IDManager PDF Output

Dichterbij
MAGAZINE VOOR
LEDEN VAN RABOBANK
ZAANSTREEK
VOORJAAR 2014
ZAANSTREEK
Verantwoord
ondernemen 3741
»10
SAMENLEVING
FINANCIËLE PLANNING
SAMENWERKEN
Vrijwilligers in de
Zaanstreek »22
Annemarie van Gaal
geeft tips »28
Woonwebwinkel Lil.nl
en Baden Baden »34
OM DE
HOEK
2 ZAANSTREEK
De Boerenmarkt brengt elke
vrijdag van 9 tot 16 uur
levendigheid op het
Kogerkerkplein. De
kleinschalige, biologische
markt biedt heerlijke
kwaliteitsproducten. Zoals?
Verse groenten, fruit, zuivel
en honingproducten. Maar
ook een ruim aanbod aan
versgebakken brood,
zoetigheden, kaas en zelfs
wolproducten. Met iedere
week mooie aanbiedingen!
www.facebook.com/boeren
marktkoogaandezaan.
3741
BOERENMARKT
KOGERKERKPLEIN,
KOOG AAN DE
ZAAN
3
FRED VAN DAM
VOOR
WOORD
directievoorzitter
DOE HET ZELF
E
en nieuw jaar geeft nieuwe energie.
Energie om dingen in huis aan te
pakken of om iets nieuws te beginnen.
Misschien wordt dit wel het jaar van
die grote verbouwing die al zo lang gepland
stond. Of het jaar waarin u besluit om uw eigen
bedrijf te starten. Een nieuw initiatief van uw
Rabobank is de Vrijwilligersdag. Op vrijdag 16
mei aanstaande zetten onze medewerkers zich
in voor verschillende projecten.
Vrijwilligerswerk wordt de komende jaren
steeds belangrijker en onze medewerkers zijn
betrokken bij de Zaanse samenleving. Op pagina
22 leest u meer over dit initiatief. In deze editie
besteden wij aandacht aan De
Klimaatbeheerser. Dit bedrijf, gevestigd in
Oostzaan, ondersteunt verschillende projecten
om energiekosten zo laag mogelijk te houden. Er
zijn veel mogelijkheden waarmee het
COLOFON
Redactie Rabobank Zaanstreek: Rinus Buijvoets, Jolanda Deurloo, Stella
Harmens-van Limbeek, Martine Hos, Laurien Hoving, Lya de Hulster, Jaap de Jong,
Henk Meijers en Piet Zwikker
Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk, Amstelveen
Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave
worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste
zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data.
Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan
hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor
onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 ZAANSTREEK
energieverbruik kan worden gehalveerd. Wilt u
weten hoe? Op pagina 10 leest u hier meer over.
Verder in deze editie een interview over hoe
onze bank twee klanten in verbinding heeft
gebracht. Woonwebwinkel Lil.nl heeft sinds kort
een samenwerking met Baden Baden Interior.
Een mooi initiatief waar u op pagina 34 over
kunt lezen. Als coöperatieve bank leggen wij dit soort
verbindingen al sinds ons ontstaan. De krachten
bundelen en elkaar helpen om ambities te
verwezenlijken. En ook bij ons kunt u steeds
meer dingen zelf doen. Of het nu gaat om het
regelen van uw bankzaken of het voorbereiden
van uw hypotheekgesprek. Veel mensen vinden
het prettig dat zij voor dit soort zaken minder
afhankelijk zijn van de bank. Bent u niet zo’n
doe-het-zelver? Geen probleem. Dan doen we
het gewoon samen.
Dichterbij
ZAANSTREEK
THEMA: DOE HET ZELF
10
21
22
28
De Klimaatbeheerser
De bank in je broekzak
Vrijwilligersdag Rabobank
Zaanstreek
Annemarie van Gaal
GROENBELEGGINGEN
8
Groen sparen en beleggen
WONINGMARKT
14
Verhuizen of verbouwen?
STARTER VAN HET KWARTAAL
34
16
Effect van interieurstyling
BELEGGEN
18
Rabobank Certificaat
INFOGRAPHIC
26
Vandaag bankieren zoals
morgen
SPAREN
32
Hoe spaar ik slimmer?
INNOVATIEPRIJS
36
16
Chip maakt
medicijnverpakking ‘slim’
3741
RUBRIEKEN
14
10
2 Om de hoek
6 Kort nieuws
17 Verhuizen of verbouwen? Feiten en
cijfers
31 Rabobank Zaanstreek op Twitter
34 Lil.nl winnaar Zaanse Startersprijs
2013
38 Ledenaanbiedingen
39 Column Han Dieperink
40 Spring maar achterop
5
KORT
Speciaal voor u
MOBIELE
ADVISEUR
Iedereen moet kunnen bankieren. Bent
u niet in staat om uw bankzaken
virtueel te regelen of naar één van onze
vestigingen of geldautomaten te
komen, bijvoorbeeld vanwege ziekte,
ouderdom of lichamelijke beperkingen?
Dan kunt u gebruik maken van mobiele
adviseurs of voor contant geld van de
Rabo Geld Expres.
D
e mobiele adviseurs Jolanda
Deurloo, Maureen de Vries en
Priscilla Tuijn-van
Oostenbrugge (v.l.n.r.) zijn in
ons hele werkgebied actief en komen bij u
thuis om uw dagelijkse bankzaken te
regelen. De mobiele adviseurs adviseren
bijvoorbeeld over; het openen van een
betaal- en/of spaar rekening, het afsluiten
van een verzekering, het opstellen van een
volmacht en het helpen met
internetbankieren.
U kunt ook tot 450 euro per verzending
thuis laten bezorgen middels de Rabo
Geld Expres. In 2014 wordt deze service,
met een maximum van één bestelling per
klant per maand, gratis aangeboden.
Vanaf 1 januari 2015 betaalt u € 5,50* per
verzending.
Workshop Het Nieuwe Bankieren
I
nternetbankieren en het online
regelen van uw bankzaken is
eenvoudiger dan het lijkt. In het
eerste en tweede kwartaal van 2014
organiseert Rabobank Zaanstreek een
aantal workshops 'Het Nieuwe Bankieren'.
Tijdens deze workshop leert u hoe u thuis
op de computer uw bankzaken snel kunt
regelen. Naast het internetbankieren kan,
wanneer u daar behoefte aan heeft, dieper
worden ingegaan op het gebruik van
Mobielbankieren. U kunt kosteloos aan de
6 ZAANSTREEK
workshop deelnemen.
Inmiddels zijn de eerste workshops
gepland. Bent u geïnteresseerd? Vul dan
het interesseformulier in op
www.rabobank.nl/zaanstreek of bel (075)
890 30 30.
Voor gebruik van de bovenstaande
services kunt u een afspraak maken via
(075) 890 30 30 of mailen naar:
[email protected].
*Prijswijzigingen voorbehouden
MEDICIDESK
Sinds afgelopen jaar heeft Rabobank
Zaanstreek een Medicidesk. Deze desk
bestaat uit accountmanagers met veel
kennis van de zorgsector. De
Medicidesk is een centrale plek voor
professionals uit de zorgsector, zowel in
loondienst als zelfstandig gevestigd.
Het eerste succes van de Medicidesk is
inmiddels geboekt. Door de nauwe
samenwerking met het Zaans Medisch
Centrum en de Gemeente Zaanstad is er
inmiddels een zeer interessant
zorgnetwerk in de Zaanstreek ontstaan.
JIJ BENT DE BAAS
Toekenningen coöperatiefonds
O
p de vergadering van het
fondsbestuur coöperatiefonds
van 6 januari 2014 zijn een
tweetal toekenningen gedaan.
De aanvraag voor ondersteuning van het
Promotie Event Techniek en wetenschap
Zaanstad is gedeeltelijk toegekend met
een bedrag van € 10.000 euro. Een
aansprekend project met een groot
draagvlak onder vele scholen in de
Zaanstreek.
Ook is een bijdrage voor de aanschaf van
een AED-defibrillator voor Dorpshuis de
Horn in Krommeniedijk gesubsideerd. Dit
besluit is bij hoge uitzondering genomen.
De reden is dat Krommeniedijk een hechte
en actieve dorpsgemeenschap is van
kleine schaal met een afgelegen ligging.
WILT U EEN AANVRAAG INDIENEN VOOR HET
COÖPERATIEFONDS? GA DAN NAAR
WWW.RABOBANK.NL/ZAANSTREEK.
Ledenraad Rabobank Zaanstreek
NIEUWE START
W
3741
oensdag 29 januari 2014
vond de eerste vergadering
van onze ledenraad van dit
jaar plaats. Op de centrale
ledenbijeenkomst van 19 november 2013
zijn twintig nieuwe ledenraadsleden
benoemd. Zij zijn nu formeel begonnen
aan hun eerste termijn.
De ledenraadsleden zijn onze ogen en
oren in de Zaanstreek en onze
ambassadeurs in het werkgebied. De
ledenraad vormt een belangrijk klankbord
voor onze bank. Naast de formele
bevoegdheden, zoals het vaststellen van
de jaarrekening, geven we vanuit onze
gezamenlijke netwerken invulling aan
coöperatief bankieren in de Zaanstreek.
Een eigen bedrijf begint met
een goed idee. En dan?
Aanscherpen, uitproberen,
doelgroepdenken en natuurlijk:
de financiën op orde krijgen.
De Rabobank vindt het
belangrijk dat jongeren goed
leren omgaan met geld, en
daarom is er B.O.E.G.:
baasovereigengeld.nl. Hier vind
je tips over het opstarten van je
eigen bedrijfje, adviezen over
geld en ervaringen van andere
jonge ondernemers. Slim,
interessant en leerzaam!
RABOBANK
HOCKEYSTICKS
Hockeyclub de Kraaien biedt
basisscholen in Zaanstad,
Oostzaan en Wormerland
lessen in hockey aan. Het doel
is kinderen in beweging te
krijgen en ze ervaring en kennis
op te laten doen met de sport.
Met de financiële steun van
Rabobank Zaanstreek kunnen
De Kraaien het Rabobank
Hockeysticks project opzetten.
Dit betekent dat we de
kinderen op de scholen de
juiste maat hockeystick kunnen
aanbieden om mee te spelen.
RABOBANK HOCKEY
WORLD CUP 2014
Over minder dan 100 dagen
begint het WK hockey in het
Koycera stadion te Den Haag.
Het wedstrijdschema is
inmiddels bekend. Leden van
de Rabobank krijgen 15%
korting op toegangskaarten.
Het aantal beschikbare kaarten
is beperkt, dus bestel snel via
See Tickets: 0900-3001000,
codewoord 'Dichterbij'.
Bestellen kan tot en met 15
april 2014. Zie meer informatie
op www.rabobank.nl/leden.
7
GROENBELEGGINGEN
RABO GROEN BANK
Sparen voor een
groene toekomst
Bijdragen aan de verduurzaming van onze economie
door te sparen? Met de inleg van een GroenSpaarrekening financiert de Rabo Groen Bank duurzame
initiatieven. Dat levert echt iets op voor de toekomst.
TEKST: PETER VAN STEEN FOTO'S: STUDIO SPASS
D
enk bijvoorbeeld aan duurzame
bouw, biologische landbouw, de
toepassing van zonne-energie of
windenergie, Groen Label Kassen,
aardwarmte of geothermie en de recycling van
grondstoffen.
Een van de projecten die door de Rabo Groen
Bank is gefinancierd is de bedrijfsactiviteit van
Arno La Haye, directeur van Inashco. Inashco
wint non-ferrometalen zoals aluminium en
koper terug uit de restassen van afvalenergiecentrales. La Haye: ‘Bij de winning van non- ferrometalen komt in de traditionele mijnbouw
veel CO2 vrij. Bij de recycling van deze metalen
uit afval wordt de CO2-uitstoot met wel 95
procent gereduceerd. Extra voordeel is dat de
overblijvende as zo schoon is, dat die weer als
grondstof voor de betonindustrie kan dienen.
Daardoor wordt ook de carbon footprint van
afvalenergiecentrales sterk gereduceerd. Mede
dankzij de Groenfinanciering door de Rabo
Groen Bank hebben we de pioniersfase van ons
8 ZAANSTREEK
bedrijf vlot achter ons kunnen laten. Daardoor
zijn we snel een stabiele en gevestigde
marktpartij geworden.’
GROEN BELEGGEN Groenbanken
verstrekken leningen met het geld van groene
spaarders en beleggers die specifiek hun geld in
een duurzame, groene economie willen
investeren. Zolang de Rabo Groen Bank door de
Belastingdienst als groenfonds is aangewezen,
valt het GroenSparen onder de groene beleggingen. Het tegoed op een GroenSpaarrekening
wordt gebruikt voor het financieren van groene
projecten. Hierdoor zijn er fiscale voordelen (zie
kader). Bij Rabo GroenSparen wordt elke
storting voor de duur van één jaar geblokkeerd.
Na afloop van die periode is het mogelijk om het
bedrag zonder beperkingen op te nemen.
ONDERNEMERS HELPEN ‘In 2013
financierde de Rabo Groen Bank al voor bijna
200 miljoen euro aan duurzame projecten. Dit
De Rabo Groen Bank
gebruikt de tegoeden op
GroenSpaarrekeningen
voor de financiering van
groene projecten.
3741
RABO
GROENSPAREN
zijn allemaal initiatieven van ondernemers die
met ons onderschrijven dat duurzaamheid geen
vage term is, maar een concreet doel waaraan
we gezamenlijk werken.’ Aan het woord is Huub
Keulen, directielid van de Rabo Groen Bank, een
dochteronderneming van de Rabobank.
‘We helpen ondernemers die een goed initiatief
voor een duurzaam project of een groene
innovatie hebben’, zegt Keulen. ‘Dat doen we
door middel van een Groenfinanciering.
Daarmee kunnen ondernemers projecten
financieren tegen een gunstigere rente. We zijn
altijd op zoek naar ondernemers met hart voor
duurzame ontwikkeling en een scherp oog voor
groene kansen.’ Om in aanmerking te komen
hebben ondernemers een Groenverklaring van
de overheid nodig en moeten zij minimaal
25.000 euro investeren. Bij het aanvragen van
een Groenverklaring helpen zowel adviseurs
van de Rabobank als van de Rabo Groen Bank.
GREEN DEAL De Rabo Groen Bank hoort tot
het zogeheten Groenberaad. Hierin overleggen
de overheid en Groenbanken over nieuwe
financieringsmogelijkheden. In het
Energieakkoord hebben de Groenbanken en het
kabinet een Green Deal gesloten om de
financieringsmogelijkheden van duurzame
energieprojecten te verhogen. Er is een
expertisecentrum opgericht waar technische
kennis en kennis van financiering bij elkaar
worden gebracht.
Voor groene beleggingen, zoals Rabo GroenSparen, geldt een extra
vrijstelling van de vermogensrendementsheffing (1,2%) van
56.420 euro per
persoon boven het
normale heffingsvrije
vermogen van 21.139
euro. Naast deze
vrijstelling geldt voor
groene beleggingen
een extra
heffingskorting van
0,7% over de in box 3
vrijgestelde waarde van
deze beleggingen op 1
januari. Deze korting
mag u in mindering
brengen op uw
inkomstenbelasting.
MEER INFO:
HTTP://RABO.NL/T02QD
9
Maatschappelijk
ondernemen in
combinatie met
duurzaamheid hoort
steeds meer bij deze
tijd. Door het
terugtrekken van de
overheid en het
dichtdraaien van de
subsidiekranen worden
bedrijven vaker
gevraagd om hun
betrokkenheid te
tonen. Zo kunnen
bedrijven profileren dat
ze graag een steentje
bijdragen.
LOKALE ONDERNEMER
KASSENCOMPLEX OSDORP
48%
besparing
Door een nieuwe energiezuinige installatie voor een
kassencomplex kan een dagvoorziening voor
verslaafden het hele jaar door functioneren. TEKST: SARAH VERMOOLEN FOTO'S: MIKE BINK
Jeroen Rijpkema (rechts)
benaderde Tim Overijk
(links) van De
Klimaatbeheerser omtrent
het energiezuiniger maken
3741
van het kassencomplex.
T
im Overdijk, directeur van De
Klimaatbeheerser: 'Wij engineeren
diverse projecten om energiekosten
zo laag mogelijk te houden. Om de
wensen van de klant optimaal te
honoreren, combineren we
afhankelijk van het gebruik van de ruimte
componenten uit de markt. Voor een nachtclub
in een monumentaal pand heb je een andere
installatie nodig dan bijvoorbeeld voor een
slaapkamer van een scholier. Energie moet je zo
min mogelijk verloren laten gaan. Zo gebruiken
wij bijvoorbeeld voor koeling zoveel mogelijk
verse buitenlucht. Er zijn veel interessante
mogelijkheden waarmee je het energieverbruik
halveert of nog verder terugbrengt. Naarmate
de afname van installaties groter wordt, daalt de
prijs en zal dit voor iedereen bereikbaar
worden.'
NIEUWE VORM VAN FINANCIERING
11
‘Via maatschappelijke
projecten kun je iets doen
voor de zwakkeren in de
samenleving. Iedereen draagt
een steentje bij.’
'We worden geregeld gevraagd om een bijdrage
te leveren aan maatschappelijke projecten waar
zowel de organisatie als wijzelf bij gebaat zijn.'
Dagbestedingsvergoedingen voor dak- en
thuislozen, drugsverslaafden en psychiatrisch
patiënten worden steeds lager. Organisaties
gaan daardoor op zoek naar andere
financiering. Stichting Landzijde beheert aan de
Osdorperweg in Amsterdam Osdorp een
kassencomplex. Na een faillissement van de
vorige eigenaar heeft de stichting de kassen
overgenomen als dagbestedingproject voor
drugsverslaafden. Hier worden groenten
gekweekt voor ondermeer restaurantketen La
Place. De stookkosten zijn enorm hoog. In de
wintermaanden is het daarom niet rendabel om
de kassen te verwarmen. Tientallen
drugsverslaafden, die hier een klein bedrag
verdienen, hebben in de wintermaanden geen
werk. De stichting zocht daarom naar
alternatieven. Overdijk: 'Wanneer er geen werk
is, vervallen veel verslaafden weer in hun oude
gedrag. Wij kregen van Jeroen Rijpkema, de
stichtingdirecteur, de vraag of wij het complex
energiezuiniger konden maken. Met een
luchtwaterpomp is een rendement van
ongeveer 30 procent mogelijk, maar je kunt er
nog meer uithalen. Uitvinder Rob Joosten van
Warme Weiden heeft op kleine schaal
geëxperimenteerd met een aanvulling op onze
pomp zodat deze 48 procent rendement
behaalt. Anderhalve meter onder de grond is het
grondwater tussen de zeven en tien graden. Met
een warmtewisselaar leggen we een
ondergronds netwerk aan om de kas te
verwarmen. Een proefopstelling kost veel tijd,
energie en geld. Voor ons is dit een testcase
zodat we met ondergrondse netwerken later
ook seriematig aan het werk kunnen. Voor het
project betekent het dat in de toekomst
verslaafden ook in de wintermaanden kunnen
doorwerken. Het geeft een goed gevoel om een
dergelijke installatie te realiseren.'
BETROKKENHEID NEEMT TOE 'Alle
vergaderingen met de Stichting Landzijde
Tim Overdijk: 'Onze klanten
van grote kantoren van
bekende merken dragen
tegenwoordig graag uit dat
ze fors energie besparen.'
12 ZAANSTREEK
De Klimaatbeheerser
verzorgt de koeling,
ventilatie en verwarming
van De Hooge Waarder in
Alkmaar.
BESPARING
ENERGIE
3741
'Wij zoeken naar de beste
installatie om te
verwarmen, koelen en
ventileren. Comfort is
daarbij essentieel. Met
een betonkernactivering
bijvoorbeeld kun je de
warmte in de vloer
continu op temperatuur
houden. Klimaatmatten
houden slaapkamers
warm maar ook
aangenaam koel. In 2012
hebben we de nZEB
award gewonnen voor de
'nearly zero energy
building' voor ons eigen
kantoor/showroom van
De Klimaatbeheerser in
Oostzaan.'
worden bewust op het complex gehouden. Je
krijgt daardoor ook contact met de vijftig tot
zestig mensen die je aan het werk ziet. Voor de
drugsverslaafden is het dagloon van € 10
belangrijk, maar ook dat ze weer regelmaat
krijgen en dat er op ze gerekend wordt. Elke dag
kookt een professionele kok met de groenten
die hier gekweekt worden. Zo krijgen de
werknemers ook een gezonde maaltijd. Het is
mooi om te zien dat verschillende mensen
inmiddels andere functies innemen en weer
meetellen. La Place, maar ook wij nemen er
klanten mee naar toe waarbij we gezamenlijk
lunchen. Wij kunnen zo de mogelijkheden laten
zien van het nieuwe systeem en onze gasten
maken daardoor kennis met het project.
Hierdoor neemt de betrokkenheid toe.'
FORSE KORTINGEN 'De energiezuinige
installatie engineeren is onbetaalbaar als je alle
uren gaat calculeren. Wij rekenen daarom
andere tarieven en vragen onze leveranciers of
ze ook mee willen werken met forse kortingen.
Wij werken veel met Daikin (top tien green
foodprint wereldwijd). Zij hebben een engineer
vrijgemaakt om kosteloos aan de hand van onze
prognoses te engineeren. Tien bedrijven werken
inmiddels mee. Conceptontwikkelaar Charles
Lourens benadert goede doelen die willen
bijdragen aan de dure installatie. Beheerders
van het coöperatiefonds van Rabobank
Waterland hebben al laten weten hier positief
tegenover te staan.'
SMAAK TE PAKKEN 'Het project in
Osdorp doet er echt toe, wij kunnen daardoor
een verschil maken. Dat smaakt naar meer. Zo
bekijken wij nu een project waar ouders van
meervoudig gehandicapte kinderen een huis
bouwen waar ze samen kunnen wonen. Wij
vragen onze leveranciers of ze een bijdrage
willen leveren om de energievoorziening zo
zuinig mogelijk te maken. Het geeft een goed
gevoel om daaraan bij te dragen.'
WWW.DEKLIMAATBEHE
ERSER.NL
13
WONINGMARKT
ALS UW HUIS TE KLEIN IS
Verbouwen of
verhuizen?
Een huis verkopen is lastiger dan enkele jaren
geleden. Huizenbezitters die uit hun jasje zijn
gegroeid staan voor een dilemma: ga ik verhuizen of verbouwen? Een paar overwegingen.
TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT FOTO'S: MARTIJN DE KRUIJF
1 IS VERHUIZEN ECHT NOODZAKELIJK? De keuze om te verhuizen of
te verbouwen begint met de vraag waarom
uw huidige woning niet meer aan uw wensen voldoet. Kunt of wilt u niet in uw huidige
omgeving blijven wonen, dan is de keuze voor
verhuizen snel gemaakt. Maar soms kunt u door
middel van een aantal aanpassingen uw woning verbeteren of vergroten. Verbouwen is
meestal goedkoper dan een nieuw huis kopen
en inrichten.
2 IS VERBOUWEN WEL EEN OPTIE?
Voor een aantal verbouwingen hebt u een vergunning nodig. Dit geldt vooral voor verbouwingen aan de voorkant van de woning. Op de
website omgevingsloket.nl kunt u checken of dit
voor u het geval is. De gemeente moet binnen
acht weken een besluit nemen over uw vergunningaanvraag. Buren hebben daarna nog zes
weken de tijd om bezwaar te maken. Bij ingrijpende verbouwingen zijn de termijnen langer.
14 ZAANSTREEK
3 WAT KOST VERBOUWEN? De kosten van een verbouwing hangen af van de aard
van de werkzaamheden, de gebruikte materialen en de inzet van vakmensen. Wilt u de verbouwing financieren via een tweede hypotheek,
dan brengt dit ook kosten met zich mee voor
onder meer de bemiddeling en de notaris. Het is
verstandig om bij verbouwingen vooraf een
begroting te maken, eventueel met hulp van een
architect of een bouwkundig bureau. Hans
André de la Porte, woordvoerder van de
Vereniging Eigen Huis, adviseert om minimaal 10 procent in te calculeren voor onvoorziene kosten. Bij een oud huis is het risico op
onaangename verrassingen groter dan bij een
nieuw- bouwwoning. De kosten van een eventuele bouwvergunning kunnen per gemeente
nogal verschillen. Kijk voor een indicatie op de
website van de Vereniging Eigen Huis. Met de
Rabo Woonlasten Calculator kunt u de gevolgen
van een verbouwing voor uw maandlasten
berekenen.
Kunt u uw woonwensen
realiseren met een
verbouwing? Of is
verhuizen een betere
optie?
HANDIGE
WEBSITES
De Rabo Woonlasten
Calculator berekent de
gevolgen van een
verbouwing of verhuizing voor uw
maandlasten. Kijk op
http://rabo.nl/2zbyb.
De verbouwscan van
de Vereniging Eigen
Huis geeft een indicatie
van de kosten en baten
van een verbouwing:
www.eigenhuis.nl/tools
/verbouwscan
3741
4 WAT KOST VERHUIZEN? Naast de
aankoopkosten van uw nieuwe woning, moet u
bij een verhuizing ook rekening houden met
kosten voor de financiering, de verhuizing en de
inrichting van uw huis en tuin. Daarnaast is het
belangrijk om na te gaan voor welke prijs u uw
huis denkt te kunnen verkopen en of er eventueel een restschuld overblijft. Bij het kadaster
kunt u een overzicht opvragen van de recente
aankoopprijzen van woningen in uw postcodegebied. Vanwege de onzekerheid op de huizenmarkt is het verstandig eerst uw oude huis te
verkopen voor u een nieuwe woning koopt. Is
dit onmogelijk, informeer dan bij uw hypotheekverstrekker naar de mogelijkheden voor
een overbruggingshypotheek. Dat is een tijdelijke lening waarmee u de periode kunt “overbruggen” tot uw oude huis is verkocht. U mag de
rente over beide woningen enkele jaren
aftrekken.
5 WAT LEVERT EEN VERBOUWING
OP? Een verbouwing kan de waarde van uw
woning verhogen, maar de kans is groot dat u de
investering niet volledig terugverdient.
Verbouwingen die extra leefruimte creëren,
zoals de omvorming van een bergzolder naar
een woonzolder, voegen volgens Hans André de
la Porte meer waarde toe dan bijvoorbeeld de
aanleg van een designkeuken. Achterstallig
onderhoud adviseert hij altijd aan te pakken,
want een slecht onderhouden woning is lastig te
verkopen. ‘Overige verbouwingen moet u vooral
doen voor uw eigen woongenot, want het
geïnvesteerde bedrag haalt u er vrijwel nooit
helemaal uit.’
DOE DE TEST:
HTTP://RABO.NL/B9I2U
15
STARTER VAN HET KWARTAAL
PRESENTATIE IS ZÓ
BELANGRIJK
TEKST: SARAH VERMOOLEN FOTO: MIKE BINK
'
Just My Style ben ik officieel in mei gestart.
Ik heb al zoveel opdrachten dat ik mijn
eigen feest heb moeten afzeggen. Dat is toch
super als starter.' Natascha Betjes-Stegeman
van Just My Style uit Assendelft is de winnaar
van de startersprijs van het vierde kwartaal
2013. 'Als manager in de uitzendbranche had ik
gezien hoeveel verschil een kantoorinrichting
maakt. Een goede presentatie is zo belangrijk.
Wanneer de looprichting goed is, de juiste
kleuren worden gebruikt, mensen elkaar goed
kunnen zien en er een harmonieus geheel is,
dan wordt het gezellig en voelen mensen zich
lekker. Alles gaat dan beter functioneren. Met
mijn eigen bedrijf werk ik als stylist voor
huizen, trouwerijen en evenementen. Bij
interieurstyling zorg ik dat de woning zo wordt
opgeknapt dat de klant een daadwerkelijk
verschil merkt. Het gaat dan niet alleen om het
cosmetische effect maar ook over de invloed dat
het heeft op je leven. Met kleuren kun je zoveel
verschil maken. Dat positieve gevoel in je huis
16 ZAANSTREEK
werkt de hele dag door. Door diverse cursussen
interieurdesign en etaleren weet ik hoe ik
plattegronden moet maken en heb ik veel
materiaalkennis opgedaan. Gevoel voor kleur en
design kun je echter niet leren, dat heb je
gewoon. Wanneer ik een half uur rondkijk en
vragen stel, dan heb ik voldoende kennis om te
weten wat past bij de klant, wat de knelpunten
zijn en hoe ik dat kan oplossen. De kosten
moeten niet teveel oplopen. Ik vind het een
sport om ook bij tweedehandszaken in het Gooi
te zoeken naar mooie producten die goed
passen bij de klant. Vaak kun je met een beperkt
budget al een groot verschil maken. Makelaars
schakelen mij in om woningen, die moeilijk
verkoopbaar zijn of leeg staan, zo in te richten
dat een potentiële koper direct de
mogelijkheden en de voordelen van de woning
ziet. Bruiloften en feesten zijn vooral
seizoenswerk. Het is heel bijzonder om bij zo'n
mooie dag de juiste sfeer neer te zetten en de
dag tot een belevenis te maken.' SAMENWERKING
'Mijn netwerk breid ik
snel uit. Ik ben actief op
zoek naar
samenwerking.
Wanneer een cateraar
een offerte-aanvraag
krijgt voor een feest
waar gestyled moet
worden belt hij mij. En
als er bij een restaurant
waar ik mee
samenwerk een
aanvraag binnenkomt
voor een bruiloftsfeest
dan denken ze ook aan
mij. Voor vijf makelaars
maak ik woningen klaar
voor verkoop.'
FACTS &
FIGURES
Twijfelt u nog of u gaat verbouwen of verhuizen?
Deze feiten en cijfers helpen u op weg bij het maken
van een keuze. 3741
(BRONNEN: NVM, TIASNIMBAS BUSINESS SCHOOL, CBS, VERENIGING EIGEN HUIS) TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT
159 DAGEN STOND DE GEMIDDELDE
WONING IN NEDERLAND IN HET DERDE
KWARTAAL VAN 2013 TE KOOP. ///
VROUWEN SCHATTEN DE VERKOOPTIJD
VAN HUN WONING LANGER IN DAN
MANNEN. /// WONINGEN MET EEN
ENERGIELABEL WORDEN GEMIDDELD 100
DAGEN EERDER VERKOCHT. /// DE MEEST
ENERGIEZUINIGE WONINGEN (LABEL A OF
B) LEVEREN BIJ VERKOOP 3,8% MEER OP
DAN WONINGEN MET EEN LAGER
ENERGIELABEL. /// VOOR WONINGONDERHOUD MOET U VOLGENS DE
VERENIGING EIGEN HUIS REKENEN OP
CIRCA 300 EURO PER MAAND.
17
BELEGGEN
Rabobank Ledencertificaten zijn nu Rabobank Certificaten. Het
verschil: ze zijn vrij verhandelbaar voor iedereen. Wat is er
veranderd en hoe werkt het?
TEKST: RABOBANK FOTO'S: HOLLANDSE HOOGTE/EDWIN WALVISCH
NOTERING AAN EURONEXT AMSTERDAM
Ledencertificaat
wordt Rabobank
Certificaat
WWW.RABOBANK.NL/
ZAANSTREEK
18 ZAANSTREEK
H
et Rabobank Ledencertificaat is niet
meer exclusief voor leden beschikbaar. Rabobank Ledencertificaten zijn
sinds 27 januari 2014 genoteerd aan
Euronext Amsterdam. De naam is gewijzigd in
Rabobank Certificaat. Iedereen kan nu dagelijks
certificaten op de beurs aan- en verkopen.
Rabobank beoogt ieder kwartaal een vergoeding te betalen op Rabobank Certificaten. De
minimum beoogde vergoeding is gestegen van
5,2 procent naar 6,5 procent per jaar met als
eerste betaaldag 29 maart 2014. [De waarde
van uw beleggingen kan fluctueren. In het
verleden behaalde resultaten bieden geen
garantie voor de toekomst.]
WAT ZIJN DE RISICO’S? Het Rabobank
Certificaat is een achtergesteld beleggingsproduct dat verhandeld wordt op de beurs. Er
zijn dus risico’s aan verbonden. De koers
schommelt, net als bij andere instrumenten die
genoteerd zijn op de beurs. Als er weinig vraag
is, kan het zijn dat u uw certificaten verkoopt
tegen een lagere koers dan waartegen u deze
heeft gekocht. Omgekeerd kan ook: bij veel
vraag stijgt de koers. Daarnaast zijn er andere
risico’s. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de bank
geen of onvoldoende winst maakt, zodat de
Rabobank de beoogde vergoedingen niet of
slechts gedeeltelijk uitbetaalt. Een niet uitgekeerde vergoeding wordt later niet alsnog
uitbetaald. En mocht de bank failliet gaan, dan is
de kans groot dat de certificaathouder, gezien
het achterstelde karakter van de Rabobank
Certificaten, zijn inleg kwijtraakt.
IS HET RABOBANK CERTIFICAAT
IETS VOOR MIJ? De Rabobank is wereldwijd
een van de veiligste banken. De verwachting is
daarom dat ook onder de nieuwe naam
Rabobank Certificaten een degelijke belegging
zullen blijken te zijn. Dat betekent echter niet
3741
Iedereen kan
nu handelen
in Rabobank
Certificaten
19
MEER WETEN?
Voor meer en actuele
informatie, waaronder het
prospectus d.d. 17
december 2013 met daarin
het volledige overzicht van
voorwaarden en risico’s,
kijkt u op
www.rabobank.nl/
certificaten.
dat u zomaar moet instappen. De risico’s van
Rabobank Certificaten moeten bekend zijn en u
moet ermee kunnen omgaan en niet wakker
liggen van koersschommelingen. Het Rabobank
Certificaat is ook niet geschikt voor iemand die
spaart voor een bepaald doel: op het moment
dat het geld nodig is, zou de koers lager kunnen
zijn dan verwacht, waardoor het benodigde
bedrag dan niet beschikbaar is. Het Rabobank
Certificaat is een beleggingsproduct om op
lange termijn vermogen op te bouwen. Daarnaast is het bij beleggen belangrijk om niet alle
eieren in één mandje te stoppen, maar om
risico’s te spreiden.
Het Rabobank Certificaat is
een achtergesteld beleggingsproduct dat verhandeld wordt op de beurs.
Er zijn dus risico’s aan
WAAROM ZIJN DE RABOBANK
CERTIFICATEN NIET MEER EXCLUSIEF
VOOR LEDEN VERKRIJGBAAR? De
notering aan Euronext Amsterdam stimuleert
de verhandelbaarheid van de Rabobank Certificaten. De Rabobank Certificaten zijn nu beschikbaar voor alle beleggers, waaronder ook
institutionele beleggers, bij wie de interesse in
Rabobank papier zoals Rabobank Certificaten
groot is. Rabobank Ledencertificaten is een
belegging gebleken die beleggers lange tijd
vasthouden met als gevolg dat er regelmatig
sprake was van een lage vraag en een laag
aanbod. Een toename in vraag en aanbod kan
beter worden opgevangen door een bredere
markt.
verbonden.
Disclaimer
Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank
Groep die als beleggingsonderneming zijn aan te merken, zijn als
zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te
Amsterdam. De informatie in deze publicatie dient niet te worden
opgevat als een aanbod en evenmin als een uitnodiging tot het doen van
een aanbod tot het kopen of verkopen van financiële instrumenten en is
ook niet bedoeld om enig recht of verplichting te creëren. Het
gebruikmaken van de informatie geschiedt dan ook geheel op eigen
risico. De in deze publicatie opgenomen informatie is geen expliciete of
impliciete beleggingsaanbeveling en kan op ieder moment zonder
verdere aankondiging worden gewijzigd. Deze publicatie is geen prospectus of informatiememorandum.
Beslissingen om te beleggen in Rabobank Certificaten moeten worden
Het Rabobank Certificaat is een
beleggingsproduct om op lange
termijn vermogen op te bouwen
gebaseerd op de volledige beschrijving van voorwaarden en risico’s die
van toepassing zijn op Rabobank Certificaten zoals opgenomen in het
prospectus inzake ‘Admission to listing and trading on NYSE Euronext in
Amsterdam of up to 237,961,365 Rabobank Certificates with a nominal
amount of €25.00 each’ d.d. 17 december 2013 dat kosteloos verkrijgbaar is op www.rabobank.nl/certificaten, alsmede de meest recente
informatie over de Rabobank Groep en de meest recente Nederlandse
staatsleningen. U dient zelf na te gaan of een belegging in Rabobank
Certificaten in overeenstemming is met het voor u vastgestelde
doelrisicoprofiel. Rabobank Certificaten is een eigen product van de
Rabobank. Rabobank en/of de aan haar gelieerde instellingen vervullen
verschillende rollen bij het product Rabobank Certificaten. Hierdoor
kunnen belangenconflicten ontstaan tussen de Rabobank Groep en
beleggers in Rabobank Certificaten.
20 ZAANSTREEK
APPS
De bank in uw
broekzak 2
Bankzaken mobiel regelen is normaler
dan ooit. Rabobank heeft een
uitgebreid aanbod apps. Sms MOBIEL
naar 7171 en u ontvangt een handig
overzicht, met links om te downloaden.
TEKST: VDBJ_
MEER APPS
1
Favoriete functies: saldo checken
(zonder in te loggen!), bij- en
afschrijvingen bekijken en geld
overboeken. De app biedt een
uitgebreid scala aan diensten,
waardoor u altijd en overal uw bankzaken kunt
regelen. De app is beschikbaar voor iPhone,
iPod Touch en iPad, voor BlackBerry en voor
toestellen en tablets met Android en
touchscreen of Windows Phone 7. En omdat
Rabobank meer service wil bieden dan alleen
bankieren, wordt de app dit jaar uitgebreid met
onder meer nieuws en contactinformatie uit uw
eigen regio, een slimmer adresboek, iDEAL op
uw mobiel, betaalopdrachten naar het
buitenland én verschillende aanvullende
diensten, zoals een nieuwe pas aanvragen of een
reisverzekering afsluiten. Kijk op
www.rabobank.nl en zoek op: Rabo Bankieren.
3
Met de Rabo Beleggen-app kunt u
waar en wanneer u wilt zien hoe
uw beleggingen ervoor staan. De
Rabo Beleggen-app is een handig
hulpmiddel als u wilt checken hoe
het gaat met uw beleggingen, als het ú uitkomt.
U hebt eenvoudig en snel toegang tot uw
beleggingsportefeuille. En wie belegt via Rabo
Select Beleggen, Rabo Direct Beleggen, Rabo
Product Beleggen of Rabo RendeMix, kan ook
direct orders plaatsen. De Rabobank is daarmee
de eerste grootbank die orders plaatsen via een
beleggingsapp mogelijk maakt. Zo kunt u snel
inspelen op de ontwikkelingen op de beurs, ook
als u geen computer bij de hand heeft. De app is
beschikbaar voor iPhone, iPad en smartphones
met Android. Sms ‘beleggen’ naar 7171 en u
ontvangt de link om de app te downloaden op
uw mobiel. Of kijk op www.rabobank.nl en zoek
op: Rabo Beleggen.
3741
- Rabo SMS Betalen
- Rabobank.nl mobiel
- MyOrder
- KidsGeldWijs App
- Rabo Hockey App
- Rabosport.nl mobiel
- Interpolis Schadehulp
App
- Interpolis.nl mobiel
- Rabobank Vacatures App
-Kerngegevensrabobank.nl
mobiel (jaarverslag)
Met de Rabo Kennis-app ontsluit
Rabobank haar kennis en
expertise op een toegankelijke
manier voor ondernemers. Na de
kennispagina op onze website en de
Rabobank Cijfers &
Trends-publicaties, is er nu ook de Rabo
Kennis-app. Hiermee zijn ondernemers altijd op
de hoogte van actuele en relevante branche- en
marktinformatie. Met de app kunt u de
macro-economische ontwikkelingen bijhouden.
Ook vindt u er alle kennis over uw branche, met
relevante informatie uit Cijfers & Trends, een
RSS-feed uit belangrijke nieuwsbronnen en een
tweewekelijkse blog van de sectormanagers
van Rabobank. Zo helpen we u op de hoogte te
blijven en de beste strategische keuzes te
maken. Kijk op www.rabobank.nl en zoek op:
Rabo Kennis.
21
'Vrijwilligers
werk geeft je
een goed
gevoel.'
SAMENWERKEN
ECHT BIJDRAGEN
Handen uit
de mouwen
Rabobank Zaanstreek staat midden in de samenleving. Op de
vrijwilligersdag zet het personeel zich in voor de zorgsector. TEKST: SARAH VERMOOLEN FOTO'S: MIKE BINK
Marjolein van den Broek: 'Na
een middag bij de meldpost
kom ik uitgeput thuis, maar
3741
wel heel voldaan.'
V
an alle Nederlanders boven de 18
jaar is 42 procent vrijwilliger. In
totaal telt Nederland maar liefst 5,5
miljoen vrijwilligers die zich
inzetten voor anderen. Er is geen
branche, sector of activiteit waar
geen vrijwilliger aan te pas komt. Mensen zijn
als vrijwilliger actief in de zorg, de
welzijnssector, bij een sportvereniging of
natuurorganisatie of bijvoorbeeld als collectant.
'Dat is een enorm aantal. Vrijwilligerswerk
zal de komende jaren nog belangrijker worden',
aldus Fred van Dam, directievoorzitter
Rabobank Zaanstreek. 'De overheid verlegt
zaken steeds meer naar burgers zelf, dit is de
zogenaamde participatiemaatschappij.
Vrijwilligers zullen moeten bijspringen om
bepaalde voorzieningen in stand te houden. Als
coöperatieve bank is het belangrijk om actief
deel te nemen aan de samenleving. We willen
graag maatschappelijke organisaties en
Zaankanters met elkaar verbinden. Daar hoort
vrijwilligerswerk bij. Als jurylid voor de Zaanse Vrijwilligersprijs,
die jaarlijks wordt uitgereikt, heb ik vele
tientallen voorbeelden gezien van aansprekende
projecten en individuen die zich inzetten. Het is
elk jaar moeilijk om een keuze te maken, want al
deze mensen leveren goed werk. Het is mooi dat
je al deze vrijwilligers via de Vrijwilligersprijs
kunt bedanken en ze een podium kunt geven.'
VRIJWILLIGERSDAG 'Rabobank
organiseert door het hele land regelmatig
vrijwilligersactiviteiten waarbij het personeel
zich inzet voor de samenleving. Dit willen we
ook in de Zaanstreek opzetten. Op 16 mei 2014
organiseren we de Rabobank Zaanstreek
Vrijwilligersdag. Ons personeel gaat die dag de
handen uit de mouwen steken bij diverse
maatschappelijke projecten. Ook onze
ledenraadsleden en de leden van de raad van
23
'Vrijwilligers leven langer en
gezonder.'
commissarissen werken mee. De Nieuwe Winst speelt bij de organisatie
van onze vrijwilligersdag een grote rol. Zij
hebben veel ervaring met het organiseren van
Hart en Zieldagen waarbij bedrijven zich
inzetten voor maatschappelijke organisaties. Zorg is één van onze speerpunten, waaraan we
graag een bijdrage willen leveren. We zoeken
activiteiten om de medewerkers bij
verschillende organisaties die dag wat te
ontlasten. Extra dingen doen die er door de
drukte vaak bij inschieten. We gaan ervan uit dat veel personeelsleden
zich aanmelden voor de vrijwilligersdag. De
ervaring leert dat het meerwaarde geeft om je
collega's op een andere manier bezig te zien. Dat
heeft ook positieve gevolgen voor de onderlinge
samenwerking.'
MANTELZORG Bart de Wit, manager
Zakelijke Relaties bij Rabobank Zaanstreek, is
sinds september mantelzorger voor zijn ernstig
zieke vader. 'Toen de hulp van gezinsleden werd
gevraagd, heb ik direct toegezegd dat ik elke
vrijdag voor mijn vader wilde zorgen. Rabobank
is betrokken bij de maatschappij, dus ik wist dat
de bank dit zou ondersteunen. Mijn functie laat
het ook goed toe, want ik kan flexibel
werken. Het is bijzonder dat we op de vrijdagen
nu meer tijd voor elkaar hebben en er soms
filosofische gesprekken zijn die je anders
wellicht nooit zou hebben gevoerd. Ik ben
getuige geweest van hoe zijn golfvrienden een
eerbetoon voor hem hebben gemaakt in de
vorm van een trofee. Het was zo mooi om dat
mee te maken. De goede band die we al hadden,
is nog sterker geworden.
Het is geweldig dat Rabobank mij als
mantelzorger ondersteunt, maar ook andere
acties stimuleert. Zo heb ik ook wel eens
gekookt voor thuislozen namens de bank. Privé
ben ik voorzitter van een tennisvereniging. Het
is soms zo moeilijk om vrijwilligers te vinden.
Op YouTube zag ik laatst een filmpje waarin
werd getoond dat vrijwilligers langer en
gezonder leven. Dat laat ik nu aan andere
Mantelzorger Bart de Wit:
'De band die ik had met mijn
vader is nog sterker
geworden.'
24 ZAANSTREEK
Fred van Dam: 'We willen
maatschappelijke
organisaties en Zaankanters
met elkaar verbinden.'
MEEDOEN?
3741
Met de Rabobank
Zaanstreek
Vrijwilligersdag willen we
aandacht vragen voor
vrijwilligerswerk en laten
we zien dat Rabobank
Zaanstreek daadwerkelijk
participeert in de
samenleving. Onze
vrijwilligersdag op 16 mei
2014 is een goed begin.
Wilt u ook een bijdrage
leveren? U kunt zich
aanmelden via de link
hieronder.
mensen zien, want het is belangrijk om bij te
dragen aan de samenleving. Dat verrijkt je en
geeft je een goed gevoel.' DIERENAMBULANCE Marjolein van den
Broek: 'Na twintig jaar bij Rabobank te hebben
gewerkt moest ik stoppen vanwege mijn
gezondheid. Thuis gebeurt er niet veel, dus ik
ging al snel op zoek naar vrijwilligerswerk waar
ik vooral positieve energie van zou krijgen. Bij
de Dierenambulance voelde ik me direct thuis.
Er was een zorgvuldige sollicitatieprocedure en
daarna krijg je een korte opleiding. Hier werken
wel 125 vrijwilligers. Het is opvallend hoeveel
verschillende type mensen hier samenwerken
en dat ieders kwaliteiten tot hun recht komen. Iedereen is een kleine spin in het grote web. Er
zijn ook veel vrijwilligers die een baan hebben
en daarnaast als vrijwilliger bij de Zaanse
Stichting Dierenzorg actief zijn omdat ze het
belangrijk vinden om zich in te zetten voor
dieren. Ik werk elke dinsdagmiddag op de centrale
post: bij elk telefoontje moet je snel achterhalen
wat het probleem is en wat de urgentie is. Zo'n
middag is heel hectisch want er komen zoveel
verschillende telefoontjes binnen. Over een
gewonde vogel die niet meer kan vliegen of een
gewonde egel, dieren die kwijt zijn of worden
gevonden, of het vervoer van een dier naar een
dierenarts. Na een middag ben ik uitgeput, maar
het geeft ook veel voldoening. Het is goed dat ik vrijwilligerswerk heb
gevonden dat bij mij past. Hierdoor draai ik
evengoed mee in de maatschappij én maak ik
me nuttig. Dat vind ik heel belangrijk.
Daarnaast is het mooi om te zien dat dat
zoveel mensen zich inzetten voor de dieren en
om te merken hoe begaan mensen zijn met hun
dieren. Ons werk wordt door de baasjes van
dieren echt op prijs gesteld.'
WWW.RABOBANK.NL/
ZAANSTREEK
25
OPRUIMEN
DE GROTE
ADMINISTRATIESCHOONMAAK
Is uw administratie
een chaos? Zo
brengt u orde aan
in uw financiën.
Laat geen geld liggen
Niet alle regelingen met betrekking tot landelijke
of gemeentelijke financiële ondersteuning zijn
even bekend. Benieuwd of u recht hebt op
inkomensondersteuning en hoe u dit regelt?
Kijk dan op www.berekenuwrecht.nl.
Bewaartip
Bewaar documenten voor uw
belastingaangifte ongeveer vijf jaar.
TEKST: VDBJ_ ILLUSTRATIE: IVO VAN IJZENDOORN
Check uw
verzekeringen
Met de online Alles in één Polischeck
van Interpolis weet u binnen 10 minuten
of u onder- of oververzekerd bent.
U kunt deze check ook doen als u
geen Alles in één Polis hebt.
Kijk op http://rabo.nl/aytkt.
Tip
• Leg rekeningen en
papieren die u wilt
plek.
bewaren op een vaste
nt
• Kies een vast mome
te
es
all
om
ek
in de we
n.
ne
de
or
te
en
len
beta
Maak mapjes
Breng uw pensioen
in kaart
Op www.mijnpensioenoverzicht.nl ziet
u met behulp van uw DigiD hoe hoog
uw inkomen is als u met pensioen gaat.
Eventuele aanvullingen die u zelf hebt
geregeld, staan hier niet in.
Digitaal of fysiek,
bijvoorbeeld voor:
• a lle inkomsten
(salaris, toeslagen etc)
• pensioen
• woonzaken
• leningen
• vezekeringen
• garantiebewijzen
•n
og te betalen rekeningen
• afschriften
Doe de Financiele Check
Wilt u weten of uw maandlasten omlaag kunnen en
of u na uw pensionering nog voldoende inkomen
hebt? De Financiële Check van de Rabobank geeft
antwoord op deze en meer vragen.
Ga naar http://rabo.nl/v5k4q.
Gebruik widgets
3741
Met de handige widgets in Rabo Internet­bankieren kunt
u direct zien hoeveel geld u waaraan uitgeeft. Ook kunt u
spaarpotjes aanmaken om slimmer te sparen.
Ga eens na hoeveel
geld u maandelijks
uitgeeft aan abon­ne­
ment­en en lid­maat­
schappen waar u niet
of nauwelijks gebruik
van maakt.
INTERVIEW
Zakenvrouw Annemarie van Gaal (51) geeft in haar boeken,
columns en in het televisieprogramma Een dubbeltje op zijn kant
handvatten voor een financieel stabiel leven. Hoe bereik je die
rust, regelmaat en reinheid in je financiële huishouding?
TEKST: SUUS RUIS FOTO'S: MARK KOHN
ANNEMARIE VAN GAAL OVER DE DRIE FINANCIËLE R-EN:
‘Er valt altijd wel
iets te besparen’
MEER WETEN?
3741
HTTP://RABO.NL/955ZS
28 ZAANSTREEK
W
at is de belangrijkste tip die je
kunt geven aan mensen die
meer geld tot hun beschikking
willen hebben?
‘Extra geld kun je op twee manieren krijgen: er
moet ofwel meer binnenkomen, of je moet minder uitgeven. Om meer inkomsten te genereren,
zou je meer uren kunnen gaan werken. Of als je
in de stad woont, kun je overwegen om een
kamer te verhuren. Check ook goed bij de
Belastingdienst of je wellicht recht hebt op
toeslagen. Geld besparen is echt in alle gevallen
mogelijk. Mensen zeggen vaak dat ze écht nergens meer op kunnen besparen, maar ik vind
altijd wel iets.’
In welke hoek bijvoorbeeld?
‘Er is vaak nog te besparen op zaken als
zorgverzekering, energie en auto. Er zijn tegenwoordig veel sites waarop je kosten van de
diverse leveranciers kunt vergelijken. Kijk ook
kritisch naar je abonnementen; is die sport-
school of televisiegids echt nodig? Veel abonnementen zijn vandaag de dag maandelijks
opzegbaar. En als je het zelf zwaar hebt, kun je
de automatische incasso’s van goede doelen
beter stopzetten, in ieder geval tot je er zelf
weer bovenop bent.’
Wat is de beste manier om orde te
scheppen in je financiën?
‘Allereerst moet je de balans opmaken. Dus in
kaart brengen wat er maandelijks binnenkomt,
maar ook heel precies en volledig al je kosten
opschrijven. Hierin moet je eerlijk zijn, en werkelijk álles meenemen. Maak ook een schuldenoverzicht van alle schulden, leningen of
betalingsregelingen die je hebt. Schrijf achter
elke schuld wat de looptijd is. Als je alles voor
jezelf op een rijtje hebt, ga je een kasboek bijhouden, waarin je alles wat je uitgeeft, noteert.
Zo krijg je een goed beeld van waar je geld
precies naartoe gaat en kun je kijken waar je
nog op kunt besparen.’
Budgetcoach
3741
Het kan gebeuren dat
het financieel even
minder gaat, waardoor
u uw vaste lasten tijdelijk niet meer kunt betalen. Het is belangrijk
dat u dan zo snel mogelijk contact op neemt
met uw Rabobank. Wij
kunnen eventueel een
budgetcoach voor u
inschakelen, die kijkt
naar uw financiële situatie. Vervolgens gaat
u samen op zoek naar
een oplossing voor uw
betalingsproblemen.
29
FINANCIËLE
ZELFREDZAAMHEID
Rabobank Foundation investeert in Nederland in
projecten die mensen de
kans geven om financieel
zelfredzaam te worden.
Binnen het thema educatie
& financiën is Rabobank
Foundation een partnerschap aangegaan met
Humanitas en het Nibud
voor het programma
Thuisadministratie. Doel
hiervan is om vrijwilligers
te werven en op te leiden
die mensen kunnen ondersteunen in het aanleren
van gezond financieel
gedrag en het wegwerken
van achterstanden.
Veel mensen maken zich zorgen of zij
later voldoende pensioen hebben. Hoe kun
je ervoor zorgen dat je ook na je pensionering voldoende geld hebt?
‘Het allerbelangrijkste wat ik hierin kan adviseren is dat je, als het enigszins mogelijk is, de
hypotheek van je koopwoning hebt afgelost
tegen de tijd dat je stopt met werken. Stel: je
pensioen valt tegen. Dan scheelt het al ontzettend als je geen woonlasten meer hebt.
Mocht je dan nog niet kunnen rondkomen, is er
altijd de mogelijkheid om je huis te verkopen en
goedkoper te gaan wonen. Je zou het vrijgekomen geld dan bijvoorbeeld om kunnen zetten
in een lijfrente of zet het op een goede spaarrekening. Zo kun je toch een onbezorgde oude
dag hebben.’
Hoe belangrijk is het om leningen af te
lossen?
‘Heel belangrijk, dat kan ik niet vaak genoeg
zeggen. Postorderkredieten en zogenaamde
flitskredieten zijn dure leningen met hoge
rentes. Los die zo snel mogelijk af. Voor persoonlijke kredieten en bijvoorbeeld leningen
voor een studieschuld, geldt eigenlijk hetzelfde.
Ik raad aan om door te gaan met die maandelijkse betalingen als de betreffende lening is
afgelost, maar dan aan jezelf. Je bent nu toch al
gewend om dit geld over te maken. Stort het
bedrag vanaf dat moment op een spaarrekening,
‘Ik adviseer elk huishouden om twee
bankrekeningen te gebruiken. Eén
salarisrekening voor de vaste lasten
en een andere voor overige uitgaven’
30 ZAANSTREEK
‘Het woord schuld impliceert
dat het verwijtbaar is als je
het financieel moeilijk hebt.
Doordat het onderwerp zo
beladen is, komen mensen
vaak te laat in actie.’
zo heb je later een appeltje voor de dorst.’
En hoe voorkom je dat je aan het einde
van je geld nog een stuk maand overhoudt?
‘Uiteraard kun je dit voorkomen door te zorgen
dat je bespaart, of meer geld binnen- brengt,
maar vooral ook door te zorgen dat je overzicht
hebt. Ik adviseer elk huishouden om sowieso
twee bankrekeningen te gebruiken. Eén waar
het salaris op wordt gestort; van deze rekening
laat je alle vaste lasten afschrijven. Op een
tweede rekening stort je maandelijks geld dat je
gebruikt voor boodschappen, benzine en allerlei
kleine uitgaven. Als je het moeilijk vindt om
deze uitgaven over een maand te spreiden, kun
je ook per week geld op deze pinpasrekening
storten. Of geld pinnen en het contant in je
portemonnee doen. Maar op is op!’
Veel mensen kennen vroeg of laat een
periode waarin het financieel even minder
gaat. Waarom is het nog steeds zo’n taboe
om daarover te praten? Of om hulp te
vragen?
‘Dat zit in onze cultuur. Nederland is het enige
land waar het woord “schuld” twee betekenissen heeft. Het woord impliceert dat het verwijtbaar is als je het financieel moeilijk hebt.
Doordat het onderwerp zo beladen is, komen
mensen vaak veel te laat in actie. Maar er is
genoeg aan te doen.’
TWITTER
Rabobank Zaanstreek is actief op social media. Waar
heeft @RaboZaanstreek onlangs allemaal over
getwitterd? VOLG ONS OP TWITTER: WWW.TWITTER.COM/RABOZAANSTREEK
3741
‘WIJ FELICITEREN ONZE PARTNER
@ZAANTHEATER MET DE THEATER VAN
HET JAAR PRIJS!’ @RaboZaanstreek ‘GEBRUIK DE
#MYORDER APP OM TE BESTELLEN EN TE
BETALEN EN ONTWIJK DE RIJ!
BIJVOORBEELD BIJ @DEKOFFIEZAAK’
@RaboZaanstreek ‘BINNENKORT OPENEN WIJ
EEN GELDAUTOMAAT IN DE DEKAMARKT
AAN DE WESTZIJDE 247!’ @RaboZaanstreek
‘STEEDS MEER ENTHOUSIASTE
GEBRUIKERS VAN DE
#RABOBELEGGENAPP. ’ @RaboZaanstreek
31
SPAREN
Veel mensen hebben meer geld op hun dagelijks opvraagbare
spaarrekening staan dan nodig is voor de noodzakelijke buffer.
Terwijl de rente historisch laag is. Hoe kunt u slimmer sparen? TEKST: ROB SCHOEMAKER FOTO'S: ISTOCK, SHUTTERSTOCK
Wat doe ik met
m’n spaargeld?
WWW.RABOBANK.NL
/SPAREN
32 ZAANSTREEK
A
ls de verwarmingsketel het begeeft,
moet er natuurlijk geld achter de
hand zijn om onmiddellijk in te
grijpen: de buffer van alledag. Volgens
het Nibud is die voor een alleenstaande zo’n
5.000 euro, voor een gezin tussen de 7.500 en
de 10.000 euro. Heel wat mensen hebben echter
veel meer op hun dagelijks opvraagbare rekening staan. De rente die zij daarover vangen is
erg laag en kan amper de inflatie bijbenen.
Boven een bepaald bedrag moeten zij bovendien
vermogensrendementsheffing betalen. Bij veel
mensen speelt in hun achterhoofd dat ze er iets
aan moeten doen, maar wat? Er zijn wel degelijk
alternatieven om meer uit dat “overtollige”
spaargeld te halen.
BELEGGEN Beleggen kan in talloze
vormen en met uiteenlopende risicoprofielen.
Niet iedereen wil dit of is er geschikt voor.
Vuistregel is dat u er zich prettig bij moet
voelen. Wie elke nacht wakker ligt van de
schommelingen op de beurs kan beter niet
beleggen. Voelt u er wel voor, maar weet u niet
hoe of wat, vraag dan eens een adviesgesprek
aan.
ZET UW GELD TIJDELIJK VAST Spaart
u voor een specifiek doel? Een grote uitgave,
zoals een boot, of wilt u iets wegzetten voor de
studie van de (klein)kinderen? Met Rabo
DoelSparen bepaalt u zelf het spaarritme. Voor
iedere inleg wordt een eigen, vaste rente met u
afgesproken die kan oplopen tot maximaal 4 procent. Rabo DoelSparen kan voor minimaal
1 jaar en maximaal 20 jaar.
SPAREN VOOR PENSIOEN Banen voor
het leven worden steeds zeldzamer. Het is
daarom heel verstandig om voor uw oudedagsvoorziening niet uitsluitend op de uitkering van
een pensioenfonds te vertrouwen. Banksparen
is een spaarvorm waarbij u op een geblokkeerde
rekening met belastingvoordeel spaart voor een
inkomensaanvulling na uw pensioen of ontslag. NIET SPAREN MAAR AFLOSSEN U
kunt overtollig spaargeld natuurlijk ook gebruiken om uw maandlasten te verlagen. Bijvoorbeeld door eventuele schulden af te betalen of
door extra aflossingen te doen op uw hypotheek. Op rabobank.nl/slimmersparen vindt u
deze en andere voorbeelden. Er is meer
mogelijk dan u denkt.
3741
Er is meer
mogelijk met
uw geld dan
u denkt
33
VERBINDEN
ROB MUNTZ (LIL.NL)
'We willen
concurreren
met Bol.com.'
TEKST: SARAH VERMOOLEN FOTO'S: MIKE BINK
'
Radio- en televisiejournalist
Rob Muntz en ict'er Ruben
Pruim hebben met hun
woonwebwinkel Lil.nl de
Zaanse Startersprijs 2013
gewonnen.
34 ZAANSTREEK
Een paar jaar geleden startten we vanuit
huis met een woonwebwinkel. We
verkochten bijvoorbeeld dressboys die in de
woonkamer stonden', aldus Rob Muntz,
oprichter van Lil.nl. 'Ik ben creatief en denk
groot dus ik zag direct dat het internet oneindig
is. De woonbranche was in 2009 nog nauwelijks
online. Wij zijn hier op ingesprongen. Al snel
zijn we eigen voorraden gaan inkopen, want we
wilden binnen 24 uur aan de klant leveren. Wat
we verdienen, stoppen we terug in het bedrijf.
Vanuit ons huidige pand van 2700 m2 verkopen
we met 20 man personeel inmiddels 180.000
producten. Elke avond komt hier een trailer van
Post.nl de orders ophalen. We willen de hele
keten in handen krijgen om te kunnen
concurreren met Bol.com en Wehkamp. Met
mijn compagnon Ruben Pruim kunnen we het
verschil maken. Als ict'er weet hij alles van de
laatste ontwikkelingen. Hij heeft de website zo
gebouwd waardoor we op productniveau als
eerste worden gevonden. Veel mensen kennen
de webwinkel Lil.nl nog niet, maar wanneer je
organisch zoekt op trefwoorden van producten
die wij verkopen dan kom je als eerste bij ons
uit. Mensen kopen eens in de vijf jaar stoelen,
voor dierenproducten komen ze wekelijks terug
op de website. Daarom willen we een online
platform worden voor allerhande producten en
diensten. Naast paardrijsokken, boeken en
bureaustoelen verkopen we bijvoorbeeld ook
chocolade.'
JULIE DE VRIES (BADEN BADEN INTERIOR)
Wooninterieurs
bestel je in de
toekomst online
M
3741
untz: 'Wij willen het grootste
woonwarenhuis van Nederland
worden. We zijn ook al actief in
Duitsland. Alles staat technisch al
klaar, zowel aan de voor- als aan de achterkant,
om net zo groot te worden als Bol.com. In China
zie je al dat er nog maar enkele platforms over
zijn waar mensen alles kopen. We willen ook
zo'n groot platform worden. Goede leveranciers
bieden onder eigen kopjes hun producten aan.
De Rabobank is niet alleen een bank die
meedenkt over financiële doelstellingen, maar
ze denken ook graag met je mee over de
bedrijfsvoering. Zij hebben ons in contact
gebracht met Baden Baden Interior in
Amsterdam. Julie de Vries, eigenaresse van
Baden Baden Interior: 'Wij verkopen badkamers
en complete interieurs in het midden en hoog
segment, meestal vormgegeven door onze
ontwerpstudio. Internationaal zoeken wij naar
bijzondere producten en zijn wij dealer van
diverse hoogwaardige merken. Vanuit onze
badkamer specialisatie vraagt de klant ons vaak
het gehele interieur te ontwerpen en af te
stylen. De samenwerking met Lil.nl biedt ons de
mogelijkheid een breed publiek te bereiken met
design voor betaalbare prijzen. Voor Lil.nl is het
een mooie uitbreiding van het assortiment met
bijzondere producten.' Julie de Vries: 'We hebben
VERBINDEN
naast de samenwerking
De Rabobank heeft Lil.nl
en Baden Baden Interior
samengebracht zodat de
woonwinkel met
hoogwaardige meubels
voor het middelhoge en
hogere segment het eerste
bedrijf wordt dat via het
platform van Lil.nl hun
producten online gaat
verkopen. Samen kunnen
ze elkaar versterken.
met Lil.nl ook een webshop
met een exclusieve selectie
van onze producten.'
35
3741
‘Meer dan
100 miljoen
euro per jaar
besparen’
36 ZAANSTREEK
INNOVATIEPRIJS
Innovatie kan helpen om de zorg goed en betaalbaar te houden. De
Herman Wijffels Innovatieprijs kent sinds vorig jaar een speciale
categorie Zorg en Welzijn. Eerste winnaar is ECCT uit Veldhoven.
TEKST: RON SCHOEMAKER FOTO'S: LARS VAN DEN BRINK
Nooit meer pillen
verspillen
Jos Geboers van ECCT ontwikkelde een chip voor medicijnverpakkingen, waardoor
minder medicijnen hoeven te
worden verspild.
WWW.RABOBANK.NL
3741
/INNOVATIEPRIJS
T
herapieontrouw is een gevaarlijk en
kostbaar probleem in de zorg:
patiënten die hun medicijnen niet of
niet op de juiste manier innemen.
Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. Het niet trouw
volgen van een therapie kan het ziekteproces
verergeren of verlengen. Ook worden medicijnen soms niet op de juiste temperatuur
bewaard, waardoor de effectiviteit ervan
vermindert. Ingenieursbureau ECCT uit Veldhoven ontwikkelde een chip die bijhoudt wanneer een pil uit
de verpakking wordt gehaald. De chip registreert ook onder welke omstandigheden het
medicijn wordt bewaard. Dit is met name
belangrijk bij extreem temperatuurgevoelige
medicijnen, zoals biomedicijnen. De chip
communiceert met de smartphone van de
patiënt. Vergeet die een pil, dan ontvangt hij een
bericht. Jos Geboers, voormalig telecomspecialist bij Philips, is bedenker van de chip. Hij
kwam ook met het idee om de smartphone
hierbij in te zetten.
GROTE BESPARING Je kunt meer
diensten aan de chip verbinden, vertelt Geboers.
‘Zo’n smartphone is verbonden met het internet
en kan contact leggen met de computer van de
arts en de apotheek. Bij ernstige afwijkingen
kan de arts een seintje krijgen. De apotheek kan
zien wanneer de pillen opraken en alvast een
bestelling klaarzetten. Ook gebruiksaanwijzingen in de bijsluiter kunnen per klant worden
aangepast, of vertaald naar bijvoorbeeld het
Turks of Marokkaans. En zijn er medicijnen
over, dan kun je dankzij de chip zien of ze altijd
goed bewaard zijn en dus hergebruikt kunnen
worden. In Nederland alleen al kan dat een
besparing tot jaarlijks meer dan 100 miljoen
euro opleveren.’
MEER INNOVATIE De Rabobank werkt
op verschillende manieren mee aan het toegankelijk, betaalbaar en op hoog niveau houden
van de zorg. De uitbreiding van de Herman
Wijffels Innovatieprijs met de nieuwe categorie
Zorg en Welzijn is daar een voorbeeld van.
Daarnaast werkte de Rabobank mee aan verschillende studies, zoals Diagnose 2025,
Diagnose Diabetes en het vorig jaar verschenen
boek Diagnose Zorginnovatie. Dit laatste boek
pleit voor meer innovatiekracht in de Nederlandse zorg.
37
AANBIEDINGEN
Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op
rabobank.nl/dichterbij.
STOELEN
EFTELING
10% KORTING OP
STOELEN LIL.NL
WIN EEN VERBLIJF IN
EFTELING BOSRIJK
LiL.nl is het eigentijdse
woonwarenhuis met meer
dan 280 bekende merken.
Ruim 5000 producten
worden direct uit voorraad
geleverd. Van stoelen en
kasten, tot fietsen en
speelgoed. LiL.nl geeft de
Vlak naast de Efteling, in
een prachtig bos, ligt het
vakantiepark Efteling
Bosrijk. Met vrijstaande
“boshuysen” en knusse
appartementen biedt dit
mooie vakantiepark voor
ieder wat wils.
lezers van Dichterbij nu
10% korting op alle
stoelen! Gebruik in uw
winkelmandje de code
LILRABO223. Geldig t/m
31-03-14.
Doe mee aan de prijsvraag
en maak kans op een verblijf in Efteling Bosrijk of
een Eftelingshop.nl
cadeaupakket.
Kijk voor meer informatie
op rabobank.nl/dichterbij.
VOORSTELLING
MET KORTING NAAR DE
KLEINE BLONDE DOOD
3741
Als lid van Rabobank
Zaanstreek kunt u met € 10
korting naar de
theatervoorstelling De
Kleine Blonde Dood. Onder
andere acteurs als William
Spaaij en Frans van
Deursen spelen in deze
productie mee. Tien jaar na
het overlijden van één van
Nederlands meest gelezen
schrijvers, Boudewijn Büch,
wordt zijn internationale
bestseller naar het theater
gebracht. Deze prachtige,
38 ZAANSTREEK
intieme musical is op
vrijdag 7 maart om 20.15
uur te zien in het
Zaantheater. U betaalt
slechts € 27,50 (+ € 3,25
voor garderobe en een
pauzedrankje) per kaart. De
kortingskaarten kunt u
bestellen via tel: 0900
3344553 (€ 0,30 per
minuut). De actie is niet
geldig op reeds gekochte
kaarten. Let op: op is op.
COLUMN
HAN DIEPERINK
Chief Investment Officer bij
Rabobank Nederland Private Banking
Doe-het-zelf beleggen:
vijf principes
D
e meeste mensen denken dat
beleggen complex is. Het tegendeel is
echter waar. Meer complexiteit leidt
vaak tot minder rendement. Met
behulp van een aantal basisprincipes zijn goede
resultaten te behalen. Het belangrijkste principe is het laag
houden van de kosten. Uitgaande van een bruto
jaarrendement van vijf procent zorgen één
procent lagere kosten over een periode van 30
jaar voor een besparing die hoger is dan de
oorspronkelijke inleg. Lagere kosten zijn
tegenwoordig eenvoudig te realiseren met
indexbeleggingen. Het tweede principe is dat beleggers zich
niet moeten baseren op rendementen uit het
recente verleden. Ook professionele beleggers
maken maar al te vaak de fout fondsen te kiezen
die het in het de afgelopen jaren goed hebben
gedaan. Het derde principe is spreiding. Spreiding
over verschillende beleggingscategorieën zoals
aandelen en obligaties. Ook tussentijds! Er zijn
3741
'Veel mensen denken
dat beleggen complex
is, het tegendeel is waar'
twee momenten waarop beleggers
bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in hun
portefeuille: als de markt omhoog spuit en
wanneer die door het putje gaat. Dat zijn precies
de momenten waarop diezelfde beleggers,
geleid door emoties, de grootste fouten maken.
Vaak is dat impulsief gedrag of juist ontkennend
gedrag. In het eerste geval handelen beleggers
ondoordacht, in het tweede geval wordt er niet
gehandeld waar dat wel zou moeten gebeuren. Dat brengt ons bij het vierde principe:
herbalanceren. Wanneer een bepaalde
beleggingscategorie het enige tijd goed heeft
gedaan dan is het gewicht van die categorie in
de portefeuille opgelopen. Het is dan verstandig
om dit terug te brengen naar het
oorspronkelijke gewicht. Zo blijft de portefeuille
in balans. Herbalancerende beleggers handelen
contrair: ze verkopen duur en kopen goedkoop. Het vijfde principe is tijd. Met beleggen is
een hoger rendement te behalen dan met
sparen. Het nemen van risico wordt beloond.
Risico wordt vaak gedefinieerd als het
fluctueren van de koersen. Maar voor beleggers
met een lange horizon is dat geen risico maar
een kans, mits er wordt vastgehouden aan
bovenstaande principes. 39
SPRING
MAAR
ACHTEROP
‘Daarom
ben ik
vrijwilliger!’
3741
WIE: Piet de Wit
WAT: Als profsporter ben ik twee keer eerste,
twee keer tweede en één keer derde geworden
bij de WK wielrennen. Vijf keer was ik kampioen
van Nederland. Sinds de jaren zeventig ben ik
ook actief als vrijwilliger. Doordat ik veel ervaring
heb opgedaan in de sport word ik door diverse
organisaties gevraagd om mijn kennis over te
dragen. De Ronde van Noord-Holland hebben
we bijvoorbeeeld weer nieuw leven in geblazen
en is inmiddels voor de 68e keer georganiseerd.
Ook ben ik actief in het bestuur van Topsport
Zaanstad. En ik zit in het fondsbestuur van het
Coöperatiefonds van Rabobank Zaanstreek.
WAAR: Wormer
WAAROM: Zonder vrijwilligers kunnen clubs
niet draaien. Zelf heb ik ervaren hoe belangrijk
het is als vrijwilligers zich inzetten voor sport. Ik
beleef er veel plezier aan om op diverse fronten
actief te zijn. Ik kan niet stilzitten en het geeft mij
meer voldoening dan om op de bank televisie te
kijken. Je ontmoet ook veel mensen. Ik vind het
mooi dat mijn bank haar steentje bijdraagt aan
de samenleving door sportsponsoring.