Jaarplan 2014

Inhoudsopgave LEDENOVERZICHT 1. INTRODUCTIE 1.1 Introductie WO=MEN 1.2 Visie, doelen en strategieën 1.3 Leden, doelgroepen en partners 1.4 De kracht van WO=MEN 1.5 SWOT-­‐analyse 2. KENNISUITWISSELING & MATCHMAKING 3. LOBBY 4. COMMUNICATIE 5. THEMA’S 5.1 Gender & economische rechtvaardigheid 5.2 Gender & democratische transitie 5.3 Gender, vrede & veiligheid 5.4 Nederlands Actieplan 1325 ‘Vrouwen, Vrede & Veiligheid’ 5.5 Gender & internationale agenda setting 5.6 Overige thema’s 5.7 Inspringen op actualiteiten 6. FINANCIEEL 6.1 Algemeen 6.2 Ledenbijdrage 6.3 Institutionele/structurele financiering 6.4 Projectfinanciering 6.5 Samenwerking op maat 6.6 Toekomstvisie 6.7 Begroting 2014 7. ORGANISATIE & MANAGEMENT 7.1 Organisatie 7.2 Planning, Monitoring & Evaluatie AFKORTINGEN 2
p. 3 p. 5 p. 15 p. 20 p. 26 p. 35 p. 62 p. 65 p. 71 Ledenoverzicht Institutionele leden ActionAid African Sky Amref Flying Doctors Arabische Lente Forum BDO CARE Choice for youth & sexuality Cordaid Defensie Vrouwen Netwerk Eritrea Vrouwen vereniging Faraasha Middle East Training & Advisory FIAN Netherlands Hivos ICCO IKV Pax Christi Ileia Impunity Watch MamaCash Mind Mukomeze Multicultural Women's Peacemakers Network Nuffic Oxfam Novib Stichting Pamoja Kenia Partos PLAN Platform Vrouwen & Duurzame Vrede Rights4change Rutgers WPF Simavi Support Trust for African Development TIE-­‐Netherlands Tosangana Vereniging van Zuid-­‐Soedanese gemeenschap : NL VOND WECF WGNRR Wilde Ganzen WPP Yente 3
Individuele leden Alide Roerink Ana Arauz Ledezma Anita Mátray Anneke Wensing Annemarie Westendorp Anne Lay Anouka van Eerdewijk Bas van Bergeijk Bernadette Jansen Blanca Mendez Carin Vijfhuizen Carolien Kernkamp Cécile Fassaert Charlot Lugtigheid Christine Verheijden Christy Hoefnagels Claudia Zwart Clementine Klijberg Corine Otte Cornelie Quist Dorine Plantenga Doris Alfafara Ellen Stam Ellettha Schoustra Elske van Erkelens Els Rijke Emma Jansen Esther Goedendorp Gea Meijers Gerard Wieffer Gerdien van de Vreede Gisela Dütting Godelieve van Heteren Hadewijch Klaasen Han Verhoeven Jos Hoenen Ilse van der Caaij Ina Keuper Inemarie Dekker Josette Dijkhuizen Jan Reynders Jennifer Bushee Jens van Tricht Jitske Both Joan de Jong Joke Hartmans Joke Manders Joke Oranje Jolanda Buter Julia Chatelain Karin Verbaken Kitty Bentvelsen Koos Kingma Kosta Skliris Leonie van Gils Leontine Bijleveld Lida Zuidberg Liesbeth van der Hoogte Lilian Peters Lily Hutjes-­‐Boelaars Lin McDevitt-­‐Pugh Loes Schenk Sandbergen Lucy Hall Lucy Maarse Maitrayee Mukhopadhyay Marc Nelissen Margot Klute Margriet de Vries Marguerite Appel Marianne Nugteren Marie-­‐Anne van Reijen Mariël van Kempen Mariette Spigt Marija Scheeve 4
Marike Smilde Marina de Regt Marjan van Es Saeed Mashair Matilda Rizopulos Merel Baracs Milou van der Hoek Miriam Langeveld Natashe Lemos Dekker Nikki de Zwaan Noortje Verhart Pamela Lawson Patricia Muñoz Cabrera Reina Hekman Rinske Bijl Tekst & Redactie Ruud Tevreden Sanne Holtslag Sanne Meijer Sarah de Beurs Saskia Ivens Saskia Vossenberg Steven Schoofs Selma Scheewe Sieth Delhaas Soesma Radja Suman Korenhof-­‐Taneja Tamara Kool Tessa Roorda Thera van Osch Thirza Bronner Trudy van Ommeren Vanessa Hoen Verona Groverman Wieke Vink Zairah Khan 1. INTRODUCTIE In dit werkplan lichten we de beoogde doelen, strategieën en activiteiten van WO=MEN Dutch Gender Platform voor het jaar 2014 toe. Over de achtergrond van het netwerk en wat WO=MEN leden gezamenlijk bereikt hebben de afgelopen jaren leest u in hoofdstuk 1. De hoofdstukken 2 tot en met 5 beschrijven de activiteiten die gepland zijn voor het komende jaar. Hoofdstuk 6 (financiën) en 7 (organisatie, PM&E, management) behandelen de praktische zaken die WO=MEN met haar leden in staat stelt haar mooie werk te doen. 1.1 Introductie WO=MEN De leden van WO=MEN zetten zich in voor genderrechtvaardigheid wereldwijd. In de voorgaande jaren is het platform een erkende speler geworden in het Nederlandse veld van internationale samenwerking. WO=MEN leden hebben zich met succes ingezet voor het vergroten van het bewustzijn en de kennis over genderrechtvaardigheid. Dit is bereikt door een hechte samenwerking van onder meer organisaties voor internationale samenwerking, vrouwenrechtenorganisaties en mannen-­‐bewegingen, diaspora, kennisinstituten en academici, bedrijven en ondernemers -­‐ met een gezamenlijke langetermijnvisie; door het uitwisselen en generen van kennis; en snelle (re)acties bij actuele kwesties. Samen werken we aan een wereld waarin genderrechtvaardigheid de norm is. WO=MEN zet zich in voor genderrechtvaardigheid (gender justice) omdat het goed verschillende elementen weergeeft als gelijkwaardigheid, emancipatie en rechten en plichten van mannen en vrouwen. Genderrechtvaardigheid is een fundamenteel recht, niet alleen voor de wet op papier, maar ook in de praktijk in dagelijkse relaties. Het is een noodzakelijke voorwaarde voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, waardig werk en sociale samenhang.1 Iedereen heeft het recht om eigen keuzes te maken en beslissingen te nemen over zijn of haar eigen leven en over de culturele, sociale, economische en politieke sfeer in de samenleving; zowel mannen als vrouwen. Genderrechtvaardigheid is een fundamenteel recht, en vrouwenrechten zijn mensenrechten. Vrouwenrechten worden op grote schaal geschonden en daarom verdienen ze onze aandacht. Bovendien lijden niet alleen vrouwen hieronder, ook mannen ondervinden de gevolgen van genderongelijkheid. Daarom is het essentieel om zowel vrouwen als mannen te betrekken bij het verbeteren van genderrechtvaardigheid. Genderrechtvaardigheid is tevens een noodzakelijke voorwaarde voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, waardig werk en sociale cohesie. Ongelijke machtsverhoudingen in en tussen landen, waaronder op basis van sekse, ras, klasse, leeftijd (gender en intersectionaliteit) liggen ten grondslag aan structurele armoedeproblematiek. Bij de aanpak tegen armoede en onrecht zijn een analyse en aanpak nodig die uitgaan van genderrelaties. Er is ook een instrumenteel argument voor genderrechtvaardigheid. Gelijke rechten, keuzes en kansen voor vrouwen en mannen, vergroten de efficiëntie en effectiviteit van beleid en praktijk. 1
Eind 2013 start WO=MEN met het opnieuw onder de loep nemen van de guiding principles en voortvloeiende 5
Momenteel gaat een groot deel van de kennis en capaciteiten van vrouwen verloren, doordat zij bij gebrek aan een genderbenadering vaak buiten het blikveld vallen van beleidsmakers en mensen die in het veld werkzaam zijn. Vrouwen zijn echter niet alleen slachtoffer, ze zijn ook actor. Zij leveren cruciale bijdragen aan veiligheid en ontwikkeling, voor henzelf en voor de samenleving. Genderrechtvaardigheid: een fundamenteel recht, en een noodzakelijke voorwaarde voor armoedebestrijding en het vergroten van kansen en mogelijkheden Waarom werken aan genderrechtvaardigheid? • Meer dan 70% van de personen onder de armoedegrens is vrouw. • Meer dan 75% van de boerenpopulatie in Afrika bestaat uit vrouwen. • Vrouwen hebben geen gelijkwaardige toegang tot publieke diensten en geen gelijke rechten. • Uit rapporten van de VN en Amnesty International blijkt dat de rechten van vrouwen verreweg het meest worden geschonden. • Mannen en jongens ondervinden ook nadelen van ongelijkheid en negatieve interpretaties van mannelijkheid. Waarom investeren in gendergelijkheid loont: • Gender gelijkheid, respect voor mensenrechten en environmental sustainability zijn hoekstenen voor een duurzame impact op de levens van arme vrouwen, mannen en kinderen. (Accra Agenda for Action, 2008) • Vrouwen zijn de belangrijkste motor van de informele economie. • Vrouwenrechtengroepen zetten zich in voor thema’s die vaak onderbelicht blijven zoals gender based violence. • Vrouwen investeren 90% van hun inkomen in hun gezinnen en gemeenschappen, in vergelijking met mannen slechts 30% tot 40%. • In India zou het BNP stijgen met 8% wanneer de ratio van vrouwelijke op mannelijke werknemers zou worden verhoogd met 10%. • In sub-­‐Sahara Afrika zou landbouwproductiviteit met 20-­‐30% zou kunnen stijgen indien de toegang van vrouwen tot hulpbronnen zoals grond, zaden en kunstmest gelijk zou zijn aan dat van mannen. • In Azië kan investeren in onderwijs voor vrouwen de economische groei jaarlijks met 0,9% doen stijgen, en in Afrika zou dit leiden tot een verdubbeling van de groei. • Vrouwen spelen een belangrijke rol in het signaleren wanneer een conflict escaleert (early warning), zijn vaak de belangrijkste local actors of peace en fungeren wereldwijd als effectieve intermediair door een breed informeel netwerk aan contacten (3rd track diplomacy). Redenen te over om door te gaan met investeren in gender and (continue to) walk the talk. 1.2 Visie, doelen en strategieën Het is volstrekt onrechtvaardig dat vrouwen en meisjes wereldwijd nog steeds structureel worden achtergesteld. WO=MEN gelooft dat gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen een betere wereld oplevert. Daar zetten wij ons met hart en ziel voor in. Om genderrechtvaardigheid te verbeteren is transformative justice nodig: het duurzaam aanpakken van onderliggende oorzaken van onrechtvaardigheid en een verschuiving van de machtsverhoudingen in de wereld, waarbij zowel mannen als vrouwen een rol spelen. Daarom staat het WO=MEN platform voor een mensenrechten benadering (rights based approach), gericht op het versterken van de kennis, capaciteiten en de positie van vrouwen (empowerment), het betrekken van en samenwerken met mannen voor genderrechtvaardigheid, en ter verantwoording roepen van duty bearers (systeem verandering). Dit is een benadering die zich richt op duurzame holistische ontwikkeling en individueel welzijn. 6
WO=MEN leden werken gezamenlijk aan genderrechtvaardigheid door zich tegelijkertijd op verschillende essentiële actoren te richten -­‐ zoals internationale spelers, maatschappelijke organisaties, en bedrijfsleven. En door te doen waar wij samen sterk in zijn, namelijk samen kennis over genderrechtvaardigheid verzamelen en delen, ideeën en oplossingen voor de praktijk ontwikkelen, en kritisch toezien of aan genderafspraken wordt voldaan en desgewenst actie ondernemen (zie ook paragraaf 1.4 ‘De Kracht van WO=MEN’). De strategieën die daaruit voortvloeien zijn kennisuitwisseling en match making, lobby, en communicatie. Deze strategieën versterken elkaar voor maximale impact. Bovenstaande is weergegeven in een Theory of Change model (zie figuur 1) waarin ook de visie en missie van WO=MEN staan uitgeschreven. Kennisuitwisseling & match making Het platform WO=MEN brengt de kennis en expertise van leden en partners bijeen, en maakt deze breed inzetbaar. Samenwerking en het aanwenden maken van elkaars expertise leidt tot een win-­‐win situatie: door het delen van kennis en ervaringen binnen het netwerk wordt ook nieuwe kennis ontwikkeld, want uitwisseling en discussie leiden vaak weer tot nieuwe inzichten. Match making is de kerntaak van het WO=MEN secretariaat: het faciliteren van uitwisseling, samenwerking en (snelle) collectieve actie tussen en met leden en met externe partners. Lobby WO=MEN is ontstaan doordat een groep organisaties en individuen een netwerk oprichtte om genderrechtvaardigheid te bevorderen. Immers: de doelen voor vrouwenrechten en gendergelijkheid (Beijing 1995) waren in 2005 nog steeds niet gerealiseerd. Agenda setting voor empowerment van vrouwen en gendergelijkheid werd het belangrijkste speerpunt om ervoor te zorgen dat gemaakte afspraken ook zouden worden nagekomen. De leden van het WO=MEN netwerk hebben met succes gender weer op de politieke kaart gezet. Het gender-­‐budget heeft de bezuinigingen ontsprongen en is in 3 jaar tijd met meer dan € 20 miljoen gegroeid. Gendergelijkheid en vrouwenrechten zijn speerpunten van het Nederlands buitenlandbeleid geworden. Ook is het gelukt om gender niet alleen binnen ontwikkelingssamenwerking maar ook binnen buitenlandse zaken bovenaan de agenda te plaatsen. Tot slot is een Gender Meer Partijen Initiatief ontstaan met deelname van VVD, PvdA, D’66, SP, CU, GroenLinks en de PvDD. WO=MEN wil er voor zorgen dat Nederland internationaal voortrekker blijft van genderrechtvaardigheid. En zorgen dat gender geen ‘add-­‐on’ wordt op bestaand beleid maar daadwerkelijk leidt tot diepgaande beleidsverandering. Om dit te bereiken is begrip van transformatieve economie en transformative justice nodig bij beleidsmakers. 7
Figuur 1: Theory of Change WO=MEN 8
Communicatie Het WO=MEN netwerk steekt in op het vergroten van kennis over genderrechtvaardigheid en internationale samenwerking bij beleidsmakers (nationaal en internationaal), vrouwenrechten organisaties en mannenbewegingen, bedrijven en ondernemers, organisaties voor internationale samenwerking, NGO’s, diaspora, kennisinstituten, academici en de betrokken burger. WO=MEN streeft ernaar dat deze actoren zich (meer) bewust worden van de impact en gevolgen van wereldwijde genderongelijkheden voor zowel mannen als vrouwen. Naast bewustwording werkt WO=MEN toe naar gezamenlijke actie door concrete voordelen te benoemen en oplossingen aan te dragen, zoals (actuele) genderkennis, praktijkgerichte informatie betreft gender, en informatie over gendermainstreaming. Bovenstaande strategieën zijn uitgewerkt in beoogde resultaten en activiteiten voor 2014 in de hoofdstukken 2 tot en met 4. In hoofdstuk 5 is uitgewerkt hoe de strategieën samenkomen in een aantal kernthema’s en bijbehorende activiteiten van het netwerk. Scope WO=MEN is een platform van Nederlandse leden en partners die zich inzetten voor internationale samenwerking. Het WO=MEN platform streeft naar mondiale genderrechtvaardigheid in samenwerking met organisaties uit zowel het “Noorden’’ als het ‘’Zuiden”. WO=MEN leden onderhouden daartoe contacten met actoren in Nederland, Europa en wereldwijd, zoals in Latijns-­‐
Amerika, het Midden Oosten en Noord Afrika (MENA), Azië en Afrika, alsook in de Verenigde Staten. Het WO=MEN platform maakt deel uit van een wereldwijde beweging voor genderrechtvaardigheid. 1.3 Leden, doelgroepen en partners Netwerkleden WO=MEN is een platform. 1+1=3: samen bereik je meer dan alleen. Het netwerk is de afgelopen jaren enorm gegroeid en versterkt. Sinds medio 2013 zijn wij meer dan 160 individuele en institutionele leden sterk, en groeiende. De vraag die we onszelf voortdurend stellen is: Wat kun je als individu of organisatie alleen niet bereiken en samen wel? WO=MEN heeft een belangrijke functie in het samenbrengen van een grote diversiteit aan actoren die de visie van WO=MEN delen en zich hiervoor willen inzetten. 9
Doelgroepen WO=MEN leden zijn ervan overtuigd dat door samenwerking de beste resultaten voor genderrechtvaardigheid worden bereikt. WO=MEN brengt en werkt strategisch samen met een breed spectrum aan actoren, zoals: • Politici en beleidsmakers; • Organisaties voor internationale samenwerking (NGO’s); • Vrouwenrechtenorganisaties en -­‐activisten; • Individuen; • Kennisinstituten, academici en studenten; • Bedrijven en ondernemers; • Diaspora-­‐ en migrantenorganisaties; • Mannenorganisaties en –bewegingen; • Militairen; • Politie; • Vakbonden; • Bloggers, internetactivisten; • Media en opiniemakers. Een paar doelgroepen uitgelicht: Betrekken van mannen Zonder mannen geen genderrechtvaardigheid. Mannen bevinden zich vaker dan vrouwen op machtsposities, waardoor zij in het voordeel zijn, maar tegelijkertijd ook als voorvechters van emancipatie kunnen fungeren. Bovendien is er voor mannen zelf een wereld te winnen bij meer gelijkwaardige genderverhoudingen. Niet voor niets maakt de rol van mannen deel uit van de missie van WO=MEN. Gender moet af van het imago dat het alleen over vrouwen gaat en mannen worden uitgesloten: relaties en macht (en niet ‘sekse’) dienen aan de basis van de discussie te staan. Daarom besteedt WO=MEN gericht aandacht aan de rol van mannen in de communicatie en activiteiten (mainstreaming). Inclusiviteit voor diaspora-­‐ en migrantenorganisaties Kleine organisaties, zoals particuliere initiatieven van diaspora en migrantenvrouwen uit verschillende landen, zijn in Nederland actief betrokken bij mensenrechten, veiligheid en ontwikkeling. Deze vrouwen spreken vaak uit eigen ervaring. Zij slaan een brug tussen Nederland, migranten-­‐gemeenschappen en hun landen van herkomst. Zij dienen vaak als rolmodel voor vrouwen uit eigen gemeenschap, zowel hier als daar. Progressieve vrouwen uit de diaspora leveren een positieve bijdrage aan emancipatie van binnenuit. Ook hebben ze unieke kennis en praktijkervaring over hun land van herkomst en hebben ze veel lokale contacten. Van al dit potentieel wordt in Nederland nog veel te weinig gebruik gemaakt. Daarom betrekt WO=MEN diaspora-­‐ en migrantenvrouwen actief in kennisuitwisseling en matchmaking. Krachten bundelen met het bedrijfsleven Om gendergelijkheid op zoveel mogelijk niveaus op de kaart te kunnen zetten, is het bedrijfsleven een onmisbare schakel. Gender moet op de agenda komen van multinationale bedrijven en bij het 10
midden-­‐ en kleinbedrijf. Hiermee geven zij gehoor aan de kritische Nederlandse wereldburger. Bedrijven kunnen daadwerkelijk verschil maken voor vrouwelijke ondernemers en voorvechters van genderrechtvaardigheid in ontwikkelingslanden. Juist wanneer innovatieve ondernemers en het internationale bedrijfsleven betrokken zijn bij de strijd voor wereldwijde genderrechtvaardigheid, komen vernieuwende oplossingen dichterbij. Daarom zoeken leden van WO=MEN gericht de samenwerking met het bedrijfsleven op. Meer over hoe het WO=MEN platform deze en andere doelgroepen betrekt leest u onder de verschillende activiteiten (hoofdstuk 2 t/m 5). Partners WO=MEN werkt op specifieke thema’s en vragen met een breed scala aan partners, waaronder bedrijven, zusternetwerken en ondernemersnetwerken als Femmes Leaders, kennisinstellingen waaronder universiteiten, en voor gericht advies met bijvoorbeeld het Ministerie van Defensie, Agentschap NL, MVO Nederland, Politie Nederland. 1.4 De kracht van WO=MEN De afgelopen jaren heeft het WO=MEN platform laten zien dat de gekozen strategieën vruchten afwerpen. Zo is het netwerk gegroeid in aantal leden, hebben coalities van leden succesvol genderrechtvaardigheid op de agenda gehouden, onder andere bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken; bij de VN Commission on the Status of Women (CSW); door regelmatig advies op het gebied van het gezamenlijk uitvoeren van projecten in conflictlanden (NAP II) waaronder aan verschillende Ministeries; wordt WO=MEN steeds vaker geconsulteerd op het gebied van gendervraagstukken in binnen-­‐ en buitenland; en trekt WO=MEN meer (media)aandacht en publiek voor genderrechtvaardigheid. WO=MEN vormt een enthousiast platform met veel kennis van zaken, die van haar activiteiten een succes weet te maken. WO=MEN is als netwerk op het gebied van genderrechtvaardigheid het enige in haar soort in Nederland, en zelfs in Europa. Het netwerk heeft een sterke naam -­‐ en een unieke positie. Hieronder de kracht van WO=MEN op een rijtje: Expertise Bij WO=MEN vind je de gender-­‐experts die je zoekt. Het netwerk telt een breed scala aan consultants, academici, ondernemers, beleids-­‐ en projectmedewerkers, en ervaringsdeskundigen. 11
Stuk voor stuk brengen wij substantiële ervaring en kennis mee die op ieder moment ingezet kunnen worden om vragen naar informatie en ideeën over genderrechtvaardigheid te beantwoorden. Het WO=MEN secretariaat brengt deze Nederlandse expertise in kaart en brengt vraag en aanbod bij elkaar. WO=MEN heeft de kennis en expertise in huis om op actuele vraagstukken een antwoord te formuleren. Verbinding Coalitievorming helpt versnippering tegen te gaan en bevordert leren en samenwerking (linking and learning). WO=MEN is sterk in het samenbrengen van verschillende stemmen tot één gezamenlijk standpunt. De kracht van het netwerk om resultaten te behalen ligt in de mogelijkheid om contacten te leggen en te onderhouden met een brede verscheidenheid aan actoren. Hierdoor ontvangt WO=MEN tijdig relevante informatie, mobiliseert, en gaat over tot snelle actie indien dit noodzakelijk is. Inspringen op actualiteiten, flexibiliteit en creativiteit WO=MEN is hét netwerk dat op de hoogte is van actualiteiten over gender in internationale samenwerking. Het is een kracht om in te springen op mogelijkheden en kansen die zich aandienen (bijvoorbeeld door bij de val van het Kabinet direct nieuwe Kamerleden te benaderen voor genderrechtvaardigheid, of door gender actief aan het belangrijke thema van economische relaties te verbinden), of juist op het goede moment risico’s te signaleren en te handelen (bijvoorbeeld door vrouwenorganisaties in de MENA-­‐regio te ondersteunen tijdens de omwenteling die nu plaatsvindt). WO=MEN past zich aan in de voortdurend snel veranderende context van internationale samenwerking. Daarom is het belangrijk om in de (meer)jarenplannen ruimte in te bouwen voor actuele gebeurtenissen. Hoewel het meerjarenplan natuurlijk richtinggevend is voor de jaarlijkse werkplannen en begrotingen, blijft flexibiliteit en creativiteit nodig om op onvoorziene kansen en risico’s te reageren. Oplossings-­‐ & praktijkgericht WO=MEN gaat verder dan alleen het benoemen van problemen, door ook te wijzen op de voordelen van genderrechtvaardigheid, zowel voor ontwikkelingslanden als voor Nederland. In samenwerking met partners uit ontwikkelingslanden wordt op een hedendaagse en laagdrempelige manier inzichtelijk gemaakt wat de voordelen zijn , zowel voor vrouwen als mannen, als voor het behalen van beoogde armoede-­‐ en ontwikkelingsresultaten. Maatwerk WO=MEN wordt dagelijks benaderd met verzoeken, bijvoorbeeld voor consultants met genderexpertise, gastsprekers tijdens events of inhoudelijke vragen. Het WO=MEN secretariaat kent de expertise van leden en brengt hen in contact met de zoekende partij. Voor vragen van bijvoorbeeld het Ministerie van Buitenlandse Zaken of Defensie, Agentschap NL, of MVO NL, worden leden individueel en in werkgroepen geconsulteerd om zo een oplossing op maat aan te kunnen bieden. Inclusiviteit en diversiteit We hebben allemaal baat bij een meer genderrechtvaardige wereld. Daarom is WO=MEN er voor iedereen die zich inzet voor of betrokken is bij genderrechtvaardigheid. Het netwerk beperkt zich niet tot de traditionele ontwikkelingssamenwerking. Ook diaspora-­‐organisaties, mannengroepen en het bedrijfsleven bijvoorbeeld, worden actief betrokken. Inclusiviteit is een principe van genderrechtvaardigheid. 12
1.5 SWOT-­‐analyse Op basis van gesprekken met leden en het strategie-­‐ontwikkelingsproces van het bestuur en het secretariaat, is onderstaande SWOT-­‐analyse gemaakt. Daarin is aangegeven hoe zwaktes en risico’s worden aangepakt (de krachten en kansen zijn verwerkt in de strategieën en activiteiten van WO=MEN):
INTERN STRENGTHS WEAKNESSES Netwerk • Uniek, dynamisch & groot netwerk. • Kruisbestuiving tussen leden en thema’s. • Het netwerk bezit brede gender expertise. • Diversiteit binnen het netwerk. • Het netwerk zoekt actief samenwerking met partners buiten het IS veld: Agentschap NL, Defensie en bedrijfsleven. • Door hybride karakter minder onderlinge concurrentie tussen leden: de ZZP’er concurreert niet met Defensie of een MFO. • Leden hebben partners in ontwikkelingslanden: reality check voor beleid. Secretariaat • Verbindt leden onderling. • Heeft kennis in huis. • Mobiliseert op de momenten die er toe doen. • Is een doorgeefluik van actualiteiten & spot kansen. • Geeft extra steun aan kleine organisaties/diaspora/vrijwilligers. • Zorgt dat diverse actoren/expertises elkaar ontmoeten. • Zorgt voor opdrachten aan (individuele) leden. • Is een neutrale partij en belangenbehartiger. • Is tegelijkertijd in staat tot constructieve oplossingen voor de leden. Netwerk • Dilemma van de collectieve actie: sommige leden willen liever geen voortrekkersrol spelen. • Geslaagde samenwerking werkt mede dankzij kennisoverdracht en ideeën uit ontwikkelingslanden. Dit is ‘concurrentiegevoelig’. • Belang van samenwerking wordt niet door iedereen als vanzelfsprekend gezien. WO=MEN kan echter steeds meer successen laten zien –samenwerking • Financiële inkomsten en ledenaantal groeien niet evenredig. WO=MEN zal inzetten op het verder diversifiëren van de inkomsten-­‐bronnen. Free riders gedrag. Het WO=MEN secretariaat zal trachten free rider-­‐gedrag te voorkomen door alle leden van een werkgroep om een bijdrage te vragen. • loont.. Secretariaat • Werkzaamheden gaan uit van flexibiliteit en solidariteit/eigenaarschap van leden. • Het WO=MEN secretariaat wil haar medewerkers langer vasthouden, zodat kennis ook binnen de teamleden is verankerd. • Hoge werkdruk, daarom zijn werkzaamheden van het secretariaat teruggegeven aan leden. Netwerk -­‐ Secretariaat • Spanning tussen welke taken en beslissingsbevoegdheden bij het secretariaat liggen en welke bij de werkgroepleden. Een aantal strategieën is opnieuw bepaald, bijvoorbeeld de lobbystrategie en afstemmings-­‐procedures betreffende uitgaande communicatie (zoals persberichten). 13
EXTERN OPPORTUNITIES •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
THREATS Vrouwenrechten niet meer controversieel of “suf”. Behoefte aan genderkennis & praktijk bij niet IS-­‐werkvelden en actoren. Toenemend belang van MVO: kans om genderrechtvaardigheid hieraan te verbinden. Bedrijven hebben behoefte aan genderkennis. Groei van betrokken professionals en bedrijven die zich willen inzetten voor gelijke rechten. Nieuw Zuid-­‐Noord paradigma waarin belang gendergelijkheid steeds duidelijker wordt. Toename nieuwe actoren die belang van kennisdelen begrijpen. Kansen voor transformative justice, alternatieve economische modellen. Sociale media en nieuwe ICT methodes bij uitstek geschikt voor een netwerk dat zich richt op kennisdeling. Nieuwe actoren die zich richten op vrouwelijke ondernemers (als partners vormen ze een kans, als concurrenten mogelijk een threat). •
•
•
•
•
•
Door populariteit gender, risico van gender-­‐moeheid. WO=MEN kiest bewust voor een positieve toon en het aandragen van oplossingen, zoals ‘vrouwen als motor voor ontwikkeling’ (mensen worden niet snel oplossing-­‐moe, wel probleem-­‐moe). Vervaging/verdamping van gendergelijkheid als doel op zich tot slechts technische “deelname meer vrouwen”. WO=MEN werkt in haar communicatie om dit verschil te onderkennen. Onderlinge concurrentie kan leiden tot irritaties waardoor kennisdeling stagneert. Het WO=MEN secretariaat zal als spin-­‐in-­‐het-­‐web tijdig eventuele spanningen signaleren en bespreekbaar proberen te maken. Daarnaast worden de democratische verhoudingen tussen leden en secretariaat, zoals vastgelegd in de statuten, opnieuw onder de loep genomen. Vrouwenrechten als speerpunt voor de ‘post-­‐MFS partnerschappen’ kan als gevolg hebben dat leden minder informatie delen. Deel van grote leden weet nog niet waar zij zich na 2015 op gaan richten; maakt het lastig plannen. Om deze reden opnieuw consultatie over collectieve doelen. En toename van steun op maat. 14
2. KENNISUITWISSELING EN MATCHMAKING Het WO=MEN platform werkt aan het delen en het vergroten van kennis op het gebied van genderrechtvaardigheid en internationale samenwerking. Dit doen we zowel binnen het netwerk als daarbuiten. Er is weliswaar brede steun voor genderrechtvaardigheid, maar de kennis erover is flinterdun bij veel beleidsmakers bij de politieke partijen, op ministeries, in organisaties en bij bedrijven. Om deze reden benadrukt het platform: • Het verschil tussen vrouwenrechten en genderrechtvaardigheid; • Het belang van samenwerking met mannen en jongens; • Gender als onderdeel van een systeemanalyse in plaats van een add-­‐on in projecten en beleid. • Het verschil tussen activiteiten uitvoeren voor vrouwen, en gelijkwaardige genderrelaties als beoogd doel; • Bij veiligheid: de noodzaak van transformative justice van inclusieve veiligheid, de noodzaak om sociale, economische en culturele rolpatronen aan te kaarten (zie ook hoofdstuk 5.3); • Bij water, landbouw & MVO: de ketenbenadering en een inclusieve analyse (zie ook hoofdstuk 5.1); • Bij handel: de noodzaak van transformatieve economie, van flankerend beleid, de noodzaak om sociale, economische en culturele rolpatronen aan te kaarten (zie ook hoofdstuk 5.1); WO=MEN als platform voor gender-­‐
kennis sluit vraag en aanbod op elkaar aan, met als doel dat beleid, programmas en projecten beter gefundeerd worden op kennis en expertise uit de praktijk, waardoor resultaten en impact voor genderrechtvaardigheid worden verbeterd. Het WO=MEN platform is de spil waar kennis over gender en internationale samenwerking samenkomt en weer verder wordt verspreid. Dit zijn twee afzonderlijke, elkaar versterkende activiteiten. Het gaat hierbij specifiek om kennis die de praktijk en het beleid kunnen voeden, en die worden ingezet om resultaten te verbeteren. Deze kennis komt veelal voort uit de specifieke thema-­‐werkgroepen (zie hoofdstuk 5). Het platform voor kennisuitwisseling en –ontwikkeling bestaat uit kennishouders: mensen met expertise over gendergelijkheid en/of vrouwenrechten, vaak gerelateerd aan een specifieke sector of thema. Elk lid brengt unieke kennis en contacten mee. Het is dan ook tevens een middel voor leden en lidorganisaties om zich te profileren als kennishouders. Zo kunnen o.a. studenten, academici, maatschappelijke organisaties, en ZZP’ers er hun kennis en expertise onder de aandacht brengen. Een kernactiviteit van het WO=MEN secretariaat is leden en partners met elkaar in contact brengen. Door match making worden op maar gemaakte oplossingen voor praktijkvragen over gender gevonden; wordt kennis gedeeld en ontwikkeld; wordt bewustwording binnen en buiten de IS-­‐sector bevorderd; en vindt gezamenlijke actie plaats. 15
KENNISUITWISSELING & MATCH MAKING Outcome: Leden van het netwerk en beleidsmakers weten elkaar te vinden, delen kennis en inzichten over genderrechtvaardigheid en passen deze toe. Output: Kennis, expertise en actuele vragen over gender (op verschillende thema’s) in Nederland zijn geïnventariseerd, verbonden, en worden actief ingezet bij voorlichting, training en publiciteit. BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN PER JAAR VERIFICATIE Informatie-­‐hub In kaart brengen van: WO=MEN is het -­‐ kennis voor praktijk netwerk waar en beleid – evidence-­‐
gender-­‐ gerelateerde based onderzoek; informatie samen -­‐ best practice wordt gebracht en casussen wordt verspreid. Delen van informatiestukken, zoals publicatie “Moving beyond checklists” en gender-­‐
MVO tool actief aanbieden >3000 informatiestukken gedeeld (onderzoeks-­‐
rapporten, aankondigingen van evenementen, etc). >10 themapagina’s op website, Facebook, LinkedIn. Aantal items. Leden, met ondersteuning vanuit het secretariaat Aantal themapagina’s op website, Facebook en LinkedIn. Thematische kennisuitwisseling en ontwikkeling WO=MEN versterkt de inhoudelijke kennis van leden Faciliteren van kennisuitwisselig en nieuwe kennisontwikkeling, middels inhoudelijke bijeenkomsten (zoals Ronde tafel bijeenkomsten; Lezingen en Workshops tijdens ALV’s) >80 leden en >100 externen hebben kennis uitgewisseld. >20 bijeenkomsten. >20 samenwerkings-­‐ verbanden waarin externen kennis hebben uitgewisseld. >1 netwerkborrel Jaarverslag Leden, met WO=MEN ondersteuning vanuit het secretariaat Notulen van bijeenkomsten en verslagen via sociale media. Aantal bijeenkomsten. Aantal thematische maillijsten. Platform van gender-­‐
kennishouders WO=MEN heeft overzicht van de gender-­‐expertise in Nederland Invullen van ledenprofielen, monitoring overzichtelijkheid en volledigheid aanbod Volledige en Aantal ingevulde Leden, met geactualiseerde ledenprofielen op ondersteuning vanuit ledenprofielen door de website het secretariaat alle leden (>160) 16
WIE GAAT HET UITVOEREN? Match making Signaleringsfunctie: >250 matches per WO=MEN brengt -­‐ Behoefte kennis jaar vraag en aanbod inventariseren; (opdrachtgevers en -­‐ Vragen van genderexperts) voor organisaties die genderrechtvaardig-­‐ binnenkomen heid bij elkaar. benadelen; -­‐ Proactief organisaties Het WO=MEN benaderen met netwerk levert genderkennis. kennis en expertise over Dagelijkse match gendervraagstukken. making via e-­‐mail, telefoon, website, bila overleg, bijeenkomsten Tracking list van e-­‐
mails, telefoon-­‐
gesprekken, bila-­‐
overleggen: en resultaten Leden, met ondersteuning vanuit het secretariaat Secretariaat Capaciteits-­‐
versterking van leden WO=MEN versterkt de capaciteit van leden om genderrechtvaardig-­‐
heid uit te dragen en te verbeteren Workshops en bijeenkomsten voor specifieke groepen (bijv. diaspora en consultants) >5 workshops en bijeenkomsten per jaar Jaarverslag WO=MEN Leden, met ondersteuning vanuit het secretariaat Aansluiten actualiteit Media monitoring & coverage voor ‘rapid action’ Actieve twitter, facebook posts, website Twitter, facebook, Secretariaat WO=MEN website NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). Activiteiten Informatie-­‐hub Er wordt al een schat aan academische en praktijkgerichte onderzoeken over gender gepubliceerd, o.a. door kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties. Het WO=MEN platform brengt bestaande kennis en databases waar gender gerelateerde kennis wordt aangeboden bij elkaar, en maakt deze breder toegankelijk. Daarnaast brengen leden interessante (eigen) studies onder de aandacht door deze pro-­‐actief met het netwerk te delen. Ook inventariseert het platform praktische strategieën, activiteiten en middelen die ingezet kunnen worden voor gendergelijkheid, empowerment van vrouwen en het betrekken van mannen. WO=MEN heeft hiermee voor ogen genderkennis te versterken en breder toegankelijk te maken. Informatie wordt breed verspreid via de WO=MEN sociale media, waaronder de website met themapagina’s, digitale member updates, maillijsten voor specifieke (thema)groepen (zie meer onder Communicatie, hoofdstuk 4). Het WO=MEN secretariaat is de schakel tussen leden en partners met inhoudelijke vragen en het toegankelijk maken van bestaande kennis. Naast kennisdeling door actieve benadering van leden aan het secretariaat, wordt de website zo ingedeeld dat leden zelf bestanden kunnen toevoegen onder de relevante thema’s. Kennisdeling en ontwikkeling Online uitwisseling en conference calls zijn moderne manieren om effectief en snel kennis te delen. Daarnaast geven leden aan behoefte te hebben aan face-­‐to-­‐face contactmomenten. Het WO=MEN secretariaat faciliteert daarom informatieve en inspirerende ledenbijeenkomsten. Vaak zijn ook 17
externe geïnteresseerden welkom. Dat gebeurt tijdens de Algemene Leden Vergadering (ALV, zie hoofdstuk 7), voor specifieke thema’s (zie hoofdstuk 5) en actuele of tijdelijke thema’s waar een kennisbehoefte en mogelijkheid is. Door het delen van kennis en ervaringen binnen het netwerk wordt ook nieuwe kennis ontwikkeld: uitwisseling en discussie leidt vaak weer tot nieuwe inzichten. WO=MEN is daardoor ook het netwerk waar middels uitwisseling en samenwerking tussen leden en partners -­‐ in bijeenkomsten, werkgroepen en subnetwerken -­‐ nieuwe kennis en inzichten over genderrechtvaardigheid ontwikkeld en gedeeld worden. Het secretariaat brengt deze kennis en expertise bijeen en maakt deze breed inzetbaar. Platform van gender-­‐kennishouders Het WO=MEN netwerk telt een breed scala aan consultants, academici, ondernemers, beleids-­‐ en projectmedewerkers en frontvrouwen uit de internationale en migranten-­‐vrouwenbewegingen. Stuk voor stuk brengen zij substantiële ervaring en kennis mee die gericht gemobiliseerd en ingezet kan worden. Het WO=MEN secretariaat brengt de Nederlandse expertise in kaart (mapping) en brengt vraag en aanbod bij elkaar (match making, zie hieronder). Leden nemen zelf de verantwoordelijkheid om expertise te delen (zoals via het delen van online ledenprofielen) en samenwerking proactief op te zoeken. Het WO=MEN netwerk heeft daarmee voor ogen om een middel voor leden te zijn om zich te profileren als kennishouders, eigen kennis uit te breiden en samen nieuwe kennis te ontwikkelen. Match making Steeds meer mensen weten het WO=MEN secretariaat te vinden met verzoeken voor consultants met genderexpertise, gastsprekers tijdens events of met andere vragen. Het secretariaat kent de expertise van leden en brengt hen in contact met de zoekende partij. Bijvoorbeeld: ‘hoe kan ik mijn MKB-­‐traject efficiënter en effectiever maken door vrouwen erbij te betrekken?’ Op dit moment werkt de werkgroep duurzame economische ontwikkeling aan het bovengenoemde vraagstuk van Agentschap NL. Het ministerie van Defensie vraagt vervolgondersteuning op het gebied van gender in defensieoperaties. Of ‘hoe kan ik in de praktijk uitvoering geven aan mijn genderbeleid?’ WO=MEN ondersteunt organisaties die met deze vraag rondlopen. Ook in de toekomst zal WO=MEN werken aan vragenstukken binnen organisaties en projecten (bijvoorbeeld voor Veiligheid & Justitie of het bedrijfsleven). Het WO=MEN secretariaat en de leden hebben ook een signaleringsfunctie: het identificeren van nieuwe kennis en van behoeften aan kennis, waarop pro-­‐actief gelinkt wordt aan kennishouders. Door overzicht te houden van relevante actoren en activiteiten is WO=MEN in staat om organisaties, individuen en aansluitende initiatieven (in het Zuiden en Noorden) aan elkaar te koppelen voor kennisuitwisseling en stroomlijning van activiteiten. Zo brengt WO=MEN via het netwerk vrouwen uit het Zuiden in contact met ondernemers uit het Noorden. Samen wordt nagedacht over een plan om de positie van vrouwen te verbeteren. 18
Capaciteitsversterking van leden Het WO=MEN secretariaat zet zich in voor capaciteitsversterking van leden en partners om de boodschap over genderrechtvaardigheid nog beter uit te kunnen dragen in de gemeenschappen waarin zij werken en leven. Strategische uitwisseling tussen leden staat hierin centraal. Dat gebeurt tijdens ledenbijeenkomsten zoals de ALV en in thematische werkgroepen. Wat hebben leden hieraan? • Het WO=MEN netwerk is een middel voor leden om zich te profileren als gender-­‐
kennishouders, eigen kennis uit te breiden en samen nieuwe kennis te ontwikkelen. • Door tijd en fysieke ruimte aan te bieden, voorziet het platform in de behoefte van leden om van elkaar te leren en samen nieuwe kennis te ontwikkelen. Toekomstvisie De huidige inzet wordt voortgezet en geïntensiveerd, dat wil zeggen: • Het delen en bespreken van kennis tijdens lunchbijeenkomsten, diners-­‐pensants, presentaties van (eigen) onderzoek; • Het analyseren vanuit een genderperspectief van thema’s zoals: handel, MVO, veiligheid, landbouw, Europa, en mensenrechten; In 2016 is WO=MEN de grootste makelaar in Europa tussen personen, bedrijven, organisaties en instellingen op het gebied van vrouwenrechten in internationale samenwerking. Dit gebeurt op verschillende niveaus: tussen leden onderling; tussen leden & niet-­‐leden; tussen bedrijven & niet-­‐
commerciële actoren; tussen Zuid en Noord; en tussen ministeries en leden, bijvoorbeeld het Ministerie van Defensie en/of Buitenlandse Zaken. Hierbij worden leden en niet-­‐leden geïnformeerd over nieuwe inzichten en onderzoeken, zowel uit het Zuiden als het Noorden. Leden leren van elkaar en van niet-­‐leden, het secretariaat stimuleert nieuw onderzoek en brengt actief nieuwe inzichten onder de aandacht van opiniemakers. Kosten bureau € 70.000 Vrijwilligers Out of pocket € 5.000 Totaal € 75.000 20 u/week = 1.040 per jaar 19
3. LOBBY De nationale en internationale agenda is in korte tijd fiks verandert. Oorzaken hiervoor lopen uiteen van economische crisis in het ‘Noorden’ tot gewijzigde machtsverhoudingen en klimaatverandering. Wat genderrechtvaardigheid betreft kunnen er o.a. 2 trends worden waargenomen: • De aandacht voor gendergelijkheid en vrouwenrechten groeit wereldwijd. • Vrouwen worden hard getroffen door de economische crisis. De afgelopen jaren heeft het WO=MEN netwerk een belangrijke bijdrage geleverd aan het genereren van aandacht voor genderrechtvaardigheid, zowel in Nederland als daarbuiten. Juist nu is het zaak om het toenemende genderbewustzijn verder te verdiepen en te verbreden. Hiermee voorkomen wij dat gendergelijkheid en vrouwenrechten lege modewoorden worden. Tot slot houdt WO=MEN net als elk jaar rekening met een plotselinge val van het kabinet –en wordt het scala aan politieke contacten zo breed mogelijk gehouden ivm toekomstige verkiezingen. In de afgelopen jaren heeft de lobbygroep van WO=MEN, gesteund door de andere leden, een aantal mooie successen geboekt. Onder andere: • Het voeren van een straffe pro-­‐gender campagne in 2010 zodat gender op de agenda kwam van het merendeel van de politieke partijen, onderdeel werd van het regeerakkoord en onderdeel werd van het IS beleid. • In 2010 verhoging van genderbudget met € 5 miljoen • In 2011 voorkoming van budgetverlaging en verhoging van genderbudget met € 7 miljoen • In 2011 Genderbrief met belofte voor gender 2 sporen-­‐beleid • In 2012 oprichting Gender Meer Partijen Initiatief • In 2010 sterke campagne om gender onderdeel te maken van alle partijprogramma’s • In 2012 Gender onderdeel van regeerakkoord • In 2012 Genderbudget verhoogd met € 10 miljoen • In 2012 Gender centraal onderdeel van beleid Minister OS en handel • In 2012 Gender centraal onderdeel buitenlands beleid Minister van Buitenlandse Zaken • In 2013 Aandacht voor gender binnen Defensie neemt toe • In 2010, 2011, 2012 en 2013 breed scala aan gendertoezeggingen op het gebied van: o 1325 o Handel o Veiligheid o Arabische regio o Mensenrechten o Landbouw en water 20
Transformative change can only be realized if an analysis of causes is done before addressing the symptoms. E.g. in achieving gender equality, a focus on eliminating discrimination on the basis of sexual identity and addressing masculinities and the role of boys and men is needed. Focus on change that is both sustainable and gets to the heart of problems: changing underlying power relations, structures and systems, such as those resulting from patriarchal norms. (Bron: WO=MEN e.a. reactie op het Post-­‐2015 High Level Panel Report, juni 2013) WO=MEN staat pal voor agenda setting op het gebied van transformative justice: het duurzaam aanpakken van onderliggende oorzaken van onrechtvaardigheid in de wereld. Ongelijke machtsverhoudingen in en tussen landen, waaronder op basis van sekse, ras, klasse, leeftijd (gender en intersectionaliteit) liggen ten grondslag aan structurele armoedeproblematiek. Om gender-­‐
rechtvaardigheid te verbeteren is een verschuiving van de machtsverhoudingen nodig, waarbij zowel mannen als vrouwen een rol spelen. WO=MEN zet zich daarom in voor aan de ene kant sterke en onafhankelijke aandacht voor genderrechtvaardigheid en vrouwenrechten, door het kritisch volgen en voeden van beleidsmakers. En aan de andere kant ook voor verankering van gender en empowerment van vrouwen op alle vlakken van internationale samenwerking (defensie, economie en handel, vrede en veiligheid, etc.). De lobbygroep heeft tijdens strategisch overleg begin 2013 gekozen voor verdieping en focus: • Verdieping omdat er weliswaar brede steun bestaat voor genderrechtvaardigheid /vrouwenrechten, maar de genderkennis van beleidsmakers is flinterdun. • Focus om te zorgen dat de implementatie van beloftes wordt gemonitord-­‐ en gestimuleerd. Daarbij is gekozen voor inzet door de lobbygroep op twee lijnen: o gender 2 sporen beleid o handel en veiligheid Overige thema’s worden actief door leden gevolgd en gemonitord -­‐ waar nodig met steun van het WO=MEN secretariaat. LOBBY 21
Outcome: Nederland draagt bij aan wereldwijde transformatie van ongelijke machtsverhoudingen naar duurzame genderrechtvaardigheid Output: Genderrechtvaardigheid is goed uitgelegd en verankerd in alle terreinen/sectoren van IS BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN VERIFICATIE WIE GAAT HET UITVOEREN? Tweede en Eerste Kamerleden & partijen begrijpen waar gendergelijkheid voor staat en weten hoe dit toe te passen. Nieuwe Kamerleden bewust van belang gender. Verdiepingsdocume
nten Gender MPI 3 briefing bijeenkomsten met IS politici. 2 bijeenkomsten met PA’s, partijmedewerkers en wetenschappelijke bureaus/jaar kennismakingsgespr
ekken met relevante nieuwe kamerleden Bijeenkomsten met (toekomstige) Kamerleden Kamervragen. 3 x /jaar bijeenkomsten GMPI hoorzittingen 4 moties/jaar amendement % deelname van uitgenodigde kamerleden bij activiteiten van Wo=men Aandacht voor gender nieuwe TK leden Verslagen van Kamerdebatten Aantallen bijeenkomsten Website Tweede Kamer. Moties, kamervragen, tweets, notulen AO’s Leden per thema & WO=MEN secretariaat Gender onderdeel van verkiezings-­‐
campagne, partij-­‐
programmas, nieuw regeerakkoord en nieuw buitenland beleid. Gerichte gendercampagne naar partijbureau’s en schrijf-­‐
commissies. Campagne voor gender in regeerakkoord en nieuw Buitenlands, Defensie en EZ beleid. Social media inzet Gender / vrouwenrechten in partijprograms Gender in regeerakkoord en in nieuw buitenlands beleid Partijprograms Moties, kamervragen, tweets, notulen AO’s Regeerakkoord Leden ism WO=MEN secretariaat 22
Implementatie: moties en genderbeleid worden ook daadwerkelijk uitgevoerd. Mapping en monitoring van beloftes. Terugkerende overleggen met ambtenaren diverse afdelingen. Gesprekken met Ministers Defensie, BH+OS, Buitenlandse Zaken en EZ Samenwerking met ambassades 3 mapping overzichten per jaar 3 x per jaar met 4 verschillende afdelingen Eens per jaar. 3 x jaar overleg met PA’s. Methode waardoor ambassades & WO=MEN leden elkaar snel kunnen vinden en helpen. Overzichten Aantallen bijeenkomsten Aantallen overleggen inzet Leden ism WO=MEN secretariaat Genderbudget blijft intact of groeit jaarlijks met 10 % en wordt niet vermengd met andere budgetten. Overleg politici Lobby ambtenaren Gender MPI 2 x jaar contact met politici en PA’s 3 x jaar gesprekken met top BZ 2 x bijeenkomsten GMPI Amendementen in geval van korting Geen korting door ambtenaren Aantallen GMPI bijeenkomsten Leden ism WO=MEN secretariaat Effectieve en efficiënte lobby en lobbygroep. Met goede basisovereenkomst (en) en taakverdeling. Overeenstemming over strategie, prioriteiten en afstemmingsproced
ures, 8 x jaar live overleg, rest conference calls. Modus waarbij secretariaat trekker is van hoofdthema’s en leden als thema-­‐
trekker opereren. Uitwisseling van papers en kennisdocumenten Efficiënte uitwisseling Tevredenheid deelnemers, Aanwezigheid documenten, aanwezigheid deelnemers Monitoring en lobby op hoofdthema en subthema’s Enquête en gesprekken Documenten en gesprekken Effectieve lobby Leden ism WO=MEN secretariaat 23
Activiteiten Afstemming lobby activiteiten De processen en onderlinge afstemming dienen in de komende jaren te worden verbeterd. De afstemming met de themagroepen ziet er als volgt uit: Aangezien het bij sommige lobbydocumenten om meer gespecificeerde thema’s gaat (bijvoorbeeld landbouw of resolutie 1325) is het belangrijk dat de afstemming met de lobbygroep goed loopt. Binnen het WO=MEN secretariaat zal deze afstemming plaatsvinden tussen lobbyisten en de beleidsmedewerkers. Voor de partnerorganisaties is het ook belangrijk om intern het lobbydocument af te stemmen met de inhoudelijke medewerkers. In de post-­‐2015 processen wordt gekeken wat leden via respectievelijke netwerken en ‘families’ (zoals Oxfam of Caritas) hebben geschreven over gender & post-­‐2015 en proberen leden waar mogelijk ook namens het WO=MEN netwerk te spreken. Zo wordt een overbelasting van het secretariaat voorkomen. In kaart brengen van actualiteiten Het secretariaat van WO=MEN brengt nationale en internationale ontwikkelingen in kaart en overzichtelijk aanbieden aan de leden, zodat zij zich kunnen organiseren en actie ondernemen om genderrechtvaardigheid te verbeteren. Daartoe worden nationale en internationale media nauwlettend in de gaten gehouden. Ook worden contacten onderhouden met leden en partners -­‐ waaronder organisaties en bedrijven -­‐ om in te kunnen spelen om actualiteiten. Analyses en adviezen voor agenda setting WO=MEN gaat verder dan alleen het benoemen van problemen, door ook te wijzen op de voordelen van genderrechtvaardigheid, zowel voor het Zuiden als voor Nederland. WO=MEN benoemt de positieve effecten van genderbeleid, op het gebied van bijvoorbeeld conflictpreventie en -­‐resolutie, educatie, klimaat, en migratie. Dit doet het secretariaat door samen met leden casussen uit de praktijk de verzamelen, die als onderbouwing kunnen dienen van het belang van genderrechtvaardigheid voor zowel de mensenrechtenbenadering als de instrumentele benadering (het ‘waarom’ van gender-­‐
rechtvaardigheid). Daarnaast verzamelt WO=MEN evidence-­‐based onderzoek en good practices (het ‘hoe’ van genderrechtvaardigheid). Beleidsmakers geven aan behoefte te hebben aan casussen die concrete handvatten bieden voor een gender benadering, bijvoorbeeld gerelateerd aan specifieke thema’s zoals landbouw, handel en gezondheid, en die inzichtelijk maken dat zo een benadering succesvol is. 24
Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met partners uit het Zuiden (waaronder organisaties die financiering ontvangen uit het FLOW Fonds en (andere) partnerorganisaties van de leden), met wie op een hedendaagse en laagdrempelige manier inzichtelijk gemaakt wordt wat de voordelen zijn van de inzet voor genderrechtvaardigheid, zowel voor vrouwen als mannen zelf, als voor het behalen van beoogde armoede-­‐ en ontwikkelingsresultaten. In position papers geeft WO=MEN concrete aanbevelingen voor de praktijkuitvoering van genderrechtvaardigheid. De papers zijn gebaseerd op evidence-­‐based onderzoek, schetsen de visie van het WO=MEN netwerk rond een specifiek genderthema, en geeft voorbeelden (van lokaal tot mondiaal) uit de praktijk. Inhoudelijk geven ze invulling aan de overkoepelende thema’s waar WO=MEN zich voor inzet (o.a. economische rechtvaardigheid; vrede & veiligheid; democratische transitie; en internationale agenda setting), is er ruimte voor inspringen op actualiteiten, en besteden ook aandacht aan cruciale problemen of kansen (zoals bijvoorbeeld geweld tegen vrouwen, SRGR, landbouw en voedselzekerheid). Nu er internationaal en in Nederland steeds meer aandacht voor gendergelijkheid en vrouwenrechten is, is het zaak dat er meer verdieping komt op specifieke genderthema’s. WO=MEN gaat hierover in gesprek met NGO’s, bedrijven, kennisinstellingen en wetenschappelijke bureaus om het belang van gender te onderbouwen. En brengt position papers en andere documenten van belang op een aantrekkelijke manier onder de aandacht (zie ook hoofdstuk 4 Communicatie). Voor voorbeelden zie de track-­‐record, bijlage 3). Contact faciliteren tussen activisten (individuen en organisaties) op het terrein van vrouwenrechten en genderrechtvaardigheid. Voor specifieke vragen van organisaties over gendervraagstukken in de praktijk, of wanneer er actie nodig is op actuele kansen of risico’s dan kunnen in korte tijd bijeenkomsten, werkgroepen en subnetwerken vanuit het netwerk van experts worden samengesteld om dit aan te pakken Zie ook hoofdstuk 2 onder match making en Hoofdstuk 4 Communicatie, over het mobiliseren van leden. Wat hebben leden hieraan? • Budget voor partners en eigen activiteiten: € 20 miljoen erbij in 3 jaar tijd. • Kamerleden staan welwillend tov programma’s en organisaties die zich richten op gendergelijkheid • Beide Ministers hebben zich nadrukkelijk uitgesproken voor gendergelijkheid/vrouwenrechten. Hierdoor is gender opgenomen in tenders. • MFS III/Partnerschappen: gelet op beleidsprioriteiten en Gender MPI onmogelijk dat vrouwenrechten hier geen onderdeel van is. • Dientengevolge staan ambtenaren welwillend tov programma’s en organisaties die zich richten op gendergelijkheid • Betere toegang tot Tweede Kamerleden door GenderMPI • Het bureau kan leden ondersteunen bij het leggen van (lobby)contacten; • Het bureau kan leden informeren en/of adviseren over kwesties die in politiek Den Haag spelen; Kosten bureau Out of pocket Totaal € 119.000 € 21.000 € 140.000 vrijwilligers 30 u/week = 1.560 uur per jaar 25
4.COMMUNICATIE “Vertel het mij en ik zal het vergeten, laat het mij zien en ik zal het mij herinneren, betrek mij erin en ik zal het begrijpen.“ Dit Chinese gezegde verwoordt op een mooie manier de communicatiestrategie die het WO=MEN netwerk wil uitdragen; via verschillende on-­‐ en offline communicatiekanalen genderrechtvaardigheid bevorderen. De communicatiestrategie van het WO=MEN netwerk steekt in op het vergroten van kennis over genderrechtvaardigheid en internationale samenwerking bij bedrijven en ondernemers, vrouwenrechtenorganisaties en mannenbewegingen, organisaties voor internationale samenwerking, NGO’s, diaspora, kennisinstituten, beleidsmakers (nationaal en internationaal), academici en de betrokken burger. WO=MEN streeft ernaar dat deze actoren zich bewust worden van de impact en gevolgen van de wereldwijde genderongelijkheid voor zowel mannen als vrouwen. Naast de bewustwording tracht het WO=MEN netwerk externen tot actie aan te zetten door concrete voordelen te benoemen en oplossingen aan te dragen, zoals (actuele) genderkennis en praktijkgerichte informatie. Wat hebben leden hieraan? • Het collectieve doel: genderrechtvaardigheid bevorderen, wordt vanuit WO=MEN nog meer onder de aandacht gebracht Bovenal functioneert de communicatie van WO=MEN als ‘amplifier’ voor haar leden. Nieuws over lokale activiteiten, projecten, verkiezingen of demonstraties worden door het WO=MEN netwerk aan een breder publiek bekend gemaakt. Nieuws van WO=MEN leden en hun partners wordt via (social) media verder verspreid. 26
Bovengenoemde verschillende doelgroepen worden op verschillende manieren benaderd, denk hierbij aan: -­‐ Publiekscommunicatie, voor grotere, minder gestructureerde groepen -­‐ Organisatiecommunicatie, voor gestructureerde groepen -­‐ Interpersoonlijk, het uitwisselen van informatie tussen twee of meerdere personen Het communicatiedoel verschilt per doelgroep. Daarnaast vallen er twee verschillende vormen van communicatie te onderscheiden vanuit het WO=MEN secretariaat; de interne communicatie naar het platform (de leden) en de communicatie naar buiten, extern. Bij de externe, publieke communicatie wordt informatie op een voor iedereen begrijpelijke manier gecommuniceerd. Bij organisatiecommunicatie en communicatie naar leden kan meer de diepte ingegaan worden. In 2014 wordt een communicatieplan geschreven met daarin gespecificeerde boodschappen, doelstellingen, middelen en media per doelgroep. Het mediabeleid, persvoorlichting en social media wordt hier ook op aangepast. De communicatiestrategie van WO=MEN heeft ook tot doel het netwerk en haar leden verder op de kaart te zetten en nieuwe leden te werven. Meer leden zorgt voor meer draagvlak en continuïteit, maar ook voor meer mogelijkheden tot kennisdeling en match making. (meer over het werven van leden onder hoofdstuk 7.1) Leden worden uitgenodigd om analyses, nieuws en oproepen van vrouwen/genderjustice organisaties onder een breder publiek te verspreiden. Ook worden leden gemobiliseerd om uitingen van WO=MEN’s publiekscommunicatie te delen in hun eigen netwerk. Bovenal zal er meer sprake zijn van co-­‐creatie en interactie in plaats van het traditionele ‘zenden’ van informatie. WO=MEN maakt nadrukkelijk gebruik van social media. Op dit moment is WO=MEN al actief op verschillende social media platforms, zoals Facebook, Twitter en LinkedIn. Doel van de communicatie hier is om gezamenlijk, samen met de gebruikers, ontwikkelingen te duiden en te verspreiden. In 2014 zal in het social media beleid ook met toenemende mate gekeken worden naar nieuwe online platforms en diensten, zoals een nog te ontwikkelen interactief WO=MEN intranet voor leden, Tumblr, Pinterest, Vine en Instagram. 27
Hierbij zijn twee beginselen leidend: • WO=MEN gaat voor de dialoog, met humor en spunk. • WO=MEN wil niet voor eigen parochie preken: doelgroepen zijn ook personen die niet perse actief betrokken zijn bij internationale samenwerking, zoals lezers van Telegraaf, kijkers van PowNews en reaguurders van GeenStijl. COMMUNICATIE Outcome: Leden, sympathisanten, IS opiniemakers, en IS geïnteresseerden zijn zich bewust van het belang van genderrechtvaardigheid. Output: Draagvlak in Nederland voor genderrechtvaardigheid wordt intensief gestimuleerd. BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN VERIFICATIE WIE GAAT HET UITVOEREN? WO=MEN’s website, intranet en online community wordt de plek voor gender gerelateerd nieuws, informatie, activiteiten, expertise en uitwisseling. Leden krijgen toegang tot een gepersonaliseerd Intranet waar zij alle documenten van verschillende werkgroepen terugvinden: Lobbybrieven, onderzoeken, notulen van vergaderingen enz. Delen van website worden vertaald in Engels Website is dynamisch en actueel: volgt het laatste nieuws op het gebied van gender Leden, gastbloggers en studenten plaatsen hun columns, nieuwsanalyses, en project-­‐ of onderzoeksresultate
n op website Leden maken gebruik van het intranet en de online community en vullen deze site met rapporten, activiteiten en andere informatie Het WO=MEN secretariaat plaatst verslagen van bijeenkomsten en beheert forum Met 1 muisklik kun je alle Engelse informatie verzamelen Jaarlijks >100 nieuwsberichten Jaarlijks > 10 columns of blogposts Online community/ Intranet Website Website Website Communicatie medewerker in samenwerking met leden Co-­‐creatie met leden en andere doelgroepen leidt tot nieuwe ideeën Actief uitwisselen van ideeën en visies binnen Intranet en via online communities >100 ideeën Intranet en online worden jaarlijks op communities website, intranet en social media gepost 28
Leden Via sociale media wordt het draagvlak in Nederland voor genderrechtvaardig-­‐
heid intensief gestimuleerd Ontwikkelen van een geïntegreerde social media/online strategie Uitbouwen bereik Facebookpagina Uitbouwen bereik van Twitter Mobilisatie van leden en andere doelgroepen via Twitter Uitbouw bereik LinkedIn naar 200+ connecties Website, Facebook, Twitter en Linkedin zijn op elkaar afgestemd. Het bereik van de Facebook pagina groeit uit naar een bereik van 2500 shares, views en friends in 2014 Bereik Twitter groeit uit naar 2000 volgers in 2014 Thunderclap actie& viral acties Bereik LinkedIn pagina naar 200+ connecties in 2014 Journalisten en opiniemakers schrijven regelmatig over leden van WO=MEN en hun werk Uitbouwen duurzame relatie met media en opiniemakers WO=MEN’s Kranten, televisie en Communicatie activiteiten 10 x per radio medewerker jaar in media: in de vorm van interviews met leden /partners, achtergrondartikele
n en opiniestukken Stimuleren van kwalitatief beter beleid van gender -­‐
rechtvaardigheid als gevolg van meer inhoudelijke kennis bij beleidsmakers en andere betrokkenen Jaarlijks evenement (in samenwerking met WO=MEN leden) over actueel thema op het gebied van gender Tenminste 1 goed Jaarverslag georganiseerd en druk bezocht evenement per jaar Informeren en mobiliseren van alle leden middels een gepersonaliseerde member update (MU) Het verder Maandelijkse personaliseren en Member Update customizen van de Member Update en het maandelijks versturen van de MU’s Aantal MU’s per jaar Communicatie medewerker Verschillende doelgroepen worden voorzien van verdiepende inhoudelijke informatie op wisselende thema’s Tweejaarlijks magazine met verdiepende artikelen over actuele thema’s op het gebied van gender Reeks Magazines Een reeks professioneel ogende en inhoudelijk verdiepende magazines 29
Facebook/Twitter/ LinkedIn Facebook pagina Twitter pagina Twitter pagina LinkedIn pagina Communicatie medewerker in samen werking met leden Communicatie medewerker in samenwerking met enkele leden Communicatie medewerker NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). Activiteiten Inzet website Op de website van WO=MEN worden inzichten over gender, de relevantie voor specifieke thema’s en actoren en de activiteiten van het WO=MEN netwerk verzameld en gedeeld. Wat is gender nu precies? Wat bedoelen we met gendermainstreaming en genderrechtvaardigheid en waarom is dit zo belangrijk? Hoe gaat WO=MEN te werk? Wie zijn de leden van WO=MEN? Wat werkt en waarom? En vooral: hoe kan ik meedoen, als individu, organisatie of bedrijf? De WO=MEN website richt zich op de verschillende doelgroepen van WO=MEN: organisaties voor internationale samenwerking, bedrijven en ondernemers, vrouwenrechtenorganisaties en mannenbewegingen, diaspora, kennisinstituten, academici en de betrokken burger. Inzichten over gender en internationale samenwerking en de activiteiten van het WO=MEN netwerk worden vanuit het perspectief van de verschillende doelgroepen aangeboden. De website van WO=MEN verwijst in de toekomst nog meer naar goede informatiebronnen en versterkt daarmee de kennisuitwisseling en netwerkfunctie. In 2014 zal hiermee een begin worden gemaakt door toegang te bieden tot een intranet voor leden middels een speciaal beveiligd deel van de site. Bovendien zal een deel van de website worden vertaald naar het Engels. Inzet social media Social media zoals Facebook en Twitter zijn uitgelezen middelen om belangstellenden en sympathisanten te bereiken én te behouden. Social media wordt ingezet om de actualiteit rond genderthema’s te delen, resultaten van het werk van WO=MEN, direct contact te leggen met belangrijke actoren, maar ook om artikelen, blogs en beeldmateriaal te verspreiden. 30
Facebook Facebook kan uitstekend worden ingezet voor draagvlakvergroting op het gebied van genderrechtvaardigheid bij een breed publiek. De kerndoelgroep die via Facebook bereikt wordt heeft een leeftijd van 25-­‐34 jaar, maar ook het bereiken van jongeren in de leeftijd 18-­‐
24 jaar is een groot pluspunt van Facebook. Het Facebook publiek is over het algemeen meer engaged. Stageplaatsen, vacatures et cetera kunnen ook aangeboden worden op Facebook, daarnaast kunnen de leden profiteren van het brede bereik. In de afgelopen maanden is het bereik al met meer dan 90% gestegen, de pagina wordt steeds meer geliked en bezocht. Twitter Twitter is een politiek en professioneel medianetwerk dat bij uitstek geschikt is voor lobbydoeleinden of om opiniemakers te bereiken. In het afgelopen jaar is het aantal volgers, retweets en bereik van de WO=MEN twitterpagina @genderplatform flink gestegen. In de aankomende jaren zal WO=MEN het gebruik van Twitter verder professionaliseren. Door het structureel opvolgen van contactmomenten maken we het netwerk breder en steviger. We zullen Twitter veelvuldig inzetten om leden, politici en opiniemakers te informeren, alsmede voor de profilering en zichtbaarheid van het netwerk. Linkedin WO=MEN heeft een groep op LinkedIn, WO=MEN, Dutch Gender Platform, waar leden en geïnteresseerden lid van kunnen worden. Door connecties met de profielen van andere LinkedIn-­‐
gebruikers bouwt WO=MEN het netwerk van professionals verder uit en maakt het netwerk zichtbaarder. In de aankomende jaren zal WO=MEN haar LinkedIn profiel verder optimaliseren en leden uitnodigen om lid te worden. Daarnaast zal het bureau optreden als moderator en aanjager van discussies. Al deze vormen van sociale media kunnen ook worden ingezet om specifieke mensen te bereiken, zoals opiniemakers, journalisten en beleidsmakers. Wat hebben leden hieraan? • Leden van WO=MEN die hun ledenprofiel up to date hebben krijgen op de WO=MEN website belangrijke exposure. • Het te ontwikkelen intranet voor leden in 2014 fungeert voor leden als online databank, marktplaats voor vraag en aanbod op gebied van kennis en dienstverlening en vraagbaak. • De website en het intranet spelen een 31
•
•
•
•
•
•
•
belangrijke functie als online community. Leden kunnen via de WO=MEN Facebookpagina informatie delen, oproepen tot actie, vacatures delen etc. Leden profiteren van het brede bereik van Facebook. Hun activiteiten op het gebied van gender en IS zullen meer bekendheid genieten. Leden worden via Twitter snel geïnformeerd over interessante kansen, actualiteiten en activiteiten. Leden kunnen gebruik maken van de WO=MEN tweets aan opiniemakers, politici en WO=MEN leden om in contact te komen met hen en hun eigen Twitternetwerk te vergroten. Leden kunnen via Linkedin hun netwerk binnen het bedrijfsleven uitbreiden. Het secretariaat van WO=MEN kan met behulp van Linkedin fungeren als matchmaker tussen verschillende partijen. Ook kan het discussieforum op LinkedIn gebruikt worden om van gedahcten te wisselen, informatie te delen etc. Inzet van print media Naast social media maakt het netwerk ook gebruik van traditionele massamedia (krant, radio, televisie). In de aankomende jaren zullen wij verder werken aan een algemene lijst van perscontacten binnen diverse (landelijke) media, alsmede onderwerp-­‐specifieke medialijsten. Door het regelmatig aanbieden van interviews, achtergrondartikelen en opiniestukken wil WO=MEN de discussie over genderrechtvaardigheid in de media aanzwengelen en actueel houden. Opiniemakers willen we ook bereiken door hen gerichte aansprekende, actuele, grappige of urgente berichten te sturen (met name via sociale media) en hen te vragen relevante berichten in hun eigen netwerk uit te zetten. 32
Jaarlijks event Jaarlijks organiseren enkele WO=MEN leden gezamenlijk een evenement waar actuele (inter)nationale thema’s vanuit genderperspectief worden belicht. De uitdaging is om steeds vernieuwend en prikkelend te zijn. WO=MEN ziet het belang van een jaarlijks evenement voor kennisdeling, bewustwording en het betrekken van nieuwe mensen en organisaties. Gegeven de beperkte financiële en organisatorische capaciteit van het WO=MEN bureau, worden deze evenementen altijd in samenwerking met leden georganiseerd. Het WO=MEN bureau reserveert een bescheiden budget voor een jaarlijks evenement en werft samen met leden de benodigde additionele fondsen. Wat hebben leden hieraan? • Het jaarlijks evenement heeft tot doel de kennis van leden te versterken, kruisbestuiving tussen betrokkenen te bevorderen en nieuwe doelgroepen te betrekken. Het informeren en mobiliseren van leden WO=MEN’s netwerk wordt geïnformeerd over relevante evenementen en publicaties door verschillende communicatiemiddelen, waaronder: Member Updates Een keer per maand e-­‐mailt WO=MEN de Member Update (digitale nieuwsbrief) aan al haar leden. Hierin staat informatie over actualiteiten, werkgroep besprekingen, vacatures, etc. In de aankomende periode willen we de Member Update verder personaliseren en customizen door deze af te stemmen op de specifieke interessegebieden van de leden. Magazine Twee keer per jaar verschijnt het WO=MEN magazine in print. Het belangrijkste doel van het magazine is beleidsmakers en leden te voorzien van verdiepende inhoudelijke informatie op wisselende thema’s. Daarnaast zorgt het magazine voor externe publiciteit voor het WO=MEN netwerk en het belang van gender in internationale samenwerking. Bijeenkomsten voor leden De afstemming tussen leden onderling gebeurt via live bijeenkomsten, zowel bij jaarvergaderingen alsook via video-­‐conferencing, informele diners, WO=MEN tours door het land, of een sportieve meet & greet. Daarnaast mobiliseert WO=MEN haar leden ook door hen te vragen om relevante boodschappen te delen met hun netwerk, deel te nemen aan een Twitter actie over belangrijke gebeurtenissen, actualiteiten, of beslissingsmomenten door actief collega’s of mensen in hun netwerk te benaderen, of het leveren van content voor de website, member update of social media. Wat hebben leden hieraan? • De leden worden op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen en kunnen zelf ook vacatures, oproepen of aankondigingen van evenementen laten vermelden in de Member Update. • Het magazine biedt leden inhoudelijke thema-­‐informatie op het terrein van gender en IS. • Bijeenkomsten zorgen ervoor dat WO=MEN leden elkaar op de hoogte houden van spelende zaken, nieuwe mensen eren kennen, hun kennis kunnen delen en op de hoogte blijven van de activiteiten van WO=MEN. 33
•
Wanneer leden de informatie vanuit WO=MEN verspreiden in hun eigen netwerk, of zelf content aanleveren voor Member Updates of social media wordt de buzz rondom het bevorderen van genderrechtvaardigheid vergroot en de kracht van het netwerk alleen maar groter. Toekomstvisie WO=MEN weet op een begrijpelijke en aansprekende manier een breed publiek te betrekken bij genderrechtvaardigheid wereldwijd en maakt daarvoor nadrukkelijk gebruik van de social media die op dat moment gangbaar zijn. Doel van de communicatie is om gezamenlijk -­‐ samen met de gebruikers -­‐ ontwikkelingen te duiden en te verspreiden vanuit meerdere social media hubs. Hierdoor wordt de online community vele malen groter, internationaler en meer divers. WO=MEN weet ook doelgroepen te bereiken die (nog) géén affiniteit hebben met internationale vraagstukken. In de toekomst wil WO=MEN zich nog meer richten op co-­‐creatie van communicatie samen met haar leden voor gezamenlijke afstemming van een boodschap, reflectie en collectieve besluitvorming. Daar kunnen verschillende social media platforms voor gebruikt worden. Mogelijk zijn huidige sociale media na 2015 obsoleet. WO=MEN deint enthousiast mee met trends en maakt gebruik van de kanalen die op dat moment gangbaar zijn. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 48.000 € 43.000 € 91.000 vrijwilligers 30 u/week = 1.560 uur per jaar 34
5. THEMA’S (strategie overstijgend) De strategieën van WO=MEN staan niet los van elkaar, ze versterken elkaar wederzijds. Tijdens activiteiten rondom specifieke thema’s worden de strategieën vaak gelijktijdig ingezet. Aandacht voor specifieke thema’s is belangrijk omdat hier de gedegen informatie vandaan komt voor belangrijke activiteiten zoals bewustwording, kennisuitwisseling, beleidsbeïnvloeding en advies. Het secretariaat van WO=MEN werkt hiervoor samen met leden in bijvoorbeeld werkgroepen, en organiseert thematische bijeenkomsten. 5.1 Gender & duurzame economische ontwikkeling WO=MEN zet zich sinds een aantal jaren in op het snijvlak van gender en economische ontwikkeling in het mondiale zuiden. Arbeid heeft een sterke genderdimensie, en dus hebben bedrijven en hun handelsketens hiermee te maken. Tot voor kort was er echter nog weinig aandacht voor genderspecifieke vraagstukken binnen economische activiteiten. Vrouwelijk potentieel wordt hierdoor onbenut gelaten, want bedrijven, beleidsmakers en economieën creëren kansen wanneer zij vrouwen beter weten te betrekken. Kortom, genderrechtvaardigheid is niet alleen een ontwikkelingsdoel, maar ook een kwestie is van slimme economie. Daarnaast zijn vrouwen vaak het meest kwetsbaar in de productieketen. Zij profiteren nog te weinig van de economische groei in hun land. Door hun sociaal culturele positie worden vrouwen op de werkvloer nog vaak gediscrimineerd, bijvoorbeeld in salariëring en promotie, en worden ze vaak onvoldoende beschermd tegen uitbuiting, (seksuele) intimidatie en arbeid gerelateerde gezondheidsrisico’s. Ook hebben zij vaak niet de macht om hun stem te laten horen in de door mannen gedomineerde vakbonden. Door winstbejag of onwetendheid maken bedrijven grootschalig gebruik van goedkope arbeidskrachten of nemen geen genderspecifieke maatregelen in hun MVO-­‐beleid. WO=MEN zet zich in voor de rechten en de kwetsbare positie van vrouwen op de arbeidsmarkt door sociale, economische en culturele rolpatronen aan te kaarten (transformatieve economie), en door beleidsmakers (overheden, uitvoeringsorganisaties en NGO’s), bedrijven en ondernemers en investeerders te informeren, te adviseren en te ondersteunen in de uitvoering van genderrechtvaardig beleid. 35
GENDER & DUURZAME ECONOMISCHE ONTWIKKELING Outcome: Bedrijven, investeerders en overheden maken zich sterk voor een eerlijke en genderrechtvaardige wereld met duurzame en inclusieve groei voor iedereen. Output: Nederlandse actoren zetten zich actief in voor uitvoering van de decent work agenda voor vrouwen, voor de genderimpact van bedrijven, handels-­‐ en investeringsverdragen; en bedrijven & investeerders worden hierin gestimuleerd. BEOOGDE RESULTATEN WIE GAAT HET UITVOEREN? ACTIVITEITEN INDICATOREN VERIFICATIE Bij economische diplomatie wordt nadruk gelegd op vrouwenrechten, decent work agenda en gender impact Geven van advies & contacten mogelijke partnerorganisaties bij handelsmissies en werkbezoeken minister Schrijven lobbypaper aan Kamerleden over belang van gender-­‐
just handelsmissies en economische diplomatie > 3 adviezen per jaar > 1 lobby paper per jaar Jaarverslag, verslag Gespreksverslagen en mails Lobbypaper WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling (gefaciliteerd door WO=MEN secretariaat) beleidmakers BZ (o.a. DDE & BEB) Aanvragen bij Nederlandse uitvoeringsinstan-­‐
ties worden getoetst op kwalitatieve gendercriteria en worden actief gemonitored. Schrijven lobbypaper aan Kamerleden over genderjust criteria Thematische kennisbijeenkomst stakeholders o.a. ondernemers & Agentschap NL Kennisdeling en advies over monitoring kwalitatieve gendercriteria >1 policy brief per jaar >6 keer bila contact met Kamerleden > 2 thematische bijeenkomsten > 2 kwalitatieve gendercriteria opgenomen in aanvraagformulie-­‐
ren en monitoringsrapport
ages Position paper Emails Notulen Aanvraagformulie-­‐
ren van Agentschap NL Monitoring rapportages van Agentschap NL WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling Agentschap NL FMO beleidmakers BZ (o.a. DDE) 36
15% of meer van het Nederlandse bedrijfsleven instrumentarium komt ten goede aan vrouwelijke ondernemers Opvolging motie 2
Ferrier Onderzoek gestimuleerd over barrières vrouwelijk ondernemerschap & bedrijfslevensinstru
mentaria Policy brief barrières vrouwelijk ondernemers in bedrijfslevensinstru
mentaria gedeeld met Kamerleden Stimuleren WO=MEN leden (en diens lokale partnerorganisaties) en partnernetwerken om gebruik te maken van bestaande instrumentaria < 3 gesprekken met BZ medewerkers < presentatie onderzoek aan breed publiek < 6 keer bila contact met Kamerleden < 3 voorlichtingsmome
nten < 10 matches onderneemsters en diensten instrumentaria Gespreksverslagen Presentielijst Publicatie Policy brief Emails Ledenmailings Notulen Monitoring en rapportages instrumentaria WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling Beleidsmakers BZ (o.a. DDE) Agentschap NL Netwerken vrouwelijke ondernemers Kennis over genderimpact assesment is gebundeld binnen WO=MEN en inzetbaar (op aanvraag voor bedrijven, MKB en overheid). Kennisdeling maatschappelijke organisaties en genderexperts Thematische kennisbijeenkomst Gender & Impact Assesment/Due Diligence “Good practices” publicatie > 4 contactmomenten werkgroep per jaar > 2 thematische bijeenkomst < 50 maal verspreid onder bedrijven & investeerders Notulen Publicatie, aantal downloads WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling 2
Verbeteren toegang van vrouwelijke ondernemers tot bedrijfsleveninstrumentaria + wegnemen van obstakels 37
Bedrijven en investeerders zijn op de hoogte van en handelen naar het belang en meerwaarde van gender-­‐just investeren en ondernemen Kennisdeling maatschappelijke organisaties en genderexperts Ondersteuning Risicochecker MVO Nederland Aanvullen onderzoeksdatabas
e gender & MVO Maken van online Wereldrisicokaart vrouwenrechten & 3
gender Onderzoekstraject Gender Impact 4 Investment
< 6 werkgroep overleggen per jaar < 2 bijeenkomsten met MVO NL < 10 nieuwe onderzoeken verspreid binnen netwerk < 50 hits per maand < afgerond onderzoek + presentatie onderzoekstraject Gender Impact Investment Notulen Gespreksverslagen WO=MEN website Website Wereldrisicokaart Publicatie en verslag WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling MVO Nederland Beleidsmakers BZ (o.a. DGBEB) Stakeholder onderzoekstraject Gender Impact Investment NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=ME). Activiteiten Werkgroep gender & duurzame economische ontwikkeling In de werkgroep zijn 50 leden (waaronder stichting Yente, Hivos en ActionAid en consultants) actief. De groep komt ongeveer zes keer per jaar bij elkaar. De groep zet zich via lobby, kennisdeling en advies in voor duurzame, inclusieve, economische ontwikkeling wereldwijd, door zich te richten op handel, ondernemerschap, MVO-­‐beleid van bedrijven en de rol van de overheid hierin. Het WO=MEN secretariaat verbindt, versterkt en ondersteunt de werkgroep bij het vertalen van kennis naar actie. Ook organiseren leden van WO=MEN geregeld Thematische Kennisbijeenkomsten met ondernemers, investeerders, topmensen uit het bedrijfsleven en academici om gericht door te spreken over specifieke thema’s zoals Female Value Chain, Social Impact Investing en specifieke sectoren die extra aandacht nodig hebben zoals de textiel-­‐, elektronica-­‐ of bloemenindustrie. Activiteiten gericht op Kamerleden en beleidsmakers Eerder benoemde het kabinet naast vrouwenrechten, MVO-­‐diplomatie als een van haar ambities, wat betekent dat MVO een inherent onderdeel is van internationaal ondernemen. Daarbij spelen ambassades een belangrijke rol om het Nederlandse bedrijfsleven te assisteren en te informeren over MVO in de lokale context. Daarom informeert en adviseren leden van WO=MEN de ambassades over genderaspecten van het MVO-­‐paspoort, een brochure in de vorm van een paspoort over maatschappelijk verantwoord ondernemen, de OESO-­‐richtlijnen en mensenrechten. WO=MEN informeert en adviseert beleidsmakers op het gebied van economische activiteiten, met aandacht voor vrouwenrechten, genderimpact en de decent work agenda. De decent work agenda 3
4
Ter illustratie, niet in budget aanvraag opgenomen.
Idem.
38
van ILO houdt in dat bedrijven vrouwelijke medewerkers een leefbaar inkomen bieden, sociale en gezondheidsbescherming, opleiding, vrijheid van seksuele intimidatie op de werkvloer en het recht van organisatie en vertegenwoordiging. WO=MEN wil gezamenlijke kennissessies ontwikkelen en uitvoeren tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en de werkgroep duurzame economische ontwikkeling over gender gerelateerde lacunes binnen maatschappelijk verantwoord ondernemen in ontwikkelingslanden. De WO=MEN werkgroep duurzame economische ontwikkeling zal zich verder hard maken voor de uitvoering van een gender just MVO-­‐beleid, zowel in economische missies als binnen uitvoeringsinstanties, door met bilaterale gesprekken en policy brieven stevig in te zetten op Kamerleden. Activiteiten gericht op bedrijven en ondernemers Om gendergelijkheid op zoveel mogelijk niveaus op de kaart te kunnen zetten, is het bedrijfsleven een onmisbare schakel. Gender moet op de agenda komen van bedrijven als Unilever, Shell, DSM en de Rabobank, maar ook bij het midden-­‐ en kleinbedrijf en land-­‐ en tuinbouwbedrijven die vanuit Nederland ondernemen in het mondiale Zuiden. Hiermee geven zij gehoor aan de kritische Nederlandse wereldburger. Bedrijven kunnen daadwerkelijk verschil maken voor vrouwelijke ondernemers en voorvechters van gendergelijkheid in ontwikkelingslanden. Juist wanneer innovatieve ondernemers en het internationale bedrijfsleven betrokken zijn bij de strijd voor wereldwijde genderrechtvaardigheid, komen vernieuwende oplossingen dichterbij. De WO=MEN werkgroep neemt deel aan de consultatie, vormgeving en uitvoering van het Nationaal Actieplan Ruggie (onderdeel van de OESO richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen) over mensenrechten en bedrijfsleven; en meer specifiek over het vergroten van transparantie over de uitdagingen die zich in de keten voordoen en hoe bedrijven deze uitdagingen willen aanpakken. Daarnaast ontwikkelt WO=MEN kennis en expertise over genderimpact-­‐assessment, oftewel gender-­‐
sensitieve Due Diligence door bedrijven, en biedt dit – met inzet van leden – op aanvraag aan voor bedrijven, MKB en overheid. Verder stimuleert WO=MEN het dialoog tussen (gemarginaliseerde) Zuidelijke vrouwelijke werknemers, lokale netwerken en vakbonden met grote bedrijven om de rechten van vrouwen te bevorderen. Op het niveau van MKB ondersteunt WO=MEN ondernemers door haar netwerk van vrouwelijke ondernemers. De MKB Risicochecker van MVO Nederland is een gemakkelijke manier voor Nederlandse ondernemers om gender gerelateerde risico’s die zij lopen te vermijden wanneer ze in het buitenland (willen) ondernemen. Voor het MKB werkt WO=MEN de komende jaar o.a. aan een gender wereldrisicokaart samen met MVO Nederland. Hierbij zullen de productiesectoren in kaart worden gebracht waar gender gelijkheid en vrouwenrechten zwaar onder druk staan en waar ondernemers extra op moeten letten. Activiteiten gericht op investeerders WO=MEN, MURW en Hivos werken aan een haalbaarheidsonderzoek naar een Female Investment Fund op het gebied van Gender Impact Investing. Het onderzoek moet de vraag beantwoorden of ’een dergelijk fonds de lacune voor vrouwelijke ondernemers kan dichten om gebruik te maken van bestaande subsidies en te ondernemen in het Zuiden. Activiteiten gericht op uitvoeringsorganisaties Slechts 1 à 2 % van het huidige Nederlandse bedrijfsleveninstrumentarium komt ten goede aan vrouwelijke ondernemers. WO=MEN ondersteunt vrouwelijke ondernemers in Nederland en in 39
•
•
•
Zuidelijke landen om hier gebruik van te maken en ook om ondernemers de meerwaarde van gender-­‐just ondernemen te laten zien, door de volgende activiteiten: WO=MEN coördineert samen me Hivos een onderzoek over de barrières voor vrouwelijk ondernemerschap & beleidsinstrumentaria. WO=MEN stimuleert haar leden (en diens lokale partnerorganisaties) en partnernetwerken om gebruik te maken van bestaande instrumentaria. WO=MEN wil in de toekomst naast Agentschap NL en MVO Nederland ook andere Nederlandse uitvoeringsinstanties adviseren en ondersteunen op het gebied van toetsen op kwalitatieve gendercriteria en monitoring. Wat hebben leden hieraan? • Leden van de Werkgroep Duurzame Economische Ontwikkeling zetten gezamenlijk het nut en de noodzaak van een genderrechtvaardig economisch beleid op de kaart bij de overheid en bij bedrijven • De leden dragen er aan bij dat investeringen met Nederlands belastinggeld geen averechts effect op de positie en leefomstandigheden van vrouwelijke ondernemers en werkneemsters in ontwikkelingslanden en opkomende markten. • Leden delen van informatie, ook met experts buiten het netwerk. Hierdoor krijgen leden meer inzicht in hoe genderrechtvaardig economische beleid in de praktijk gerealiseerd kan worden. • Vrouwelijke onderneemster ervaren minder obstakels bij het aanvragen van overheidssubsidie, hier en in het Zuiden. Toekomstvisie Aankomende jaren zullen steeds meer landen zijn aangesloten op de wereldwijde productieketen. Maar internationale verwevenheid heeft ook een keerzijde voor lage en middeninkomenslanden. In deze landen groeien de inkomensverschillen en raakt die groei mannen en vrouwen op een verschillende manier. Om deze negatieve gevolgen zoveel mogelijk te beperken zal WO=MEN zich daarom aankomende jaren actief inzetten en pleiten voor een eerlijke en genderrechtvaardige wereld. Dat zal niet gaan zonder een verandering van het huidige systeem waarin de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt. Er zullen transformatieve en innovatieve oplossingen moeten komen voor een wereld met duurzame en inclusieve groei voor iedereen. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 46.500 € 8.000 € 54.500 vrijwilligers 40 u/week = 2.080 per jaar 40
5.2 Gender & democratische transitie Democratie en vrijheid is geen vanzelfsprekendheid, maar een zaak waar mensen zich wereldwijd blijvend voor inzetten. Opstanden, protesten, veranderende regeringen en in sommige gevallen burgeroorlogen zijn niet alleen een bedreiging voor de vrijheden van alle burgers in de regio, maar vooral ook voor vrouwen. Het is dan ook van groot belang dat in de transitieprocessen waar de landen zoals in het Midden-­‐
Oosten & Noord-­‐Afrika (MENA regio) doorheen gaan, vrouwenrechten en gendergelijkheid prominent op de agenda blijven staan. Want meer dan ooit verdienen vrouwen in de regio niet alleen bescherming tegen buitensporig geweld dat tegen hen gepleegd wordt, maar moet hun wens om een actieve rol in de publieke en politieke arena te spelen ook worden ondersteund. GENDER & DEMOCRATISCHE TRANSITIE Outcome: Gendergelijkheid en vrouwenrechten zijn geborgen in en na democratische transitieprocessen en vrouwen nemen als volwaardige burgers actief deel in de publieke arena. Output: Nederlandse actoren zetten zich pro-­‐actief in om gendergelijkheid en vrouwenrechten te borgen en de actieve deelname van vrouwen in de publieke arena te bevorderen en te ondersteunen in democratische transitieprocessen (o.a. MENA regio). BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN 41
VERIFICATIE WIE GAAT HET UITVOEREN? Tweede Kamer leden en beleids-­‐ en opiniemakers in Nederland zijn zich bewust van de noodzaak, belang en meerwaarde van gendergelijkheid en vrouwenrechten in de regio en handelen daar naar. Kennisuitwisseling en afstemming NGO MENA werkgroep Aanbevelingen van lokale (vrouwen)organisati
es aan Tweede Kamerleden en beleidsmakers aanbieden Media monitoring & coverage voor ‘rapid action’ (demonstraties, petities, politieke druk etc) Matchmaking faciliteren tussen partners uit de regio en beleidsmakers en opiniemakers Notulen Aanbevelingen documenten Twitter, Facebook, WO=MEN website Landelijke media Gespreksverslagen NGO MENA werkgroep (gefaciliteerd door WO=MEN Secretariaat) Bondgenootschapp Delen expertise en tussen platformfunctie aan > 2 workshops per Nederlandse en zusterorganisaties jaar Zuidelijke vrouwenorganisatie
s tegen repressieve regimes Verslagen WO=MEN secretariaat Nederland ondersteunt innovatieve lokale (grassroot) initiatieven ter bevordering van vrouwelijk leiderschap en participatie Notulen NAP MENA monitoring NAP ondertekenaars en lokale partners in de MENA regio (gefaciliteerd door WO=MEN secretariaat) Faciliteren van NAP MENA werkgroep overleggen Gezamenlijke programma’s en activiteiten van de NAP MENA werkgroep > 4 overleggen per jaar > 2 aanbevelings-­‐
documenten per jaar? Actieve Twitter, Facebook posts, website > 2(achtergrond)-­‐
artikelen in landelijke media > jaarlijks 2 matches > 4 vergaderingen per jaar > 3 nieuwe samenwerkingen per jaar tussen NAP ondertekenaars in MENA werkgroep NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). 42
Activiteiten NGO MENA werkgroep De MENA NGO werkgroep bestaat uit een verscheidenheid aan experts, migranten en ontwikkelingsorganisaties die uit het Midden Oosten of Noord Afrika komen, er werken of interesse hebben in de regio. De groep bestaat naast en onafhankelijk van de NAP MENA-­‐regio groep. De groep zet zich met name in om de stem van lokale vrouwenbewegingen uit de MENA over te brengen aan beleidsmakers en opiniemakers in Nederland. Dit doet de groep via lobby en advocacy naar de Tweede Kamer en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook zet de groep zich in om kennisuitwisseling tussen de deelnemende leden te bevorderen en om gezamenlijk aan agenda setting in Nederland en Europa te doen. Daarbij kunnen breed uiteenlopende thema’s aan bod komen zoals wetgeving, handelsverdragen, economische zelfstandigheid van vrouwen en FGM. Ook 1325-­‐gerelateerde thema’s worden binnen deze groep besproken. NAP MENA regio groep De NAP MENA regiogroep wordt gevormd door NAP ondertekenaars die werkzaam zijn in de regio en/of daar partnerorganisaties hebben. Het WO=MEN secretariaat faciliteert de vergaderingen die ongeveer 4-­‐6 keer per jaar plaatsvinden. Binnen de groep wordt samengewerkt om gelijke participatie van vrouwen en mannen in de preventie van conflicten en in vredesprocessen in de regio te bewerkstelligen. Dat wordt onder andere gedaan door in samenwerking met lokale partnerorganisaties projecten op te zetten die bijdragen aan deze doelstelling. In 2014 zal de regiogroep aan de slag gaan met de start van twee grote, regionale programma’s. In komende jaren zal er blijvend gekeken en gezocht worden naar innovatieve samenwerkingsverbanden tussen de ondertekenaars in de groep en hun lokale counterparts. Ook zal de regio groep zich de komende tijd bezig houden met de opzet en start van een NAP 1325 pilot fonds voor innovatieve grassroots initiatieven. Zo’n fonds is er met name op gericht om kleinere NAP ondertekenaars de kans te geven aanvragen te doen voor kleinere bedragen en om in te kunnen springen op recente gebeurtenissen. Als het fonds succesvol blijkt zal worden gekeken om het fonds NAP-­‐breed te maken. Daarnaast zet de groep zich in voor een vergroot bewustzijn voor uitvoering van resolutie 1325 in het Midden-­‐Oosten en Noord-­‐Afrika. Door een betere afstemming op Nederlands niveau te bewerkstelligen alsook tussen lokale partnerorganisaties, wordt ingezet op efficiënter werken en wordt gezocht naar betere aansluiting met al lopende processen op lokaal niveau. Ondersteuning van vrouwen organisaties in de MENA regio5 Bij het ontluiken van de Arabische opstand hebben beginnende Arabische netwerken steun gekregen bij het leggen van internationale contacten en het opstellen van netwerk-­‐statuten. Contactverzoeken uit de MENA –regio worden doorgestuurd naar leden van de MENA-­‐werkgroep. Hetzelfde geldt voor contactverzoeken van journalisten om activistes uit de Arabische Regio te spreken. Wat hebben leden hieraan? • Media aandacht • Budget voor activiteiten in de MENA-­‐regio • Desgewenst nieuwe partners in de regio 5
Ter illustratie, niet in budget aanvraag opgenomen. 43
Groot aantal leden van WO=MEN zijn actief in de regio Midden Oosten en Noord Afrika. Zij delen onderling relevante informatie, voorkomen dubbelwerk in de regio en ontdekken kansen voor mogelijk gezamenlijke strategische actie; • Leden bundelen hun lobby activiteiten over gender issues in de MENA regio en zetten daardoor de boodschap kracht bij; Toekomstvisie Dat massale protesten niet te plannen zijn zien we niet alleen in de MENA regio. Ook in landen als Turkije, Brazilië en Rusland komt de schreeuw voor democratie en vrijheid op onverwachte momenten aan het licht. En dit zal komende jaren op meerdere plekken in de wereld te zien zijn. Daarom is zeker in dit werkveld een flexibele aanpak nodig om in te kunnen spelen op onverwachte ontwikkelingen. Bovenstaande activiteiten zijn dan ook een voorbeeld voor de WO=MEN activiteiten ter ondersteuning van democratische transitie in de MENA-­‐regio. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 40.000 € 10.000 € 50.000 vrijwilligers 20 u/week = 1.040 per jaar •
44
5.3 Gender, vrede & veiligheid In 2000 werd door de aanname van VN Veiligheidsraad Resolutie 1325 (VNVR 1325) voor het eerst de verschillende veiligheidsbehoeftes en perspectieven van vrouwen en mannen voor, tijdens of na een conflict erkend. De resolutie duidt niet alleen op de verschillende rollen, maar benadrukt ook het belang om vrouwen actief te betrekken in alle processen van vredesonderhandelingen en wederopbouw. Zonder de deelname van vrouwen is duurzame vrede niet haalbaar. Het zijn vooral (vrouwen)vredesorganisaties uit het WO=MEN netwerk die Resolutie 1325 voor Vrouwen, Vrede en Veiligheid op de Nederlandse agenda hebben gezet. Ook bijna 13 jaar na de aanname van de resolutie zorgt WO=MEN ervoor dat het belang en de noodzaak van Resolutie 1325 op de agenda blijft staan, want internationaal blijft de uitvoering mondjesmaat. 45
GENDER, VREDE & VEILIGHEID Outcome: De verschillende veiligheidsbehoeftes, perspectieven en rollen van mannen en vrouwen in (post)conflictgebieden worden in acht genomen door betrokken actoren; en mannen en vrouwen nemen gelijkwaardig deel aan besluitvorming rondom vredesprocessen en wederopbouw. Output: Gecoördineerde, proactieve en resultaatgerichte Nederlandse inzet voor optimale bescherming en participatie van vrouwen in (post)conflictgebieden, en Nederland behoudt daarbij zijn internationale voortrekkersrol. BEOOGDE RESULTATEN WIE GAAT HET UITVOEREN? ACTIVITEITEN INDICATOREN VERIFICATIE Tweede Kamer leden en beleids-­‐ en opiniemakers in Nederland zijn zich bewust van de noodzaak, belang en meerwaarde vrouwen in (post)conflictgebied
en handelen daar naar Kennisuitwisseling en afstemming NGO 1325 werkgroep > 5 vergaderingen per jaar > 2 policy-­‐briefs per jaar Notulen Update-­‐briefs & WO=MEN website WO=MEN NGO werkgroep 1325 (gefaciliteerd door WO=MEN) BZ voert internationaal een actieve 1325 diplomatie en ondersteunt lokale vrouwen/vredesorg
anisaties Aanbevelingen voor verbetering 1325-­‐
implementatie aan Tweede Kamerleden en beleidsmakers aanbieden. Monitoring en ondersteuning Nederlandse ambassades voor 1325 implementatie Organisatie van een 1325-­‐sessie tijdens Ambassadeurs terugkomdagen Monitoring 1325-­‐
budget en advies gender-­‐indicatoren Vrede & Veiligheid fondsen (zoals Budget Internationale Veiligheid en NAP 1325) > 2 position papers per jaar 12 bila contactmomenten met Kamerleden (OS/BZ en Defensie) per jaar > 5 contactmomenten per jaar met ambassadepersone
el 1 sessie voor ten minste 20 ambassaseurs >1 keer per jaar monitoring rapportages ambassades > 3 keer per jaar gesprek met BZ beleidsmedewerker
s Position papers & WO=MEN website Mails/gespreksversl
agen Gespreksverslagen WO=MEN ngo werkgroep 1325 Beleids-­‐
medewerkers BZ (DSO, DSH, DVB, ambassade-­‐
personeel) 46
Nationale actoren ondersteunen actief (lokale) (vrouwen) vredesorganisaties die zich inzetten voor Resolutie 1325 Monitoring pilot fonds 1325 voor grassroot organisaties Capaciteitsversterki
ng diaspora en/of vrijwilligersorganisa
ties actief binnen 1325 werkgroep > 3 vergaderingen per jaar > 2 sessies ter capaciteits-­‐
versterking > 5 matches per jaar tussen diaspora en / of vrijwilligers-­‐
organisaties ten behoeve van capaciteitsversterki
ng Gespreksverslagen Verslagen / Feedbackformuliere
n WO=MEN NGO werkgroep 1325 In de voorbereiding en uitvoering van internationale missies is een comprehensive genderperspectief en de Resolutie 1325 verankerd Policy brief over gender-­‐just missies Ondersteuning gender-­‐analyse en stakeholder mapping voorafgaand aan missies Monitoring en ondersteuning van gendercapaciteit Defensie >1 policy brief per jaar >6 contactmomenten met Kamerleden per jaar >4 keer overleg met DVB en Defensie > 6 keer per jaar gesprek met Directie Operaties Policy brief Mails/ gespreksverslagen Gespreksverslagen WO=MEN NGO werkgroep 1325 Defensie ( gender-­‐
adviseurs directie operaties) BZ ambtenaren (zoals DVB) 47
Effectieve en transparante M&E door de Nederlandse overheid van de implementatie van Resolutie 1325 Brief ministers over noodzaak interdepartemental
e 1325 strategie tussen de betrokken ministeries Deelname jaarlijkse 1325 schaduwrapport Global Network of Women Peacebuilders Opvolgen GNWP aanbevelingen met BZ, Defensie, V&J en evt. Tweedekamerleden Overleg met BZ omtrent 1325 monitoring en evaluatie Aansluiten actualiteit Media monitoring & Actieve Twitter, coverage voor ‘rapid facebook posts, action’ website 1 brief > 1325 GNWP rapport >6 gesprekken met stakeholders > 2 M&E overleggen per jaar Brief www.gnwp.org Gespreksverslagen WO=MEN NGO werkgroep 1325 GNWP New York Beleidsmedewerker
s BZ (DSO, DSH, DVB), Defensie, V&J Twitter, Facebook, WO=MEN website Secretariaat NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). Activiteiten WO=MEN NGO werkgroep Gender, Vrede en Veiligheid De NGO werkgroep Gender, Vrede en Veiligheid (werkgroep 1325) is een coalitie van NGO’s, ontwikkelingsorganisaties, kennisinstellingen en experts die zich gezamenlijk inzetten voor en toezien op de implementatie van VNVR 1325 en de uitvoering van het Nederlands Nationaal Actieplan 1325. De werkgroep 1325 deelt kennis en ervaringen over 1325 implementatie, werkt gezamenlijke strategieën uit om 1325 op de agenda te zetten en te houden. Dit doet de groep via lobby en advocacy naar de Tweede Kamer en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Met het oog daarop neemt de werkgroep jaarlijks deel aan het opstellen van een schaduwrapportage over de uitvoering van resolutie 1325 door de Nederlandse overheid. Deze rapportage wordt door het Global Network of Women Peacebuilders (GNWP) gebundeld en wordt gepresenteerd aan de VN. De werkgroep zal zich ook adviseren op de ontwikkeling en uitvoering van een interdepartementale overheidsstrategie op Resolutie 1325. Aansluitend bij de ‘comprehensive approach’ (development, diplomacy, defense) zal zo’n strategie de samenwerking op het gebied van 1325 tussen de verschillende Ministeries verbeteren. 48
Daarbij aansluitend zal o.a. gekeken worden naar het gendersensitief vormgeven van nieuwe (mogelijke) trainingsmissies en het inbrengen en verankeren van genderindicatoren in het Budget Internationale Veiligheid (BIV). Wat hebben de leden hieraan? • Groot aantal leden van WO=MEN zijn actief op het thema van vrede en veiligheid. Zij delen onderling relevante informatie, en ontdekken kansen voor mogelijk gezamenlijke strategische actie; • Leden bundelen hun lobby activiteiten over gender, vrede & veiligheid, voorkomen dubbelwerk en zetten daardoor de boodschap kracht bij; • Leden bundelen hun lobby activiteiten om financiële middelen vrij te maken en te behouden voor hun werk op NAP 1325, zoals via de landengroepen van het Nederlands Actieplan 1325 en voor voorlichtingsactiviteiten in Nederland. Toekomstvisie WO=MEN maakt zich hard voor een nieuw gender-­‐just veiligheidsparadigma. Hiervoor is structurele verandering nodig, zoals daadwerkelijke integratie van gender aspecten in het Nederlandse veiligheidsbeleid en een sterkere focus op human security door Nederlandse veiligheidsactoren. Maar ook is een verbeterde en meer geïntegreerde samenwerking in Nederland nodig tussen de verschillende departementen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van Resolutie 1325. Hierbij staat de comprehensive approach centraal. WO=MEN zit zich in voor genderanalyses en doelstellingen aan het begin van missies en interventies door de Nederlandse overheid en de krachtige stem van maatschappelijke organisaties hierin. Daarnaast zal WO=MEN een steeds breder scala aan veiligheidsactoren benaderen in haar werkzaamheden, zoals de NAVO en veiligheidsbedrijven. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 26.000 € 9.500 € 35.500 vrijwilligers 90 u/week = 4.680 per jaar 5.4 Nederlands Actieplan 1325 ‘Vrouwen, Vrede & Veiligheid’ WO=MEN werkt al sinds 2008 actief samen met andere organisaties voor de uitvoering van Resolutie 1325 middels het Nederlands Actieplan 1325. Samen met momenteel 44 andere organisaties waaronder drie ministeries (het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Defensie en OCW), kennisinstellingen en universiteiten. NGO’s, diaspora en vrouwen-­‐vredes organisaties heeft WO=MEN het tweede Nederlands Actieplan 1325 ondertekend. Door de unieke samenstelling van het Nederlandse Actieplan, de gezamenlijke ondertekening van de overheid én het maatschappelijk middenveld, en omdat een groot deel van de maatschappelijke ondertekenaars leden van het WO=MEN platform zijn, coördineert het WO=MEN secretariaat samen met vertegenwoordigers van Defensie en Buitenlandse Zaken dit innovatieve en ambitieuze plan om gezamenlijk een verschil te maken voor vrouwen in (post) conflictlanden. 49
NEDERLANDS ACTIEPLAN 1325 ‘VROUWEN, VREDE & VEILIGHEID’ Outcome: Inclusieve, rechtvaardige en duurzame vrede en wederopbouwprocessen door bevordering en ondersteuning van vrouwelijk leiderschap en politieke deelname in fragiele staten, (post-­‐) conflictgebieden en landen in transitie. Output: 1. Gelijke participatie van vrouwen en mannen in vrede en wederopbouwprocessen op alle niveaus van besluitvorming; 2: Consistente integratie van gender en Resolutie 1325 in al het eigen beleid en acties van de NAP ondertekenaars; 3: Vergroot publiek bewustzijn en draagvlak voor het belang van gender in conflict en Resolutie 1325, nationaal en internationaal; 4: Effectieve en efficiënte samenwerking tussen de NAP ondertekenaars en andere relevante stakeholders ten behoeve van uitvoering van Resolutie 1325. BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN 50
VERIFICATIE WIE GAAT HET UITVOEREN? Proactieve, resultaatgerichte, civiele coördinatie van het NAP 1325 Actief werven nieuwe ondertekenaars Organisatie NAP ondertekenaars overleggen Organisatie NAP coördinatie overleggen Reguliere NAP1325-­‐
updates aan ondertekenaars Bilaterale overleggen overheidscoördinato
r Administratieve taken > 60 ondertekenaars in 2016 > 2 NAP ondertekenaars-­‐
overleggen per jaar > 2 NAP coördinatie-­‐ overleggen per jaar >8 mailings per jaar > 15 bilaterale overleggen per jaar > 4 keer contactlijsten updaten > 4 notulen Ondertekeningsbord WO=MEN secretariaat Mails/ telefoongesprekken/ gespreksverslagen Notulen In de NAP focuslanden en regios’s zijn door de maatschappelijke NAP ondertekenaars concrete resultaten ter bevordering en ondersteuning van vrouwelijk leiderschap en (politieke) participatie behaald Organisatie peer-­‐
learning sessie tussen landengroepen Monitoring landengroepen Ondersteunen opzetten & monitoring pilot fonds 1325 voor grassroot organisaties 1 sessie per jaar >4 vergaderingen per landengroep per jaar >10 nieuwe NAP samenwerkingen per jaar > 3 bijeenkomsten per jaar Notulen Gespreksverslagen Mails/ Telefoongesprekken Verslagen 51
WO=MEN secretariaat NAP 1325 landengroepen Resultaatgericht gezamenlijk monitorings-­‐ en evaluatieplan en monitoring vindt op frequente basis plaats Deelname M&E bijeenkomsten Ondersteuning (light) bij collectieve monitoring Sterke representatie maatschappelijk middenveld bij aansturing externe evaluator Feedback op conceptversies monitoring en evaluatierapporten >4 M&E overleggen per jaar 60% ingevulde monitoring rapporten > 50% maatschappelijke actoren in coördinatie van M&E proces Notulen/ gespreksverslagen Vragenlijsten Monitoringsrapport Evaluatierapport WO=MEN secretariaat NAP 1325 M&E groep Een breed publiek, en beleids-­‐ en opiniemakers zijn zich bewust van het belang van Resolutie 1325, de samenwerking binnen het NAP 1325 en de cruciale rol van het maatschappelijk middenveld Faciliteren NAP communicatie werkgroep Communicatieplan ontwikkelen met werkgroep Het verspreiden en verslagleggen van 1325 voorlichtingsactivitei
ten van NAP ondertekenaars (indien actieve input NAP ondertekenaars) Bijhouden van www.nap1325.nl (indien actieve input NAP ondertekenaars) Bijhouden NAP1325 Twitter en Facebook Pluggen van USP’s van NAP 1325 bij opiniemakers en pers Jaarlijks NAP 1325 publiek event >3 per jaar vergadering NAP communicatie werkgroep Communicatieplan > 10 voorlichtingsactivitei
ten per jaar >3 nieuwe NAP 1325 berichten per maand > 6 nieuwe social media berichten per maand > 2 keer per jaar media aandacht >150 deelnemers event Notulen Werkplan Groepsmailing, WO=MEN of NAP 1325 website www.nap1325.nl Facebook NAP1325 @nap1325 #nap1325 Landelijke media Aanmeldingen formulier WO=MEN secretariaat NAP 1325 communicatie groep 52
Kennis over gender, vrede en veiligheid is verdiept en kennis-­‐ en onderzoeksinstellin
gen werken met elkaar samen Faciliteren kennis en onderzoeksgroep Matchmaking faciliteren tussen vraag landengroepen + aanbod kennis en onderzoeksgroep (zoals tussen NUFFIC en Instituut Clingendael) >2 per jaar vergadering NAP kennis en onderzoeksgroep >2 matches per jaar Notulen Onderzoeken en relevante rapporten Monitoring rapport NAP WO=MEN secretariaat NAP 1325 kennis en onderzoeksgroep Civiele en militaire actoren stemmen af en werken actief samen om een genderperspectief en Resolutie 1325 in alle processen aangaande missies te integreren (o.a. training, uitvoering, evaluatie) Deelname en facilitatie NAP projectgroep 1325 in missies. Bilaterale gesprekken met Defensie en BZ over belang 1325 in missies Civiele 1325/gender presentaties bij voorbereidingstrajec
ten van missies en oefeningen Deelname civiel-­‐
militaire oefeningen van brigades of politie-­‐units Ondersteuning V&J en Politie Nederland bij implementatie van 1325 > 5 vergaderingen per jaar > 5 bilaterale gesprekken per jaar over 1325 in missies > 3 1325/gender presentaties bij Defensie of Politie per jaar > 2 jaarlijks deelname aan civiel militaire of politieoefeningen > 3 contactmomenten V&J en/of Politie per jaar Notulen Presentie lijsten Gespreksverslagen / Powerpoints Verslaglegging en evaluatie van oefeningen Mails WO=MEN secretariaat NAP 1325 projectgroep in missies Aansluiten actualiteit Media monitoring & Actieve twitter, coverage voor ‘rapid facebook posts, action’ website Twitter, facebook, WO=MEN website Secretariaat NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). Activiteiten Nederlands Actieplan 1325 – Werkgroepen NAP brede coördinatie De brede coördinatie van het NAP bestaat uit tweejaarlijkse overleggen met alle ondertekenaars en tweejaarlijkse bijeenkomsten van de coördinatiegroep. De overleggen met ondertekenaars zijn bedoeld als algemene update over de activiteiten die in de verschillende subgroepen worden ondernomen. Ook bieden de NAP brede bijeenkomsten kans voor gezamenlijke afstemming, en is 53
het een vorm van peer-­‐learning over de processen die goed en minder goed gaan in de verschillende groepen. Onder de activiteiten van de brede coördinatie vallen verder het actief werven van nieuwe ondertekenaars (om in ieder geval door te groeien naar >55): deze organisaties benaderen, informeren en begeleiden tot aan het volgende moment van ondertekenen. De coördinatiegroep bestaat uit een afvaardiging van de verschillende ondertekenaars. De groep bespreekt punten die zowel opgebracht worden tijdens NAP brede overleggen als bij de werkgroep VNVR 1325. Vanwege het kleine formaat van de groep is het gemakkelijker om ook gevoeligere thema’s aan te snijden en te bespreken, en om tot besluiten te komen. Landengroepen Naast de MENA regiogroep (zie beschrijving hierboven) bestaan er nog 6 landengroepen binnen het NAP (Afghanistan, Burundi, Colombia. DR Congo, the Sudan en Zuid-­‐Soedan). Op initiatief van de ondertekenaars wordt binnen deze groepen samengewerkt om de doelstellingen van het NAP in een focusland te bewerkstelligen, onder meer door het opzetten van gezamenlijke projecten. De landengroepen bijeenkomsten worden door WO=MEN gemonitord. Zo wordt er bijvoorbeeld gestreefd naar een sterke inzet en aansluiting van het Nederlands NAP en diens ondertekenaars bij lokale 1325 initiatieven. Daarnaast komen de groepen 1 tot 2 keer per jaar bij elkaar te laten komen voor verdiepende peer-­‐learning sessies. Het doel daarvan is het uitwisselen van best practices, do’s en don’t’s, maar ook het mogelijk maken van nieuwe samenwerkingen tussen verschillende ondertekenaars. Monitoring & Evaluatiegroep De M&E-­‐groep is eind 2012 opgericht om een plan uit te werken voor het monitoren en evalueren van de uitkomsten en voortgang van het NAP II. De groep bestaat uit een verscheidenheid van NAP-­‐
ondertekenaars met kennis van Monitoring & Evaluatie en komt minimaal vier keer per jaar bijeen. Daarnaast zal via deze groep de collectieve monitoring uitgezet worden onder de NAP ondertekenaars, alsook de verzameling en analyse van de data. WO=MEN zal hierin een actieve, ondersteunende rol spelen. Daarnaast zal WO=MEN zorgen voor een sterke representatie van het maatschappelijk middenveld in de aansturing van het externe evaluatieproces (dat geleid wordt door BZ). Communicatiegroep De communicatiegroep bestaat uit een mix van NAP-­‐ondertekenaars, en waar mogelijk schuiven de communicatie-­‐experts van de verschillende ondertekenaars aan bij de bijeenkomsten van deze groep (drie keer per jaar). De focus van de groep is op het vergroten van bewustzijn in Nederland onder algemeen publiek, politici en bewindslieden, journalisten en opiniemakers. De groep besluit jaarlijks of er een NAP event georganiseerd gaat worden, en hoe hier het beste invulling aan gegeven kan worden. Het organiseren van een publieksevent sluit aan bij de subdoelstellingen van het NAP 1325 om een groter bewustzijn te creëren onder een breed publiek. Daarnaast is het streven van de groep om actief de website, Facebook en Twitter bij te houden om zo een kennis-­‐hub te worden op het gebied van 1325 in Nederland. Kennis-­‐ en onderzoeksgroep Deze groep bestaat uit de verschillende kennisinstellingen en universiteiten die aangesloten zijn bij het NAP 1325. De groep komt twee keer per jaar bijeen en kijkt daarbij naar het maken van onderlinge matches (waar relevant en mogelijk sluiten verschillende instellingen op elkaar aan). Ook wordt er gekeken hoe het werk van de leden in deze groep aansluit bij de wensen van de andere NAP-­‐ondertekenaars. 54
Projectgroep 1325 in missies In de Projectgroep 1325 in missies werken civiele organisaties samen met het Ministerie van Defensie. De groep komt zeker vijf keer per jaar bij elkaar. Daarnaast vinden er ook regelmatig bilaterale gesprekken plaats tussen WO=MEN en het Ministerie van Defensie over het belang van gender en 1325 in missies. Tijdens de voorbereidingen en uitvoering van verschillende oefeningen is de groep actief betrokken en ook wordt de groep ingezet om trainingen en presentaties te geven waar wenselijk. Als laatste zal de groep Veiligheid & Justitie (die naar verwachting in 2013 het actieplan zal ondertekenen) en de Politie Nederland gaan ondersteunen bij de implementatie van 1325 in hun werk. Het streven is dat de Projectgroep 1325 in missies, aangestuurd door WO=MEN secretariaat en haar leden, het landelijk aanspreekpunt wordt op het gebied van genderexpertise bij civiel-­‐militaire oefeningen. Wat hebben de leden hieraan? • WO=MEN zorgt voor een constructieve verstandhouding tussen NAP ondertekenaars, en tussen de WO=MEN leden en de overheid. WO=MEN komt op voor de verschillende belangen van de leden in het NAP; • Instandhouding van 4 miljoen per jaar voor concrete actie voor vrouwen in (post)conflictgebieden door leden en andere ondertekenaars; • Het vrijmaken van financiële middelen voor (kleinschalige) innovatieve niche NAP projecten in de regio; • Profilering van ledenorganisaties en hun activiteiten in het kader van het NAP tijdens het NAP publieksevent; • Non-­‐usual suspects zoals het brede Defensie en de Politie-­‐ apparaat leren van de ervaringen van leden en weten hoe om te gaan met en te luisteren naar lokale vrouwen in missiegebieden. Toekomstvisie Het Nederlandse NAP wordt internationaal erkend voor vernieuwende en effectieve samenwerking. In 2016 is er een NAP III ontwikkeld met 80 ondertekenaars, die inspringt op actuele gebeurtenissen wereldwijd, en daarbij gebruik maakt van alle aanwezige expertise binnen het NAP netwerk. Er worden concrete resultaten behaald: de participatie en leiderschapskwaliteiten van vrouwen in de NAP-­‐focuslanden zijn aanzienlijk versterkt. Het NAP draagt bij aan structurele verandering voor mannen en vrouwen in (post)conflictgebieden & transitielanden, waarbij zowel rurale als stedelijke gebieden worden bereikt. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 35.500 € 12.500 € 48.000 vrijwilligers 110 u/week = 5.720 per jaar 5.5 Gender & internationale agenda setting WO=MEN leden zetten zich in voor aandacht voor genderrechtvaardigheid op de agenda’s van Europa en de Verenigde Naties. De laatste jaren wordt de conservatieve lobby op dit terrein uitgesprokener en breder. Dit is bijzonder verontrustend. Het is daarom van groot belang dat we Europese en mondiale beleidsprocessen in de gaten blijven houden en waar mogelijk beïnvloeden. Samenwerking tussen leden en met gelijkgestemde netwerken uit de hele wereld is hierbij essentieel. 55
WO=MEN streeft naar een sterke Nederlandse inzet voor genderrechtvaardigheid bij de jaarlijkse VN Commission on the Status of Women (CSW) en in het Post-­‐2015 proces (een nieuwe agenda voor internationale ontwikkelingssamenwerking na de Millennium Development Goals). Het WO=MEN netwerk volgt de ontwikkelingen vanuit gender perspectief. Leden nemen deel aan relevante bijeenkomsten en koppelen hun bevindingen terug aan het netwerk. Samen adviseren leden beleidsmakers van verschillende ministeries om zich voor verworven rechten in te blijven zetten. WO=MEN heeft hiermee voor ogen om middels samenwerking op een efficiënte en effectieve manier de Nederlandse inzet voor genderrechtvaardigheid bij internationale fora te versterken. GENDER & INTERNATIONALE AGENDA SETTING Outcome: Gendergelijkheid en vrouwenrechten zijn sterk verankerd in agenda’s van internationale instellingen. Onder andere de Europese Unie en de Verenigde Naties. Output: Nederlandse actoren zetten zich actief in voor gendergelijkheid, vrouwenrechten en SRGR in internationale fora. BEOOGDE RESULTATEN ACTIVITEITEN INDICATOREN VERIFICATIE WIE GAAT HET UITVOEREN? Europees buitenlands beleid en Europese tenders hebben oog voor gender. In kaart brengen van actoren in Brussel Deelname aan CONCORD gender werkgroep Briefing bijeenkomsten met Members of European Parliament (MEPs). Kennisuitwisseling met Europese wetenschappelijke bureaus, zoals EIGE 2 adviesstukken over genderrechtvaardig
heid en Europees beleid. 5 bijeenkomsten met vertegenwoordiger
s EP. Een uitgewerkt visie/werkplan Aantal bijeenkomsten. Aantal adviesstukken. Secretariaat in samenwerking met leden 56
Gendergelijkheid, vrouwenrechten en SRGR zijn sterk verankerd in de brede VN agenda, inclusief Post-­‐
MDG/2015 Volgen van de actualiteiten en bijdragen aan visieontwikkeling m.b.t. de Post-­‐
MDG/2015 agenda. Faciliteren van discussies en bijeenkomsten in Nederland. Uitwisseling met internationale actoren. Informeren en mobiliseren van media en opiniemakers >1 visiedocument, zowel Nederlands-­‐ als Engelstalig, over gendergelijkheid en vrouwenrechten op de Post-­‐2015 agenda. >80 uitwisselingen per email, telefoon en Skype met organisaties in Nederland, Europa en wereldwijd. >2 artikelen in landelijke media Aantal Secretariaat in bijeenkomsten. samenwerking met leden Aantal e-­‐mails, telefoontjes en Skype calls. Artikelen in kranten, tijdschriften, websites en andere media De jaarlijkse UN Commission on the Status of Women (CSW) komt met een genderrecht-­‐
vaardige slotverklaring. Alliantievorming met pro-­‐gender actoren en agenda setting. Samenwerking met Nederlandse en internationale organisaties (o.a. AWID en IAW). Rapportage, briefings, aanbevelingen en suggesties voor ‘agreed language’. Informatievoor-­‐
ziening naar de achterban in Nederland via blogging en informeren media en opiniemakers >5 voorbereidende bijeenkomsten maatschappelijk middenveld. 1 briefing bijeenkomst en 1 debriefing bijeenkomst met de regeringsdelegatie. 1 set aanbevelingen aan de Nederlandse regeringsdelegatie . >30 blogposts, nieuwsartikelen op de website, verwijzingen >100 uitwisselingen per email, telefoon en Skype met organisaties in Nederland, Europa en wereldwijd. Op Facebook en tweets. Aantal Secretariaat in bijeenkomsten. samenwerking met leden Aantal aanbevelingen en lobbystukken. Aantal blogposts, nieuwsartikelen, Facebook posts en tweets. Aantal e-­‐mails, telefoontjes, Skype calls. 57
Nederlandse stem wordt gehoord binnen CEDAW Deelname aan de kerngroep van het Netwerk VN Vrouwenverdrag. Verspreiding van informatie rondom CEDAW. Participatie in > 5 bijeenkomsten. > 3 gecoördineerde brieven. Aantal bijeenkomsten. Aantal brieven. Secretariaat Aansluiten actualiteit Media monitoring & coverage voor ‘rapid action’ Actieve twitter, facebook posts, website Twitter, facebook, WO=MEN website Secretariaat NB: WO=MEN reserveert onder elke strategie ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit (aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes), omdat dat een belangrijk deel van het succes van het WO=MEN netwerk behelst (zie hoofdstuk 1.4: Kracht van WO=MEN). Activiteiten Europa Tachtig procent van de nieuwe wetgeving komt uit de Europese Unie. Ook is de EU wereldwijd de grootste multilaterale donor en is Europa de grootste handelspartner van Afrika. Het is daarom cruciaal dat gender hoog op de Europese agenda blijft staan. Vanaf 2013 wordt de European External Action Service vormgegeven, zowel qua beleid als budgetten. WO=MEN leden richten zich in adviesstukken, briefings en bijeenkomsten met name op Europarlementariërs, met leden en genderexperts die ook actief zijn op EU-­‐niveau. WO=MEN heeft behoefte aan een partner in Brussel die agenda setting door leden op Europees niveau mogelijk maakt. WO=MEN participeert in het CONCORD gender netwerk waarin o.a. kennis wordt uitgewisseld over de invloed van de Europese crisis op vrouwen in het mondiale Zuiden. Het WO=MEN secretariaat ondersteunt, desgewenst, leden die zich inzetten om genderrechtvaardigheid op de agenda van de Raad van Europa te krijgen. Verenigde Naties Er is een wereldwijd, mobiliserend, energie-­‐gevend proces nodig om genderrechtvaardigheid centraal op de agenda voor internationale samenwerking te krijgen en houden. WO=MEN leden dragen via diverse netwerken bij aan reflectie over gendergelijkheid en vrouwenrechten in internationale fora. Leden volgen en delen de ontwikkelingen bij de Verenigde Naties (VN), met specifieke aandacht voor genderrechtvaardigheid. Netwerkleden nemen deel aan relevante bijeenkomsten op VN-­‐niveau en koppelen hun bevindingen terug aan het netwerk. Daarnaast richt WO=MEN zich met leden op media en opiniemakers om doelen op VN-­‐niveau te bereiken. Post-­‐MDG/2015 In 2015 is het 20 jaar geleden dat het Beijing Platform for Action (BPfA) werd aangenomen (Beijing+20). In 2015 verstrijkt tevens de termijn voor het behalen van de Millennium Development Goals (MDGs). Op dit moment wordt onderhandeld over een nieuw internationaal kader voor ontwikkeling en duurzaamheid als opvolging voor de huidige MDGs: de “Post-­‐2015” agenda. Dit proces convergeert met de ontwikkeling van een reeks Sustainable Development Goals (SDGs) zoals afgesproken tijdens Rio+20. Internationale organisaties verenigingen zich om vrouwenrechten en gendergelijkheid te waarborgen en goed te verankeren in de Post-­‐2015 agenda. WO=MEN organiseert consultaties met het maatschappelijk middenveld om positie te bepalen voor genderrechtvaardigheid, schrijft hierover lobby papers en deelt deze breed met Nederlandse en internationale beleidsmakers. 58
UN Commission on the Status of Women (CSW) De jaarlijkse bijeenkomsten van de Commission on the Status of Women (CSW) op het VN-­‐
hoofdkantoor in New York zijn een uitgelezen moment om nieuwe kennis en contacten op te doen voor agenda setting. In 2014 is de CSW nauw verbonden aan het Post-­‐2015 proces, omdat het thema “Challenges and achievements in the implementation of the Millennium Development Goals for women and girls” is. Het WO=MEN secretariaat is een van de organisatoren van de jaarlijkse voorbereidingsbriefing en verzorgt na afloop een debriefing voor het Nederlands maatschappelijk middenveld. Leden formuleren aanbevelingen voor de Nederlandse regeringsdelegatie die ook internationaal worden gedeeld. Daarbij wordt nauw samengewerkt met Nederlandse en internationale netwerken, zoals Atria en AWID. De afgevaardigde(n) van WO=MEN houden de achterban dagelijks op de hoogte van de ontwikkelingen in New York via de blog womeninnewyork.blogspot.com en via sociale media. Ook wordt ingezet op aandacht voor gender in internationale beleidsvorming in de media. Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women (CEDAW) De Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, die in 1979 werd aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN, is nog steeds een van de belangrijkste middelen voor lobby op het terrein van vrouwenrechten. WO=MEN is lid van de kerngroep van het Netwerk VN Vrouwenverdrag (Dutch CEDAW Network) en ondersteunt de gezamenlijke organisatie van bijeenkomsten met experts. Alliantievorming en samenwerking WO=MEN leden hebben belangrijke relaties opgebouwd met internationale organisaties. Samen proberen wij om gendergelijkheid, vrouwenrechten en SRGR hoog op de mondiale agenda’s te houden. WO=MEN werkt nauw samen met leden en partners om het Nederlands maatschappelijk middenveld te organiseren en vertegenwoordigen rondom gendergelijkheid en vrouwenrechten in het Post-­‐2015 proces. Door samenwerking te versterken tussen pro-­‐gender en gematigde organisaties, processen te volgen en achter de schermen de gender-­‐agenda te delen – zowel tijdens het proces van formulering, als straks tijdens de eerste jaren van uitwerking in de praktijk en implementatie. WO=MEN onderhoudt contacten met relevante leden en partner organisaties uit het netwerk (o.a. progressieve zusters van Katholieke orders en congregaties, zuster-­‐netwerken in Oost-­‐Europa, de MENA en Zuidelijk Afrika). Om goed beslagen ten ijs te komen is het essentieel om goed te weten wat onze agenda voor gendergelijkheid en vrouwenrechten precies inhoudt (agenda setting) en wat we nu juist niet willen dat in de Post-­‐2015 agenda wordt opgenomen. WO=MEN leden brengen dit in kaart, analyseren en delen deze informatie breed met de Nederlandse en internationale achterban, waaronder via sociale media -­‐ met blogs en Tweets -­‐ als door het informeren en mobiliseren van (internationale) media en opiniemakers. 59
Wat hebben leden hieraan? Door de Nederlandse inzet voor genderrechtvaardigheid op VN-­‐niveau te coördineren zorgt WO=MEN ervoor dat: • Leden inzicht blijven houden in de recente ontwikkelingen op het terrein van internationale genderrechtvaardigheid; • Doelen effectiever en efficiënter worden bereikt doordat inspanningen (tijd en geld) per organisatie dubbelwerk wordt voorkomen; • De Nederlandse stem doorklinkt in internationale fora; • De Nederlandse overheid wordt geadviseerd en gestimuleerd zich voor verworven rechten in te blijven zetten. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 30.000 € 10.000 € 40.000 vrijwilligers 40 u/week = 2.080 per jaar 5.6 Overige thema’s Overige thema’s waarop WO=MEN leden werkzaam zijn: • Gender based violence: de meest grove schending van vrouwenrechten is geweld in vele vormen jegens hen omdat ze vrouw zijn. Hieraan kan niet voorbij worden gegaan. Een belangrijk onderwerp in de lobby voor het brede genderbeleid. WO=MEN benadrukt daarbij de rol die vrouwen zelf tegen geweld kunnen spelen, alsook de rollen van mannen als voorvechters van genderrechtvaardigheid. • Landbouw, voedselzekerheid en kleinschalige boerinnen: sterk verbonden aan speerpunten van het Nederlandse OS-­‐beleid ‘voedselzekerheid’ en ‘water’, waarop een aantal WO=MEN leden zeer actief is. Dit is een geïntegreerd thema in de lobby voor het brede genderbeleid, en vaak onderwerp van gerichte acties bijvoorbeeld bij debatten in de Tweede Kamer. • Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten, door samenwerking met de SRGR Alliantie waarvan veel partners lid zijn van WO=MEN. Het thema komt vooral naar voren bij activiteiten rondom de VN, waar met name seksuele rechten een zeer heet hangijzer is. • Kinderrechten en gender: veel organisaties met een focus op de rechten en het welzijn van kinderen richten zich steeds vaker specifiek op meisjes, en hebben zich in afgelopen jaren bij WO=MEN aangesloten. De thematiek wordt aangekaart door diversiteit en specifieke verschillen tussen generaties te benoemen. • LGBTQ en genderrechtvaardigheid: de strijd voor rechten van homseksuelen, lesbiennes, biseksuelen, trasngenders en ‘questioning’ kent overeenkomsten met de strijd voor vrouwenrechten. Gender identiteiten en seksuele oriëntaties (SOGI) zijn een centraal concept in het werk van LGBTQ-­‐organisaties. Met name bij VN activiteiten worden allianties met LGBTQ activisten gelegd. • Communicatie & media • Gender & ICT Voorwaarden voor uitwerken van nieuwe thema’s naar structurele activiteiten zijn: • Het thema past inhoudelijk en strategisch bij de doelen van WO=MEN; • Er zijn minimaal vijf actief betrokken leden; • Het thema wordt getrokken door een voorzitter uit het netwerk. 60
5.7 Inspringen op actualiteiten Van de val van het Kabinet in 2012 tot het op de tocht staan van het internationale genderbeleid en –budget. Van de arrestatie van Femen-­‐
activiste Amina & de Anti-­‐Harassment wetgeving in Egypte. Vanuit haar watchdog-­‐rol springen WO=MEN leden vaak in de bres. En het inspringen op actualiteiten is natuurlijk niet voorspelbaar of van tevoren in te plannen. WO=MEN past zich aan in de voortdurend snel veranderende context en kansen en bedreigingen die daarbij horen. WO=MEN reserveert daarom middelen om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit. Soms bieden zich plotselinge kansen die WO=MEN leden aan kunnen wenden om aandacht voor genderrechtvaardigheid te vragen en is rapid action vereist. Soms is er ook sprake van plotselinge bedreigingen, waarbij een snelle actie nodig is om eerdere verworvenheden te verdedigen. Of er zijn actuele behoeftes zoals bij omwentelingen in de MENA-­‐regio. Bij deze activiteiten wordt het netwerk gemobiliseerd en vraagt het secretariaat input aan leden die specifieke expertise over een bepaald onderwerp hebben. Zie track record voor acties waarin WO=MEN inspringt op actualiteiten voor genderrechtvaardigheid, zoals Blijf van haar lijf #Egypte en de flash mob voor Pussy Riot. Kosten bureau Out of pocket Totaal € 25.500 € 5.000 € 30.500 vrijwilligers 40 u/week = 2.080 per jaar 61
6. FINANCIEEL 6.1 Algemeen Het WO=MEN netwerk is er met verve in geslaagd om haar inkomstenbronnen te diversifiëren. Daarnaast zijn de inkomsten in de afgelopen jaren bijna verdrievoudigd (2009: 210k naar 2012: 622k), door o.a.: • Een groeiend aantal leden: van 60 naar 160 in 3 jaar; • Een opdracht voor een belangrijke operatie van het Ministerie van Defensie; • Inkomsten van nieuwe donoren als het Ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschap, bedrijven als KPMG (o.a. in-­‐kind steun met advies, netwerken en meubilair) en niet alleen meer van ontwikkelingsorganisaties (zie hieronder de pie-­‐chart met vergelijking tussen 2010 en 2012). • De verhuizing naar een groter kantoor met gesloten beurs, mede dankzij de Schiphol Groep. Echter, door de vele bezuinigen hebben wij deze lijn nog niet volledig kunnen doortrekken en volledige financiële onafhankelijkheid kunnen bereiken. WO=MEN wil haar financiële basis blijven vormgeven door een tweezijdige strategie. Enerzijds zullen donoren, waaronder Cordaid, weer worden benaderd voor een meerjaren-­‐bijdrage. Tegelijkertijd wordt ingezet op bijdragen van ontwikkelingsorganisaties, ledenbijdragen, internationale fondsen en het bedrijfsleven. Daarnaast zullen er ook meer projectovereenkomsten worden gesloten. 6.2 Ledenbijdrage Het lidmaatschap van WO=MEN is niet alleen een uitdrukking van verbondenheid van leden aan de vereniging en het netwerk, maar ook een zeer belangrijke financieringsstroom in de vorm van de ledenbijdrage. Deze contributieopbrengst zet WO=MEN in om leden te ondersteunen bij innovatieve activiteiten en voor het opbouwen van reserves ten behoeve van de continuïteit van de vereniging. Leden leveren ook bijdragen zoals tijd, een eigen bijdrage aan reiskosten en ter beschikking gestelde vergaderruimtes. Leden kunnen in principe altijd gratis deelnemen aan de activiteiten van WO=MEN. Niet-­‐leden zullen af en toe om een kleine bijdrage gevraagd worden als ze willen deelnemen aan WO=MEN activiteiten. Deze bijdragen maken in de begroting deel uit van de ledenbijdragen. 6.3 Institutionele/structurele financiering WO=MEN streeft ernaar om met donoren een overeenkomst voor langere termijn aan te gaan. Deze financiering is gekoppeld aan de jaarlijkse werkplannen waarin het strategisch plan geoperationaliseerd is. Rapportage vindt plaats via het jaarverslag waarin de voortgang van het strategisch plan en de financiële bestedingen beschreven worden. Om afhankelijkheid van een kleine groep donoren te voorkomen worden overeenkomsten op de lange termijn aangegaan, het ledenbestand verbreed, duidelijke afspraken gemaakt over eventuele belangenverstrengeling, projectfinanciering ingezet waar mogelijk en wenselijk en adequate reserves opgebouwd. Ook institutionele financiering kan voor innovatiedoeleinden gebruikt worden, zolang hiervoor binnen de financieringsvoorwaarden van de donor ruimte bestaat. 6.4 Projectfinanciering Projectfinanciering leent zich met name voor duidelijk afgebakende projecten met een beperkte tijdsduur. WO=MEN streeft er daarom naar om de verschillende projecten in het werkplan goed af te bakenen, zodat het makkelijker is om projectfinanciering aan te vragen. Vooral nieuwe projecten die in samenwerking met (groepen) leden worden opgezet en die tot doel hebben een brede doelgroep te bereiken, lenen zich voor projectfinanciering. 62
6.5 Samenwerking op maat WO=MEN is een sterk netwerk, heeft een goede naam en een unieke positie. Organisaties met vragen en behoeften aan advies en training weten WO=MEN steeds vaker daarvoor te vinden. Advies op maat kan bij uitstek worden geleverd door samenwerking met organisaties en experts die lid zijn van het netwerk. Het secretariaat heeft advies gevraagd aan leden en heeft een pro-­‐bono organisatie scan gekregen van KPMG, om te bekijken hoe beter op deze kansen zou kunnen worden ingesprongen. In navolging hiervan gaat het bestuur onderzoeken hoe aan deze ‘individuele’ vragen gehoor kan worden gegeven. Doel hiervan is om het netwerk te versterken en meer impact voor gender gelijkheid te generen. 6.6 Toekomstvisie WO=MEN werkt aan verdere financiële duurzaamheid en verzelfstandiging, op de volgende manieren: Voor wat betreft de ledenbijdrage: • De komende jaren meer leden werven, voor een hogere contributie opbrengst. Zoals in de SWOT-­‐analyse naar voren komt, wordt ook gekeken naar alternatieve of additionele bijdragen van leden, partners en lid-­‐organisaties; Ten aanzien van de institutionele/structurele financiering: • Bijdragen van een aantal instellingen als het Ministerie van OC&W, Defensie en Veiligheid & Justitie, EU, US State Department; • 15 grote organisaties die basisbijdrage aan netwerk geven (ca. € 25.000); Met betrekking tot projectfinanciering: • Voor incidentele en eenmalige (thematisch gebonden) activiteiten gerichte bijdragen vragen • Daarnaast in toenemende mate een beroep doen op bedrijven om gratis diensten of middelen te leveren (computers, ICT, vormgeving, communicatie, drukwerk, etc.); Tot slot advies op maat: • Advies op maat zal in de toekomst een inkomstenbron vormen voor WO=MEN. Het bestuur gaat onderzoeken hoe aan deze ‘individuele’ vragen gehoor kan worden gegeven. 63
Jaarplan
Begroting
Begroting WO=MEN
2014
Inkomsten
Cordaid
Oxfam Novib
Hivos
ICCO
Ministerie van Buitenlandse Zaken
OCW
Defensie
V&J
Thema bijdragen
(Ontwikkelings)organisaties
taakstellend/Gemeente
70,000
50,000
75,000
45,000
270,000
60,000
30,000
10,000
30,000
10,000
20,000
Subsidies totaal
670,000
Ledenbijdrage
Institutioneel
Individueel
60,000
4,000
Ledenbijdrage totaal
64,000
Totaal inkomsten
734,000
Uitgaven
1 Matchmaking en kennisuitwisseling
2 Lobby
75,000
140,000
3 Voorlichting
91,000
4 Kennis Economische rechtvaardigheid
democratische transitie
Vrede en Veiligheid
Internationaal
Overige Thema's
Actualiteiten
54,500
50,000
83,500
40,000
30,500
564,500
5 Organisatie
ALV's en beleid
professionalisering
20,000
25,000
6 Bureau
Telefoon
Verzekering
Accountant
Administratie
Automatisering
Papier
Porti
Huur
Diverse huisvesting
Bestuur
Organisatie totaal
5,000
15,000
5,000
5,000
10,000
4,000
500
23,000
4,000
5,000
121,500
7 Fondsenwerving en bedrijven
Uitwerking nieuw financieringsmodus
Totaal uitgaven
Resultaat
20,000
15,000
721,000
13,000
7. ORGANISATIE & MANAGEMENT In dit hoofdstuk lichten we toe hoe het WO=MEN netwerk zichzelf en haar verschillende werkzaamheden organiseert. 7.1 Organisatie WO=MEN is een vereniging bestaande uit 170 leden (en groeiende), een bestuur en een secretariaat. Actieve samenwerking tussen de organisatie (secretariaat en bestuur), de brede achterban van leden en de brede contacten en partners van WO=MEN leden is nodig om de doelstellingen van het netwerk te kunnen realiseren. Leden Leden hebben een belangrijke stem in de strategieën en activiteiten die het WO=MEN netwerk ontplooit. Leden delen actief hun kennis in werkgroepen, subnetwerken en tijdens bijeenkomsten, voor specifieke vragen of gelegenheidsacties op actuele thema’s. Daarnaast hebben leden een profiel op de WO=MEN website waarop duidelijk te zien is wat hun expertise is op thema’s en activiteiten, zodat vraag en aanbod gemakkelijk bij elkaar kunnen komen. Zie het overzicht van leden per juni 2013 (organisaties en individuen) om een indruk te krijgen van de expertise die het platform rijk is. Binnen werk-­‐ of themagroepen zijn verschillende taakverdelingen mogelijk: • Het secretariaat is inhoudelijk trekker voor het schrijven van brieven & analyses; 65
Een of meer leden trekken de groep op inhoudelijk gebied, en WO=MEN vervult de tol van technisch secretaris. Binnen de groep wordt afgestemd welke rol van het secretariaat van WO=MEN wordt verwacht. Daar waar veel inzet wordt verwacht worden de leden om een additionele bijdrage gevraagd. ALV Tweemaal per jaar vindt een algemene ledenvergadering plaats (ALV). Tijdens de ALV in het voorjaar legt het bestuur verantwoording af over het afgelopen jaar en beoordeelt de ALV het jaarverslag en de jaarrekening. Tijdens de ALV in het najaar worden het werkplan en de begroting voor het komende jaar onder de loep genomen. Ook vinden bestuursverkiezingen tijdens de ALV plaats. De ALV is de plek om met elkaar na te denken over de richting van WO=MEN, de prioriteiten en lacunes te signaleren, nieuwe initiatieven te starten en collega’s te wijzen op interessante ontwikkelingen. In toenemende mate wordt de ALV ook gebruikt voor match making en kennisuitwisseling, bijvoorbeeld door speeddate-­‐sessies of een Lagerhuis debat. •
66
Figuur 3: Organogram WO=MEN Bestuur Het bestuur vertegenwoordigt de vereniging. Het bestuur bestaat uit minimaal vier en maximaal negen leden. De leden van het bestuur zijn nauw betrokken bij zowel het secretariaat als het netwerk, tegelijkertijd hebben ze een controlerende en sturende functie. Het bestuur versterkt het netwerk met professionals uit diverse disciplines. Door de breedte wordt tunnelvisie voorkomen. Waar mogelijk wonen bestuursleden werkgroep vergaderingen en bijeenkomsten bij. Het bestuur heeft een belangrijke antennefunctie: waar liggen nieuwe kansen voor de leden van WO=MEN, wat zijn (potentiële) risico’s, welke nieuwe actoren moeten er bij het netwerk worden betrokken? Ook in de komende jaren zal het bestuur zich inzetten voor een inhoudelijk sterk en efficiënt netwerk. Bestuursleden -­‐ samenstelling sinds ALV 18 april 2013: • Bas van Bergeijk, Voorzitter ad interim, Penningmeester • Alide Roerink, Secretaris • Godelieve van Heteren, Algemeen Bestuurslid • Thirza Bronner, Algemeen Bestuurslid • Christy Hoefnagels, Algemeen Bestuurslid • Margriet van der Linden, Algemeen Bestuurslid • Anouka van Eerdewijk, Algemeen Bestuurslid Secretariaat Alle activiteiten die door het WO=MEN secretariaat worden uitgevoerd zijn erop gericht het netwerk verder op te bouwen en te versterken, voor maximale impact op genderrechtvaardigheid. Het WO=MEN secretariaat is een spil in het web. 67
De belangrijkste taken van het secretariaat zijn geïnteresseerden, experts en belanghebbenden identificeren en hen met elkaar in contact brengen (matchmaking); informeren over beleidsontwikkelingen en actualiteiten; het stimuleren van kennisoverdracht tussen leden; mobiliseren en het coördineren van (collectieve) acties in samenwerking met leden. Het lean & mean principe van faciliteren van samenwerking tussen organisaties en individuen heeft behalve efficiëntie in praktische en kennisinhoudelijke zin, ook tot doel ownership van leden te bevorderen. De ervaring met thema’s als gender in de Arabische lente leert dat leden zeer goed in staat zijn om een thema te trekken: het secretariaat zorgt voor de juiste contacten, samenbrenging en timing. En heel praktisch: het WO=MEN secretariaat heeft een eigen vergaderruimte, met ruime gelegenheid voor leden om samen te komen, zelf een bijeenkomst te organiseren, of om tussen bijeenkomsten in Den Haag door een tijdelijke werkplek te vinden. Vaste medewerkers secretariaat: • Elisabeth van der Steenhoven, Directeur secretariaat • Cornelieke Keizer, Beleidsmedewerker Lobby • Joni van de Sand, Beleidsmedewerker Beleidsontwikkeling, netwerk & leden, gender & internationale agenda setting (VN & EU) • Sophie Kesselaar, Beleidsmedewerker Gender, vrede & veiligheid; gender en economische rechtvaardigheid • Gemma Franke, Communicatie & Fondsenwerving • Davy Erwich, Financiën & Bedrijfsvoering Naast de vaste medewerkers werkt het secretariaat met een flexibele kracht en vaste vrijwilligers, voor zover de capaciteit dat toelaat. Duurzaamheid Duurzame groei van het netwerk en professionalisering van de organisatie blijven de komende jaren aandachtspunten voor het platform. Zo hebben een aantal bedrijven (Schiphol Groep, Puur Advies -­‐ onderdeel van KPMG) WO=MEN gratis begeleid in de professionalisering op een aantal terreinen: • De taakverdeling binnen het secretariaat; en tussen het secretariaat, het bestuur en de leden; • Het brengen van meer helderheid en soliditeit in de financiën; • Meer duidelijkheid en effectiviteit creëren in de tijdsverdeling. Daarnaast is de bezetting van het WO=MEN secretariaat het afgelopen jaar verduurzaamd. Tot voor kort wisselde de samenstelling regelmatig. Echter, voor het platform is kennis, zowel institutioneel en organisatorisch als inhoudelijk over genderrechtvaardigheid en verschillende thema’s, essentieel om het werk voort te zetten. Het is daarom belangrijk om deze kennis te consolideren in mensen. Door de inzet op senior beleidsmedwerkers, goede taakafbakening en ruimte voor ontwikkeling wordt de bezetting van het secretariaat verduurzaamd. Diversiteitsmanagement Het WO=MEN secretariaat en bestuur streven bewust naar een evenwichtige samenstelling in sekse, culturele achtergrond en leeftijd. 7.2 Planning, Monitoring & Evaluatie Een belangrijk deel van het PM&E mechanisme bestaat uit het consulteren van leden en goedkeuring van het jaarplan en jaarverslag door de leden. WO=MEN is een lerende organisatie. (Meer)jaarplannen worden gebruikt om strategische keuzes te maken in werkzaamheden, om te monitoren en evalueren of doelen behaald zijn, en om toekomstige plannen aan te kunnen passen. 68
Daarnaast is er ruimte om activiteiten op te zetten die aansluiten bij de actualiteit, zoals aansluiten bij kansen, risico’s, of actuele behoeftes. Planning Het WO=MEN secretariaat stelt met input van de leden een meerjarenplan op. Het huidige meerjarenplan Sustaining Gender -­‐ Reinventing Ourselves loopt van 2012-­‐2015. Hiervoor zijn twee bijeenkomsten geweest waarbij leden (zowel de individuele als institutionele) feedback hebben gegeven op de plannen voor die periode. Tijdens deze plenaire consultaties stonden drie vragen centraal: ‘wat gaat goed? wat kan beter? en hoe kan het WO=MEN netwerk jou(w organisatie) ondersteunen deze doelen te bereiken?’ Op basis van de input van de leden zijn de visie en missie van het netwerk aangescherpt en zijn de strategieën en activiteiten nader uitgewerkt. Daarnaast zijn het secretariaat en het bestuur in 2012 gestart met heidagen om te reflecteren op de kernactiviteiten van WO=MEN en na te denken over de besluitvormingsprocessen rondom verzoeken waaraan wel/niet voldaan kan worden. Op grond van het meerjarenplan schrijft het secretariaat van WO=MEN jaarlijks een jaarplan. De eerste draft wordt tijdens de ALV in het najaar voorgelegd aan de leden. Daarbij is ruimte voor het bijsturen op basis van behaalde resultaten en op relevante ontwikkelingen. In het jaarplan worden de doelstellingen SMART geformuleerd, met daarin verwachte output, activiteiten en indicatoren. In de Theory of Change modellen in elk hoofdstuk worden indicatoren gebruikt waar we in 2014 willen staan. Vanaf dat jaar zullen we elk jaar een bijgesteld (aan behaalde resultaten en actualiteit) jaarplan indienen. 69
Rapportage Het WO=MEN secretariaat maakt jaarlijks een rapportage. In dit jaarverslag worden de voortgang van de geplande activiteiten en doelen beschreven en de financiële bestedingen. Deze wordt tijdens de ALV in het voorjaar aan de leden voorgelegd en indien nodig aangepast, alvorens deze onder de leden en donoren wordt verspreid. Monitoring & evaluatie Op basis van de Theory of Change modellen in de jaarplannen worden beoogde resultaten gemonitord en geëvalueerd. Zijn beoogde resultaten bereikt? Is bijsturen nodig? Gepland staan een monitoring report geschreven met behulp van externe consultant(s) eind 2015 en een externe evaluatie voor eind 2016. In de toekomst wil het WO=MEN netwerk -­‐ naast de meer kwantitatieve methode van indicatoren uit de Theory of Change modellen – gebruik maken van de kwalitatieve Most Significant Change techniek om de complexe veranderingsprocessen waarvan we deel uitmaken te monitoren en evalueren. Dit houdt in dat alle mogelijke stakeholders van WO=MEN betrokken worden in de evaluatie op basis van een participatory approach met een focus op de impact van interventies op individuen uit de doelgroep door middel van most significant change stories. Deze verhalen dienen als input voor stakeholder groepsdiscussies. Een belangrijk aspect hierbij is leren om toekomstige activiteiten beter te kunnen vormgeven. Daarnaast organiseert het WO=MEN secretariaat regelmatig ledenconsultaties, met veel ruimte voor suggesties voor innovatie en actualiteiten. Op basis van de input van de leden worden strategieën ontwikkeld. De laatste ledenconsultatie vond plaats in het najaar van 2013. 70
Afkortingen ALV AWID BPfA BZ BIV CEDAW CSW DDE DG BEB DSH DSO DVB EU FGM FIF FMO IAW IFOR IS LGBTQ MDGs MENA MEP MFO MFS MKB MU MVO NAP NGO OESO PM&E SDGs SRGR VN WECF WG WILPF WO=MEN ZZP’er Algemene Ledenvergadering Association for Women’s Rights in Development Beijing Platform for Action Buitenlandse Zaken Budget Internationale Veiligheid Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women Commission on the Status of Women Directie Duurzame Economische Ontwikkeling (DDE) Directoraat-­‐Generaal Buitenlandse Economische Betrekkingen Directie Stabiliteit en Humanitaire Hulp Directie Sociale Ontwikkeling Directie Veiligheidsbeleid Europese Unie Female Genital Mutilation Female Investment Fund Entrepreneurial Development Bank International Alliance of Women International Fellowship of Reconciliation Internationale Samenwerking Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender & Questioning Millenium Development Goals Midden-­‐Oosten en Noord-­‐Afrika Members of European Parliament Medefinancieringsorganisatie Medefinancieringsstelsel Midden-­‐ en Kleinbedrijf Member Update Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Nationaal Actieplan Non-­‐Gouvernementele Organisatie Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Planning, Monitoring en Evaluatie Sustainable Development Goals Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten Verenigde Naties Women in Europe for a Common Future Werkgroep Women’s International League for Peace and Freedom Women Equals Men Zelfstandige Zonder Personeel 71
WO=MEN, Dutch Gender Platform
Korte Poten 9B
2511 EB Den Haag
Tel. 070 392 31 06
www.wo-men.nl
@genderplatform
genderplatform
Groups - WO=MEN Dutch Gender Platform