Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement

Landelijke training Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement
Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement
Training 2014-2015
Een samenwerking van:
1
Landelijke training Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement
Pilot training ‘Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement’
2014-2015
Achtergrond
Veel interventies, weinig effect
Het doorbreken van eenzaamheid of sociaal isolement is niet eenvoudig. Uit een
studie van Fokkema en Van Tilburg (2007) naar de effectiviteit van tien
eenzaamheidsinterventies, bleek dat er bij slechts twee van deze interventies een
klein effect optrad. In verschillende studies (Fokkema & Van Tilburg, 2007; Jonkers &
Machielse, 2012, p. 85-86; Masi, Chen, Hawkley & Cacioppo, 2011) wordt
aangegeven dat interventies om eenzaamheid en sociaal isolement te bestrijden
vaak worden vormgegeven op basis van het bestaande aanbod van instellingen of
vanuit de (persoonlijke) ervaringen van medewerkers. Hierdoor sluiten interventies
niet aan bij de persoonlijke situatie van de klant. Fokkema en Van Tilburg (2007)
geven aan dat dit waarschijnlijk de reden is voor het geringe effect van de door hen
onderzochte interventies. Wanneer de gekozen interventie beter aansluit bij de
vraag van de klant en bij de oorzaken van de eenzaamheid is de kans op effect
mogelijk groter.
Nieuwe werkwijze voor professionals en vrijwilligers
Er is een geïntegreerde werkwijze ontwikkeld, die uitgaat van de vraag van de klant.
De werkwijze en de bijbehorende training zijn bedoeld voor professionals en
vrijwilligers in wonen, welzijn en zorg. Het doel is om hen te ondersteunen in het
lokaal coördineren en samenwerken, het signaleren, het bespreekbaar maken, de
vraag verhelderen, onderzoeken van de oorzaken en het maken van een persoonlijk
plan.
Landelijke samenwerking
De werkwijze is ontwikkeld vanuit een intensieve, landelijke samenwerking van
organisaties uit wonen, zorg en welzijn zoals Perspectief Zutphen, ZZG Zorggroep,
UMC St. Radboud, Alifa, Zorgfederatie Oldenzaal, Sensoor en Coalitie Erbij in
samenwerking met onderzoekers van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen,
Saxion, Hogeschool Utrecht, Hanze Hogeschool, NHL Hogeschool en de Universiteit
van Tilburg.
2
Landelijke training Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement
Training
De pilot ‘Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement’
bestaat uit:
- Training om vrijwilligers en professionals (verder) te bekwamen in het
signaleren, bespreekbaar maken en aanpakken van eenzaamheid en sociaal
isolement.
- Werkwijze met instrumenten die ingezet kunnen worden bij het signaleren,
bespreekbaar maken en aanpakken van eenzaamheid en sociaal isolement.
- Werkboek met kennisbronnen over eenzaamheid, sociaal isolement en
werken in wonen, welzijn en zorg. Daarnaast werkvormen, waarmee
werkwijze eigen gemaakt kan worden.
- Onderzoek naar ervaringen, kennis, inzichten en vaardigheden van de
deelnemers opgedaan, voor, tijdens en na afloop van de training
Er wordt gestart met een korte training in de achtergronden en oorzaken van
eenzaamheid en sociaal isolement. Vervolgens organiseren we leerbijeenkomsten
gekoppeld aan opdrachten uit de praktijk. Zo is het leren altijd gekoppeld aan de
praktijk. De mensen die je in je (vrijwilligers)werk tegenkomt staan centraal. Tijdens
de zes maanden training willen we dat de deelnemers bij minimaal 2 mensen de
werkwijze gebruiken, voor zover die voor die beroepsgroep van toepassing is.
Door middel van opdrachten gedurende de training vragen we om feedback van
deelnemer en klant. Bij iedere bijeenkomst voegen we een werkvorm in, waarmee
we materiaal verzamelen over de klant, de werkwijze en/of de ontwikkeling van de
vrijwilliger/professional. Deze informatie gebruiken we om de training te monitoren
en vervolgens bij te stellen, voordat deze in november 2015 landelijk vrijgegeven
wordt.
Instap-eisen
De vrijwilliger/professional komt tijdens zijn/haar werk in aanraking met
(vermoedens van) eenzaamheid. Op het moment van deelname moet men met
minimaal 2 mensen werken, die te maken hebben met eenzaamheid of isolement of
waarvan men het vermoedt. De breedte van de casussen en de betrokkenheid van
de professional of vrijwilliger kan verschillen per functie. Het is nadrukkelijk de
bedoeling dat deelnemers aan de training het volledige traject afmaken.
Groepsgrootte
Minimaal 6 en maximaal 15 personen (dit aantal bestaat uit mensen van
verschillende organisaties).
Omvang, datum en tijd
De training duurt van september 2014 – februari 2015 en start op 24 september van
08.30 – 12.30 uur. Daarna volgen 4 casus leerbijeenkomsten (4 x 2 uur) op 22
oktober 2014, 19 november 2014, 17 december 2014 en 14 januari 2015.
Opdrachten (buiten de bijeenkomsten): minimaal 12 uur
3
Landelijke training Doorbreek eenzaamheid en sociaal isolement
Locatie
De training wordt gegeven bij Saxion aan de M.H. Tromplaan 28 te Enschede.
Onderzoek
De training wordt gemonitord door een onderzoeker en studenten van de
deelnemende hogescholen om te meten of deelnemers daadwerkelijk bekwamer
zijn geworden in het signaleren, bespreekbaar maken en aanpakken van
eenzaamheid en sociaal isolement. Dit onderzoek is gebaseerd op de opdrachten die
we deelnemers vragen te maken, zoals een 0-meting en eindmeting, interviews met
burgers (door onderzoekers of door de deelnemers), uitschrijven van verhalen en
reflecteren op acties.
Kosten
Omdat het een pilot betreft, kunt u kosteloos deelnemen aan deze training.
Vragen en feedback
Voor vragen kunt u contact opnemen met:
Wmo-werkplaats Twente, Saxion: Margriet Braun, [email protected]
Referenties
Fokkema, C.M., & Tilburg, T.G. van. (2007). Zin en onzin van
eenzaamheidsinterventies bij ouderen. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 38,
185-203.
Jonkers, M. & Machielse, A. (2012). Handelingsverlegenheid als hinderpaal bij
signaleren van sociaal isolement. Mogelijkheden en belemmeringen bij lokale
signaleerders. Utrecht: LESI.
Masi, C.H., Chen, H.Y., Hawkley, L.C., & Cacioppo, J.T. (2011). A meta-analysis
of interventions to reduce loneliness. Personality and Social Psychology Review, 15,
219-266.
4