ook bekend als Catfancy

Polydactylie en de wereld van de kattenverenigingen
(ook bekend als Catfancy)
Messybeast De Polydactyle Maine Coon
Schrijver: Sarah Hartwell
http://www.messybeast.com/catarchive.htm
Vertaald en gepubliceerd met toestemming van Sarah Hartwell.
Bij de vertaling is de volgorde gewijzigd en zijn toevoegingen gemaakt door de vertaler:
Marjan Boonen, Cattery Boonland, Nederland.
Polydactylie en de wereld van de kattenverenigingen (ook bekend als Catfancy)
Historisch gezien besloeg de polydactyle kat zo’n 40% van alle originele ongeregistreerde Maine
Coon katten. Er wordt beweerd dat de extra tenen dienst deden als sneeuwschoenen om deze ruige
katten te helpen in de winter van het besneeuwde New England (de meest noordoostelijke regio van
de Verenigde Staten). Verhalen uit de plaatselijke folklore vertelden dat deze katten krachtige jagers
waren die hun grote poten gebruikten om levende vis te vangen en deze verse vis zelf mee naar huis
namen om hun eigenaren te voeden! De ras standaard stond echter geen polydactyle Maine Coons
toe en eiste een normaal samengestelde poot. Omdat polydactylie in de Maine Coon op autosomaal
dominante wijze vererft, kon de eigenschap eenvoudigweg uit het ras gefokt worden door alleen met
non-polydactyle Maine Coons te fokken. De eigenschap werd opzettelijk uit de Maine Coon gefokt en
slechts betrekkelijk recent zijn pogingen ondernomen om hem weer geaccepteerd te krijgen.
Omdat de eigenschap er opzettelijk uitgefokt werd, lijkt hij door velen geassocieerd te worden met het
begrip “schadelijke misvorming”. Ook zijn er zelfs (zeer foutieve) berichten geplaatst op Usenet (een
oud soort tekstuitwisselingsysteem) dat “de polydactyle kat bijna altijd nog een extra soort afwijking
heeft”.
Veel stamboekvoerende verenigingen zullen zonder probleem kattenrassen accepteren die
ontstaan zijn uit mutaties, die dodelijke of kreupel makende effecten kunnen hebben. Een voorbeeld
is de spina bifida (open rug) bij de Manx. Ze weigeren echter de polydactyle kat als raskat of als
rasvariant. Sommige kattenliefhebbers vinden het juist dat verenigingen weigeren om polydactyle
katten te accepteren, omdat ze bang zijn dat fokkers katten zullen fokken met een overmatig aantal
tenen aan elke poot die de kat gehandicapt kunnen maken. Omdat polydactylie echter niet op die
manier werkt en het aantal tenen een maximum blijkt te hebben, zijn dergelijke angsten voor het
overgrote deel ongegrond. Daarnaast zou de rasstandaard kunnen worden aangepast met een
maximum aantal tenen voor kattenrassen met polydactylie om zo dit fokdoel te ontmoedigen.
Polydactylie is ook een van de eigenschappen van het PixieBob ras. De eerste voorschriften voor dit
ras beval aan dat alleen PixieBobs met normale poten op show geaccepteerd zouden worden. Wat één
vereniging niet accepteerde, werd door een ander wel geaccepteerd. Aldus worden er naast de
American Polydactyl, PixieBob en de Polydactyle Maine Coon andere polydactyle rassen ontwikkeld,
waaronder de Hemingway Sphynx (een haarloze polydactyle kat) nu de Dossow Cat genoemd en de
polydactyle Munchkin (een polydactyle kat met korte poten). De Mojave Spotted (voorheen de
Hemingway Spotted) is ontwikkeld door Bengaalse kat x Polydactyle kat kruisingen. Verschillende
fokkers in Illinois werken momenteel aan een polydactyle kat met gekrulde oren, genaamd Impian
(voorheen Tulips genoemd). Impians werden oorspronkelijk ontwikkeld in de jaren negentig van de
vorige eeuw, door het kruisen van American Curls met polydactyle katten, waar uit een half langharig
ras ontstond met harlekijn patroon.* De vlekken, die elke kleur mogen hebben, zijn alleen op de kop,
de bovenkant van de rug, de schouder, heupen en staart te vinden.
*Het Harlekijn patroon is een variatie op het Van-patroon, waarbij de Harlekijn nog steeds veel wit
heeft maar minder dan de Van en meer dan de Bicolor.
Mojave Spotted (voorheen Hemingway Spotted) Ontwikkeld uit
Bengaal x Polydactyle kat kruisingen
In Nieuw Zeeland is een polydactyl ras genaamd Clippercat in ontwikkeling. Dit zijn katten afkomstig
van huiskatten die op hun beurt afstammen van polydactyle katten die op de Clipper Ships tussen
1850 en 1900 dit land bereikten.
In Engeland wordt polydactylie nog steeds als een ernstige fout of gebrek beschouwd. Volgens één
fokker, kunnen polydactyle katten wel op show worden uitgebracht, maar kunnen ze geen certificaten
of eerste prijzen winnen in GCCF. Andere bronnen zeggen dat de GCCF het showen van polydactyle
raskatten verbiedt en dat de katten tijdens de veterinaire keuring weggestuurd zouden worden
(uitzondering zijn alle katten die in de huiskatten categorie worden getoond). Een definitieve
uitsluiting op het tentoonstellen van polydactyle katten zou bijzonder naar zijn voor eigenaren die hun
polydactyle huiskat willen tonen. In sommige verenigingen zoals Fife is het vooroordeel zo groot dat
polydactyle katten van shows verbannen werden. Zij meenden dat dit aanmoedigen van fokken van
abnormaliteiten ook het aanmoedigen van inteelt zou veroorzaken.
De botte verklaring hieromtrent luidt: ”polydactylie is een fout en met katten met zo een fout mag
niet geshowd worden”. Dit is een zeer inconsequente aanpak, omdat staartloosheid ook een fout is.
Deze fout mag bij de Manx wel in stand gehouden en er mag mee geshowd worden. Van polydactylie
zijn er weinig of geen negatieve neveneffecten bekend, in tegenstelling tot die met de Manxstaartloosheid. Het gebruikelijke argument in deze discussie is dat de Manx een historisch ras is,
hoewel polydactyl even zo historisch is. Los hiervan erkennen dergelijke verenigingen wel de extreme
Perzen, wiens koppen zo samengedrukt zijn dat hun traanbuizen niet goed werken en hun ademhaling
gehinderd kan zijn. Het moet worden gezegd dat kattenverenigingen consequent inconsequent zijn in
hun aanpak bij zulke zaken!
*Noot van de vertaler: De Fifé-regel over het showen van polydactyle katten schrijft voor dat zo een kat wel op
show mag worden toegelaten en mag worden gekeurd, maar na keuring vervolgens moet worden
gediskwalificeerd. Elk afzonderlijk Fifé-lid (lees vereniging) mag soortelijke regels wel aanscherpen. De
Nederlandse Mundikat heeft in 2010 deze mogelijkheid gebruikt om polydactyle Maine Coons geheel van de
shows te weren.
De GCCF is een uitzonderlijk beperkende en conservatieve kattenvereniging. Haar “Standaardlijst
voor fouten die uitsluiting tot gevolg hebben voor alle rassen” bepaalt dat certificaten en eerste
prijzen niet worden uitgegeven aan bij fouten die onwenselijk worden gezien bij fokdieren en afbreuk
aan de gezondheid voor de getroffen kat. Hier valt ook onder “ een abnormale hoeveelheid tenen –
normaal zijnde vier tenen aan elke poot en een wolfsklauw aan elke voorpoot”. Dit is alleen van
toepassing op raskatten; rasloze katten krijgen geen puntentelling. Dit inhouden van certificaten is
over het algemeen theoretisch omdat katten met “fouten” (uitgaande van de GCCF nominering) niet
door de veterinaire controle zouden moeten komen. In de “Regels, sectie 5, dierenartsen (ingaande
op 1 juni 1997) staat bij Regel 10:”Te tentoonstellen katten die ontklauwd zijn, moeten worden
geweigerd (zie Sectie 4 Regel 14) alsook polydactyle katten en katten met gekrulde oren, gekrulde
staarten en elke andere afwijking van de norm. Met ontklauwen als uitzondering, is deze regel niet
van toepassing op rasloze katten die worden tentoongesteld.” Ondanks zijn standpunt over
afwijkingen, heeft de dubbele standaard van de GCCF bewerkstelligd dat er geen grenzen gesteld zijn
aan de toenemende trend van het fokken van extreem getypeerde Perzen of Siamezen. Hoewel
rasloze katten niet vanwege polydactylie door de GCCF worden verbannen uit de showhal, kan het
voorkomen dat sommige keurmeesters een polydactyle kat minder goed beoordelen vanwege het
diepgewortelde denkbeeld dat polydactylie een fout is.
Het Britse vooroordeel tegen polydactylie zal mogelijk moeten veranderen ten gevolge van het
importeren van PixieBobs in 2004. In Nederland en België wordt door fokkers gewerkt aan het
herstellen van de polydactlyle lijnen van de Maine Coon en de houding van Europese verenigingen,
vooral de Fife, moet misschien ook veranderen. In Duitsland wordt het vooroordeel echter door
wettelijke regelingen ondersteund, omdat het verboden is katten (en honden) te fokken die
genetische fouten hebben. “Fouten” omvatten de onschadelijke, maar ook de schadelijke afwijkingen.
In het jaar 2009 versterkte de Governing Council of the Cat Fancy (GCCF, één van de grootste
Engelse kattenverenigingen) zijn anti-polydactylie houding. Dit heeft vooral effect op de Polydactyle
Maine Coon en de Pixie-Bob. Terwijl de stamboekafdeling van andere World Cat Congressleden*
polydactylie accepteren als een onschuldige eigenschap in deze rassen, blijft de GCCF kortzichtig en
volhardt in de mening dat polydactylie een genetische fout is. Op de World Cat Congress vergadering
in april 2009 in Arnhem, antwoordde de GCCF afgevaardigde “Nooit!” op de vraag of en wanneer de
GCCF polydactylie zou accepteren. Ondanks discussies door wetenschappers op de vergadering, blijft
het GCCF standpunt over polydactylie: “het geeft een vergroot risico op nadelige gevolgen” en het zou
daarom niet erkend of geaccepteerd moeten worden in het Maine Coon ras. De GCCF heeft ook een
Engels rapport over polydactylie terzijde gelegd dat bekend staat als de “Edinburgh Study”. Tevens
heeft de GCCF een voorstel gemaakt tot herschrijven van het Stamboek regelement met betrekking
tot fokken, waarin staat dat geen enkel nieuw ras erkend zal worden dat gebaseerd is op structurele
afwijkingen. Polydactylie wordt daarin specifiek benoemd. Met zo een kortzichtigheid en met de
aanwezigheid van andere kattenverenigingen die actief zijn in het Verenigd Koninkrijk, ligt het in de
verwachting dat de GCCF niet meer zal bestaan lang voordat de specifieke kenmerken die het verbant
uitgestorven zullen zijn. (ik bemerk een dalend bezoekersaantal op hun tentoonstellingen). Andere,
wat meer verlichte verenigingen in Groot Brittannië zullen hier van profiteren.
*Een internationale groep van kattenverenigingen die jaarlijks overleg voeren.
In Duitsland heeft de landelijke overheid het foutief geïnformeerde besluit genomen dat polydactylie
een semi-letale (half dodelijk) fout was en heeft als gevolg daarvan middels de Dierenbeschermingswet het besluit vastgelegd dat het ‘moedwillig fokken van polydactyle katten” verboden was. Dit
besluit is genomen op basis van een onderzoekverslag van S. & H. Willer ("gen-en allelsituering met
veroorzaking van ziekte of bijwerkingen”) dat op onjuiste wijze verklaarde dat polydactylie “een
autosomaal dominante, vroegtijdige dood veroorzakend, verervende fout is met een modificatie
effect”. V. Schmidt en M. C.H. Horzinek wijten deze fout aan S. & H. Willer’s Duitse boek "Krankheiten
der Katze" (Kattenziekten), waarin polydactylie als half-dood veroorzakend (semi-lethal) wordt
geclassificeerd. Naast deze fout, staat ook geschreven dat polydactylie een vroegtijdige
sterfteverwekker is waarbij 50% van de kittens binnen zes maanden sterft en dat polydactyle katten
in pijn leven. Het sterftecijfer van polydactyle kittens is echter niet afwijkend van kittens met normale
poten. De enig mogelijke uitzondering daarbij zijn katten die zijn aangedaan door de gehandicapt
makende afwijking hypoplasie.
Nadat de kattenverenigingen in Amerika waren overgehaald dat polydactylie geen misvorming
was, kwam polydactylie al snel terug in de schijnwerpers van kattengenetici, vanwege zijn
ongewenste associatie met de Twisty Cat. De Twisty Cat heeft een kreupel makende vervorming van
zijn voorpoten. Ze kwamen tevoorschijn toen een paardenfokker Poly-Bobs begon te fokken. Een ras
dat vaak wordt verward met de PixieBob. Enkele Poly-Bob nesten hadden kitten met vinvormige
voorpoten. De mutatie wordt soms willekeurig gevonden in kattenpopulaties, maar kwam met een
grotere regelmaat terug in de Poly-bob nesten. Dit was de tweede (slechte) vorm van polydactylie en
had als variaties een simpele extra teen van de Poly-Bob tot en met de ontbrekende lange botten van
de voorpoot van de Twisty Cat tot gevolg.
Sommige kattenliefhebbers en fokkers zijn ongerust geworden over de mogelijkheid dat de
kenmerken van de Twisty Cat een verborgen, slechte kant van polydactylie was en dat daarom “alle
polydactylie slecht is”, ondanks het feit dan volstrekt gezonde katten met extra tenen al honderden
jaren bestaan. De meeste vormen van polydactylie zijn niet meer dan een onschuldig, aantrekkelijk en
ongewoon verschijnsel. Bij polydactyle katten is het van belang dat dat duidelijk wordt welke kat,
welke genen draagt, zodat fokker die met polydactyle werken niet ongewenst kreupele kittens fokken.
In 2006 heeft TICA voorgesteld om bepaalde foktrends in te perken, waaronder nieuwe polydactyle
rassen die gecreëerd worden door het kruisen met andere rassen. Hun genetica comité verslag luidde:
“Het comité stelt voor dat TICA geen voorgestelde rassen meer accepteert in het stamboek met de
status “alleen voor registratie”, die geen eerder onbekende mutatie vertonen. De huidige mutaties
worden daarbij dan alleen voor de al geaccepteerde rassen gereserveerd. Dit kan een einde maken
aan de eindeloos lijkende reeks aanvragen voor “ge-munchkiniseerde” nieuwe rassen en kan een halt
toeroepen aan de onvermijdelijke introductie van “rexed” (gekrulde), “Bobtailed” en “ge-polyde” , wat
dan ook”.

Download Report