Wa te rwe g e n e n Ze e ka n a a l NV
Afd e lin g Bo ve n s c h e ld e
Gu ld e n s p o re n p a rk 105
9820 Me re lb e ke
MER voor de exploitatie en inrichting van een
monodeponie voor niet-herbruikbare, niet-gevaarlijke
baggerspecie te Oudenaarde
MER
Deel III: niet-technische samenvatting
Referentie: pn 2012.568
Datum: 8 juli 2014
BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING N.V.
WELLINGSTRAAT 102
BE-9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN
Tel.: +32 9 328 11 40
Fax: +32 9 328 11 50
RIETSTRAAT 11 bus 3
BE- 8400 OOSTENDE
Tel.: + 32 59 41 29 22
Fax: + 32 59 41 29 32
[email protected] – www.ecobova.be
Inhoud
Pag.
1
INLEIDING ....................................................................................................................................... 5
2
INITIATIEFNEMER EN OP DRACHTHOUDER ............................................................................... 5
2.1
2.2
Initiatiefnemer............................................................................................................................ 5
Opdrachthouder ........................................................................................................................ 5
3
DOELS TELLING .............................................................................................................................. 7
4
S ITUERING ...................................................................................................................................... 9
5
P ROJ ECTBES CHRIJ VING ........................................................................................................... 12
5.1
Referentiesituatie .................................................................................................................... 12
5.2
Geplande situatie .................................................................................................................... 12
5.2.1
Inrichtingsfase .................................................................................................................. 12
5.2.2
Exploitatiefase.................................................................................................................. 13
5.2.2.1
5.2.2.2
5.2.3
5.2.3.1
5.2.3.2
5.2.3.3
6
Afwerkingsfase................................................................................................................. 15
Voorbereidende profileringswerken ........................................................................................... 15
Aanbrengen van een afdichtlaag op de stortplaats .................................................................... 15
Inrichting nabestemming ............................................................................................................ 16
ALTERNATIEVEN ......................................................................................................................... 17
6.1
6.2
6.3
6.4
7
Aanvoer van de specie .............................................................................................................. 13
Bergen van de materie .............................................................................................................. 14
Nulalternatief ........................................................................................................................... 17
Beleidsalternatieven ................................................................................................................ 17
Locatie-alternatieven ............................................................................................................... 17
Uitvoeringsalternatieven ......................................................................................................... 17
EVALUATIE VAN DE MILIEUEFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN ........................ 18
7.1
Bodem ..................................................................................................................................... 18
7.1.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 18
7.1.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen ................................. 18
7.2
Grondwater ............................................................................................................................. 20
7.2.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 20
7.2.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen ................................. 21
7.2.3
Watertoets........................................................................................................................ 22
7.3
Oppervlakte- en afvalwater ..................................................................................................... 23
7.3.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 23
7.3.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen ................................. 23
7.4
Geluid en trillingen .................................................................................................................. 24
7.4.1
Methodologie en referentiesituatie................................................................................... 24
7.4.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen ................................... 26
7.5
Fauna en Flora ........................................................................................................................ 27
7.5.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 27
7.5.2
Beoordeling effecten en milderende maatregelen ........................................................... 28
7.5.2.1
7.5.2.2
Inrichtings- en exploitatiefase .................................................................................................... 28
Afwerkingsfase .......................................................................................................................... 28
7.6
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ................................................................... 30
7.6.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 30
7.6.2
Effectbeoordeling en milderende maatregelen ................................................................ 31
7.7
Mens – mobiliteit ..................................................................................................................... 31
7.7.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 31
7.7.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen ................................... 32
7.8
Mens – hinder en gezondheid ................................................................................................. 33
7.8.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 33
7.8.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen ................................. 33
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 3 van 39
7.9
Overige discipline: lucht .......................................................................................................... 33
7.9.1
Referentiesituatie ............................................................................................................. 33
7.9.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen ................................... 34
8
MONITORING EN EVALUATIE .................................................................................................... 35
9
LEEMTEN IN DE KENNIS ............................................................................................................. 35
10
S YNTHES E VAN DE MILIEU-EFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN,
EINDBES P REKING .............................................................................................................................. 36
Lijst van figuren
Figuur 1
Figuur 2
Figuur 3
Figuur 4
Figuur 5
Figuur 6
Figuur 7
Luchtfoto met aanduiding projectgebied .............................................................................................. 7
Gewestplan .......................................................................................................................................... 9
Vooropgestelde nabestemming van het terrein (Bron: MER VDM).................................................... 10
Geplande toestand van het terrein..................................................................................................... 14
Geologische doorsnede (NW-SE) doorheen de Vlaamse vallei nabij de toekomstige groeve ........... 20
Schematische doorsnede met aanduiding van watervoerende pakketten (aquifer), afsluitende
kleilagen (aquiclude), de te verwachten grondwaterstroming richting Schelde, ontstaan van bronnen
in de flanken en run off. ..................................................................................................................... 20
Locatie meetpunten geluid en aanduiding werkzones voor geluidsimulaties ..................................... 25
Lijst van tabellen
Tabel 1
Tabel 2
Tabel 3
Tabel 4
Tabel 5
Team van deskundigen ....................................................................................................................... 6
Andere medewerkers van BOVA EC nv .............................................................................................. 6
Geologische, lithologische en lithostratigrafische opbouw ................................................................. 18
Voorkomende biotopen in het projectgebied en nabije omgeving (bron: BWK) ................................. 27
Synthese van de milieueffecten en milderende maatregelen per discipline....................................... 37
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 4 van 39
1 INLEIDING
Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte samenvatting
van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een
milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een planproces of project
en de eventuele alternatieven voor dat planproces of project, worden onderzocht. Het
milieueffectrapport beslist niet of het project een vergunning krijgt, dit wordt beslist door de
vergunningverlener die hierbij rekening houdt met milieueffectrapport.
De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante
informatie uit het milieueffectrapport van het project of plan te communiceren en hiermee de publieke
participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie moet u
het eigenlijke milieueffectrapport raadplegen.
2 INITIATIEFNEMER EN OP DRACHTHOUDER
2.1 Initiatiefnemer
Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z)
Afdeling Bovenschelde
Guldensporenpark 105
9820 Merelbeke
Tel.: 09 292 12 11
Fax: 09 268 02 72
VE-nummer:
KBO-nummer:
2.074.009.458
254.028.251
contactpersoon: ir Vera De Vlieger
e-mail: [email protected]
2.2 Opdrachthouder
BOVA Environmental Consulting n.v.
Wellingstraat 102
9070 Heusden – Destelbergen
Tel.: 09 328 11 40
Fax: 09 328 11 50
Projectcoördinator:
Mevr. Erna Goossens
e-mail: [email protected]
GSM: 0492 98 13 45
Erkend MER deskundige bodem en water
Contactpersoon 2:
Dhr. Geert Bogaert
e-mail : [email protected]
stortplaatsdeskundige – milieucoördinator
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 5 van 39
Volgend team van deskundigen staat in voor de opstelling van het MER:
Tabel 1
Team van deskundigen
Bodem en water
MER-coördinatie
Geldigheids
datum
erkenning
EDA-nummer
onbepaalde duur
415
De Winter Bert
Geluid en trillingen
onbepaalde duur
Verstraeten Jan
Fauna en Flora
Landschap en
onroerend erfgoed
Onbepaalde duur
Bauwens Michèle
Mens
Toxicologie en
psychosomatische
aspecten
09/01/2015
Oppervlaktewater en
lucht
10/09/2014
Deskundige
Goossens Erna
Discipline(s)
Handtekening
i.s.m. Ellen Thibo
en Bjorn De Wilde
i.s.m. An Tombeur
Boogaerts Geert
i.s.m. Ellen Thibo
Tabel 2 Andere medewerkers van BOVA EC nv
Medewerker
Tamara Braeckman
Handtekening
Disciplines bodem en grondwater; mens-ruimtelijke ordening en
verkeer
Geert Bogaert
Assistentie coördinatie
Kaat Allaert
Assistentie discipline oppervlaktewater
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 6 van 39
3 DOELS TELLING
Het project betreft de opvulling van een deel van het door Vande Moortel nv ontgonnen gebied te
Oudenaarde door middel van een monodeponie voor niet-herbruikbare, niet-gevaarlijke en steekvaste
(d.i. ontwaterde) baggerspecie.
Het projectgebied is gelegen in de Scheldevallei tussen de (deel)gemeenten Eine, Nederename en
Ename en betreft grotendeels zone D van de ontginning van Vande Moortel nv (zie onderstaande
figuur), meer bepaald het zuidelijk gebied ten oosten van de Schelde, rechteroever, tussen oude
Schelde meander en spoorlijn Brussel – Kortrijk. Bij Ruimte Vlaanderen staat dit dossier bekend als
OVL001 Eine.
Figuur 1 Luchtfoto met aanduiding projectgebied
Op het projectgebied zijn momenteel een milieuvergunning en een stedenbouwkundige vergunning
van toepassing, welke kaderen in de ontginning en opvulling van een klei- en zandontginning door
Vande Moortel nv. De effecten van deze ontginning en opvulling werden bestudeerd in MER
“hervergunning en uitbreiding van exploitatie van klei- en zandontginningsgebied, opslag van klei en
zand en opvullen van vijver(s) (Oudenaarde)”, dd. december 2008 uitgevoerd door BOVA EC nv en
bekend bij Dienst Mer onder het nummer PR0317. W&Z wenst als huurder (van een gedeelte van) de
ontgonnen zone D van Vande Moortel nv in te richten als monodeponie voor niet-herbruikbare, niet
gevaarlijke baggerspecie.
Als beheerder van de bevaarbare waterwegen heeft W&Z tot taak het waterwegennet structureel te
onderhouden, waaronder het op diepte houden, zodat scheepvaart mogelijk blijft. Het behoud en
garanderen van de diepgang kan enkel gebeuren door het uitvoeren van regelmatige en voldoende
onderhoudsbaggerwerken. Naast het baggeren zelf dient tevens te worden gezocht naar een
afzetmarkt voor herbruikbare specie en/of definitieve bergingslocatie voor niet-herbruikbare specie.
Als locatie voor het bergen van niet-herbruikbare, niet-gevaarlijke specie langs de Boven-Schelde
werd de ontginningsput van Vande Moortel nv te Ename gevonden. De ontginningsput van Vande
Moortel nv zal vanaf vergunningverlening (liefst zo spoedig mogelijk) dienst doen als preferentiële
bergingslocatie voor baggerspecie afkomstig van de Gentse regio, meer bepaald wordt hieronder
begrepen de specie afkomstig van volgende waterlopen:
- Boven-Schelde
- Kanaal Bossuit – Kortrijk
- Afleidingskanaal van de Leie tussen Deinze en Schipdonk
- Gentse binnenwateren
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 7 van 39
- Kanaal Gent – Oostende tot aan Schipdonk
- Moervaart
- Ringvaart om Gent
- Verbindingskanaal te Gent
- Leie vanaf de grens met het Waals Gewest te Wervik
- Kanaal Roeselare – Leie
Deze waterlopen zijn sterk onderhevig aan sedimentatie, welke jaarlijks geraamd wordt op ca.
140.000m³. Momenteel wordt de baggerspecie van deze waterlopen preferentieel afgevoerd naar de
stortlocaties: Eilandje te Zwijnaarde, Kallemoeie te Nazareth en de site Sint-Joris te Beernem. Gelet
op de beperkte milieuvergunningstermijn kan Waterwegen en Zeekanaal maar tot 2014 beroep doen
op de site Eilandje te Zwijnaarde. Vandaar werd door W&Z een andere locatie gezocht om deze
lacune voor het storten van baggerspecie vanuit bovenstaande waterlopen op te vangen. Hierbij werd
de site van Vande Moortel nv geselecteerd daar deze zich vlak aan de waterweg (Boven-Schelde)
bevindt en centraal in het gebied (in het middenpand van de Boven-Schelde), waardoor de
transportafstand van de specie minimaal is. De MER dient dan ook t.b.v. milieuvergunning en
stedenbouwkundige vergunning ter exploitatie en inrichting van een monodeponie voor baggerspecie
op de site van Vande Moortel nv vanaf 2015.
Tevens dient de opvulling van de ontginningsput van Vande Moortel met niet-herbruikbare, nietgevaarlijke baggerspecie de realisatie van de nabestemming natuur (wat hier concreet betekent de
creatie van plas-dras situatie) niet te hypothekeren. Voor de afdichtlaag zal maximaal gebruik
gemaakt worden van veenhoudende grond, die op het terrein aanwezig is en die hiervoor opzij gezet
is.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 8 van 39
4 S ITUERING
Het projectgebied is gelegen in Oost-Vlaanderen, op het grondgebied van de stad Oudenaarde, meer
bepaald in de deelgemeente Eine op de rechteroever van de Boven-Schelde tussen een oude
Schelde meander en de spoorlijn Brussel - Kortrijk (zie Figuur 1). Het terrein heeft een oppervlakte
van ca. 8,1ha en betreft een deel van de vergunde zone (zone D) voor ontginning van klei en zand
van Vande Moortel NV (eigenaar van het terrein). Het projectgebied omvat volgende kadastrale
percelen of delen van volgende kadastrale percelen:
- Oudenaarde, afdeling 4 (Ename), sectie A, nummer 278 F / 2
- Oudenaarde, afdeling 4 (Ename), sectie A, nummer 284 E
- Oudenaarde, afdeling 4 (Ename), sectie A, nummer 282 K
- Oudenaarde, afdeling 4 (Ename), sectie A, nummer 280 G
Volgens het gewestplan Oudenaarde (toestand 01/01/2002, bijgewerkt tot 02/02/2011) ligt het
projectgebied deels in ontginningsgebied met nabestemming groengebied en deels in natuurgebied
met toeristische waarde (zie onderstaande figuur). Er is momenteel geen BPA, APA of RUP op het
terrein van toepassing.
Figuur 2 Gewestplan
De nabestemming van het terrein werd in het MER Vande Moortel nv dd. december 2008 als volgt
beschreven: “opvullen van de diepe plassen en de vorming van een grootschalig landschap met
ondiepe plassen en een moeras-ecosysteem. Bij de nabestemming dient voldoende aandacht
besteed te worden aan de toegankelijkheid (zachte recreatie), eventueel via een padennetwerk, van
het gebied.” (zie bijzondere milieuvoorwaarden m.b.t. nabestemming van vergunning Vande Moortel)
Het is dan ook de bedoeling dat W&Z na inrichting van de monodeponie ook deze nabestemming zal
realiseren. Deze nabestemming wordt in onderstaande figuur weergegeven.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 9 van 39
Figuur 3 Vooropgestelde nabestemming van het terrein (Bron: MER VDM)
De huidige eigenaar van het projectgebied is Vande Moortel nv. Het is de bedoeling dat door Vande
Moortel nv in het projectgebied verder alluviale klei, zand met veenlaagjes en glauconiethoudend zand
tot op een diepte van ca.- 9 à -11mTAW (of tot diepte van ca. 21m-mv) of m.a.w. tot op de
onderliggende klei ontgonnen zal zijn - in overeenstemming met hun huidige milieu- en
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 10 van 39
stedenbouwkundige vergunning - op het moment dat Waterwegen en Zeekanaal nv, afdeling
Bovenschelde vergund zal zijn voor de opvulling van deze ontginningsput.
Opmerking: Van zodra W&Z de vergunning verkregen heeft, om grotendeels zone D van de
vergunning van Vande Moortel in te richten als monodeponie, zal gevraagd worden om de huidige
milieuvergunning van Vande Moortel nv aan te passen voor wat betreft de DOP m.b.t. het
projectgebied (grotendeels zone D van vergunning Vande Moortel nv – zie Figuur 1) zodanig dat er
geen overlapping zal zijn met de nieuwe vergunning voor de monostortplaats van W&Z.
Volgende planning wordt momenteel vooropgesteld:
- volledige ontginning van de groeve (zand + klei) door Vande Moortel nv en inrichting van de
deponie: 2014 - 2015
- opvullen van de groeve door W&Z (monodeponie): vanaf 2015 - 2016
- creëren nabestemming plas-dras : vanaf 2017
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 11 van 39
5
P ROJ ECTBES CHRIJ VING
5.1 Referentiesituatie
Als referentiesituatie wordt beschouwd dat in het projectgebied reeds het volgende optimaal
ontgonnen is, rekening houdende met de milieuvergunning van Vande Moortel nv:
- alluviale klei van de Schelde, welke over een diepte van 2 à 4m-mv droog ontgonnen werd
- zand met veenlaagjes, welke via open bemaling ontgonnen zal zijn op het moment dat de
inrichting van de deponie zal plaatsvinden
- onderliggende glauconiethoudend zand, welke in den natte ontgonnen zal zijn, op het
moment dat de inrichting van de monodeponie zal plaatsvinden.
5.2 Geplande situatie
De geplande situatie betreft de nabestemmingsfase. Deze nabestemmingsfase omvat alle activiteiten
die volgen na de ontginningsfase, deze zijn:
- de opvulling van de groeve (inclusief de stortactiviteiten):
- voorbereidingswerken / inrichtingsfase
- bergen van materie / exploitatiefase
- de inrichting van de planologische en ruimtelijke nabestemming van de terreinen /
afwerkingsfase:
- afdekwerken
- aanlegwerken
5.2.1
Inrichtingsfase
Voor de inrichting van de ontginningsput als monodeponie voor baggerspecie dient gewerkt te worden
conform afdeling 5.2.5. “monostortplaatsen voor baggerspecie afkomstig uit de oppervlaktewateren
behorende tot het openbaar hydrografisch net” van VLAREM II. Daar de ontginningsput zich in een
zandlaag bevindt, dient rondom de ontginningsput een waterkerend scherm / bentonietwand geplaatst
te worden. Om dit scherm te kunnen plaatsen is er een minimale ruimte noodzakelijk voor de
graafmachine van 10m.
M.a.w. dient het terrein in eerste instantie toegankelijk en berijdbaar gemaakt te worden voor de
graafkraan en de vrachtwagens vooraleer het waterkerend scherm kan geplaatst worden. Dit scherm
moet dan voldoen aan volgende eisen:
- aangebracht worden over de volledige omtrek van de groeve, d.w.z. ook ter plaatse van
leidingen en aanwezige constructies.
- overal reiken tot minimaal 2m in de onderliggende kleilaag
-7
- het waterkerend scherm heeft een minimale doorlatendheid van 10 m/s
- de dikte van het waterkerend scherm bedraagt ca. 0,6m.
Voor de uitvoering van de bentonietwand kan een gemiddelde oppervlakte van ca. 200 à 240m²/dag
gerealiseerd worden. Rekening houdende met een omtrek van de ontginningsput van ca. 1.500m en
een minimale diepte van 21m, komt dit neer op zo’n 150werkdagen, indien er slechts op 1 locatie
gewerkt wordt. Indien er met meerdere machines tegelijk gewerkt wordt, kan deze periode worden
ingekort tot minimaal 70 werkdagen.
Omdat de specie hoofdzakelijk in den natte zal geborgen worden, heeft de aanleg van een
onderliggende drainagelaag weinig zin. Bij de milieuvergunningsaanvraag zal dan ook een afwijking
aangevraagd worden op de sectorale voorwaarden i.k.v. berging in den natte.
Tijdens deze berging in den natte dient voor het overtollig grond- en regenwater een
bezinkingsbekken geïnstalleerd te worden. Om enerzijds de kwaliteit van het water, dat zal geloosd
worden in de Schelde, te kunnen nagaan en anderzijds om het debiet van lozing te kunnen nagaan,
zal een meetgoot worden aangelegd.
Tenslotte is voor het toezicht op de monodeponie en voor de registratie van de aangevoerde specie
een werfkeet noodzakelijk. De keet zal een oppervlakte van ongeveer 6m x 18m innemen. Daarnaast
wordt er, zoals opgelegd door VLAREM II, rond de monodeponie een omheining geplaatst.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 12 van 39
5.2.2
Exploitatiefase
5.2.2.1 Aanvoer van de specie
De specie wordt steeds steekvast aangevoerd. Er worden geen fysicochemische, noch mechanische
verwerkingen (zoals mengen met toeslagstoffen, zeven, breken, …) op het terrein uitgevoerd. Er zal
van de aangevoerde specie enerzijds de nodige aanvoer registers worden bijgehouden en anderzijds
zullen er op het terrein op de specie testen uitgevoerd worden om na te gaan of deze voldoen aan de
voorwaarden om te mogen bergen in een monodeponie conform Vlarem II.
Volgens de heersende marktvoorwaarden, en onder de huidige milieureglementeringen, kunnen
(zullen) de volgende hoeveelheden en kwaliteiten specie aangevoerd worden naar de monodeponie:
- 25.000m³ à 175.000m³ per jaar, afhankelijk van baggerrendementen in dat jaar en rekening
houdende met het niet-continu proces van baggeren; waarbij - in vergelijking met de deponie
van Zwijnaarde – 10.000m³ à maximaal 30.000m³ per maand of 1.300m³ met piekmomenten
van 2.300m³ per dag wordt verwacht. Deze hoeveelheden komen overeen met een
baggerrendement van de waterlopen van 1.500m³ à 7.500m³ per week, wat realistisch is.
- Het betreft hier specie die volgens de actuele technische en economische kennis (zie
desbetreffende BBT-studie van het VITO) niet meer op een verantwoorde wijze kunnen
gereinigd worden of bouwtechnisch niet voldoen, doch die anderzijds wel moeten voldoen aan
de sectorale acceptatiecriteria voor een monodeponie voor niet-herbruikbare, niet-gevaarlijke
baggerspecie
Vanuit bovenstaande hoeveelheden aan te voeren sedimenten kan besloten worden dat het
aanvoerritme per dag 2.000ton/dag met piekmomenten van 3.500ton/dag bedraagt. De aanvoer
verloopt discontinu zoals reeds hierboven vermeld.
De aanvoer van de specie zal gebeuren via schepen die aanmeren aan een tijdelijke loskade,
geplaatst door W&Z aan de kant van de bergingsput. De schepen zullen via een grijpmachine gelost
worden. De grijpmachine brengt de specie in dumpers of vrachtwagens. Indien vanuit discipline
mobiliteit blijkt dat het gebruik van vrachtwagens of dumpers te storend is inzake het gebruik van de
trekweg zal de grijpmachine de specie op een horizontaal ingetunnelde transportband aanbrengen,
welke zich op een bepaalde hoogte boven de trekweg bevindt. Van hieraf kan de specie dan ofwel
rechtstreeks op de tijdelijke stapelplaats aangebracht worden ofwel in de vrachtwagens of dumpers
gestort en geborgen of doorgevoerd worden naar de tijdelijke stapelplaats, alvorens deze geborgen
zal worden. Slechts in uitzonderlijke gevallen (bv. onderhoud van duikers t.g.v. onderhoudscontract
met de districten) zal de aanvoer over de weg gebeuren.
Zoals in de vergunning van Vande Moortel nv de tijdelijke opslag van teelaarde maximum een hoogte
van 3m mag bereiken vanwege het landschapsbeeld, zal ook de tijdelijke stapelplaats van
baggerspecie hieraan voldoen. Deze stapelplaats zal zich binnen de bentonietwand bevinden
zodoende dat er geen bijkomende maatregelen dienen getroffen te worden i.k.v. opvang mogelijks
verontreinigd hemelwater. Rekening houdende met de verwachte dagelijkse toevoer van ca.
1.300m³/d met piekmomenten van 2.300m³/d, met een maximale hoogte van 3m en een maximale
opslagtermijn van 1 week, zal een oppervlakte van ca. 2.000m² binnen de bentonietwand voorzien
worden voor het tijdelijk stapelen van de baggerspecie.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 13 van 39
Figuur 4 Geplande toestand van het terrein
5.2.2.2 Bergen van de materie
Er werd een studie uitgevoerd om de manier van opvulling van de ontginningsput na te gaan. (zie het
MER). Hieruit bleek dat de opvulling van de ontginningsput hier het best in den natte gebeurd.
Voor de wijze van het bergen wordt geopteerd voor het lossen van de specie zo dicht mogelijk tegen
de bodem van de vijver. Dit kan gebeuren d.m.v. een glijtrechter en stortbuis tot op de bodem van de
vijver, alsook door gebruik te maken van splijtbakken. De glijtrechter bevindt zich op een drijvend
ponton, waarop zich ook een grijpkraan bevindt. De grijpkraan schept de specie uit een drijvend bak in
de glijtrechter. Beide eenheden (ponton en bak) kunnen zich over de gehele oppervlakte van de vijver
verplaatsen. Bij gebruik van een splijtbak kan deze via een vaartuig op het wateroppervlak verplaatst
worden en wordt de specie onderwater gelost.
Het vullen van de drijvende bak gebeurt aan de oever van de vijver door middel van een kraan met
lange arm ter hoogte van de tijdelijke stapelplaats. Deze tijdelijke stapelplaats van de aangevoerde
specie zal hoogst waarschijnlijk noodzakelijk zijn. Immers zal het niet altijd mogelijk zijn om de specie
rechtstreeks uit dumper of vrachtwagen te deponeren op de drijvende bak en zal anderzijds de
aanvoer en de definitieve berging niet steeds met eenzelfde rendement gebeuren. De aanvoer van de
specie kent immers piekmomenten van 3.500ton per dag, welke niet allemaal op dezelfde dag
geborgen kan worden, aangezien deze activiteit meer tijd in beslag neemt.
Op het moment dat de vijver ondieper wordt, kan voor de berging van de specie overgegaan worden
op berging d.m.v. een kraan met lange arm vanaf de oever.
De opvulling van de vijver zal gefaseerd (zonaal) gebeuren waarbij per bergingscampagne de meest
geschikte bergingszone zal worden gekozen. In deze zone zal de specie laagsgewijs worden
geborgen tot het gewenste opvulpeil is bereikt. De lagen consolideren onder invloed van het gewicht
van de erboven gebrachte specie. Er zal slechts een nieuwe zone worden aangewend voor berging
ingeval de vorige bergingzone het gewenste opvulpeil heeft bereikt. Het beschikbare volume van de
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 14 van 39
vijver wordt hierdoor maximaal benut. Het aanbrengen van een tussenafdek wordt niet overwogen,
omdat de specie zo droog mogelijk aangevoerd wordt en zo droog mogelijk ter plaatse, op de bodem
van de vijver, geborgen wordt. Dergelijke werkwijze is verder van belang in functie van de graduele
realisatie van de nabestemming.
Tijdens de berging van de specie wordt - zoals hierboven reeds aangegeven - een bezinkingsbekken
met meetgoot voorzien. Op basis van meetresultaten bij vergelijkbare inrichtingen wordt verwacht dat
mits een goede bezinking van de zwevende deeltjes (in de ontginningsput en in het
bezinkingsbekken) het water, dat geloosd wordt in de Schelde, zal voldoen aan de lozingsnormen.
Indien nodig zal aanvullend een zandfilter en/of KWS-afscheider worden bijgeplaatst.
Volgens een klimatogram voor Oudenaarde (bron: www.hln.be) bedraagt de jaarlijkse hoeveelheid
neerslag te Oudenaarde 817mm/jaar. Rekening houdende met een maximale oppervlakte van de
bergingsput ca. 8,1ha én rekening houdende met verdamping en retentie van regenwater (ca. 60%
omwille van lange verblijftijd op oppervlak), zal ca. 26.470m³/jaar aan hemelwater in de volledige
ontgonnen put terechtkomen.
Gezien de specie steekvast wordt aangeleverd en er geen water bij gestoken wordt ter berging, kan
aangenomen worden dat er hier geen extra hoeveelheid water zal bijkomen. Echter zal de specie wel
de plaats innemen van het water, waardoor de vijver zal overlopen. Daar in één jaar 25.000 à
175.000m³ specie zal geborgen worden, zal er per jaar t.g.v. de berging ca. 25.000 à 175.000m³ water
kunnen overlopen van de ontginningsput t.g.v. de berging van de specie. Rekening houdende met de
hoeveelheid neerslag, kan besloten worden dat er in het totaal ca. 51.470 à 201.470m³/jaar water
geloosd zal worden in de Schelde, wat overeenkomt met gemiddeld ca. 4.290 à 16.790m³/maand of
ca. 990 à 3.875m³/week of ca. 140 à 555m³/dag of 6 à 23m³/uur.
5.2.3
Afwerkingsfase
De afwerkingsfase kan opgesplitst worden in enerzijds afdekwerken en anderzijds in werkzaamheden
in het kader van het realiseren van de nabestemming en bestaat uit volgende fasen:
- voorbereidende profileringswerken
- aanbrengen van een afdichtlaag op de stortplaats
- inrichten van nabestemming
5.2.3.1 Voorbereidende profileringswerken
Na het beëindigen van de berging van stortmaterialen zal zich een proces van zetting van deze
materialen voordoen. Na voldoende consolidatie van het stortmateriaal kan worden begonnen met de
eindafwerking t.b.v. de nabestemming, met name plasdras situatie met zachte recreatie. In de eerste
fase zal een geaccidenteerd bodemprofiel gerealiseerd worden. Hieronder wordt een variërend
bodempeil verstaan, met plaatsen dieper dan 1m en andere zones die minder dan 1m diep zijn. Het
uiteindelijke profiel zal bepaald worden door het plan om bovenstaande nabestemming te realiseren.
5.2.3.2 Aanbrengen van een afdichtlaag op de stortplaats
Bij de eindafwerking van de vijver wordt bovenop de geborgen specie een afdichtlaag van minstens
0,5m voorzien conform artikel 5.2.5.5.4.§2 van Vlarem II. Deze bestaat uit enerzijds de uitgegraven
bodem, welke bij ontginning opzij gelegd werd en anderzijds uit niet-verontreinigde bodem of
baggerspecie, welke voldoet aan de normen voor vrij hergebruik conform de vigerende
grondverzetregeling en Vlarema. Deze laag doet dienst als scheidingslaag tussen de specie en het
bovenstaande water en vormt tevens de bewortelingslaag voor water- en oevervegetatie (cfr. plasdras eindsituatie). Bij stroming in de vijver, o.a. ten gevolge van de wind, wordt rechtstreeks contact
van het water met het slib vermeden. Tevens is door het verticale scherm de geborgen specie
geïsoleerd van de huidige grondwaterstroming.
Conform Vlarem II artikel 5.2.5.5.4.§3 dient boven op deze afdichtlaag nog een eindafdek voorzien te
worden met drainagelaag en bewortelingslaag. T.g.v. het noodzakelijk creëren van een plasdras
situatie is deze eindafdek ons inziens overbodig.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 15 van 39
5.2.3.3 Inrichting nabestemming
Ter hoogte van de monodeponie zal zoals in Figuur 3 weergegeven, een afwerking voorzien worden
als plas-dras situatie met zachte recreatie. Voor de bepaling van de eindhoogtes zal hiermee rekening
gehouden worden, alsook met de stedenbouwkundige vergunde eindhoogtes, verminderd met de
diktes voor de afdeklagen, doch gecorrigeerd voor de te verwachten zettingen in de geborgen specie.
De gedetailleerde uitwerking van de afwerkingsconfiguratie zal worden uitgevoerd in de
milieuvergunningsaanvraag en/of het inrichtingsplan, op te stellen door de stortplaatsdeskundige.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 16 van 39
6 ALTERNATIEVEN
6.1 Nulalternatief
Het nulalternatief zou als consequentie hebben dat de ontgonnen klei- en zandgroeve zal opgevuld
worden met niet-verontreinigde bodem, waarbij de vooropgestelde nabestemming zal gerealiseerd
worden. Echter betekent dit tevens dat men met een historische achterstand voor de berging van nietherbruikbare, niet-gevaarlijke bagger- en ruimingsspecie, alsook met een historische achterstand met
betrekking tot het baggeren en ruimen van bevaarbare waterlopen blijft zitten. Vandaar wordt het
nulalternatief hier niet verder in ogenschouw genomen.
6.2 Beleidsalternatieven
De beschikbare hoeveelheden primaire grondstoffen in Vlaanderen zijn beperkt en één van de
basisdoelstellingen van het oppervlaktedelfstoffendecreet is om de huidige en de toekomstige
generaties op een duurzame wijze te voorzien in de behoefte aan oppervlaktedelfstoffen. Anderzijds
beschikt Vlaanderen over grote hoeveelheden bagger-, ruiming- en infrastructuurspecie. Specie vormt
dus op het eerste zicht een mogelijk alternatief voor deze oppervlaktedelfstoffen. De grootste
hoeveelheden worden heden terug gestort onder water en zijn niet beschikbaar voor hergebruik. Tot
op heden is er nog steeds te weinig kennis om de totale maatschappelijke kosten in beeld te brengen
van de verschillende opties en beleidsinstrumenten voor afzet en verwerking van baggerspecie en
uitgegraven grond. Tevens is er geen goed zicht op wat de gevolgen zijn van een continuering van de
huidige situatie, met negatieve prijzen voor materialen afkomstig uit het grondverzet. Als rekening
gehouden wordt met de verwachting dat deze overschotten een blijvend gegeven zijn, is het
aangewezen om een onderbouwde lange termijn strategie op te maken om de voor- en nadelen van
verschillende opties tegen elkaar af te wegen. In functie van dergelijke strategie kan men dan een
effectieve en efficiënte mix van instrumenten zoeken.
Uit voorgaande kan dan ook besloten worden dat volgens het BATNEEC principe het storten van
bagger- en ruimingsspecie, afkomstig van onderhoudswerken aan waterlopen, nog steeds de
voorkeur geniet.
6.3 Locatie-alternatieven
Op het niveau van project-MER is het niet noodzakelijk om locatie-alternatieven te onderzoeken. In
hoofdstuk 3 werd aangegeven waarom de ontginningsput van Vande Moortel werd gekozen.
6.4 Uitvoeringsalternatieven
Inzake uitvoeringsalternatief werden volgende alternatieven bekeken (voor meer detail zie MER):
1) Nagaan of er een mogelijkheid bestaat om een afwijking van rubriek 60 te bekomen conform het
voorontwerp van besluit van de Vlaamse regering dd. 29/04/2011 tot wijziging van het Vlarebo,
meer bepaald conform de aanpassing dat groeven die in bestemmingstype I of II gelegen zijn
voortaan ingedeeld worden als vallende in bestemmingstype III. Bij evaluatie van diverse
analyseresultaten bleek echter dat de mogelijks aan te leveren bagger- en ruimingsspecie hier
niet aan voldoet, waardoor de ontginningsput dient ingericht te worden als monodeponie voor nietherbruikbare, niet-gevaarlijke bagger- en ruimingsspecie.
2) Nagaan of de berging droog of in den natte dient te gebeuren. Hieruit bleek vanuit de studie van
de stabiliteitsdeskundige dat de berging hier best in den natte gebeurt.
3) Nagaan of de specie al dan niet steekvast dient aangeleverd te worden. Vanuit een
voorafgaandelijke studie kan besloten worden dat het gebruik van steekvaste specie en de
methode van aanstorten in den natte de voorkeur geniet op voorwaarde dat de stabiliteit van de
taluds tijdens het aanstorten voldoende verzekerd is, zodat de werkzaamheden op een veilige
wijze kunnen uitgevoerd worden.
4) Bekijken transportalternatieven – hieruit blijkt dat de specie het best per schip tot aan de put zou
getransporteerd worden omdat enerzijds het baggeren van de waterlopen via schepen gebeurt en
anderzijds omdat de wegen nabij de ontginningsput al zwaar belast zijn.
5) De nabestemming van het terrein werd reeds in de MER van Vande Moortel nv (2008) besproken.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 17 van 39
7 EVALUATIE VAN DE MILIEUEFFECTEN EN
MILDERENDE MAATREGELEN
7.1 Bodem
7.1.1
Referentiesituatie
Om een goed beeld te krijgen van alle mogelijke invloeden wordt er voor de discipline bodem een
zone van 200m afgebakend rond het projectgebied. In het westen en in het noorden fungeren
respectievelijk de Schelde en de oude Scheldearm als grens aangezien er geen rechtstreekse of
onrechtstreekse (via grondwater) invloeden op de bodem zullen voorkomen langs de andere oevers.
Het project- en studiegebied ligt in de vallei van de Schelde op grondgebied van de provincie OostVlaanderen. Slechts kleine niveauverschillen worden in deze vlakte waargenomen. De ontgonnen site
bevindt zich op een gemiddelde topografische hoogte van ongeveer +10mTAW. De bodem van de
ontginningsput zal zich in de referentietoestand (vóór inrichting monodeponie) bevinden op -9mTAW à
-11mTAW. De geologische opbouw van de diepere ondergrond wordt in onderstaande tabel
weergegeven.
Tabel 3 Geologische, lithologische en lithostratigrafische opbouw
Diepte in m-mv (mTAW)
Van
Tot
0 (10)
1,5 à 5,0
(5,0 à 9,5)
1,5 à 5,0
6,0 à 8,0
(5,0 à 9,5)
(2,0 à 4,0)
Lithostratigrafie
Lithologie
Quartair
Leem en klei
Quartair
6,0 à 8,0
(2,0 à 4,0)
19,0 à 22,5
(-9,0 à -12,5)
Quartair
19,0 à 22,5
(-9,0 à -12,5)
40 (-30)
40 (-30)
75 (-65)
80 (-75)
80 (-75)
97 (-87)
Tertiair - Formatie van Kortrijk
Lid van Moen
Tertiair - Formatie van Kortrijk
Lid van Saint-Maur
Tertiair - Formatie van Kortrijk
Lid van Mont-Héribu
Tertiair - Formatie van Hannut
(Groep van Landen)
Zand, soms kleihoudend, met spikkels
organisch
materiaal
en
lokaal
veenlaagjes
Glauconiethoudend zand (van zeer fijn
tot
middelmatig),
met
klei
en
leemlenzen en grindniveau’s
Grijze klei tot silt, kleihoudend,
kleilagen; Nummulites planulatus
Stijve klei
75 (-65)
97 (-87)
Cambrium
Glauconiethoudend
kleiige
zand,
zandige klei, silteuse klei en kleiig silt
Grijs glauconiethoudend middelmatig
zand met dunne kleiige intercalaties,
naar onder toe meer kleiig zand en
zandige klei
Leistenen,
kwartsieten,
schiefers,
schisten
In het studiegebied werden er geen bodemonderzoeken uitgevoerd. Er werden rond de groeve door
Geolab bvba vijf ondiepe en twee diepe peilbuizen op het terrein aangebracht. Tijdens de plaatsing
werd de bodem bemonsterd. Hierbij kan besloten worden dat de oorspronkelijke bodem geen
overschrijdingen van de bodemsaneringsnorm voor bestemmingstypes I t.e.m. V bevat. Hiernaast
blijkt dat de bodem op bepaalde plaatsen enerzijds hoge gehalte aan ijzer en aluminium bevat,
afkomstig van het aanwezige mineraal glauconiet en op andere plaatsen hogere gehalte aan zwavel,
vermoedelijk afkomstig van de hoeveelheid organisch materiaal in het geanalyseerde monster.
7.1.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen
Tijdens de inrichtingsfase en berging zullen bepaalde plaatsen t.o.v. de ontginningsfase van Vande
Moortel bijkomend bereden worden ter aanleg van bentonietwand, ter berging van de specie, …
Hiernaast zal er bijkomend een werfkeet met parking op het terrein aangebracht worden, alsook een
bezinkingsbekken. Hierdoor zal op deze plaatsen het bodemprofiel verdicht worden, de
bodemstructuur en het bodemvochtregime gewijzigd worden. Andere plaatsen werden reeds verdicht
tijdens de ontginning door Vande Moortel nv. Men spreekt hier van een verwaarloosbaar tot significant
negatief effect (-2). Echter worden na exploitatie ter inrichting van de nabestemming deze
verhardingen op het terrein zo veel als mogelijk verwijderd.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 18 van 39
Door de inrichting van de groeve verandert het huidig bodemgebruik. Op korte termijn zal de vegetatie
rondom de vijver, alsook op de plaats van het bezinkingsbekken, verdwijnen en vervangen worden
door industrieel bodemgebruik. Dit weinig negatief effect (-1) is echter tijdelijk van aard. Tijdens het
creëren van de nabestemming zal de bodem terug vrij komen ter inrichting van de plas-dras situatie
met zachte recreatie.
Op bepaalde plaatsen zal door de inrichting en exploitatie van de groeve de vegetatie aan de oever
van de vijver gedeeltelijk of volledig verdwijnen, waardoor erosie aan de oevers van de vijver kan
optreden. (significant negatief effect (-2)). Er wordt dan ook gevraagd om de oevers van de vijvers
tijdens de inrichtings- en exploitaitiefase periodiek op te volgen en op te treden waar nodig.
Daar het waterkerend scherm midden in de 10m werfzone wordt aangebracht, wordt er een
verwaarloosbaar (0) tot weinig negatief (-1) effect verwacht inzake de stabiliteit van de talud van de
vijver. Er dient echter gecontroleerd te worden of de draagkracht van het zand uit de vijver (als
aanvulling van de vijveroever om een strook van 10m te kunnen garanderen) zal voldoen voor de
aanleg van het waterkerend scherm. Immers wordt de voorkeur gegeven aan materiaal uit de bodem
van de vijver, aangezien deze aanvoer van extern materiaal voorkomt.
Bij het plaatsen van het waterkerend scherm dient eveneens een weinig negatief effect (-1) verwacht
te worden op de spoorwegtalud, welke in het reliëf uitsteekt. Om dit effect minimaal tot
verwaarloosbaar te maken dient een stabiliteitsdeskundige tezamen met Infrabel overleg te plegen,
welke bijkomende randvoorwaarden er eventueel aan het waterkerend scherm dient opgelegd te
worden opdat de stabiliteit van de spoorwegtalud kan gehandhaafd blijven.
Het waterkerend scherm dient minimaal 2m in het onderliggend kleipakket geplaatst te worden. Er
dient bijkomend onderzoek uitgevoerd te worden naar de diepte van de kleilaag om een aansluiting
tussen het waterkerend scherm en het kleipakket te kunnen garanderen. Aldus worden lekken langs
een slecht aansluitend scherm vermeden. Tijdens de constructie van het waterkerend scherm dient de
goede uitvoering strikt gecontroleerd te worden. Om de stabiliteit van het waterkerend scherm te
garanderen dient een stabiliteitsdeskundige geraadpleegd te worden.
Er dient een ingangscontrole te gebeuren van de aangevoerde specie om na te gaan of deze specie
al dan niet voldoet aan de acceptatiecriteria van de monodeponie voor de baggerspecie conform
artikel 5.2.5.2 en artikel 5.2.5.3.2. van Vlarem II.
Om verliezen tijdens aanvoer van de schepen naar de tijdelijke opslagplaats enerzijds en om verliezen
tijdens transport van schepen / tijdelijke opslagplaats naar de drijvende stockagebak anderzijds te
vermijden dient best een verharding voorzien te worden, die eventuele morsverliezen moet opvangen.
Een dagelijkse actie dient uitgevoerd te worden om deze morsverliezen te verzamelen. Na de
exploitatiefase dient deze verharding terug van het terrein verwijderd te worden.
Accidentele bodemverontreinigingen tengevolge van lekken in brandstofleidingen of morsen van
voornamelijk olie en/of brandstoffen tijdens het gebruik en het onderhoud van het machinepark
moeten onmiddellijk gesaneerd worden.
T.g.v. het aanvullen van de put met baggerspecie zal er een teveel aan water in de put komen en zal
deze overlopen naar het noordelijker gelegen bezinkingsbekken. De eventueel verontreinigde
zwevende deeltjes, dewelke zich nog in dit water bevinden, zullen in het ondoorlatende
bezinkingsbekken neerslaan. Het bezinkingsbekken dient op periodieke basis regelmatig te worden
uitgekuist. Hierbij dient het slib vanuit het bezinkingsbekken in de monodeponie gebracht te worden.
Om uitlogingseffecten te vermijden tussen het vijverwater en de geoxideerde toplaag van de specie,
wordt voorgesteld gebruik te maken van een finale afdek die kwalitatief voldoet aan de Vlarebonormen voor hergebruik op terreinen van bestemmingstype I (op basis van de nabestemming als
plasdras situatie met zachte recreatie). Tevens dient de geschiktheid conform VLAREM II van de
gelaguneerde specie als slecht doorlatende afdichtlaag o.a. via uitlogingsproeven en
doorlatendheidstesten onderzocht te worden. Voor de in discipline Fauna en Flora voorgestelde
bijkomende laag van 0,2m wordt bij voorkeur de opzijgezette aarde/veen gebruikt, waarbij dus terug
de ‘zwaardere’ texturen cfr. bodemprofiel wordt hersteld (dus zeker geen zandlaag). Ook hier dient de
kwaliteit te voldoen aan de Vlarebo-normen voor hergebruik op terreinen van bestemmingstype I.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 19 van 39
7.2 Grondwater
7.2.1
Referentiesituatie
Algemeen kan hier beschouwd worden dat de groeve de relatief jonge (Quartair) alluviale
kleiafzettingen ontsluiten, die voorkomen in de Scheldevallei. Het onderliggend zandpakket is iets
ouder, maar behoort bij de afzettingen van de Vlaamse vallei, waardoor deze nog van Quartaire
ouderdom zijn. De vallei zelf is diep uitgeschuurd in vooral de kleiige afzettingen van de Formatie van
Kortrijk (Tertiaire ouderdom). Enkel op de heuveltoppen komt nog een zandig niveau voor dat iets
jonger is, met name de Formatie van Tielt. Dit wordt weergegeven in onderstaande figuur.
Figuur 5 Geologische doorsnede (NW-SE) doorheen de Vlaamse vallei nabij de toekomstige groeve
De watervoerende lagen in de omgeving zijn dan ook beperkt tot de afzettingen van de Vlaamse Vallei
(grosso mode de huidige Scheldevallei) en zanden bovenop de heuvels. In de Vlaamse Vallei bevindt
het grondwater zich onder spanning als gevolg van de afsluitende alluviale kleien en voeding van dit
grondwater die hogerop plaatsvindt (zijkanten vallei en/of stroomopwaarts). Onderstaand schema
toont deze hydrogeologische situatie aan.
Figuur 6 Schematische doorsnede met aanduiding van watervoerende pakketten (aquifer), afsluitende
kleilagen (aquiclude), de te verwachten grondwaterstroming richting Schelde, ontstaan van bronnen in de
flanken en run off.
aquifer
aquiclude
aquifer
Vanuit bovenstaand schema werd dan ook verwacht dat t.g.v. het plaatsen van een waterkerend
scherm de grondwaterdruk stroomopwaarts het scherm te groot zou kunnen worden. Hierdoor werd
tijdens de opmaak van het MER overgegaan tot een grondwatermodellering om de effecten van de
monodeponie op het grondwater te kunnen inschatten. Het studiegebied werd dan ook afgebakend in
functie van deze grondwatermodellering.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 20 van 39
Tijdens de opmaak van de hydrogeologische studie en grondwatermodellering werd op basis van
diverse beschikbare doorlatendheden volgende doorlatendheden van de verschillende modellagen
ingevoerd:
-6
-7
Kv = 0,05m/d of 5,8.10 m/s
- top zand-leemlaag:
Kh = 0,5m/d of 5,8.10 m/s
-7
-8
Kv = 0,004m/d of 4,6.10 m/s
- alluviale klei:
Kh = 0,04m/d of 4,6.10 m/s
-5
-4
- zand-grind complex: Kh = 5 à 12m/d of 5,8.10 à 1,4.10 m/s
-6
-5
Kv = 0,5 à 1,2m/d of 5,8.10 à 1,4.10 m/s
In het kader van de grondwatermodellering kon het volgende besloten worden:
- De Schelde is meer dan 2,5m diep en wordt minstens gedeeltelijk gevoed wordt door grondwater
(drainerende rivier).
- De hoogte van het Scheldepeil wordt lokaal op niveau gehouden door twee sluizen:
stroomopwaarts (sluis van Oudenaarde) en stroomafwaarts in Asper.
- Regionaal stroomt het grondwater (onder spanning) naar het noordwesten toe onder een helling
van ca. 1/240
- Lokaal kon a.h.v. diverse nieuwe peilmetingen worden vastgesteld dat het grondwater globaal in
westnoordwestelijke richting stroomt, naar de Schelde toe. In de nabijheid van de groeve buigt
momenteel de stromingsrichting af in de richting van de groeve. Dit komt door het feit dat t.g.v. het
verwijderen van de alluviale kleilaag men de grondwatertafel heeft aangesneden, waardoor deze
zich ter hoogte van de groeve horizontaal zet. De grondwaterpeilen tonen hier een duidelijk en
regelmatig beeld. Het verhang van het grondwater bedraagt stroomopwaarts van de groeve 1/118.
Het studiegebied is gelegen in een matig tot zeer gevoelig gebied voor grondwaterstroming en in een
matig kwetsbaar gebied (code Cb) voor grondwater. Het projectgebied bevindt zich niet in een
beschermingszone voor grondwaterwinningen en niet in een waterwingebied. Binnen een straal van
1,5km rond het projectgebied komen 3 waterwinningen voor op een diepte tussen 14 à 27m-mv,
m.a.w. in de Quartaire afzettingen. De belangrijkste waterwinning met een vergund debiet van ca.
430.000m³/jaar bevindt zich op een afstand van ca. 600m ten zuidwesten van het projectgebied.
De geplaatste peilbuizen door Geolab nv werden bemonsterd t.b.v. bepaling van de
grondwaterkwaliteit. In het algemeen kan gesteld worden dat het grondwater van zeer goede kwaliteit
is. Enkel wordt in het grondwater verhoogde concentraties aan lood vastgesteld, waarbij in de diepe
peilbuizen het gehalte aan lood zelfs de huidige bodemsaneringsnorm overschrijdt. In het
dichtstbijzijnde meetpunt van VMM worden verhoogde concentraties aan nitraat vastgesteld, welke te
wijten zijn aan het feit dat dit punt in landbouwgebied gelegen is. Bij onderzoek van de ionenbalans
blijkt dat in het ondiepere grondwater op bepaalde plaatsen de vigerende milieukwaliteitsnormen van
het grondwaterlichaam overschreden worden, alsook het algemene richtniveau. In het grondwater juist
boven de klei worden de vigerende milieukwaliteitsnormen van het grondwaterlichaam hoofdzakelijk
niet overschreden.
7.2.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen
De site is gelegen in een matig tot zeer gevoelig gebied voor grondwaterstroming, omdat deze in de
Vlaamse Vallei gelegen is. T.g.v. het plaatsen van een waterkerend scherm tot 2m in de klei zal er
een groot ondoorlatend geheel gevormd worden en zal hierdoor een toenemende grondwaterdruk
tegen het scherm ontstaan. “Het grondwatermodel bevestigt deze te verwachten effecten op het
grondwater. Het nettoverschil (eindsituatie t.o.v. huidige situatie) komt t.g.v. het plaatsen van de
bentonietwand neer op een permanente stijging van de grondwaterdruk aan de zuidoostzijde van de
groeve (> 2m) met ter hoogte van de spoorlijn een berekende stijging van maximaal ca. 0,8m. M.a.w.
kan besloten worden dat t.g.v. het plaatsen van het waterkerend scherm er een zeer significant
negatief effect (-3) ontstaat inzake grondwaterkwantiteit. Omdat er geen overstroming van het
grondwater over de monodeponie mag plaatsgrijpen, dient tijdens de inrichtingsfase als milderende
maatregel een bijkomend drainagesysteem voorzien te worden langsheen het waterkerend scherm,
welke voorzien zal worden van 2 collectoren nabij de Schelde. Het water zal vanuit beide collectoren
in de Schelde worden geloosd ofwel via een pomp ofwel gravitair. De uiteindelijke diepte en diameter
van de drainage dient vastgelegd te worden in het latere technisch dossier. Dit drainage systeem dient
op regelmatige tijdstippen onderhouden en gecontroleerd te worden.
Om de grondwaterkwantiteit, komende vanuit de infiltratiegebieden, te kunnen blijven inschatten, is
het aan te raden om het waterpeil in de bijgeboorde peilputten (PB6 t.e.m. PB10) tweejaarlijks mee te
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 21 van 39
blijven opmeten, naast de metingen van de peilbuizen in en rondom de monodeponie, minstens tot
drie jaar na inrichting van de deponie. Immers blijft het grondwatermodel slechts een theoretisch
gegeven en dient de stijging van het grondwaterniveau in realiteit mee opgevolgd te worden. .
Immers dient, om een continue monitoring van eventuele migratie van polluties van vijver naar het
grondwater te monitoren en een uitwaartse stroming doorheen het waterkerend scherm te kunnen
waarnemen, tevens een aantal peilbuizen bijkomend binnen het waterkerend scherm geplaatst te
worden. De controlemetingen dienen te omvatten:
- vaststelling van grondwaterkwaliteit en grondwaterstand in de peilputten in en rondom de
groeve vooraleer de berging start;
- zesmaandelijkse metingen van de grondwaterstand in de peilputten in en rond de groeve;
- zesmaandelijkse analysen van het grondwater op deze controlepeilputten. De te analyseren
parameters moeten rekening houden met de samenstelling van de specie.
Indien er tijdens de exploitatiefase een vervuiling wordt opgemeten dient er voor gezorgd te worden
dat het peil van de vijver lager zal liggen dan het omringende grondwaterpeil om zo een inwaartse
stroming naar de vijver toe te kunnen garanderen. Bij lekken zal naast het instellen van inwaartse
stroming, ook verder onderzoek worden uitgevoerd naar de lek en indien nodig het waterkerende
scherm lokaal versterkt worden.
Er kan tijdens de inrichtings- en exploitatiefase accidentele grondwaterverontreiniging optreden t.g.v.
lekken in brandstofleidingen of morsen van voornamelijk olie en/of brandstoffen tijdens het gebruik en
het onderhoud van het machinepark. Een potentiële grondwaterverontreiniging kan het gevolg zijn van
de losactiviteiten in het projectgebied. De tijdelijke stockage en het overbrengen van de specie naar
de vijver houden een mogelijke vervuilingspotentieel in naar grondwater. Voorzieningen, zoals een
verharding en opvangen van water kunnen die invloed beperken. Deze verhardingen dienen na de
nabestemmingsfase van het terrein verwijderd te worden.
Om plas-dras situatie te kunnen creëren in de afwerkingsfase dient de aanwezige bentonietwand
overal minimaal 1m verlaagd te worden opdat watertoevoer vanuit de infiltratiegebieden mogelijk
wordt en er terug een evenwichtssituatie kan ontstaan op het terrein. (effect: +1) Evenwel dient hierbij
opgemerkt te worden dat de aangebrachte drainage rondom de bentonietwand eveneens dient
onbruikbaar gemaakt te worden.
Vanuit de grondwatermodellering blijkt dat t.g.v. het waterkerend scherm nabij de stroomopwaartse
zijde van de groeve een permanente stijging van de waterdruk optreedt. Dit heeft bij afwerking van de
groeve een weinig positief effect (+1) ter creatie van de plas-dras situatie. Mocht deze vernatting
(tijdelijk) toch te groot zijn t.g.v. de stijgende grondwaterdruk, dient de mogelijkheid te blijven bestaan
om het overtollige grondwater af te voeren richting Schelde, al dan niet via oude meander.
7.2.3
Watertoets
De watertoets is een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten
veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater
of de waterafhankelijke natuur. Het resultaat van de watertoets wordt als een waterhoofdstuk
opgenomen in de vergunning of in de goedkeuring van het plan of het programma. Het decreet
integraal waterbeheer heeft tot doel een goede toestand van grond- en oppervlaktewater te bereiken
zowel op kwalitatief als op kwantitatief vlak.
Er wordt voor de drie fases, met name inrichtings-, exploitatie- en nabestemmingsfase slechts één
watertoets opgemaakt, daar bij alle drie de fases de bentonietwand een cruciale rol zal spelen voor de
aanvraag van adviezen en aanbevelingen in het kader van het latere ontwerp. Bij de watertoets werd
dan ook aangeduid dat er een ondergrondse constructie zal geplaatst worden langer dan 50m en
dieper dan 5m. Tevens wordt t.g.v. afwerking van de monodeponie een vegetatiewijziging voorzien
t.o.v. de huidige situatie (vijver). Gezien de bijkomende verharding tijdelijk van aard is, met name
enkel tijdens de inrichtings- en exploitatiefase om morsverliezen tegen te gaan (ter realisatie van plasdras situatie dient deze verharding terug verwijderd te worden), werd deze niet in de watertoets mee
opgenomen.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 22 van 39
Uit de watertoets blijkt dat voor het voorgenomen project advies dient opgevraagd te worden m.b.t.:
- vegetatiewijziging aan provincie Oost-Vlaanderen
- wijziging grondwaterstromingspatroon aan VMM
- wijziging van het afvoergedrag van de waterloop aan provincie Oost-Vlaanderen
- wijziging overstromingsregime aan provincie Oost-Vlaanderen.
7.3 Oppervlakte- en afvalwater
7.3.1
Referentiesituatie
Het projectgebied bevindt zich op de rechteroever van de Boven-Schelde (bevaarbare waterloop).
Langs de rechteroever komen voor:
e
- Riedekensbeek, onbevaarbare waterloop 3 categorie, deze komt fysisch samen (situatie voor
1970) met een deel van de oude Scheldemeander en mondt uit in de Schelde. Op heden bestaat
deze verbinding niet meer.
- Middelgracht, eerste deel ervan niet geklasseerd, vervolgens onbevaarbare waterloop derde
categorie. Deze is verbonden via een gracht zonder naam (situatie voor 1970) met het noordelijk
deel van de Oude Scheldearm. Deze gracht zonder naam bestaat op heden niet meer.
- Enkele grachten zonder naam, niet geklasseerd.
Enkel de Oude Scheldearm en de Boven-Schelde bevinden zich binnen het studiegebied. De Oude
Scheldearm is verbonden met de Schelde, doch niet met een open verbinding.
Het terrein bevindt zich in een risico-zone voor overstromingen.
De oppervlaktewaterkwaliteit van de Schelde kan vanuit diverse bronnen als volgt beschreven
worden:
- Er wordt niet voldaan aan de basismilieukwaliteitsnormen voor stikstof en fosfor. Dit resulteert in
een matige waterkwaliteit (zie verder). Er worden geen verhoogde achtergrondconcentraties voor
zware metalen vastgesteld.
- de biologische waterkwaliteit van de Schelde is sinds 2008 matig van aard;
- de fysicochemische kwaliteit van de Schelde is sinds 2008 te beschouwen als matig verontreinigd
tot aanvaardbaar.
Tijdens de opmetingen van de waterstanden in de peilbuizen werd eveneens op regelmatige basis de
waterstanden van de Schelde, oude Schelde-arm en vijver (ontginningsput) gemeten. Hieruit kan
besloten worden dat de waterpeilen globaal dalen tijdens de zomermaanden: ca. 29cm voor water in
de groeve en de oude Schelde-arm en ca. 14cm voor de Schelde. Vanaf dan stijgt het waterpeil weer
in de oude Schelde-arm en in de groeve, met name ca. 33cm tussen oktober en januari. Het waterpeil
in de Schelde varieert tijdens deze periode ook, maar toont netto een zeer lichte daling van ca. 6mm.
Deze lichte variatie kan verklaard worden doordat men het waterpeil systematisch met stuwen in de
Schelde nabij het projectgebied controleert.
Het debiet van de Schelde schommelt gemiddeld rond 27m³/s, de laagwaterstand (10-percentiel)
bedraagt ca. 12m³/s.
7.3.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen
Tijdens de inrichtingsfase zal een strook van 10m rondom de ontginningsput vrijgemaakt worden om
het waterkerend scherm te kunnen plaatsen. Tijdens deze fase zal de oppervlakkige afvoer naar de
vijver tijdelijk toenemen. Er worden geen effecten (0) verwacht m.b.t. de waterkwaliteit.
Gedurende de opvulperiode zal de waterkwaliteit in de vijver langzamerhand evolueren onder invloed
van de ingebrachte specie. De interferentie met grondwater is stopgezet door aanleg van een
waterkerend scherm. De ontginningsput zal worden opgevuld met geconsolideerde specie uit de
Gentse regio. Deze steekvaste specie wordt op de bodem van de vijver aangebracht. Het overgrote
deel aan poriënwater dat aanwezig was in de specie, is reeds verwijderd tijdens de lagunering. Het
poriënwater dat nog uit de gelaguneerde specie kan worden verwijderd, zal gebeuren onder invloed
van de compactie van lagen, maar kan als minimaal beschouwd worden.
Echter dient wel de toplaag van de specie apart beschouwd te worden, daar hier een actieve
uitwisseling kan plaatsgrijpen tussen de specie en de erbovenliggende waterkolom. Voor de polyW&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 23 van 39
aromatische koolwaterstoffen (PAK), poly-chloor-biphenyl (PCB) en minerale olie wordt verwacht dat
deze stoffen een zeer lage mobiliteit zullen vertonen in een waterig milieu. De evaluatie van de
vijverkwaliteit dient echter te gebeuren aan de hand van de zware metalen, daar de oplosbaarheid
hiervan hoger is. Echter blijkt uit berekeningen dat de concentratie aan zware metalen in het
vijverwater zal toenemen, doch dat de nieuwe concentratie van het vijverwater steeds kleiner zal zijn
dan het indelingscriterium voor gevaarlijke stoffen (IC). (-1)
Stikstof- en fosforgehaltes in de specie kunnen eveneens de waterkwaliteit van het vijverwater
beïnvloeden: verhoogde nutriëntengehaltes kunnen tot eutrofiëring leiden. De impact wordt hier als
beperkt negatief beschouwd (-1).
Zolang de opvulling van de vijver met de specie plaatsvindt, zullen er in zekere mate zich zwevende
deeltjes in het vijverwater bevinden. Aangezien het hier echter gaat om reeds gelaguneerde specie
dat vrij dicht tegen de bodem van de vijver wordt ingebracht, kan het effect van de toename aan
zwevende stoffen op de kwaliteit van het vijverwater als beperkt negatief (-1) worden beschouwd.
Tijdens de opvulling zal het aanwezige regen- en grondwater uit de groeve verdrongen worden en
geloosd worden in de Schelde via een bezinkingsbekken. De oppervlakte van het bezinkingsbekken
werd in deze discipline begroot op ca. 25 à 40m² en een diepte van minimaal 2m. Op basis van de
beschikbare informatie, de te verwachten lozingsconcentraties en de vermoedelijke lozingsnormen is
de impact van de lozing op het ontvangende oppervlaktewater aanvaardbaar en niet-significant (0). Er
dienen in deze fase van het project dan ook geen specifieke milderende maatregelen voorgesteld te
worden.
Het is aangewezen om na de opstart van het project, regelmatig en op representatieve tijdstippen, op
te volgen of aan de vooropgestelde lozingsconcentraties wordt voldaan. Het zelfcontroleprogramma
zoals voorgeschreven in Vlarem II dient toegepast te worden. Indien blijkt dat niet voldaan kan worden
aan de vooropgestelde normen, dienen passen maatregelen getroffen te worden. Dit kan door bv. in
het bezinkingsbekken bijkomende maatregelen te treffen (toevoegen van flocculanten /
tussenschotten) of een bijkomende zuiveringsstap (zandfiltratie) te voorzien.
Tevens is het mogelijk dat, al naargelang de samenstelling van de aangevoerde specie, nog andere
stoffen in het effluent worden teruggevonden. Het is daarom aangewezen om op een representatief
tijdstip (als de stortplaats een tijdlang in gebruik is) af te toetsen of er andere verontreinigingen (vb
decaBDE afkomstig van de textielregio) in het effluent aanwezig zijn, en dit op basis van de
samenstelling van de aangevoerde specie. Indien dit het geval is dienen passende maatregelen
getroffen te worden en moeten lozingsvoorwaarden voorgesteld worden.
Gelet op de overstromingsgevoeligheid van het gebied, valt het aan te bevelen om de mogelijkheid te
voorzien om het geloosde debiet afkomstig van de vijver (effluent) en afkomstig van de drainage te
beperken en maximaal gebruik te maken van het bufferend vermogen van de vijver en de
drainagesystemen.
7.4 Geluid en trillingen
7.4.1
Methodologie en referentiesituatie
De invloedzone als gevolg van het project zelf wordt gedefinieerd als een buffer van 500m rond de
percelen van huidige ontginningszone D en de te op te vullen percelen in de toekomst. Om de huidige
geluidskwaliteit langs het project te inventariseren werden bemande ambulante geluidsmetingen
uitgevoerd over een meetperiode van 1 uur per positie tijdens de dagperiode. Een meetduur van één
uur over de dagperiode is te verantwoorden daar al de geplande activiteiten (zowel in de inrichtings-,
exploitatie- als afwerkingsfase) enkel tijdens de dagperiode zullen plaats vinden. Gezien gemeten
werd na de ochtendspits en voor de avondspits is het gemeten equivalent niveau een goede indicatie
omtrent het gemiddeld geluiddrukniveau tijdens de gehele dagperiode.
Metingen zijn ook uitgevoerd zonder enige klei- of zandontginning door Vande Moortel nv en bijgevolg
representatief voor de te beschouwen referentiesituatie (de referentiesituatie is deze na de klei- of
zandontginning door Vande Moortel nv).
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 24 van 39
Volgende meetpunten worden geëvalueerd (zie onderstaande figuur):
- Meetpunt A is gelegen in de tuin van de woning t.h.v. de Oudstrijderstaat ten NO van het
projectgebied, volgens gewestplan gelegen in natuurgebied op minder dan 500m van
industriegebied, dus gebied 2 volgens Vlarem II.
- Meetpunt B is gelegen t.h.v. de meest westelijke woning van de onbenoemde zijstraat van de
Nederenamestraat ten oosten van het projectgebied, volgens gewestplan gelegen in natuurgebied
op minder dan 500m van industriegebied, dus gebied 2 volgens Vlarem II.
- Meetpunt C is gelegen t.h.v. de achtertuin van de rijwoningen Nederenamstraat ten ZO van
projectgebied, volgens gewestplan gelegen in woongebied op minder dan 500m van
industriegebied, dus gebied 2 volgens Vlarem II.
Figuur 7 Locatie meetpunten geluid en aanduiding werkzones voor geluidsimulaties
Het oorspronkelijk achtergrondgeluid (zonder de huidig lopende ontginning) wordt beoordeeld door
vergelijking met de milieukwaliteitsdoelstellingen, zoals opgenomen in Vlarem II. Deze meetresultaten
worden ook gebruikt als oorspronkelijk omgevingsgeluid i.k.v. de impactbepaling volgens het
significantiekader geluid en voor de bepaling van de grenswaarden.
De beschrijving van het specifieke geluid van de toekomstige installaties gebeurt op basis van
technische en akoestische gegevens van de geluidsbronnen. Het specifiek geluid tijdens de
verschillende fases wordt geëvalueerd conform Vlarem II. In de eindbeoordeling wordt er een
evaluatie gemaakt van het specifiek geluid t.o.v. de Vlarem normen en dit gezamenlijk met de
mogelijke impact op het omgevingsgeluid.
Op 19/07/2013 werden er bij gunstige meteo-condities (23°C, geen regenval en windsnelheden <5m/s
vanuit noordelijke richting) omgevingsmetingen uitgevoerd op de drie bovenvermelde punten. Bij
evaluatie van de huidige toestand kan besloten worden dat het geluidsklimaat in de bestudeerde
omgeving tijdens de dagperiode bepaald wordt door spoorverkeer op de spoorlijn Gent-OudenaardeRonse ten westen van de exploitatie en op de spoorweg Kortrijk-Oudenaarde-Brussel ten zuiden,
vliegtuigpassages, natuurlijke geluiden (dieren, windgeruis, …) en door het wegverkeer op de
verkeerswegen in de buurt.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 25 van 39
7.4.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen
Bij de geplande situatie werd de specifieke geluidsbijdrage naar de omgeving voor de drie fasen
bekeken. Hierbij zijn per fase volgende geluidsbronnen die een directe impact op de omgeving
hebben, van belang:
- tijdens inrichtingsfase 1 (voorbereidende grondwerken): vrachtwagen voor aanvoer/afvoer
materieel en bulldozer
- tijdens inrichtingsfase 2 (plaatsing bentonietwand, inclusief drainagesysteem): kraan met
diepgraver, mobiele meng- en pompinstallatie voor cement-bentonietmengsel, generator voor
elektrische voeding meng/pomp/doseerinstallaties en eventuele pomp om water uit collector van
het dranagesysteem in de Schelde te lozen
- tijdens exploitatiefase (berging materie): kadekraan met laad/losschep voor lossing schepen,
vrachtwagen/dumper voor transport specie naar tijdelijke opslag of naar drijvende bak, kraan voor
vulling drijvende bak aan walzijde en kraan op ponton, die wordt verplaatst door een sleepboot,
voor het bergen van de specie via een glijtrechter op de bodem van de vijver
- tijdens afwerkingsfase (creëren plas-dras situatie): zelfde geluidsbronnen als bij exploitatiefase
Gezien het hier meestal mobiele bronnen betreft, wordt er steeds een werkzone West, NO (het
dichtstbij MP A), O (het dichtstbij MP B) en ZO (het dichtstbij MP C) beschouwd. (zie bovenstaande
figuur)
Rekening houdend met de toetsing aan de grenswaarden en de impact op het omgevingsgeluid kan
volgende beoordeling worden uitgevoerd:
- De akoestische impact van de inrichtingsfase 1 (voorbereidende grondwerken) en inrichtingsfase 2
(plaatsing bentonietwand) is verwaarloosbaar naar de oostelijke bewoningen (NO, O en ZO) bij
werkzaamheden aan de westelijke zijde van het projectgebied, maar wordt geleidelijk aan
significanter naar de noordoostelijke en oostelijke solitaire bewoningen, wanneer de mobiele
bronnen/werf zich dichter bij deze woningen zal bevinden.
- De berekende specifieke geluidimmissies van deze tijdelijke werfsituaties in worst-case situatie
(het dichtstbij de betroffen woningen) liggen evenwel nog onder de huidige gemeten maximale
immissieniveaus tijdens specifieke events, zoals treinpassages, hondengeblaf, … Vermoedelijk
worden deze tijdelijke stijgingen niet als hinderlijk ervaren. Met een relevante impactzone van ca.
80m voor de plaatsing van de bentonietwand zal er gedurende 7 à 8 werkdagen een relevante
impact te verwachten zijn t.h.v. de solitaire bewoning MPB en gedurende ca. 3 dagen t.h.v. MP A.
Verwacht wordt dat inrichtingsfase 1 nog veel korter in tijd zal plaats vinden t.h.v. de kritische
werkzones.
- Naar de bewoningen t.h.v. de Nederenamestraat, ten zuiden van de spoorweg, is de impact
nagenoeg steeds verwaarloosbaar. Met huidige maximale equivalente niveaus tot 89dB(A) tijdens
treinpassages wordt hier zeker geen hinder verwacht.
- Voor de exploitatie- en afwerkingsfase zijn min of meer dezelfde besluiten te hanteren, maar is de
impact gevoelig beperkter door de grotere afstanden van de bewoningen tot de mobiele bron
(kraan op ponton op het water) t.o.v. deze tijdens de voorbereidingsfases (met bronnen vlakbij de
perceelsgrens). Diverse mobiele bronnen (kranen, wiellader, …) hebben een directieve
geluiduitstraling waarbij het verluchtingsrooster van de motor en de uitlaat als meest relevante
geluidbronnen zijn aan te duiden. Als mogelijk milderende maatregel kan een correcte opstelling
van de kraan op het ponton (met relevante deelbronnen weg van de kritische oostelijke
bewoningen) worden voorgesteld.
- Naast een inschatting en beoordeling van het specifieke geluid afkomstig van de bedrijvigheden op
het terrein wordt de geluidsimpact besproken van het vrachtwagenverkeer. De baggerspecie zelf
zal worden aangevoerd via binnenschepen en zal bijgevolg tijdens de exploitatiefase geen extra
verkeer genereren t.h.v. de bewoonde omgeving. Ook het vrachtwagenverkeer zal slechts een
tijdelijke, verwaarloosbare verhoging van geluid met zich meebrengen.
Inzake trillingen kan gesteld worden dat de trillingen veroorzaakt door deze werkzaamheden geen
schade aan de woningen zullen veroorzaken en geen noemenswaardige hinder zullen opleveren voor
de bewoners. Het plaatsen van het bentonietscherm zal gebeuren met een diepgraver waarbij er geen
profielen in de grond dienen geheid of getrild. Deze activiteiten zullen bijgevolg geen
noemenswaardige trillingen genereren.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 26 van 39
Derhalve worden toch een aantal aanbevelingen gegeven waarmee rekening kan gehouden worden:
- de belangrijkste maatregel die kan getroffen worden om de geluidsproductie zoveel mogelijk in te
perken, is het gebruik van goed onderhouden machines die voldoen aan de Europese directieve
2000/14/EC en het koninklijk besluit betreffende het geluidsvermogen van materieel voor gebruik
buitenshuis (2002/22179);
- de werkzaamheden te beperken tot de dagperiode (07u00 – 19u00) en niet gedurende feestdagen
en weekend;
- ter vermijding van het verkeersgeluid van het vrachtwagentransport dient zoveel mogelijk aan- en
afvoer te gebeuren via binnenschip;
- een eventuele drainagepomp met een geluidemissie niet hoger dan 94dB(A) te hanteren om de
mogelijks nachtelijke impact van deze t.h.v. de woningen voldoende laag te behouden (max. ca.
30dB(A)).
7.5 Fauna en Flora
7.5.1
Referentiesituatie
Een overzicht van de biotopen binnen het projectgebied en de onmiddellijke omgeving is samen met
de biologische waardering opgenomen in onderstaande tabel. Het gebied werd grondig
geïnventariseerd in kader van het MER Vande Moortel nv. Een deel van de huidige aanwezige
biotopen zullen verder ontgind worden voor klei en zand.
Tabel 4 Voorkomende biotopen in het projectgebied en nabije omgeving (bron: BWK)
Biotoop Omschrijving
Biologische
waardering
mr
rietland (ook andere Phragmition-vegetaties)
Z
ku
ruigte of pioniervegetatie
W
aer
recente, eutrofe plas met minerale bodem
W
hp
soortenarm permanent cultuurgrasland
M
hpr
weilandcomplex met veel sloten en/of microreliëf (ook hooilanden)
W
kn
Veedrinkpoel
Z
k(mr)
bermen, perceelsranden,... met elementen van rietvegetaties
Z
kbs
bomenrij met dominantie van (al dan niet geknotte) wilg
W
met Z: biologisch zeer waardevol, W: biologisch waardevol, M: biologisch minder waardevol
De meest waardevolle biotopen in het studiegebied betreffen de oude Scheldearm en enkele nattere
graslanden met microreliëf. Het biologisch meest waardevolle biotoop in het studiegebied is de oude
Scheldearm. Grote kwalitatieve rietvelden komen in het studiegebied niet meer voor.
De plassen in het gebied hebben een eutroof karakter en zijn omwille van hun recente ontstaan
biologisch minder waardevol. Een waardevolle oevervegetatie heeft zich op de meeste locaties nog
niet kunnen ontwikkelen. Intensieve bevissing en betreding met vegetatievernietiging op de oevers,
vormen een belangrijke bedreiging van vrijwel alle plassen in het studiegebied en omgeving.
In het studiegebied komen nog enkele waardevolle boomrijen met knotwilgen voor. Vele knotwilgen
zijn reeds vrij oud en regelmatig sterven bomen af. Dit is een interessant biotoop voor enkele
vleermuissoorten.
De meeste meersen in de ruimere omgeving van het studiegebied bevatten nog restanten van half
natuurlijke graslanden. De trend is hier echter een verdergaande agrarische intensivering met een
verarming van de biotopen tot gevolg.
In het studiegebied werden geen planten gevonden die opgenomen zijn in de Rode Lijst. In het
studiegebied en omgeving komt de Matkop voor, een vogelsoort die in de Rode Lijst voor vogels
gecategoriseerd werd als ‘kwetsbaar’. Ook komt de Variabele waterjuffer nog voor in de omgeving van
het studiegebied. Deze libellensoort werd in de Rode Lijst Vlaanderen gecategoriseerd als ‘bedreigd’.
In verhouding tot andere groene gebieden langs de Boven-Schelde is de huidige biologische waarde
van het studiegebied eerder laag.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 27 van 39
Het studiegebied en omgeving herbergt een belangrijke populatie Kleine karekiet (ca. 30
broedkoppels). Deze aantallen zijn t.o.v. andere meersen en meanders in de vallei van de BovenSchelde relatief hoog, zodat het studiegebied en omgeving voor deze soort als belangrijk kan worden
beschouwd.
Daarnaast komen in het studiegebied en omgeving lokaal grotere aantallen pleisterende water- en
waadvogels voor.
De huidige ecosystemen in het studiegebied en omgeving zijn t.o.v. andere gebieden in de vallei van
de Boven-Schelde meer onderhevig aan een aantal stressfactoren. Dit wordt weerspiegelt in de kleine
oppervlakten die de biotopen innemen en het lage aantal zeldzame soorten.
De Boven-Schelde heeft ter hoogte van het studiegebied geen natuurlijke oevers. De oude meander is
ste
zeer recent (midden 20 eeuw). De randen zijn natuurlijk maar op veel plaatsen vrij steil en het water
aan de noordelijke zijde is vrij eutroof. Volgens de bestaande criteria is de waarde toch ‘goed’ voor
een laaglandrivier.
In de huidige situatie is het studiegebied en onmiddellijke omgeving vanuit ecologisch standpunt matig
waardevol. Het studiegebied maakt echter deel uit van de vallei van de Boven-Schelde, die toch wel
een uitzonderlijk karakter heeft. Het studiegebied dient in het kader hiervan te worden bekeken, met
een opwaardering waar dit mogelijk is.
7.5.2
Beoordeling effecten en milderende maatregelen
7.5.2.1 Inrichtings- en exploitatiefase
Tijdens de inrichtings- en exploitatiefase zal er een negatief effect, variërend van verwaarloosbaar tot
significant, optreden inzake wijziging biotopen (o.a. vegetaties verdwijnen), wijziging op fauna en flora
(effect op vissen), inzake ecotoxicologische wijzigingen van het oppervlaktewater en waterbodem en
inzake eutrofiëring. Echter zullen deze negatieve effecten tijdelijk van aard zijn en zullen deze
tenietgedaan worden tijdens de afwerkingsfase, waarbij er een plas-dras situatie zal gecreëerd
worden, waardoor o.a. weer nieuwe biotopen kunnen ontstaan.
Echter dient tijdens deze fases het aan te bevelen om enerzijds gebruik te maken van geluidsarme
machines en om anderzijds de bentonietwand aan te leggen buiten het broedseizoen, daar in de
omgeving van het projectgebied zeldzame vogels tot broeden komen. Als dit laatste niet mogelijk is of
het project hierdoor sterk zou vertragen, is het aangewezen om de werkzaamheden vóór het
broedseizoen (half maart) te starten zodat de verstoring aanwezig is en mogelijke broedvogels elders
zullen gaan broeden. Ook kan de zone waar werkzaamheden zullen worden uitgevoerd ongeschikt
worden gemaakt als broedplaats. Dit kan gebeuren door de vegetatie buiten het broedseizoen (half
maart – einde juni) over een brede zone te verwijderen.
Voor het visbestand in de plas zullen tijdens de opvulling vermoedelijk geen milderende maatregelen
noodzakelijk zijn. Er wordt immers verwacht dat zich geen evenwichtig visbestand in de plas zal
ontwikkelen als gevolg van de diepte en de jonge leeftijd van de plas. De aanvoer van vis naar de plas
gebeurt hoofdzakelijk via watervogels, die viseitjes transporteren. Door verstoring en een beperkt
voedselaanbod is de jonge plas echter niet aantrekkelijk voor vogels. De kolonisatie van de plas door
vissen zal dan ook slechts traag op gang komen. Tegen dat met de opvulling van de plas wordt
begonnen, zal zich waarschijnlijk geen belangrijk visbestand hebben ontwikkeld.
7.5.2.2 Afwerkingsfase
Bij de inrichting van het gebied worden bij voorkeur geen te eutrofe bodems gebruikt. Deze zullen
immers aanleiding tot massale groei van ruderale soorten. Bij de afwerking wordt bij voorkeur eerst de
eutrofe teelaarde aangewend en vervolgens wordt hierop de nutriëntarmere klei - veen grond
gedeponeerd. Indien voldoende klei-veen grond voorhanden is, kan de eutrofe teelaarde ook worden
afgevoerd.
Bij de afwerking wordt gestreefd naar een plas-drassituatie, waarbij de diepte varieert van 15 tot 75cm
onder het maaiveld en indien gewenst met enkele diepere locaties (1,5m). Het reliëf van het
projectgebied daalt langzaam van de randen tot het centrum, waardoor het water hier zal
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 28 van 39
accumuleren. Door het ondiep houden van de plassen wordt de ontwikkeling van amfibieën en
insecten gestimuleerd. Door de geringe diepte kunnen de plassen in de zomer droogvallen, kunnen ze
verlanden en overgaan naar rietvegetaties, zeggenvegetaties of veenmosrijke laagvenen.
Het is belangrijk dat binnen de zone gestreefd wordt naar een open landschap met eerder lage
vegetaties. Alleen in de randzone (achter de bentonietwand) zijn bossen met hogere bomen mogelijk.
De voorziene afdeklaag is 0,5m dik en in principe voldoende voor levensorganismen en de fijne
wortels van bomen. Alleen bij het omwaaien van bomen bestaat de mogelijkheid dat gestort materiaal
terug aan de oppervlakte komt, wat gezien de aard van het materiaal niet gewenst is. Vandaar kan als
milderende maatregel voorgesteld worden om bijkomend een laag van 0,2m te voorzien, waardoor
een betere beworteling van de planten kan plaatsvinden. Deze laag wordt bij voorkeur opgezet met de
opzijgezette aarde/veen. In deze situatie is er bijgevolg een bewortelingslaag van 0,7m aanwezig, die
algemeen als voldoende wordt aanvaard. Indien er door een eventueel achterstallig onderhoud bomen
groeien die later omvallen, is de kans dat baggerspecie aan de oppervlakte komt zeer klein.
Het moet de bedoeling zijn om de plassen niet in te richten als visvijver. Deze inrichting is immers niet
in overeenstemming met de voorziene inrichting als groengebied. Visvijvers zijn meestal artificieel,
bevatten onnatuurlijke visbestanden, herbergen een arme fauna en flora en bevatten na verloop van
tijd eutroof water.
Om het gebied in de zomerperiode van voldoende water te voorzien is het noodzakelijk om de
bovenste meters van de bentonietwand terug af te graven. Hierdoor kan infiltratiewater uit de hogere
gebieden in het projectgebied terug opkwellen en zorgen voor een voldoende hoge waterstand. Een
verdere detaillering dient te worden opgenomen in het latere inrichtingsplan voor stedenbouwkundige
vergunning.
Op de randen van het projectgebied kan een essen-iepenbos worden voorzien of indien te vochtig een
wilgenbos of elzen-essenbos. Hiermee wordt een herstel van de vroegere uiterwaarden nagestreefd.
Voor de nabestemming dient een inrichtingsplan te worden opgesteld. Het gaat hier over een
praktisch plan waarop toekomstige aannemers zich kunnen richten. Op dit plan dienen de
visies/streefbeelden te worden aangegeven en dienen de locaties van de gewenste vegetaties te
worden afgebakend. Eveneens dient het reliëf in de nabestemmingszone te worden vastgelegd.
Op termijn dient ook een natuurbeheerplan voor het gebied te worden opgesteld. Na de afwerking van
de monodeponie (nabestemming) te hebben gerealiseerd, is het aangewezen om de fauna en flora
van het gebied gedurende enkele jaren op te volgen. De bekomen resultaten kunnen dan een leidraad
vormen om het natuurbeheerplan op te stellen. Om één en ander op te volgen is het wenselijk dat de
bestaande stuurgroep (zie milieuvergunning van Vande Moortel) hierbij een adviserende en
begeleidende functie kan vervullen bij de afwerking van het gebied. De toegankelijkheid van het
gebied (o.a. zachte recreatie) vormt een essentieel onderdeel van dit natuurbeheerplan, conform de
bijzondere milieuvoorwaarden i.k.v. nabestemming in de vergunning van Vande Moortel.
Bij de inrichting van het gebied dient men uiteraard rekening te houden met de potenties van het
gebied. Hieronder worden enkele aandachtspunten aangehaald.
Het in te richten gebied maakt deel uit van de vallei van de Schelde. Bij de inrichting dient het
natuurlijke reliëf van de vallei zoveel mogelijk te worden nagebootst. De riviervallei bestaat uit een
zomerbedding en winterbedding. De zomerbedding wordt begrensd door een oeverwal. Achter de
zomerbedding bevindt zich de winterbedding met komgronden waarin zich een natuurlijke vegetatie
heeft ontwikkeld: moerassen, ondiepe tijdelijke plassen en moerasbossen. De winterbedding wordt
begrensd door een verhoogde oeverwal met alluviaal bos van het essen-olmentype. In het MER
Vande Moortel nv werd reeds een visie/streefbeeld voor het projectgebied ontwikkeld. (zie Figuur 3).
De afwerking moet o.a. gebeuren met de klei-veenlaag die tijdens de winning op de zijkanten werd
gestapeld.
De kolonisatie van het gebied kan gebeuren vanuit de waardevolle vegetaties en populaties (o.a.
amfibieën, zoetwater-invertebraten) uit de omgeving. In het MER Vande Moortel nv werd het
(gedeeltelijk) behoud van waardevolle biotopen reeds vooropgesteld.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 29 van 39
7.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
7.6.1
Referentiesituatie
Het projectgebied situeert zich in de provincie Oost Vlaanderen op het grondgebied van de gemeente
Oudenaarde. Het studiegebied behoort tot het traditionele landschap ‘Scheldevallei van Gent tot
Doornik’, (code 921020).
Het projectgebied is gelegen in de Scheldevallei langs de Schelde, de hoogteligging bedraagt ca.
+10mTAW. Niveauverschillen kunnen aanwezig zijn ter hoogte van oeverwallen, het jaagpad en
vooral door het afgraven van klei. De overgang van de vallei naar het interfluvium aan de oostzijde
verloopt op sommige plaatsten relatief steil (vb. ter hoogte van het bos van Ename). Aan de westelijke
zijde van de Scheldevallei komt een zachtglooiend heuvelland voor. De vallei zelf is hier veel breder
en de overgang is geleidelijk.
De Scheldevallei wordt ter hoogte van het studiegebied gekarakteriseerd door een open tot halfopen
meersenlandschap, dat bestaat uit graslanden, akkers, een oude meander en open waterpartijen
(ontginningen steenbakkerijen). Opgaande elementen komen voor op perceelgrenzen en langs de
oude meander en bestaan vooral uit oude knotwilgen en populieren. Op de linkeroever worden grote
oppervlaktes ingenomen door het RWZI, het containerpark, de steenbakkerij en industriële bebouwing
ten zuiden van de spoorlijn. Het valleigebied ten noorden van het RWZI bestaat uit graslanden met
talrijke kleine landschapselementen. Aan westzijde van het studiegebied ligt de bebouwing van Eine
en Oudenaarde. Op de rechteroever bestaat de vallei vooral uit graslanden, kleine bospercelen,
vijvers, vergraven terreinen en de archeologische site Ename. Het gebied wordt begrensd door de
bebouwing van Ename en Nederename.
De ankerplaats ‘Dorpskern en archeologische site Ename en bos ‘t Ename’ (code A40044) is gelegen
ten zuiden op korte afstand van het projectgebied. Deze ankerplaatsen overlappen met de relictzone
‘Scheldevallei van Oudenaarde tot Gavere’. De archeologische site bevindt zich op een verheven punt
in de Scheldevallei, op een zandige rug. Het Bos ’t Ename is op een steile oostelijke dalwand gelegen.
De site van Ename werd reeds in de Romeinse tijd als landbouwgrond gebruikt. Vanaf 984 werd
Ename een handelsnederzetting met burcht. Van de vroeg Romaanse kerk zijn enkel de funderingen
bewaard gebleven, hierboven staat de huidige St.-Laurentiuskerk. Er zijn resten van de oude abdij van
Ename, ontstaan rond 974. Deze speelde een grote rol op de grens tussen het Duitse Rijk en het
e
de
Franse Rijk Van de 11 tot de 18 eeuw was het bos eigendom van de Benedictijnenabdij van
Ename. De archeologische site werd tot een archeologisch park en openluchtmuseum uitgebouwd
met een grote pedagogische waarde.
De Schelde en het zuidelijk deel van de oude meander ter hoogte van het projectgebied zijn
aangegeven als lijnrelict. Puntrelicten in de directe omgeving van het projectgebied zijn de St.
Eligiuskerk van Eine, de St. Vaastkerk van Nederename, de dorpskern en de archeologische site van
Ename. In de rest van het studiegebied zijn er nog talrijke puntrelicten gelegen.
Ter hoogte van het studiegebied komen met uitzondering van de archeologische site van Ename die
als monument is beschermd, geen andere beschermde monumenten, landschappen of
dorpsgezichten voor. Niet-beschermde bouwkundige erfgoedelementen zijn niet aanwezig binnen het
projectgebied. De alluviale vlakte van de Scheldevallei is evenwel een gebied met potentiële
archeologische vindplaatsen.
Het projectgebied ten zuiden van de oude Schelde meander tot aan de talud van de spoorlijn wordt
ingenomen door een recent gegraven plas en vergraven, opgehoogde terreinen. Deze gronden
worden momenteel vooral ingenomen door grasland; tussen de plas en de oude meander zijn ze
begroeid met ruderale vegetatie en kleine struiken of voorzien van stapelzones. Enkele percelen
tegen de spoorweg zijn nog intact en zijn ingenomen door hooiland en begrensd door knotwilgen.
Deze percelen vormen vermoedelijk nog restanten van de voormalige hooilanden van de abdij Ename
en dateren van de Middeleeuwen. Het landschap in deze zone is er overwegend open. Deze zone
wordt oostelijk begrensd door de bebouwing van Nederename. Tussen de waterplas en het jaagpad
komt een talud van 2-3 m voor, waardoor het zicht op het achterliggend valleigebied vanaf het
jaagpad ontnomen is.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 30 van 39
Negatieve beelddragers in het studiegebied zijn de steenbakkerij, de bebouwing rond de visvijvers, de
spoorlijn, (industriële) bebouwing, bruggen en de hoogspanningslijn in het zuidwesten. Ook de meeste
grote visvijvers ogen vrij onnatuurlijk. Positieve beelddragers zijn de oude meanderdelen, knotbomen
en bomenrijen, grachten met moerasvegetatie, de meersen met halfnatuurlijke graslanden en kleine
waterpartijen.
7.6.2
Effectbeoordeling en milderende maatregelen
Bij de aanleg van het waterkerend scherm (bentoniet) zullen over een beperkte oppervlakte
geomorfologische elementen verwijderd worden, de oorspronkelijke grondstructuren zullen plaatselijk
doorbroken worden. De vegetatie zal plaatselijk verdwijnen waardoor de kwaliteit van de biotopen zal
verlagen en de landschapsecologische verstoring zal toenemen. De schaal waarop deze effecten
optreden is echter klein, waardoor het effect als beperkt negatief (-1) wordt beschouwd.
Eveneens zal ook een omheining worden aangebracht rond het terrein en zal een werfkeet (6m x
18m) geïnstalleerd worden. Er worden op deze manier landschapselementen toegevoegd aan het
landschap. Hierdoor zal een tijdelijke verstoring van de landschapsbeleving (-1) optreden.
De stapelplaatsen van grond op het terrein vormen tijdelijk een negatieve beelddrager in het
landschap. Een deel van de grond zal tijdens de nabestemming gebruikt worden voor afdeklaag van
de gestorte baggerspecie, waardoor de grondhopen op termijn uit het landschap zullen verdwijnen.
Tijdelijke opslagplaatsen van aangebrachte baggerspecie mogen niet hoger zijn dan 3m om
landschappelijk niet als storend te worden bevonden.
De geplande afwerking van het projectgebied bestaat uit een plas-dras situatie met moerassen,
plassen en natte graslanden. Het gebied wordt toegankelijk gemaakt voor zachte recreatie. Bij
voorkeur wordt er gestreefd naar een gevarieerd halfopen landschap met reliëfelementen, moerassen,
open waterpartijen, alluviale bosjes en knotwilgen op perceelsranden. Structureel maakt het
projectgebied deel uit van de vallei van de Schelde, zodat ook bij de inrichting gekozen dient te
worden voor de inrichting als deel van een vallei. De nabestemming zal resulteren in de opheffing van
de abiotische, landschapsecologische en functionele verstoring. Dit vormt landschappelijk een positief
effect. De oorspronkelijke geomorfologische elementen en structuren kunnen echter niet hersteld
worden, waardoor de informatie die het landschap en de bodem als een archief in zich dragen niet
meer beschikbaar is.
Om een landschapsbeleving bij de nabestemming mogelijk te maken, moet aandacht besteed worden
aan de toegankelijkheid van het gebied. Hiervoor wordt bij voorkeur op de hogere plaatsen in het
gebied een wandelpad voorzien. Hierbij dient ook aandacht besteed dat de ecologische waarden van
het gebied zo weinig mogelijk worden gestoord.
Het verlies van het oorspronkelijk landschappelijk erfgoed (meersen, kombodems) kan niet gemilderd
worden. Kleine landschapselementen (knotwilgen op perceelsgrenzen) kunnen wel gedeeltelijk
hersteld worden.
Voor zover dit nog niet uitgevoerd of gepland is, dient de locatie voor de aanleg van het waterkerend
scherm onderworpen te worden aan een archeologisch onderzoek. Ten aanzien van het
archeologisch erfgoed verwijzen we naar art. 8 van het decreet betreffende de bescherming van het
archeologisch patrimonium van 30 juni 1993 inzake vondstmeldingsplicht.
7.7 Mens – mobiliteit
7.7.1
Referentiesituatie
Langs de westzijde van het projectgebied loopt de trekweg Voor Eine. De route is aangeduid als
fietsroute over lange afstand. De weg is ca. 3m breed en is bekleed met asfalt. De Scheldekant, aan
de overzijde van de Schelde, is aangeduid als hoofdfietsroute. Beide paden maken deel uit van het
fietsknooppuntennetwerk en van de recreatieve fietsroute Scheldevalleiroute II. Voor Eine is gelegen
tussen knooppunten 86 (kruispunt Lotharingenstraat) en 81 (kruispunt met Ohiostraat).
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 31 van 39
De N441 en de Nederenamestraat zijn aangeduid als functionele fietsroute, de Abdijstraat en Van
Torhoutstraat als alternatieve functionele fietsroute.
Het projectgebied is gelegen in de Scheldevallei te Oudenaarde. Langs de westzijde van het
projectgebied, op ca. 20m, loopt de Schelde. De noordzijde van het projectgebied wordt begrensd
door een oude Scheldearm.
Het projectgebied wordt aan de zuidzijde begrensd door spoorlijn 89 Denderleeuw – Kortrijk, die in
gebruik is voor personenvervoer, maar die niet beschikbaar is voor goederenvervoer.
Het projectgebied is voor verkeer enkel toegankelijk via de Lotharingenstraat, waarop een reeds
gebruikte werfweg aansluit die, parallel met de trekweg, naar het projectgebied loopt. De N441 en de
N46 vormen belangrijke invalswegen naar het projectgebied. De N441 bestaat onder meer uit de
Ohiostraat, de Graaf van Landaststraat en de Oudstrijdersstraat, alle gecatalogeerd als stedelijke
verdeelweg (lokale weg type II). De N441 sluit aan op de Westerring (N60), gecatalogeerd als primaire
weg type I. Via de N60 kan men de E17 in De Pinte bereiken. De N46 omvat onder meer de
Nederenamestraat en wordt gecatalogeerd als secundaire weg type II. De N46 sluit aan op de E40 in
Erpe-Mere. De Lotharingenstraat wordt gecatalogeerd als lokale weg type III en is voorzien van een
fietspad aan beide zijden. Er zijn geen voetpaden.
In de referentiesituatie wordt de theoretische capaciteit van de beschouwde wegen nergens
overschreden, alsook niet de capaciteit in functie van de verkeersleefbaarheid. Er is op dit ogenblik
nog geen zicht op de timing met betrekking tot de heraanleg van de N441 en N46. Er wordt in het
kader van dit MER uitgegaan van het scenario dat de heraanleg nog niet gerealiseerd is in de
referentiesituatie.
7.7.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen
Tijdens de inrichtingsfase worden geen problemen inzake verkeersafwikkeling en
verkeersleefbaarheid verwacht. Indien de inrichtingsfase zich over een langere periode uitstrekt, zal
de impact nog lager zijn.
Gezien het transport van het te bergen materiaal voornamelijk via schepen gebeurt, zullen de
sporadische vrachtwagentransporten tijdens de exploitatiefase de bezettingsgraad van de wegen
nauwelijks tot niet beïnvloeden.
De vrachtwagens of dumpers zullen wel de trekweg dienen over te steken om de bergingslocatie te
bereiken. Hierbij geniet het gebruik van vrachtwagens (groter laadvermogen) de voorkeur, omdat het
aantal oversteken dan meer dan gehalveerd kan worden. Er zullen tevens volgende preventieve
maatregelen genomen worden:
- plaatsing, ter hoogte van de oversteekplaats (inrit/uitrit) van de Trekweg, van duidelijke
signalisatie om zwakke weggebruikers te waarschuwen (uitrijdende vrachtwagens);
- plaatsing ter hoogte van de oversteekplaats van de Trekweg van duidelijke signalisatie om het
werfverkeer te waarschuwen (gevaarsbord en/of voorrangsbord),
- duidelijke, schriftelijke instructies door de exploitant te verstrekken aan alle contractors op de
werf (door de contractors te ondertekenen voor ontvangst), in verband met het feit dat de
Trekweg een fietsroute is.
Cijfers met betrekking tot het aantal gebruikers zijn niet beschikbaar (bron: dienst Toerisme, stad
Oudenaarde). Om te beoordelen of de voorziene preventieve maatregelen voldoen, wordt daarom
postevaluatie voorgesteld. Er wordt voorgesteld dat de exploitant binnen het jaar na start van de
exploitatie een technisch evaluatierapport laat opstellen door een verkeersdeskundige waarbij een
telling van het aantal zwakke weggebruikers wordt uitgevoerd, met inbegrip van de zomermaanden.
Het rapport dient te evalueren of een tijdelijke omleidingsweg voor het toegelaten verkeer op het
jaagpad dan wel het gebruik van een transportband over de Trekweg voor de baggerspecie
noodzakelijk is in functie van de verkeersveiligheid.
Onderaannemers kunnen de N441 (Ohiostraat) en de N46 (Nederenamestraat) gebruiken om het
hoger wegennet te bereiken. Rekening houdende met de capaciteit van beide wegen en de nodige
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 32 van 39
transporten van onderaannemers wordt aanbevolen om via de N441 de E17 en de E40 te bereiken,
daar hier het laagst aantal gehinderden aanwezig zijn.
7.8 Mens – hinder en gezondheid
7.8.1
Referentiesituatie
Het projectgebied is gesitueerd in de stad Oudenaarde in de provincie Oost-Vlaanderen. De stad
Oudenaarde telt 13 deelgemeenten: Oudenaarde, Bevere, Edelare, Eine, Ename, Heurne, Leupegem,
Mater, Melden, Mullem, Nederename, Volkegem en Welden. Het projectgebied bevindt zich op de
grens van de deelgemeenten Ename en Eine.
In de omgeving van het projectgebied (straal van 500m t.o.v. het projectgebied) zijn er naar schatting
een 1000-tal inwoners. Voor de situering van de woonzones en dorpskernen wordt verwezen naar het
gewestplan (Figuur 2).
Er zijn 3 kwetsbare locaties binnen het studiegebied, met name 2 scholen en 1 kinderdagverblijf met
in het totaal ca. 416 kinderen. Binnen het studiegebied zijn in het totaal 8 bedrijven aanwezig. Er zijn
geen sportinfrastructuren binnen het studiegebied gelegen.
Er zijn 3 fietsroutes waarvan het traject in het studiegebied komt (dus binnen een straal van 500m.
van het projectgebied). Gegevens over het aantal recreatieve gebruikers van deze routes zijn niet
beschikbaar. De Scheldevalleiroute II passeert langs de Trekweg. Tijdens de exploitatiefase moeten
de dumpers of vrachtwagens die baggerspecie naar de opvulzone transporteren deze route
oversteken.
Het projectgebied bevindt zich in een landelijke omgeving. Het projectgebied maakt geen deel uit van
een industriële hotspotzone voor fijn stof. In het studiegebied bedraagt de jaargemiddelde PM10waarde ca. 25-30µg/m³. De daggemiddelde PM10-grenswaarde van 50µg/m³ wordt gemiddeld 20 à 30
keer per jaar overschreden. De WHO-advieswaarden worden dus overschreden (zij het relatief
beperkt in vergelijking met stedelijke gebieden).
De ontginning is geen Seveso-inrichting. Er zijn geen Seveso-inrichtingen in het studiegebied gelegen.
7.8.2
Effectbeoordeling geplande toestand en milderende maatregelen
In het kader van blootstelling aan geluid werd door de deskundige geluid als milderende maatregel
een correcte opstelling van de kraan op het ponton (met relevante deelbronnen weg van de kritische
oostelijke bewoningen) voorgesteld. Verder worden in de discipline geluid nog enkele aanbevelingen
gedaan die de impact verder kunnen milderen. Vanuit onderstaande discipline wordt als bijkomende
mildering voorgesteld om het tijdstip en de verwachte duur van de voorbereidende werkzaamheden
tijdig en duidelijk mee te delen aan de omwonenden.
De stofvorming tijdens de inrichtings- en exploitatiefase is als verwaarloosbaar tot beperkt te
beschouwen, waardoor buiten de milderende maatregelen van discipline lucht geen bijkomende
maatregelen gemeld dienen te worden.
De mogelijkheid tot geurhinder is afhankelijk van de samenstelling van de baggerspecie. In
tegenstelling tot slib van waterzuiveringsinstallaties is het gehalte aan organisch materiaal van de
baggerspecie eerder beperkt. De specie dat hier definitief geborgen wordt, is reeds geconsolideerd
zodat kan aangenomen worden dat eventuele geurvormende componenten verdwenen zijn. Niettemin
kan de emissie van geurvormende componenten niet volledig uitgesloten worden en dit voornamelijk
in warmere perioden en vlakbij de stockage.
7.9 Overige discipline: lucht
7.9.1
Referentiesituatie
Het projectgebied bevindt zich in een landelijke omgeving. Het projectgebied maakt geen deel uit van
een industriële hotspotzone voor fijn stof. Er bevindt zich geen meetstation in de onmiddellijke
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 33 van 39
omgeving van het projectgebied. Op basis van de interpolatiekaarten van VMM kan geconcludeerd
worden dat momenteel aan de grens- en richtwaarden i.v.m. NO2 en PM10 worden voldaan. De
jaargemiddelde PM10-waarde bedraagt 25-30µg/m³. De daggemiddelde PM10-grenswaarde van
50µg/m³ wordt gemiddeld 20 à 30 keer per jaar overschreden. Dit is minder dan de toegestane 50
overschrijdingen. Er wordt dus aan de norm voldaan.
7.9.2
Effectbeoordeling geplande situatie en milderende maatregelen
De werkzaamheden die zullen gepaard gaan met de aanleg van de werfkeet en de bentonietwand,
inclusief drainagesysteem, zullen leiden tot enige zandverstuiving. De duur van deze werken is echter
beperkt in de tijd en de stofvorming zal zeer gering zijn.
Tijdens de exploitatiefase kan enkel stof gevormd worden bij de tijdelijke stockage en bij het transport
en de overslag. Op basis van de hierboven vermelde emissieberekeningen kan geconcludeerd
worden dat zowel de tijdelijke stockage als de overslag en het transport van specie niet tot significante
stofemissies zal leiden. Hierbij werd verondersteld dat de specie zeer vochtig en nauwelijks
stuifgevoelig is.
Wanneer de specie echter tijdelijk naast de vijver gestockeerd wordt, zal de buitenste laag enigszins
uitdrogen en kan dit aanleiding geven tot stofvorming. Dit kan vermeden worden door de tijdelijke
stockage zo kort mogelijk te houden. Indien de specie gedurende langere tijd op het droge
gestockeerd wordt, moeten maatregelen getroffen worden om stofhinder te vermijden, bv. het
besproeien van de hoop.
De berging zelf gebeurt onder water met een glijtrechter of een splijtbak en kan niet tot stofvorming
leiden. Bij het vullen van de drijvende bak (of het rechtstreeks opvullen van de deponie) met een
kraan dient de valhoogte beperkt gehouden te worden.
De (tijdelijke) werfwegen dienen indien nodig vochtig gehouden (voornamelijk bij droge en winderige
weersomstandigheden), verharde werfwegen dienen daarnaast regelmatig gereinigd te worden. Dit
zowel tijdens de inrichtings- als tijdens de exploitatiefase. Daarnaast is onderhoud van de wegen
belangrijk. Putten in de weg moeten hersteld worden.
De exploitant dient rekening te houden met de nieuwe wetgeving rond beheersing van niet-geleide
stofemissie (Vlarem II, Hoofdstuk 4.4.7) o.a. met betrekking tot het uitschrijven van procedures en
instructies.
Rekening houdend met de aard van de materialen en bovenvermelde milderende maatregelen, zal
stofhinder in de omgeving van de site maximaal vermeden worden.
M.b.t. geur kan gesteld worden dat de geborgen specie (onder water) niet tot geurhinder zal leiden.
De kans op geurhinder afkomstig van de tijdelijke stockage (boven water) is zeer gering gezien de
baggerspecie betreft met een vrij gering gehalte aan organisch stof en weinig beladen met
geurvormende componenten. Bovendien is de tijdelijke stockage beperkt in volume en zal ze niet altijd
nodig zijn. Het kan evenwel niet volledig uitgesloten worden dat vlakbij de stockage in warmere
periodes kortstondig geur waar te nemen is. De tijdelijke stockage bevindt zich echter ver van de
omliggende woningen, er wordt geen geurhinder ter hoogte van de woningen verwacht.
Vanuit het voorzorgsprincipe is het aanbevolen om tijdens warme periodes de tijdelijke stockage zo
beperkt mogelijk te houden en de specie in die periodes zo snel mogelijk onder water te stockeren.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 34 van 39
8 MONITORING EN EVALUATIE
Zoals eerder bij de diverse disciplines uitgebreider vermeld dienen volgende monitoringen en
evaluaties opgevolgd te worden:
- ingangscontrole van de aangevoerde specie
- controle draagkracht van het zand uit de vijver (als aanvulling van de vijveroever om een strook
van 10m te kunnen garanderen)
- controle goede uitvoering en stabiliteit waterkerend scherm
- controle stabiliteit spoorwegtalud
- periodieke controle oevers van de vijver i.k.v. mogelijke erosie
- dagelijkse actie inzake morsverliezen
- controle geschiktheid specie als slecht doorlatende afdichtlaag
- periodiek uitkuisen van bezinkingsbekken
- controle drainagesysteem tijdens inrichtings- en exploitatiefase
- opstellen en uitvoeren monitoringsprogramma i.k.v. grondwaterkwaliteit, grondwaterkwantiteit en
oppervlaktewaterkwaliteit Schelde en vijver (vissen)
- onderhoud van geluidsarme machines
- opvolging vegetatie na afwerking monodeponie i.k.v. later op te stellen natuurbeheerplan
- postevaluatie i.k.v. oversteken Trekweg
- onderhoud werfwegen
- indien nodig besproeien van tijdelijke stockage
- periodiek rapporteren aan een opvolgingscommissie
9 LEEMTEN IN DE KENNIS
De chemische en fysische eigenschappen van de aan te leveren baggerspecie kunnen sterk variëren,
waardoor de exacte samenstelling van het afvalwater, welke geloosd zal worden in de Schelde,
eveneens niet gekend zal zijn. Ook de verandering van de kwaliteit van het vijverwater is hierdoor niet
voorspelbaar. Hierdoor is een strikte opvolging van het vooropgestelde monitoringsprogramma inzake
grondwater en oppervlaktewater noodzakelijk.
Om een goede en kwalitatieve uitvoering van het waterkerend scherm te verkrijgen dient de diepte
van de onderliggende kleilaag goed gekend te zijn. Ten einde de diepte van het scherm zo goed
mogelijk op voorhand te kunnen vastleggen is het aangewezen om op voorhand om de 25m een
dieptesondering uit te voeren in de as van het uit te voeren scherm zodat men de exacte diepte van
het waterkerend scherm rondom de groeve kan bepalen.
Met betrekking tot de evaluatie van de mogelijke effecten i.k.v. fauna en flora worden geen essentiële
leemten in kennis gedefinieerd. De vastgestelde leemten worden opgevangen door monitoring van de
waterkwaliteit en het visbestand tijdens inrichtings- en exploitatiefase en door het latere op te stellen
inrichtingsplan en natuurbeheerplan, inclusief monitoringprogramma.
De intensiteit van de Trekweg is momenteel niet gekend. Echter wordt deze leemte opgevangen door
de voorgestelde postevaluatie.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 35 van 39
10 S YNTHES E VAN DE MILIEU-EFFECTEN EN
MILDERENDE MAATREGELEN, EINDBES P REKING
Uit de bespreking per discipline is gebleken dat het project milieueffecten met zich mee brengt, welke
een impact hebben op de kwaliteit van het leefmilieu en het landschap. Deze effecten variëren van
zeer significant negatief tot zeer significant positief.
De beoordeling van de effecten gebeurt o.b.v. expert judgement en is –waar dit mogelijk is- gebaseerd
op cijfermatige gegevens. Bij het voorstellen van maatregelen wordt aangegeven of deze al dan niet
als dwingend dient te worden beschouwd (D).
Hieronder worden per discipline de voornaamste negatieve effecten en de corresponderende
milderende maatregelen samengevat. Mits rekening houdend met de milderende maatregelen,
worden
in
de
meeste
gevallen
geen
noemenswaardige
milieueffecten
verwacht.
W&Z MER Oudenaarde
8/07/2014
blz 36 van 39
Tabel 5
Synthese van de milieueffecten en milderende maatregelen per discipline
Discipline
Effect
Bodem
Verdichting van bodemprofiel en bodemstructuur, met een
wijziging van het bodemvochtregime t.g.v. o.a. het
berijdbaar maken van de werfzone, aanvoer en opslag
materialen, plaatsen waterkerend scherm, werfkeet,
inrichten bezinkingsbekken….
Wijzigen bodemgebruik en –geschiktheid tijdens de
inrichting- en exploitatiefase van vegetatie naar industrieel
bodemgebruik
Grondwater
Oppervlakte- en
afvalwater
Beoordeling
effect
0 / -2
Maatregelen en suggesties
-1
Na exploitatie zal bij nabestemming een plasdras
situatie met zachte recreatie voorzien worden. Voor
de afdichtlaag (totaal 0,7m) dient de bodemkwaliteit
te voldoen aan de Vlarebo-normen voor hergebruik
op terreinen van bestemmingstype I.
0
Bodemerosie aan de oevers van de vijver tijdens
inrichtings- en exploitatiefase
Mogelijke zettingen van talud spoorweg en talud vijver
tijdens inrichtings- en exploitatiefase
0 / -2
Periodieke opvolging taluds vijver (D)
0
0 / -1
0
Mogelijke bodemverontreiniging bij morsverliezen tijdens
lossen en transport of bij accidenten
Wijziging diepere ondergrond
Wijziging grondwaterregime t.g.v. aanbreng bentonietwand
tijdens inrichtingsfase en exploitatiefase
-1
Wijziging
grondwaterregime
tijdens
nabestemmingsfase – uitdroging t.g.v.
bentonietwand – geen plas-dras situatie
-3
0
Na exploitatie dienen bijkomende verhardingen van
het terrein verwijderd te worden en een plas-dras
situatie gecreëerd te worden
Wijziging grondwaterkwaliteit t.g.v. morsverliezen
-2
Wijziging grondwaterkwaliteit t.g.v. lek in bentonietwand
-1
Wijziging waterkwaliteit Schelde en vijver tijdens
inrichtingsfase
Wijziging waterkwaliteit vijver tijdens exploitatiefase
0
Periodieke controle taluds (D), voldoen aan
eventueel opgelegde voorwaarden door Infrabel (D),
stabiliteitsdeskundige raadplegen
Dagelijks opkuisen van morsverliezen (D) en direct
saneringsmaatregelen treffen indien nodig
Aanbrengen en onderhouden drainagesysteem rond
de bentonietwand (D), periodieke controle
waterpeilen in peilbuizen in en rondom de groeve en
in de bijgeboorde peilbuizen (D)
Bentonietwand minimaal 1m afgraven (D) en
drainagesysteem afkoppelen (D) – monitoring plasdras situatie, periodieke controle waterpeilen in
peilbuizen in en rondom de groeve en in de
bijgeboorde peilbuizen (D)
Dagelijks opkuisen van morsverliezen (D) en direct
saneringsmaatregelen treffen indien nodig
Periodieke controle waterkwaliteit in peilbuizen in en
rondom de groeve (D)
Peil vijver tijdens berging lager houden dan
grondwaterpeil rondom de groeve – periodieke
controle waterkwaliteit in peilbuizen in en rondom de
groeve
-
-1
Monitoring kwaliteit water (D)
W&Z MER Oudenaarde
9/07/20148/07/2014
en
na
aanwezige
0
-3
Beoordeling
resterend effect
0/-1
0
0
0
0/+1
0
0
0
Discipline
Effect
Wijziging waterkwaliteit Schelde tijdens exploitatiefase door
lozing water na passeren bezinkingsbekken
Geluid
Fauna en flora
Beoordeling
effect
0/-1
Wijziging waterkwaliteit Schelde tijdens en na
nabestemmingsfase
Wijziging afvoerregime/infiltratiemogelijkheden hemelwater
tijdens inrichtings- en exploitatiefase
0
Wijziging afvoerregime/infiltratiemogelijkheden hemelwater
tijdens en na nabestemmingsfase
0/-1/-2
Wijziging immissie
0/-1/-2
Trillingshinder
Verkeersgeluid
Effecten op de biotopen tijdens inrichtings- en
exploitatiefase
0
0
-1
Effecten t.g.v. geluid tijdens inrichtingsfase
-2
Effecten op vissen tijdens de exploitatiefase
-2
W&Z MER Oudenaarde
9/07/20148/07/2014
-2
Maatregelen en suggesties
Op basis van de beschikbare informatie wordt de
impact van de lozing als aanvaardbaar en nietsignificant beoordeeld. Een correcte monitoring na
opstart van het project is aangewezen:
- Regelmatig en op representatieve tijdstippen, dient
opgevolgd te worden of aan de vooropgestelde
lozingsconcentraties wordt voldaan (D)
- Op een representatief tijdstip (als de stortplaats
een tijdlang in gebruik is) dient nagegaan of er
andere verontreinigingen in het percolaatwater
aanwezig zijn (vb decaBDE afkomstig van de
textielregio), en dit op basis van de samenstelling
van de aangevoerde gronden. Zo nodig dienen
passende maatregelen getroffen te worden en
lozingsvoorwaarden vooropgesteld. (D)
Aanbrengen en onderhouden drainagesysteem rond
de bentonietwand (D), periodieke controle
waterpeilen in peilbuizen in en rondom de groeve en
in de bijgeboorde peilbuizen (D)
Bentonietwand minimaal 1m afgraven (D) en
drainagesysteem afkoppelen (D) – monitoring plasdras situatie, periodieke controle waterpeilen in
peilbuizen in en rondom de groeve (D) – indien te
hoge waterstanden afwatering via drainage mogelijk
maken
Gebruik van goed onderhouden machines die
voldoen aan Europese directive 2000/14/EG en KB
betreffende het geluidsvermogen van materieel voor
gebruik buitenshuis 2002/22179
Werkzaamheden beperken tot dagperiode
Creëren plas-/dras situatie na afwerkingsfase
Bijkomend bij vooropgestelde 0,5m afdichtlaag nog
0,2m extra bewortelingslaag aanbrengen.
Aanleg bentonietwand en drainage buiten het
broedseizoen (zie vroeger) (D) – gebruiken van
geluidsarme machines
Controle tijdens de zomerperiode op eventuele
Beoordeling
resterend effect
0
0
0
0
0/-1
0
0
+3
0
0
Discipline
Landschap,
bouwkundig
erfgoed en
archeologie
Mens-mobiliteit
Mens – hinder en
gezondheid
Lucht
Effect
Beoordeling
effect
Ecotoxicologische effecten oppervlaktewater tijdens de
exploitatie
Ecotoxicologische effecten waterbodem tijdens de
exploitatie
Eutrofiëring
Wijziging landschapsstructuur
0
vissterfte (kans dat dit voorkomt, is zeer klein)
-
0
0/-1
-
0/-1
0
-1
Creëren plas-dras situatie met zachte recreatie –
doch de verdwenen landschapsstructuur kan niet
meer hersteld worden
0
-1
Wijziging landschapsbeeld en ) beleving
-1/0
0
+2
Wijziging bouwkundig en archeologisch erfgoed
Verkeersgeneratie en verzadigingsgraad
Verkeersveiligheid
0
0
-1
Verkeersleefbaarheid
Blootstelling aan geluid en trillingen
0 / -1
0/-1/-2
Blootstelling aan luchtverontreiniging en geur
Stofvorming
0
0
Transportemissies – verbrandingsgassen
0
Geurhinder
0
Tussentijdse stapelplaats specie niet hoger dan 3m
Creëren plas-dras situatie met zachte recreatie –
toegankelijk maken van het gebied d.m.v.
wandelpad
Postevaluatie (D) inzake de verkeersveiligheid bij
oversteken dumpers/vrachtwagens over de
Trekweg
Route via N441 en N60 aanbevolen
Gebruik van geluidsarme machines tijdens
dagperiode en communicatie naar omwonenden
Tijdens droge periodes tijdelijke stockage
besproeien – lage valhoogte vanuit kraan in
drijvende bak
Werfwegen vochtig houden – onderhoud van de
wegen
Tijdelijke stockage tijdens warmere periodes
minimaal houden
W&Z MER Oudenaarde
9/07/20148/07/2014
Maatregelen en suggesties
Beoordeling
resterend effect
0
0
0
0
0/-1
0
0
0
0

productinfo Gyvlon-mix

Meisjeskoor Amaranthe Oudenaarde werk van oa Britten en Rutter

opzet workshops DIY Class leerjaar 4

KMO-Beleid. Reglement gemeentelijke

Download de pdf - Kwaliteitsdienst Beton

1. Gyselinck Erik 2. Gyselinck Erik 3. Vandevoorde Véronique 4

Download de haltelijst in PDF

Daguitstap naar zusterstad Oudenaarde

OUDENAARDE, BELEEF HET!