Download het Jaarverslag 2013 hier als pdf. Klik hier om het

Inhoudsopgave
Voorwoord3
Ontwikkelingen4
Organigram7
Medewerkers8
Verkoop en marketing
18
Stichting Kinderen en Ouders (peuterspeelzalen)
23
Pedagogiek en kwaliteit
27
Huisvesting33
Ondernemingsraad36
Raad van Toezicht
38
Financiën40
Visie en toekomst
2
43
Colofon46
“
Voorwoord
Als maatschappelijk
ondernemer vinden
wij het belangrijk
om betrokken te zijn
bij de wijk waarin de
opvang staat.
2013 was een turbulent jaar in de kinderopvang branche.
Bezuinigingen en toenemende werkloosheid bleken in 2013 reden voor
ouders om de kinderopvang (gedeeltelijk) op te zeggen. In Purmerend
“
steeg de werkloosheid mede ten gevolge van faillissementen. Dit
resulteerde in een aanzienlijke vraaguitval en een verdere omzetdaling.
SKOP heeft dit jaar een aantal maatregelen moeten nemen ten behoeve
van de continuïteit. Belangrijk uitgangspunt in deze was het behoud van
onze goede kwaliteit van opvang.
Onze pedagogisch medewerkers, managers en medewerkers van het
centraal en inhoudelijk bureau werken ondanks de crisis met een
professionele inzet, enorme betrokkenheid en door goede interne
Voor 2014 staan wij voor grote uitdagingen en zal de focus liggen op de
samenwerking aan de opdracht om onze kinderopvang door deze
herinrichting van de organisatie, maatschappelijk ondernemerschap,
turbulente periode met reorganisaties heen te loodsen. Dit doen we
ontwikkelingen en samenwerking met onderwijs, lokale overheid en
vanuit een sterke focus op onze klanten en kinderen, op lage kosten, een
partners in Purmerend e.o.
verantwoord tarief, creativiteit, flexibiliteit en ondernemerschap.
Een woord van dank aan al onze betrokken ouders,
Dit jaar is het wijkcentrum de Zuidpool in Purmer-Zuid gekocht van de
samenwerkingspartners, alle medewerkers, Ondernemingsraad en de
gemeente Purmerend. Na een verbouwing van het pand huisvesten wij
Raad van Toezicht is op zijn plaats. Met vertrouwen treden wij samen de
hier een buitenschoolse opvang en peuterspeelzaal. Tevens garanderen
toekomst tegemoet.
we dat maatschappelijke activiteiten kunnen blijven plaatsvinden voor de
wijk en haar bewoners. Met elkaar maken we duidelijk het verschil en
Corine Laurant
willen we ondanks de moeilijke economische omstandigheden onze
Directeur-bestuurder
toonaangevende en gewaardeerde positie in Purmerend behouden.
3
Ontwikkelingen
Dit jaar heeft een directiewisseling plaatsgevonden. De heer Joost Meijs
is 5 jaar werkzaam geweest in de functie van directeur-bestuurder SKOP.
In maart heeft hij afscheid genomen en werd zijn functie tijdelijk
waargenomen door Monique Schotanus, Manager Opvang. Begin 2013 is
een procedure gestart voor de werving en selectie van een nieuwe
directeur-bestuurder. Op 1 juni van dit jaar is Corine Laurant
aangetreden in de functie van directeur-bestuurder van SKOP.
Reorganisaties
Door de bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag door de overheid en de
toenemende werkloosheid in Nederland is er een sterk teruglopende
vraag naar opvang. Ook de vraag naar kinderopvang bij SKOP nam flink
af en dit heeft gevolgen voor onze financiële situatie. In de periode van
januari tot en met november 2013 is de kindbezetting in de dagopvang en
de buitenschoolse opvang afgenomen. SKOP heeft daarom in 2013 drie
reorganisaties in de lijn en staf moeten doorvoeren. Een aantal functies
van pedagogisch medewerker KDV en alle functies van groepshulp
binnen SKOP zijn vervallen. Ook de formatie van de BSO is gekrompen,
gelukkig zonder gedwongen ontslagen. De laatste reorganisatie in 2013
betrof het centraal bureau, waar een aantal overheadfuncties zijn
vervallen.
4
Wijzigingen binnen hoofdkantoor SKOP
Herstructurering
Tegelijkertijd met het aanbrengen van een noodzakelijke krimp in
Door de herstructurering dit jaar naar een SSC zal er per 1 januari 2014
personeelskosten is SKOP genoodzaakt om zich te richten op de
een nieuwe organisatiestructuur binnen het hoofdkantoor van SKOP
continuïteit van de organisatie en de levensvatbaarheid van de
geïmplementeerd worden. Met deze nieuwe structuur kunnen we de
organisatie nu en in de toekomst.
eigen organisatie en potentiële klanten nu en in de toekomst goed
Concreet betekent dit dat SKOP andere organisaties gaat benaderen
om haar producten en diensten op het gebied van marketing en
communicatie, pedagogiek, kwaliteit, HRM, financiën en facilitaire zaken
aan te bieden. Hiervoor zal SKOP een zogenoemd Shared Service Center
model (SSC) oprichten.
SKOP zal hiermee de professionaliteit en hoge kwaliteit van haar
bedrijfsvoering, welke binnen een complexe branche als de kinderopvang
Huisvesting
Helaas hebben we dit jaar afscheid genomen van kinderdagverblijf
Koekelorus en van peuterspeelzaal het Boemeltje, kinderdagverblijf
Madelief en buitenschoolse opvang de Klimboom die gevestigd waren in
ons pand aan de Narcissenstraat. Deze locaties hadden onvoldoende
perspectief in de huidige situatie. De huur van deze panden is opgezegd.
“
Door fijne samenwerking met de Willem
Eggertschool zijn de peuterspeelzaal en de
buitenschoolse opvang nu in het gebouw
van de school gevestigd.
vereist is, kunnen behouden en haar kennis en vaardigheden inzetten
“
Wij willen ondersteunende producten en
diensten in de toekomst gaan aanbieden
aan andere (kinderopvang)organisaties.
“
“
ondersteunen.
voor andere organisaties. Zo kan SKOP zelf het benodigde
Hiermee is opvang in het Centrum behouden. In het kader van de
kwaliteitsniveau door schaalvergroting behouden en andere organisaties
ontwikkeling van brede scholen past de intrek in scholen prima bij de
hier tegen betaling van laten mee profiteren.
visie, missie en strategie van SKOP en Kinderen en Ouders. In ons pand
aan de Narcissenstraat waren ook de afdelingen pedagogiek, kwaliteit en
facilitair gevestigd. Per 1 januari 2014 zijn deze afdelingen ook in het
hoofdkantoor aan de Gorslaan gehuisvest.
5
Overlegtraject met ondernemingsraad
Ten aanzien van de beschreven organisatieveranderingen heeft SKOP de
voorgenomen wijzigingen, in het kader van de WOR, besproken en
voorgelegd aan de Ondernemingsraad van SKOP.
Centrale Ouder Commissie (COC)
In 2012 is met de voorzitters van de OC’s overleg geweest om een
Centrale OC voor SKOP op te richten. Dit bevordert de efficiëntie in
adviestrajecten en het geeft een meer strategische inhoud aan de
vergaderingen. In de vergadering van september 2013 hebben de OC’s
ingestemd met de oprichting van een Centrale OC. Doelstelling is dat de
COC per 1 mei 2014 is aangesteld.
De COC behartigt de gemeenschappelijke belangen van ouders en
kinderen op centraal niveau. Tot het aandachtsgebied van de Centrale OC
behoren onderwerpen die locatieoverstijgend van aard zijn. In het
reglement COC staan specifiek de punten genoemd waar de COC advies
over uit mag brengen.
Lokale Ouder Commissie (OC)
De lokale OC’s bestaan voor het behartigen van de belangen van de
locatiespecifieke zaken. Tot het aandachtsgebied van de OC behoren
onderwerpen als; RIE’s veiligheid en gezondheid, spel- en
ontwikkelingsactiviteiten, het pedagogisch werkplan, binnen/
buitenruimten, samenvoegen/splitsen groepen.
6
Organigram 2013
Stichting Kinderopvang
Purmerend 2013
7
Medewerkers
Reorganisaties
In 2013 stond net als in 2012 de terugloop in vraag naar kinderopvang
centraal. Deze terugloop in vraag heeft in 2013 veel impact gehad op de
personeelsbezetting en dus op onze medewerkers. Dit heeft helaas
geleid tot meerdere reorganisaties binnen SKOP.
Kinderdagverblijven
In 2013 zijn er meerdere groepen en locaties binnen onze
kinderdagverblijven gesloten. Dit heeft geresulteerd in het gedwongen
ontslag van een groot aantal pedagogisch medewerkers op onze KDV’s.
Buitenschoolse opvang
Binnen de BSO hebben we in 2013 een aantal locaties moeten sluiten
door de terugloop in vraag. In 2013 hebben we dit, net als in 2012,
grotendeels kunnen opvangen met onze flexibele schil. Dit heeft geleid
tot een groot aantal roosterwijzigingen voor medewerkers. Daarnaast
hebben enkele medewerkers op vrijwillige basis uren ingeleverd.
Groepshulp
De functie van groepshulp is vanuit de verdere terugloop naar vraag en
8
vanwege de verdere noodzaak tot het besparen van kosten in het geheel
opgeheven binnen SKOP. Dit heeft geleid tot het gedwongen ontslag van
Medewerker ontwikkelingscyclus
alle medewerkers binnen deze functiegroep.
Onze medewerker ontwikkelingscyclus is gericht op de ontwikkeling van
Hoofdkantoor
onze medewerkers. Deze ontwikkeling moet uiteindelijk leiden tot het
blijven leveren van een hoge kwaliteit van onze dienstverlening aan de
De krimp in vraag naar kinderopvang heeft geleid tot een ingrijpende
kinderen en hun ouders.
krimp van onze medewerkers in het primaire proces. Deze krimp heeft
tot gevolg dat de overheadkosten, dus de kosten van het hoofdkantoor, in
Onze organisatie is zeer betrokken bij haar medewerkers. We vinden het
verhouding tot de omzet en de totale personeelskosten een te zware last
daarom belangrijk om onze medewerkers de aandacht te geven die zij
vormden. Daarom is een reorganisatie binnen het hoofdkantoor van
verdienen.
SKOP uitgevoerd, dat heeft geresulteerd in het gedwongen ontslag van
enkele medewerkers.
Met behulp van de medewerker ontwikkelingscyclus zijn leidinggevende
en medewerker regelmatig samen in gesprek. Hierdoor wordt voor een
Voor alle reorganisaties is er goed en veelvuldig overleg gevoerd met de
medewerker heel duidelijk wat er wordt verwacht en op welke
ondernemingsraad en zijn de nodige adviesaanvragen ingediend, waarop
onderdelen de medewerker zich verder kan ontwikkelen. Er worden
de ondernemingsraad haar positieve advies heeft gegeven.
duidelijke afspraken gemaakt en de leidinggevende ondersteunt de
medewerker in haar/zijn ontwikkeling en ambitie. Ook in 2013 zijn er
Sociaal plan
weer ontwikkelingsgesprekken met alle medewerkers gevoerd. Tevens
hebben we aan de hand van de kernwaarden van SKOP voor 2014 nieuwe
Er is overleg gepleegd met de vakbonden over de inhoud van het sociaal
organisatieresultaten en -competenties bepaald.
plan. Dit heeft voor iedere reorganisatie geresulteerd in een
onderhandelingsakkoord met de vakbonden over het sociaal plan.
Uitgangspunt is dat medewerkers begeleid worden bij het vinden van
ander werk. Naast een persoonlijk budget, dat naar eigen wens te
besteden is, wordt een loopbaantraject aangeboden waarbij
medewerkers worden ondersteund bij de oriëntatie naar en het vinden
van ander werk.
9
Loopbaanbeleid
opvang, gegeven. Ook zijn in 2013 verschillende intervisietrajecten
georganiseerd, voor onder andere Triple P, Voor- en Vroegschoolse
In 2013 is de nieuwe functie van Senior pedagogisch medewerker
Educatie (VVE) en de senior pedagogisch medewerkers binnen SKOP.
geëvalueerd, die in 2012 binnen SKOP is geïmplementeerd.
Daarnaast is er nog een training interactief voorlezen georganiseerd voor
“
alle medewerkers.
Met de ontwikkeling van deze functie heeft
SKOP, naast een kwaliteitsverhoging van haar
dienstverlening, meer loopbaanmogelijkheden
..
voor haar medewerkers gecreeerd.
In 2013 is het meerjarige opleidingstraject ‘communicatie en interactie is
meer dan praten en spelen alleen’ afgerond. Vanaf 2010 zijn al onze
pedagogisch medewerkers op de BSO en het KDV hierin opgeleid. Onze
leidinggevenden en pedagogisch coaches zijn opgeleid om de
pedagogisch medewerkers hierin te begeleiden en zorgen er zo voor dat
de opgedane kennis beklijft en in de praktijk wordt toegepast.
“
Uit deze evaluatie is gebleken dat de ontwikkeling van deze nieuwe
functie in praktijk het beoogde resultaat oplevert.
Tot slot is in 2013 weer een groot aantal bedrijfshulpverlening en kind
EHBO opleidingen georganiseerd.
Opleiding
Beroepspraktijkvorming
In 2013 is een aantal interne opleidingen en trainingen op inhoudelijk
gebied georganiseerd. Allereerst zijn medewerkers getraind in de twee
In 2013 hebben wij stageplaatsen geboden aan studenten die het vak van
interactievaardigheden ‘Respect voor de autonomie’ en ‘Praten,
pedagogisch medewerker willen leren. In 2013 hebben we in totaal 76
informeren en uitleggen’ uit ons pedagogisch beleid. Daarbij is mede
stagiaires binnen de organisatie gehad. Het aantal BBL-ers is vanwege
gebruik gemaakt van video interactie begeleiding.
de noodzakelijke kostenbesparing afgebouwd naar 0.
Tevens zijn onze medewerkers in de visie binnen-buiten ruimte en in ons
Arbo
voedingsbeleid getraind. Ook zijn medewerkers van het KDV en de PSZ
10
getraind in het kindvolgsysteem ‘ Zo doe ik’ , ‘Zo praat ik’ en ‘Zo beweeg
In 2013 is het arbobeleid ontwikkeld, beschreven en geïmplementeerd
ik’ en zijn de medewerkers van de BSO getraind in het nieuwe BSO
binnen de organisatie. Vanuit de RI&E die in 2012 is afgenomen wordt
kindvolgsysteem. Verder zijn de opleidingen Peuterpraat, voor
richting gegeven aan de arbo-onderdelen die binnen de organisatie
taalstimulering van kinderen, en Knap lastig, voor de buitenschoolse
prioriteit hebben. In 2012 waren de kaders en de arbodoelstellingen
reeds bepaald en in 2013 is het beleid verder opgesteld op alle nodige
dan kun medewerkers ook contact opnemen met een externe
onderdelen. Hierover is op de verschillende onderdelen overleg gevoerd
vertrouwenspersoon. In 2013 is vier keer een beroep gedaan op een
met de Ondernemingsraad. Tevens is een presentatie ontwikkeld, welke
vertrouwenspersoon.
begin 2014 op alle locaties gegeven zal worden om het arbobeleid toe te
lichten.
Functiebeschrijving en -waardering
Verzuim
In 2013 is een functiebeschrijvings- en functiewaarderingstraject
uitgevoerd om alle functies binnen de nieuwe structuur van het
In 2013 was er veel aandacht voor verzuim. Het verzuim is na een aantal
hoofdkantoor te beschrijven. Hierbij is de format van de functieprofielen
jaren van forse daling in 2013 helaas weer gestegen. De hoogte van het
gewijzigd naar resultaatgerichte functiebeschrijvingen, die meer in lijn
verzuim is met name te wijten aan veel langdurig verzuim. De stijging
zijn met de referentiefuncties uit de CAO. Daarnaast zijn alle functies
van het verzuimpercentage in 2013 wijten wij voornamelijk aan de
gewaardeerd en is een functiematrix voor de gehele organisatie
reorganisaties die binnen SKOP zijn uitgevoerd en de onzekerheid die
opgesteld.
hierdoor bij medewerkers ontstond.
Employee self service
Vertrouwenspersoon
Per 1 januari 2013 is SKOP naar een nieuwe salarisadministrateur
In de gedragscode staat beschreven hoe we met elkaar om wensen te
overgegaan: P&A salaris service. De onderlinge werkprocessen en
gaan. De leidinggevende ziet er op toe dat de medewerkers de
rapportages zijn afgelopen jaar ingericht en op elkaar afgestemd.
gedragscode naleven. Als iemand zich niet houdt aan de gedragsregels,
Daarnaast heeft SKOP in 2013 Employee Self Service (ESS)
dan spreken wij die collega daar direct op aan. Indien het overleg met de
geïmplementeerd. Medewerkers kunnen met behulp van ESS zelf hun
betrokken collega of de leidinggevende niet het gewenste resultaat
salarisstroken en jaaropgaven digitaal zoeken en bewaren. Tevens
oplevert of niet mogelijk is, dan kan een medewerker zich wenden tot
kunnen zij hier de eigen actuele verlofstand inzien.
een vertrouwenspersoon.
Pensioenbijeenkomst medewerkers
In 2013 zijn binnen SKOP twee interne vertrouwenspersonen aangesteld,
waarbij medewerkers terecht kunnen voor informatie over en
Als organisatie willen wij onze medewerkers goed informeren over zaken
ondersteuning bij het onderwerp waarover een medewerker zich zorgen
van nu en in de toekomt. In 2013 is daarom een pensioenbijeenkomst
maakt. Als overleg met de interne vertrouwenspersonen niet mogelijk is,
voor onze medewerkers georganiseerd, waarin medewerkers
11
geïnformeerd zijn over hun pensioenregeling en de gevolgen van het
langer doorwerken. Tevens konden zij vragen stellen over de eigen
pensioenopbouw.
Kernwaarden uitgewerkt in een gedragscode
Waar staan we voor? Daar gaan we voor! Onder dit motto zijn tijdens de
Kerstbijeenkomst van 2012 de kernwaarden van SKOP gepresenteerd:
Zorgzaam, Enthousiast, Klantgericht, Kwaliteitsbewust en Ondernemend.
Kort gezegd: ZEKKO! Wat betekenen de kernwaarden nu precies? Dat
hebben we in 2013 uitgewerkt in een gedragscode. Daardoor krijgen
medewerkers duidelijkheid en houvast en weten wat er van hen als
medewerker wordt verwacht. Op deze manier kunnen we ons eenduidig
presenteren naar ouders en kinderen en weten die ook goed wat zij van
ons kunnen verwachten. Daardoor kunnen zij ons ook beter aanspreken
als wij niet handelen volgens de afspraken.
In de gedragscode zijn de kernwaarden verder uitgewerkt in vijf thema’s:
• Omgaan met klanten
• Omgaan met elkaar
• Omgaan met bedrijfsinformatie en -middelen
• Omgaan met belangenverstrengeling
• BETROKKEN BIJ SKOP
12
Betrokken bij SKOP
Medewerkers geven SKOP als werkgever een ruime voldoende
De gedragscode wordt in het eerste kwartaal van 2014 aan alle
In het najaar van 2013 is voor de vijfde keer een
medewerkers van SKOP en K&O gepresenteerd. We hopen dat door de
medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden onder alle
dat ouders en kinderen graag bij ons komen én blijven komen.
Betere interne communicatie door intranet
Eind 2012 is het intranet in de lucht gegaan. Het is een inspirerende plek
waar informatie kan worden gehaald over hoe onze medewerkers (nog)
“
medewerkers van SKOP en K&O.
De medewerkers geven SKOP een 7,3,
dat is iets hoger dan het landelijke
rapportcijfer van 7,2.
beter kunnen bijdragen aan de ontplooiing en ontwikkeling van kinderen.
“
gedragscode het nog duidelijker wordt waar SKOP voor staat en gaat en
Door het intranet kunnen medewerkers hun werk beter en makkelijker
Het is wel lager dan de 7,7 uit 2012. Op alle deelaspecten die we hebben
uitvoeren waardoor de organisatie effectiever en efficiënter gaat
bevraagd scoren we ruim voldoende en op bijna alle deelaspecten scoren
functioneren. Denk hierbij aan het zoeken en vinden van informatie die
we hoger dan het landelijke gemiddelde.
voor het functioneren van belang is, taakinformatie zoals formulieren,
handboeken, procedures en een intern ‘smoelenboek’.
De reden waarom we op een aantal deelaspecten lager scoorden dan
vorig jaar was vaak de situatie waarin SKOP zich in 2013 bevond:
De informatiebehoefte van de medewerkers stond bij het ontwerp
bezuinigen en reorganiseren. De meeste respondenten begrepen de
centraal. Er is bij de medewerkers behoefte aan informatie die voor het
noodzaak van de reorganisaties (zeer) goed. De zorgvuldigheid waarmee
uitoefenen van hun functie van belang is. Het intranet moet hen
de reorganisaties zijn uitgevoerd wordt door de meerderheid als (zeer)
prikkelen. De medewerker wil het intranet functioneel kunnen
goed tot neutraal beoordeeld.
gebruiken; ‘er moet iets te doen zijn, en er moet iets te halen zijn’.
De conclusie van het MTO is dat de medewerkers van SKOP nog steeds
Het intranet is bedoeld als informatiebron en communicatiemiddel:
met plezier en naar het werk gaan. Ze geven hier voor 7,8. 93,3% van de
kennis van collega’s, organisatorische informatie en personeels-
respondenten zal SKOP (zeer) waarschijnlijk aanbevelen als werkgever.
informatie. Het is een plek waar kennis en informatie gehaald en
Omdat de medewerkers belangrijke ambassadeurs van de organisatie
gebracht wordt. Iedereen in de organisatie kan zender en ontvanger zijn.
zijn naar buiten toe, is dat een positief gegeven.
13
14
Kinderopvang Purmerend
Aantal medewerkers
in dienst
1-12013
Aantal
Totaal aantal medewerkers 238
1-12014
In- en uitstroom
van medewerkers
FTE
Aantal
FTE
125,39
185
92,13
(excl. stagiaires)
Aantal mannen
en vrouwen
1-12013
Vrouw
Aantal
227
FTE
120,06
Aantal
178
FTE
88,19
Man
11
5,33
7
3,94
Totaal
238
125,39
185
92,13
Leeftijdsopbouw
1-12013
2013
Aantal
FTE
Instroom
16
2,78
Uitstroom
68
31,83
1-12014
1-12014
Aantal
FTE
Aantal
FTE
< 25 jaar
52
5,02
26
2,81
25 tot 35 jaar
64
46,67
61
35,81
35 tot 45 jaar
59
34,41
41
24,30
45 tot 55 jaar
45
26,74
36
18,47
55 jaar en ouder
18
12,54
21
10,74
Totaal
238
125,38
185
92,13
15
Stichting Kinderen & Ouders
Aantal medewerkers
in dienst
1-12013
Aantal
Totaal aantal medewerkers 30
In- en uitstroom
van medewerkers
1-12014
FTE
Aantal
FTE
7,76
29
7,63
(excl. stagiaires)
16
Aantal mannen
en vrouwen
1-12013
1-12014
Vrouw
Aantal
30
FTE
7,76
Aantal
29
FTE
7,63
Man
0
0
0
0
Totaal
30
7,6
29
7,63
Leeftijdsopbouw
1-12013
1-12014
Aantal
FTE
Aantal
FTE
< 25 jaar
2
0,24
3
0,95
25 tot 35 jaar
3
0,97
2
0,59
35 tot 45 jaar
7
1,41
5
1,36
45 tot 55 jaar
14
3,73
13
3,32
55 jaar en ouder
4
1,41
6
1,41
Totaal
30
7,76
29
7,63
2013
Aantal
FTE
Instroom
4
0,93
Uitstroom
6
1,37
Stichting Kinderopvang Purmerend en Kinderen & Ouders
Opleidingen (m.u.v. individuele opleidingen)
Beroepsbegeleidende leerweg (BOL) aantal stagiaires
OpleidingPeriode Aantal
HW 2 1e jaar jan. 2013/juni 2013
4
Pedagogische opleidingen
HW 2 2 jaar feb. 2013/juni 2013
3
OpleidingAantal
PW 3 1e jaar feb. 2013/feb. 2014
12
Pedagogisch beleid video interactie begeleiding KDV
21
PW 3 2 jaar feb. 2013/feb. 2014
6
21
PW 3 3 jaar feb. 2013/feb. 2014
2
PW 4 3 jaar feb. 2013/feb. 2014
3
PW 3/ 4 1e jaar feb. 2013/juli 2013
3
PW 4 2 jaar feb. 2013/juli 2013
6
PW 4 3 jaar sep. 2012/juni 2013
2
PW 4 3 jaar feb. 2013/juli 2013
3
HBO MWD 1e jaar jan. 2013/juni 2013
1
Binnen-buiten ruimte visie vertaling KDV
e
Voedingsbeleid KDV en PSZ40
Kind volgsysteem Zo doe ik’, ‘Zo praat ik’ en ‘Zo beweeg ik’
59
Triple p intervisie 45
Peuterpraat taalstimulering voor PSZ
6
VVE intervisie bijeenkomst PSZ8
Pedagogisch beleid video interactie begeleiding BSO 3
Binnen-buitenruimte visie vertaling BSO
36
e
e
e
e
e
e
PW 3 2 jaar sep.2013/feb. 20141
e
PW 3 3e jaar sep. 2013/feb. 2014
1
PW 4 3 jaar sep. 2013/feb. 2014
1
PW 3 2e jaar sep. 2013/feb. 2014
3
PW 4 2 jaar sep. 2013/feb. 2014
2
Pedagogische doelen BSO11
PW 4 3 jaar sep. 2013/feb. 2014
2
Interactief voorlezen BSO 3
PW 3 3 jaar sep. 2013/feb. 2014
1
‘Communicatie is meer dan praten en spelen alleen’ VIB voor 12
HW 2 1e jaar nov. 2013/juni. 2014
1
Leidinggevenden en pedagogisch coaches
PW 3 2 + 3 jaar
sep. 2013juli. 2014
2
PW 3 3 jaar sep. 2013/juni. 2014
1
PW 4 3 jaar sep. 2013/juni 2014
3
e
Opleiding Aantal PW 4 2 jaar PW 4 3e jaar Opleiding BHV5
sep. 2013/feb. 2014
1
sep. 2013/ juni 2014
5
PW 4 in 1 ½ jaar aug. 2013/ juli 2015
1
HW 2 1 jaar nov. 2013/juni 2014
1
Sport en Bewegen 4 2e
nov. 2013/ juni 2014
2
Praktijkonderwijs(niv1)
sep. 2013/juni 2014
3
Voedingsbeleid BSO20
Kindvolgsysteem BSO50
Knap lastig BSO9
e
e
e
e
e
e
e
Bedrijfshulpverlening en Kinder EHBO
Herhaling BHV43
Kind EHBO40
e
e
Totaal76
17
Verkoop en marketing
Klanten werven en behouden was één van de speerpunten in 2013. De
afdeling planning verzorgt een groot deel van het klantcontact. Deze
afdeling verzorgt niet meer alleen het juist inplannen van de kinderen op
de groepen, de nadruk is komen te liggen op advies- en verkoopgerichte
taken. Door het uitgebreidere productaanbod worden de medewerkers
vaker door ouders benaderd met vragen en wijzigingen op het huidige
contract. De trend is dat ouders meer flexibiliteit willen; in het
productaanbod van 2013 is hier aan tegemoet gekomen.
Marketing is belangrijker dan ooit; in 2013 hebben marketing en PR
meer onze aandacht gekregen. In maart 2013 kwam een nieuwe
medewerker communicatie en marketing in dienst. In 2013 was het doel
om SKOP meer zichtbaar te maken in Purmerend.
SKOP heeft veel pedagogische ervaring..en
kwaliteit; het is belangrijk om potentiele
klanten hier ook op te attenderen.
“
“
Door een juiste mix van advertenties en free publicity laten we zien wat
we doen en waar we voor staan. De meerwaarde van onze kinderopvang,
flexibele producten en samenwerking met lokale partners worden
18
herhaaldelijk getoond.
18
Prijsbeleid
Campagne nieuwe producten
De vraag naar flexibiliteit was ons duidelijk en in het productaanbod voor
Naar aanleiding van de tarievenbrochure 2014 is in december 2013 een
2013 is aan deze vraag gehoor gegeven. Voor de buitenschoolse opvang
drieweekse externe communicatiecampagne gestart. In de brochure zijn
zijn we voor de vakantie en studiedagen gaan werken met vrij inzetbare
een aantal flexibele producten gepresenteerd, deze krijgen door de
dagen. De ouders krijgen bij aanvang van het contract of het nieuwe jaar
campagne extra aandacht. Centraal in de campagne stonden om-de-
een voorraad dagen welke zij naar eigen inzicht kunnen inzetten in de vakanties
week opvang, halve dagopvang en strippenkaart. Onze
of op studiedagen van de school. Hier is positief op gereageerd en in het
samenwerkingspartners zijn betrokken bij deze campagne, door het
productaanbod voor 2014 hebben we deze producten verder verbeterd.
plaatsen van de logo’s laten we onze samenwerking zien.
De overheid heeft in 2013 het uurtarief voor de kinderopvangtoeslag niet
geïndexeerd. Hierdoor kwam het tarief van SKOP boven het maximaal te
vergoeden tarief. SKOP heeft zijn tarieven voor de dagopvang en buitenschoolse opvang met 3% verhoogd. SKOP heeft hierbij het advies gevolgd
van de brancheorganisatie, de 3% is onder andere het gevolg van de
indexering van de lonen.
Bezetting
KDV
De kinderdagverblijven zijn sterk geraakt in 2013. Voor 2013 is er een
gemiddeld bezettingspercentage begroot van 75,8%. Uiteindelijk is 66,9%
gerealiseerd in 2013. Gemiddeld zien we een daling bij de kinderdagverblijven van ruim 15%.
BSO
De bezetting bij de buitenschoolse opvang blijft in 2013 stabiel. In 2013 is
er een gemiddeld bezettingspercentage begroot van 63,6%. Uiteindelijk is
62,5% gerealiseerd in 2013.
19
Ingezette middelen:
A0 borden langs toegangswegen Purmerend.
Flyer A4 in Purmerends Nieuwsblad huis-aan-huis verspreid
(36000 stuks)
Advertentie 1/1 pagina full colour.
De middelen zijn gedurende drie weken achtereenvolgens ingezet. Door
de herhaling wordt de boodschap krachtiger. Deze campagne is
uitgebreid geanalyseerd en bleek succesvol.
Uitdragen meerwaarde kinderopvang
SKOP heeft veel pedagogische kennis en wil ouders hiermee
ondersteunen in het drukke gezinsleven. Dit is een meerwaarde voor
20
uitingen wordt deze meerwaarde belicht. Tevens hebben we een aantal
evenementen georganiseerd voor ouders:
Informatieavond gezonde voeding
“
Door workshops en activiteiten te bieden die
passen bij de interesses van kinderen bieden we
kinderen de mogelijkheid zich te ontwikkelen in
verschillende onderwerpen.
In maart organiseerden de pedagogisch coaches een bijeenkomst over
“
ouders om professionele kinderopvang af te nemen. In verschillende
voeding naar aanleiding van het nieuwe voedingsbeleid. Zowel ouders als
We werken hierbij samen met partners in Purmerend. In 2013 is gestart
medewerkers bezochten de bijeenkomst.
met deze brede ontwikkeling bij de Zuidpool.
Interactief voorlezen
In de Zuidpool zijn in oktober diverse cursussen aangeboden:
Streetdance (ism Spurd), Schilderen (ism Wherelant) en Striptekenen
In oktober werd een workshop ‘Interactief voorlezen’ voor ouders en
(ism Strip4Kids). De cursussen van 6 weken zijn tegen een aantrekkelijk
medewerkers georganiseerd in samenwerking met de Bibliotheek
tarief van € 2,50 per les aangeboden om deze zeer toegankelijk te
Waterland. Er was veel interesse voor deze avonden.
houden. Naast de kinderen van de buitenschoolse opvang waren ook alle
andere kinderen uit de buurt welkom. Zo is de functie van buurtcentrum
Activiteiten in vakanties
van de Zuidpool nog eens benadrukt. De brede ontwikkeling heeft
aandacht in lokale pers gehad. Tevens zijn alle kinderen van basisscholen
SKOP heeft een compleet en uitdagend activiteitenrooster in de
in de wijk benaderd en is een huis-aan-huis flyer in Purmer-Zuid
vakanties. Elke schoolvakantie wordt hier aandacht aan besteed. In de
verspreid. Dit draagt bij aan de positieve profilering van SKOP.
zomervakantie is het hele rooster via posters getoond en is middels
nieuwsberichten verslag gedaan van de activiteiten.
Enkele andere activiteiten:
Brede ontwikkeling: start in Zuidpool
Kinderboekenweek-Marlou van Rhijn
Onder brede ontwikkeling verstaat SKOP een breed en kwalitatief aanbod
Tijdens de Kinderboekenweek kwam Paralympics kampioene Marlou van
van activiteiten voor alle basisschoolkinderen in Purmerend.
Rhijn (‘Blade Babe’) op bezoek bij BSO Anansi. Zij las voor en werd
geïnterviewd door de kinderen. Het persbericht is in diverse media
opgenomen.
21
Feestelijke opening gebouw Zuidpool
Woensdagmiddag 16 oktober opende Corine Laurant het geheel
verbouwde wijkcentrum de Zuidpool in Purmer-Zuid. Tijdens de opening
werd de combinatie van kinderopvang en wijkactiviteiten nog eens nader
belicht door de voorzitter van de beheercommissie Eric Goldsteen in het
bijzijn van wethouder Berent Daan. Tijdens deze dag is tevens de brede
ontwikkeling onder de aandacht gebracht. Er waren demonstraties van
de activiteiten.
Bezoek Tweede Kamerleden
In augustus bezochten Tweede Kamerleden Ockje Tellegen (VVD) en
Pieter Heerma (CDA) onze kinderopvang aan de Narcissenstraat. Het
bezoek was een initiatief van SKOP en Calibris. Tijdens een inhoudelijke
discussie werd gesproken over de kwaliteit van beroepspraktijkvorming.
Calibris is een kenniscentrum voor beroepsonderwijs. SKOP is een
erkend leerbedrijf en blijft investeren in goede opleidingsplaatsen.
Onze locaties in Purmerend
KINDERDAGVERBLIJVEN
Bereboot
Leeghwaterpark 5
Speelplaneet
J. Wagenaarstraat 6
Vlindertuin
Loirestraat 9
BUITENSCHOOLSE
OPVANG
Achthoek
Hoefsmidhof 2
kinderdagverblijven
buitenschoolse opvang
Anansi
Zambezilaan 278
Ontdek je talent!
Flexibele kinderopvang
3 Halve dagopvang
3 Om-de-week opvang
3 Keuze in aantal uren per dag
3 Alleen af en toe opvang nodig?
Bij ons is dat mogelijk
0299 - 46 10 11
kinderopvangpurmerend.nl
kans bieden interesses te ontwikkelen en
3 Goed voor
de ontwikkelin
g
van uw kind
3 40 Jaar pedag
ogische ervar
ing
in Purmerend
3 Opvang vanaf
3 maanden
tot
aan de overg
ang middelbar
e
school
Spetters
Gangeslaan 55
Sterrenplukkers
J. Wagenaarstraat 6
Willem Eggert
Jan van Egmondstraat 14
Zuidpool
De Driegang 1
ging
locaties bieden we voordelige naschoolse
3 Kunst
en cultuur
Vakanties altijd feest
3 Muziek
Tijdens elke schoolvakantie hebben we een uitgebreid
met bijvoorbeeld Spurd, Muziekschool Waterland, Cultuurhuis Wherelant, theater
3 Theater
Purmaryn en Bibliotheek Waterland. Jaarlijks hebben we ook grote
gezamenlijke uitjes naar bijvoorbeeld een pretpark.
Vervoer naar (sport)clubs
en zwemlessen
Is de training van de favoriete
sport of zwemles van uw kind
net op een dag waarop u
Warme maaltijden
op het kinderdagverblijf
Zien eten doet
eten! Op onze
werkt? Tijdens de buitenschoolse opvang kunnen we
kinderdagverblijven
eten kinderen een
-in overleg- uw kind naar alle (sport)
clubs of het Leeghwaterbad in Purmerend
brengen en indien nodig ook weer halen.
Wij werken onder andere samen met:
0299 - 46 10 11
kinderopvangpurmerend.nl
22
Klimroos
Karekietpark 26
3 Sport en
bewe
talent te ontdekken. Op verschillende BSO
aanbod van workshops en activiteiten op de BSO. Dit doen we in samenwerking
3 Flexibele
opvang bij u
in de buurt
Hooiberg
Loirestraat 9
ONZE ACTIV
ITEITEN ZIJN
GERICHT OP:
Kinderopvang Purmerend wil elk kind de
cursussen aan voor iedereen uit de buurt.
De voordelen
Blokhut
Yellowstone 9
Driesprong
Zichthof 10
Kwetternest
Gangeslaan 55
gezonde warme maaltijd
tussen de middag.
Stichting Kinderen en Ouders
(peuterspeelzalen)
Stichting Kinderen en Ouders (K&O) exploiteert 11 van de 15
peuterspeelzalen in Purmerend. Voor de uitvoering van haar activiteiten
krijgt K&O subsidie van gemeente Purmerend. Sinds 2012 wordt in 4 van
de 11 peuterspeelzalen voorschoolse educatie aangeboden (VVE). K&O is
bestuurlijk en organisatorisch gelieerd aan Stichting Kinderopvang
Purmerend (SKOP).
“
Samenwerking in scholen
83 % van onze peuterspeelzalen, waaronder
al onze VVE peuterspeelzalen, zijn gehuisvest
in of grenzen aan een basisschool.
“
Dit biedt mogelijkheden voor intensieve samenwerking. Ook in 2013 is dit
van grote waarde gebleken. Basisscholen en peuterspeelzalen vinden
elkaar steeds meer. Bijvoorbeeld door het op bezoek gaan bij groep 1,
het gezamenlijk werken met een (taal) stimuleringsprogramma of het
aansluiten bij de vreedzame school. Deze vormen van samenwerking, die
gericht zijn op de doorgaande lijn, zorgen ervoor dat het kind op een
speelse manier vertrouwd raakt met het basisonderwijs. Er is een
inhoudelijke overdracht als een kind de overstap maakt naar het
basisonderwijs.
23
overzicht
peuterspeelzalen
Brede scholen
Opvang behouden in Purmerend Centrum
De samenwerking met Brede School de Weide is dit jaar plezierig
Na de sluiting van ons pand aan de Narcissenstraat werd duidelijk dat
geweest. De locatiemanager heeft regelmatig overleg met de
het voor ouders zeer wenselijk was om opvang in stadsdeel Centrum te
schooldirectie. De school heeft ruimtes aan ons afgestaan zodat wij groei
behouden. Door een positieve samenwerking met de directie van de
bij de BSO en peuterspeelzaal konden realiseren.
Willem Eggertschool hebben we de BSO en peuterspeelzaal in het
Centrum weten te behouden. In de Willem Eggertschool wordt intensief
De samenwerking binnen Brede School de Kraal is in 2013 onverminderd
positief. Er is regelmatig gezamenlijk overleg en ook pedagogische
thema’s worden op elkaar afgestemd. De kinderen doen gezamenlijke
24
activiteiten.
samengewerkt aan thema’s.
Samenwerken loont
Reguliere kindplaatsen
Ook in andere scholen is regelmatig overleg met de leerkrachten en
Kinderen & Ouders krijgt voor 410 reguliere kindplaatsen subsidie.
“
directie.
VVE kindplaatsen
De pedagogisch medewerkers gaan regelmatig
op bezoek in de kleuterklassen, de peuters
bereiden zich zo alvast voor op de overstap
naar de basisschool.
Kinderen & Ouders krijgt voor 60 VVE kindplaatsen
subsidie.
Overige subsidie
De ouders betalen maandelijks een bedrag voor het gebruik van een
“
Bij peuterspeelzaal het Druppeltje neemt de pedagogisch medewerker
peuterspeelzaal. Deze bijdrage is afhankelijk van het inkomen van de
structureel deel aan het onderbouw overleg van de school. De
ouders. De Gemeente Purmerend vult deze inkomensafhankelijke
samenwerking binnen scholen blijft ook in 2014 een speerpunt.
bijdrage aan. Dit geldt zowel voor de reguliere als voor de VVE
kindplaatsen.
Subsidie Kinderen & Ouders
De subsidie voor de peuterspeelzalen bestaat uit de volgende
componenten:
• Subsidie voor de reguliere kindplaatsen;
• Subsidie voor de VVE kindplaatsen;
• Subsidie compensatie inkomensafhankelijke ouderbijdrage;
• Subsidie compensatie inkomensafhankelijke ouderbijdrage voor de
doelgroep kinderen;
• Huursubsidie.
25
Pedagogiek en opleiding
coach neemt deel aan de JOGG werkgroep van de gemeente en begeleidt
activiteiten binnen onze opvanglocaties in deze wijken. Dit is zowel voor
Ko-totaal
SKOP als Kinderen en Ouders.
Binnen de peuterspeelzalen maken we gebruik van het Voor- en
Vroegschoolse Educatieprogramma (VVE) Uk en Puk. Dit is een onderdeel
Smakelijke moestuinen
van Ko-totaal en bedoeld voor pedagogisch medewerkers die werken met
kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. Ko totaal is een totaal programma
SKOP is medio 2013 benaderd door de
waar Puk en KO ( 2-4 jaar) , Uk en Puk (0-4 jaar) en Ik en Ko ( onderbouw
gemeente Purmerend om deel te nemen aan het project Smakelijke
basisschool) onderdeel van zijn.
Moestuinen. De partners achter Smakelijke Moestuinen willen er voor
zorgen dat kinderen, ouders en pedagogisch medewerkers zich bewuster
In 2013 hebben we 4 pedagogisch medewerkers en 1 pedagogisch coach
worden van de waarde van groenten en het belang van een gezond
/ VVE coördinator opgeleid in het VVE programma Uk en Puk. Er zijn 2
voedingspatroon voor kinderen jonger dan 4 jaar. De gemeente
pedagogisch medewerkers opgeleid van peuterspeelzaal Hiawatha en 2
Purmerend heeft ons benaderd voor dit project omdat ons voedingsbeleid
pedagogisch medewerkers van peuterspeelzaal de Speelmolen.
past in de visie van JOGG ( Jongeren op Gezond Gewicht). Het project
duurt voor elke locatie drie jaar en wordt in 2014 gestart. Op diverse
Sinds september 2013 organiseert de VVE coördinator 2 VVE intervisie
locaties komen minimoestuinen en leren we kinderen omgaan met de
bijeenkomsten per jaar voor de VVE pedagogisch medewerkers . Het doel
natuur en voeding.
van deze bijeenkomst is het inspireren en enthousiasmeren op thema en
werkwijze. Tevens consulteert de VVE coördinator de VVE locaties
eenmaal per maand. Tijdens deze bezoeken wordt de inhoud van het
programma besproken zoals inrichting van de ruimte, planning, volgen
van de ontwikkeling van kinderen, doelen van het thema bespreken.
Projecten
Jongeren op Gezond Gewicht
JOGG is een lokale aanpak gericht op wijken waar het percentage
overgewicht onder jongeren van 0-19 jaar het hoogst is. In Purmerend is
26
dit gericht op de wijken Overwhere en Wheermolen. Onze pedagogisch
Pedagogiek en kwaliteit
Pedagogisch beleid vernieuwd
Ons pedagogisch beleid geeft de visie van Kinderopvang Purmerend weer
op het opvoeden van kinderen in een andere situatie dan de thuissituatie.
Het geeft inzicht in wat ouders van ons mogen verwachten en waar wij
voor staan. Voor de pedagogisch medewerkers vormt dit beleid het
uitgangspunt voor het dagelijks handelen. We hebben het beleid in 2013
opnieuw beschreven waarbij onze pedagogische uitgangspunten nog
duidelijker zijn geformuleerd. Dit hebben wij gekoppeld aan het
pedagogisch kader en de ontwikkelingsfases van het kind.
Pedagogisch medewerkers weten daardoor nog beter hoe zij hierop
kunnen inspelen.
In het pedagogisch beleid wordt beschreven hoe wij:
• zorgen voor fysieke en emotionele veiligheid van het kind;
• de ontwikkeling van het kind stimuleren en observeren;
• de binnen- en buitenruimte inrichten;
• samenwerken met de ouders;
• de kwaliteit op orde houden.
27
Beter volgen van de ontwikkeling van kinderen
De kinderen worden elk jaar geobserveerd. Ouders worden één keer per
jaar uitgenodigd voor een gesprek over de uitkomsten van deze
Op de kinderdagverblijven en VVE-peuterspeelzalen werken we met
observaties.
ingang van het schooljaar 2012-2013 met het kindvolgsysteem ‘Doen,
Praten en Bewegen’. Kinderen worden elke vijf maanden geobserveerd
Nieuw voedingsbeleid: minder zoet, minder zout
op drie gebieden: spraak- en taalontwikkeling, motoriek en sociale
competenties.
Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten
betekent: gevarieerd en niet te veel. Daarom hebben we in 2013 het
Met behulp van observatielijsten volgen de pedagogisch medewerkers
voedingsbeleid onder de loep genomen en vernieuwd. Het voedingsbeleid
gedurende de gehele verblijfsperiode op een kinderdagverblijf of VVE-
is er op gericht kinderen van jongs af aan een gezond eetpatroon aan te
peuterspeelzaal de ontwikkeling van kinderen op de voet. De vragen gaan
wennen. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee
over concreet te observeren gedragingen of vaardigheden: de
problemen zoals overgewicht en obesitas, maar ook ziektes zoals hart-
observatielijsten geven een objectief beeld. Met de handelingssuggesties
en vaatziekten kunnen worden voorkomen. Daarom kiezen we in ons
uit de handleiding stimuleren zij de ontwikkeling van de kinderen. Dit
voedingsbeleid voor producten die minder zout, minder zoet en minder
gaat altijd in nauw overleg met de ouder(s). Bij de BSO’s werken we met
verzadigde vetten bevatten.
een eigen systeem.
Voeding is meer dan eten en drinken
In zes stappen wordt informatie over de ontwikkeling en het welbevinden
alleen. De regelmaat in eettijden
van een kind of van de hele groep verzameld.
draagt bij aan het zorgen voor
geborgenheid, veiligheid,
28
• Hoe is de groepssamenstelling per dag?
gezelligheid en
• Hoe kan aandacht worden gegeven aan het individuele kind?
betrouwbaarheid. Daarom
• Hoe functioneert de groep als geheel?
hanteren we bij alle
• Wat zijn de interessegebieden van het individuele kind: lichamelijk,
werksoorten een vast
• zintuigelijk, verstandelijk, muzikaal, taal, fantasie en sociaal
dagritme, waarbij de
• emotioneel?
kinderen altijd eten en
• Wat is de rol van het kind in de groep?
drinken onder toezicht van een
• Wat is de behoefte van het kind en wat is de betekenis die de groep
pedagogisch medewerker.
• kan hebben voor het kind?
Warme maaltijden worden vast onderdeel van de
dienstverlening kdv
In het voorjaar van 2013 hebben we op alle kinderdagverblijven een pilot
uitgevoerd met het aanbieden van een warme maaltijd. In juni is een
tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder ouders. 76,9% van de
respondenten positief is over het aanbieden van warme maaltijden op het
kdv. 60,4% van de respondenten is van mening dat warm eten een vast
onderdeel moet worden van de dienstverlening. Mede op basis van deze
uitslag is besloten de warme maaltijden te behouden.
De meeste ouders zijn positief omdat daardoor hun kind in ieder geval
een gezonde warme maaltijd heeft gegeten. Ook vinden ouders het
belangrijk dat hun kind daardoor groenten binnen krijgt.
Ook geven ouders aan dat hun kind hierdoor beter en veelzijdiger is gaan
eten. In 21% van de gevallen is het kind beter gaan eten. Daarbij zie je
een relatie tussen de leeftijd van het kind. Hoe ouder de kinderen hoe
meer invloed het eten van warme maaltijden op het eetgedrag heeft.
“
“
Bij de 3 tot 4-jarigen is zelfs 32% beter gaan
eten door de warme maaltijd.
29
SKOP scoort in 2013 weer beter bij GGD-inspecties
Beleid veiligheid, gezondheid en hygiëne vastgelegd
Jaarlijks inspecteert de GGD onze locaties op basis van een toetsings-
In 2013 zijn we op alle locaties gestart met de digitale Risicomonitor.
kader van ruim 110 toetsingscriteria. Sinds 2012 verwerken wij de GGDinspecties in een monitor en kunnen we de ontwikkelingen goed volgen.
De RI’s Veiligheid en RI’s Gezondheid worden voortaan in dit digitale
systeem opgesteld en bijgehouden. Bij het maken van de RI’s kwam naar
Bij de eerste inspecties scoren onze locaties in 2013 98,5% voldoende. Op
voren dat we ons beleid op het terrein van veiligheid, gezondheid &
alle aspecten zijn we vooruit gegaan, behalve op het punt van
hygiëne verder ontwikkeld dient te worden. In 2013 is hier veel aandacht
Groepsgrootte en Beroepskracht Kind Ratio (BKR). Hiervoor wordt het
aan geschonken.
beleid aangescherpt.
De kinderdagverblijven scoren het hoogst met 99,5%.
30
GGD-inspecties 2013
BSO %
voldoende
KDV %
voldoende
PSZ %
voldoende
2013 totaal
voldoende
2012 totaal
voldoende
Kinderopvang in de zin van de wet
100,0
100
100,0
100,0
100,0
Ouders
97,1
99,2
99,1
98,4
97,4
Personeel
95,8
100
98,2
98,0
97,2
Veiligheid en gezondheid
97,8
98,6
97,6
98,0
96,5
Accommodatie en inrichting
100,0
100,0
100,0
100,0
97,5
Groepsgrootte en bkr
95,4
98,6
87,9
94,0
96,9
Pedagogisch beleid en praktijk
99,7
100,0
99,3
99,7
96,5
Klachten
100,0
100,0
100,0
100,0
93,6
Totaal
98,2
99,5
97,8
98,5
97,0
Vierogenprincipe geïntroduceerd op de kinderdagverblijven
Activiteiten kunnen daardoor plaatsvinden in een andere ruimte. Zo zijn
activiteiten afgestemd op de ontwikkeling van het kind maar is er ook
Een beroepskracht op het kinderdagverblijf mag vanaf 1 juli 2013 niet
extra sociale controle.
meer aan het werk zijn zonder dat een collega hem of haar kan horen
en/of zien, het zogenaamde vierogenprincipe. Aanleiding voor deze
•Elke stamgroep heeft een vaste buddygroep. Dit is de vaste groep
wettelijke maatregel is de zedenzaak die in 2010 in Amsterdam heeft
die voor de andere groep de extra controle is.
plaats gevonden. Kinderopvang Purmerend heeft een aantal maatregelen
getroffen die we na overleg met de Ondernemingsraad en de
•Tijdens de breng- en haalmomenten worden de kinderen
oudercommissies invoeren.
samengevoegd met de vaste buddygroep. Tijdens deze “drukke
verkeersuren” is er een voortdurende inloop door ouders. Het brengen
De belangrijkste maatregelen op een rij:
en halen van de kinderen is onvoorspelbaar, aangezien je nooit weet
wanneer een ouder zijn kind komt halen of brengen. Dit verkleint het
•Alle deuren hebben glas of zijn voorzien van een glaspaneel naast
risico dat iemand zich onbespied of niet gecontroleerd zou kunnen
de deur. Dit glas plakken we niet af met mededelingen, werkjes of
voelen.
andere zichtbelemmerende zaken.
•
•
Op de locatie zijn altijd minimaal twee medewerkers aanwezig.
Op alle slaapkamers maken we gebruik van een babyfoon met
camera. Dit is een controle of het goed gaat met de kinderen, maar ook
•Van alle medewerkers zijn wij in het bezit van een geldige
een controle op de pedagogisch medewerker.
Verklaring omtrent gedrag (VOG). De medewerkers van Kinderopvang
Purmerend vallen onder de continue screening van de overheid. Dat
•Bij afwezigheid van een pedagogisch medewerker door pauze of
betekent dat bij ernstige overtredingen Kinderopvang Purmerend
een uitstapje wordt de babyfoon gegeven aan de vaste buddygroep van
hierover wordt geïnformeerd en de nodige maatregelen kan treffen.
de desbetreffende groep waar door pauze of een uitstapje één
pedagogisch medewerker komt te staan. De pedagogisch medewerker
Meldcode kindermishandeling vanaf 1 juli in werking
die alleen achterblijft, blijft hierdoor hoorbaar voor de buddygroep.
Onderzoek wijst uit dat professionals die met een meldcode kinder•Een aantal kinderdagverblijven heeft een opendeurenbeleid wat
mishandeling werken alerter zijn op tekenen van kindermishandeling.
inhoudt dat we op bepaalde momenten van de dag activiteiten voor
Vanaf 1 juli 2013 moeten alle organisaties in de kinderopvang, gezond-
kinderen van dezelfde leeftijd uit meerdere groepen organiseren.
31
heidszorg, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg, justitie en
aantal klachten ontvangen. Deze worden intern besproken en indien
onderwijs de Meldcode Kindermishandeling in hun organisatie hebben
nodig wordt het beleid verder aangescherpt.
ingevoerd. Kinderopvang Purmerend werkt vanaf voorjaar 2012 actief
met deze meldcode. Dat betekent dat wij een stappenplan hebben
Kinderopvang Purmerend is aangesloten bij de Klachtencommissie
klaarliggen om met vermoedens van kindermishandeling om te gaan.
Kinderopvang voor klachten van klanten en Klachtenkamer Kinderopvang
voor klachten van de oudercommissies. In 2013 werden hier geen
Partnertevredenheid
klachten gemeld.
SKOP hecht veel waarde aan een positieve samenwerking met lokale
partners. In januari 2013 is onderzoek gedaan naar de tevredenheid van
deze partners.
“
“
De 29 respondenten zijn tevreden over de
samenwerking met SKOP en waarderen dit met
een algemeen rapportcijfer van 7,9.
Op alle deelaspecten van samenwerking en medewerkers scoort de
samenwerking ruim voldoende tot goed. Vooral de contacten, de
verstrekte informatie en de kwaliteit van de afspraken, en het nakomen
daarvan, scoren goed. De uitkomsten van het onderzoek worden gebruikt
om de onderlinge relaties verder te intensiveren.
Suggesties en klachten 2013
SKOP neemt klachten en suggesties zeer serieus en we zien deze als een
32
kans om de dienstverlening verder te verbeteren. In 2013 hebben we een
Huisvesting
Aankoop Zuidpool
SKOP heeft in februari 2013 het wijkcentrum De Zuidpool gekocht.
Binnen de locatie Zuidpool voegen BSO de IJsvogel, BSO de Waterval en
BSO de Speelvloot samen onder de naam BSO de IJsvogel. (Vanaf 1
januari 2014 heten zij BSO de Zuidpool). Naast het bieden van opvang
blijft het pand beschikbaar voor maatschappelijke activiteiten tijdens
uren en dagen dat er geen opvang op de locatie plaatsvindt.
Het pand is na de aankoop gedurende een aantal maanden grondig
verbouwd waardoor 5 ruimtes zijn ontstaan met hun eigen identiteit,
zoals een creatieflokaal en kooklokaal. Het inrichten is gedaan met
ondersteuning van een binnenhuisarchitecte binnen de kinderopvang.
Verhuizingen/sluitingen
In 2013 heeft een aantal mutaties in de huisvesting plaatsgevonden.
Zoals hierboven al genoemd zijn BSO de Waterval en BSO de Speelvloot
samen gegaan met BSO de IJsvogel in de Zuidpool.
In 2013 zijn wij ook genoodzaakt geweest locaties te sluiten i.v.m.
terugloop aantal kinderen. Dit betreft de sluiting van BSO de Watervogel
en BSO de Regenboog in augustus 2013.
33
BSO de Klimboom en PSZ Boemeltje die bij KDV Madelief waren
gehuisvest zullen in 2014 voortgezet worden als respectievelijk BSO
Willem Eggert en PSZ Boemeltje in de Willem Eggert school. De klanten
“
Door de inrichting willen wij kinderen gericht
uitdagen in hun speelgedrag en hun
zelfstandigheid vergroten.
van de te sluiten kinderdagverblijven hebben wij een plekje kunnen
aanbieden binnen onze andere 4 kinderdagverblijven.
Dit doen wij door:
Huur/eigendom/medegebruik
•
“
Per december sloten ook de deuren bij KDV Madelief en KDV Koekelorus.
de ruimte in duidelijk afgebakende plekken met een specifieke
functie in te richten. Daardoor is de inrichting betekenisvol en krijgt het
kind handvatten om te spelen en te leren. Het speelleergedrag wordt
daardoor gestructureerd en gereguleerd. Het speelleergedrag wordt op
deze wijze ook gestimuleerd, namelijk tot bepaald doelgericht spel
waarbij het kind minder snel afgeleid is. In de ruimte zien we dit terug in
de activiteitenhoeken.
•
met de inrichting van de ruimte aan te sluiten bij de
ontwikkelingsbehoeften van kinderen, passend bij hun leeftijd. Het
bieden van variatie en afwisseling in de ruimte leidt bij de kinderen
vanzelf tot onderzoekend en ontdekkend gedrag in de omgeving. Gedrag
dat men graag ziet, zodat het kind zich als uniek individu kan ontplooien.
Het uitgaan van de ontwikkelingsbehoeften van het kind sluit ook aan op
Grafiek: overzicht huisvesting
het wettelijk kader waarin gesteld wordt dat ‘de binnenspeelruimte is
passend ingericht, in overeenstemming met de leeftijd van de op te
Visie op de binnenruimte vastgesteld
In 2013 is de Visie Binnenruimten vastgesteld. Kinderen vertonen in de
kinderopvang speelleergedrag als gevolg van hun natuurlijke
nieuwsgierigheid en de inrichting die dat mogelijk maakt.
34
vangen kinderen en het pedagogisch beleid.’
Deze visie is richtinggevend bij de herinrichting van onze locaties. BSO’s
de Achthoek, Anansi, Blokhut, Sterrenplukkers en Zuidpool en KDV
Bereboot zijn volgens deze visie opnieuw ingericht met behulp van een
binnenhuisarchitecte voor de kinderopvang. De visie is ook een steun
voor de pedagogisch medewerkers hoe zij in de dagelijkse praktijk om
kunnen gaan met de binnenruimten.
De visie op de buitenruimte was al in 2012 vastgesteld. In 2013 zijn de
buitenruimtes van Bereboot, Blokhut en Zuidpool volgens deze visie
heringericht.
Foto: Simone Sorber
35
Ondernemingsraad
SKOP heeft een actieve en betrokken ondernemingsraad (OR).
De OR bestaat uit de volgende leden:
Joyce Jong
Voorzitter
Rick Wals
Secretaris
Mirella Spaander
lid
Michèle de Jongh
lid
Bianca Ferron
lid
Kim Oude Groote Beverborg
lid
Karin Hilbrink
lid
Alle leden van de OR zijn pedagogisch medewerker.
De OR heeft dit jaar de volgende instemming- en adviesaanvragen
behandeld:
Instemming
• 4 ogen principe (ingestemd)
• Gedragscode (ingestemd)
Adviesaanvragen
• Reorganisatie kinderdagverblijven (positief)
• Reorganisatie groepshulpen (positief)
36
• Reorganisatie IB/CB (positief)
• Adviesaanvraag directie/bestuurder (positief)
• Kidsvision (positief)
Daarnaast zijn de volgende onderwerpen regelmatig aan bod gekomen.
“
Tijdens de overleggen wordt altijd besproken wat
er speelt bij medewerkers op de diverse locaties.
Dit wordt in 2014 voortgezet.
• Ziekteverzuim
• Werkdruk en herschikking taken
“
• Sluiting BSO locaties (positief)
Contact met de achterban
• Begroting
• Bezetting
De OR heeft zeer regelmatig contact met de achterban. Tijdens de
• Huisvesting
reorganisatie zijn diverse achterbanbijeenkomsten geweest. Bij 2
bijeenkomsten zijn tevens contactpersonen van de vakbonden
Overlegstructuur
uitgenodigd. Deze bijeenkomsten zijn goed bezocht. De OR beantwoordt
regelmatig vragen van werknemers.
Elke 6 weken overlegt de OR met de directeur-bestuurder en manager
HRM. Door de ontwikkelingen in 2013 is 8 keer extra onderling overleg
Scholing
geweest.
De ondernemingsraad heeft in het jaar 2013 geen scholing bijgewoond.
Tijdens de reorganisaties is een extra overlegstructuur opgezet
Wel heeft de ondernemingsraad 2x inhoudelijke ondersteuning
bestaande uit leden van de OR, de directeur-bestuurder en manager HRM.
ontvangen van specialisten in reorganisatie. Deze materie was dermate
nieuw en inhoudelijk dat professionele kennis en advies zeer gewenst
Ook heeft de OR 2 x per jaar overleg met de Raad van Toezicht. Dit jaar
waren.
waren de onderwerpen het profiel van de nieuwe bestuurder en de
reorganisaties.
Sollicitatie procedure nieuwe directeur-bestuurder
Contact met de bestuurder
De ondernemingsraad is betrokken bij de sollicitatieprocedure van
directeur-bestuurder. Er is advies gegeven op de profielomschrijving.
De OR heeft in 2013 een goed en transparant contact gehad met de
Met Corine Laurant is tijdens de sollicitatieprocedure inhoudelijk
bestuurders. De overleggen zijn als positief ervaren.
gesproken.
37
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht van SKOP was in 2013 als volgt samengesteld:
De heer E.R. Goldsteen – voorzitter. Erik Goldsteen is Senior HRM and
Compliance Professional bij Royal HaskoningDHV. Hij is sinds 19 oktober
2006 voorzitter van de Raad van Toezicht. Zijn huidige zittingstermijn
loopt tot 18 oktober 2014.
De heer T. Glastra - lid. Tjeerd Glastra is werkzaam als Directeur (semi-)
overheid, onderwijs, woningcorporaties en instellingen bij ABN AMRO
Bank. Hij is sinds 19 oktober 2006 lid van de Raad van Toezicht. Zijn
huidige zittingstermijn loopt tot 18 oktober 2014.
De heer P. Wisman - lid. Patrick Wisman is eigenaar van ABC Wisman en
verricht opdrachten als interim Financieel Manager. Hij is sinds 8 juli
2008 lid van de Raad van Toezicht. Zijn huidige zittingstermijn loopt tot 7
juli 2016.
De heer P. de Bakker - lid. Paul de Bakker is werkzaam als Hoofd
Woondiensten bij de Wooncompagnie. Hij is sinds 8 juli 2008 lid van de
Raad van Toezicht. Zijn huidige zittingstermijn loopt tot 7 juli 2016.
38
Besproken onderwerpen
Contact met de organisatie
De Raad van Toezicht kwam in 2013 in totaal 5 keer bijeen met de
In 2013 hebben 2 overlegvergaderingen met de Ondernemingsraad, RvT
bestuurder.
en directeur plaatsgevonden. In deze vergaderingen is de algemene gang
van zaken van de stichting besproken. De vergaderingen zijn als positief
Naast de reguliere onderwerpen die besproken zijn zoals jaarrekening
ervaren.
2012, accountantscontrole, begroting 2013 en 2014, financiële en
bezettingsrapportages, debiteurenbeheer en beleid en strategie zijn
De RvT was tevens aanwezig tijdens de opening van de Zuidpool en de
onder andere de volgende onderwerpen besproken.
kerstborrel van SKOP en K&O.
1.
Werving nieuwe directeur-bestuurder
2.
Reorganisaties binnen de locaties en de overhead als gevolg van de krimpende markt.
3.
Aankoop pand Zuidpool. De RvT is nauw betrokken geweest bij de aankoop van de Zuidpool en de weg daarnaar toe.
4.
Brede ontwikkeling en onze strategische ambities hierin
5.
Resultaten MTO 2013 . Elke 2 jaar wordt een medewerkers- tevredenheidsonderzoek gehouden.
6.
Governance code
7.
Herstructurering SKOP en Shared Service Center
39
Financiën
Algemeen
De afkalvende vraag naar kinderopvang die is ingezet vanaf 2012 heeft
zich doorgezet in 2013. Wel is de daling bij SKOP later ingezet dan de
landelijke trend. Waar de bedrijfsopbrengsten in 2012 ten opzichte van
2011 reeds een afname lieten zien zijn deze in 2013 verder gezakt met
nog eens 15.3% ten opzichte van 2012.
Verloop 2013
Naar aanleiding van de ontwikkelingen gedurende het eerste kwartaal
2013 is een trendanalyse opgesteld voor de rest van het jaar. In de
trendanalyse zijn de effecten van het toenemend aantal faillissementen
in Purmerend en een nagolf van vraaguitval als gevolg van de bezuiniging
op de kinderopvangtoeslag meegenomen.
40
Op basis van deze uitkomst is een eerste
bijgestelde prognose opgesteld waarbij de
uitkomst liet zien dat de omzet met 10%
zou gaan dalen ten opzichte van 2012.
“
“
Met dit vooruitzicht zijn de eerste kostenbesparingen ingezet om deze
Automatisering
daling te kunnen opvangen. Op verschillende posten werd al bezuinigd
ten opzichte van de begroting 2013. Uiteindelijk is het eerste half jaar
Zowel onze klanten als de interne organisatie waren niet tevreden over
met een positief resultaat afgesloten, ondanks de neerwaartse trend.
het gebruikte automatiseringssysteem. Na het uitblijven van
verbeteringen en implementatie van de beloofde nieuwe functionaliteiten
In het tweede half jaar van 2013 deed zich een verdere terugloop in de
heeft het bestuur van SKOP besloten om te onderzoeken welk
omzet voor. De omzet liep met nog eens 11% terug ten opzichte van het
vervangend systeem wel aan onze eisen voldoet. Belangrijk uitgangspunt
eerste half jaar. De operationele kosten konden helaas niet direct
was dat een nieuw systeem specifiek gericht moest zijn op de
evenredig mee dalen waardoor SKOP in het tweede kwartaal een negatief
kinderopvang en een bewezen trackrecord had binnen de branche.
resultaat behaalde op de operationele activiteiten.
Een gebruiksvriendelijk en inzichtelijk systeem voor ouders is van groot
In 2013 is besloten om 2 locaties te sluiten vanwege de ondermaatse
belang. Verder was het belangrijk dat zowel kindplanning, personele
bezettingsaantallen en de slechtere vooruitzichten van deze locaties.
planning als financiële administratie geïntegreerd kunnen worden.
Tevens zijn er BSO locaties gesloten. Het pand van kinderdagverblijf
Tevens zien we een rol voor dit administratiesysteem voor ons Shared
Koekelorus en het hele pand aan de Narcissenstraat hadden nog een
Service Center.
aanzienlijke boekwaarde vanwege de aanpassingen die zijn uitgevoerd
om in kinderopvangactiviteiten te voorzien. Deze komen bij het sluiten in
Na analyse is Kidsvision gekozen.
2013 volledig ten laste van het resultaat in het tweede half jaar.
SKOP werkt toe naar de volgende fase in haar
bestaan waarbij we uiterst flexibel willen
omgaan met de telkens veranderende
marktomstandigheden.
“
“
Investeringen
Op basis van in 2012 geformuleerde voordelen is in 2013 de locatie
Zuidpool aangekocht door SKOP. In de overweging is de instandhouding
van de Zuidpool als wijkcentrum vanuit maatschappelijk oogpunt een
belangrijke factor geweest.
Om te voldoen aan de eisen om in kinderopvang te kunnen voorzien
waren noodzakelijke aanpassingen in het pand nodig. Medio juni 2013 is
gestart met de verbouwing en renovatie. Na de schoolvakantie, medio
augustus, is de locatie in gebruik genomen.
41
Ontwikkeling per product
Kostenverdeling
42
Visie en toekomst
Toekomst
Versterking klantgerichtheid en maatschappelijk ondernemerschap.
Door de dalende vraag zijn de wachtlijsten verdwenen en heeft de ouder
weer wat te kiezen. Zichtbaarheid en uitstraling van de organisatie,
reputatie en onderscheidend vermogen worden daarmee steeds
belangrijkere succesfactoren.
“
Om tegemoet te komen aan de behoefte van
ouders hebben we de flexibiliteit van de opvang
in 2014 verder vergroot.
“
We werken intensief samen met onze maatschappelijke partners en
ondersteunen andere organisaties in hun werkprocessen door het
leveren van klantgerichte en professionele service tegen een
aantrekkelijke prijs.
Maatschappelijk ondernemerschap SKOP
People
Ouders en SKOP hechten aan geïntegreerde oplossingen voor aansluiting
43
tussen school en kinderopvang. Wij blijven ons ontwikkelen in het zoeken
Profit is voor ons een voorwaarde om de andere P’s te kunnen invullen.
naar een verregaande samenwerking met het basisonderwijs, de wijk en
SKOP hanteert hierbij een combinatie van de maatschappelijke- en
onze samenwerkingspartners in de brede ontwikkeling. Pedagogiek, VVE
bedrijfsmatige waarden. Bij onze tariefbepaling voor de producten kijken
in de peuterspeelzalen, activiteiten en taalstimulering hebben onze
we vooral naar de kwaliteit, continuïteit en innovatie. Het beheersen van
intensieve aandacht. SKOP signaleert trends in de samenleving en speelt
de kosten van de uitvoering en het beschikbaar stellen van voldoende
daar proactief op in.
middelen voor ondersteuning en controle blijven continue onder onze
aandacht. Om ‘in control’ te zijn wordt sturingsinformatie verder ontwikkeld.
SKOP is een betrouwbare werkgever met oog voor het sociale aspect in
het dagelijks werk.
SKOP zorgt voor goede arbeidsvoorwaarden en biedt een veilige
werkomgeving voor haar medewerkers waarin ruimte is voor
ontwikkeling.
Planet
Illustratie:
hybride organisatie
Digitalisering van werkprocessen zorgt voor een efficiëntere maar ook
milieubewuste werkwijze. We zijn hier dagelijks bewust mee bezig. Er
worden IPads op de groepen gebruikt om de werkprocessen verder te
digitaliseren. Onderzocht wordt of het mogelijk is om het dak van ons
Riskmanagement
pand de Zuidpool te voorzien van zonne-energiepanelen. Wij zullen ons
verder verdiepen in de mogelijkheden om duurzamer te werken in de
In deze onstuimige tijden heeft riskmanagement steeds meer waarde.
organisatie.
SKOP erkent de waarde en risico’s en heeft een strategisch controller
aangesteld. Deze controller inventariseert continue welke risico’s er zijn
Profit
en hoe groot die risico’s zijn. Dit vereist goede informatievoorziening
zodat er continue gemonitord kan worden op de resultaten en daar waar
44
SKOP kenmerkt zich als een maatschappelijke onderneming (hybride
nodig bijgesteld kan worden. Om aan deze voorwaarde te voldoen zijn
organisatie) met een Stichting als rechtsvorm zonder winstoogmerk.
maandrapportages, risk-rapportages, dashboards, business cases en
investeringsanalyses toegevoegd aan onze managementinformatie.
Stichting Kinderen en Ouders
Visie
Vanaf 1 januari 2016 gelden dezelfde kwaliteitseisen voor kinderopvang
Kinderopvang Purmerend is een proactieve klantvriendelijke en
en peuterspeelzalen. Er is dan op dat punt geen verschil meer tussen
professionele organisatie, met ondernemerschap speelt zij in op
kinderopvang en peuterspeelzalen. Daarnaast gaat de pedagogische
ontwikkelingen in de maatschappij en haar behoeften. Zij stelt ouders
kwaliteit in de toekomst omhoog. Er komt meer aandacht voor de
gerust wanneer zij aan het werk zijn.
Werkende ouders krijgen verder vanaf
1 januari 2016 niet alleen kinderopvangtoeslag
als zij hun kind naar de kinderopvang brengen,
maar ook als zij gebruik maken van een
peuterspeelzaal.
“
Kinderopvang en peuterspeelzaal moeten straks aan dezelfde
“
Ouders kunnen erop vertrouwen dat hun kind in
een warme sfeer wordt opgevangen en in
betrouwbare en deskundige handen is.
“
“
ontwikkeling van kinderen.
Voor de kinderen biedt Kinderopvang Purmerend een leuke, warme en
leerzame omgeving. Een omgeving die bovendien stimuleert en uitdaagt.
kwaliteitseisen voldoen, vallen onder hetzelfde toezicht en worden op
Kinderopvang Purmerend maakt verbinding met bij de ontwikkeling van
dezelfde manier gefinancierd. Dat zorgt voor duidelijkheid en voor een
het jonge kind betrokken organisaties. Wij werken hierin actief met onze
betere aansluiting op de basisschool. Peuters worden op een speelse
partners samen, omdat wij ervan overtuigd zijn dat dat in het belang is
manier gestimuleerd in hun ontwikkeling zodat zij goed voorbereid naar
van elk kind en van de ouders.
de basisschool gaan.
De pedagogische kwaliteit van de opvang zal verbeteren door een betere
mix van competenties en vooropleidingen van medewerkers, permanente
(bij)scholing van de medewerkers en door het gebruik van een
kindvolgsysteem. Gemeenten investeren in voorschoolse voorzieningen
voor niet-werkende ouders. Zij kunnen, afhankelijk van de behoefte van
het kind en de lokale afwegingen, een aanbod aan ouders doen.
Wij houden deze ontwikkelingen scherp in de gaten. Wij zijn regelmatig
in gesprek met onderwijs en gemeente Purmerend hierover.
45
Colofon
Kinderopvang Purmerend
Gorslaan 60D
Postbus 243
1440 AE Purmerend
T 0299 - 46 10 11
www.kinderopvangpurmerend.nl
Redactie: Karin Horstman, afdeling communicatie Kinderopvang Purmerend
Vormgeving: Normedia
46
47