Persoonlijkheid

Persoonlijkheid en gedrag
Bijlage
Persoonlijkheid
Met persoonlijkheid bedoelen we het totaal van iemands eigenschappen waardoor die persoon anders
is dan andere personen. Ieder mens heeft een persoonlijkheid. In dit artikel zetten we acht keer twee
eigenschappen naast elkaar. Met die eigenschappen kun je je eigen persoonlijkheidsprofiel maken.
Het gaat daarbij telkens om tegengestelde eigenschappen. Met deze zestien verschillende
eigenschappen kun je je persoonlijkheid natuurlijk niet volledig of genuanceerd beschrijven. Je
persoonlijkheid bestaat uit tientallen, misschien wel honderden eigenschappen!
Extravert – introvert
Deze eigenschappen gaan over de manier waarop je anderen tegemoet treedt.
– Extraverte mensen zijn op de buitenwereld gericht, ze maken gemakkelijk en graag contact. In die
contacten staan zij open voor anderen en zijn zij ook open over zichzelf. Extraverte mensen
verkeren graag in het gezelschap van anderen. Het gevaar bestaat dat ze te open over zichzelf zijn
of te veel contacten hebben, waardoor er te weinig gelegenheid is voor bezinning en het
terugkijken naar het eigen gedrag.
– Introverte mensen zijn gericht op hun eigen innerlijk. Ze zijn in contacten met anderen gesloten
over zichzelf, zeker tegenover een onbekende. Introverte mensen hebben vaak enkele hechte en
goede vriendschappen. In gezelschap zijn zij rustig en bedachtzaam. Ze staan zelden in het
middelpunt.
Emotioneel – stabiel
Deze eigenschappen gaan over het gevoelsleven van de mens.
– Emotionele mensen hebben zeer wisselende stemmingen. Ze kennen in hun gevoelsleven sterke
pieken en dalen. Deze schommelingen vinden vaak plaats zonder duidelijk aanwijsbare reden.
Hierdoor zijn deze mensen vaak kwetsbaar en gemakkelijk van hun stuk te brengen. Ook hebben ze
de neiging van een mug een olifant te maken.
– Stabiele mensen hebben een gelijkmatig gevoelsleven. Ze kennen niet de sterke pieken en dalen.
Veranderingen in hun stemming hebben meestal een duidelijke oorzaak. Ze zijn minder kwetsbaar
en niet zo snel van hun stuk te brengen. Ze maken duidelijk onderscheid tussen wat wel en wat
niet belangrijk is.
Primair reageren – secundair reageren
Deze eigenschappen verwijzen naar het moment waarop mensen reageren op situaties die emoties
oproepen.
– Mensen die primair reageren, reageren onmiddellijk als hen bijvoorbeeld iets niet bevalt. Het zijn
snelle denkers en snelle reageerders. Ze laten zich niet snel overdonderen of inpakken. Primair
reageren is niet hetzelfde als spontaan zijn.
– Mensen die secundair reageren, moeten zaken die gebeurd zijn eerst in hun bewustzijn laten
doorwerken. Ze realiseren zich vaak pas achteraf wat er in een bepaalde situatie gebeurd is. In de
situatie zelf laten ze zich overdonderen of ‘inpakken’. Pas als ze er rustig over hebben nagedacht,
weten ze wat ze hadden kunnen zeggen of doen.
1
© ThiemeMeulenhoff
Persoonlijkheid en gedrag
Bijlage
Samenwerkend – zelfstandig
Deze eigenschappen verwijzen naar de manier waarop je te midden van andere mensen in het leven
staat.
– Mensen die gericht zijn op samenwerking, zijn mensen die zich gemakkelijk aan anderen
aanpassen. Ze werken graag met anderen samen. Ze passen zich aan zonder dat het hen veel
moeite kost. Het gevaar bestaat echter dat ze zich te veel aanpassen.
– Zelfstandige mensen werken het liefst alleen. Ze hebben er moeite mee zich aan te passen en geven
niet gemakkelijk verantwoordelijkheden uit handen.
Dominant – toegeeflijk
Deze eigenschappen verwijzen naar de mate waarin mensen ruimte geven aan anderen.
– Dominante mensen zijn overheersende types. Ze nemen vaak de leiding op zich. Ze weten goed
voor zichzelf op te komen. Doordat ze zich duidelijk manifesteren, bestaat het gevaar dat ze
anderen te weinig ruimte geven of te veel hun meningen en ideeën aan anderen opdringen.
– Toegeeflijke mensen vinden het moeilijk om voor zichzelf op te komen. Ze leveren snel en
gemakkelijk in. Wanneer er beslissingen worden genomen en zij een afwijkende mening hebben,
geven ze al snel toe. Van hun toegeeflijkheid wordt gemakkelijk misbruik gemaakt.
Tolerant – intolerant
Deze eigenschappen verwijzen naar het acceptatievermogen van mensen.
– Tolerante mensen zijn erg ruimdenkend. Ze vinden maar weinig dingen vreemd, gek of raar. Ze
begrijpen veel. Wanneer ze daar te ver in gaan, bestaat het gevaar dat er grenzen worden
overschreden en ze over zich heen laten lopen.
– Intolerante mensen vinden alles wat maar een beetje afwijkt van het ‘normale’ raar, eng, vreemd of
belachelijk. Hun uitspraken zijn vaak zwart-wit. (‘Die mensen moeten ze ophangen.’) Ze begrijpen
weinig van wat andere mensen beweegt en doen ook weinig moeite om dat te begrijpen.
Betrokken – onverschillig
Deze eigenschappen verwijzen naar de manier waarop je andere mensen benadert.
– Betrokken mensen tonen vaak veel aandacht en interesse voor de medemens. Ze zijn
belangstellend en nemen de tijd en de ruimte om de ander zijn verhaal te laten vertellen. Wanneer
mensen te betrokken raken, bestaat het gevaar dat ze het leed van de hele wereld op zich nemen,
of dat ze andermans problemen tot hun eigen problemen maken.
– Onverschillige mensen hebben weinig tot geen interesse en aandacht voor het doen en laten van
anderen. Ze worden nergens warm of koud van. Ze laten alles gemakkelijk van zich afglijden; het
interesseert hen niet. Er bestaan maar weinig echt onverschillige mensen. Meestal is een
onverschillige houding een façade. Men verbergt de kwetsbaarheid uit angst opnieuw gekwetst te
worden.
2
© ThiemeMeulenhoff
Persoonlijkheid en gedrag
Bijlage
Zelfverzekerd – onzeker
Deze eigenschappen gaan over de mate waarin mensen zelfvertrouwen bezitten en uitstralen.
– Zelfverzekerde mensen zijn mensen met veel zelfvertrouwen. Ze hebben lef. Ze zijn zich bewust
van wat ze wel en niet kunnen, en dat geeft hen zekerheid. Je kunt je gemakkelijk verkijken op
mensen die erg zeker van zichzelf lijken. Nogal wat mensen camoufleren hun onzekerheden door
zich zekerder te presenteren dan ze in werkelijkheid zijn.
– Onzekere mensen hebben over het algemeen te weinig zelfvertrouwen. Ze gaan er vaak bij voorbaat
vanuit dat ze ‘het toch niet kunnen’. Onzekerheid is op zichzelf geen betrouwbare graadmeter voor
iemands prestaties. Wie onzeker is, presteert niet per se minder. Toch gebeurt het wel dat de
onzekerheid zo groot is dat ze verlammend werkt. We spreken dan van faalangst.
3
© ThiemeMeulenhoff

Download Report