Innovatiekader Wmo-AWBZ-Zvw 2014

Onderwerp: Innovatiekader in collectieve ondersteuning
Van: Implementatieteam Wmo-AWBZ-Zvw: Ron Genders, Angelique Gillis, Maarten Thönissen
Datum: 18-3-2014
Contact: gemeente Peel en Maas, GSM: 06-54972596, Mail: [email protected]
1. Inleiding
In het inkoopkader decentralisatie Wmo-AWBZ-Zvw 2014 (december 2013) is aangegeven welke onderdelen van
de huidige AWBZ- Begeleiding groep we in 2014 al via de pilot inkoopkader willen vormgeven. We zijn daarbij
uitgegaan van de volumes, netwerkpartners en aanbod in de huidige situatie. We kiezen er hiermee voor om de
continuïteit van de dagbesteding/begeleiding groep in deze pilot- en overgangsfase te waarborgen. We willen
daarmee voorkomen dat de bestaande infrastructuur onder druk komt te staan. En daarmee de continuïteit van
ondersteuning aan burgers in een kwetsbare positie. In deze infrastructuur is afgelopen jaren door gemeente Peel
en Maas, Coöperatie VGZ/Zorgkantoor, de betrokken burgers (in een kwetsbare positie) en netwerkpartners
geïnvesteerd en zijn veel vernieuwende trajecten tot wasdom gekomen binnen het programma Leven in het Dorp
WWZ (Wonen-Welzijn-Zorg).
In juni 2013 is het convenant Leven in het Dorp WWZ tussen gemeente en Coöperatie VGZ/Zorgkantoor en
Zorgverzekeraar vastgesteld. Het gezamenlijke inkoopkader voor de decentralisatie Wmo-AWBZ-Zvw is één van
de speerpunten van het convenant. De implementatiestrategie Samen Anders met Co-creatie in begeleiding in
Peel en Maas (implementatiestrategie) van april 2013 vormt de basis voor het gezamenlijk inkoopkader.
Het inkoopkader bestaat uit vier onderdelen: Schakelplein, Dorpsdagvoorzieningen, Zorgboeren/Maatschappelijk
ondernemers en Innovatie. Vanuit het inkoopkader zijn afspraken gemaakt over de inzet van Schakelplein. Verder
zijn rechtstreekse afspraken gemaakt met zes stichtingen (in oprichting) die dorpsdagvoorzieningen beheren en
exploiteren en met zeven zorgboeren/maatschappelijk ondernemers.
Reguliere uitbreiding van volumes is op dit moment gezien de onzekerheid over de toekomstige wet- en
regelgeving en budgetten niet aan de orde. Ook is op dit moment nog onvoldoende zicht op mogelijke wijzigingen
die in de vraag naar collectieve ondersteuning kunnen gaan ontstaan, na de decentralisaties per 1-1-2015. Dit zal
een vraag naar andere vormen van collectieve ondersteuning zijn, maar ook toename/afname van de vraag naar
specifieke collectieve ondersteuning, bijv. doordat deelnemers van buiten Peel en Maas wellicht op termijn zo
dichtbij als mogelijk (lees: in eigen gemeente) ondersteund gaan worden.
Daarnaast verwachten wij een stijgende én veranderende behoefte aan collectieve ondersteuning. Groei in
behoefte als gevolg van vergrijzing (doelgroep ouderen), extramuralisering (doelgroep ouderen en mensen in een
kwetsbare positie) en afschaffing van ZZP 1-3 en deels 4 (Zorg Zwaarte Pakket). Deze maatschappelijke
ontwikkelingen zullen zorgen voor een toenemende behoefte aan collectieve ondersteuning in Peel en Maas en dat
mensen langer zelfstandig in de eigen omgeving blijven leven. Ook willen we via het arrangeerdeel van
Schakelplein de kanteling maken van (minder) individuele voorzieningen naar (meer) collectieve voorzieningen.
Naar verwachting zal de vraag via het arrangeerdeel van Schakelplein naar collectieve arrangementen de
komende jaren toenemen.
Innovatiekader in collectieve ondersteuning
Het innovatiekader dat in deze notitie is uitgewerkt, geeft vorm en inhoud aan het vierde onderdeel van het
inkoopkader. Om al in 2014 in te spelen op de te verwachten veranderende behoefte, willen we de flexibiliteit en
diversiteit in collectieve ondersteuning, versterken. Dit willen we doen door een uitvraag onder (groepen) burgers
en netwerkpartners te doen naar pilotprojecten, die concreet invulling geven aan nieuwe collectieve
ondersteuningsarrangementen.
Het doel van het innovatiekader is om:
• In 2014 nieuwe vormen van collectieve ondersteuningsarrangementen en welzijnszorg te (laten) ontwikkelen
door (groepen) burgers (in een kwetsbare positie) en netwerkpartners in de Dialoog in de Gouden Driehoek, die
in principe bestaande producten en voorzieningen deels kunnen vervangen, zonder dat een overcapaciteit
wordt gecreëerd of ‘meer van hetzelfde’.
• In 2014 beter inzicht te krijgen in de daadwerkelijke behoefte en haalbaarheid van nieuwe collectieve
arrangementen, mede als input voor de verdere ontwikkeling van toekomstbestendigheid in 2015 en verder.
Het hoger liggende doel is dat senioren in het algemeen en burgers in een kwetsbare positie in Peel en Maas in
staat te stellen om de kwaliteit van leven te bevorderen en om zolang mogelijk de regie over hun eigen leven en
leefomgeving te behouden, in de vertrouwde omgeving te blijven leven en deel te (blijven) nemen aan de
samenleving (doelstelling Leven in het Dorp WWZ).
1
2. Positionering innovatiekader
Schema eigen kracht en visie VGZ
De mate van coaching, ondersteuning, begeleiding, zorg en hulpmiddelen die burgers (in een kwetsbare positie)
nodig hebben om deel te nemen aan de samenleving is onder meer afhankelijk van de eigen kracht, talenten,
competenties, deskundigheid, capaciteiten en mogelijkheden van de burger zelf. Dat betekent dat de
ondersteuningsarrangementen die nodig zijn op maat gesneden moeten zijn; noem ze persoonlijke
arrangementen.
Individuele ondersteuning en begeleiding maken onderdeel uit
van de persoonlijke arrangementen daar waar eigen kracht en
kracht van het sociale netwerk en collectieve (algemene)
voorzieningen niet toereikend zijn. Dit is in de figuur ‘schema
eigen kracht’ hiernaast weergegeven.
De inzet is dat het persoonlijke arrangement is opgebouwd uit
de meest passende of geschikte ondersteuning en
begeleiding. Keuzevrijheid is daarin een belangrijk goed. Een
persoonlijk arrangement betekent overigens niet dat de keuze
onbeperkt is. Dit is mede afhankelijk van de beschikbaarheid,
bereikbaarheid en beheersbaarheid van voorzieningen.
De visie van het Coöperatie VGZ/Zorgkantoor en Zorgverzekeraar sluit sterk aan bij de visie en uitgangspunten in
Peel en Maas. In de visie staan burgers (in een kwetsbare positie) en wijkgericht (buurt- en dorpsgericht) werken
centraal. Het doel is zelfstandig (blijven) leven in de eigen omgeving. Daarbij staat de oorspronkelijke hulpvraag
van burgers centraal en niet het aanbod of de indicatie.
Vereist hierbij is het opzetten van wijknetwerken (welzijn en zorg)
waarin eerst wordt uitgegaan van de eigen kracht van burgers (klant)
en vervolgens oplossingen gezocht worden in de sociale omgeving.
Om dan pas te zoeken naar oplossingen bij collectieve voorzieningen
en pas als laatste het inzetten van individuele voorzieningen en
beroepsmatige zorg die steeds specialistischer van aard kan zijn.
De beroepsmatige inzet is daarin onderdeel van een samenhangende
wijkgerichte benadering dicht bij de burger (in een kwetsbare positie).
Coördinatie en samenhang zijn daarin belangrijke voorwaarden. De
wijkgerichte benadering in de visie van VGZ is gericht op de
versterking van het netwerk rondom de burger (in een kwetsbare
positie), bestaande uit de sociale omgeving en het geheel van
voorzieningen en beroepskrachten. Het betreft een samenwerking
tussen de domeinen Wmo, AWBZ en Zvw. Daarbij zijn de gemeente,
zorgkantoor en verzekeraar de inkopende organisaties.
De doelstelling in de visie van het zorgkantoor komt overeen met de doelstelling van Leven in het Dorp WWZ. In
Leven in het Dorp WWZ ligt de focus nog meer vanuit welzijn.
Dialoogsturing in Gouden driehoek
In Peel en Maas komen nieuwe initiatieven dialooggestuurd tot stand in de Gouden Driehoek. Primair in de
dialoogsturing is een gelijkwaardige en wederkerige samenwerking tussen de drie hoofdactoren: dorp (burgers),
maatschappelijk partners en regiepartijen. Vandaar een gelijkzijdige driehoek.
Dialoogsturing betekent dat wanneer de actoren hun ideeën en initiatieven uitwerken in plannen, zij de andere
actoren in een zo vroeg mogelijk stadium bij deze planvorming betrekken en de plannen in het netwerk verder
ontwikkelen in dialoog met elkaar. Het is een intensief proces tussen gelijkwaardige netwerkpartners met een hoog
rendement. De burgers (in een kwetsbare positie) zijn zoveel mogelijk leidend in het proces om te komen tot
voorzieningen en producten. Maatschappelijk partners en regiepartijen zijn vanuit hun verantwoordelijkheid en
expertise faciliterend en ondersteunend richting buurt, dorp of wijk. Regiepartijen stellen gezamenlijke
toetsingskaders op.
burgers (in een kwetsbare positie) en hun netwerken,
sociale verbanden, Kernteams WWZ, gemeenschap
Dorp
Gouden
Driehoek
Regiepartijen
overheid, gemeente en
zorgkantoor/zorgverzekeraar
Maatschappelijk partners
Informele zorg- en ondersteuningsorganisaties, (georganiseerde) vrijwilligers,
WWZ-aanbieders, bedrijven, onderwijs
3. Innovatiekader nader uitgewerkt
Budget Innovatiekader
Voor deze innovatiepilots hebben we in zijn totaliteit € 125.000 voor één jaar beschikbaar. Dit budget is het
subsidieplafond.
Voor de innovatieprojecten hanteren we in principe een maximumbudget van € 12.500 per pilotvoorstel. Daarin
zijn we niet op zoek naar alleen grotere projecten die een maximale bijdrage vragen maar zeker ook naar
kleinschaligere pilots.
Beoordelingscriteria
De projectvoorstellen zullen we aan de hand van algemene en inhoudelijke criteria beoordelen.
Algemene criteria
• Innovatie, c.q. (gedeeltelijke) vervanging bestaand aanbod en onderscheidend t.o.v. bestaand aanbod die een
beweging in zich heeft van (minder) individueel naar (meer) collectieve arrangementen.
• Marktpotentie, d.w.z.: aantoonbare en duurzame behoefte en concrete belangstelling van burgers/deelnemers.
• Bijdrage aan maatschappelijk rendement, d.w.z. optimale inzet van middelen en efficiency. In een financiële
paragraaf moet de optimale inzet duidelijk worden gemaakt. Zo mogelijk in relatie tot de vervanging van het
bestaande aanbod.
• Een duurzame organisatie en exploitatie van de activiteit.
• Afstemming/samenwerking met andere (groepen) burgers en netwerkpartners in de Dialoog in de Gouden
Driehoek.
• Afstemming/samenwerking met andere gemeenten voor mogelijke deelnemers van buiten Peel en Maas.
• Cofinanciering door proactief op zoek te gaan naar andere financieringsstromen of bijdragen in natura.
Inhoudelijke criteria
• Bijdragen aan de inhoudelijke doelstellingen van Leven in het Dorp WWZ en de implementatiestrategie
begeleiding specifiek:
o Inbedding in lokale gemeenschap en zoveel als mogelijk in partnership met lokale netwerkpartners.
o Bijdrage aan verbinding formele en informele welzijnszorg.
o Bijdrage aan versterking regie van burger (in een kwetsbare positie).
• Bijdragen aan integrale aanpak 3 D’s, bijv. door:
o Bijdrage aan verbinding tussen Participatiewet, Wmo en arbeidsmatige dagbesteding.
o Bijdrage aan verbinding tussen Welzijn, Wmo, Jeugd(zorg) en onderwijs.
o Bijdrage aan verbinding Cure/1e lijn, Wmo en langdurige intensieve zorg (AWBZ/Wet Liz).
o Verbinding tussen verschillende doelgroepen.
• In geval de pilot (deels) gericht is op burgers in een kwetsbare positie dan is:
o Deelname gebaseerd op een persoonlijk arrangement vanuit de pilot Schakelplein1 of gezinsplan via de pilot
2
Gezinscoaches . Doorlopende AWBZ-indicaties worden daarin meegenomen.
o De kwaliteit van de ondersteuning en zorg geborgd door inzet van beroepskrachten die past bij de mate van
kwetsbaarheid van de deelnemers.
1
Het arrangeerdeel van Schakelplein is de nieuwe toegangspoort tot coaching, ondersteuning, begeleiding, zorg, hulpmiddelen
en woningaanpassingen voor burgers in een kwetsbare positie vanaf 23 jaar. De pilot Schakelplein loopt vanaf oktober 2013.
2
De gezinscoach is de nieuwe toegangspoort tot coaching, ondersteuning, begeleiding, zorg, hulpmiddelen,
woningaanpassingen en opvoedingsondersteuning voor gezinnen met kinderen/jongeren in een kwetsbare positie tot 23 jaar.
De pilot Gezincoach loopt vanaf juli 2013.
3
Aanpak innovatiekader
Met het innovatiekader willen we door middel van een uitvraag de concrete ideeën en voorstellen voor innovatieve
projecten boven water krijgen. Bijkomend doel is om de samenwerking en netwerkstructuur in het WWZ-domein in
Peel en Maas te versterken, waarbij we op zoek zijn naar initiatieven die inspelen op de lokale situatie en proactief
deel uit maken van het Leven in het Dorp WWZ-netwerk in Peel en Maas. Vandaar dat we het innovatiekader
publiceren op de website www.leveninhetdorp.nl en onder de aandacht brengen van alle Leven in het Dorp WWZnetwerkpartners in Peel en Maas.
Procedure
1. Indienen tot 1-5-2014
De innovatiepilots kunnen ingediend worden voor bekostiging voor de doorlooptijd van één jaar.
De projectvoorstellen kunnen worden ingediend vanaf het moment van publicatie tot 1-5-2014. Daarna vindt in mei
2014 de beoordeling plaats aan de hand van de algemene en inhoudelijke criteria.
Startdatum voor de uitvoering van het project is per 1-6-2014, looptijd is dus tot uiterlijk 1-6-2015.
2. Indienen tot 1-11-2014
We kunnen ons voorstellen dat burgers en netwerkpartners op 1-5-2014 nog niet klaar zijn met hun projectvoorstel
en dat zij ook na 1-5-2014 vernieuwende ideeën en initiatieven bedenken en uitwerken.
Projectvoorstellen kunnen ook in de loop van 2014 worden ingediend tot uiterlijk 1-11-2014. De bekostiging is dan
afhankelijk van de uitputting van het subsidiebudget tot aan het subsidieplafond. Verder is de looptijd dan beperkt
tot 1-6-2015.
De volgende aanpak voor de innovatiepilots wordt gehanteerd:
• Het implementatieteam gemeente/zorgkantoor vraagt netwerkpartners een voorstel met plan en gevraagd
budget in te dienen.
• In het plan dient aandacht te zijn voor de volgende onderdelen:
o Omschrijving pilot.
o Doelstelling pilot
o Aansluiting bij doelstellingen/criteria innovatiepilot
o Aard en omvang activiteiten
o Bereik pilot
• Aantal en doelgroep deelnemers
• Herkomst deelnemers
o Samenwerking
o Organisatie
o P.r. en marktbewerking
o Financiën, uitgesplitst naar
• Activiteiten en deelnemers
• Totaal bedrag op jaarbasis.
• De ingediende plannen worden in eerste instantie door het implementatieteam beoordeeld op volledigheid en er
vindt een eerste financiële en inhoudelijke toets plaats. Vervolgens worden deze inhoudelijk besproken met de
interne projectgroep 3D’s van de gemeente Peel en Maas. Tenslotte legt het implementatieteam een advies
over toekenning/afwijzing van de innovatiepilots ter vaststelling voor aan het college van B&W.
• De inschrijvers worden vervolgens op de hoogte gesteld van het besluit over toekenning of afwijzing van de
subsidie.
• Bekostiging en afhandeling vindt vervolgens plaats conform de reguliere subsidiekader/inkoopkader van de
gemeente Peel en Maas, c.q. Coöperatie VGZ/Zorgkantoor.
• Twee maal in het project vindt overleg met de initiatiefnemers plaats.
• Halverwege het project levert de initiatiefnemer een voortgangsverslag in (inhoudelijk en financieel).
• Aan het eind van het project wordt een evaluatieverslag en financieel verslag ingediend en beoordeeld door het
implementatieteam. Op basis hiervan vindt de afrekening plaats.
• Wijzingen in gehonoreerde innovatiepilots dienen tijdig en vooraf te worden afgestemd met het
implementatieteam gemeente/zorgkantoor.
Indienen per post en mail
Initiatiefnemers kunnen de projectvoorstellen sturen naar de Gemeente Peel en Maas, t.a.v. College van
Burgemeester en Wethouders, Postbus 7088, 5980 AB Panningen.
Per mail kan het projectvoorstel gestuurd worden naar Kitty Crajé, [email protected].
4
Planning
Onderstaand is de planning voor de pilot innovatiekader weergegeven.
Onderdeel
Vaststelling aanpak/procedure door gemeente en zorgkantoor
Publicatie pilot innovatiekader
Uiterste datum van indienen projectvoorstel
Uiterste datum besluit over projectvoorstellen
Start uitvoering gehonoreerde projecten
Tussenevaluatie
Eindevaluatie projecten
Planning
maart 2014
maart 2014
1-5-2014
1-6-2014
1-6-2014
eind 2014
1-6-2015
Afwijken innovatiekader
Het implementatieteam gemeente/zorgkantoor kan gedurende de periode om haar moverende redenen indien
nodig afwijken van het innovatiekader.
5