Elke MJO-noot is een Reinders-noot

DE STENTOR ZATERDAG 27 SEPTEMBER 2014
De Stentor 27/09/2014
Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page
SPECTRUM 15
Page : U15
Elke MJO-noot is een Reinders-noot
Op 1 oktober viert het vermaarde Millennium Jazz Orchestra
(MJO) in het piepkleine theater
Bouwkunde in Deventer dat het
deze locatie een kwart eeuw zijn
thuisbasis mag noemen.
door Hans Invernizzi
„E
gotrippers horen niet thuis in het
Millennium Jazz Orchestra. Deze bigband is echt een collectief, een vriendenclub.” Voor orkestleider, arrangeur en componist Joan Reinders (55) uit Hardenberg is alles wat hij voor Millennium doet liefdewerk, oud papier. Geld speelt letterlijk geen rol.
Ook de professionele musici spelen voor hun lol in
het MJO. De passie voor jazz brengt orkestleden en
dirigent er toe maandelijks naar Bouwkunde in Deventer te reizen. De samenwerking met dat vestzaktheater duurt al vijfentwintig jaar.
Reinders: „Bouwkunde is krap, maar lijkt voor ons
gemaakt. Je zit dicht op elkaar en daardoor ga je gezamenlijker klinken. Het is voor mij een laboratorium waar ik dingen uit kan proberen.” Iedere eerste woensdag van de maand treedt MJO in Bouwkunde op voor een jazzminnend publiek van een
man of zestig. Reinders nodigt met grote regelmaat
solisten van internationale naam en faam uit. De zeventien bandleden en hun aanvoerder reizen uit
heel Nederland en zelfs uit Duitsland naar Deventer. Reinders: „Er geldt een onuitgesproken afspraak: iedereen is er altijd - en anders regel je een
vervanger.”
De betrouwbaarheid van de muzikanten wortelt in
Copyright (c)2014 De Stentor 27/09/2014
de oorsprong van de band. De precieze oprichtingsdatum weet Reinders niet, maar zeker is dat
MJO in de jaren zeventig begon als het amateurorkest Big Barchem Band. Een nuchtere club
Achterhoekers uit het Gelderse dorp. Vanaf
dag één was het devies: we doen dit samen.
Na de entree van Reinders in 1985 transformeerde de groep richting een bigband, met
hoofdzakelijk beroepsmusici en enkele liefhebbers die niet voor professionals onderdoen.
Elke noot die Millennium speelt is er een van
Reinders. Hij beschouwt het orkest als zijn instrument en stem en leeft zich uit in gewaagde arrangementen en eigen composities. De mannen
van de band werken graag mee. Onder Reinders’ directie steeg het niveau snel. Joan bracht zijn liefde
voor de bigbandjazz van Amerikaanse grootheden
als Count Basie en Thad Jones mee. „Jones is mijn
held. Hij begon bij Basie, maar is verder gegaan qua
ritmiek en harmonieën. Zijn invloed hoor je terug
in al mijn werk.”
O
pgegroeid met klassieke muziek en gepokt
en gemazeld in de harmonie- en fanfarewereld ontdekte trombonist Reinders de
jazz pas eind jaren zeventig op het Zwolse conservatorium. Voor de jonge Gramsberger ging er een
compleet nieuwe wereld open. Binnen de kortste
keren speelde Reinders in toonaangevende orkesten als de Skymasters, het VARA Dansorkest en Metropole Orkest. Inmiddels is Joan, die zijn brood verdient als docent bij ArtEZ, een veelgevraagd arrangeur. In april gaat hij een week werken met de topbigband van de Westdeutscher Rundfunk (WDR).
Reinders legt de lat altijd hoog. „Ik heb niet gebroken met de bigbandtraditie; wel zoek ik de grenzen
van het genre op. Ik experimenteer met verrassende wendingen. Hoewel een stuk voor mij altijd een
eenheid moet blijven, is er ruimte om te improviseren. Ik wil wel dat iemand improviseert in dienst
van het stuk. Dan past het binnen de vorm die ik
heb bedacht. De solo’s zijn gepland. Ik heb bij het
schrijven de solisten in mijn achterhoofd. Ik ben
strikt in wat ik wil horen, maar de solisten hebben
alle vrijheid.”
De naam Big Barchem Band bleek eind vorige eeuw
niet meer te matchen met de ambities van Reinders. „Mensen dachten dat het een boerenkapel
was. Het imago was dat van een provinciaal bandje.
Men boekte ons niet. Ik moest iets aan die beeldvorming doen. Er was weerstand tegen de naam Millennium Jazz Orchestra, maar ik heb de knoop doorgehakt.” De wereldse uitstraling legde het orkest
geen windeieren. Het trok de aandacht van een
keur aan (inter)nationale jazznamen met wie MJO
optrad en cd’s opnam. Reinders ontving in 2003
voor zijn inspanningen voor de jazz de prestigieuze
Peter Schilperoort Award.
Op de laatste twee MJO-albums, Pretty Pumps uit
2010 en Safety Zone, dat 1 oktober wordt gepresenteerd, horen we alleen de band. Reinders wilde er
voor honderd procent zijn platen van maken. Safety
Zone is Joans meest avontuurlijke productie. „Je
kunt als componist niet in veilig gebied blijven.
Dan ga je je herhalen. Je moet uit je safety zone durven springen. Het orkest is op deze cd net een turbulente grote stad. Er gebeurt van alles; er komt
steeds iets nieuws op je af. Er zijn echter ook momenten dat je kan bijkomen. Je waant je dan op een
stille landweg. En de goede luisteraar hoort dat ik
van Mahler houd.”
Reinders, die in 2005 een ernstige hersenbloeding
kreeg, maar snel en volledig herstelde, barst nog
van de plannen. In seizoen 2015-2016 gaat hij het
MJO uitbreiden tot harmonieorkest, zodat musici
uit de hafabra-hoek kunnen horen hoe je moet
swingen. „Het moet een authentieke ontmoeting
tussen jazz en hafabra opleveren.” In seizoen
2016-2017 wil Reinders samenwerken met strijkers.
„Maar verwacht geen rare cross-overs. Bach als
swing spelen, dat vind ik helemaal niets. En we
worden ook niet commercieel. Voor de volgende cd
gaan we gewoon weer sparen.”
www.millenniumjazzorchestra.nl
September 27, 2014 8:39 am / Powered by TECNAVIA