beterBIG Circo - Boehringer Ingelheim

beter
BIG
• EN DAAROM
VACCINEERT U...
• EERSTE WEEK ENTEN
OF TOCH LATER?
• ANTIBIOTICAGEBRUIK
GEDAALD IN 2010
Meten is weten, en wegen is:
een hele klus
Wat is het toch heerlijk te werken bij een bedrijf, waar alles is gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek. Elke punt en komma zijn onderzocht voordat er uitspraken worden
gedaan. Wij willen namelijk 100% kunnen staan voor de producten die wij verkopen. Dit
betekent dat wij alles wat los en vast zit moeten meten. Dit advies geven wij ook
altijd aan varkenshouders die nieuwe dingen willen uitproberen: ‘meet wat er
gebeurt en bereken het rendement van je investering’. Dit is het beste advies dat
we kunnen geven, want vaak geloof je iets pas als je het zelf ziet. Laatst kregen
we de vraag een bedrijf te helpen met het in kaart brengen van het effect van
een vaccinatie. Geen probleem natuurlijk, daar helpen we graag aan mee, maar
wat bleek: het was wel een flinke klus. Het ging om een groot vleesvarkensbedrijf
waar de helft van de dieren was gevaccineerd en de andere helft niet. Er was
besloten alle dieren individueel te wegen. Met vier man sterk, gewapend met
twee weegschalen, gingen wij op een mooie woensdagmorgen aan de slag.
Totdat een van de weegschalen het begaf. De weegschaal gaf niet toe aan onze smeekbedes
weer mee te werken en vier uur later waren we met het zweet op de rug klaar… Met de eerste
ronde welteverstaan, want het betrof hier slechts twee afdelingen. Nu zult u misschien denken: dat kan ik veel sneller. Maar de ervaring laat zien dat vanwege de tijd die het kost om
zaken op uw bedrijf echt goed in kaart te brengen, er in de praktijk veel te weinig wordt gemeten en gewogen. Het is dus hoog tijd dat we gebruik gaan maken van nieuwe technieken om
op een snelle en eenvoudige manier in kaart te brengen wat er in onze stallen gebeurt. Want
of het nu gaat om nieuw voer, een andere beer of gezondheidsmaatregelen, u wilt toch ook
weten wat het u oplevert?
Drs. Geert Wielsma
Contactgegevens specialisten varkenshouderij
Ludwig ten Broeke, productspecialist varken
Wim Hondelink, accountmanager Oost-Nederland
Arjon Velthoen, accountmanager Zuid-Nederland
Ferry ten Brinke, accountmanager Noord-Nederland
Geert Wielsma, technical accountmanager/dierenarts
Nico Wertenbroek, technical servicemanager/dierenarts
Martijn Steenaert, technical servicemanager/dierenarts
telefoon
+31 (0)6 29 59 11 13
+31 (0)6 53 15 66 02
+31 (0)6 15 04 02 98
+31 (0)6 55 69 79 88
+31 (0)6 53 93 83 87
+31 (0)6 46 31 61 55
+31 (0)6 29 59 11 17
Colofon BeterBIG is een magazine voor professionals in de varkenshouderij.
Deze uitgave wordt u aangeboden door Boehringer Ingelheim bv en verschijnt 3 keer per jaar.
U kunt zich als abonnee aanmelden via onderstaand adres.
Boehringer Ingelheim bv, Comeniusstraat 6, 1817 MS Alkmaar
Postbus 8037, 1802 KA Alkmaar
Tel: +31 (0) 72 566 2411 fax: +31 (0) 72 564 3213
e-mail: [email protected]
www.boehringer-ingelheim.nl
Redactie Drs. Geert Wielsma, Ir. Sander Bouwman
Eindredactie en productie TextArt, Heerhugowaard
Vormgeving Studio Martin Rasch, Opmeer
Suggesties Heeft u suggesties, vragen of opmerkingen, laat het de redactie weten.
© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.
2
Nieuwsberichten
Minder antibiotica, yes we can!
U heeft nog twee maanden de tijd om mee te dingen naar de prijzenpot van € 10.000,MINDER ANTIBIOTICA
door uw ervaringen met het verminderen van het antibioticagebruik op
YES WE CAN!
uw bedrijf met de sector te delen.
AWARD
Deze zomer buigt de jury zich over de ingezonden verhalen en maken wij
van alle inzendingen een prachtige bundel die we in oktober op het
symposium aan onze staatssecretaris hopen te overhandigen.
Daarmee laten we zien dat de sector in staat is verantwoordelijkheid
te nemen. Het boek geeft ook praktische tips over hoe u op uw bedrijf
aan de slag kunt gaan. Kijk voor meer informatie op www.minderantibiotica.nl
of mail naar [email protected].
Nieuwe caps voor de FLEX-vaccins
Onlangs zijn de aluminium caps op de verpakkingen van CircoFLEX en MycoFLEX dusdanig
aangepast dat ze beter aansluiten bij de behoefte van de gebruikers die beide producten
mengen. De gekleurde groene of rode cap op de nieuwe flacons is namelijk gemakkelijk te
verwijderen door het uitstekende lipje. Bij enkelvoudig gebruik van de vaccins op de 1 ml
FLEX-spuit is het belangrijk dat de cap niet wordt verwijderd. Dit zou in sommige gevallen
een lekkende fles tot gevolg kunnen hebben.
Nu ook 10 doses
CircoFLEX en MycoFLEX
Van CircoFLEX en MycoFLEX wordt de 50 doses het meest gebruikt.
Van MycoFLEX is ook een 100 doses beschikbaar. Sinds kort zijn
de FLEX-vaccins ook in 10 doses verkrijgbaar. Het voordeel van de
kleine verpakking is dat u de hoeveelheid vaccin beter kunt
afstemmen op het aantal te vaccineren varkens.
3
Preventie
En daarom vaccineert u…
Vaccinaties zijn langzamerhand niet meer weg te denken uit de moderne varkenshouderij.
Waar we vroeger vaccinaties vooral kenden uit de verplichte campagnes zoals tegen de ziekte
van Aujeszky, worden ze nu steeds meer gezien als managementondersteuner.
Aan elke vaccinatie hangt natuurlijk wel een prijskaartje en in het huidige prijsklimaat in de
varkenshouderij is het dus verstandig goed te kijken naar het doel van de investering.
Om u hierbij te helpen, zetten we een aantal belangrijke zaken onder elkaar. Er zijn verschillende redenen waarom u kunt kiezen vaccinaties in te zetten op uw bedrijf. Er zijn drie veel
voorkomende redenen.
1
Ziektes voorkomen.
De meest voorkomende strategie is natuurlijk het vaccineren van een dier om te
voorkomen dat het dier ziek wordt. Al sinds het einde van de 18de eeuw is de techniek
bekend om mensen te beschermen tegen ziektes door ze er gecontroleerd mee in
contact te brengen. U kunt zich voorstellen dat met de primitieve methodes regelmatig zaken misgingen, omdat de toen gebruikte vaccins mensen toch ziek maakten,
of dat vaccins erg irriterend werkten.
Deze methode is door de eeuwen heen verfijnd. Op dit moment zijn er voor zowel
mensen als dieren vaccins, die ervoor zorgen dat ziektes voorkomen worden zonder
dat de vaccinatie zelf voor schade zorgt. De vaccinatie ‘traint’ het immuunsysteem van
het dier, zodat in geval van een infectie het dier zelf in staat is afweer te bieden. Een
dier moet twee keer worden gevaccineerd met een 2-shot vaccin, of één keer met een
1-shot vaccin. Om een beschermende immuniteit op te bouwen zal elk dier aan een
gelijke hoeveelheid vaccin moeten worden blootgesteld, onafhankelijk van het
lichaamsgewicht. Een big van 2 kg heeft dus eenzelfde dosis nodig als een zeug van
250 kg. Dit is dus anders dan bij het toedienen van antibiotica. Onderdoseren met
vaccins zal het resultaat drastisch verminderen.
Het doel van deze vaccinaties is gericht op het beter laten renderen van het bedrijf.
Dieren die beschermd zijn tegen veelvoorkomende chronische ziektes,
zullen beter groeien en veel efficiënter met hun voer omgaan. Op deze manier zijn
vele euro’s per varken te besparen.
2
Besmettingsgevaar verminderen.
Door te vaccineren verlaag je de infectiedruk. Hoe meer dieren beschermd zijn tegen
een ziekte, des te lastiger is het voor een kiem te blijven circuleren en dieren te infecteren. Om ziektes onder controle te houden, kan het van belang zijn dieren preventief
te vaccineren. Zij hebben zelf mogelijk geen last van een ziekte, maar kunnen deze
aandoening wel verspreiden of in stand te houden in een stal.
4
3
Biggen beschermen door de zeugen te vaccineren.
Op deze manier zullen er extra veel antistoffen in de biest worden aangemaakt,
zodat de jonge biggen tegen een specifieke ziekte worden beschermd (passief).
Het beschermen van biggen via de biest heeft effect zolang de big blootstaat aan de
antistoffen in de biest. Dit varieert van ziekte tot ziekte, maar zal in de regel niet
langer aanhouden dan de eerste levensweken.
Een goed voorbeeld van een dergelijke vaccinatie is de coli-enting bij zeugen. Deze
wordt bewust aan zeugen gegeven omdat de problemen met coli vooral in de eerste
levensweken spelen. In de figuur hieronder staat voor de belangrijkste aandoeningen
aangegeven hoe lang de biestbescherming duurt. Zo kunt u een inschatting maken
of het vaccineren van uw zeugen helpt om
uw biggen te beschermen tegen een
bepaalde aandoening. Controleer hierbij of
de biggen ook genoeg biest opnemen.
Als dit niet het geval is, komt de werking
van de zeugenenting minder tot zijn recht.
Worden biggen later in het leven pas
geïnfecteerd, zoals bijvoorbeeld vaak bij
mycoplasma het geval is, dan is vaccinatie
van de biggen zelf noodzakelijk voor een
Verloop van maternale antilichamen bij biggen
actieve bescherming tot aan de slachthaak.
Ingelvac CircoFLEX
Een voorbeeld van een modern vaccin is Ingelvac CircoFLEX. Dit vaccin
bestaat uit een antigeen dat qua vorm identiek is aan het circo-virus.
Daarnaast bevat dit vaccin een geavanceerd adjuvans dat zorgt voor
een snelle en langdurige werking van het vaccin. De carbomeerstructuur geeft een deel van de antigenen direct af en houdt een
deel van de antigenen ‘gevangen’ nadat het is geïnjecteerd,
om deze vervolgens langzaam vrij te laten. Hierdoor vindt een
continue stimulering van de weerstand plaats en worden de dieren
optimaal beschermd. Dit is in nevenstaande illustratie grafisch weergegeven.
TIP: Maak aangemaakte vaccins meteen op. Dan weet u zeker dat de werking is
gegarandeerd en contaminatie tot een minimum wordt beperkt. Als een flesje is
opengemaakt, bestaat het risico dat bacteriën of schimmels zich erin gaan nestelen
en vermenigvuldigen. Vooral bij vaccins waaraan geen conserveringsmiddelen zijn
toegevoegd, is het erg belangrijk alert te zijn op hygiënisch werken.
5
Vaccineren
Eerste week enten
of toch later?
De meest gestelde vraag over vaccineren luidt steevast: ‘wat kost die enting nou?’
Een terechte vraag, want het gaat immers om een grote investering. De vraag die daarna
meestal volgt, is: ‘wanneer kan ik het beste vaccineren?’. Het antwoord hierop is vrij simpel;
namelijk op het moment dat het vaccin het meeste geld zal opbrengen.
In de bijsluiters van alle vaccins staat vermeld vanaf
welke leeftijd u de dieren kunt vaccineren. Aangetoond is dat het vaccin dan zal werken. Voor aandoeningen als mycoplasma en circo betekent dit vaak dat
biggen rond het spenen gevaccineerd kunnen worden. In de praktijk geeft men soms de voorkeur aan
een enting in de eerste week, zodat deze met de
biggenbehandelingen kan worden gecombineerd.
Dit kan tot gevolg hebben dat bij een deel van de
biggen de vaccinatie minder goed aanslaat. Dit heeft
te maken met de bescherming die de biggen via de
biest verkrijgen en die dan nog in hoge mate aanwezig is. Na een paar weken is deze voldoende
afgenomen zodat vaccinaties dan beter kunnen aanslaan. Daarnaast is het in ieder geval beter dieren te
enten wanneer de stress het laagst is. En dat is bij de
biggenbehandelingen nooit in de eerste week het geval.
Denk dus voordat u gaat vaccineren goed na hoe u uw vaccinatie het beste laat renderen.
Misschien dat de meest gestelde vraag dan niet wordt wat een vaccinatie kost, maar wat
deze u oplevert.
Wist u dat:
Er geen enkel 1-shot biggenvaccin is dat voor de 7e levensdag mag worden toegediend?
Kijkt u maar eens in de bijsluiter van de vaccins die u zelf gebruikt of vraag het na bij uw
dierenarts. Het is ook zelden nodig, omdat veel ziektes pas flink verspreiden als de dieren
opgelegd worden in de vleesvarkensstal.
6
Nieuws
Wat zijn uw ervaringen met circo-vaccinatie?
Deze vraag stelden wij vorig jaar in een grootschalig
onderzoek naar uw ervaringen met circo-vaccinatie.
De resultaten tonen een grote verscheidenheid aan
effecten waarbij een verhoogde groei en een betere
uniformiteit veel werd gezien. Verder werd meerdere
keren verbeterde voederconversie genoemd. Daarnaast
viel op dat het antibioticagebruik in een groot aantal
gevallen was gedaald. Goed nieuws voor bedrijven die
hun dagdoseringen omlaag willen brengen.
Project ‘1000 gram groei’
Wageningen UR Livestock Research heeft onderzoek gedaan naar de
succesfactoren van de best draaiende vleesvarkensbedrijven voor
groeisnelheid en voederconversie. Hieruit kwam naar voren dat de
gezondheid van de biggen een van de belangrijkste aandachtspunten is. Specifieke punten uit het gezondheidsmanagement die
bij de zes onderzochte topbedrijven opvielen, waren een goede
ontwormingsstrategie en mycoplasma-vaccinatie. Op vijf van de zes
bedrijven waren de biggen tegen mycoplasma gevaccineerd.
Antibioticagebruik gedaald
In 2010 is het gebruik van antibiotica in de veehouderij met 12% gedaald (bron:
FIDIN). Dat is goed nieuws, maar we zijn er nog niet. Aan het eind van 2011 moet het
gebruik met 20% zijn afgenomen ten opzichte van 2009. Denemarken, waar het
gebruik in kilogrammen veel lager ligt dan in Nederland, is in januari begonnen met
het gele kaarten-systeem. Bedrijven die
meer gebruiken dan twee keer het landelijk
gemiddelde kunnen voortaan worden
gestraft. Ook zijn in Denemarken de derde
keuze antibiotica in de veehouderij al
verboden en men denkt erover zelfs
middelen als tylosine te verbieden.
Het afkondigen van dergelijke maatregelen in een land waar het gebruik al veel lager
is dan in ons land, roept de vraag op wat ons de komende jaren nog te wachten staat.
7
Partner
in
Preventie
Nu
n
ook i os.
100 d
1-shot vaccin
tegen Circo
1-shot vaccin
tegen Mycoplasma
Enterisol®
Ileitis
PRRS MLV
PRRS KV
Vaccin tegen PIA
Levend PRRS
vaccin
Geïnactiveerd PRRS
vaccin
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Boehringer Ingelheim Vetmedica bv, Postbus 8037, 1802 KA Alkmaar,
[email protected], telefoon: 072-5662411. Alle bovenstaande producten zijn UDD. Voor nadere informatie:
vraag naar de bijsluiter.