Sfeerimpressies van de ledenvergadering 2014 Jaargang 19 Voorjaar 2014 Inleverdata voor copy komende uitgaven: 15 maart–15 juni–15 september—6 december 2 Vtv Pastoor Barten O p g e r i c h t 5 P a s t o q o r J u n i 1 9 3 9 d o o r R . M . B a r t e n Informatie en contact Pastoor Barten Volgens Bartjes is het clubblad van Volkstuinvereniging “Pastoor Barten ‘s-Hertogenbosch. Het blad wordt vier keer per jaar uitgebracht. Het uitbrengen alsook de inhoud vallen onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vereniging. Reacties voor het bestuur kunt u sturen naar: [email protected] Reacties en copy voor de redactie kunt u sturen naar: [email protected] 3 Inhoudsopgave Colofon Van de Redactie Kantinenieuws Mededelingen bestuur In memoriam Gekke groenten tegen voedselverspilling Plantenvoedsel licht water, lucht en de rest Gezondheid! Kleurplaat voor de kinderen Ik geef de pen door aan Bewaarbaarheid oftewel het kiemvermogen van groentezaden Rodekool-wetenswaardigheden De verenigingstuin Gezondheid! Romige preisoep met makreel Van de redactie, Het tuinjaar is volop van start gegaan. Na een erg laffe winter zijn we plotsklaps in het heerlijke voorjaar terecht gekomen. We kunnen weer volop aan de slag om die kostelijke groenten te gaan verbouwen. De Jaarvergadering is weer achter de rug en de huidige voorzitter blijft zijn functie nog uitvoeren. Dit jaar bestaat de vereniging 75 jaar en ter gelegenheid daarvan zijn er extra festiviteiten op de open dag op zondag 1 juni a.s. Ik zou zeggen komt allen! En dan nog een oproep t.a.v. de tuinwinkel; de tuinwinkel is er voor ons gemeenschappelijk belang. Dus neem producten af! Tot zover veel succes en hopen op een goede oogst. De redactie 4 Kantine-nieuws Door: Edith Joosten Nieuwjaarsreceptie Het is al weer even geleden dat we de nieuwjaarsreceptie hebben gehad. De opkomst van de tuinleden viel ons tegen. Niet zo leuk voor de vrijwilligers die er hun vrije tijd in steken. Dank aan degenen die wel zijn geweest. Kerstkaarten Zoals in het vorige Bartje beloofd hieronder de uitslag. Rikken 1e Berend Barteling, 2e Gerrit van Elteren en 3e Tiny Nabbe. Jokeren 1e Ria Burg, 2e Ans Vos en 3e Marie van Elteren. De winnaars kregen een prijsje in een enveloppe en iedereen kreeg een grote kerstbal met lichtjes. Zoals ieder jaar wisten Diny en Walter toch weer leuke prijsjes te verzinnen. Competitiekaarten 25 april is alweer de laatste kaartavond van de competitie. Wie zullen er deze keer gaan winnen? Wie het ook wordt, het wordt zoals altijd weer gezellig. Darten In de kantine hangt een Dartbord. Als je zin hebt kom dan gerust op zondagmiddag een pijltje gooien. Als er genoeg belangstelling is kunnen we misschien een keer een darttoernooi organiseren. Openingstijden kantine Woensdagmiddag weer ge-opend van14.00 tot 16.00uur. 1e paasdag gesloten, 2e paasdag open. 1e pinksterdag open, 2e pinksterdag Go tournooi. 1 juni Open dag, zie “Mededelingen van het Bestuur”. Tip van Edith Wip eens een keer de kantine binnen en kom wat drinken. Ik wens iedereen een fijn tuin-jaar. Proost en Groetjes, Edith. 5 Mededelingen bestuur Jaarvergadering. De jaarvergadering van 22 februari jl. was zeer druk bezocht. Er waren 76 stemgerechtigden aanwezig en 10 leden hadden de moeite genomen zich af te melden. Het belangrijkste agendapunt was de verkiezing van een voorzitter. Deze keer was er een tegenkandidaat. Na een voorstelronde en wat vragen is er schriftelijk gestemd. De uitslag van deze stemming is dat ondergetekende met 70% van de stemmen is herkozen als voorzitter van onze vereniging. Verder is op deze vergadering ondermeer het volgende besloten: Volgend jaar komt er een statutenwijziging op de agenda waarin een maximum termijn aan de functie van de bestuursleden gesteld wordt. Tevens wordt overwogen om de voorzitter niet meer rechtstreeks door de leden te laten kiezen, maar door en uit het midden van het bestuur. De notulen van deze vergadering liggen gedurende de maand april ter inzage in de kantine. Hierbij hebt u tevens de mogelijkheid om op- en/of aanmerkingen te noteren. Open dag. Zondag 1 juni houden wij weer onze jaarlijkse open dag. Omdat we dit jaar 75 jaar bestaan, willen we wat extra’s doen. Naast de gewone activiteiten willen we bij voldoende aanmelding een vrijmarkt voor kinderen opzetten. Aanmeldingen hiervoor moeten uiterlijk 15 mei bij het bestuur ingediend zijn. Wat betreft de muzikale ondersteuning van deze dag pakken we het ook wat grootser aan. Van 11.00 tot 13.00 uur is er een koffieconcert (iets anders mag ook) verzorgd door de Herzogenwalder Blasmusik. Van 14.00 tot 18.00uur treden voor u op de Cederstars. Natuurlijk is er weer een loterij met deze keer extra mooie 6 prijzen en voor de kinderen het springkussen en de bekende waterglijbaan (denk aan handdoeken). Wij hopen op een grote opkomst en natuurlijk op mooi weer. Tuinwinkel. Graag willen wij de tuinwinkel nog eens onder uw aandacht brengen. U kunt hier terecht voor al uw zaai en pootgoed, klein tuingereedschap, worteldoek, afdekplastiek en veel ander tuintoebehoren. Vanaf 1 april zijn ook de sla-, koolen andere plantjes weer verkrijgbaar. Op 10 mei staan ook de door u bestelde zomerplanten weer klaar. Vanaf 1 juni liggen er ook weer bestelformulieren voor uw winterprei en aardbeiplanten klaar. Kruiwagens. We hebben sinds enige tijd 16 nieuwe kruiwagens staan. Hoe het komt weten we niet, maar er worden regelmatig kruiwagens met een lekke band teruggezet in het hok. Het is voor ons ondoenlijk om dit allemaal zelf bij te houden. Wij zoeken voor het onderhoud en de reparatie van de kruiwagens een vrijwilliger die deze taak op zich wil nemen. Enige vereiste is dat deze persoon een beetje technisch is. Als u zich geroepen voelt, meldt u zich dan aan bij ondergetekende of bij onze secretaris. Haringhappen. Ondanks dat wij met carnaval gesloten waren hebben we toch het traditionele haringhappen op woensdagmiddag door laten gaan. Van de diverse clubs die hier ’s avonds repeteren waren er veel aanwezig en ook onze eigen leden lieten zich niet onbetuigd. Al met al een geslaagde middag die we volgend jaar zeker zullen herhalen. 7 Vervolg Mededelingen Bestuur Monumentje. Op ons verzoek om een nieuw monument voor onze oprichter te ontwerpen is slechts 1 inzending binnengekomen. Maar wel een hele mooie. We gaan er hard aan werken om het op de open dag te kunnen onthullen. Namens het bestuur, Jan Verschuuren In memoriam Jan Joosten Kort geleden bereikte ons het bericht dat Jan ons ontvallen is. Hij heeft verscheidene jaren de layout en inhoud van “Volgens Bartjes” verzorgt. We herdenken hem als een toegewijd man die naast zijn passie voor tuinieren zich ook inzette voor een belangrijk communicatiemiddel in de vorm van dit clubblad. Ik heb begrepen dat hij een echte levensgenieter was, die helaas geveld is door zijn ziekte. Een woord van dank lijkt mij meer dan op zijn plaats!! We leven mee met Edith om dit verlies draaglijker te maken. De redactie 8 Gekke groenten tegen voedselverspilling Door Joost Damen Bron TROS Radar Kromme wortels, dikke komkommers en andere ‘rare’ groentes worden vaak weggegooid. De consument zou ze namelijk toch niet eten. Voor de initiatiefnemers van Kromkommer was dit de reden de consument bewuster te maken van voedselverspilling. Naar schatting wordt zo’n 5 tot 10 procent van groentes weggegooid vanwege hun afwijkende vorm. Zonde! Zo vinden Lisanne van Zwol en Jente de Vries uit Rotterdam. Voor een opdracht van een studievak kwamen de twee erachter dat er containers voedsel worden weggegooid, voordat dit zelfs maar in de supermarkt terecht komt. De smaak en kwaliteit van de groente is er ondanks hun gekke vorm namelijk niet minder om. Begin 2013 plaatste TROS Radar een bericht dat Nederlanders gemiddeld 14 procent van al hun eten in de prullenbak gooien. Dit komt neer op 155 euro per jaar aan nog eetbaar voedsel. Volgens de Universiteit Wageningen gooien we 2 tot 2,4 miljard euro aan eten weg. 9 Plantenvoedsel licht, water, lucht en dan..… de rest Bron: Tuinlandschap 03-2014 Samenvatting door: Joost Damen Bijzondere eigenschappen Een van de bijzondere eigenschappen van planten is dat ze hun eigen voedsel produceren uit licht, lucht en water. Dat heet fotosynthese. Voor hun energiehuishouding hebben planten meer dan genoeg aan hun eigen “zonnepanelen”. Ze zijn voor hun energiebehoefte niet afhankelijk van andere organismen. Dat planten zo zelfredzaam zijn, betekent niet dat ze kunnen bestaan zonder beschikbaarheid van elementen van buitenaf. Plantencellen zijn uiteindelijk opgebouwd uit elementen zoals calcium, stikstof, zwavel, kalium en magnesium die uit de bodem moeten komen. Dit zijn de hoofdelementen. Het is overigens niet zo dat deze hoofdelementen belangrijker zijn dan de spoorelementen. Biologie van de bodem Als je naar de biologie van de bodem kijkt dan zijn andere elementen het belangrijkst. Om in hun minerale bestanddelen voor groei te voorzien hebben planten in de natuur een uitgebreid systeem van samenwerking met andere organismen zoals schimmels en bacteriën. De glucose, bijvoorbeeld, die de plant maakt, staat hij voor ongeveer 40% af aan de schimmels en bacteriën in de wortelzone. Deze organismen leveren, in ruil voor de glucose, allerlei mineralen voor de plant. Natuurlijk is er ook een 10 andere manier om de plant aan zijn mineralen te laten komen, namelijk met in water oplosbare kunstmeststoffen die vrijwel direct door de plant worden opgenomen. In de praktijk van de tuin kleven er echter een aantal belangrijke bezwaren aan het gebruik van kunstmeststoffen. Strooi je in het voorjaar kunstmest bij je pioenen, dan hebben de rozen die in de zomer bloeien daar al niets meer aan. Kunstmesten Kunstmesten zijn gericht op de scheikundige kant van de plant, op de elementen die de plant nodig heeft. Niet op de biologische kant van de plant namelijk de symbiose met schimmels en bacteriën. Als de plant de biologische partners niet meer nodig heeft voor de levering van mineralen, neemt de vitaliteit van de bodem af. Bovendien bestaat de meeste kunstmest uit zouten die funest zijn voor het bodemleven. Organische meststoffen Organische meststoffen worden door schimmels en bacteriën omgezet in een voor de plant opneembare vorm. Ze leggen daarbij de elementen vast in de bodem, waardoor deze voor langere tijd beschikbaar zijn. Je legt als het ware een lopend buffet aan voor de plant. Het maakt daarom eigenlijk ook niet zo veel uit op welk moment van het jaar je bemest. Het komt bij de plant terecht op het moment dat het nodig is. Door met organische mest het bodemleven te voeden en daarmee indirect de plant, profiteer je van alle voordelen van een gezond en divers bodemleven. Dit is te zien aan een betere bodemstructuur, een hogere weerstand tegen ziekten en plagen en een betere vocht- 11 Vervolg Plantenvoedsel licht, water, lucht en dan..… de rest huishouding en wateropnamecapaciteit. Gezond verstand Bij het bepalen wanneer je moet bemesten en welke meststoffen je zou moeten gebruiken, is het gebruik van gezond verstand het beste wapen en de natuur het beste voorbeeld. De natuur wordt bemest met afgevallen blad en dode plantenresten. Laat je dus in de tuin of het openbaar groen het afgevallen blad liggen en is er een strooisellaag die de bodem bedekt, dan is extra bemesten overbodig. Wanneer je de tuin ieder najaar netjes maakt door vaste planten af te knippen en dood blad weg te blazen, verarm je de bodem en moet je dit compenseren. Ook bij planten waar veel materiaal vanaf gesnoeid wordt, zoals hagen of pergola's met Wisteria, is er behoefte aan een toevoer van deze elementen. Doe dit dan bij voorkeur met compost of een andere organische meststof. Dan voed je het bodemleven en werk je met de natuur mee in plaats van ertegenin. Het bodemleven is bovendien in staat om allerlei elementen die niet in de meststoffen zitten, vrij te maken uit de bodem. Zeker op kleigronden zijn veel elementen van nature voldoende aanwezig. 12 Gezondheid! Door: Joost Damen Bron: Gezondgids van de Consumentenbond Bietensap Klopt het dat bietensap prestatie-verhogend werkt? Hoeveel is ervan nodig om effect te merken? En hoe zit het met stikstofmonoxide (NO), dat ook in sportsupplementen zit? Vraag van Ton Westhoven Twee tot drie uur voor de prestatie een halve liter bietensap. Dat is het advies van Andrew Jones van de Universiteit van Exeter, onder wiens leiding een onderzoek is uitgevoerd en gepubliceerd. En er zijn verscheidene studies die zijn conclusie bevestigen. Jones leverde zijn bewijs met wielrenners van behoorlijk niveau. Zij presteerden 2 tot 3% beter; een klein effect. Nitraat wordt in het lichaam afgebroken tot stikstofmonoxide. Deze stof werkt vaatverwijdend en bevordert hierdoor de doorbloeding. Het wordt inderdaad ook gebruikt in sportsupplementen, maar volgens Jones zijn die niet zo effectief als bietensap. Nu is het wachten op een uitspraak van de Europese Commissie, want een dergelijk effect van een levensmiddel beschouwen we pas echt als bewezen als de Europese Commissie het heeft laten uitzoeken. Thomas Cammelbeeck, Redacteur-Onderzoeker Voeding 13 Naam: Leeftijd: 14 Jaar Kleurplaat voor de Kinderen Wie van de kinderen tot 12 jaar maakt van de tekening hiernaast de mooiste kleurplaat? Lever de ingekleurde tekening in vóór 12 april in de kantine of in de brievenbus bij de kantine. Op zaterdag 19 april mag je om 12.00uur naar de kantine komen om paaseieren te zoeken, en….... Op die dag heeft de jury de mooiste kleurplaat gekozen en is er een aardigheidje voor de winnaar. Veel succes 15 “Ik geef de pen door aan” Winter Het is winter en ik moet een stukje over de tuin schrijven. Het seizoen dat er weinig op de tuin gebeurt. De tijd van rust en bezinning. Oude dingen afronden en opruimen; bomen snoeien; al wat spitten; zaad bestellen; de indeling van komend seizoen bedenken; plannen maken. De natuur kan in de winter sereen stil zijn, een bevroren landschap. Toch ben ik wel blij dat we deze winter nog niet veel kou hebben gehad. Hobby’s Mijn andere activiteiten liggen nu ook stil. Ik ben net klaar met de Bosch Parade van vorig jaar. Ik heb maanden aan een schilderij gewerkt van de boot waarop we gevaren hebben: De Waterlanders. Het is net klaar. Het zijn 4 kleine schilderijen geworden en in het midden een grote cirkel. De cyclus van rust, werken, zwoegen, afzien, overwinnen en weer rust. Een cyclus die je ook terugziet in de groentetuin met de verschillende seizoenen. Ik heb me net aangemeld voor een nieuw project komende zomer. Iets met duivelse vurige paarden. Dat zal vast een stuk warmer zijn dan vorig jaar. Verder ben ik een toneelvoorstelling aan 16 het voorbereiden in oktober op Fort Orthen. Dat is een hoop gedoe. Spannend of het gaat lukken. Ik heb al vaker meegedaan met toneelvoorstellingen en die waren meestal aan het begin van de zomer. De tijd dat het het drukste is in de tuin. Geen tijd De familie wil dan ook nog graag wat aandacht; een paar weekjes vakantie, een weekendje weg, naar een festival en dan gebeurd het af en toe dat ik geen tijd heb om mijn pad schoon te maken. Hanneke, van wie ik de pen kreeg, noemde mijn manier van tuinieren alternatief, maar soms heb ik gewoon geen tijd om onkruid te wieden. Verkiezingen Tot slot nog even over de verkiezingen. Die zijn voorbij voordat jullie dit lezen. Verkiezingen is een vervelend fenomeen. Er zijn meerdere mensen die zich willen inzetten voor de vereniging en dan wordt er 1 weggestuurd. Ik hoop dat diegene zich toch kan schikken en de dingen kan (blijven) doen die hij leuk vindt. De Pen De pen wil ik doorgeven aan Rachel Vloet. Ze is al jarenlang mijn buurvrouw die bij mij “een riek kan breken”. Die mijn irritante hondje in haar tuin tolereert als die weer met een stokje komt aanzetten. Edwin Nous 17 Bewaarbaarheid oftewel het kiemvermogen van groentezaden Bron: Handboek Ecologisch Tuinieren van Vereniging van ecologische leef- en teeltwijze Door: Maurits Taks Bewaard zaad Van partijen zaad die te lang of niet goed bewaard werden, kiemt hoe langer hoe minder zaad. Het kiemvermogen is “het aantal jaren dat het kiempercentage hoog genoeg blijft om bruikbaar te zijn om uit te zaaien.” Dat is wat vaag, maar voor de meeste zaden is dat twee tot vijf jaar, mits goed bewaard, zoals in: een blikken bus of doos in een koele ruimte. Het is zaak de ademhaling van de zaden te beperken. Dat bereik je door de temperatuur zo laag mogelijk te houden en de omgeving droog. Papieren of linnen zakjes zijn minder geschikt, omdat ze vocht kunnen opnemen. Zaad in een warme kamer bewaren doet de kiemkracht afnemen, zoals ook schommelingen in temperatuur en luchtvochtigheid. Muf ruikend zaad is altijd slecht. Kiemkrachtig zaad van wortelen, selderij en peterselie heeft een sterke, typische geur. Het zaad dat je officieel koopt, en dus niet zelf overhoudt uit je eigen tuin en zelf droogt, is vrijwel zeker goed geseald en verpakt. Zorg dat je eigen zaden goed droog zijn, voordat je ze opbergt. 18 Kiemkrachtig zaad Kiemkrachtig zijn: 1 à 2 jaar: Uien, dille, kervel, pastinaak(max. 1 jaar). 2 à 3 jaar: Prei (tot max. 50% kiemkracht), schorseneren, peterselie, selderij, tomaten, bonen, erwten, wortelen (penen). 3 à 4 jaar: Slasoorten, witlof, groenlof, roodlof, postelein, andijvie. 4 à 5 jaar: Spinazie (tot max. 50% kiemkracht), tuinkers, snijbiet, raapstelen, koolrabi, koolraap, radijs, rammenas, veldsla, koolsoorten. Mits koel, droog en donker bewaard. Van 4 tot 10 jaar: Tomatenzaad, afhankelijk van bewaarcondities (volledig gedroogd, opgeslagen in koele, droge plek of zelfs ingevroren). Uiterste zaaidatum Houd de uiterste zaaidatum in de gaten. Beter is een jaar van tevoren nieuw zaad te kopen of gereed te hebben van eigen opkweek (waar ik al eerder over schreef). Ik heb met Vreeken’s Zaden in Dordrecht een pittige mailwisseling gevoerd over het feit dat op zijn zadenzakjes nooit de uiterste bruikbaarheid staat vermeld. Hij heeft nu besloten daar iets aan te gaan doen. Ben benieuwd wanneer. 19 Rodekool-wetenswaardigheden Bron: Wikipedia Door Wout Duinmaijer Rodekool (Brassica oleracea) is een van de belangrijkste sluitkoolgewassen en wordt voornamelijk voor de verse markt geteeld. Het is een van de oudste koolsoorten. In Nederland vindt de teelt vanouds plaats in Noord-Holland, omdat daar minder aantasting door knolvoet optreedt. Dit is ook terug te vinden in oude rasnamen, zoals Langedijker Allervroegste, Langedijker Herfst en Langedijker Bewaar. Hier ligt 60% van het Nederlandse areaal aan rodekool. Ook vindt er teelt plaats in Zuid-Holland, Limburg en Noord-Brabant, maar daar moet een ruime vruchtwisseling toegepast worden. Rodekool is in principe een tweejarig gewas, waarbij in het eerste jaar de kool gevormd wordt en in het tweede jaar de plant gaat bloeien. Bij een koud voorjaar kan de plant bij de allervroegste teelt echter al gaan doorschieten en bloeien. Volgens de biologische zaaitabel gedijt de plant het best tussen salie en andere kruidige burenhulpplanten. Er worden de volgende teeltwijzen onderscheiden: Zeer vroege teelt met oogst vanaf half juni Vroege teelt met oogst tot half juli Herfstteelt met oogst in september tot half november Bewaarteelt met oogst eind oktober tot begin november. Deze kool wordt in speciale koolbewaarplaatsen bewaard tijdens de winter en het voorjaar en soms wel tot juni. Tussen de rassen komen verschillen in kleur voor. Het oude Nederlandse ras Negerkop heeft de donkerste kleur. 20 Deze rasnaam mag echter niet meer gebruikt worden, omdat deze discriminerend zou zijn. Op verzoek van Engeland, de Engelse rasnaam was Niggerhead, is daarom indertijd door de Europese Commissie besloten de naam te veranderen in Roodkop. De snelstgroeiende rassen, de zogenaamde grage, hebben zachter blad, maar zijn slecht te bewaren. De bewaarrassen, de zogenaamde trage, hebben hard blad en zijn goed te bewaren. Rodekool in de keuken Rodekool is een harde groente. Het kan rauw gegeten worden als het wordt fijngeraspt, maar dan alleen in kleine hoeveelheden. Wordt de kool lang gemarineerd in bijvoorbeeld yoghurt dan wordt het zachter en is het als salade makkelijker te verteren. Gekookt behoort rodekool tot de traditionele wintergroenten. Meestal wordt rodekool fijngesneden of geraspt gegeten. De kooktijd bedraagt dan tenminste 20 minuten in ruim water. Om de kool wat zachter te maken wordt soms een kleine hoeveelheid azijn toegevoegd. De smaak kan aangepast worden door de toevoeging van kruidnagel, laurier, kaneel en/ of suiker, rode wijn maar vooral ook in blokjes gesneden appel. Ook rozijnen kunnen een aanvulling vormen. Soms wordt de kool gebonden met maïzena of bloem. Om te voorkomen dat de kool blauw wordt kan citroensap toegevoegd worden. In de traditionele Nederlandse keuken past rodekool goed bij rood vlees of wild. 21 Vervolg Rode kool-wetenswaardigheden Ziekten en beschadigingen Buiten Noord-Holland is knolvoet (Plasmodiophora brassicae) de belangrijkste ziekte. Rupsaantastingen door onder meer het groot koolwitje, klein koolwitje, koolbladroller, kooluil en koolmot komen veelvuldig voor. Daarnaast komt aantasting voor van de koolvlieg en de koolgalmug. pH-indicator. Rodekoolsap bevat een pigment genaamd cyanidine. Het wordt gebruikt om de zuurgraad van oplossingen te meten. De stof is rood in zeer zure oplossingen (pH < 2), roze in zure oplossingen (pH 2-7), paars in neutrale oplossingen (pH ~ 7), groen in basische oplossingen (pH 7-12) en geel in zeer basische oplossingen (pH > 12) waar het pigment volledig gereduceerd is[3]. Rode kool 22 De Verenigingstuin Door: Geert van den Dunge Nieskruid of Kerstroos (Helleborus). De Helleborus Argutifolius, die in de Monumententuin een nieuwe plaats krijgt, bloeit met wit-groene bloemen en wordt ongeveer 20 cm. hoog. De Helleborus Orientalis ziet er ongeveer hetzelfde uit, met dieppaarse min of meer verborgen bloemen. Ook deze variëteit wordt ongeveer 20 cm. hoog. De Helleborus Niger is de bekendste: deze wordt veelal in tuincentra etc. aangeboden. Deze wordt ongeveer 10 tot 15 cm. hoog. Alle Helleborusvariëteiten hebben gemeen, dat ze het best gedijen in halfschaduw of schaduw in combinatie met koele en vochtige grond. Felle zon en/of droge grond zijn dodelijk. Ze behoren tot de Ranonkelfamilie, zoals bijvoorbeeld de Boterbloem, Akelei, Ridderspoor en Monnikskap. De Helleborus bloeit vroeg in het voorjaar, vanaf eind februari tot april. De vruchten van Helleborus Niger zijn bijzonder decoratief: ze zijn 5-kantig en opvallend groot. Helleborus kan zich uitzaaien op beschutte plekken. Ze blijft in de winter groen en kan behoorlijk wat vorst verdragen. De Kerstrozen, die in het najaar worden aangeboden met kleurige schutbladen behoren tot de Wolfsmelk- of Euphorbia-achtigen. De werkelijke onopvallende bloemen vind je in een krans binnen deze schutbladen. Bij verwonding geven de planten wit melksap af. Het zijn bij ons kamerplanten, die oorspronkelijk in een subtropisch klimaat gedijen. Ze hebben dus niets te maken met Helleborus. Geert van den Dunge, B-lid. 23 24 Gezondheid! Door: Joost Damen Bron: Consumentengids van de Consumentenbond Claim voor pruimen Gedroogde pruimen mogen voortaan de claim voeren: “dragen bij tot een normale darmfunctie”. Het is de eerste gezondheidsclaim die is toegestaan op fruit, aldus de Belgische collega's van Test Gezondheid. Om het effect te bereiken, moet per dag circa 1OO gram aan gedroogde pruimen worden gegeten. 25 Romige preisoep met makreel Seizoens-recept aanbevolen en uitgetest door Barbara van Aarle Ingrediënten 2 x 250 g prei 50 g boter 3 tenen knoflook, fijngesneden 1 bekertje slagroom (125 ml) 1 tuinkruiden bouillontablet 1 gerookte makreel (ca. 350 g) Keukenspullen: staafmixer Info Voorgerecht voor 4 personen Voedingswaarde 530 kcal Bereidingstijd 35 min. Tip Houden de kinderen niet van makreel? Vervang de vis dan door soepballetjes. Ook lekker met soepstengels. Bereiden Verwijder het donkergroene uiteinde en de stronk van de prei. Snijd de prei in de lengte doormidden en daarna in kleine stukken. Smelt de boter in een soeppan en bak de prei met de knoflook 15 min. op laag vuur. Voeg 750 ml water en de slagroom toe en breng aan de kook. Roer het bouillontablet erdoor en laat de soep op een laag vuur 15 min. zachtjes koken. Verwijder ondertussen het vel en de graten van de makreel en trek hem in grove stukken. Pureer de soep met de staafmixer en breng op smaak met peper en zout. Schenk de soep in 4 diepe borden of kommen en verdeel de makreel erover. Smakelijk Eten 26 U zaait het beste, U oogst het beste Voor al uw groente-, kruiden-, bloemzaden, pootaardappelen en andere tuinartikelen, kunt u de catalogus weer gratis aanvragen! Voor inlichtingen: Uw tuincommissie of www.garantzaden.nl 27 Lekker eten en drinken in ontspannen sfeer bij eetcafé Easydays, voor een betaalbare prijs. Keuken geopend: vrijdag tot en met zondag, van 17.00u tot 21.00u. Aartshertogenlaan 2 PLANTEN! HART VOOR GROEN Vakbekwaam Hovenier Voor uw Tuin Onderhoud Renovatie Ontwerp Advies Ecostyle Dymph van de Loo St. Odradastraat 43 5335LK ALEM [email protected] T 0418-661614 M 06-30770773 28
© Copyright 2024 ExpyDoc
