Vogelgriep QenA 23 nov 2014 12.15 uur

Veel gestelde vragen en antwoorden vogelgriep
(document bijgewerkt op 23 november 12:15 uur)
Vogelgriep (aviaire influenza, AI) is een verzamelnaam voor verschillende griepvirussen die
gevaarlijk zijn voor onder meer kippen, eenden en kalkoenen. In november 2014 is vogelgriep
vastgesteld bij verschillende pluimveebedrijven in Nederland.
Vogelgriep
Waar is de vogelgriep vastgesteld en welk type?
Er is vogelgriep vastgesteld bij drie pluimveebedrijven: in Kamperveen, Hekendorp en
Ter Aar. Bij alle drie de bedrijven gaat het om het hoogpathogene H5N8 type.
Tevens zijn er klinische verschijnselen van vogelgriep aangetroffen bij een pluimveebedrijf in
het gebied met een straal van 1 km rond het besmette bedrijf in Kamperveen. Het betreft een
H5- variant van de vogelgriep. Het is nog niet duidelijk of het om een laagpathogene of een
hoogpathogene variant gaat.
Wat is het verschil tussen hoog en laag pathogeen?
Vogelgriep is de verzamelnaam voor het ziektebeeld dat wordt veroorzaakt door griepvirussen.
Sommige van deze griepvirussen leiden tot ernstige ziekte of overlijden bij pluimvee. Dit heet
hoog pathogene aviaire influenza. Andere typen vogelgriep verlopen juist mild of zelfs zonder
ziekteverschijnselen. Dit heet laag pathogene aviaire influenza.
Hoog pathogeen bij pluimvee wil echter niet zeggen dat het ook hoog pathogeen is voor de
mens. Bij het H5N8-virus zijn tot op heden nog geen infecties bij de mens gevonden.
Is de vogelgriep besmettelijk voor de mens?
Voor vragen over risico's voor de (volks-)gezondheid kunt u terecht op de site van het RIVM
(http://www.rivm.nl/Onderwerpen/A/Aviaire_Influenza).
Wordt er onderzoek gedaan naar de oorzaak van de huidige uitbraak van vogelgriep?
Nederland en Duitsland werken nauw samen om de oorzaak van de vogelgriep te achterhalen.
De Europese Commissie is gevraagd om ondersteuning van dit onderzoek, ook in financieel
opzicht. De Duitse overheid meldde dat op 22 november er in de omgeving van het
kalkoenenbedrijf in Mecklenburg-Vorpommern (Duitsland) waar eveneens het hoogpathogene
H5N8 type werd gevonden, een koppel van 6 wilde eenden is onderzocht op Aviaire Influenza
(vogelgriep). Van de 6 eenden is er 1 eend positief bevonden op het hoogpathogene H5N8
type.
Vervoer
Waarom geldt er, bij uitbraak van de vogelgriep, een algehele standstill?
Deze standstill is bedoeld om aard en omvang van de besmetting in beeld te brengen
(epidemiologisch onderzoek), verdere verspreiding van het virus te minimaliseren en een
crisisorganisatie op te zetten. Dit is met name van belang voor de NWVA omdat de handhaving
dan in het Beschermings- en Toezichtsgebied kan worden geconcentreerd.
Mag ik pluimvee of andere vogels vervoeren?
Nee, dat mag nu niet. Sinds donderdagmiddag 20 november 2014 14:00 uur geldt opnieuw
een vervoersverbod voor pluimvee en ander gevogelte in heel Nederland (een zgn. standstill)
van 72 uur.
Mag ik varkens, koeien, paarden, konijnen of pelsdieren vervoeren?
Als de dieren afkomstig zijn van een commerciële pluimveehouderij, mogen ze momenteel niet
worden vervoerd. Er zijn een paar uitzonderingen:
•
evenhoevigen van een pluimveehouderij (koeien, geiten e.d.) mogen tot uiterlijk vrijdag
21 november 14:00 uur nog eenmalig worden vervoerd van de wei naar de stal, als dat nodig
is voor het melken of het kalven danwel lammeren van de dieren
•
een paard van een pluimveehouderij dat levensbedreigend ziek is, mag onder speciale
voorwaarden naar een dierenkliniek worden vervoerd. Daar is een verklaring van een
1
dierenarts voor nodig en de route naar de kliniek moet vooraf worden gemeld bij het
Klantcontactcentrum van de NVWA op telefoonnummer 0900-0388.
Voor welke producten geldt het vervoersverbod?
•
Eieren mogen niet van of naar een bedrijf met commercieel gehouden pluimvee worden
vervoerd.
•
Vers vlees van gevogelte mag niet van of naar een bedrijf met commercieel gehouden
pluimvee worden vervoerd.
•
Diervoer voor gevogelte mag uitsluitend rechtstreeks, een-op-een worden vervoerd van
de diervoederfabrikant naar een bedrijf met commercieel gehouden gevogelte. Hierbij moet
een goedgekeurd hygiëneprotocol
(http://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/dossier/vogelgriep/hygieneprotocollen) worden
gevolgd. Verpakt voer voor kleine gezelschapsdieren mogen nog wel van de detailhandelaar
naar een dierhouder.
•
Mest van gevogelte mag niet worden vervoerd. Ook mest van andere dieren die
afkomstig is van een bedrijf met commercieel gehouden gevogelte.
•
Strooisel mag niet worden vervoerd.
•
Sperma voor de bevruchting van gevogelte mag niet worden vervoerd.
Mag ik bevroren vlees vervoeren?
Het vervoer van vlees van gevogelte, afkomstig van een slachthuis, uitsnijderij of koel- en
vrieshuis, in het gebied, is verboden. Er zijn 2 uitzonderingen:
• Als het vlees afkomstig is van gevogelte van buiten het gebied en bij opslag en vervoer
gescheiden is gehouden van vlees van gevogelte van binnen het gebied.
• Als het vlees ten minste 21 dagen voor 16 november 2014 in het gebied is
geproduceerd en sinds die datum niet is vervoerd en opgeslagen met vlees dat na 16
november is geproduceerd.
Mag verpakkingsmateriaal voor consumptie-eieren worden afgeleverd bij
pluimveebedrijven?
Trays die bedoeld zijn voor eenmalig gebruik (karton) mogen worden aangevoerd. Voor
herbruikbare trays moet een door de NVWA goedgekeurd hygiëneprotocol
(http://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/dossier/vogelgriep/hygieneprotocollen) worden
gevolgd. Hierbij moet rekening worden gehouden met de bezoekersregeling, dus levering aan
de kant van de weg.
Is tijdens de standstill het vervoer van eendagskuikens vanaf broederijen
toegestaan?
Nee, tijdens de standstill mogen eendagkuikens niet worden vervoerd. Indien hierdoor
welzijnsproblemen dreigen te ontstaan moet de dierhouder ter plaatse voor een oplossing
zorgen.
Waar vind ik een goedgekeurd hygiëneprotocol?
Op de website van de NVWA staan de hygiëneprotocollen
(http://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/dossier/vogelgriep/hygieneprotocollen) die
door de NVWA zijn goedgekeurd.
Mag een dierenambulance gewonde of zieke vogels vervoeren?
Dit mag alleen buiten de beschermings- en toezichtsgebieden (resp. 3 en 10 km rondom de
besmette bedrijven) en onder voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:
- de dierenambulance mag alleen niet commercieel gehouden vogels afvoeren naar een
dierenkliniek als er sprake is van een levensbedreigende situatie. Daarbij geldt:
- er is een verklaring van een dierenarts waarin staat dat er sprake is van een
levensbedreigende situatie
- de dierenkliniek wil de vogel behandelen.
Daarnaast is het advies om passende hygiënische voorzorgsmaatregelen te nemen.
2
Ophokken
Moeten kippen en vogels worden opgehokt?
Momenteel moeten zowel bedrijven als hobbyhouders hun kippen en andere vogels ophokken.
Is de ophokplicht ook van toepassing op hobbymatig gehouden struisvogels?
Het is niet verplicht om struisvogels binnen een gebouw te brengen. De houder moet wel
passende maatregelen nemen om contact met andere vogels of hun uitwerpselen zoveel
mogelijk te voorkomen.
Gevogelte
Wat is het verschil tussen gevogelte, commercieel gehouden gevogelte en
hobbymatig gehouden gevogelte?
•
gevogelte: pluimvee, alsmede andere vogels in gevangenschap gehouden of gefokt.
•
commercieel gehouden gevogelte: gevogelte bestemd voor de productie van vlees,
eieren of andere producten, voor het uitzetten in het wild, of het fokken van gevogelte voor
deze doeleinden, met de bedoeling geld te verdienen.
•
hobbymatig gehouden gevogelte: gevogelte bestemd voor eigen consumptie, ander
eigen gebruik of als gezelschapsdier voor de houder.
Mag er gevogelte worden geslacht tijdens de standstill?
Nee, het vervoer van gevogelte van een houderij naar het slachthuis is immers tijdens de
standstill verboden.
Overig
Wat is een vogelverblijfplaats?
Een vogelverblijfplaats: kooi, volière, terrein, of gebouw met uitzondering van de menselijke
woonruimte, waar gevogelte aanwezig is of pleegt te worden gehouden, en aanverwante
ruimtes waar materiaal voor het gevogelte is opgeslagen of pleegt te worden opgeslagen.
Er is een aantal hobbydieren doodgegaan, ik vertrouw de situatie niet. Wat moet ik
doen?
Als de sterfte niet door ouderdom of andere redenen verklaarbaar is, dient u onmiddellijk een
dierenarts te waarschuwen. De dierenarts is op zijn beurt wettelijk verplicht om dit te melden
aan het landelijk meldnummer aangifteplichtige dierziekten, telefoonnummer 045 - 5463188.
Moet ik ergens melding maken van de vondst van een dode of zieke vogel? Zo ja,
waar?
Niet elke dode of zieke wilde vogel is verdacht. Maar wie drie of meer dode ganzen, eenden of
zwanen bij elkaar vindt of minimaal twintig andere dode vogels, moet dit melden bij de NVWA
telefoonnummer 045 - 5463188.
Wat doet de dierenwelzijnscommissie?
Bij een grotere uitbraak van een besmettelijke ziekte, waarbij maatregelen worden genomen
op het gebied van huisvesting en/of ruiming, wordt een commissie ingesteld die toezicht houdt
op de uitvoering van maatregelen die worden genomen in het kader van dierenwelzijn. Deze
commissie stelt vast of dit op een verantwoorde wijze wordt gedaan. De commissie is
ingesteld, onder leiding van de voorzitter van de Raad voor Dierenaangelegenheden.
Is er een jachtverbod?
Ja, het is verboden in het wild levende dieren te vangen of te doden. Wilde vogels kunnen een rol
kunnen spelen bij de verspreiding van vogelgriep. Er is een jachtverbod ingesteld om rust te
creëren in hun leefgebieden.
3