Artikel uit het Concertgebouwmagazine

Concertgebouwmagazine
Jan / Feb / Maa 2015
2014 — 2015
Landschappen
tot leven gewekt
© Stephen Gill – From: Outside In
Britse fotograaf Stephen Gill fascineert
© Stephen Gill – From: Outside In
Met de reeks Talking to Ants, gemaakt tussen 2009 en 2013, neemt
fotograaf Stephen Gill ons mee
naar Oost-London. De beelden
voor Outside In werden in Brighton
gefotografeerd in 2010. Vergezichten
en landschappen worden tot leven
gewekt door objecten en diertjes
die de fotograaf op de plaats zelf
fascineren en die hij in zijn camera
stopt. Met die werkwijze wil Gill de
sfeer van de locatie in zijn beelden
brengen. Hij beschouwt deze foto’s
als beelden waar conflict of harmonie op goed geluk zijn ontstaan in
het uiteindelijke beeld, afhankelijk
van de plek waar de voorwerpen
terechtkwamen.
Outside In van Stephen Gill brengt
een nieuw soort documentaire.
In tegenstelling tot de nauwkeurige,
onderzoekende kijk of de hyperrealiteit, die mogelijk is dankzij de
moderne cameratechnologie, is Gills
benadering verfrissend ongepolijst
en eigenzinnig. Hij combineert onscherpe beelden van zijn onderwerp,
de kustplaats Brighton, genomen met
een goedkope camera met vaste focus,
met kleine gevonden voorwerpen die
hij in zijn camera en rechtstreeks
op de filmemulsie heeft aangebracht.
Gills meerlagige foto’s belichamen
imperfectie en toeval, en zorgen
voor een fragmentair en onwezenlijk
effect. De reeks brengt een intieme
beleving van een plaats in beeld.
Toeval als creatief proces
Gill werkt uitsluitend analoog en
een groot deel van zijn werk tot op
heden is gemaakt in het kader van
een eenvoudig concept, waarbij het
fotografisch proces op zich bepaalt hoe
het resultaat er zal uitzien. Hij heeft
er geen probleem mee dat het toeval
© Stephen Gill – From: Outside In
‘Fotografie slaagt er goed in
om dingen binnenstebuiten
te keren. Dit is het omgekeerde:
de buitenwereld wordt naar
binnen gebracht.’ — Stephen Gill
22
23
een creatieve rol speelt. Als vervolg op
zijn experimenten met de effecten van
technologische beperkingen, het weer
en de omgeving op zijn foto’s staat
Outside In toe dat de omgeving tussenkomt in het beeld op het moment
dat het wordt genomen. Gill stopte
organisch én door de mens gemaakt
materiaal in de camera, dat ongezien
blijft door de lens, en zijn reportage
over Brighton wordt mede tot stand
gebracht en gezien door deze laag.
Uit Gills werk bleek altijd al belangstelling voor de natuur. Het vuil
dat Gill van de straten van Brighton
schepte, ligt op het oppervlak van de
foto’s als een elementaire natuurlijke
laag. Organisch materiaal als zaaddozen, dode bladeren, bloemblaadjes,
gras, zeewier, twijgen en in één beeld
zelfs een vissenstaart mengt zich met
door de mens gemaakte dingen: het
lipje van een drankblikje, plastic, glas
en kabels. Het gaat niet zomaar om
zwarte silhouetten, maar veeleer om
het rood en roze van bloemblaadjes
en plastic en het grasgroen van organisch materiaal, die door de speling
van het licht door de lens worden
getransformeerd en oplichten met
een kleurrijke opaciteit.
Concertgebouwmagazine
Kleine voorwerpen binnen in
de camera bedekken bepaalde
elementen in de foto’s, maar laten
ze ook beter uitkomen. In een bepaalde foto speelt een voorwerp in
de camera de hoofdrol. Een mier,
die levend in de camera werd gestopt,
is over Gills film gekropen en bevroren, als in aspic, terwijl ze zich in
het beeldvlak omhoog bewoog.
De meeste beelden bieden evenwel
niet zo’n gevoel van focus. De chaotische wereld van Outside In brengt
dingen samen in verwante maar
vreemde combinaties: zeewier krult
over een strandtafereel, grind dat in
de camera is gestrooid blijkt afkomstig van het bouwwerk op de achterliggende foto … maar het oog springt
van details op de voorgrond naar de
beelden op de achtergrond zonder
dat de compositie een duidelijke
hiërarchie van onderwerpen aangeeft.
Die surrealistische schaalverschuivingen doen denken aan de verwarde
herinneringen aan een plaats:
terwijl we in ons hoofd van de
ene gedachte naar de andere
fladderen, komen beeldfragmenten
ongeordend samen.
Jan / Feb / Maa 2015
2014 — 2015
In het hoofd van Gill
De laag van materie in de camera
legt de zowel werkelijke als psychologische barrière tussen de fotograaf en
de wereld bloot. Met het onderwerp
van de foto’s aan beide zijden van de
lens wordt de scheidende aanwezigheid ervan voelbaar of zelfs zichtbaar.
Wat in de camera wordt vastgelegd, is
een onderzoek van de plaats van heel
dichtbij. Het gebeurt op vertrouwelijke voet, het kijken op zich is als een
zelfonderzoek, een vluchtige blik in
het hoofd van de fotograaf, alsof we
onszelf verplaatsen in de gedachten
van het individu dat de omgeving verkent. Alle fotografische projecten van
Gill worden trouwens opgezet met
de bedoeling er uiteindelijk ook een
boek van te maken. Op die manier
wordt zijn eenzame catalogiseren van
een plaats uiteindelijk opgetekend
in een voorwerp dat opnieuw de
individuele handeling van het kijken
versterkt.
Doordat de klemtoon zo sterk op
het proces ligt, kan het gebeuren dat
de betekenis in Gills werk soms niet
duidelijk naar voren komt.
Stephen Gill (1971, UK) exposeerde
eerder in de National Portrait Gallery,
The Victoria and Albert Museum, Tate,
Victoria Miro Gallery, Leighton House
Museum, Haus der Kunst … Zijn werk
was te zien op festivals als Les Rencontres d’Arles, The Toronto Photography
Festival en PHotoEspaña. Ook voor zijn
originele en prachtige fotoboeken krijgt
hij alom erkenning.
Gills beelden werden gebruikt als
campagnebeelden voor seizoen
2014-2015 van het Concertgebouw.
Een selectie van zijn foto’s is te
bezichtigen in het Atrium van het
Concertgebouw en dat nog tot het
einde van het seizoen. Het boek
Talking to Ants met werk van Stephen
Gill is te koop voor € 45 in het
Concertgebouwcafé, waar u ook
door een inkijkexemplaar kan bladeren.
De meerlagige fotografie van dit
project is esthetisch verleidelijk.
De beelden zijn mooi gekleurd,
zintuiglijk en met textuur. De handen
vrije aanpak van bepaalde elementen in het productieproces door de
fotograaf beklemtoont de creatieve
alchemie die centraal staat bij alle
fotografie. Maar het werk creëert
zichzelf niet – Gill is niet naïef.
Hij bepaalt de parameters voor de
creatie van het werk en je mag er
zeker van zijn dat hij alles zorgvuldig
redigeert. Met Outside In weet hij een
aparte sfeer vast te leggen. Zoals de
jeugdherinneringen aan wandelingen
langs het strand roept de laag met
bloemen, grind en zand, zeewier en
vissenstaarten die over de onscherpe
foto’s ligt, beelden op van halfvergeten zonovergoten vakanties en de
geur van zout in de lucht. Door de
buitenwereld in de camera te stoppen,
heeft Gill een doeltreffende manier
gevonden om de essentie of
de geest van de plaats vast te leggen.
Sophie Wright
Outside In © Stephen Gill
Op het programma
Nog tot 20.06.15 / Gratis met een
concertticket / Concertgebouw
Tentoonstelling Stephen Gill /
Talking to Ants & Outside In
24
25

Download Report