Download presentatie

12/4/2014
Naam van de presentatie
4 december 2014
pagina 1
4 december 2014
pagina 2
Het belang van een eigen keuze:
óók voor (toekomstige) ouders
met een verstandelijke beperking
Drs. M. (Marja) W. Hodes
ASVZ – Capelle a/d IJssel
VU – Amsterdam
Oktober 2014
Wat is belangrijk in je leven?
•
•
•
•
•
•
•
•
Gezondheid
Geluk
Vriendschap
Liefde
Geld
Een baan
Een huis
Het stichten van een gezin……………een kind
Convention on rights for disabled persons
United Nations (2006)
Mensen met een beperking dienen een gelijke kans
te krijgen op het ouderschap, op het huwelijk en het
stichten van een gezin, op het bepalen hoeveel
kinderen ze willen en op de gezinsplanning, op
toegang tot seksuele voorlichting en
voorbehoedsmiddelen....... (Artikel 23).
Getekend door Nederlandse Overheid: Maart 2007
Ratificatie door de Europese Unie: november 2009
Ratificatie door de Nederlandse Overheid >
wetsvoorstellen ingediend; besluitvorming………..
na zomer 2013………Planning voor 1 juli 2015
Volwaardig burgerschap voor iedereen:
•
•
•
•
Meedoen
Erbij horen
Respect
Serieus genomen worden
Ontwikkelingen in Nederland
• Actieve deelname aan de maatschappij voor mensen
met een verstandelijke beperking vanaf begin jaren
negentig vorige eeuw
• Discussie over ouderschap bij mensen met een
verstandelijke beperking
• Praten over kinderwens en ouderschap bij mensen met
een verstandelijke beperking is een groot taboe
(vergelijkbaar met de eerdere discussie over seksualiteit)
1
12/4/2014
4 december 2014
Samenspel van factoren
Drs. J.N. de Vries, Prof.dr. D.L. Willems,
Dr. J. Isarin, Prof.dr. J.S. Reinders
Amsterdam, april 2005
Onderzoek naar ruim
1500 gezinnen met
één of beide ouders met
een verstandelijke beperking.
Resultaat:
-
33% goed genoeg
ouderschap
16 % zorgelijk
51 % opvoeding schiet
ernstig tekort
Wat draagt bij aan ‘goed genoeg’
ouderschap:
Belangrijke beschermende factoren:
- het durven vragen en accepteren van hulp
- toegang tot goede professionele hulpverlening
- een steunend (sociaal) netwerk
Het gaat om een samenspel van factoren
Belangrijk: verstandelijke beperking is wel een risicofactor,
maar geen bepalende factor
N.B. Armoede is een belangrijke risicofactor!
pagina 8
Definitie ‘Goed genoeg ouderschap’
Ouderschap waarbij er:
- geen uithuisplaatsing plaatsvindt
- geen bemoeienis is van de Raad voor
Kinderbescherming
- geen aanwijzingen zijn voor verwaarlozing en
mishandeling
Huidige situatie in Nederland
- 2005: Oprichting Werkgezelschap Ouderschap en
Kinderwens – handelingsverlegenheid op de werkvloer –
behoefte aan evidence based methodieken
- 2008: Start consortium ‘Wat Werkt voor ouders met
verstandelijke beperkingen?’ : Groot wetenschappelijk
onderzoek in samenwerking met VU Amsterdam – een
groot aantal zorgaanbieders gefinancieerd door ZonMw
Onderzoek naar de eerder genoemde 3 beschermende
factoren. Resultaten bekend: 2014/2015
Huidige situatie in Nederland (II)
Over wie gaat het?
-
• Mensen met een verstandelijke beperking:
• IQ tussen 50 – 85 (verstandelijke beperkt /moeilijk lerend)
èn problemen in het adaptief vermogen
Meer en meer aanbod voor ouders met verstandelijke beperkingen
Onderdeel van het onderzoek Wat Werkt:
Ontwikkeling korte behandeling met video: VIPP-LD
- 1 januari 2015 – transitie jeugdzorg >>
LVB ouders???????
> Buurvrouw + > onderbuikgevoel???
Let op de groep is zeer heterogeen!
2
12/4/2014
4 december 2014
Wie zijn deze ouders?
Wie zijn deze ouders?
KRACHTEN:
KWETSBAARHEID:
• Zijn trots op hun kind
• Willen (meestal) graag ouder zijn
• Willen hun kind een betere toekomst geven dan zij zelf
gehad hebben
4 december 2014
Ze leven vaak op of onder de armoedegrens
Veel alleenstaande moeders
De meeste hebben geen baan of dagbesteding
Er zijn veel schulden
(Seksueel) misbruik tijdens de eigen jeugd
Geen goede voorbeelden van huis uit
Beperkt sociaal netwerk
Vaak bijkomende persoonlijke/psychiatrische problematiek
…………en ze hebben een lichte verstandelijke beperking
pagina 15
Een aantal kenmerken:
4 december 2014
pagina 16
Een aantal kenmerken (II)
• Beperktere kennis/vaardigheden mbt zaken als lezen,
schrijven, klokkijken, tijdsbesef
• Beperkter informatie opnemen en onthouden
• Concreter denkniveau/minder vaardigheden op het gebied
van abstract denken/redeneren
• Problemen met aandacht, planning en doelgericht
handelen
• Problemen met sociale informatieverwerking (interpretatie
van een bepaalde situatie en de reactie in die situatie)
• Problemen met sociale redzaamheid
4 december 2014
•
•
•
•
•
•
•
•
•
pagina 14
- Moeilijker om grenzen stellen
- Makkelijker te beïnvloeden
- Lastig om gevolgen van handelen te overzien
pagina 17
VISIE (TOEKOMSTIG) OUDERSCHAP BIJ
MENSEN MET EEN LVB :
PARTNERSCHAP!
 Mensen met een verstandelijke beperking:
volwaardig burger
 Recht op ouderschap versus plicht om het kind op te
voeden
 Respect en serieus genomen worden
 Extra ondersteuning bij de opvoeding van het kind is
noodzakelijk
 Zoveel mogelijk eigen regie over ouderschap en
gezinsleven
4 december 2014
pagina 18
Zorgaanbod:
• Intensieve– behandeling/begeleiding binnen het eigen
gezin
• Ouder-kindvoorzieningen – behandeling/begeleiding binnen
een appartement van een voorziening met de beschikking
van 24-uurs begeleiding op afroep
3
12/4/2014
4 december 2014
pagina 19
Wat zou je willen bereiken
pagina 20
Hoe ziet dat er concreet uit?
ALGEMEEN:
Ouders leren hun leven weer op de rails te krijgen, waarbij
zorg en opvoeding van hun kind (eren) centraal komen te
staan.
Toewerken naar ‘goed genoeg’ ouderschap
4 december 2014
4 december 2014
pagina 21
Uitgangspunten en basisattitude
• Respect voor ouders
 Bouwen aan de hechtingsrelatie met hun kind
 Overdragen van leeftijdsadequate kennis over de
opvoeding van de kinderen.
 Aanleren van opvoedingsvaardigheden.
 Leren organiseren en runnen van een huishouding.
 Leren om een ondersteunend en veilig sociaal netwerk op te
bouwen, vast te houden en te onderhouden.
 In kaart brengen van persoonlijke problematiek; het zo
mogelijk begeleiden/behandelen van de persoonlijke
problematiek; het werken aan persoonlijke groei en stabiliteit van
de ouder.
 Leren om zo zelfstandig mogelijk de financiën te beheren.
 Werk/zinvolle dagbesteding
4 december 2014
pagina 22
Vertaling van uitgangspunten naar de
praktijk
GEEF OUDERS HET RESPECT VOOR
HUN ROL ALS OUDER
• Gezinsgericht
STEL DE OPVOEDING CENTRAAL
Begeleiding en behandeling vanuit
opvoedingsverantwoordelijkheid die ouders moeten leren
dragen. De ouder wordt in de ouderrol aangesproken.
• Opvoeding centraal
• Kind in zicht
RESULTAAT: KIND IN ZICHT:
ZOWEL VOOR OUDERS ALS VOOR HULPVERLENERS
4 december 2014
pagina 23
4 december 2014
pagina 24
Zij/hij wil een kind………..
Ervaringen van hulpverleners:
IN GESPREK MET
(MOGELIJK) TOEKOMSTIGE OUDERS
- Ik weet niet wat ik moet zeggen/moet doen…
- Ze luisteren niet wanneer we ze advies
geven…………
- Ze snappen niet hoe moeilijk het is om een
kind op te voeden………
4
12/4/2014
4 december 2014
pagina 25
Ik wil een kind………..
4 december 2014
Support:
Ervaringen van (toekomstige)
ouders met
een verstandelijke beperking:
Burgers met een verstandelijke beperking
hebben het recht om ondersteuning te
krijgen als zij een kind willen
opvoeden………………
- ‘Als ik zeg dat ik een kind wil, is het enige
wat ik te horen krijg, dat ik nooit een goede
moeder/vader zou kunnen zijn………..
- Hulpverleners luisteren niet naar je………..
- Hulpverleners lopen weg…….
4 december 2014
pagina 27
pagina 26
Naam van de presentatie
4 december 2014
pagina 28
Resultaat:
Support?
Bij professionals rinkelen de alarmbellen als
er het vermoeden bestaat van een
kinderwens.
Mogelijk toekomstige ouders
vermijden professionele hulp
en missen daardoor
belangrijke informatie en begeleiding
die hen zouden kunnen helpen
een meer overdachte beslissing te nemen.
Communiceren bewust of onbewust:
NIET DOEN!!!!
4 december 2014
pagina 29
KOFFER:
KINDEREN, WAAR KIES IK VOOR?
Voorlichting over
kinderwens en de inhoud
van het ouderschap
Tools voor professionals
Tools voor mensen met een
verstandelijke beperking
4 december 2014
pagina 30
Voor wie?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mensen met een verstandelijke beperking
Begeleiders/gezinscoaches/wijkteams
Verloskundigen/wijkverpleegkundigen
Fiom-medewerkers
Gedragsdeskundigen
Leerkrachten/scholen
Zorgconsulenten
Teamleiders
Managers
Opleidingen
Universiteiten
Belangenverenigingen/Ouderverenigingen
…………………………..
5
12/4/2014
4 december 2014
pagina 31
KOFFER:
KINDEREN, WAAR KIES IK VOOR?
1. Handreiking
2. Kijken naar keuzes
3. Stellingenspel:‘Visie op
visie’
4. Wensenkwartet
5. Praten over de
kinderwens
6. ‘Bij wie kan ik terecht?’
7. ‘Weet ik waarvoor ik
kies?’
8. ‘Mijn kind wil een kind…’
9. Zwangerschapsboek
4 december 2014
Naam van de presentatie
pagina 32
DIGITALE TOOLKIT >
GRATIS DOWNLOADS
www.asvz.nl/
kinderwensenouderschap
pagina 33
4 december 2014
pagina 34
Uitgelicht:
DOEL:
Bij wie kan ik terecht?
Breng samen met de
(toekomstige) moeder
en eventuele partner
en/of familie het
netwerk in beeld van de
belangrijke personen
waar de cliënt terecht
kan als er een
kinderwens is of een
kindje op komst is.
Een betere en meer respectvolle wijze
van ondersteuning voor mensen met
een verstandelijke beperking die
overwegen of zij een kind willen;
een betere voorbereiding van
toekomstige ouders (al dan niet
bewust gekozen)
Naam van de presentatie
4 december 2014
4 december 2014
pagina 35
4 december 2014
pagina 36
Het (besluitvormings) gesprek
•
•
•
•
•
•
•
Wie zijn erbij?
Wie doet het gesprek?
Wat is de keuze van de moeder/ouders
Hoe weet je of dit echt de eigen keuze is?
Zorgen?
Zorgen en druk voor abortus
Zorgen en druk > angst om je kind kwijt te raken
BEDANKT!
[email protected]
[email protected]
www.asvz.nl/kinderwensenouderschap.nl
www.watwerktvoorouders.nl
6