Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 2 Inleiding Deze brochure geeft de financiële tegemoetkomingen, diensten en hulpverleners weer waar palliatieve patiënten mogelijks recht op hebben. Samen met de Maatschappelijk Werker van uw ziekenfonds of ziekenhuis kunt u dit document overlopen en de vakjes aankruisen waar u mogelijks voor in aanmerking komt. Deze informatiebrochure is ontstaan binnen de Netwerken palliatieve zorg De Mantel vzw en WesthoekOostende vzw in samenwerking met Maatschappelijk Werkers van sociale diensten uit de thuiszorg en ziekenhuizen uit de regio. Wij hopen u met deze brochure wegwijs te maken in het kluwen van de financiële tegemoetkomingen, diensten en hulpverleners. Voor aanvraag van deze voorzieningen of bij verdere vragen neemt u best contact met de Maatschappelijk Werker van uw ziekenfonds of ziekenhuis waar u verzorgd wordt. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 3 Inhoudstafel 1. FINANCIËLE TEGEMOETKOMINGEN ....................................................................................................... 4 A. □ □ □ □ □ B. □ □ □ □ □ □ C. □ □ □ □ □ □ □ D. □ □ □ E. □ □ □ □ □ 2. COMMUNICATIE EN MOBILITEIT........................................................................................................................ 4 Sociaal tarief telefoon – gsm ............................................................................................................... 4 Mobiliteitshulpmiddelen ...................................................................................................................... 4 Openbaar vervoer ................................................................................................................................ 4 Tegemoetkoming in de reiskosten ....................................................................................................... 5 Vrijstelling dragen van een veiligheidsgordel ...................................................................................... 5 INKOMEN .................................................................................................................................................... 6 Tegemoetkomingen aan personen met een handicap ......................................................................... 6 Verhoogde kinderbijslag ...................................................................................................................... 6 Vlaamse zorgverzekering ..................................................................................................................... 6 Behoefte andermans hulp .................................................................................................................... 7 Vermindering belastingen .................................................................................................................... 7 Vermindering successierechten............................................................................................................ 7 MEDICATIE EN VERZORGINGSMATERIAAL............................................................................................................ 8 Statuut palliatief patiënt ...................................................................................................................... 8 Chronische pijnpatiënten ..................................................................................................................... 9 Incontinentieforfait .............................................................................................................................. 9 Onbehandelbare incontinentieforfait .................................................................................................. 9 Pruik ................................................................................................................................................... 10 Verbandmateriaal .............................................................................................................................. 10 Zuurstof .............................................................................................................................................. 10 TEWERKSTELLING ........................................................................................................................................ 11 Loopbaanonderbreking ...................................................................................................................... 11 Vrijstelling op tewerkstelling voor sociale of familiale redenen......................................................... 11 Familieplan voor zelfstandigen .......................................................................................................... 12 ANDERE .................................................................................................................................................... 13 Diensten en voordelen van het ziekenfonds ....................................................................................... 13 Fonds voor Beroepsziekten ................................................................................................................ 13 Voeding .............................................................................................................................................. 13 Autosondage ...................................................................................................................................... 13 Diensten en voordelen van uw stad/gemeente ................................................................................. 13 DIENSTEN EN HULPVERLENERS ............................................................................................................ 14 A. B. C. ZORGVERLENERS EN ONDERSTEUNENDE DIENSTEN IN DE THUISSITUATIE ................................................................. 14 TIJDELIJKE OPVANGMOGELIJKHEDEN................................................................................................................ 17 STICHTINGEN EN ZELFHULPGROEPEN ............................................................................................................... 18 3. PALLIATIEVE ZORG ............................................................................................................................... 20 4. ADRESSEN DIENSTEN PALLIATIEVE ZORG............................................................................................. 22 Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 4 1. Financiële tegemoetkomingen A. Communicatie en mobiliteit □ Sociaal tarief telefoon – gsm Wie? De belangrijkste voorwaarden zijn: - genieten van verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds - erkend invalide zijn voor 66% of 65 jaar oud zijn. Ook voor sommige gehoorgestoorden en voor personen die een laryngectomie ondergaan hebben, bestaan er speciale tarieven. Wat? Alle telecomoperatoren, ook van mobiele telefonie, zijn bij wet verplicht het sociaal tarief aan te bieden. Hoe? De aanvraag moet gebeuren aan de betrokken telecomoperator. □ Mobiliteitshulpmiddelen Wat? Rolwagens en andere mobiliteitshulpmiddelen kunnen aangevraagd worden via de dienst Maatschappelijk Werk van uw ziekenfonds. Wie? Indien aan de nodige voorwaarden voldaan is, kan het hulpmiddel zonder kosten toegekend worden. Hoe? Naast aankoop kunnen deze hulpmiddelen ook gehuurd worden. □ Openbaar vervoer Wat? De NMBS staat een aantal tariefverminderingen toe voor verschillende doelgroepen. Wie? Deze verminderingen kunnen worden bekomen of aangevraagd aan het loket van het station. - voorkeurtarief voor senioren vanaf 65 jaar. - reductie voor personen met verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds en hun personen ten laste - kortingen voor kinderen - kaart kosteloze begeleider voor wie een verminderde zelfredzaamheid heeft van 80% - de nationale reductiekaart voor blinden en slechtzienden Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 5 De Lijn biedt gratis vervoer aan o.a.: - personen met een handicap - 65-plussers - personen met een kaart kosteloze begeleider. De Lijn biedt vermindering aan o.a.: - personen met een verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds - personen met een leefloon - personen met een inkomstengarantie voor ouderen □ Tegemoetkoming in de reiskosten Wie? Patiënten die in een oncologisch centrum ambulant met radio- of chemotherapie worden behandeld en patiënten die op controle komen tijdens en na de behandeling, krijgen een tussenkomst van het ziekenfonds in het kader van de verplichte verzekering. Ook nierdialysepatiënten hebben recht op deze tussenkomst. Wat? - openbaar vervoer: integrale terugbetaling van ticket tweede klasse - ander vervoer: 0,25 euro per kilometer Hoe? De uitbetaling gebeurt door het ziekenfonds op basis van een attest van het ziekenhuis. Ook zijn er specifieke tussenkomsten voor ziekenvervoer: contacteer hiervoor uw ziekenfonds □ Vrijstelling dragen van een veiligheidsgordel Wie? Op grond van een belangrijke medische indicatie kan deze toelating schriftelijk aangevraagd worden. Hoe? Aanvraag te richten bij de FOD Mobiliteit en Vervoer, Directie Verkeersveiligheid City Atrium - Vooruitgangstraat 56 - 1210 Brussel Het aanvraagformulier kunt u opvragen bij de dienst Maatschappelijk Werk van uw ziekenfonds. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 6 B. Inkomen Onderstaande inkomens zijn vrijgesteld van belasting. □ Tegemoetkomingen aan personen met een handicap Wie? De FOD Sociale Zekerheid kan voor bepaalde patiënten, tegemoetkomingen of specifieke sociale voordelen toekennen. Deze hangen af van de graad van verminderde zelfredzaamheid en/of van het inkomen. Wat? Er zijn drie soorten tegemoetkomingen: - Inkomensvervangende tegemoetkoming - Integratietegemoetkoming - Tegemoetkoming hulp aan bejaarden Sociale voordelen: parkeerkaart, specifiek sociaal tarief gas en elektriciteit, vermindering kabeldistributie, vrijstelling heffing op afvalwater, vrijstelling verkeersbelasting en vermindering BTW, … Hoe? Alle informatie hierover kunt u bekomen bij de dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds of sociale dienst van het ziekenhuis. Het aanvraagformulier kan bekomen worden bij het sociaal huis van uw gemeente of de dienst Maatschappelijk Werk van uw ziekenfonds. □ Verhoogde kinderbijslag Wie? Er kan een verhoging van de kinderbijslag toegekend worden voor: - kinderen van ouders die langdurig ziek (+6 mnd), werkloos of gepensioneerd zijn o het bedrag is afhankelijk van het inkomen kinderen van alleenstaande ouders o het bedrag is afhankelijk van het inkomen kinderen met een handicap o het bedrag is afhankelijk van de ernst van de gevolgen van de aandoening wezen Hoe? Aanvraag richten aan het kinderbijslagfonds dat uitbetaalt. □ Vlaamse zorgverzekering Wie en wat? De Vlaamse Zorgverzekering heeft als bedoeling tegemoet te komen in de niet-medische kosten van zeer zwaar zorgbehoevende personen thuis of in een woonzorgcentrum. Dit is een maandelijks bedrag (zie tarievenkaart in bijlage). Hiervoor is een wachttijd van 3 maanden. Hoe? De zorgverzekering kan aangevraagd worden bij de dienst Maatschappelijk werk van het ziekenfonds. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 7 □ Behoefte andermans hulp Wie? Voor de arbeidsongeschikte werknemer of zelfstandige, ten vroegste vanaf de vierde maand ziekte-uitkering. Tarief? Een forfaitaire tegemoetkoming voor leden die genieten van een ziekte-uitkering en die heel veel hulp van derden nodig hebben in het dagelijkse leven. Hoe? De tegemoetkoming is aan te vragen bij: • de adviserend geneesheer; • de maatschappelijk werker van de dienst Maatschappelijk Werk. □ Vermindering belastingen Bij vragen kunt u terecht bij uw plaatselijk belastingskantoor. Vermindering van de inkomstenbelasting De erkenning moet aangevraagd worden voor de leeftijd van 65 jaar. Het basisbedrag van de belastingsvrije som wordt verhoogd: - voor elke belastingplichtige die een handicap heeft van minstens 66% - voor elke persoon ten laste met een handicap Vermindering van onroerende voorheffing Is afhankelijk van het aantal kinderbijslaggerechtigde kinderen en het aantal personen met een handicap. De handicap moet vastgesteld zijn voor de leeftijd van 65 jaar. Deze voordelen worden in principe automatisch toegekend (UITZ huurder moeten dit zelf aanvragen). □ Vermindering successierechten Wie op 1 januari van het aanslagjaar erkend is als invalide-RIZIV, heeft recht op een vermindering bij de berekening van de te betalen successierechten. Het attest kan bij het ziekenfonds worden verkregen. Let op: Deze vermindering geldt enkel als de overledene zijn woonplaats in Vlaanderen had bij overlijden. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 8 C. Medicatie en verzorgingsmateriaal □ Statuut palliatief patiënt Wie? Palliatieve patiënten die thuis verzorgd worden, kunnen onder bepaalde voorwaarden het palliatief statuut aanvragen. Hoe? De huisarts dient een officiële kennisgeving in bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Wat? Palliatief forfait Dat is een forfaitaire tussenkomst door de verplichte ziekteverzekering, in de kosten voor geneesmiddelen, hulpmiddelen en verzorgingsmiddelen. De premie kan één maal hernieuwd worden, na een periode van 1 maand (forfait : zie tarievenkaart in bijlage). Huisarts Bij een huisbezoek door de huisarts betaalt de patiënt het bedrag van het huisbezoek. De patiënt krijgt het volledige bedrag terugbetaald (ongeacht het aantal huisbezoeken) wanneer hij het statuut palliatief patiënt heeft gekregen. Thuisverpleging De verpleegkundige kan een specifiek forfait rekenen voor de zorg. Dit is een all-in bedrag dat alle verpleegkundige zorg en begeleiding dekt. De patiënt betaalt hierop geen remgeld. Er kan meerdere keren per dag beroep worden gedaan op de thuisverpleegkundige, die tevens voorziet in nachtpermanentie. Kinesitherapeut De kinesitherapeut verhoogt het comfort van de palliatieve patiënt via pijnstillende relaxatiemassages, ontspanningsoefeningen tegen kortademigheid en oefeningen gericht op het zo lang mogelijk autonoom blijven. Kinebehandelingen maken bij de patiënt heel wat emoties vrij die de kine moet opvangen en doorspelen naar de juiste hulpverlener binnen het netwerk. Hij reikt andere hulpverleners ook tips aan om de patiënt op de minst belastende manier te verplaatsen en te verzorgen. In de palliatieve kine zijn technische prestaties mogelijk zoals voetreflexologie, fasciatherapie, craniosacrale therapie en andere. Via het palliatieve nomenclatuurnummer wordt palliatieve kinesitherapie in de thuissituatie volledig terugbetaald. Opmerking: Palliatieve patiënten die verblijven in een thuisvervangende voorziening (bv. woonzorgcentrum) moeten geen persoonlijke aandeel meer betalen op het honoraria van het bezoek van de huisarts. De arts dient er de adviserend geneesheer van het ziekenfonds over te informeren via een officieel formulier. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 9 □ Chronische pijnpatiënten Wat? Chronische zieken krijgen een tussenkomst door de ziekteverzekering voor niet-terugbetaalde pijnstillers, zoals Dafalgan® of Perdolan®, ten belope van 20 procent. Bovendien wordt het remgeld opgenomen in de maximumfactuur. Wie? Kankerpatiënten, patiënten met chronische artritis of artrosepijn, patiënten met neurogene pijn van centrale of perifere oorsprong (zoals MS), patiënten met perifere vasculaire pijn of postchirurgische pijn en fibromyalgiepatiënten komen in aanmerking voor de maatregel. Zij moeten in behandeling zijn voor chronische pijn. Hoe? De behandelende arts doet aanvraag aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Deze is een jaar geldig en is verlengbaar. De patiënt dient de machtiging bij de apotheker voor te leggen, net als een doktersvoorschrift voor de pijnstillers. □ Incontinentieforfait Wat? Tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal. Tarief (zie tarievenkaart in bijlage) Wie? Voor de patiënten met een akkoord van adviserend geneesheer, voor een verpleegkundig forfait B of C met score 3 of 4 voor incontinentie, gedurende doorlopende of onderbroken periode van minstens 4 maanden per jaar. Het forfait wordt niet uitbetaald indien men verblijft in een woonzorgcentrum, psychiatrisch verzorgingstehuis of beschut wonen. Hoe? Indien er verpleging aan huis gaat, gebeurt de aanvraag automatisch. Is er geen thuisverpleging neem contact met de dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds. Bepaalde gemeentes voorzien in een tussenkomst voor huisvuilzakken en/of aankoop incontinentiemateriaal, voor personen met incontinentieproblemen. □ Onbehandelbare incontinentieforfait Tarief ? zie tarievenkaart in bijlage Wie? Personen die lijden aan een onbehandelbare vorm van urinaire incontinentie en die geen recht hebben op het incontinentieforfait. Wie heeft geen recht op deze tussenkomst? Personen die reeds in aanmerking komen voor het bestaande incontinentieforfait Indien de persoon in een verzorgingsinrichting (ROB of RVT) verblijft waarvoor reeds een tegemoetkoming door de verplichte verzekering kan worden verleend. Er is geen cumul toegestaan met een tussenkomst voor autosondage of incontinentiemateriaal zoals bedoeld in artikel 27 van de nomenclatuur. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 10 Hoe? Het aanvraagformulier wordt ingevuld door de huisarts en moet bezorgd worden aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds De goedkeuring geldt voor 3 jaar. Een jaarlijkse forfaitaire tussenkomst wordt toegekend indien minstens 12 maanden zijn verstreken sinds de vorige beslissing of toekenning. □ Pruik Wie? Iemand die als gevolg van chemotherapie of bestraling van het hoofd volledig kaal wordt kan een tussenkomst via het ziekenfonds krijgen voor een pruik. Hoe? De aanvraag hiervoor gebeurt bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De hernieuwingstermijn bedraagt 2 jaar, te rekenen vanaf de datum van de vorige tegemoetkoming. Maximale tussenkomst van het ziekenfonds: zie tarievenkaart in bijlage. □ Verbandmateriaal Wat? Patiënten met een chronische wonde genieten een tegemoetkoming voor het gebruik van actieve verbanden. Dat zijn verbanden die een geneesmiddel bevatten. Wie? Patiënten, die minstens zes weken zijn behandeld en waarvan de wonde na deze behandeling onvoldoende is geheeld. De chronische wonde moet op een door het RIZIV opgemaakte lijst staan. Hoe? De tegemoetkoming wordt enkel toegekend mits kennisgeving aan een adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De tegemoetkoming van (zie tarievenkaart in bijlage) wordt rechtstreeks toegekend door de apotheker. Uitkering van het ziekenfonds (zie tarievenkaart in bijlage). Het remgeld wordt opgenomen in de maximumfactuur. De kennisgeving is 3 maanden geldig en maximaal 3 keer verlengbaar. □ Zuurstof Wat? Zuurstoftherapie is kosteloos, mits goedkeuring van de adviserend geneesheer. De mutualiteit betaalt ter compensatie van de elektriciteitskosten van de gebruikte apparatuur een vergoeding. Wie? Palliatieve thuispatiënten die zuurstoftekort hebben, krijgen een terugbetaling in het kader van het statuut palliatieve patiënt. Tarief? Zie tarievenkaart in bijlage Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 11 D. Tewerkstelling □ Loopbaanonderbreking Private tewerkstelling Medische bijstand: Het betreft een thematisch verlof. Dit wil zeggen een volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking, die de mogelijkheid biedt de arbeidsprestaties tijdelijk te schorsen om bijstand te verlenen aan een gezinslid of een familielid tot de tweede graad, dat lijdt aan een zware ziekte. U kan medische bijstand opnemen voor minimum 1 maand en maximum 3 maanden. Deze kan verlengd worden met 12 maanden voor een volledige onderbreking of 24 maanden voor halftijdse prestaties of 4/5 prestaties. Palliatief verlof: Dit is een vorm van een volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking (tijdskrediet) voor het verlenen van palliatieve zorg en van verzorging van ongeneeslijk zieke personen die zich in de terminale fase bevinden. De patiënt hoeft geen familielid te zijn. U kunt een loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof bekomen voor een periode van 1 maand, eventueel verlengbaar met maximum 1 maand. U kan voltijds of deeltijds loopbaanonderbreking opnemen. Tarieven (zie tarievenkaart in bijlage) Deze uitkering kan onder bepaalde voorwaarden aangevuld worden met een Vlaamse aanmoedigingspremie. Tarieven (zie tarievenkaart in bijlage) De aanvraag dient te gebeuren bij de werkgever met een medisch attest waarin o.a. de behandelende arts van de patiënt verklaart dat men palliatieve zorg wil verlenen aan een ongeneeslijk zieke persoon. Voor meer informatie kan u terecht bij de vakbond of bij de RVA. Zie ook : www.rva.be Openbare sector of in een autonoom overheidsbedrijf U neemt hiervoor best contact op met de personeelsdienst. □ Vrijstelling op tewerkstelling voor sociale of familiale redenen Wat? De vrijstelling biedt de mogelijkheid aan personen op volledige werkloosheid om een moeilijke sociale of familiale situatie op te vangen. De vrijstelling houdt in dat de werkloze niet meer hoeft ingeschreven te zijn als werkzoekende, zich niet meer beschikbaar moet maken voor de arbeidsmarkt en dat hij een passende dienstbetrekking mag weigeren. Deze vrijstelling kan worden verleend voor een ononderbroken duur van min. 6 maanden en max. 12 maanden. Deze kan verlengd worden tot een maximumperiode van 72 maanden. Wie? De situatie kan betrekking hebben op de werkloze zelf, de persoon waarmee hij samenwoont, zijn kinderen, ouders, broers en/of zussen, de persoon die ten lasten is van de werkloze of zijn partner en op een persoon waarvan de werkloze voogd is. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 12 □ Familieplan voor zelfstandigen Wie? Bij ernstige ziekte van hun partner of hun kind kunnen zelfstandigen een beroep doen op het familieplan voor zelfstandigen. (Dit is te vergelijken met tijdskrediet voor werknemers.) Gebruik maken hiervan kan in twee situaties: - bij een ernstige ziekte van het kind - wanneer de partner of het kind terminaal ziek is. Wat? Voorwaarde is dat de beroepsactiviteiten gedurende minstens vier weken onderbroken worden. Afhankelijk van de situatie, krijgt u een vrijstelling van sociale bijdragen of een vrijstelling van sociale bijdragen in combinatie met een uitkering. Belangrijk: het gaat om een beroepsactiviteit die u zelf uitoefent. Iemand anders mag uw zaken behartigen in afwachting dat u zelf uw taken weer opneemt. Onderbreekt u uw zelfstandige beroepsactiviteit om een ernstig ziek kind te verzorgen of bij te staan, dan kan u gedurende één kwartaal een vrijstelling van sociale bijdragen verkrijgen. De vrijstelling van sociale bijdragen gedurende één kwartaal wordt ook verleend wanneer u uw activiteiten onderbreekt om palliatieve zorg te verlenen aan uw partner of uw kind. Indien deze vrijstelling wordt toegekend, wordt ze aangevuld met een sociale uitkering gedurende maximaal 3 maanden. (zie tarievenkaart in bijlage) U kan op bovenstaande slechts één maal beroep doen. Hoe? Wie een aanvraag wil indienen voor vrijstelling en/of een uitkering neemt hiervoor contact op met het sociaal verzekeringsfonds. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 13 E. Andere □ Diensten en voordelen van het ziekenfonds Wat? Verschillende ziekenfondsen verlenen vanuit de aanvullende vrije verzekering bijzondere tussenkomsten zoals: tegemoetkomingen bij de aankoop van hulpmiddelen, incontinentiemateriaal, consultatie van bepaalde hulpverleners, gezinszorg, dagopvang, nachtopvang, kortverblijf, … Hoe? Het ziekenfonds kan hierover informatie verstrekken. □ Fonds voor Beroepsziekten Wie? Wie een beroepsziekte heeft, kan een schadeloosstelling krijgen van het Fonds voor Beroepsziekten. Hoe? Een patiënt die een erkenning als beroepsziekte wil aanvragen, bespreekt het best zijn arbeidsloopbaan en de eventuele invloed hiervan op zijn ziekte met de adviserend geneesheer van het ziekenfonds, de arbeidsgeneesheer of de behandelende arts. Het Asbestfonds betaalt een schadeloosstelling aan personen die mesothelioom of asbestose hebben door blootstelling aan asbest in België en die aan de verdere voorwaarden voldoen. □ Voeding Wie? De patiënt dient te voldoen aan een aantal door de wet vastgelegde criteria. Wat? Aanvraag om tegemoetkoming voor enterale en parenterale voeding via sonde thuis. Hoe? Er wordt altijd een aanvraag voor terugbetaling ingediend door de behandelende arts bij de adviserend geneesheer van het desbetreffende ziekenfonds met een medisch verslag. Afhankelijk van het type voeding wordt een dagforfait door het ziekenfonds betaald aan de patiënt. □ Autosondage Wat? Een tussenkomst van 3 €/sonde - maximum 4 sondes per dag, voor patiënten die zichzelf sonderen. Hoe? De aanvraag gebeurt door de behandelende arts (specialist) aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De verlenging mag aangevraagd worden door de huisarts. □ Diensten en voordelen van uw stad/gemeente Wat? Sommige steden/gemeentes bieden premies aan. Hoe? Neem contact met de dienst welzijn of het sociaal huis van uw gemeente voor verdere inlichtingen. www.rechtenverkenner.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 14 2. Diensten en hulpverleners Meer info vindt u op www.thuiszorgzakboekje.be A. Zorgverleners en ondersteunende diensten in de thuissituatie □ Huisarts De huisarts heeft een belangrijke taak bij het opstarten of het opvolgen van een thuiszorgsituatie. Hij kent de patiënt of het gezin vaak al lang en kent ook de ziektegeschiedenis van de patiënt. Vanuit zijn positie heeft hij zowel oog voor de fysieke, de psychische als de sociale situatie van de patiënt. De huisarts heeft naast een medische taak vaak ook een belangrijke opdracht als doorverwijzer naar andere professionele diensten o.a. palliatieve thuiszorg. Tevens is hij vaak de bevoegde persoon om bepaalde aanvragen tot financiële tussenkomst te vervolledigen. □ Kinesitherapeut De kinesitherapeut verhoogt het comfort van de palliatieve patiënt via pijnstillende relaxatiemassages, ontspanningsoefeningen tegen kortademigheid en oefeningen gericht op het zo lang mogelijk autonoom blijven. Kinebehandelingen maken bij de patiënt heel wat emoties vrij die de kine moet opvangen en doorspelen naar de juiste hulpverlener binnen het netwerk. Hij reikt andere hulpverleners ook tips aan om de patiënt op de minst belastende manier te verplaatsen en te verzorgen. In de palliatieve kine zijn technische prestaties mogelijk zoals voetreflexologie, fasciatherapie, craniosacrale therapie en andere. Binnen de erkenning van het palliatief statuut wordt palliatieve kinesitherapie in de thuissituatie volledig terugbetaald. □ Thuisverpleging Als er nood is aan verpleegkundige verzorging kunt u beroep doen op een dienst thuisverpleging of een zelfstandige thuisverpleegkundige. De thuisverpleegkundige kan een hele waaier van opdrachten opnemen zoals algemene verzorging, wondverzorging, het geven van inspuitingen, het plaatsen van lavementen, het toedienen van infusen en sondevoeding, de zorg bij blaassondes en stoma enz. De betaling van de verzorging gebeurt in de meeste gevallen rechtstreeks door het ziekenfonds. □ Gezinszorg De verzorgende/zorgkundige van een dienst gezinszorg voert allerlei huishoudelijke taken uit zoals onderhoud van de woning, was en strijk, bereiden van maaltijden, boodschappen. Ook kan ze verzorgende taken zoals hulp bij het toilet, bij het aan- en uitkleden en niet-gespecialiseerde haar- en voetverzorging opnemen. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 15 Het is zorg op maat zowel naar de uit te voeren taken als naar dagen en uren waarop men aan huis komt. De kostprijs wordt bepaald op basis van uw inkomen. De doelgroepen zijn personen en gezinnen die onvoldoende in staat zijn om zelf huishoudelijke taken en/of de persoonlijke verzorging op te nemen omwille van lichamelijke of geestelijke ongemakken of bijzondere sociale omstandigheden. □ Poetshulp Wanneer hulp nodig is voor het onderhoud van de woning kan beroep worden gedaan op een poetsdienst. U kan hiervoor info inwinnen bij uw ziekenfonds, diensten voor gezinszorg, het sociaal huis van uw gemeente, het OCMW of een dienstenchequesbedrijf. Dienstencheques hebben een vaste prijs. Voor poetshulp van erkende diensten aanvullende thuiszorg wordt de prijs bepaald op basis van uw inkomen. □ Klusjesdienst Voor kleine klussen en herstellingen, tuinonderhoud kan u terecht bij een klusjesdienst. □ Bedeling warme maaltijden Via een dienst die warme maaltijden bedeelt, kan u op dagen dat u dit wenst een warme maaltijd bestellen. Meestal is er ook de mogelijkheid om dieetvoeding te vragen. □ Uitleendiensten hulpmiddelen Hulpmiddelen kunnen het verschil maken tussen een noodzakelijke opname of thuis verzorgd worden. Ze bepalen het comfort en de autonomie van de gebruiker en maken de verzorging beter haalbaar. Hulpmiddelen die u tijdelijk nodig hebt, kan u huren bij een uitleendienst: ziekenhuisbed, , mobiliteitshulpmiddel, bedtafel, tillift, serumstaander, antidecubitusmateriaal, personenalarmtoestel enz. De meeste ziekenfondsen hebben een dienst waar u hulpmiddelen en verzorgingsmateriaal zoals incontinentiemateriaal, diabetesmateriaal en stomamateriaal kan aankopen. Paramedisch geschoolde medewerkers geven er deskundig advies bv. over het gebruik van de hulpmiddelen en de mogelijke tussenkomsten, o.a. vanuit de ziekteverzekering. Er zijn ook apotheken, liga’s of zelfhulpgroepen van bepaalde aandoeningen die uitleendiensten hebben. □ Oppashulp Een ziek of zorgbehoevend familielid verzorgen is een zinvolle maar zware opdracht. Oppasdiensten bieden oppas bij hulpbehoevende personen thuis en dit zowel dag als nacht. Een oppasser neemt even de zorg van de mantelzorger over en zorgt ervoor dat u met een gerust hart even weg kunt. De taak van de oppasser is toezicht houden, gezelschap bieden, hulp bieden bij het nuttigen van een maaltijd en helpen bij toiletbezoek en verplaatsing. De oppas gebeurt tegen een vaste kostprijs. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 16 □ Dienst maatschappelijk werk De dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds en de sociale dienst van het ziekenhuis informeert en geeft advies op maat over sociale voorzieningen en thuiszorgdiensten. De maatschappelijk werker helpt de thuisverzorgde persoon en zijn gezin om de thuiszorg vlot te laten verlopen. Indien nodig neemt de maatschappelijk werker initiatief tot overleg met hulpverleners, betrokkene en zijn familie. Informatie en advies, psychosociale en administratieve ondersteuning, zorgbegeleiding en organisatie van de thuiszorg behoren tot het takenpakket van de maatschappelijk werker. □ Paramedische zorgverstrekkers In sommige situaties is het inschakelen van paramedische zorgverstrekkers aangewezen: - logopedist: behandelt personen met problemen op gebied van taal, spraak, stem, motoriek van de mond, het slikken en het gehoor diëtist: is een deskundige op vlak van voeding en dieet pedicure/podoloog: is een deskundige op het vlak van voetverzorging □ Vervoerdienst voor personen met mobiliteitsbeperkingen Personen die door ziekte of leeftijd geen gebruik kunnen maken van openbaar of eigen vervoer, kunnen voor vervoer een beroep doen op specifieke vervoerdiensten bv. voor vervoer naar de kapper, voor boodschappen, voor een consultatie bij een arts enz. Deze dienst vindt u in sommige gemeenten, in lokale dienstencentra of bepaalde ziekenfondsen. □ Niet-dringend ziekenvervoer Niet-dringend ziekenvervoer is aangepast vervoer voor bv. niet-dringende opname in of ontslag uit een ziekenhuis, radiotherapie, chemotherapie, nierdialyse enz. Informeer steeds op voorhand bij uw ziekenfonds voor welke terugbetaling u in aanmerking komt. □ Apotheker In principe moet elk geneesmiddel in de apotheek persoonlijk afgehaald worden. De apotheker kan in “uitzonderlijke situaties”, met name “wanneer de patiënt zich niet kan verplaatsen” geneesmiddelen of medische hulpmiddelen aan huis afleveren. In een palliatieve situatie kan u uw apotheker hiervoor aanspreken. □ Regionaal dienstencentrum Een Regionaal Dienstencentrum richt zich in de eerste plaats tot gebruikers, mantelzorgers en vrijwilligers in de thuiszorg. De opdrachten zijn: Advies verstrekken en informatie bezorgen bij alle vragen over thuiszorg zoals tegemoetkomingen, thuiszorgvoorzieningen binnen de regio… Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 17 - Cursussen en bijeenkomsten organiseren Ergotherapie in de thuiszorg aanbieden Hulpmiddelen ter beschikking stellen Informatie en advies verlenen over aanpassing van de woning en over woningtechnologie Vragen naar vrijwilligerszorg toeleiden naar een vrijwilliger De mobiliteit van de gebruikers ondersteunen Het multidisciplinair overleg organiseren B. Tijdelijke opvangmogelijkheden □ Dagopvang Zorgbehoevenden die thuis verzorgd worden kunnen overdag terecht in een dagverzorgingscentrum dat meestal verbonden is aan een woonzorgcentrum. De centra staan in voor medische verzorging, aangepaste maaltijden en animatie. De meeste centra voorzien eveneens vervoer. □ Nachtopvang Sommige woonzorgcentra bieden nachtopvang aan waarbij de zorgbehoevende persoon overdag in de thuissituatie verblijft en de nacht doorbrengt in een woonzorgcentrum. Soms wordt eveneens vervoer aangeboden. □ Kortverblijf Een aantal woonzorgcentra bieden de mogelijkheid om een zorgbehoevende persoon enkele dagen of weken op te nemen. □ Herstelverblijf Sommige ziekenfondsen bieden herstelmogelijkheden aan nadat de medische behandelingsfase achter de rug is. Omringd door aangepaste accommodatie en verzorging kan u terug op kracht komen. □ Vakanties voor zieken Sommige ziekenfondsen of verenigingen voorzien aangepaste vakanties in binnen- of buitenland. Deze vakanties zijn bedoeld voor personen met beperkingen of een langdurige ziekte en voor mensen met extra zorgbehoefte en hun familie. Vrijwilligers en professionelen staan in voor de verzorging en animatie. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 18 C. Stichtingen en zelfhulpgroepen □ Zin-, geloofs- en levensvragen Wanneer men ernstig ziek wordt stelt men vaak vragen naar zingeving en de zin van het leven. Voor meer oriëntatie rond dergelijke vragen, kunt u terecht bij het Netwerk Palliatieve zorg van uw regio, de bedienaars van uw eredienst, de unie van vrijzinnige verenigingen en het UL team (Uitklaring Levenseindevragen). □ Vlaamse Liga tegen Kanker De Vlaamse Liga tegen Kanker werkt via diverse kanalen: een tijdschrift ’leven’ dat gratis verkrijgbaar is, nieuwsbrieven en andere publicaties, een forum, de website, onderzoeksprojecten, het initiatief van ’de dag tegen kanker’ enz. Voor kankerpatiënten met hoge ziektekosten die voor hen problematisch zijn, kan een aanvraag om financiële steun via het Kankerfonds worden ingediend. Het Kankerfonds van de VLK kent steun toe op basis van voorwaarden als gezinsinkomen, maandelijkse kosten, verhouding tussen minimale op te leggen ziektekosten en inkomen enz. Deze aanvraag tot financiële steun gebeurt via een sociaal hulpverlener van een sociale instelling (ziekenfonds, OCMW, ziekenhuizen, thuiszorgdiensten enz.) Een patiënt kan dus zelf geen aanvraag indienen. www.tegenkanker.be □ Stichting tegen Kanker De Stichting tegen Kanker werkt via diverse kanalen zoals het aanbieden van informatie via brochures en folders (soorten kankers, behandelingen en preventie en opsporing), sociale dienstverlening, het organiseren van activiteiten voor de doelgroep van kankerpatiënten enz. Wanneer een patiënt het moeilijk heeft om de medische kosten te dragen kan hij, onder bepaalde voorwaarden, via een maatschappelijk werker of een professioneel gezondheidswerker een aanvraag voor financiële steun indienen. De tussenkomst wordt berekend op basis van het aanvraagdossier waarbij rekening gehouden wordt met de inkomsten van de patiënt en zijn gezin, met een forfaitair bedrag voor de maandelijkse uitgaven en met de medische uitgaven verbonden aan de ziekte gedurende een bepaalde periode. www.kanker.be □ Vereniging voor gebruikers en mantelzorgers Diverse ziekenfondsen hebben ook een vereniging voor gebruikers en mantelzorgers. Binnen dit kader kunnen mantelzorgers ervaringen en informatie uitwisselen om op die manier sterker te staan in het opnemen van de zorg. Het gevoel te kunnen delen met lotgenoten kan steun bieden. U kan zich hieromtrent informeren bij het ziekenfonds. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 19 □ Zelfhulpgroepen “In Vlaanderen zijn 1250 zelfhulpgroepen actief. Ze verschillen naar problematiek, werkingsterrein en organisatiestructuur. Maar allemaal verenigen ze mensen met een gemeenschappelijk probleem. Trefpunt Zelfhulp vzw is het informatie- en ondersteuningscentrum voor zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Het trefpunt zelfhulp biedt informatie over en naar zelfhulpgroepen en brengt tweejaarlijks een zelfhulpgids uit.” Uit www.zelfhulp.be □ LEIF (LevensEinde InformatieForum) Het LEIF - project is een open projectinitiatief en bestaat uit mensen en verenigingen die streven naar een menswaardig levenseinde voor iedereen waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat. LEIF wil een antwoord bieden op vragen omtrent het levenseinde. In West-Vlaanderen kunt u beroep doen op het UL-team. Meer info op www.leif.be en www.ulteam.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 20 3. Palliatieve zorg □ Palliatieve zorg Wat is palliatieve zorg? (Definitie volgens WHO-2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. Bij palliatieve zorg: · is niet de genezing van de patiënt het doel, maar een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven; · is de dood een normaal, natuurlijk proces, dat niet vertraagd of versneld wordt; · is er aandacht voor lichamelijke én psychische klachten; · worden de psychologische en spirituele aspecten in de zorg geïntegreerd benaderd; · is er emotionele ondersteuning voor de patiënt en zijn naasten; · is er begeleiding bij existentiële vragen; · wordt, indien nodig, vanuit een team zorgverleners gewerkt, zodat aan alle noden van patiënten en naasten tegemoet kan worden gekomen, indien nodig ook na het overlijden van de patiënt (ondersteuning bij verliesverwerking); Palliatieve zorg kan vroeg in het ziekteverloop aan de orde zijn, in combinatie met therapieën die levensverlengend zijn (zoals chemotherapie en radiotherapie). Palliatieve zorg kan ook (medische) onderzoeken omvatten die nodig zijn om pijnlijke, klinische complicaties te begrijpen en te behandelen. □ Federatie palliatieve zorg Vlaanderen De Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen is een expertisecentrum in de palliatieve zorg. De vereniging bestaat uit vertegenwoordigers van de 15 palliatieve netwerken in Vlaanderen en vertegenwoordigers van de diverse actoren binnen het palliatieve werkveld (thuiszorg, ziekenhuizen, woonzorgcentra enz.) De kernopdrachten zijn o.a. vorming van deskundigen, registratie van de palliatieve zorg, wetenschappelijk onderzoek en bijdragen aan praktijkrichtlijnen en multidisciplinaire zorgtrajecten. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 21 □ Netwerken palliatieve zorg Een netwerk palliatieve zorg staat in voor de uitbouw van de palliatieve zorgcultuur en dit in een welomschreven regio. Zo telt Vlaanderen 15 netwerken palliatieve zorg. Het netwerk bestaat uit vertegenwoordigers van thuiszorgdiensten, woonzorgcentra, ziekenhuizen, palliatieve eenheid. De taken zijn coördineren, advies verlenen, ondersteuning bieden, aanbieden van educatie, sensibiliseren en informeren op het vlak van palliatieve zorg in de regio waar het netwerk actief is. Zij wil dit palliatief gedachtegoed verspreiden zowel naar de bevolking als naar elke professionele zorgverlener. U kan er tevens terecht voor alle vragen rond levenseindezorg. □ Netwerk palliatieve zorg In West-Vlaanderen zijn er vier netwerken palliatieve zorg. Het netwerk palliatieve zorg wil in samenwerking met alle professionele hulpverleners, bestaande diensten en organisaties uit WestVlaanderen, de uitbouw van goede en kwaliteitsvolle palliatieve zorg mogelijk maken en de continuïteit in de palliatieve zorgverlening bevorderen. Iedereen moet kunnen verblijven waar hij op dat ogenblik wenst verzorgd te worden en moet op elke plaats steeds eenzelfde palliatieve zorg krijgen. o Zo kunt u beroep doen op de equipe van de palliatieve thuiszorg (multidisciplinaire equipe). De palliatieve equipe biedt hulp bij het opvolgen van pijn- en symptoomcontrole, emotionele, psychosociale, spirituele, praktische bijstand voor mensen die thuis verzorgd wensen te worden. De hulpverlening is gratis en 24 uur op 24 uur bereikbaar en beschikbaar. Het eerste huisbezoek kan pas na goedkeuring door de huisarts. Alles gebeurt in onderling overleg en met respect voor de wensen van patiënt en familie. o Tevens beschikt elk ziekenhuis over een palliatief supportteam. Dit team heeft een adviserende en ondersteunende rol bij de zorg van palliatieve patiënten die in het ziekenhuis verblijven. Het team is te raadplegen door de hulpverleners van de verschillende afdelingen, patiënten en hun families. Omdat het palliatief supportteam ondersteunend werkt, wordt continu met de verzorgingsequipe van de afdeling waar de patiënt is opgenomen overlegd. o Wanneer patiënten niet meer thuis of op een gewone afdeling van een ziekenhuis kunnen worden verzorgd is er de palliatieve eenheid (PE). Op de palliatieve eenheid kunnen tevens patiënten met meer ingewikkelde pijn- of verzorgingsproblemen en/of complexe psychische en spirituele noden terecht. De PE is een afzonderlijke huiselijk aandoende verpleegeenheid binnen het Heilig Hartziekenhuis, waar een professioneel team en vrijwilligers klaar staan ter ondersteuning van de patiënt en familie. o Een woonzorgcentrum beschikt over een Coördinerend Raadgevend Arts en de referente verpleegkundige palliatieve zorg die er de palliatieve zorg uitbouwen. Samen met het verzorgend personeel en de huisarts heeft men tot doel om elke palliatieve bewoner met extra zorg en comfort te omringen zodat hij/zij thuis in het woonzorgcentrum kunnen verzorgd worden tot op het einde. Alle contactgegevens van deze diensten kunt u terugvinden op volgende pagina’s. Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 22 4. Adressen diensten palliatieve zorg Palliatieve zorg Adres Telefoonnummer E-mailadres Contactpersoon Website ALGEMEEN : Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw Federatie palliatieve zorg Vlaanderen vzw Toekomststraat 36 1800 Vilvoorde 02 456 82 00 [email protected] Paul Vanden Berghe www.palliatief.be Regio Midden West-Vlaanderen – Netwerk palliatieve zorg De Mantel vzw – Mandellaan 101 – 8800 Roeselare Palliatieve zorg thuis Mandellaan 101 8800 Roeselare 051 24 83 85 [email protected] Veronique Hoste Palliatieve zorgeenheid Het Anker Westlaan 123 8800 Roeselare 051 23 83 74 [email protected] Christine Vanoverschelde PST St-Jozefskliniek Roeselaarsestraat 47 8870 Izegem 051 33 41 11 [email protected] Ann Herman AZ Delta Campus Wilgenstraat Wilgenstraat 2 8800 Roeselare 051 23 81 70 [email protected] Stefaan Desmet AZ Delta Campus Brugsesteenweg Brugsesteenweg 90 8800 Roeselare 051 23 69 37 [email protected] Séverine Pacquet PST St-Rembert- ziekenhuis St.-Rembertlaan 21 8820 Torhout 050 23 21 11 [email protected] Nathalie Gellinck PST St.-Andriesziekenhuis Krommewalstraat 11 8700 Tielt 051 42 51 11 [email protected] Ann Messiaen Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Mandellaan 101 8800 Roeselare 051 24 83 85 [email protected] Veronique Hoste www.pzwvl.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 23 Regio Zuid West-Vlaanderen – Netwerk palliatieve zorg Zuid-West-Vlaanderen vzw – Doorniksewijk 168 – 8500 Kortrijk Palliatieve zorg thuis Doorniksewijk 168 8500 Kortrijk 056 63 69 50 [email protected] Rosemie Van Bellingen www.pzwvl.be Palliatieve zorgeenheid Ten Oever Reepkaai 4 8500 Kortrijk 056 63 29 30 [email protected] Ann Derycke www.azgroeninge.be PST AZ Groeninge Loofstraat 43 8500 Kortrijk 056 63 69 30 [email protected] Heidi Vervaeke www.azgroeninge.be PST AZ Delta Campus Menen Oude Leielaan 6 8930 Menen 056 52 21 96 [email protected] Martine Sioen www.azdelta.be PST O.L.Vrouw van Lourdes Ziekenhuis Waregem Vijfseweg 150 8790 Waregem 056 62 33 82 [email protected] Mieke Himpens www.ziekenhuiswaregem.be Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Doorniksewijk 168 8500 Kortrijk 056 63 69 50 [email protected] Rosemie Van Bellingen www.pzwvl.be Regio Westhoek-Oostende – vzw Netwerk palliatieve zorg Westhoek-Oostende – Stovestraat 2A – 8600 Diksmuide Palliatieve zorg thuis Stovestraat 2A 8600 Diksmuide 051 51 98 00 [email protected] Veerle Coupez www.pzwvl.be Palliatieve eenheid AZ Damiaan Gouwelozestraat 100 8400 Oostende 059 41 66 80 [email protected] Johan Snoeck www.azdamiaan.be Palliatieve eenheid Jan Yperman Briekestraat 12 8900 Ieper 057 35 64 91 [email protected] Kobe Sercu www.yperman.net PST AZ Damiaan Gouwelozestraat 100 8400 Oostende 059 41 66 88 059 41 66 80 [email protected] Mia Peeters Annelore Maesen www.azdamiaan.be PST AZ Sint-Jan campus Henri Serruys Kaïrostraat 84 8400 Oostende 059 40 20 46 [email protected] Faran Vosté www.azsintjan.be PST Jan Yperman Briekestraat 12 8900 Ieper 057 35 67 46 [email protected] Brigitte Mourisse www.yperman.net PST Sint-Augustinus Ieperse Steenweg 100 8630 Veurne 058 33 31 50 (V. Rabaey) 058 33 32 66 (Sociale Dienst) [email protected] Veronique Rabaey Sociale Dienst (P. Vanderlynden & L. Van Gelder) www.azsav.be Complementair dagcentrum ‘De Kust’ Pater Pirelaan 6 8400 Oostende 0497 97 23 12 [email protected] Sandra Crevits www.dagcentrumzorg.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 24 Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Stovestraat 2A 8600 Diksmuide 051 51 98 00 [email protected] Veerle Coupez www.pzwvl.be Regio Noord-West-Vlaanderen - Heidehuis vzw – Palliatieve Zorg Noord-West-Vlaanderen – Fazantendreef 11 – 8200 Sint-Michiels Brugge Palliatieve zorg thuis Fazantendreef 11 8200 Sint-Michiels 050 40 61 50 [email protected] Alexander Verstaen www.heidehuis.be Palliatief Dagcentrum Heidehuis Fazantendreef 11 8200 Sint-Michiels 050 40 61 55 [email protected] Alexander Verstaen www.heidehuis.be Palliatieve Zorgeenheid De Vlinder Spaanse Loskaai 1 8000 Brugge 050 47 01 30 [email protected] Veerle Goossens PST AZ Sint-Jan BruggeOostende AV Ruddershove 10 8000 Brugge 050 45 39 30 [email protected] Dina Declerck www.azbrugge.be PST AZ Sint Lucas St. Lucaslaan 29 8310 Assebroek Brugge 050 36 57 94 [email protected] Inge Kustermans www.stlucas.be PST AZ Alma campus Sijsele Gentse Steenweg 132 8340 Sijsele 050 72 81 11 [email protected] Isabelle Janssens www.azalma.be PST Zeno Graaf Jansdijk 162 8300 Knokke-Heist 050 63 31 11 [email protected] Katleen Alossery www.azzeno.be Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Fazantendreef 11 8200 Sint-Michiels 050 40 61 50 [email protected] Alexander Verstaen www.heidehuis.be Regio-overschrijdende initiatieven Zorghuis vzw Pater Pirelaan 6 8400 Oostende 059 44 62 06 [email protected] ‘Vzw OK’ Ontmoeting & Ontspanning Kanker Gitsestraat 65 8800 Roeselare 0473 12 13 45 [email protected] Vlaamse Liga tegen Kanker Koningsstraat 217 1210 Brussel 02 227 69 69 www.tegenkanker.be Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02 733 68 68 www.kanker.be Trefpunt zelfhulp vzw E.Van Evenstraat 2 3000 Leuven (bezoekadres) Parkstraat 45 bus 3608 3000 Leuven (postadres) 016 23 65 07 [email protected] www.zelfhulp.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners 25 LEIF = levenseinde informatieforum J. Vander Vekenstraat 158 1780 Wemmel 078 15 11 55 [email protected] www.leif.be Andere Netwerken palliatieve zorg in Vlaanderen Netwerk palliatieve zorg Waasland Netwerk palliatieve zorg Gent-Eeklo Het Leven Helpen Moerlandstraat 20 9100 St. Niklaas Bilksken 36 9920 Lovendegem (Vinderhoute) St.-Walburgastraat 9 9700 Oudenaarde 03 776 29 97 [email protected] Karina Pieters 09 218 94 06 [email protected] Elfriede Maes www.palliatieve.org 055 20 74 00 [email protected] Ruth Raes www.palliatieve.org Netwerk palliatieve zorgen regio Aalst - Dendermonde Sluisken 15 9300 Aalst 053 21 40 94 [email protected] Luc De Waegeneer Marleen Hoebeeck Palliatieve Hulpverlening Antwerpen Huisartsgeneeskunde UA Gebouw E, Domein Fort VI Edegemsesteenweg 100 2610 Wilrijk 03 265 25 31 [email protected] Tine Devlieger www.pha.be Palliatief Netwerk arrondissement Turnhout Stationsstraat 60-62 2300 Turnhout 014 43 54 22 [email protected] Guy Hannes www.pnat.be Palliatief Netwerk Mechelen Willem Rosierstraat 23 2800 Mechelen 015 41 33 31 [email protected] Griet Snackaert www.palliatief-netwerkmechelen.be PANAL Waversebaan 220 3001 Heverlee 016 23 91 01 [email protected] Ria Vandermaesen www.panal.be 02 456 82 07 [email protected] Christina Vanderhaeghe 011 81 94 72 [email protected] Sigrid Bongaerts Forum palliatieve zorg Brussel-Halle-Vilvoorde Netwerk palliatieve zorg Limburg Vander Vekenstraat 158 1780 Wemmel A. Rodenbachstraat 29 bus 2 3500 Hasselt www.npzl.be Financiële tegemoetkomingen – Diensten en hulpverleners De brochure kwam tot stand op vraag van de partners van het Netwerk palliatieve zorg De Mantel vzw en vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende De brochure werd gerealiseerd door de werkgroep AZ Delta – Stefaan Desmet, Séverine Pacquet en Nancy Denoo Bond Moyson – Dienst Maatschappelijk Werk – Stefanie De Schacht Christelijke mutualiteit – Dienst Maatschappelijk Werk – Stefaan Vandenhende en Roos Andries Liberale Mutualiteit – Inge Ramboer Netwerk Palliatieve zorg De Mantel vzw – Veronique Hoste SEL Oostende-Veurne – Hilde Terryn St. Jozefskliniek – Izegem – Ann Herman St. Rembertziekenhuis – Torhout – Leen Delaere Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende – Veerle Coupez Wit-Gele Kruis – Roeselare – Heidi Vuylsteke Brochure te downloaden: http://www.pzwvl.be/socialevoorzieningen Versie 11 februari 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
