MRI van de prostaat - Medisch Centrum Haaglanden

MRI van de prostaat
Informatie voor patiënten
F1112-4410
oktober 2014
Medisch Centrum Haaglanden
www.mchaaglanden.nl
MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1
Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
070 357 44 44
MCH Westeinde, Lijnbaan 32,
Postbus 432, 2501 CK Den Haag
070 330 20 00
Inleiding
U heeft een afspraak voor een MRI-onderzoek van de prostaat. Deze folder
informeert u over het onderzoek en de verdere voorbereidingen die nodig zijn
om het onderzoek goed te laten verlopen. Het onderzoek vindt plaats op de
afdeling Radiologie van MCH Antoniushove. De afdeling bevindt zich op de
begane grond in het ziekenhuis. Wilt u zich 10 minuten vóór de afspraaktijd
melden bij de receptie van de afdeling Radiologie.
MCH-patiëntenpas
Als u naar het ziekenhuis komt, neemt u uw MCH-patiëntenpas mee. Heeft u
geen MCH-patiëntenpas of zijn uw gegevens veranderd, dan kunt u deze vóór
het onderzoek laten maken of aanpassen. Dit kan bij de inschrijfbalie in de
centrale hal van het ziekenhuis. Wilt u daarvoor 15 minuten eerder naar het
ziekenhuis komen, zodat u op tijd bent voor uw afspraak.
Verhinderd
Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, bel dan zo snel mogelijk
(uiterlijk 24 uur vòòr de afspraak) met de afdeling Radiologie van
MCH Antoniushove om uw afspraak af te zeggen of te verplaatsen.
De opengevallen plaats kan dan voor een andere patiënt gebruikt worden.
Dit kan op werkdagen van maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 en
16.30 uur op telefoonnummer (070) 357 46 00.
Houdt u bij het afzeggen of verplaatsen van uw afspraak rekening met uw
vervolgafspraak bij de arts die het onderzoek voor u heeft aangevraagd. Niet of
te laat afgemelde afspraken worden in rekening gebracht.
Vragenlijst
U moet voorafgaand aan het MRI-onderzoek een vragenlijst invullen.
Deze vragenlijst vindt u in deze folder. Vergeet niet de vragenlijst thuis in te
vullen en mee te nemen naar het ziekenhuis.
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
2
MRI
MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging. Dit onderzoek maakt gebruik
van een zeer sterk magneetveld in combinatie met radiogolven. Hierdoor
worden in het lichaam signalen opgewekt die een computer omzet in een
digitaal beeld. Zo zijn organen, bloedvaten, spieren en andere weefsels in het
lichaam tot in detail zichtbaar te maken. Bij dit onderzoek wordt geen gebruik
gemaakt van röntgenstralen. Het onderzoek is veilig en pijnloos.
Het MRI-apparaat
Doel van het onderzoek
Voorzorgsmaatregelen
Vanwege het sterke magneetveld in de onderzoekskamer zijn een aantal
voorzorgsmaatregelen van belang. Wij verzoeken u onderstaande informatie
goed door te lezen.
Implanteerbare hartritmemonitor
Wanneer bij u een hartritmemonitor is geïmplanteerd (bijvoorbeeld:
Medtronic Reveal of St. Jude medical Confirm) mag u het MRI-onderzoek
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
3
ondergaan. Het magneetveld heeft geen effect op de werking van de
hartritmemonitor. Neem het kaartje of pasje mee met de gegevens van uw
hartritmemonitor. Tijdens het doornemen van de vragenlijst kunt u dit kaartje
aan de laborant laten zien.
Pacemaker en ICD
Wanneer u een pacemaker of ICD (implanteerbare cardioverter defibrilator)
heeft kunt u in de meeste gevallen geen MRI-onderzoek ondergaan. Door het
sterke magneetveld van de MRI-scanner kunnen deze apparaten ontregeld
raken. Sommige nieuwe pacemakers en ICD’s zijn wel geschikt om een MRIonderzoek te ondergaan. Deze zijn zo ontworpen dat het magneetveld geen
invloed heeft op de werking van de pacemaker of ICD. Houdt u er rekening mee
dat deze pacemakers en ICD’s voor het onderzoek in een speciale stand moeten
worden gezet door een pacemakertechnicus. Na afloop van het onderzoek zet de
technicus de pacemaker of ICD weer in de normale stand terug.
Als u een pacemaker of ICD heeft, neemt u dan ruim voor het MRI-onderzoek
contact op met de afdeling Radiologie van MCH Westeinde, (070) 330 24 10.
De afdeling Radiologie overlegt met de pacemaker-afdeling om te bepalen
of uw pacemaker of ICD geschikt is om het MRI-onderzoek te ondergaan.
Als dit het geval is, krijgt u een nieuwe afspraak voor het MRI-onderzoek
bij de afdeling Radiologie en een afspraak bij de pacemakertechnicus. Is uw
pacemaker of ICD niet geschikt dan wordt uw afspraak afgezegd.
Heeft u een pacemaker of ICD gehad en zijn de bijbehorende draden van het
apparaat niet verwijderd? Dan kan het onderzoek niet doorgaan. De draden in
uw lichaam warmen tijdens het onderzoek op en kunnen voor weefselschade
zorgen. Neem contact op met de afdeling Radiologie om uw afspraak af te
zeggen. Als u twijfelt, neemt u ook contact op met de afdeling Radiologie. In
overleg wordt er een röntgenfoto van de borstkas gemaakt om te bepalen of er
nog draden aanwezig zijn.
Insulinepomp en cochleaire implantaat
Wanneer u een geïmplanteerde insulinepomp of een cochleair implantaat
heeft, kunt u géén MRI-onderzoek ondergaan.
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
4
Metalen voorwerpen in uw lichaam en gewrichtsprotheses
Het sterke magneetveld van de MRI-scanner trekt metalen voorwerpen aan.
Als een voorwerp vast zit in uw lichaam is er niets aan de hand, maar de
beelden kunnen daardoor wel onscherp worden. Zit het voorwerp niet vast,
dan zijn voorzorgsmaatregelen noodzakelijk. Als de volgende voorwerpen zich
in uw lichaam bevinden, dan moet u dat doorgeven aan de laborant:
• vaatclips in het hoofd
• kunsthartklep
• metaalsplinters in de oogkas (deze splinters kunnen bewegen en uw oog
verwonden)
• gehoorbeenprothese (als deze van metaal is, kan deze zich verplaatsen)
• magnetisch kaakimplantaat: wanneer het magnetische gedeelte in de kaak
is geïmplanteerd wordt deze gedemagnetiseerd door de MRI. Wanneer het
magnetische gedeelte uitgenomen kan worden kunt u zonder problemen
het onderzoek ondergaan.
• gewrichtsprotheses: gewrichtsprotheses zoals knie- en heupprotheses zijn
gemaakt van materiaal dat geen problemen geeft in de MRI. Als u een knieof heupprothese heeft kunt u het MRI-onderzoek ondergaan.
Contrastmiddel
Voor dit onderzoek krijgt u een gadoliniumhoudend contrastmiddel via een
infuus. Het contrastmiddel wordt gebruikt om de prostaat beter zichtbaar te
maken. Het contrastmiddel wordt door de nieren uitgescheiden. Het is daarom
belangrijk dat vóór het onderzoek de nierfunctie bekend is. De arts die voor u
het onderzoek heeft aangevraagd, laat bij u een bloedonderzoek uitvoeren als
de nierfunctie nog niet bekend is.
Contrastallergie
Heeft u eerder een MRI-onderzoek met contrastmiddel gehad en was u hier
allergisch voor? Geeft u dit dan door aan de arts die het onderzoek heeft
aangevraagd. Mocht u dit vergeten zijn geef het dan voor het onderzoek door aan
de laborant. Er wordt dan bekeken welke voorzorgsmaatregelen er nodig zijn.
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
5
Voorbereiding
Zetpil Dulcolax
Uw prostaat ligt tussen uw blaas en de endeldarm in de onderbuik. Voor het
onderzoek moeten de blaas en endeldarm helemaal leeg zijn, om de prostaat
goed in beeld te kunnen krijgen. De werkzame stof in Dulcolax prikkelt het
darmslijmvlies. Hierdoor zullen de darmbewegingen versnellen, waardoor
de inhoud van de darmen wordt voortgestuwd. U heeft bij het maken van de
afspraak een zetpil Dulcolax meegekregen die u thuis moet inbrengen. De zetpil
moet u drie uur voorafgaand aan het onderzoek via de anus inbrengen.
Gebruiksinstructies:
- Haal eerst het folie-omhulsel van de pil af
- Maak de punt van de zetpil een beetje nat met wat water, zodat de zetpil
beter glijdt
- Ga op uw zij liggen met opgetrokken benen
- Duw vervolgens de zetpil met uw vinger tussen de billen door via de anus in
de endeldarm
- Knijp de billen nu enkele seconden samen zodat de zetpil automatisch
omhoog schuift in de endeldarm
Het is belangrijk dat zetpil diep genoeg (2 tot 3 cm) wordt ingebracht, zodat de
sluitspier van de anus zich weer kan sluiten.
Buscopan®
Tijdens het onderzoek is het belangrijk dat de darmen niet bewegen.
Bewegingen in het lichaam zijn storend voor de MRI. De laborant geeft u in
de onderzoekskamer het medicijn Buscopan® om de darmbewegingen stil
te leggen. De bijwerkingen van het medicijn Buscopan® zijn: wazig zien, een
droge mond, duizeligheid en een versnelde hartslag. Deze bijwerkingen zijn
meestal licht en tijdelijk.
Glaucoom of hartritmestoornissen
Heeft u glaucoom (verhoogde oogdruk) waar u geen medicijnen voor gebruikt
of last van hartritmestoornissen, meldt u dat dan vóór het onderzoek bij de
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
6
laborant en de arts die het onderzoek voor u heeft aangevraagd. U mag dan
geen Buscopan® krijgen
Deelname aan het verkeer
Het middel Buscopan® kan leiden tot kortdurend wazig zien. Wij adviseren u
om na het onderzoek niet zelfstandig deel te nemen aan het verkeer en voor
vervoer naar huis te zorgen.
Metalen voorwerpen
Voordat u de onderzoeksruimte ingaat, vraagt de laborant of u metalen
voorwerpen bij u draagt. De MRI-magneet trekt metalen voorwerpen aan.
Het is daarom erg belangrijk dat u géén metalen of magnetische voorwerpen
bij u heeft in de onderzoeksruimte. Het onderzoek kan daardoor mislukken.
Losse metalen voorwerpen kunnen gevaar opleveren voor het personeel en
voor uzelf.
Voorwerpen die problemen kunnen geven zijn o.a.:
• muntgeld, een aansteker, sleutels
• sieraden, horloge, haarspelden
• kunstgebit, tandprothese, gehoorapparaat
• betaalpas, andere pasjes, CD’s, MP3-speler, mobiele telefoon. Deze worden
gewist door de MRI
• kleding met metalen knopen en ritssluitingen
• ingenaaide beveiligingslabels in kleding
Laat bovenstaande spullen daarom zo veel mogelijk thuis. Wanneer u deze
voorwerpen bij u draagt moet u deze in de kleedkamer achterlaten.
Waardevolle zaken
Wij raden u aan waardevolle zaken zoveel mogelijk thuis te laten.
Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor vermissing of beschadiging van
uw persoonlijke eigendommen.
Claustrofobie (bang in kleine ruimtes)
Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel in een verlichte tunnel van
het MRI-apparaat. Deze tunnel is aan de voor- en achterkant open. Mensen
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
7
met claustrofobie kunnen hier moeite mee hebben. In dat geval raden wij u
aan iemand mee te nemen die tijdens het onderzoek bij u zit. Voor de persoon
die met u meegaat in de MRI-ruimte, gelden dezelfde voorzorgsmaatregelen als
voor u.
Medicijngebruik
Gebruikt u medicijnen, dan kunt u deze volgens voorschrift innemen.
Het onderzoek
De laborant haalt u op uit de wachtkamer en vertelt u hoe het onderzoek gaat
verlopen. Eerst wordt de vragenlijst met u doorgenomen. Als er geen medische
bezwaren zijn, gaat het onderzoek door. Dan controleert de laborant of u
geen losse metalen voorwerpen bij u draagt. Alle losse metalen voorwerpen
moeten in de kleedkamer worden achtergelaten. Ook kleding met metaal moet
achterblijven. Voor het onderzoek kunt u kleding zonder metaal aanhouden.
Voor het onderzoek moet de blaas leeg zijn. De laborant vraagt u om te plassen.
In de kleedkamer is een toilet aanwezig. Als u klaar bent in de kleedkamer
brengt de laborant u naar de onderzoekskamer.
In de onderzoeksruimte gaat u op de MRI-tafel liggen. Voor het onderzoek
krijgt u een infuus in uw arm. Het infuus wordt gebruikt om het medicijn
Buscopan® en het contrastmiddel Gadolineum toe te dienen. De laborant
prikt bij u het infuus. U voelt de prik in uw arm. De prik is vergelijkbaar met
bloedprikken. Het infuus wordt gekoppeld aan een infuuspomp en blijft zitten
tot het eind van het onderzoek.
De laborant geeft u een (nood)bel in de hand. Er wordt met u afgesproken
dat het onderzoek wordt afgebroken als u in de bel knijpt en dat de laborant
meteen bij u komt. Van het maken van de foto’s merkt u niets, maar bij het
maken van een serie beelden hoort u wel een hard kloppend geluid. U krijgt
een koptelefoon op (mogelijk met muziek) om het geluid te dempen.
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
8
Na de voorbereidingen schuift de laborant de onderzoektafel in de verlichte
tunnel van de MRI-apparaat. Deze tunnel is aan de voor- en achterkant open.
U komt met uw buik in het midden van het apparaat te liggen. Als u goed
ligt verlaat de laborant de ruimte. Voor het scannen gaat de laborant naar
de bedieningsruimte ernaast. Via een raam houdt de laborant u in de gaten.
Er worden verschillende opnamen gemaakt. Het is belangrijk dat u tijdens het
onderzoek stil blijft liggen. Via een microfoon kan de laborant met u praten
als dat nodig is.
Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.
Na het onderzoek
Complicatie
Bij een klein aantal patiënten (minder dan 1%) kan het contrastmiddel leiden
tot een overgevoeligheidsreactie, zoals niezen of het ontstaan van (jeukende)
huiduitslag. Meestal is er geen verdere behandeling nodig. Deze reactie kan tot
een paar dagen na het onderzoek optreden. Als uw klachten verergeren of als
u benauwd wordt, neemt u dan contact op met de afdeling Radiologie. Buiten
kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp.
Als u na de Buscopan® injectie last krijgt van pijnlijke rode ogen en niet goed
kunt zien, moet u direct contact opnemen met de Spoedeisende Hulp.
De uitslag
De radioloog beoordeelt het onderzoek en geeft de uitslag door aan de arts die
voor u het onderzoek heeft aangevraagd. De arts bespreekt deze met u.
Vragen
Heeft u vragen over het onderzoek, dan kunt u bellen met de afdeling
Radiologie van de locatie waar u een afspraak heeft. Ook voor, tijdens of na het
onderzoek kunt u uw vragen stellen.
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
9
Afdeling Radiologie:
MCH Antoniushove: (070) 357 46 00
MCH Westeinde: (070) 330 24 10
De afdeling Radiologie is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag
van 08.00 tot 16.30 uur.
Bij acute problemen buiten kantooruren kunt u bellen met de
Spoedeisende Hulp.
MCH Antoniushove: (070) 357 42 02
MCH Westeinde: (070) 330 23 80
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
10
Vragenlijst
Vanwege het sterke magneetveld in de MRI-ruimte moeten we een aantal
veiligheidsmaatregelen in acht nemen.
Daarom hebben wij een vragenlijst bijgevoegd.
Maak deze lijst los uit de folder.
Thuis invullen en meebrengen op de dag van het onderzoek.
De laborant neemt deze lijst met u door voordat het onderzoek begint.
Ruimte voor Barcode
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
11
Heeft u een pacemaker of een ICD?
Neemt u dan contact op met de afdeling Radiologie
om zeker te weten of uw pacemaker of ICD geschikt
is om het MRI-onderzoek te ondergaan:
MCH Antoniushove (070) 357 46 00
MCH Westeinde (070) 330 24 10
Heeft u een implanteerbare hartritmemonitor?
(zo ja, neemt u dan het bijbehorende kaartje met het
typenummer mee)
Heeft u een insulinepomp of een
cochleair implantaat?
Heeft u een neurostimulator of andere
elektronische implantaten?
Heeft u ooit een operatie ondergaan waarbij iets
van metaal is geïmplanteerd?
Zoals:
vaatclips
hartklep
gewrichtsprothese
schroeven / plaatjes
magnetische kaakimplantaten
anders: __________________________
Aankruisen wat van toepassing is.
○
○
○
○
○
○
Heeft u ooit metaalsplinters in de ogen gehad?
Heeft u granaatscherven of kogels in uw lichaam?
Heeft u last van claustrofobie (bang in kleine
ruimtes)?
Heeft u een verstoorde nierfunctie?
Heeft u een levertransplantatie gehad of ondergaat u
binnenkort een levertransplantatie?
Heeft u de informatiefolder gelezen?
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
JA
NEE
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
12
Wat is uw lengte? ____________
cm
Wat is uw gewicht? ____________
kg
Naam: ______________________________________________________________________
Geboortedatum: ______________________________________________________________________
Datum: ______________________________________________________________________
Handtekening: ______________________________________________________________________
MRI van de prostaat • F1112-4410 • oktober 2014
13