Artikel in Okra-magazine (expo)

TENTOONSTELLING
Wezenzorg,
van de Amstel tot de Schelde
okramagazine februari 2014
Tot einde 19de eeuw bood het Antwerpse Maagdenhuis
onderdak aan meisjes zonder ouders. Vandaag is het een
museum over hoe de wezenzorg in ons land werd georganiseerd. Ook Amsterdam had zo’n Maagdenhuis, met quasi
dezelfde opvoedingsprincipes. De tentoonstelling ‘Van de
Amstel tot de Schelde’ vergelijkt.
26
In de 16de eeuw was de levensverwachting veel lager en kinderen
die zonder ouders verder moesten, waren geen uitzondering.
Voor wie niet bij familie terecht
kon, was het weeshuis de enige
oplossing. Meisjes gingen naar het
Maagdenhuis, de jongens vonden
onderdak in het Knechtjeshuis. Ze
werden bestuurd door regentessen, bijgestaan door binnenmoeders en het leven was er voor
iedereen gelijk. In de 19de eeuw
kwam de kentering, met wetten
op kinderbescherming. Bovendien
stierven er minder vrouwen in het
kraambed. Wie toch nog wees
werd, kon nu terecht in een adoptie- of pleeggezin.
Hoe de dag doorkomen
Hun krullen werden afgeknipt en
ze kregen een uniform. ‘We moesten altijd in de put spelen.’ In de
tentoonstelling zien we hoe die
speelplaats geen enkel uitzicht
bood op de buitenwereld. Wie
gehoorzaamde, werd de lieveling,
wie uit de pas liep, meteen
gestraft. ‘En al deed je nadien nog
zo je best, je was voorgoed getekend.’ Van onderwijs was er nauwelijks sprake. Er was enkel de
naaikamer, met een stekenproeflap als diploma. Toch was niet
alles kommer en kwel. Zingen
stond hoog aangeschreven en de
katholieke hoogdagen werden met
veel luister gevierd. ‘Ons Heilig
Vormsel was één groot feest, Veni
Creator Spiritus zong de hele kerk,
en dat allemaal voor ons.’
‘Wie op latere leeftijd in het maagdenhuis kwam, wist hoe het thuis
was en ging vergelijken. Ik kwam
er als baby en wist niet beter.’ Als
de meisjes arriveerden, waren ze
een nummer en dat bleven ze.
Vanaf hun achttiende werden de
meisjes volwassen geacht om buitenhuis in dienst te gaan bij een
rijke familie. Wereldvreemd als ze
waren, hadden ze geen idee van
Getuigenissen van vrouwen die
hun kindertijd doorbrachten in het
Amsterdamse Maagdenhuis lopen
als een rode draad door de tentoonstelling. Over kattenkwaad en
de straf die volgde, de eentonige
naailessen, kapotte knieën van
het vele bidden, het extra plakje
kaas op je verjaardag. Soms blije
herinneringen, meestal hartverscheurend.
Tekst Suzanne Antonis
Info
Van de Amstel tot de Schelde,
tot 29 juni 2014 in het
Maagdenhuismuseum,
Lange Gasthuisstraat 33,
2000 Antwerpen, 03 338 26 20,
www.maagdenhuismuseum.be.
Open van 10.00 tot 17.00 uur,
in het weekend vanaf 13.00
uur. Gesloten op dinsdag
en feestdagen.
Tickets: 7 euro,
met reductie: 5 euro.
De getuigenissen zijn in boek
verkrijgbaar Vele vaders en
moeders, prijs: 10 euro.
Ook te bezoeken deze maand
Gezichtsverlies
Het door de oorlog geïnspireerde werk van Jan Vanriet wordt hier voor
het eerst bijeen gebracht.
Tot 30 maart 2014 in Kazerne Dossin, Goswin de Stassartstraat 153,
2800 Mechelen, 015 29 06 60 (info en reservaties) (maandag tot vrijdag); 015 28 86 40 (zaterdag en zondag), www.kazernedossin.eu.
Tickets: 10 euro.
Open alle dagen van 10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op woensdag.
Zurbarán. Meester uit de Spaanse Gouden Eeuw
Een uniek overzicht van het oeuvre
eerst in België. Van 29 januari
Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel,
Open van dinsdag tot zondag van
21.00 uur.
van Francisco de Zurbarán. Voor het
tot 25 mei 2014 in de BOZAR,
02 507 82 00. Tickets: 12 euro.
10.00 tot 18.00 uur. Donderdag tot
Lang leve de tv. 60 jaar televisie
Wandelen door authenthieke decors en honderden beeldfragmenten
bekijken van nostalgische momenten.
Tot 27 april 2014 in de Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9, Gent,
09 243 97 30, www.sintpietersabdijgent.be. Tickets: 14 euro.
Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur.
Zorgbehoevend en toch
thuis blijven wonen?
Ontdek hoe Flanders’ Care
slimmer zorgt voor morgen op
vlaandereninactie.be/zorg
okramagazine februari 2014
het gezinsleven, noch hoe ze een
huishouden moesten bestieren.
Laat staan dat ze iets wisten over
mannen. Het deed menig meisje
terugverlangen
naar
het
Maagdenhuis.
27