608
.
4133
7
Zuid
792
1357
2413
5298
1647
11507
20
Oost
864
.
1565
2049
.
4478
8
Noord
27
46
485
772
.
1330
2
Zuidoost
Amsterdam totaal
98
.
1064
240
.
1402
2
8565
3907
16881
20603
6762
56718
100
bron: O+S
30
Toerisme 2013-2014
Bijlage 3 Open antwoorden
Tabel 5 Redenen waarom het aantal hotelgasten is toegenomen in 2013, MRA
open antwoorden (top-3)
reden
Meer activiteiten in Amsterdam: Opening Rijksmuseum. (23 keer genoemd)
opening musea, congressen ed.
Meer congressen in 2013. (11 keer genoemd)
40%
Activiteiten in Amsterdam, celebration 400 years, MTV awards etc.
Management, marketing en/of
Lagere prijzen, meer acties. (5 keer genoemd)
scherpe prijs
21% Meer naamsbekendheid betere marketing en revenue afdeling.
Betere prijs/kwaliteit aanbieden inspelen op de verwachting van de gast.
Meer toeristen/ betere
economie
Meer toeristen in Amsterdam.
12% Het hotel had een 2% hogere bezetting.
Economie verbeterd.
Renovatie
Hotel verbouwd in 2013.
6% Extra kamers t.o.v. 2012.
In 2013 hebben wij een renovatie gehad hierdoor meer tevreden gasten.
Gebruik boekingwebsites
Nieuwe boekingkanalen.
5% Gebruik van online travel agency (Booking.com, Expedia).
Met internet gaan werken en vernieuwde website.
Overig
Het weer.
15% Hotel opening.
Gasten leren ons nu pas echt kennen.
Tabel 6 Redenen, waarom het aantal hotelgasten is afgenomen in 2013, MRA
reden
open antwoorden (top-3)
Concurrentie
Opkomst Airbnb/ privé verhuur aan toeristen.
39% Veel hostels met grote hoeveelheid bedden en kamers.
Er zijn te veel nieuwe en grote hotels in Amsterdam bijgekomen. Dit maakt dat er meer
concurrentie is en de prijzen naar beneden gaan.
Economische
Economische situatie. (9 keer genoemd)
situatie
33% Crisis. (5 keer genoemd)
Recessie. (2 keer genoemd)
Overig
Minder werklui. (2 keer genoemd)
28% Slecht weer. (2 keer genoemd)
Amsterdam wordt als te duur gezien.
31
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Bijlage 4 Methode, databronnen en
definities
In dit rapport zijn gegevens opgenomen uit verschillende bronnen. Gegevens over
gastenaccommodaties komen uit de hoteldatabase van O+S en de hotelenquête van
O+S. Cijfers over het aantal gasten en overnachtingen komen van het CBS en worden
9
door O+S bewerkt. Hieronder worden definities en statistieken uit verschillende bronnen
nader toegelicht.
Hoteldatabase O+S
De hoteldatabase is een databestand van alle accommodaties in de MRA dat wordt
bijgehouden aan de hand van de gegevens van het Bedrijfschap Horeca, de respons op
de hotelenquête O+S, internet en diverse externe bronnen. De gegevens in de
hoteldatabase werden vroeger elk jaar per 1 juli bevroren. In 2014 werden gegevens per 1
maart bevroren.
Accommodaties in hoteldatabase
In de hoteldatabase van O+S worden logiesverstrekkende bedrijven met meer dan 2
kamers en 5 bedden opgenomen, die voldoen aan de volgende criteria, te weten hotels,
motels, botels, pensions en appartementen met hoteldienstverlening, jeugdaccommodatie
en bed&breakfasts die kamers en/of bedden aan particulieren verhuren tegen een
boeking per nacht. Deze definitie sluit zich aan op de hoteldefinitie van het CBS en het
Bedrijfschap Horeca.
Voor het exploiteren van een hotel in de gemeente Amsterdam dient een pand over de
juiste bestemming in het vigerende bestemmingsplan te beschikken. Niet alle
accommodaties in de hoteldatabase van O+S voldoen aan deze definitie. De tabel
hieronder verschaft overzicht van verschillende soorten accommodaties in de
hoteldatabase.
Accommodaties in Amsterdam naar soort registratie
100
hostel/ staokay/
jeugdhotel
20
2 sterren
72
.
1
73
3 sterren
109
.
5
114
4 sterren
67
.
1
68
5 sterren
14
.
.
14
362
20
39
421
hotel
0-1 sterren
totaal
9
32
overig
totaal
32
152
Dit houdt in dat er tabellenrapporten worden gemaakt ten behoeve van EZ (per kwartaal en per jaar). Door
gegevens van O+S en het CBS te koppelen is een schatting van het aantal gasten en overnachtingen per
stadsdeel mogelijk.
Toerisme 2013-2014
Amsterdam telt 362 hotels en 20 hostels die volledig voldoen aan de
bestemmingsplaneisen en andere registratienormen. De overige categorie bestaat uit
pensions, appartementen met hoteldienstverlening en bed&breakfasts met meer dan 2
kamers en 5 bedden. Deze 39 accommodaties zijn geregistreerd door de Kamer van
Koophandel en het Bedrijfschap Horeca, maar een deel daarvan voldoet niet aan de
bestemmingsplaneisen van de gemeente Amsterdam. Regels met betrekking tot
bestemmingsplannen kunnen verschillen per gemeente.
De hoteldatabase wordt een keer per jaar geactualiseerd: de nieuwe logiesbedrijven
worden toegevoegd aan het bestand; accommodaties, die zijn gestopt als hotel worden
verwijderd. De meeste accommodaties worden verwijderd wegens opheffing. Andere
accommodaties zijn verhuisd uit Amsterdam (bijvoorbeeld schepen). Sommige
accommodaties worden uit de hoteldatabase verwijderd omdat ze niet meer aan de
definitie van een hotel voldoen.
Hotelenquête O+S
Om de hoteldatabase te actualiseren, houdt O+S een jaarlijkse enquête onder hoteliers.
Het veldwerk vindt plaats in het tweede kwartaal van het jaar. De enquête bevat naast de
vragen over de actuele capaciteit van de hotels, ook vragen over hun kamerbezetting en
kamerprijzen en een aantal aanvullende vragen (zie bijlage 5).
Van de Amsterdamse hotels hebben er 222 de vragenlijst van O+S ingevuld, een respons
10
van 53% (zie tabel 7). In de regio hebben 87 hotels de vragenlijst ingevuld (41%).
Tabel 7 Respons enquête gastenaccommodaties naar sterklasse, 2014
Amsterdam
aantal hotels
(abs.)
respons
(abs.)
respons
(%)
regio
aantal hotels
(abs.)
respons
(abs.)
respons
(%)
0-1 ster
152
63
41
82
32
39
2 sterren
73
37
51
28
9
32
3 sterren
114
66
58
55
25
45
4 sterren
68
48
71
47
21
45
5 sterren
14
8
57
-
-
-
421
222
53
212
87
41
ster NHC
totaal hotels
bron: O+S
10
In 2010 heeft O+S voor het eerst hotels buiten Amsterdam benaderd om mee te werken aan de enquête
gastenaccommodaties. Deze regionale hoteldatabase is voornamelijk gebaseerd op de gegevens van
Bedrijfschap Horeca en enquête gastenaccommodaties van O+S.
33
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
Bijlage 5 Vragenlijst
Jaarlijkse enquête Gastenaccommodaties 2014
Voor Hotels, Pensions, Appartementen, Botels en Hostels
De vragen hieronder hebben betrekking op de huidige situatie van uw accommodatie in 2014
1. Wilt u onderstaande gegevens controleren en indien nodig aanpassen?
Wijzingen en aanvullingen
Naam bedrijf
Adres
Postcode en plaats
Algemeen telefoonnummer
Algemeen e-mailadres
Aantal sterren volgens Ned.Hotel Classificatie
2.
Wilt u onderstaande tabel op basis van de huidige situatie volledig invullen?
aantal kamers (of andere ruimten:
aantal slaapplaatsen (exclusief
appartementen, slaapzalen, -ruimten in
bijzetbedden)
woonboten *)
1-persoons
2-persoons
3-persoons
4 of meerpersoons
Totalen
34
3.
Richt uw hotel zich op een speciale doelgroep en zo ja welke?
1
Ja, namelijk _______________________________________________________________
2
Nee
4.
Verwacht u meer, minder of evenveel gasten in 2014 als in 2013?
1
Ik verwacht meer gasten in 2014 dan in 2013
2
Ik verwacht even veel gasten in 2014 als in 2013
3
Ik verwacht minder gasten in 2014 dan in 2013
4
Weet niet
Toerisme 2013-2014
5.
Wat verwacht u van de omzet van uw accommodatie in 2014?
1
Ik verwacht meer omzet in 2014 dan in 2013
2
Ik verwacht even veel omzet in 2014 dan in 2013
3
Ik verwacht minder omzet in 2014 dan in 2013
4
Weet niet
6.
Wat verwacht u van de opbrengstem per kamer (RevPar) van uw accommodatie in 2014?
1
Ik verwacht in 2014 hogere opbrengsten per kamer dan in 2013
2
Ik verwacht in 2014 dezelfde opbrengsten per kamer als in 2013
3
Ik verwacht in 2014 lagere opbrengsten per kamer dan in 2013
4
Weet niet
De vragen hieronder hebben betrekking op de situatie van uw accommodatie in 2013
7.
Wat was de gemiddelde prijs in euro's voor 1- en/of 2-persoonskamer (inclusief ontbijt, service
en b.t.w.) over 2013 in uw accommodatie?
8.
units
1-persoonskamer
€
2-persoonskamer
€
Wat was in 2013 uw gemiddelde kamerbezetting? gemiddeld percentage verhuurde kamers /
%
9.
Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in 2013 toegenomen in vergelijking met 2012?
1
Ja, toegenomen
2
Nee, gelijk gebleven
3
Nee, afgenomen
10.
Wat is er volgens u de reden dat het aantal gasten in uw bedrijf in 2013 is toegenomen / gelijk is
gebleven / is afgenomen?
______________________________________________________________
11.
Hoe was de ontwikkeling van het aantal Nederlandse en buitenlandse gasten in uw
accommodatie in 2013?
1
meer buitenlandse gasten in 2013 dan 2012
2
minder buitenlandse gasten in 2013 dan in 2012
3
meer Nederlandse gasten in 2013 dan 2012
4
minder Nederlandse gasten in 2013 dan in 2012
11a.
Wilt u uw antwoord toelichten?
______________________________________________________________
12.
Heeft het feestelijke themajaar in Amsterdam effect gehad op het aantal overnachtingen in uw
accommodatie in 2013?
1
Positief effect
2
Negatief effect
3
Geen effect
35
Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek
13.
Maakt uw bedrijf gebruik van de volgende boekingssites?
1
Airbnb
2
Wimdu
3
9flats
4
Housetrips
5
Nee, geen gebruik van deze websites
einde vragenlijst
14.
Levert het gebruik extra boekingen op?
1
Ja
2
Nee
Dit waren alle vragen. Hartelijk dank voor uw medewerking.
U kunt de vragenlijst in bijgevoegde envelop gratis terug sturen naar:
Bureau Onderzoek en Statistiek (O+S)
1000 RA Amsterdam
36
Toerisme 2013-2014
Bijlage 6 Campings
De Metropoolregio telt 29 campings, waarvan 4 formeel in Amsterdam: twee in
Amsterdam-Noord, één in Zeeburg en één in Zuidoost. De camping in het Amsterdamse
Bos wordt vaak ook tot de Amsterdamse campings gerekend. Deze camping ligt echter
officieel in Amstelveen (zie kaart 6.1).
Kaart 6.1 Campings in Metropoolregio Amsterdam, maart 2014
1
BEVERWIJK
EDAMVOLENDAM
2
3
4
AMSTERDAM
HAARLEM
ALMERE
1
3
2
4
5
7
6
Schiphol
6
LELYSTAD
AMSTELVEEN
5
HILVERSUM
Katwijk
Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam)
1 IJmond
2 Zaanstreek
3 Waterland+
5 Het Gooi en Vechtstreek
6 Amstel-Meerlanden
7 agglomeratie Haarlem
4 Flevoland -
37

Download Report