May I Have Your Votes Please

Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
May I Have Your
Votes Please
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
May I Have Your
Votes Please
5 maart 2014
Islemunda
Herenwaard 17
Aanvang 19.30 uur
en de genomineerden zijn...

1
chure
In deze bro
n voor de
nomineerde
e
g
e
d
n
lle
chure ste
voor.
In deze bro
rkanjer zich
e
m
o
o
z
p
O
e
oeker,
Rotterdams
elijk onderz
p
p
a
h
c
s
n
te
e
in, sociaal w
de column
Kees Fortu
gina af met
a
rp
´.
te
h
c
a
e
e burenhulp
sluit op d
or onderling
vo
m
e
d
o
sb
n voeding
´Opzoomere
Rotterdamse Opzoomerkanjer: 14 genomineerden
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Naam
Gebied
Soort
Rottekwartier
Noorderkerkedijkje
Borghave (Wilgenlei)
Paap Dirckstraat
Jalonstraat
Volmarijnstraat
Pleinmoeders (Berkelplein)
Corneliahof
Lepelaarsingel
Langenhorst
Oudedijkse Schiekade
Hofstaete (Spuistroomstraat)
Hobokenstraat
Wereldkeuken Prinsenland
Noord
IJsselmonde
Hillegersberg-Schiebroek
Noord
Feijenoord
Delfshaven
Kralingen-Crooswijk
Pernis
Charlois
Charlois
Overschie
Hoogvliet
Centrum
Prins Alexander
Straat
Straat
Seniorenflat
Straat
Straat/senioren
Straat
Plein/buurt
Seniorenflat
Straat
Seniorenflat
Straat
Seniorenflat
Straat
Buurt
Blz
Hoofdprijs
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
5 minuten
gratis
winkelen
bij
2
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
May
I
Have
Your
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Votes Please
May I Have Your
Votes Please
Woensdagavond 5 maart 2014
Het Opzoomeren vernieuwt zich. Elkaar helpen met Nederlands leren spreken en meer aandacht voor
Lief en Leed (onderlinge zorg) zijn daar voorbeelden van.
Rotterdamse Opzoomerkanjer
Op woensdagavond 5 maart (aanvang 19.30 uur) vindt in Islemunda, podium voor IJsselmonde, de
verkiezing plaats van de Rotterdamse Opzoomerkanjer op het gebied van Lief en Leed. De verkiezing
doet denken aan het Eurovisie Songfestival. Onder leiding van presentator Gerard Smulders
geven 7 jury’s punten aan 14 genomineerde Opzoomerstraten en -groepen die zich eerst allemaal
presenteren. Een groot scorebord houdt de puntentelling bij en aan het eind van de avond zien we
wie gewonnen heeft. Elke genomineerde ontvangt een prijs. De winnaar mag bovendien 5 minuten
gratis winkelen bij Albert Heijn.
14 genomineerden
Aan de verkiezing doen 12 Opzoomerkanjers uit de deelgemeenten mee. Het zijn de winnaars
van de verkiezingen die in november 2013 in de 32 Rotterdamse supermarkten van Albert
Heijn plaatsvonden. In drie uur tijd hebben 8.429 klanten gestemd. De Opzoomerkanjers uit de
deelgemeenten zijn aangevuld met twee wildcards (Rottekwartier en Langenhorst). In totaal zijn er
dus 14 genomineerden.
Voorstellen
In deze brochure stellen de genomineerden zich voor. Tijdens de avond ziet u van elke genomineerde
ook een korte video. Neem deze brochure mee naar de avond!
Tot 5 maart in Islemunda,
Opzoomer Mee
De 7 Jury’s
Slechts 275 euro per jaar
Albert Heijn
Rotterdam telde in 2013 1.817 Opzoomerstraten.
Deelgemeenten
Gemiddeld ontving een Opzoomerstraat dat jaar circa
Onderzoek & wetenschap
275 euro aan gemeenschapsgeld voor uiteenlopende
faciliteiten (activiteitenbudget, voorleesbox, een keetje
Lijsttrekkers & fracties Gemeenteraad
met handige spullen voor straatactiviteiten, enzovoorts).
Aanbieders Zorg & Welzijn
Daarmee organiseerde men de activiteiten, verzorgde
Cluster Maatschappelijke Ontwikkeling
Sociaal Ondernemers
men de publiciteit en bouwde men aan het duurzame
netwerk in de straat. Had men meer geld nodig, dan
zorgde men zelf voor een oplossing.
3
Noord, Oude Noorden
1
Rottekwartier
Aan de rand van het Oude Noorden was eind jaren zestig een weg naar het
centrum gepland. Na protesten van bewoners ging dat niet door en werd een
woonwijk gebouwd: het Rottekwartier. 450 woningen waarvan het grootste
deel in blokken rond binnenterreinen. Het grootste binnenterrein heeft vier
toegangspoorten en veel groen. Het maakte het een aanlokkelijke plek voor
junks en andere ongenode gasten. Met activiteiten is het terrein heroverd.
Opzoomeren
Vanaf 2005 Opzoomeren de straten uit het
Rottekwartier. Ze vinden het zonde dat het
binnenterrein vervuild is en niet door bewoners
wordt gebruikt. De Opzoomercampagne vormt de
stimulans om te beginnen met het organiseren
van ontmoetingen en activiteiten voor de
kinderen. Omdat de activiteiten succesvol zijn
en steeds meer bewoners trekken, worden de
gangmakers nog enthousiaster. Als in 2008
burgemeester Opstelten de lichtjes van de
Opzoomerkerstboom komt ontsteken, voelen de
bewoners dat als waardering voor hun inzet.
Een terugkerend hoogtepunt is de kindercamping
tijdens de zomervakantie. Maar er zijn ook
kerstactiviteiten en een jaarlijks feest in het
Een lift naar het ziekenhuis,
een maaltijd brengen bij een
zieke... in het Rottekwartier
gebeurt het allemaal
Pinksterweekend. Honderden omwonenden
komen langs en vele handen helpen mee. In 2012
is de decembermaand groots gevierd met een
ijsbaan. Inmiddels helpt de jeugd, die vroeger
overlast veroorzaakte, mee. De poorten zijn door
hen geschilderd, er is een kabouterpad aangelegd
en de jeugd organiseert het Halloweenfeest.
4
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Inmiddels is het binnenterrein door de bewoners
in beheer genomen. In overleg met de corporatie
verzorgen de bewoners het sleutelbeheer. Ook
hebben de bewoners van Havensteder een eigen
pandje gekregen om activiteiten te organiseren.
Netwerk
Het Rottekwartier kent vijf echte gangmakers.
Om hen heen staan ruim twintig bewoners
klaar om te helpen. Het is geen gestructureerde
bewonersgroep. De bewoners smeden hun
plannen op straat en in de trappenhuizen. Omdat
het netwerk groot is, zijn er ook veel bredere
contacten in de buurt. Al met al is er met zo’ n
netwerk van ruim 100 bewoners veel kennis over
de buurt. Voor activiteiten wordt huis aan huis
aangebeld. En als tante Jo veertig jaar getrouwd
is, of het oude omaatje opgenomen is in het
ziekenhuis, dan is dat bekend bij de gangmakers.
De bewoners vinden het belangrijk om de jeugd
erbij te betrekken en deels het stokje over te
dragen. De ‘eigen’ jongeren die vroeger de
kinderactiviteiten bezochten, helpen nu zelf mee.
May I Have Your
Votes Please
Jongeren
Een aantal jongeren is heel actief in en voor de buurt.
Zij verzorgen bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding en
organiseren allerlei activiteiten in buurthuis het Klooster.
Een van hen kreeg laatst een jongerenlintje toegekend
Lief en Leed
Lief en Leed wordt gedeeld en anonimiteit is
verdwenen. Buren houden een oogje in het zeil
en weten wie hulp nodig heeft. Er zijn talloze
voorbeelden van burenhulp en onderlinge zorg.
Bewoners verzorgden een buurman tot het echt
niet langer kon. Voor een buurvrouw die niet
langer haar hond kon uitlaten, is een clubje van
vijf buren geformeerd die dat nu doet. Een lift
als erkenning voor zijn inzet. ‘Zaten jullie maar in onze
groep’, zuchtte een gangmaakster van het Rottekwartier.
‘Ik ben zo trots op jullie.’ Een half uur later werd bij haar
aangebeld. ‘U heeft altijd voor ons klaargestaan’, zei de
woordvoerder van de jongens. ‘Wat kunnen we nu voor u
doen?’ De week erop hielpen de jongens een oude blinde
buurman met verhuizen.
naar het ziekenhuis, een maaltijd brengen bij een
zieke... in het Rottekwartier gebeurt dat allemaal.
Opzoomeren is een sterke basis onder deze
onderlinge hulp en zorg.
Plan 2014
Beheer van budget goed regelen nu dit
niet meer via Stichting Daadkracht kan.
Hulp bij het omvormen van de huidige
bewonersgroep tot een rechtspersoon met
eigen rekeningnummer.
5
IJsselmonde, Groot-IJsselmonde
2
Noorderkerkedijkje
De Noorder Kerkedijk is een lange straat met dijkwoningen in IJsselmonde. De
Groene Tuin doorbreekt de straat in 2 ongelijke delen. Het kleinste deel wordt
het Noorderkerkedijkje genoemd en bestaat uit ongeveer 20 woningen. Het
merendeel van de bewoners is van Nederlandse afkomst. De gezinssamenstelling
is divers: gezinnen met jonge of oudere kinderen, jonge stelletjes en een aantal
eenpersoonshuishoudens waaronder bewoners boven de 60.
Opzoomeren
Het Noorderkerkedijkje Opzoomert sinds 2010. In
dat jaar overleed de echtgenoot van een van de
gangmaaksters. Op de crematie waren bewoners
uit de straat aanwezig en dat deed haar goed.
Vervolgens besprak ze met haar buurvrouw
het plan om iets terug te doen voor de straat.
Zo werd het eerste dijkfeest geboren. Vanaf de
start zijn alle bewoners enthousiast. Sinds er
straatactiviteiten worden georganiseerd, is de
straat meer een eenheid.
Naast het dijkfeest, burendag en samen kerst
vieren, doet het dijkje mee aan Halloween in
samenwerking met de naastgelegen speeltuin
In 2012 is een aantal
vrouwen kerststukjes gaan
maken voor eenzame
ouderen in de buurt
IJsselmonde. Plantjesdagen zijn ook geliefd in de
straat. De straat staat zomers vol met bloemen.
Voetgangers lopen speciaal over het dijkje omdat
het er zo gezellig uit ziet. Tijdens Halloween en
het WK-voetbal is de straat versierd en met kerst
is een verlichte kerstboom de publiekstrekker.
6
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
Het Noorderkerkedijkje is een kleine straat. Het
aantal bewoners ligt onder de 50. Men kent
elkaar daardoor eerder dan in een gemiddelde
straat. Door de activiteiten komt men elkaar nu
wel vaker tegen en zijn de contacten inniger. Het
is makkelijker om wat aan de ander te vragen.
De groep gangmakers bestaat uit drie vrouwen.
Zij zien elkaar met regelmaat, smeden plannen
en zetten iedereen aan het werk. Als er een
activiteit is, komen alle bewoners. De kracht van
de straat zit in de dagelijkse omgang met elkaar
en de zorg voor elkaar. Van een oogje in het zeil
houden tot een maaltijd delen.
Lief en Leed
In 2012 is een aantal vrouwen uit de straat
kerststukjes gaan maken voor eenzame ouderen
in de buurt. Een aantal ouderen huilde toen ze
zo’n stukje kregen. Dat deed de straat inzien
hoe belangrijk het is om wat voor ouderen te
doen. Daarom werden tijdens het afgelopen
Halloweenfeest de ouderen uitgenodigd om naar
het dijkje te komen. Zeven ouderen gingen op
deze uitnodiging in.
May I Have Your
Votes Please
Licht uit
‘Onze oude overbuurvrouw gaat altijd precies om 23.00
uur slapen. Dat weet ik, want dan gaan de lichten uit. Ik
werd een keer midden in de nacht wakker en keek uit het
raam. Ik zag nog licht branden. Ik dacht gelijk dat er wat
mis was. Ik ben toen snel gaan kijken. Ik belde aan en
In de straat zelf delen de bewoners ook lief en
leed. Drie keer per week wordt een bord eten
naar oude Annie gebracht, omdat ze anders
alleen fastfood eet. De ramen worden ook af en
toe gezeemd. Er gebeurt nog meer op het dijkje:
grofvuil wordt door een buurman weggebracht,
men helpt elkaar bij lekkages en er is altijd wel
iemand die je ergens heen wil brengen met de
auto. Ook een jubileum wordt met heel de straat
gevierd.
de buurvrouw deed zo gezond als een vis de deur open.
Het eerste wat ik zei was: jij hoort op bed te liggen, het is
al half twee. Was ze nog sport aan het kijken, of ik even
gezellig binnen kwam.’
Plan 2014
In 2014 staan allerlei activiteiten op stapel en
wil men weer speciale aandacht aan ouderen
in de buurt geven. De bewoners beraden
zich op het vervoer van ouderen die vaak ’s
avonds de deur niet uit durven en hoe ze aan
adressen kunnen komen van andere eenzame
bewoners. Een andere plan is om met kinderen
uit de buurt in de speeltuin te gaan koken.
Keukenmateriaal, zoals pannetjes, zijn welkom.
7
Hillegersberg-Schiebroek, Schiebroek-Zuid
3
Borghave (Wilgenlei)
De Borghave is een seniorenflat aan de Wilgenlei. De flat is gebouwd in de
jaren 70, telt 235 appartementen en heeft een gemeenschappelijke ruimte.
Dit complex doet als straat mee aan de Opzoomercampagne. De laatste jaren
zijn er jonge bewoners van in de 50 komen wonen. De meeste bewoners
zijn alleenstaand. De bewoners wonen zelfstandig, maar kunnen een beroep
doen op Zorg aan Huis (Laurens). Aan de Wilgenlei staan drie grote woon- en
zorgvoorzieningen voor ouderen. Deze gebouwen zijn door een overkapte
straat met elkaar verbonden waardoor over en weer contacten bestaan.
Opzoomeren
Borghave Opzoomert sinds 2009. In 2013 is het
Opzoomeren omarmd als inspiratiebron voor
Lief en Leed. De functie van het Opzoomeren
is niet zozeer het aanjagen van activiteiten,
want die bestonden allang in de vorm van een
weekprogramma van de bewonerscommissie met
koffie-uurtjes, spelletjesmiddagen, schilderen,
breien, scrabble, muziek of bingo.
Het Opzoomeren heeft op het gebied van Lief
en Leed betekenis gekregen door kleinschalige
ontmoetingsactiviteiten en directe praktische hulp.
De actieve bewoners hebben
een groot netwerk dat zich
over alle verdiepingen
uitspreidt en hebben daardoor
een signalerende functie
Netwerk
In de Borghave hebben de bewoners intensief
contact met elkaar. De bewoners die bij elkaar
op de gang wonen, kennen elkaar over het
8
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
algemeen wel. In de flat is het normaal dat
bewoners elkaar helpen en elkaar om hulp
vragen: ‘We mankeren op zijn tijd allemaal wel
wat, maar samen kunnen we ons goed redden.’
May I Have Your
Votes Please
In de flat zijn – aanvullend op de activiteiten van
de bewonerscommissie – drie bewoners die zich
met de speciale invulling van het Opzoomeren
bezighouden. Zij kunnen terugvallen op een
groep van 15 bewoners die meehelpen met de
organisatie van activiteiten. Deze bewoners
hebben bij elkaar een groot netwerk dat zich
over alle verdiepingen uitspreidt en daardoor een
signalerende functie heeft.
Lief en Leed
Door speciale -vaak kleine- ontmoetingsactiviteiten
geven de Opzoomeraars aandacht aan mensen
die door welke oorzaak dan ook dreigen te
vereenzamen. Zo blijven ze erbij horen en
meedoen. Deze senioren worden opgehaald
en na afloop weer naar hun appartement
teruggebracht.
Waarschuwen
‘Als we iets organiseren, gaan we bij de bewoners
langs om te vragen of ze willen komen. Vorige week
kwam iemand niet opdagen. We zijn toen samen met de
Bewoners kunnen terugvallen op Zorg aan
Huis, maar onderlinge hulp is vaak prettiger,
persoonlijker en/of sneller. Wie dat kan, helpt
een ander met boodschappen of een maaltijd.
Opzoomeraars springen bij als dat nodig is.
‘We doen natuurlijk ook dingen die de thuiszorg
niet doet, zoals het uitlaten van de hond tijdens
een ziekenhuisopname. Ook als de bewoner
drie maanden niet thuis is. Maar daar blijft het
niet bij. We gaan bijvoorbeeld ook mee naar
het ziekenhuis als de familie niet mee kan.’
De Opzoomeraars zijn goed op de hoogte van
het wel en wee van bewoners. Ze reageren op
vragen van bewoners en hulpverleners (thuiszorg,
pedicure) en signaleren zelf. Men is recent
begonnen met het verzamelen van adressen en
telefoonnummers om familieleden van bewoners
te kunnen alarmeren als dat nodig is.
conciërge gaan kijken. De mevrouw bleek in haar stoel
te zijn overleden. We hadden het telefoonnummer van
de familie al eerder gekregen. Hoe triest ook, ze heeft
gelukkig niet lang dood gelegen. We konden direct de
familie waarschuwen.’
Terzijde: een 94-jarige vrouw zit wekelijks een
paar uur aan de balie in de ontvangsthal om
bezoekers te verwelkomen.
Plan 2014
Elektrische kookplaten om in de gezamenlijke
ruimte voor elkaar te koken.
9
Noord, Agniesebuurt
4
Paap Dirckstraat
De straat ligt pal achter de drukke Schiekade maar heeft het karakter van een
rustig hofje. De Paap Dirckstraat - bestaand uit woningen met schuine oranje
daken en kleine voortuintjes - ligt samen met de Schout Heynricstraat en de
Banierstraat op en rond een binnenterrein. Het hele blok bestaat uit circa 80
woningen, waar jong en oud en allerlei culturen samenwonen. De openbare
ruimte lag er nog maar kort geleden verwaarloosd bij.
Opzoomeren
Een groep bewoners nam in 2011 het initiatief
om het binnenterrein op te knappen. Onder
andere geïnspireerd door de activiteiten van
het Rottekwartier is een club bewoners aan de
slag gegaan. Schoonmaken, plantjes planten,
een oogje in het zeil houden; het bleken
ingrediënten om het terrein nieuw leven in te
blazen. Geleidelijk veranderde het binnenterrein
in een prettige speelplek. Inmiddels gebeurt er
veel meer. Er zijn allerlei educatieve activiteiten
ontwikkeld, waaronder voorlezen.
Eén van de bewoonsters gaf al huiswerkbegeleiding aan een aantal buurtkinderen bij
haar thuis. Enkele moeders vroegen of zij hen
Een mix van gezonde
nieuwsgierigheid en zorgzaamheid
zorgt in de Paap Dirckstraat voor
binding tussen buren
ook wilde helpen met de Nederlandse taal. Al
snel meldden zich bewoners die wilden helpen
met taallessen. Met een kleine bijdrage van
Opzoomer Mee startte deze groep in mei 2012
met een groep van 5 vrouwen. Al snel kwam er
een tweede groep. Naast deze taallessen zijn de
dames ook een buurtbibliotheek begonnen in de
Banier, de ontmoetingsplek van de straat.
10
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
Er is een vaste kerngroep van zo’ n vijf bewoners
die het initiatief nemen voor de activiteiten. De
groep is redelijk gestructureerd en komt soms bij
elkaar in de Banier. Door de activiteiten hebben
steeds meer buren elkaar leren kennen. Jonge
ouders met kinderen, maar ook de ouderen
worden gekend en betrokken. Mensen komen
elkaar op straat tegen en maken een praatje.
Bewoners weten of iemand hulp nodig heeft.
Soms loopt dit contact niet rechtstreeks, maar via
de sleutelpersonen binnen het netwerk. Zeker de
helft van de bewoners, circa 40 bewoners, maakt
deel uit van het straatnetwerk. Dit straatnetwerk
beperkt zich intussen niet alleen meer tot het
complex Paap Dirckstraat. Er zijn ook goede
contacten met het naastgelegen complex en de
bewonersgroep rond de Banier.
Lief en Leed
Buren in de Paap Dirckstraat houden een oogje
in het zeil. Gaan de gordijnen wel open? Is
het buurmeisje ziek? Is de overbuurvrouw al
bevallen? Een mix van gezonde nieuwsgierigheid
en zorgzaamheid zorgt in de Paap Dirckstraat
voor binding tussen buren. Mensen melden het
als ze op vakantie gaan. Dat gebeurt ook bij
geboorte en ziekte. Een buurvrouw die het al
heel erg druk had, ging toch iedere dag even
kijken bij haar zieke overbuurvrouw. In de Paap
Dirckstraat weten buren dat ze op elkaar kunnen
rekenen.
May I Have Your
Votes Please
100 jaar
Binnenkort wordt één van de buren 100 jaar. Het is
uitzonderlijk dat iemand die zo’n leeftijd bereikt nog
zelfstandig woont. Natuurlijk zijn er buren die wat extra op
deze bewoner letten. De verjaardag zal niet ongemerkt
voorbijgaan. Een bezoekje, bloemen en gelukwensen: de
buren zijn er al klaar voor.
Een klein budget van Opzoomer Mee in de vorm
van een zogenaamd Lief en Leed potje heeft
de bewoners nog meer gestimuleerd om Lief en
Leed in de straat met elkaar te delen.
Plan 2014
De straat heeft behoefte aan
tweedehandscomputers en een afsluitbare
kast voor hun buurtbibliotheek. Verder willen
de dames het taalproject ‘taal en koken’ nog
een keer uitvoeren in de Banier.
11
Feijenoord, Feijenoord
Jalonstraat
De Jalonstraat bestaat uit drie flats, gebouwd voor ouderen, opgeleverd in
1989. De bewoners van het eerste uur zijn nu op leeftijd. De flats hebben geen
gemeenschappelijke ruimte, dus ontmoeting beperkt zich vaak tot contact
met directe buren of toevallige ontmoetingen in de hal of lift. Een aantal
bewoners ontmoette elkaar altijd buiten, bij het haventje, en vormde een soort
‘hanggroep’. Door de snel veranderende bevolkingssamenstelling in de wijk
werd de behoefte aan onderlinge ontmoeting groter.
Opzoomeren
In 2010 verenigden de ouderen zich in Senioren
op Straat (SOS) en kon een ruimte in de buurt
betrokken worden. Men kan elkaar daar nu bij
weer en wind wekelijks treffen en deelnemen
aan allerlei gezelligheid. Vanaf 2008 deden de
ouderen al mee aan het Opzoomeren.
In het Opzoomeren vinden de ouderen inspiratie
voor dit initiatief op eigen kracht. Zo probeert
men ouderen uit omliggende straten bij de
ontmoetingen en activiteiten te betrekken en zet
men zich in voor de buurt. Er wordt bijvoorbeeld
voorgelezen aan buurtkinderen en de bewoners
van het verzorgingstehuis in de buurt worden
bezocht.
5
13
Er wordt voorgelezen aan
buurtkinderen en bewoners
van het verzorgingshuis
worden bezocht
Netwerk
Ongeveer 30 ouderen maken deel uit van dit
netwerk dat geworteld is in de Jalonstraat,
maar inmiddels ook ouderen uit omliggende
straten telt. Circa 10 ouderen zijn minder vitaal.
Twee ouderen vormen de kern van dit initiatief.
Zij runnen Senioren op Straat en nemen het
12
3
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
initiatief. Dit duo kan daarbij rekenen op vijf
andere ouderen die meehelpen. En als het nodig
is, bieden ook (jongere) bewoners, familie of een
professional de helpende hand bij de organisatie.
May I Have Your
Votes Please
Lief en Leed
Het netwerk steunt op de wekelijkse zelf
georganiseerde ontmoetingen en is voor
de ouderen op het gebied van Lief en Leed
belangrijk. Het biedt gezelligheid en contact
en voorkomt eenzaamheid. Het zorgt voor
steun en aandacht als iemand ziek is of als er
iets anders aan de hand is. Dat kan variëren
van een bloemetje bij ziekte tot actief contact
onderhouden als iemand tijdelijk niet kan komen.
Opvallend is dat men elkaar niet uit het oog
verliest als iemand naar het verzorgingstehuis
moet.
Men deelt niet alleen lief en leed in ‘eigen’
kring, maar men zet zich ook in voor zieke en
hoogbejaarde ouderen in het verzorgingshuis.
Tijdens de Lief en Leedweek van Opzoomer Mee
(2013) is men met een attentie langs geweest bij
deze ouderen.
Een klein gebaar
‘Tijdens het bezoeken van de ouderen van de Steenplaat
ontmoetten we enkele oude bekende buren. Sommigen
waren blij verrast dat we langskwamen en dat ze een
cadeautje kregen. Het waren mooie en soms ontroerende
bezoekjes. Ik krijg er nog steeds kippenvel van. Wat een
klein gebaar toch kan betekenen!’
Opvallend is dat men
elkaar niet uit het oog
verliest als iemand naar het
verzorgingshuis moet
Plan 2014
Senioren op Straat wil graag weer op bezoek
gaan bij de ouderen van de Steenplaat. En
men wil in 2014 graag een uitstapje maken.
Naarstig wordt gezocht naar een oplossing
voor de ouderen met rolstoel, rollator of
scootmobiel.
13
Delfshaven, Middelland
6
Volmarijnstraat
De Volmarijnstraat is één van de smalste straten in Rotterdam en loopt
evenwijdig aan - en ligt pal achter - de Nieuwe Binnenweg. Het oostelijk deel
is gelegen tussen de ’s Gravendijkwal en de Claes de Vrieselaan. In dit deel
van de straat wonen veel culturen en generaties. De bewoners hebben in het
verleden lang gestreden tegen sloop. Uiteindelijk is er een mix gekomen van
koop- en sociale huurwoningen, van oudbouw en nieuwbouw.
Opzoomeren
De Volmarijnstraat Opzoomert sinds het
Opzoomeren bestaat. In 1993 won de straat de
Opzoomerprijs. Talloze initiatieven en tradities
ontstonden. Elk jaar viert de straat Sint Maarten.
In mei is er een plantjesdag en in december een
kerstborrel. De bewonersinzet is ook zichtbaar
in de straat. Elk jaargetijde bloeien de planten
in de plantenbakken en gevelbakjes. Een
fietsenstalling, een beeldje en een picknicktafel;
tastbare en blijvende resultaten. De Oranjerie,
de straathuiskamer die beheerd wordt door de
bewoners, werd ruim tien jaar geleden geopend.
De bewoners van de Volmarijnstraat zijn ook
eigenzinnig, strijdbaar en hebben aangetoond
over een lange adem te beschikken om hun
wensen te realiseren.
Zorg voor elkaar en zorg
voor de straat staan hoog in
het vaandel.
Netwerk
De kracht van de straat zit vooral in het
straatnetwerk. De bewonersgroep vervult daar
een belangrijke rol in. Deze komt regelmatig bij
elkaar en bestaat uit een kern van 10 bewoners.
De groep is net als de straat een mix van
leeftijden en culturen. Door de activiteiten die de
groep organiseert, ontmoeten bewoners elkaar
14
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
en worden contacten versterkt. Zo’n 75% van de
bewoners kent elkaar onderling of via via. Met
nieuwe bewoners wordt een praatje gemaakt.
In de zomer drinken bewoners na een drukke
werkweek een kopje thee rond de picknicktafel.
Opzoomer Mee onderhoudt contact met de
gangmakers om te horen wat er leeft en speelt
in de straat, zelf ideeën op te doen en om de
bewoners te enthousiasmeren voor nieuwe
thema’s in het Opzoomeren zoals Lief en Leed.
Lief en Leed
Dit thema is de straat op het lijf geschreven.
De Volmarijnstraat staat bekend om onderlinge
zorg en hulp. Zorg voor elkaar en zorg voor de
straat staan hoog in het vaandel. Bij bewoners
is sprake van een intrinsieke motivatie. Goed
burencontact is belangrijk en zorgen voor elkaar
is een gedeelde waarde: een oogje in het zeil
houden, signaleren maar ook afspraken maken
en taken verdelen als iemand ziek is, extra
attent zijn voor bewoners die dat nodig hebben
en zelfs stervensbegeleiding. Deels gebeurt dit
georganiseerd, deels spontaan. Men is ook trots
op alles wat de straat al rond dit thema heeft
gepresteerd. Het delen van Lief en Leed biedt
ook zekerheden. Als er iemand ziek is of extra
aandacht nodig heeft, zijn er altijd buren die
langsgaan en willen zorgen. Er is in deze straat
getrouwd, gewaakt en gerouwd.
In deze straat is getrouwd,
gewaakt en gerouwd
May I Have Your
Votes Please
De Buurman
‘Mijn buurman aan de overkant ging snel achteruit. Het
was iemand die hier een beetje stilletjes woonde. We
hebben met buren afspraken gemaakt om boodschappen
voor hem te doen en op bezoek te gaan. Elke dag zou hij
zijn luxaflex opendraaien zodat we ook zouden weten dat
hij goed was opgestaan.
Op een ochtend was de luxaflex niet opengedraaid. Wij
hebben toen aangebeld en toen niet open werd gedaan,
de politie gebeld. De buurman had aangegeven alleen
te willen sterven. Dat hebben we gerespecteerd. Bij een
andere buurvrouw, enkele jaren geleden, hebben we met
elkaar gewaakt en zijn we steeds bij haar geweest tot aan
het einde.’
Plan 2014
De Volmarijnstraat wil de Oranjerie behouden
en nog waardevoller maken voor de straat
en buurt. Een wens is om door vrijwilligers
spreekuren te laten verzorgen om bewoners
bij te staan op tal van terreinen. Daar waar
bewoners elkaar kunnen helpen, willen
bewoners uit de Volmarijnstraat dat ook graag
doen. Alle hulp kunnen ze daarbij gebruiken.
15
Kralingen Crooswijk, Kralingen West
7
Pleinmoeders (Berkelplein)
Het Berkelplein is een stenig plein tussen de Fuik- en de Berkelstraat achter de
Vlietlaan. Op het plein staan een kunstwerk en een aantal boompjes, verder is
het leeg. Naast het plein bevindt zich een strook met een schommel en glijbaan.
In de buurt staat sociale woningbouw: portiekwoningen waar veel gezinnen
wonen. Op dit moment wordt er veel gesloopt ten behoeve van duurdere huur
– en koopwoningen. Op het Berkelplein zorgt jeugd regelmatig voor overlast.
Vervuiling, slechte omgangsvormen, lawaai, het bekende repertoire.
Opzoomeren
In 2012 bracht Buurtlab vrouwen rond het
Berkelplein bij elkaar. De meesten van hen
Opzoomerden al in hun eigen straat. Men
bundelde de krachten en ging na een training
van Buurtlab aan de slag om op het Berkelplein
(en op enkele anderen plekken in de buurt)
het tij te keren. Sport- en spelactiviteiten
speelden een grote rol, maar ook andere
jeugdactiviteiten (moestuintjes aanleggen, koken
en voorlezen) werden op poten gezet. Voor de
pleinmoeders spelen begrippen als respect,
verantwoordelijkheid en saamhorigheid een grote
rol. De pleinmoeders zijn een initiatief op eigen
kracht dat indien nodig steun vindt bij Buurtlab en
Voor de pleinmoeders spelen
begrippen als respect,
verantwoordelijkheid en
saamhorigheid een grote rol
stichting Buurtwerk. Ze doen mee aan elke ronde
van de Opzoomercampagne.
Terzijde: Het initiatief werd mogelijk gemaakt door
de zogenoemde buurtgerichte aanpak die in 2011
startte op het gebied van bewonersinitiatieven (bij
elkaar brengen van initiatieven en initiatiefnemers
16
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
om in buurt gezamenlijk aan de slag te gaan met
problemen en uitdagingen).
May I Have Your
Votes Please
Netwerk
De kern van de pleinmoeders bestaat uit zes
vrouwen met een verschillende achtergrond
en cultuur. Zij runnen het initiatief en komen
wekelijks bij elkaar in buurthuis Vredenoord.
Deze kern heeft een groot netwerk van vrouwen
in de buurt die als vrijwilligers of deelnemers
betrokken zijn bij de jeugdactiviteiten. Door dit
netwerk helpen en steunen de vrouwen elkaar
op allerlei terreinen. Bijvoorbeeld bij het beter
leren spreken van Nederlands. De pleinmoeders
zijn leergierig en ze volgen allerlei trainingen en
workshops om het initiatief (en zichzelf) verder te
ontwikkelen.
Lief en Leed
Lief en Leed is altijd een inspiratiebron geweest
voor de pleinmoeders: de zorg voor hun kinderen
en de zorg voor de kinderen in de buurt. Dat
kinderen na schooltijd niet doelloos buitenlopen
en de verkeerde dingen gaan doen, dat ze niet
onderling ruzie maken, dat ze niet respectloos
omgaan met volwassenen en ouderen, dat ze
opgevangen en getroost worden als er wat is,
dat hun ouders zo nodig aangesproken worden,
enzovoorts. Tegelijkertijd delen de pleinmoeders
onderling ook het nodige op het gebied van Lief
en Leed en is men elkaar tot steun.
Hoppesteijn
‘Voor het eerst kwamen de kinderen in contact met
ouderen in Hoppesteijn. Ze keken hun ogen uit naar al
die opa’s en oma’s in het verzorgingshuis. Veel kinderen
hadden nog nooit een verzorgingshuis van binnen
gezien. De ouderen waren verrast en ontroerd door de
kinderen die op bezoek kwamen en hen trakteerden op
zelfgemaakte lekkernijen. Het is goed dat de kinderen
met ouderen in contact komen. Zo realiseren ze zich dat
we allemaal ouder worden en ze ontdekken dat ze voor
ouderen iets kunnen betekenen.’
Lief en Leed is altijd een
inspiratiebron geweest voor
de pleinmoeders: de zorg
voor hun kinderen en de zorg
voor de kinderen in de buurt
Plan 2014
Volop doorgaan met alle activiteiten die
de onderlinge saamhorigheid in de buurt
versterkt.
17
Pernis
8
Corneliahof
Het Corneliahof is een nieuwbouwcomplex uit 2008 in Pernis, bestemd voor
ouderen en mindervaliden. Het Corneliahof - vernoemd naar een plaatselijk
vissersschip uit de jaren 20 - telt 42 woningen en is opgetrokken uit vier
chocolakleurige blokken die door een galerij met elkaar zijn verbonden. Het
complex heeft een binnentuin die in de zomer fungeert als verlengstuk van de
woonkamers. De binnentuin is vanaf de straat te zien, waardoor het complex
een open karakter heeft. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 75 jaar.
Opzoomeren
Van meet af aan is het Opzoomeren voor de
bewoners een stimulans om van het Corneliahof
een mooi en leefbaar complex te maken en
zelf actief te blijven in Pernis. De verhuisdozen
waren nog maar half uitgepakt of de bewoners
verfraaiden de woningen al met bloembakken.
Vrij snel nam men ook met toestemming van
Woonbron het onderhoud van de tuin over,
want dat kon wel beter. Met succes, want in
2011 ontving de Corneliahof de prijs voor de
mooiste tuin van Pernis. Maar het is niet alleen
de buitenruimte die de bewoners bezighoudt.
Er wordt ook geïnvesteerd in de onderlinge
omgang in het complex. Zo organiseert men
De bewoners zijn
eigenzinnig, strijdbaar en
hebben een lange adem om
hun wensen te realiseren.
allerlei activiteiten om elkaar te ontmoeten en
eenzaamheid geen kans te geven. De ouderen
houden ook contact met hun omgeving en willen
iets voor Pernis betekenen. Zo organiseert
men met de kinderen van de basisschool
plantjesdagen. Het complex kent overigens
geen gemeenschappelijke ruimte. De activiteiten
vinden in de zomermaanden plaats in/rond
18
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
twee partytenten en de overige maanden in de
fietsenstalling.
May I Have Your
Votes Please
Netwerk
De Corneliahof telt 5 actieve bewoners
die telkens het voortouw nemen en een
bewonerscommissie vormen. Nagenoeg
iedereen in het complex is op een of andere
manier betrokken bij de activiteiten en neemt
eraan deel. Dit netwerk zorgt voor onderling
contact en gezelligheid, zorgt dat het complex op
orde blijft en zorgt dat ouderen zich inzetten voor
Pernis en zo actief blijven.
Lief en Leed
De betrokken bewoners spelen ook een
aanvullende rol op het gebied van Lief en
Leed. Veel bewoners kunnen vaak een beroep
doen op familie en vrienden die ook in het
dorp wonen. Maar als dat (tijdelijk) niet kan,
worden allerlei hand- en spandiensten onderling
geregeld: boodschappen doen, vervoer bij
ziekenhuisbezoek, enzovoorts.
Bijspringen
‘Laatst kwam iemand thuis na een knieoperatie. Ze kon
een tijdje niet de deur uit en dus zelf geen boodschappen
doen. Familie of kennissen waren niet beschikbaar.
De ontmoetingsactiviteiten in het complex maken
het voor de bewoners makkelijker om aan elkaar
hulp te vragen of om te signaleren dat iemand
aandacht of hulp nodig heeft. Zo is er in het
complex altijd een helpende hand beschikbaar
of staat er een bloemetje klaar bij een bijzondere
gebeurtenis.
Dan springen wij als buren direct bij en regelen we dat
onderling.’
Als dat nodig is, worden
allerlei hand- en
spandiensten onderling
geregeld
Plan 2014
Doorgaan met de huidige activiteiten.
19
Charlois, Carnisse
9
Lepelaarsingel
De Lepelaarsingel is een mooie groene singel in Carnisse achter het Zuidplein.
Een op zichzelf staand deel van de straat bestaat uit portiekwoningen van
kort na de oorlog. In dit deel van de straat (60 huishoudens) is sinds de
start van het Opzoomeren een groep bewoners actief. Er wonen relatief veel
alleenstaande ouderen. De woningen zijn te typeren als starterswoningen.
Recent zijn er jonge gezinnen komen wonen. De meesten vertrekken vaak na
een aantal jaren weer, zo is de ervaring.
Opzoomeren
Dit oude gedeelte van de Lepelaarsingel
Opzoomert sinds 1994. Men neemt jaar in jaar uit
deel aan de Opzoomercampagne. In het begin
organiseerden de bewoners activiteiten voor hun
kinderen. Iedere gelegenheid werd aangegrepen
om elkaar als ouders te ontmoeten en de straat
kindvriendelijk te maken. Naarmate de kinderen
ouder werden, is ook het karakter van het
Opzoomeren veranderd. Het accent ligt nu meer
op de zorg voor een groene, veilige en schone
straat. Zo is men momenteel bezig om betere
verlichting te krijgen om auto-inbraken tegen te
gaan.
Er is altijd wel iemand bereid
om boodschappen te doen,
te koken of schoon te maken
bij ziekte.
Het is een doorsnee Opzoomerstraat, met een
eigen verhaal. De ´oude´ gangmakers zouden
het erg leuk vinden als ook de jonge gezinnen
het Opzoomeren gaan trekken en het stokje
(deels) overnemen.
20
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
De straat bestaat uit tien portieken met ieder
zes woningen. Binnen de portieken kennen
de bewoners elkaar van naam en gezicht. De
straatgroep bestaat uit drie gangmakers en
vier helpers die klaarstaan om de handen uit
de mouwen te steken. Al samenwerkend is een
stevig straatnetwerk ontstaan.
May I Have Your
Votes Please
´De mensen kennen elkaar. Ze weten bij wie
ze terecht kunnen voor hulp of een praatje.´ De
kracht van het straatnetwerk wordt zichtbaar
in de dagelijkse omgang met elkaar en in het
letten op elkaar wanneer dat nodig is. Het is voor
bewoners een vertrouwd straatje met prettige
onderlinge verhoudingen.
Lief en Leed
Er is altijd wel iemand bereid om boodschappen
te doen, te koken of schoon te maken bij ziekte.
Enkele buren hebben meer contact met elkaar.
Daardoor is er steun als iemand er emotioneel
doorheen zit bij ernstige ziekte of grote
problemen.
Doordat de gangmakers met veel bewoners
spreken, komen signalen van (en over) de buren
ook bij hen terecht. De gangmakers hebben
meer dan eens overlegd met functionarissen of
het zinvol is om het maatschappelijk werk in te
schakelen bij problemen die iemand boven het
hoofd dreigen te groeien.
Troost
´Laatst kwamen de buren terug van het ziekenhuis. Bij de
buurvrouw was voor de derde keer in korte tijd een tumor
ontdekt. Ze was overstuur en huilde op straat, de buurman
bleef in de auto zitten huilen. Dan keert je hart zich om en
bied je troost.´
Doordat de gangmakers
met veel bewoners spreken,
komen signalen van (en
over) de buren ook bij hen
terecht
Plan 2014
De straat wil een social sofa (door bewoners
gemozaïekte bank) als ontmoetingsplek.
21
Charlois, Zuidwijk
10
Langenhorst
Aan de rand van het Zuiderpark staat sinds begin jaren 60 de Langenhorst.
Oorspronkelijk was het eigendom van de Holland Amerika Lijn, inmiddels is
Vestia de verhuurder. In een groot deel van de 97 woningen wonen senioren.
Sinds twee jaar stromen ook jongeren in. Het is door botsende leefstijlen wat
onrustiger in de flat. Onlangs is een weetplantage ontmanteld. Alle bewoners
wonen zelfstandig en er is geen inpandige zorgvoorziening.
Opzoomeren
Van oudsher bestaat er een bewonerscommissie
in de flat. Sinds 2007 is daar een Opzoomergroep bijgekomen. Gaandeweg is een hechte en
praktische samenwerking ontstaan. Het verschil
tussen bewonerscommissie en Opzoomergroep
is voor een buitenstaander nauwelijks te zien.
Het Opzoomeren begon met een
decemberfeest. De enthousiaste reacties
stimuleerden gangmakers Ria en Herman van
der Reek om door te gaan. Wat begon met
een advocaatje met slagroom is uitgegroeid
tot drie jaarlijkse activiteiten in de hal. De
groep gangmakers is gegroeid en bestaat nu
uit drie mannen en twee vrouwen. Verder zijn
De gangmakers houden
zich naast de activiteiten
bezig met kleine reparaties
en het signaleren van
privéproblemen
er altijd mensen die helpen met het opruimen
en schoonmaken. Tafels en stoelen moeten
bijvoorbeeld uit de stookkelder komen en
daarna weer worden opgeslagen. Gezamenlijk
onderhouden de bewoners de plantenbakken bij
de ingang van de flat en ruimen in de omgeving
het zwerfafval op.
22
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
De bewoners hebben onderling redelijk veel
contact. De bewoners van de eigen galerij
kennen elkaar bij naam en toenaam.
Door het Opzoomeren zijn de contacten
versterkt. De gangmakers houden zich naast de
activiteiten ook bezig met kleine reparaties en
het signaleren van privéproblemen. Incidenteel
bemiddelen zij ook bij problemen tussen
bewoners onderling. Zo’n 90% van de problemen
lossen de bewoners zelf op. Ze rukken
bijvoorbeeld uit bij problemen met de verlichting
of bij kleine lekkages. Grotere problemen melden
ze bij Vestia.
Meer dan driekwart van de bewoners maakt op
een of andere manier deel uit van het netwerk
in de flat. ´Sinds het Opzoomeren is het hechter.
Bewoners hebben meer voor elkaar over en
gaan soms samen ergens naar toe.´ Hoewel er
soms problemen zijn met jonge bewoners met
een afwijkende leefstijl, zijn de gangmakers er in
geslaagd om de nieuwe bewoners te betrekken
bij het Opzoomeren. Dit komt wat moeizaam op
gang, maar de eerste contacten zijn er.
May I Have Your
Votes Please
Centrale Verwarming
De centrale verwarming speelt een belangrijke rol in de
flat. Bij grote problemen is de verwarming hét middel om
elkaar te waarschuwen. Onlangs werd er aanhoudend
getikt op de buizen. Een van de gangmakers ging er op
af. Het getik kwam uit de woning van een buurvrouw van
Lief en Leed
De actieve bewoners vormen de spil in de hulp
aan bewoners die dat nodig hebben. Nieuwe
bewoners worden welkom geheten en er is het
aanbod van praktische hulp. Waar nodig lopen
de leden van de bewonerscommissie dagelijks
even langs om te kijken of het goed gaat.
Bewoners melden dat zelf. Ze bellen aan bij de
gangmakers of spreken ze aan bij de lift of de
brievenbus. ´Als iemand ziek is, wordt geregeld
dat de boodschappen gedaan worden of dat er
gekookt wordt. Als het nodig is, komt er vanuit
het Lief en Leedpotje een bloemetje of andere
attentie. De actieve bewoners zijn de ogen en
oren in de flat. We horen alles, zowel de fijne als
de nare dingen.´
in de 90. Samen met de buren die de huissleutel hadden,
is Herman naar binnen gegaan. Mevrouw was gevallen
en had haar heup gebroken. Ze werd naar het ziekenhuis
gebracht en de kinderen werden gewaarschuwd.
Plan 2014
Elke hulp bij het organiseren van activiteiten is
van harte welkom!
23
Overschie
11
Oudedijkse Schiekade
De Oudedijkse Schiekade ligt heel landelijk aan de Schie nabij molen De
Speelman. Tegelijkertijd zijn vliegveld Rotterdam en de rijksweg vlakbij. De
straat telt 115 rijtjeswoningen met kleine voortuinen, afwisselend vooroorlogse
bouw en woningen uit eind jaren 80. Oudere bewoners, jonge gezinnen,
verschillende culturen, aan de Oudedijkse Schiekade kom je ze allemaal tegen.
Opzoomeren
De straat doet vanaf het begin mee met
Opzoomeren. De laatste jaren is de straat
verjongd en worden veel activiteiten
georganiseerd voor kinderen. Elk jaar wordt
er aan het eind van de zomervakantie
een kinderdag georganiseerd met
buitenspelletjes en andere attracties. Ook de
kinderen uit twee buurstraten zijn welkom.
Daarnaast wordt gezamenlijk Halloween
en Sinterklaas gevierd. Tijdens Halloween
maken de kinderen vooraf een knutselwerkje
en brengen dat tijdens Halloween langs
bij de ouderen in de straat. De afgelopen
twee jaar deed de straat ook mee aan de
Voorleesweek van Opzoomer Mee. Ook aan
de onderlinge contacten tussen volwassenen
Tijdens Halloween maken de
kinderen een kunstwerkje en
brengen dat langs bij ouderen
in de straat
wordt veel aandacht besteed. Zo werd een
succesvolle multiculturele dag georganiseerd
met een tafelbuffet.
Aan elke tafel konden bewoners iets
proeven van een gerecht dat door buren
was bereid. 120 bewoners bezochten dit
straatevenement. Natuurlijk wordt ook zorg
besteed aan de woonomgeving.
24
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
Er is één bewoonster die als absolute
gangmaakster kan worden gezien. Zij neemt
het initiatief of herinnert anderen aan geplande
activiteiten. Vervolgens komen zo’n twintig
andere bewoners in actie om hand- en
spandiensten te verrichten. Er wordt niet
vergaderd. De organisatie heeft een spontaan
karakter. In de straat heerst een sfeer van ons
kent ons. Het goede contact is volgens de
bewoners vooral te danken aan het Opzoomeren.
De terugkerende activiteiten hebben een bindend
effect en bereiken zo’n 60 bewoners. Nieuwe
bewoners worden verwelkomd. Kinderen maken
cakejes of bloemstukjes en brengen dat met
volwassen bewoners langs.
Lief en Leed
Door het hechte straatnetwerk wordt Lief en
Leed in de straat gedeeld. Het komt voor dat een
bewoner vijf bossen sleutels van buren in huis
heeft. Plantjes water geven in de vakantie, de
post opruimen, aan de Oudedijkse Schiekade
vraag je de buren voor dit soort klusjes. Er heerst
een groot onderling vertrouwen. De bewoners
vinden burenhulp en het delen van lief en leed
de normaalste zaak van de wereld. Men brengt
elkaars kinderen naar school wanneer dat nodig
is of brengt een bezoekje bij zieke bewoners.
Bij een overlijden gaat altijd een grote groep
bewoners naar de crematie of begrafenis. Ook
bij vreugdevolle gebeurtenissen laten de buren
iets van zich horen. Het gevoel ‘thuis te zijn’ in de
straat is groot. Men is trots op de straat en blij om
iets voor elkaar te kunnen betekenen.
May I Have Your
Votes Please
Erehaag
‘Onlangs overleed een bewoner uit de straat. Het was
een man met een licht downsyndroom die bij zijn ouders
woonde. Voor alles was hij Feyenoordsupporter. Na zijn
overlijden hebben we met de buren geld ingezameld voor
een erehaag van rode en witte bloemen. Onder deze haag
door vertrok hij uit onze straat. Op zijn kist lag een rood-wit
bloemstuk. Van zijn buren.’
De bewoners vinden
burenhulp en het delen van
lief en leed de normaalste
zaak van de wereld.
Plan 2014
De straat zou graag nogmaals een grote
multiculturele dag organiseren.
25
Hoogvliet, Meeuwenplaat
12
Hofstaete (Spuistroomstraat)
Hofstaete is een kleine tien jaar geleden gebouwd in een herstructureringsgebied.
Het is een flat met een 27-tal appartementen voor 55-plussers. Er wonen
voornamelijk vitale senioren. De gemiddelde leeftijd stijgt. De flat is uitgerust met
een recreatiezaal. In de directe omgeving is veel nieuwbouw, waaronder andere
55+-flats en woningen voor gezinnen.
Opzoomeren
Van meet af aan (dus een kleine 10 jaar geleden)
Opzoomeren de bewoners van de Hofstaete.
Men vond en vindt het belangrijk dat men elkaar
kent en samen zorgt voor een prettig en veilig
leefklimaat. In de flat mag eenzaamheid geen
kans krijgen en moet elkaar helpen gewoon
zijn. Daarbij nodigt de recreatiezaal uit tot het
organiseren van activiteiten.
De bewonerscommissie organiseert
ontmoetingsactiviteiten en uitstapjes. Ook
houden bewoners zelf een bloementuin bij en
houden samen de straat schoon. Opzoomeren
inspireert de bewoners en zorgt ook voor de
bescheiden faciliteiten die nodig zijn om alles te
organiseren.
Als iemand jarig is, wordt
namens de buren een kaart
gestuurd. Iemand die in het
ziekenhuis heeft gelegen, kan
rekenen op een attentie
Netwerk
De Hofstaete heeft geen straatnetwerk, maar –
zo zou je kunnen zeggen - een flatnetwerk. De
bewonerscommissie fungeert als spil. De kern
bestaat uit 5 à 6 bewoners en bij initiatieven
is er een wisselende groep die organiseert of
meehelpt. Circa 90% van de bewoners maakt op
een of andere manier deel uit van het netwerk.
26
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
De bewonerscommissie neemt meestal het
initiatief voor een activiteit, zorgt dat anderen
meehelpen, brengt bewoners met elkaar in
contact en zorgt dat niemand buiten de boot valt.
May I Have Your
Votes Please
Zoals gezegd doet 90% van de bewoners mee
met de activiteiten; sommigen zijn frequente
deelnemers en anderen incidentele deelnemers.
Door het sterk ontwikkelde flatnetwerk heeft
iedere bewoner een persoonlijk netwerkje
opgebouwd: buren die regelmatig even bij elkaar
op de koffie gaan, voor elkaar zorgen als dat
nodig is, sleutels van elkaar hebben en ook
telefoonnummers van familie, voor het geval dat.
Lief en Leed
Hofstaete heeft een Lief en Leedfonds met eigen
spelregels. Het fonds wordt beheerd door de
bewonerscommissie. Als iemand jarig is, wordt
namens de buren een kaart gestuurd en iemand
die in het ziekenhuis heeft gelegen, kan rekenen
op een attentie. Ook bij andere vrolijke of
minder vrolijke gebeurtenissen zijn de bewoners
verzekerd van aandacht.
AED-groep
Toen iemand plotseling hartklachten kreeg, voelden
de buren zich machteloos: ze moesten wachten op de
hulpdiensten. Dit voorval was de aanleiding voor de
bewonerscommissie om een AED aan te schaffen om in
geval van nood te kunnen reanimeren. Er is een groep van
De laatste jaren hebben de senioren, vanwege
de leeftijd, te maken gehad met een aantal
sterfgevallen. Iedereen is zich ervan bewust
dat de ‘achterblijver’ extra aandacht nodig heeft
en die wordt met zorg en liefde gegeven. Ook
komt het voor dat er een bezoek moet worden
gebracht aan het ziekenhuis of de dokter.
Vervoer wordt dan altijd wel geregeld.
12 bewoners getraind en gecertificeerd om verantwoord te
kunnen reanimeren.
Bewoners noemen het zelf ‘een grote familie’:
iets voor elkaar betekenen is vanzelfsprekend
en als er hulp nodig is, moet de drempel om te
vragen zo laag mogelijk zijn.
Plan 2014
Men wil het 10-jarig jubileum van het complex
groots gaan vieren. Een van de wensen is een
partytent (4-8 meter) voor op het terras.
27
Centrum, Oude Westen
13
Hobokenstraat
In het centrum van Rotterdam, dichtbij de hectiek van de Nieuwe Binnenweg,
ligt de Hobokenstraat. Samen met de Museumstraat en de Tuindersstraat
vormt het de Boogjes. Kleine, rustige en groene oases met vriendelijk ogende
eengezinswoningen. Tesamen tellen de straatjes zo’n zestig woningen. De
huizen staan er 30 jaar en zijn onlangs gerenoveerd. Dat in deze straatjes
actieve bewoners wonen, zie je aan de geveltuinen en fraaie bloembakken.
Tussen de straatjes ligt een door de bewoners onderhouden speelplek.
Opzoomeren
De Hobokenstraat is een ‘oude’ Opzoomerstraat
en doet vanaf het begin mee aan de
Opzoomercampagne. De eerste jaren was dat
altijd samen met de twee andere straatjes en een
stuk van de Nieuwe Binnenweg. De laatste jaren
leggen de straatjes zich meer toe op de eigen
activiteiten.
De bewoners zetten zich in voor de
woonomgeving, het bijhouden van het groen,
de aanleg van geveltuinen en het opknappen
en beheren van de speelplek. Ook gebeurt
er veel op het gebied van ontmoeting. Rond
kerst staat er altijd een kerstboom, is de
straat versierd en wordt er een kerstborrel
Als iemand in het ziekenhuis
ligt, zamelt men geld in voor
een bloemetje en gaat men
op bezoek
georganiseerd. Sommige activiteiten gebeuren
gezamenlijk, andere specifiek voor één straat. Zo
organiseert de Museumstraat vaak activiteiten
voor de kinderen zoals schoonmaakacties en
Sinterklaas. Vorig jaar heeft de Hobokenstraat
met de Tuindersstraat Halloween gevierd in
verzorgingshuis de Leeuwenhoek.
28
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
In de Hobokenstraat wonen nog veel bewoners
van het eerste uur. Zij hebben vanaf het begin
deelgenomen aan Opzoomeractiviteiten.
Deze activiteiten hebben bijgedragen aan het
verstevigen van het onderling contact in de
straat. Drie gangmakers trekken de kar en
nemen het initiatief. Altijd zijn er voldoende
helpende handen, zo’ n veertig bewoners worden
bereikt. Maar het netwerk beperkt zich niet tot de
eigen straat alleen, het strekt zich ook uit tot de
buurstraatjes. Omdat buren elkaar kennen, is het
makkelijk om elkaar aan te spreken en hulp te
bieden als dat nodig is. De Hobokenstraat en de
twee buurstraatjes hebben een dorps karakter en
dat is bijzonder in zo’ n stedelijke omgeving.
Lief en Leed
Omdat de bewoners elkaar al lang kennen en het
om een kleine straat gaat, wordt lief en leed met
elkaar gedeeld. De meeste bewoners hebben
sleutels van elkaar. Zij houden een oogje in het
zeil, weten wie ziek is of net uit het ziekenhuis
komt en bieden hulp als dat nodig is. Zo wordt
een buurman geholpen met het tuinonderhoud
en doen buren boodschappen voor elkaar. Als
iemand in het ziekenhuis ligt, zamelt men geld
in voor een bloemetje en gaat men op bezoek.
Vaak is een van de buren contactpersoon,
zodat de man of vrouw van de zieke niet telkens
hetzelfde verhaal hoeft te vertellen. Tijdens de
Lief en Leedweek van Opzoomer Mee (2013)
organiseerden de jongere bewoners een brunch.
Elke jongere bewoner haalde een senior uit de
straat op. Het doel was de contacten tussen
jonge en oude bewoners stimuleren en misschien
dat ook hulpvragen aan de orde zouden komen.
May I Have Your
Votes Please
Ronald McDonaldhuis
Bijzonder is het contact met het Ronald McDonaldhuis in
de buurt. Enkele bewoners zamelden speelgoed in (zie
foto onder) voor broertjes en zusjes van kinderen die in
het ziekenhuis liggen. Binnenkort gaat de Hobokenstraat
er een maaltijd verzorgen voor de ouders en kinderen.
Plan 2014
De straat gaat door met de onderlinge zorg.
Als de maaltijd bij het Ronald McDonaldhuis
(zie andere kader) een succes is, willen ze dat
graag herhalen.
29
Prins Alexander
14
Wereldkeuken Prinsenland
Swedoro is de bijzondere naam van een ruimte van Stichting Welzijn Doven
Rotterdam. De ruimte is ingericht rond het thema ‘scheepvaart’ met netten,
touwen en een scheepsbel. Sinds drie jaar zwaait Fred hier twee keer per
maand de scepter en bereidt met zijn vrijwilligers een maaltijd voor zo’n
45 senioren uit Prins Alexander. De ene keer is het een uitgebreide lunch,
de andere keer een driegangenmenu. Fred was voor zijn pensionering
wijnhandelaar en nu bereidt hij gezonde, smakelijke en mooie gerechten.
De gasten worden bediend door obers (vrijwilligers) in speciaal voor deze
activiteit aangeschafte schorten.
Opzoomeren
Opzoomeren heeft betrekking op straten, maar
een groep bewoners kan soms ook meedoen
met Opzoomeren. Wereldkeuken Prinsenland is
zo’n uitzondering. De zaal wordt betaald door het
buurtwerk, maar de groep draait verder op eigen
kracht. De gasten betalen een bijdrage voor de
maaltijd waarmee de kosten voor de inkoop van
de ingrediënten worden betaald. Opzoomeren
is voor dit initiatief een inspiratiebron: aandacht
besteden aan alleenstaanden en eenzame
ouderen en die in contact te brengen met
anderen.
Wereldkeuken Prinsenland
biedt mensen een maaltijd,
maar ook de mogelijkheid om
andere mensen te ontmoeten.
Via Opzoomer Mee is de groep in contact
gekomen met de eetgroep van Annie Verdoold in
Spangen. Door bij elkaar ‘in de keuken’ te kijken,
leer je veel.
30
Verkiezing Rotterdamse Opzoomerkanjer
Netwerk
Het netwerk rond de wereldkeuken is geen
straatnetwerk, maar een netwerk in Prinsenland.
De groep bestaat uit acht vrijwilligers en is goed
georganiseerd. Ze vormen een hechte groep. De
taken zijn goed verdeeld. Zo is er een kookgroep
en een groep die het eten serveert. Regelmatig
wordt een beroep gedaan op andere vrijwilligers
om een handje te helpen. Bijna alle vrijwilligers
maken ook weer deel uit van een ander netwerk
in het gebied: de voedselbank, een hospice of
een Opzoomerinitiatief in de eigen straat. In deze
netwerken worden gasten geworven die mee
kunnen eten en door onderling contact komen
ook weer andere hulprelaties tot stand. Zo zal
één van de vrijwilligers Prins Carnaval zijn op
een ontmoeting voor bewoners uit een flat. Als
je vrijwilligers en gasten bij elkaar optelt, dan
bestaat het netwerk van de kookgroep uit circa
80 personen.
Lief en Leed
De koks en obers hebben er veel plezier in
om senioren, veelal met een klein netwerk,
gezelligheid te bieden en een gezonde maaltijd
voor te schotelen. Deze vrijwilligers zien dat veel
ouderen weinig contacten hebben of moeilijk
de deur uit gaan. Bijzonder is dat vrijwilligers
beschikken over de capaciteiten om ook
anderen aan te sporen voor elkaar te zorgen en
om aandacht te geven aan bewoners die dat
nodig hebben. In het kader van Lief en Leed
mag niet vergeten worden dat ook doven en
slechthorenden mee-eten. Na een aarzelende
start zitten doven en horenden met elkaar aan
tafel en communiceren met handen en voeten.
Met veel gevoel voor humor probeert men de
gebarentaal onder de knie te krijgen.
May I Have Your
Votes Please
Nieuwe vrienden
Een 89-jarige bewoonster uit Ommoord is slecht ter
been en een beetje doof. De vrouw is redelijk in staat de
dagelijkse boodschappen te doen, maar dat is ook wel
het enige ‘uitje’ van de dag. Ze zou graag nog eens een
uitstapje willen maken en met anderen uit eten gaan.
Stella, een van de vrijwilligers, heeft haar uitgenodigd
en meegenomen naar de wereldkeuken. Aan tafel is
de oude dame in gesprek gekomen met een vriendelijk
echtpaar. De ontmoeting heeft ertoe geleid dat zij nu
iedere maand thuis wordt opgehaald om mee te gaan
naar de wereldkeuken. Na afloop lopen haar nieuwe
vrienden even mee om zeker te weten dat ze veilig thuis
is. Volgens de vrijwilliger is dit waar het allemaal om draait;
de wereldkeuken biedt mensen een maaltijd, maar –
misschien nog veel belangrijker - ook de mogelijkheid om
andere mensen te ontmoeten en als het nodig is iets voor
elkaar te betekenen.
Plan 2014
Men wil graag door met de wereldkeuken.
Er is ruime belangstelling onder gasten en
vrijwilligers. De wereldkeuken wil graag haar
keukengerei uitbreiden.
31
Opzoomeren voedingsbodem
voor onderlinge burenhulp
Buren zorgen voor elkaar en doen dat vaker dan je zou denken. Ze maken daar heel weinig
ophef over, het is voor veel mensen vanzelfsprekend. Toen Opzoomer Mee begin 2013 een
verkenning liet uitvoeren, bleek dat al. En als je de genomineerden voor de Rotterdamse
Opzoomerkanjer op een rij zet, kun je helemaal niet meer om die conclusie heen. We zien een
bont palet aan vormen van zorgzaamheid tussen buren: onderlinge hulp, een bloemetje, een
kaartje, voor elkaar koken, activiteiten in een inloophuis voor kankerpatiënten, tot aan bewoners
die zorgen dat een buur uit het ziekenhuis ontslagen kan worden. Zij regelen alles: koken,
boodschappen, huishouden. Als het niet meer gaat, waarschuwen ze de wijkverpleegkundige.
Betrokkenheid
Dat maakt indruk. Deze zorgzaamheid tussen buren is persoonlijk, met aandacht, vanuit
betrokkenheid met elkaar. Geld, formulieren of regels staan niet centraal, spelen zelfs
praktisch geen rol. Er is een vanzelfsprekendheid en directheid die in de loop der jaren in de
‘officiële’ zorg steeds moeilijker is geworden.
Duurzaam
In de rijkdom van verhalen valt nog veel meer op. Het gaat om straten, terwijl het in onderzoek
bijna altijd om individuele personen gaat. En ja, dat maakt verschil. In een straat neem je elkaar
mee en bouw je met elkaar een geschiedenis op die niet verdwijnt als die ene bewoner verhuist.
Dat mag je duurzaam noemen. En hoewel de inzet vrijwillig is, gaat het niet om vrijwilligerswerk.
In de genomineerde straten heerst een sfeer van burgerschap. Bewoners vinden het
vanzelfsprekend om een oogje op elkaar te houden en ze weten dat de buren dat ook zo zien.
Voedingsbodem
Zo’n sfeer van betrokkenheid ontstaat niet vanzelf. Daar is een traditie à la Opzoomeren voor
nodig. Waarin voor kinderen dingen georganiseerd worden, maar waarin diezelfde kinderen
ook met Sinterklaas of Halloween bij ouderen langsgaan; waarin aan jongeren gedacht
wordt, maar waarin ook iets van hen gevraagd wordt. Waarin relaties ontstaan tussen allerlei
categorieën bewoners. Waarin ‘van het een het ander komt’. Waarin er geen scheiding
bestaat tussen het gewone leven met elkaar delen en voor elkaar zorgen. Opzoomeren legt
een voedingsbodem waarop als vanzelf ‘zorg voor elkaar’ ontstaat.
Kees Fortuin
Sociaal-wetenschappelijk onderzoeker
32

Download Report