05.0 DS - spoorbereikbaarheid

provinsje fryslân
provincie fryslân
postbus 20120
8900 hm leeuwarden
tweebalcsmarkt 52
telefoon: (058) 292 59 25
telefax: (058) 292 51 25
www.fryslan.nl
[email protected]
ww-sv twitter com/provfryslan
Provinciale Staten van de Provincie Fryslân
Postbus 20120
8900 H M LEEUWARDEN
.
Leeuwarden, 22 april 2014
Verzonden,
APR. 2014
23
Ons kenmerk
: 01123674
Afdeling
: Stêd en Plattelân
Behandeld door : Coenraad Dijkman / (058) 292 56 24 of [email protected]
Uw kenmerk
Bijlage(n)
Onderwerp
: Spoorbereikbaarheid
Geachte dames en heren,
Met dit schrijven willen we u informeren over de ontwikkelingen rond spoorbereikbaarheid
Fryslân. We schetsen het eindbeeld dat vanaf 2021 gerealiseerd moet zijn en daarnaast het
beeld voor 2017 waarin een aantal maatregelen geconcretiseerd moeten zijn. Vervolgens
krijgt u een overzicht met verschillende maatregelen per baanvak waarin de stand van zaken
per maatregel is aangegeven. Met deze informatie willen we antwoord geven op de moties
en toezeggingen met de nummers 705, 692, 686, 384, 375, en 305.
Eindbeeld/wensbeeld spoor Fryslân 2021:
We werken toe naar een eindbeeld waarbij elk halfuur een overstapknoop ontstaat in Leeu
warden naar alle richtingen, waarbij alle regionale treinen aansluiten op de Intercity’s van en
naar Zwolle. De minimale overstaptijd in Leeuwarden bedraagt 4 minuten en de maximale 10
minuten.
Op het baanvak Leeuwarden-Zwolle rijden per uur 2 snelle Intercity’s die doorgaan naar de
Randstad en 2 Sprinters (stoptreinen). De Sprinters tussen Leeuwarden en Zwolle stoppen
op station Werpsterhoek.
Op het baanvak Leeuwarden-Groningen rijden twee stoptreinen en twee sneltreinen, waar
van één met een stop in Buitenpost en één met een stop in Feanwâlden.
Op het baanvak Leeuwarden-Sneek hebben we als wensbeeld dat er in de spits vier treinen
per uur in een kwartierligging rijden en buiten de spits 2 treinen per uur in een halfuurligging.
Op het baanvak Leeuwarden-Harlingen hebben we als wensbeeld om in Leeuwarden twee
keer per uur een aansluiting te bieden op de Intercity’s van en naar Zwolle. Hiervoor dienen
-
1 / 5-
Ons kenmerk: 01123674
provinsje fryslân
provincie fryslân
de treinen tussen Leeuwarden en Harlingen Haven in een exacte halfuurligging te gaan rij
den.
Welke treinuitbreiding is dan nodig:
Leeuwarden-Groningen:
Uitbreiding van de treindienst met één extra sneltrein v.v. per uur.
Leeuwarden-Zwolle:
Uitbreiding met één extra Sprinter naar/van Zwolle; de huidige Sprinter naar Meppel moet
doorrijden naar Zwolle en terug; en de stoppende IC tussen Leeuwarden en Zwolle v.v.
wordt een snelle IC.
Er is nog een discussie met de NS op welke stations de snelle 10 moet stoppen. De NS heeft
de wens om op meerdere stations tussen Leeuwarden en Zwolle te gaan stoppen. Wij vin
den alleen Heerenveen voldoende en eventueel Meppel. Momenteel wordt door ProRail on
derzocht wat mogelijk is en welke aanvullende infrastructurele maatregelen hier nog voor
nodig zijn. Wij houden dit nauwlettend in de gaten en zullen u op de hoogte houden van de
ontwikkelingen.
Leeuwarden-Sneek:
Uitbreiding van de huidige treindienst van drie naar vier treinen in de spits (ochtend en mid
dag) en buiten de spits een halfuurtrequentie. Hierdoor zijn er in aantal niet meer treinen,
maar wordt er veel beter op de vraag naar vervoer toegespitst.
Leeuwarden-Harlingen:
De huidige twee treinen per uur rijden in een 25 35 minuten frequentie. Om onderdeel te
zijn van een goede overstapknoop in Leeuwarden, dienen de treinen in een 30-30 minuten
frequentie te rijden.
—
Tussenstand 2017:
Met NS zijn afspraken gemaakt om in 2017 een tweede Sprinter van Leeuwarden naar Mep
pel v.v. te laten rijden. De huidige stoppende 10 wordt dan een snelle 10..
Sinds de dienstregeling van 2013 staat de 10 van/naar Leeuwarden in Zwolle 9 respectieve
lijk 11 minuten stil. Dit heeft te maken met de uitbreiding van de dienstregeling tussen Zwolle
en Emmen. Wij hebben de NS al meerdere malen laten weten de lange stop onacceptabel te
vinden. Wij vinden dat de lange stop van de Leeuwarden Intercity zo snel mogelijk, doch
uiterlijk in 2017 tot het verleden moet behoren. In 2017 zou namelijk de eerste aanpassing
van de sporen op station Zwolle gerealiseerd kunnen zijn. De NS is momenteel samen met
ProRail en Arriva (Zwolle-Emmen) naar een oplossing voor 2017 op zoek. Mogelijk kan de
oplossing in Zwolle in 2017 ook al bijdrage aan de verbetering van de overstaptijden in
Leeuwarden, die momenteel te krap zijn. Over de uitkomsten van het onderzoek zullen wij u
te zijner tijd informeren.
We streven er naar dat in december 2017 de capaciteitsuitbreiding van de spoorverbinding
Leeuwarden-Groningen gereed is.
Hiermee kan de extra sneltrein gaan rijden, waardoor het eindbeeld wordt gerealiseerd van 4
treinen per uur. Deze extra sneltrein krijgt als proef, een stop in Feanwâlden en de huidige
sneltrein blijft tijdens de proef die tot 2020 duurt, alleen in Buitenpost stoppen. Er vindt een
evaluatie plaats op de gekozen stops om de juiste keuze voor 2021 te realiseren.
-2/5
Ons kenmerk: 01123674
provinsje fryslân
provincie fryslân
b
Maatregelen per baanvak:
Leeuwarden-Zwolle:
Om het mogelijk te maken om met 4 treinen tussen Leeuwarden en Zwolle v.v. te rijden, die
nen er infra aanpassingen op het emplacement Zwolle en uitbreiding van het aantal sporen
tussen Zwolle en Herfte plaats te vinden. Hierover zijn in een bestuurlijk overleg van de pro
vincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Overijssel met de Staatssecretaris van Infrastructuur
en Milieu op 17 december 2013 afspraken gemaakt. Wij hebben u hierover geïnformeerd bij
brief van 21januari 2014 met kenmerk 01107832
Als er meer treinen gaan rijden moeten er ook verbeteringen worden gedaan aan de over
wegveiligheid. De volgende projecten worden hiervoor uitgewerkt:
In Wolvega zal in de rondweg ‘Om de Noort’ de overweg worden vervangen door een
onderdoorgang voor auto’s, fietsers en voetgangers. Bij brief van 29 januari 2013 met
kenmerk 01041379 hebben wij u daarover geïnformeerd.
In Heerenveen is het de bedoeling om de overweg in de Rotstergaastweg bij Thialf aan
te passen. De planstudie is zo goed als afgerond. Voordat de aanpassing van de over
weg in uitvoering wordt genomen, zullen wij u hierover informeren.
Ter hoogte van Werpsterhoek wordt als le fase van het station Werpsterhoek een on
derdoorgang voor auto’s gerealiseerd en een onderdoorgang voor fietsers en voetgan
gers. In uw vergadering van 18 september 2013 heeft u hierover een besluit genomen.
Als deze onderdoorgangen gereed zijn kunnen de overwegen Nije Werpsterdyk en Ba
rahûs te zijner tijd worden opgeheven.
Verder zal de bediening van de spoorbrug over het Van Harinxmakanaal bij Leeuwarden
moeten worden aangepast om het rijden van vier treinen per uur mogelijk te maken. De
planstudie hiervoor is onlangs afgerond. Voordat de aanpassing van de bediening van de
spoorbrug in uitvoering wordt genomen, zullen wij u hierover informeren.
-
-
-
Met de hierboven genoemde maatregelen als uitgangspunt, gaat ProRail via een detailstudie
na wat of er nog meer aanpassingen nodig zijn om het mogelijk te maken om de gewenste
dienstregelingen tussen Zwolle Groningen en Zwolle
Leeuwarden te kunnen rijden. Te
denken valt aan maatregelen op het station Meppel en extra stroomvoorzieningen.
Daarbij wordt ook gedetailleerd aandacht besteed aan de brugopeningen.
-
—
Leeuwarden-Groningen:
Over de realisatie van de infra aanpassingen om een extra sneltrein mogelijk te maken heeft
u in uw vergadering van 18 september 2013 een besluit genomen. In een separate brief zul
len wij u informeren over een mogelijke onderdoorgang in Hurdegaryp (motie 693 en 841)
Leeuwarden-Sneek:
Om vier treinen per uur tussen Leeuwarden en Sneek v.v. mogelijk te maken moeten de trei
nen sneller gaan rijden. Momenteel wordt door ProRail onderzocht welke infrastructurele
maatregelen hiervoor nodig zijn en wat dit gaat kosten. Duidelijk is in ieder geval al dat het
spooremplacement aan de westkant van station Leeuwarden moet zijn aangepast om vier
treinen per uur tussen Leeuwarden en Sneek mogelijk te maken. Daarnaast is er tussen sta
tion Sneek Noord en Mantgum snelheidsverhoging nodig.
Wij zijn nauw betrokken bij dit onderzoek. Wij zullen u op de hoogte houden van de ontwik
kelingen.
-3/5
Ons kenmerk: 01123674
provinsje fryslân
provincie fryslân
Leeuwarden-Harlingen:
Om twee treinen tussen Leeuwarden en Harlingen Haven in een exact half uurpatroon te la
ten rijden zijn er twee opties.
De eerste is om een extra trein te laten rijden, dit betekent dat er tot in lengte van dagen ex
tra materieel en personeel moet worden ingezet.
De tweede is om de infrastructuur uit te breiden. Dit wordt momenteel door ProRail onder
zocht. Duidelijk is al dat een deel van het spoortraject tussen Dronrijp en Franeker moet
worden verdubbeld zodat de treinen elkaar daar kunnen passeren.
Daarnaast geldt voor beide opties dat een versnelling op het emplacement Leeuwarden een
halfuurligging helpt te realiseren. Wij zijn nauw betrokken bij dit onderzoek. Wij zullen u op
de hoogte houden van de ontwikkelingen.
Werpsterhoeke: eerder in gebruik nemen station (motie. 692 en toezegging 705)
Mede naar aanleiding van uw motie zijn wij nagegaan of het mogelijk zou om het station al in
2018 in gebruik te nemen. Het station Leeuwarden zou dan een functie kunnen vervullen
tijdens ‘Leeuwarden Culturele Hoofdstad’. Gebleken is echter dat er ruim 3 jaar zit tussen
besluitvorming in Provinciale Staten over de realisatie van het station Werpsterhoeke en de
ingebruikname van het station. Dat betekent dat er van ons in het najaar 2014 al een voor
stel voor Provinciale Staten moet liggen. Ook betekent het dat er v66r de zomervakantie
2014 met de NS overeenstemming moet zijn bereikt over financiële bijdrage van de provincie
voor de stop op station Werpsterhoek voor de periode van december 2018 tot 2025 (einde
NS-concessie). Wij moeten zo reëel zijn om te constateren dat dit niet gaat lukken. Wij blij
ven daarom bij de afspraak die we eind vorig jaar met de NS hebben gemaakt om in de 2
helft van 2015 samen in kaart te brengen wat de voor- en nadelen zijn om station Werpster
hoeke al te openen als er nog geen 1000 in- en uitstappers per dag zijn en wat de financiële
consequenties hiervan voor de provincie zijn. Zoals aangeven in de motie zullen wij de hier
van de resultaten in de eerste helft van 2016 aan u toe sturen.
Snelheid/ERTMS Hanzelijn en verbinding Randstad (motie 375 en 686)
In motie 686 wordt gesproken over de meevaller op de Hanzelijn en dringt u erop aan deze
aan te wenden voor reistijdverkortende maatregelen, waaronder ERTMS. Er is ons gebleken
dat er geen meevaller is.
De hogere snelheid die door het gebruik van ERTMS te behalen is, geeft invulling aan de
doelstelling om het Noorden dichter bij de Randstad te brengen. Uit de capaciteitsanalyse
voor het spoor in Noord Nederland door ProRail blijkt dat door een hogere snelheid en korte
re opvoigtijden van de trein veel bestaande knelpunten worden opgelost. Wij hebben daarom
ERTMS gezamenlijk met onze SNN-partners ingebracht in de het BO MIRT en de Lange
Termijn Spooragenda.
De afgelopen week is de voorkeursbeslissing voor het uitrollen van ERTMS genomen door
de staatssecretaris. Wij zijn uitermate teleurgesteld over het besluit om ERTMS niet uit te
rollen naar Noord Nederland. Wij werken met onze SNN-partners aan een lobby om het
noorden hoger op deze agenda te krijgen.
-4/5-
Ons kenmerk: 01123674
<(“
cE
provinsje fryslân
provincie fryslân
b
HarlingenHaven-Hamburg (motie 384)
De provincie Groningen heeft aangegeven zich eerst te willen focussen op de verbinding
Duitsland/Groningen/Randstad. Een Friese aftakking wilde men, in verband met de compli
cerende factor, niet meenemen.
Onlangs is echter gebleken dat als de ombouw van station Groningen gereed is, waarschijn
lijk ôf de stoptrein öf de sneltrein uit Leeuwarden kan gaan doorrijden naar Winschoten. Dit is
nog afhankelijk van de uitkomsten van de studie die de provincie Groningen doet naar de
treinverbinding Groningen-Bremen. Wij hebben in het Bestuurlijk Overleg SNN/Overijssel
lenM ProRail (BO-Spoor) aangegeven de voorkeur te aan het doorrijden van de sneltrein.
Dit zien wij als eerste stap van een rechtstreekse verbinding van Fryslân naar Duitsland.
Na het gereedkomen van de benodigde aanpassingen voor station Groningen, is het tech
nisch mogelijk om Fryslân aan te sluiten op deze verbinding.
—
—
Gedeputeerde Staten van Fryslân,
J.A. Jorritsma, voor
drs. A.J. van den Berg, secretaris
voor deze 0. Bijlsma, loco-secretaris
/
-5/5-
Ons kenmerk: 01123674
1
t::
I