Artikel Volkskrant van 3 juli 2014

DE VOLKSKRANT
DONDERDAG 3 JULI 2014
V21
FILM MICHIEL DE RUYTER, DE DUURSTE NEDERLANDSE FILM SINDS JAREN
MUSEUM AANKOOP
Hollywood meets Markermeer
Kunst Reve
nu in Leiden
Bor Beekman
A/B De Zeven Provinciën
Van onze versla~~ever
Amsterdam
Voor het historische filmepos
rond zeeheld Michiel de Ruyter
wordende eerste grote actiescènes opgenomen. Locatie: de
kustwateren van Lelystad.
Ploef, doet het filmkanon. Gruis, zaag
sel, houtsnippers en stof stuift ineen
wolk over het dek. Acteurs worden
omver geblazen door de luchtdruk,
geheel naar wens van het Zuid
Afrikaanse stuntteam. Tygo Gernandt,
volledig onder het stof, het lange haar
verward, krabbelt overeind. ‘Tering, dat
komt hard aan.’ Zich afkloppënd: ‘Nou
dag allemaal, zie jullie morgen.’
Tygo af.
Tegen wie vechten we vandaag?
Vraag âan Frank Lammers (42), hoofd
rolspeler in de biografische avonturenfilm Michiel de Ruyter, die zich woens
dagmiddag ook aan boord van de Bata
via bevindt, de replica die vandaag
dient als het vlaggeschip van de
admiraal, onder de naam De Zeven
Provinciën. ‘Tegen de Fransen’, zegt de
acteur, ‘en de Engelsen.’
De Ruyter (1607-1676) was aanvoer
der in de strijd tegen tal van naties.
Lammers: ‘We nemen in totaal vijf zeeslagen op, die door elkaar gepland
staan in het draaischema.’
Voor donderdag staan er zwaardvecht-scènes gepland. ‘Heb ik nog les in
gehad op de toneelschool, schérmen.
Enige vak dat ik écht leuk vond.’
Met 8 miljoen euro aan budget is
Michiel de Ruyter de duurste Neder
landse film sinds Kruistocht in Spijker
broek (2006, 11 miljoen euro). Roei
Reiné is behalve regisseur ook camera
man, een dubbelrol die hij al vaak
vervulde in Hollywood, waar hij een
reeks relatief goedkope actieflims
opnam (zoals Death Race 2 & 3 en The
Scorpion King3). De zeeslagen in de his
torische film zuilen een goede veertig
,
~
,~
7’
~kf-~
o
~
-In februari 2015 in de bioscoop: heldenepos op zee Michiel de Ruyter.
Zelfs de echte tong van
Johan de Witt zit erin
rninüten van het tweeënhalf uur lange
avônturendrama in beslag nemen.
Reiné dacht ze uit met behulp van
speelgoedbootjes, van Playmobil. ‘Die
liggen onderdeks. Men verklaarde me
• voorgek, toen ik het zo voordeed, maar
het is heel handig.’
‘Bootsjongens v~r de mast!’, bast
Lammers, als de camera weer draait, en
-het fllmkanon andermaal stof stuift
éen.voltrefferverbeeldend vanaf een
van: dé schepen verderop op het
Markermeer. Twee ligger er nu,
:e~,eneens replica’s. Straks worden er
-
Museum De Lakenhal in Leiden heeft
een zelfportret van de Leidse fijnschil
der Jan van Mieris (1660-1690) aange
kocht. Hij is een zoon van de beroemde
••~~‘~
fijnschilderFransvanMieris.
Het rond 1685 gemaakte doek was in
het bezit van Gerard Reve en zijn part
ner Joop Schafthuizen. Na de dood van
de
schrijver in 2006 belandde het bij de
‘~
kunsthandelaar Bob Haboldt in Parijs.
Die heeft het volgens een woordvoer
der van De Lakenhal voor ‘enkele ton
nen’ aan het museum verkocht. De
‘aankoop kwam tot stand met steun
van de Vereniging Rembrandt en het
Mondriaan Fonds.
Het doek is geschilderd kortvoordat
Van Mieris naar Rome vertrok, waarbij
op 29-jarige leeftijd zou overlijden.
Doorzijn vroege dood is zijn oeuvre be
perkt tot circa 25 werken. De Lakenhal
had al vier schilderijen van hem in de
collectie. Hetzelfportretmaakt inmid
Foto Marcel van den Bergh / de Volkskrant dels deel uit van de vaste collectie.
nog honderd bij getekend, middels
computereffecten. De schuit van de
admiraal is gevuld met een man of
zestig aan figurant; veel baarden en
geschaafde gezichten. Ook de
gespierde Zuid-Afrikaanse stuntcoör
dinator oogt gehavend, maar dat is
omdat die zijn gezicht gisteren niet op
tijd wegtrok voor het fllmkanon.
Het dek is bezaaid met houtsnippers
die werden tijdens zeeslagen ook uitgestrooid om te voorkomen dat de be
manning uitgieed in vergotên bloed.
Reiné: ‘We draaien op echte l7deeeuwse replica’s, dus ik mag geen
bloedeffecten doen, want dat spul
trekt in het hout. Het bloed komt er
achteraf bij, met de computer.’
En dan is er de gewenste leeftijds
grens voor de bezoekers, 12+. ‘Dus ik
-
moet het geweld enigzins indammen.
Overigen~ zit de dood van de gebroe
ders De Witt wel in de film, met afge
rukte ledematen en inclusief de lul,
die uiteindelijk verkocht werd. Zelfs
de echte tong van Johan en een echte
vinger van Cornelis zitten erin, die
kregen we in bruikleen van het
museum.’
Reiné staart over zee: ‘Ik gade rand
opzoeken van de keuring, maar het
wordt zeker geen horrorfilm.’ Eenzo
breed mogelijk publiek bereiken, dat
staat voorop. Anna de Ruyter de
vrouw van de admiraal, speelt een
grote rol. ‘Een mooi personage, vol
emotie. Zo trek je ook een vrouwenpu
bliek. Zij geeft Michiel een hart.’
De Ruyter was een man van het volk,
benadrukken regisseur en hoofdrol-~
speler. Met een hekel aan politiek en
liefde voor zijn gezin. ‘Hij wil gewoon
thuisblijven’, zegt Lammers, ‘maar ze
dwingen hem het land te redden.’
POSTUUM PAUL MAZURSKY (1930-2014)
Regisseur op de grens van lach en traan
Meester van de kleine scène excelleerde in relatieffims. De ‘acteursregisseur’ gaf zijn
hoofdrolspelers alle ruimte het publiek te veroveren.
H
graagaan het lachen als aan het
huilen.
ij maakte
‘Ikgeloof
zijn publiek
niet datik
nethet
zo
in me heb om films te maken waarin
alle situaties en relaties zv~~&-wit zijn’,
zei
Hollywood-regisseur
Paul
Mazursky in 1976. Een persoonlijke
kenschets waaraan hij zich een heel
oeuvre zouhouden.
Mazursky, die afgelopen maandag
op 84-jarige leeftijd overleed aan een
hartstilstand, gumde de grens tussen
komedie, drama en tragedie steeds
weeruit.Terwijl hij vanaf 1953 gelukkig
getrouwd was met zijn vrouw Betsy,
voeren liefdesperikelen de boventoon
in Mazursky’s werk. En toch zijn films
als An Unmarried Woman (1978) en
Down and Out in BeverlyHills(1986) even
grappig als ontroerend, even licht als
schrijnend. De emoties buitelen over
elkaar, de levensecht klinkende
dialoog gaat alle kanten op.
Mazursky werd op 25april1930 ge
boren als Irwin Mazursky in New York,
in een Joods-Oekraïense familie. Om
meer kans te maken als Hollywood
acteur, veranderde hij zijn voornaam
in Paul. Sinds zijn debuut in Stanley
Kubricks oorlogsfilm Fear and Desire
(1953) speelde hij meer dan zeventigtv
en fllmrollen, onder meerin zijn eigen
films, Carlito’s Way(1993) en als poker
dealer in liie Sopranos.
Al vroeg begcn Mazursky ook met
het schrijven van scripts. Zijn eerste
fllmscenario was voor de Peter Sellers
film ILove You,AliceB. Toklas (1968); een
jaar later maakte hij zijn regiedebuut,
met zijn partnerruil-komedie Bob &
Carol&Ted&Alice. Een artistiek en com
mercieel succes, dat Mazursky’s door
braak betekende. Hetleverde hem de
eerste van vier Oscarnominaties op
zonder deze ooit te verzilveren. Wel
kreeg hij een ster op de Hollywood
-
Walk of Fame en de oeuvreprijs van het
Writers Guild of America.
Mazursky, die in totaal achttien films
zou maken, gold als een echte acteursregisseur. Hij had een voorkeur voor
lange, transparante opnames waarin
hij zijn spelers alle ruimte gaf. Vaak liet
hij hen iets kleins, teders of geks doen
waarmee ze het publiek diréct voor
zich innemen. Zoals JilI Clayburgh, die
mAn UnmarriedWomaninonderbroek
vrolijken vrij hetZwanenmeerdanst.
Hoe hij hen zover kreeg, daar deed
Mazursky Vrij bescheiden over. ‘Ik
reageer vaak emotioneel op wat zij
doen. Ik kan het niet helpen’, zei hij vo
rig jaar. ‘Als ze me aanhet huilen bren
gen, dan buil ik. Als ze me aan het la
chen maken, dan lach ik. Ik werd ook
vaak boos. Mijn advies is om de acteurs
niet teveel te vertellen. Laat hen jou
zoveel vertellen als ze kunnen.’
Kevin Toma
~.
J. -
0
® VerenigdeStaten #GayPride
#DemiLovato #VladlmirPoetln
Veel Russen zijn woedend op de
Amerikaansè zangeres Demi Lo
vato. Tijdens haar optreden op de
GayPridein Néw
yörk, afgelopen
j.
zondag, begon
nen twee manne
lijke dansers el
kaar op het po
dium te zoenen~
Een van hen was
naakt, op een foto
van de Russische
president Poetin
na die voor zijn kruis hing.
Lovato, een actrice en zangeres
uit de Disney-stal, is in Nederland
niet zo bekend maar heeft wereld
wijd miljoenen fans die zichzelf
Lovatics noemen. Tienduizenden
Russische Lâvatics hebben hun
woede en frustratie op internet
geuit. De hashtags #DemiHurts
RussianLovatics en #StayStrong
Putin werden trending op het Rus
sische Twitter.
Uiteindelijk reageerde Lovato zelf
op het Amerikaanse Twitter: ‘Ik
heb nooit iemand een stuk stront
genoemd, maar ik liet Poetin wel
rondlopen in éen regenboog
string. Zorg dat je je feiten op orde
hebt, bitches!’
® Nederland #ODieZee #Huub
vanderLubbe
Zanger Hûub van der Lubbe (De
Dijk) heeft samen met cabaretier
Tom de Ket de rockopera 0 die
Zee geschre~eh~v~arin de
Griekse held Odysseus rondzwerft
1h Zeeland. De Két schreef het ver
haal en voert de regie, Van der
Lubbë maakte de liedteksten.
Paul Mazurksy
Foto EPA