Parkinson? Houd zelf de regie

”Parkinson? houd zelf de regie”
Een tweedaagse opstapcursus voor
mensen die te maken krijgen met de
ziekte van Parkinson
NKN
Bridging the distance
A.Nouws
M. van het Hoofd
NKN
Bridging the distance
‘learned helplesness’ , geleerde
hulpeloosheid
NKN
Bridging the distance
1
‘learned helplesness’ , geleerde
hulpeloosheid
NKN
Bridging the distance
Uitgangspunten
• Parkinson is een hersenziekte
• Parkinson start niet met de diagnose
• Patiënten redden het niet alleen, trouwens de
partner ook niet. Het systeem is de patiënt.
• Succesvolle coping strategieën volgens Phyllis
Harris
NKN
Bridging the distance
Parkinson is een hersenziekte
• Symptomen hebben vaak een biomedische
oorsprong
• Een hersenziekte tast de coping vaardigheden
aan
• Met name het vermogen in actie komen
raakt aangedaan
• Vraagt parkinson om een meer directieve
vorm van begeleiden?
NKN
Bridging the distance
2
Voorwaarden voor zelfredzaamheid
Mensen moeten willen, ze moeten informatie
willen hebben, die informatie moet eigen
gemaakt worden bijvoorbeeld door
gesprekken met lotgenoten maar dit kan
alleen als mensen over de nodige
vaardigheden beschikken. Met name het
cognitieve is van belang.
NKN
Bridging the distance
Beperkingen
•
•
•
•
Iedereen kan info opdoen
Er is echter veel te veel
Executieve functies worden sterk beproefd
Cognitieve systeem kan tijdelijk verstoord
zijn(eerste klachten en na diagnose)
• En onderschat niet de problemen met het tot
actie komen( willen)
NKN
Bridging the distance
Beperkingen
Maar Parkinson zou wel eens een aandoening
kunnen zijn waarbij vaardigheden voor
zelfmanagement niet alleen tijdelijk zoals bij
elke ernstige ziekte, maar van meet af aan in
mindere of meerder mate permanent
ontbreken of tekort komen . En dat maakt het
een tikkeltje pikant om te praten over eigen
regie voeren juist bij deze ziekte.
NKN
Bridging the distance
3
Parkinson start niet met de
diagnose
• Doorbreek de neiging om innerlijke
symptomen te maskeren
NKN
Bridging the distance
Het systeem is de patiënt.
• De aanpassing aan de ziekte kan een patiënt
niet alleen doen
• Probeer een coalitie te smeden tussen
patiënt, partner en naasten
• Wacht daar niet te lang mee, de relatie wordt
er niet beter op
• Ik ben geen voorstander van gescheiden
hulpverlening. Het moet, maar liefst kort,
mooiste cyclus is: afwisselen apart en samen.
NKN
Bridging the distance
Het systeem is de patiënt
• Het is heel belangrijk dat de innerlijke
symptomen, de persoonlijk zorgen en
persoonlijke aanpassingen open besproken
kunnen worden en vooral ook dat ze geplaatst
worden binnen het kader van een ziekte, de
ziekte van Parkinson.
NKN
Bridging the distance
4
Succesvolle aanpassers
• Maken zich de ziekte ‘eigen’ in de meest ruime
zin van het woord
• Treden naar buiten
• Ze stoten af en vervangen tijdig maar niet te
vroeg rollen en taken
• Maken gebruik van innovatieve technieken en
technologie
• Leren mee te bewegen met ziekte
NKN
Bridging the distance
Succesvolle aanpassers
• Anticiperen op de ontwikkeling van de ziekte
• Ze sluiten waar mogelijk aan bij die aspecten
van activiteiten van voor de ziekte die ze nog
wel kunnen
• Zijn gericht op mee blijven doen( iets
betekenen, zinvol bezig zijn, deel uitmaken
van de gemeenschap)
• Kunnen als dat nodig is buiten zichzelf treden
NKN
Bridging the distance
Succesvolle aanpassers
• Anticiperen op de verandering in de
onderlinge relatie
Het spreekt voor zich dat deze gezonde coping
het resultaat is van samenwerking tussen
patiënt, partner, naaste omgeving en
hulpverleners( met name medisch team:
neuroloog, parkinsonverpleegkundige en…)
NKN
Bridging the distance
5
Beschrijving cursus
• Op basis van deze uitgangspunten kwamen we
uit op een tweedaagse cursus met een week
tussen de bijeenkomsten.
• Bestemd voor mensen wiens diagnose niet
ouder was dan twee jaar.
• De cursus richt zich op echtparen of
alleenstaanden met vertegenwoordiging van
de naaste omgeving.
NKN
Bridging the distance
Beschrijving cursus
• De cursus werd centraal in het land gehouden(
Bunnik) en het aantal deelnemers per keer
was maximaal 8 (echt) paren.
• Materiaal en werkvormen waren divers:
onderlinge uitwisseling, presentatie door
ervaren lotgenoten koppel, instructiefilms,
vragenlijsten en literatuur.
• Cursusboek: Mijn hersenen stotteren soms
meer dan mijn benen
NKN
Bridging the distance
Voornemen
• We willen deze cursus geleidelijk in het land
uitzetten
• In onze gedachten zou hij gegeven moeten
worden vanuit een aantal neurologen
praktijken door parkinsonverpleegkundigen
• Wij leveren materiaal
• Wij verzorgen een instructiemiddag
NKN
Bridging the distance
6