OPLEGNOTITIE Voorstel ter behandeling in de vergadering van de Bestuurscommissie Gezondheid Datum 20 november 2014 Onderwerp Friese Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) Bijlage ten behoeve van agendapunt 10 Portefeuillehouder W. Kleinhuis Opsteller T. Hartman/A. Meijer Telefoon E-mail Bijlage(n) 1. De JOGG aanpak maart 2014 (informatie landelijk JOGG bureau) Beslispunten De bestuurscommissie gezondheid: 1. Er voor te kiezen om als Friese gemeenten gezamenlijk te werken aan de aanpak van overgewicht door opdracht te geven om, voor de volgende vergadering van de bestuurscommissie, te komen tot een uitgewerkt projectplan voor een provinciale aanpak van JOGG in Fryslân. Dit projectplan bevat in ieder geval: - Uitgewerkte begroting, met kosten voor iedere individuele gemeente - Samenwerkingsmogelijkheden met partners - Overzicht van huidige activiteiten in de gemeenten - Beschrijving en opzet van de projectstructuur 2. In te stemmen met de vijf vervolgstappen zoals beschreven in deze notitie. Inleiding- resultaten inventarisatie In opdracht van de bestuurscommissie gezondheid van 24-9-2014 onderzocht de GGD de mogelijkheden en kansen met betrekking tot een lokale aanpak van ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’ in alle Friese gemeenten; met andere woorden: een Friese JOGG-provincie. Doelstelling van deze lokale effectieve aanpak is het werken aan een gezonde jeugd in een gezonde omgeving. De aanpak richt zich vooral op kernen waar het percentage overgewicht onder jongeren (0-19 jaar) het hoogst is. In deze notitie worden uitkomsten van de inventarisatie op een rij gezet; de kansen en mogelijkheden voor een Friese JOGG provincie. In de afgelopen weken zijn er verkennende gesprekken gevoerd door de JOGG regisseur (werkzaam in Smallingerland) met het landelijk JOGG bureau, Sport Fryslân, ketenpartners en andere gemeenten die Pagina 1 van 5 provinciaal samenwerken ten behoeve van hun lokale JOGG aanpak (Gelderland, Drenthe, Limburg). Uit de gesprekken komt naar voren dat een provinciale implementatie van een gemeentelijke, lokale JOGG aanpak voordelen biedt. Kansen en meerwaarde van een lokale aanpak van ‘Jongeren Op Gezond Gewicht’ in alle Friese gemeenten worden met name gevonden op de volgende terreinen: 1. Bundelen van kennis en expertise Om de kwaliteit van de lokale JOGG aanpak te waarborgen is volgens het landelijk JOGG bureau een JOGG regisseur in elke gemeente voor minimaal 16 uren per week nodig. Een regisseur kan ook voor meerdere gemeenten werken, afhankelijk van de grootte van gemeenten en al bestaande natuurlijke samenwerking tussen gemeenten onderling. Hiervoor wordt dan een regisseur aangesteld voor een nog nader te bepalen aantal uren. Een andere optie, die in bijvoorbeeld in Drenthe uitgevoerd wordt, is dat elke gemeente wel een eigen regisseur heeft, maar dat enkele taken (zoals evaluatie), bovengemeentelijk worden opgepakt. In veel Friese gemeenten zijn er goed lopende preventie programma’s in de wijk en interventies gericht op de zorg voor kinderen met overgewicht. Deelname aan JOGG is in de praktijk dan ook gericht op versterking van bestaande al goed lopende activiteiten en aansluiten bij de personele inzet en uitvoering hiervan. In Friesland is al ervaring is opgedaan met de JOGG aanpak in de gemeente Smallingerland. Smallingerland wordt landelijk als een JOGG- voorloper gezien en mede hierdoor is er expertise aanwezig bij de JOGG regisseur en bij GGD Fryslân. Deze expertise is ook provinciaal te benutten. Daarnaast kan een provinciale implementatie producten opleveren die elke gemeente lokaal kan benutten en in kan zetten. 2.Slimmer benutten van de kracht van een lokaal, maar ook provinciaal netwerk (Publiek Private Samenwerking (PPS)) Eén van de pijlers van JOGG is PPS. Er zijn een aantal provinciale private partners die betrokken kunnen worden bij de JOGG aanpak in Friesland. Voor private partners als bijvoorbeeld Friesland Campina en De Friesland Zorgverzekeraar, is het interessanter om zich aan meerdere gemeenten te verbinden. De contacten met deze partners kunnen vanuit gemeenten gezamenlijk geïnitieerd worden, i.p.v. iedereen afzonderlijk. Voor de Friesland Zorgverzekeraar geldt dat zij ook een convenant met GGD Fryslân hebben afgesloten. 3. De pijler ‘’Wetenschappelijke begeleiding en Evaluatie (WBE)’’ kan efficiënter /effectiever worden uitgevoerd. De pijler WBE lijkt bij uitstek een onderdeel om gezamenlijk op te pakken. In Drenthe is er bijvoorbeeld een samenwerking met de Hanze Hogeschool opgestart, samen met de GGD. Een soortgelijke aanpak is ook in andere regio’s te zien. WBE vraagt veel tijd en expertise. De kracht om WBE provinciaal op te pakken, creëert kansen om een grootschalige aanpak van WBE (met meer representatieve en vergelijkbare data) in Friesland uit te gaan voeren. De monitor van de GGD Jeugdgezondheidszorg kan hier een belangrijk onderdeel van zijn. 4. Efficiënte kostenbesparing Indien meerdere gemeenten samenwerken geeft dat efficiencyvoordelen en geeft het landelijk JOGG bureau een korting op de fee, waarbij wel de kwaliteit gewaarborgd kan blijven. Kosten per individuele gemeente (input landelijk JOGG bureau) > 50.000 inwoners Jaarlijks 10.000 euro < 50.000 inwoners Jaarlijks 5000 euro JOGG heeft een looptijd van drie jaar per gemeente 3-5 gemeenten 25% korting op de fee van de afzonderlijke gemeenten 6 of meer gemeenten of provinciebreed 50% korting op de fee van Pagina 2 van 5 Door een clustering van gemeenten en/of provinciebreed aansluiten, is er in totaal een kostenbesparing mogelijk van jaarlijks € 62.500,- met financiële voordelen per gemeente (ipv 19 x € 5000,- 3 x € 10.000,-). Daarnaast is er door samenwerking tussen gemeenten een besparing mogelijk op de personele inzet per gemeente. Door bovenlokaal taken op te pakken en/of clustering van gemeenten, kan dat een besparing van 60 uren personele inzet per week in Friesland opleveren (uitgaande van bijvoorbeeld 12 uren JOGG regisseur per gemeente in plaats van de nu geldende norm van 16 uren). NB De gezamenlijke JOGG aanpak in Gelderland, Limburg en Drenthe is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van desbetreffende provincie. Het landelijk JOGG bureau is bereid om gericht mee te denken en te adviseren welke aanpak en praktische invulling voor de Friese gemeenten realistisch en kansrijk zou zijn. Zij zien kansen in een Friese JOGG provincie om krachtiger en efficiënter in de gehele provincie aan de slag te gaan. De gemeenten die reeds gekozen hebben voor JOGG aanpak, Smallingerland en Harlingen, delen mee in deze financiële voordelen. 5. Gezamenlijke landelijke ondersteuning Alle deelnemende gemeenten krijgen ondersteuning van het landelijk JOGG bureau, deze ondersteuning bestaat uit verschillende trainingen op inhoud, maar ook gericht advies en begeleiding op maat. Gemeenten kunnen gebruik maken van best practises, tools en materialen. Vanuit een Friese JOGG provincie kan deze ondersteuning lokaal, maar ook voor meerdere gemeenten in Friesland gezamenlijk georganiseerd worden, waarbij ook de expertise vanuit Smallingerland benut kan worden. 6. Samenwerking provinciale partners Sport Fryslân, ROS Friesland en GGD hebben een alliantie afgesloten gericht op samenwerking op het terrein van bewegen en gezond gewicht. Ook de deskundigheid en ervaringen van deze partners kan uitstekend worden ingezet voor de aanpak in de Friese gemeenten. Uitvoering van de JOGG aanpak in de gemeente 1. Voor een efficiënte aanpak van JOGG is een lokale aanpak in iedere gemeente nodig. 2. Binnen elke gemeente zal er bestuurlijk draagvlak voor de aanpak moeten zijn om JOGG goed binnen de gemeente uit te kunnen voeren. 3. De aanpak vraagt van elke gemeente een investering. Op basis van deze eerste inventarisatie zijn er mogelijkheden voor (alle) Friese gemeenten om volgens de JOGG aanpak op een lokale manier aan de slag te gaan. Dit vraagt wel om een verdere verdieping in elke gemeente en mogelijke samenwerkingsafspraken met gemeenten onderling. Om te komen tot een provinciale implementatie van een gemeentelijke, lokale JOGG aanpak in Fryslân worden de volgende vervolgstappen voorgesteld (periode november 2014- maart 2015): 1. Per gemeente inventariseren naar de huidige acties en inzet rondom het speerpunt overgewicht. 2. Mogelijke samenwerking /clustering van gemeenten in kaart brengen en in nauw overleg met gemeenten kijken naar wenselijke samenwerkingsverbanden mbt de lokale JOGG aanpak. 3. Overleg met Sport Fryslân en ketenpartners mbt uitvoering en onderzoek van de JOGG aanpak in gemeenten. 4. Onderzoek naar extra mogelijkheden voor financiering, waaronder de Provincie Fryslân. 5. Op basis hiervan een projectplan opstellen dat ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de bestuurscommissie gezondheid. Pagina 3 van 5 Beleidsmatige context Gezond Gewicht cq. het voorkomen van overgewicht is een van de belangrijke speerpunten in de diverse beleidsnota’s’ van de verschillende gemeenten. Het thema overgewicht is een verplicht speerpunt van VWS. - Nota overgewicht VWS, 2013 –convenant Gezond Gewicht - Speerpunt overgewicht in lokale nota Volksgezondheid van afzonderlijke gemeenten - Derde Friese nota gemeentelijk gezondheidsbeleid/deelplan GGD; Ruimte voor gezondheid Deze nota beschrijft het kader en de uitgangspunten met betrekking tot het Friese gezondheidsbeleid voor de komende jaren (2013-2016). - Handreiking Gezonde Gemeente, Gezonde Wijk: ‘een integrale aanpak van het thema overgewicht’ - Nationaal Preventie Programma (NPP): “Alles is Gezondheid” 2014-2016 - De gemeenten Smallingerland is reeds een JOGG gemeente en Harlingen heeft zich onlangs aangemeld. - Rol GGD. Gezond gewicht is een van de twee leefstijl speerpunten uit het meerjarenbeleid van de GGD. De inzet van GGD zal dan ook vanuit de reguliere middelen plaats vinden. Gezond in de Stad middelen (GIDS) In mei 2014 kregen veel gemeenten van VWS bericht dat zij tot en met 2017 in aanmerking komen voor de GIDS-regeling, omdat in hun gemeente wijken zijn waar relatief veel inwoners zijn met een lage sociaal-economische status. De GIDS-regeling vloeit voort uit het Nationaal Programma Preventie. 18 Friese gemeenten krijgen de beschikking over deze extra financiële middelen. De insteek vanuit de GIDS middelen en JOGG vertonen veel overeenkomsten qua filosofie en aanpak. Overgewicht/JOGG kan het thema zijn om vanuit de GIDS concreet vorm en inhoud te geven. (www.gezondin.nu.) Overgewicht in Fryslân: Friese cijfers laten zien dat er een lichte stabilisatie te zien is van het percentage overgewicht bij kinderen de afgelopen drie jaren, het percentage kinderen met overgewicht is desondanks in sommige wijken nog steeds erg hoog: ongeveer 1 op de 7 kinderen is te zwaar. Naarmate de kinderen ouderen worden, stijgt ook het overgewicht nog steeds, bijna de helft van de Friezen van 19 jaar en ouder is te zwaar (47%). Ook in de volwassen bevolking is er de laatste jaren een stabilisatie te zien, maar wel op een ongezond niveau. Friesland wijkt niet af van het Nederlands gemiddelde. Overgewicht (2010-2013) 27 maanden 36 maanden Groep 2 Groep 7 Klas 1 vmbo Klas 2 havo/vwo Uit: Opgroeien in… 2013 Fryslân (%) 7% 8% 9% 15% 18% 11% (n) 12.802 11.952 19.137 19.348 6.873 3.994 Trend overgew icht provincie Fryslân 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2008-2009 2009-2010 Groep 2 2010-2011 Groep 7 Klas 1 vmbo 2011-2012 2012-2013 Klas 2 havo/vw o Na besluitvorming: Akkoord met voorstel Paraaf secretaris: Akkoord met voorstel met aantekening: [Vul hier de aantekening(en) in] Niet akkoord met voorstel met aantekening: [Vul hier de aantekening(en) in] Origineel in archief Kopie naar ambtelijk aanspreekpunt Pagina 5 van 5
© Copyright 2024 ExpyDoc
