ALGEMENE LEDENVERGADERING Dinsdag 30 september 2014 Koninklijke Roei- en Zeilvereniging De Maas, Veerdam 1, Rotterdam (bij de Veerhaven) Zaal open 18:45 uur; aanvang 19:00 uur. Agenda met toelichting Jaarverslag 2013/2014 Vereniging Vrienden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest AGENDA ALGEMENE LEDENVERGADERING Dinsdag 30 september 2014 Koninklijke Roei- en Zeilvereniging De Maas, Veerdam 1, Rotterdam (bij de Veerhaven) Zaal open 18:45 uur; aanvang 19:00 uur. Deel 1 • van 19.00 tot plm. 20.15 uur 1 2 3 4 5 6 Welkom door de voorzitter Een korte terugblik: Notulen Algemene Ledenvergadering dd 17 september 2013 (zie pagina 27) Redactioneel jaarverslag over het verenigingsjaar 2013/2014 (zie pagina 3) Financieel jaarverslag over het verenigingsjaar 2013/2014 (zie pagina 13) Verslag Kascommissie Decharge bestuur Voorstel tot herbenoeming van de heren Oosterloo en Visser in de Financiële Commissie voor het verenigingsjaar 2014/2015 7 Voorstel tot herbenoeming van Visser en Visser Accountants BV tot accountant voor het verenigingsjaar 2014/2015 8 Begroting voor het verenigingsjaar 2014/2015 (zie pagina 16) 9 Benoeming nieuwe penningmeester Frits Gompen heeft te kennen gegeven het penningmeesterschap neer te leggen. Frits blijft wel deel uitmaken van het bestuur en neemt op zich de taak van instrumentenbeheer; toelichting ter vergadering. Als nieuwe penningmeester stelt het bestuur voor Albert Veenstra *]. 10 Benoeming nieuw bestuurslid Ledenactiviteiten, Annemarie van Vliet. Toelichting ter vergadering **]. -pauze- Deel II: Muziek, interviews, vooruitkijken • vanaf ongeveer 20.45 uur 11 12 13 14 Mededelingen van het bestuur over ledenwerving en ledenactiviteiten Muzikaal intermezzo, verzorgd door Pieter Nuytten, fagot Voorstellen nieuwe bestuursleden: Albert Veenstra en Annemarie van Vliet. Hans Pot, waarnemend directeur van het orkest en Pim Halkes, marketing manager van het orkest, geven uitleg over de laatste ontwikkelingen rondom het orkest. 15 Vragen van Vrienden 16Afsluiting Glas drinken op het nieuwe verenigingjaar 2014-15 *] Voorstel benoeming penningmeester: Prof. Dr. A.W. (Albert) Veenstra, geboren 18 maart 1969, woonachtig te Rotterdam Huidige functies: Senior research integrator and senior business consultant TNO, Professor of international trade facilitation and logistics TU Eindhoven. Voorgaande functies: Erasmus Universiteit Rotterdam, KPMG. Opleiding o.a.: Econometrie, EUR. Albert speelt fagot **] Annemarie van Vliet (1977) was eerder programmamanager bij de Erasmus Universiteit, en werkt nu bij de Tilburg University, School of Economics and Management als Director of International Relations. In haar vrije tijd was ze bij de Rotterdamse Kunsthal medewerker Fondsenwerving en Externe Relaties. Haar opgedane kennis en ervaring zou ze graag inzetten voor de Vriendenvereniging van het RPhO. Ze woont in Rotterdam. 2 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 JAARVERSLAG 2013 / 2014 ALGEMEEN maken, en vertrok 5 maanden nadat ze haar Tijdens de algemene ledenvergadering op dinsdag 17 september 2013 nam de vereniging afscheid van Jan Daan Hillen als bestuurslid. Jan Daan ontfermde zich jarenlang over de portefeuille “secretaris”, en nam die functie niet nauw: zo begeleidde hij ook jarenlang onze jonge vrienden van YPG, organiseerde hij de Algemene Ledenvergaderingen, waar- bij hij niet alleen musici overhaalde om ons tijdens de vergadering van muzikale inter- mezzi te voorzien, maar schreef hij ook de functie had geaccepteerd. Aangezien het seizoen al in volle gang was hebben we getracht de nog lopende werkzaamheden met elkaar op te vangen. Daarbij hebben we ook af en toe veel steun en handjes gekregen van de actieve vrienden, waar we erg gelukkig mee waren. Maar de vacature die er is lijkt moeilijk in te vullen. Jonge mensen hebben de toekomst, en die willen we dan ook graag aan ons binden. Dat maakt dat we tevens bij de invulling van de bestuursvacature kijken naar een jongere teamgenoot. meest prachtige jaarverslagen, in een stijl Bijna tegelijkertijd moest onze steun en toe- Bestuurslid Evelien Masselink, weliswaar voor langere tijd. Gelukkig was Sofie Wen- die zijn weerga niet kent. door de wol geverfd als het op organiseren aankomt, maar een beginnend secretaris, durfde het toch aan zijn plek in het bestuur in te nemen. Deze wisseling in het bestuur betekende direct een verandering in het Dagelijks Bestuur: twee wijze heren zagen hun derde compaan vertrekken, en kregen daar een jongere vrouw voor terug die overdag verlaat, Petra Roozendaal, zich ziek melden tholt, die ook al insprong toen Petra met zwangerschapsverlof was, nog beschikbaar om werkzaamheden over te nemen. We wensen Petra vanaf deze plek uiteraard het allerbeste toe voor een goed herstel, en hopen haar in de loop van het komende verenigingsjaar weer te kunnen begroeten. minder tijd heeft voor verenigingszaken, Niet alleen de Vriendenvereniging is in be- licht merken in dit jaarverslag! aantal leden teruglopen, en de aanwas gaat vanwege een vaste baan. Dat kunt u wel- Het vertrek van Jan Daan was aangekon- digd, gepland, en beheersbaar doordat we tijdig ingelicht waren. Datzelfde gold helaas niet voor uitval op andere functies: De opvolgster van Carola Heeremans, Dorine Zonneveld, kon haar werk voor de Vrien- denvereniging door wijzigingen in haar privé-omstandigheden niet langer waar- weging, het orkest is dat ook. Wij zien het niet meer zo makkelijk als vroeger. We zijn echt wel eens kleiner in aantal geweest dan nu, maar ook wel eens groter. Het orkest ervaart hetzelfde in de concertzaal: vooral abonnementen voor series vinden minder aftrek, en dan moet er aan ieder los concert hard getrokken worden om de mooie maar grote Doelenzaal vol te krijgen. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 3 Een andere ontwikkeling die ons zorgen Provence te laten horen dat “the Rotterdam YPG te kennen gaven het verenigingsver- veau. baart is het feit dat de bestuursleden van band voor jonge vrienden niet meer te willen voortzetten. U leest verderop in het verslag wat hieraan voorafging en hoe we dit oplossen. We hebben getracht van de nood een deugd te maken, en geven u vast mee dat we uw (klein)kinderen graag als Young Friend zouden willen verwelkomen. U bent dan zelf ambassadeur. Yannick Nézet-Séguin moest zelf zijn concerten in november en december cancellen vanwege een aanhoudende voorhoofdsholteontsteking, gelukkig keerde hij fit terug als never before, maar Rotterdam miste hem zeer in de winter. Het afgelopen seizoen zorgde het Rotterdams Philharmonisch Orkest naar verwachting wederom voor talrijke klassiek muzikale belevenissen van uitzonderlijk Phil” nog altijd meedoet op het hoogste ni- Dat internationale podium blijft ook in de toekomst noodzaak zodat uitstekende vaste en gastdirigenten, maar ook bijzondere solisten de weg naar Rotterdam weten te (blijven) vinden. Alles bij elkaar kunnen we stellen dat het geen makkelijk verenigingsjaar was. Maar het woord malaise willen we zeker niet gebruiken. De sfeer tussen de bestuursleden is geweldig goed, en we doen ons werk met plezier. Als bestuur hadden we in het afgelopen verenigingsjaar regelmatig contact met de staf van het orkest, en dat leidde tot bevredigende resultaten voor zowel orkest als Vrienden- vereniging, waarover u meer leest verderop in het verslag. hoog niveau, niet alleen in Rotterdam. Ook aan Gabriël Oostvogel, directeur van De perspectieven en is in transitie door een ge de bouwplannen aan de zgn. plint van de Het orkest lijdt onder onzekere toekomstaantal noodzakelijke stappen die veranderingen met zich brengen. Tegelijkertijd wil het orkest blijven opereren op het gebruike- lijke topniveau, en dat ook voor voldoende toehoorders. Doelen, werden bezoeken gebracht, vanweDoelen (voorzijde gebouw, bij hoofdingang). Deze verbouwing brengt veranderingen van de plek van de vriendenwinkel en het meeting point voor vrienden met zich mee. Zo’n periode van transitie brengt altijd In het voorbije seizoen konden de muse- hebben we gemerkt. Musici zegden het ver- cursus, de openbare repetities en de vrien- spanning en onzekerheid met zich, en dat trouwen in de directeur op, en de Raad van Toezicht zal nu meer aan boord moeten zijn om deze ontwikkelingen naar rustiger vaarwater te sturen, en waar mogelijk de zaken te keren naar positieve uitdagingen. Ondertussen ging het orkest wel naar het buitenland, om in diverse Duitse steden, maar ook in Warschau, Toulouse en Aix-en- 4 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST umconcerten, de inleidingen, de muziekdenwinkel rekenen op grote belangstelling van de zijde van de vrienden; dat alles gerealiseerd dankzij de onbaatzuchtige inspan- ningen van de portefeuillehouders in het bestuur en van de actieve vrienden. Bijzondere vermelding verdienen de volgende evenementen: • Op vrijdag 28 februari bracht chefdirigent Yannick Nézet-Séguin een bezoek aan de JAARVERSLAG 2013/2014 Vrienden voorafgaand aan het concert. Daarom ook op deze plaats een vriendelijke de vrienden door het orkest in de watten we vrienden te werven. • Op donderdagavond 5 juni 2014 werden gelegd, de zogenaamde Wattenavond. doch dringende oproep aan alle leden nieu- Deze avond organiseerden we samen met Samenstelling van het bestuur en wederom was de sfeer prima. De ge- Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Instrumenten: Inleidingen / repetities : Publiciteit / ledenwerving : Ledenactiviteiten : de staf van het orkest voor de tweede keer animeerde nazit begeleid door het tangokwintet van orkestlid violist Ebred Reijnen werd goed en lang bezocht, en leverde nieuwe vrienden en begunstigers op! • De avond waarop Yannick Nézet-Séguin het Requiem van Verdi repeteerde met solisten, koor en orkest, had een gouden randje. Een complex werk, waarbij veel sfeerzettingen uitgelegd dienen te wor- Peter Drion Evelien Masselink Frits Gompen Mary O’Reilly Nelly Hesse Evelien Masselink vacature, tijdelijk Evelien Masselink orkest in grote bezetting, bleek voor onze chef een uitdaging, waar hij zich van zijn Ondersteuning op kantoor: Secretariaat: Petra Roozendaal beste kant liet zien, en waar hij uitste- (tot half november 2013) kend in slaagde. Natuurlijk trof hij een Sofie Wentholt flink aantal Vrienden in de zaal die hem (sinds december 2013) den aan solo-zangers, aan koor en aan letterlijk op de vingers keken, maar deze Vrienden konden op hun beurt hun eigen vingers aflikken bij zo’n passievolle repetitie! Het toch al aanzienlijk instrumentenbezit van de vereniging ten behoeve van het orkest werd uitgebreid met een euphonium en een cimbasso voor Pierre Volders en Hendrik-Jan Renes. Verder kon veel gedaan worden aan het onderhoud en revisie van een aantal instrumenten. Kortom het was weer een echt verenigingsjaar met voor elk wat wils. Het enige doel van de vereniging is het orkest via alle daartoe geëigende middelen te steunen. Dat betekent hoe meer vrienden hoe meer steun aan het orkest. Die steun heeft het orkest hard nodig. SECRETARIAAT In het afgelopen verenigingsseizoen werd onze enige betaalde kracht, secretariaats- medewerker Petra Roozendaal helaas ziek. Wij zijn zeer betrokken bij haar situatie, leven intens mee en wensen haar een goed herstel toe. Echter, wij begrijpen dat her- stel een zaak van lange adem is, en derhalve hebben we tijdelijke vervanging gezocht en gevonden. Sofie Wentholt, geen onbekende voor de vereniging en voor het orkest, heeft al vele taken uitgevoerd, en was gelukkig in de positie om op de vaste dagen het secretariaat te bemannen. Sofie heeft sinds december het telefonische spreekuur, het bijhouden van het ledenbestand en dagelijkse financiële handelingen, het contact met bestuursleden en de administratie in JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 5 haar takenpakket gehad. Wij zijn van me- Het dagelijks bestuur van de Vereniging en grote steun is geweest, en dat ze onder wikkeling, en voorzitter Peter Drion, pen- ning dat ze in het voorbije seizoen tot hulp toeziend oog van bestuurssecretaris en penningmeester veel voor elkaar heeft gekre- gen. Vanaf deze plek een woord van dank aan Sofie, en een steun in de rug voor Petra. Voordat er duidelijkheid is over de datum van terugkeer van Petra, is Sofie gelukkig beschikbaar. Het is gebruikelijk om op deze plaats ook de Actieve Vrienden voor het voetlicht te halen en namens alle leden te bedanken voor het vele werk dat zij verrichten. Het bestuur doet dit ook nu weer, en met overtuiging. Niet omdat het gebruikelijk is, maar omdat de Actieve Vrienden de nadrukkelijke dank verdienen. Natuurlijk zullen zij zeggen dat ze zich met plezier inzetten (doorgaans doen vrijwilligers zulk werk vooral aangezien zij het zélf zo leuk vinden!), maar intussen staan daar toch elke keer maar weer mensen klaar om de winkel te bemannen, inlei- ders te ontvangen en de museumconcerten en openbare repetities in goede banen te leiden. Zij allen zetten hun schouders onder de organisatie van verenigingsactiviteiten. Dank, dus! Evelien Masselink spraken derhalve twee keer met een delegatie van het YPG-bestuur. Uit deze besprekingen bleek dat YPG in transitie was, en helaas niet in een positieve, maar eerder de overgang van lovebaby naar zorgenkindje meemaakte. De YPG-bestuursleden gaven aan dat volgens hen het lidmaatschapsmodel dat bestaat uit activiteiten voor jongeren rond concert- bezoek niet goed van de grond kwam, en te weinig leden trok. Aangezien het orkest zelf een zeer gematigd concert-toegangstarief hanteert voor jongeren tot en met 26 jaar, (en dat gelukkig blijft hanteren in de toekomst) dacht het YPG-bestuur dat de kracht niet zozeer in het werven van leden moest zitten of in het organiseren van activiteiten rond de concerten, maar in het promoten bij de studentenachterban dat het een-na-bes- te orkest van Nederland er ook voor hen is. De bestuursleden van YPG zagen goede samenwerking voor zich met de marketingafdeling van het RPhO om hulp te bieden bij bijvoorbeeld speciale concerten buiten de Doelen (zoals bijvoorbeeld Blown Away), en over geschikte doelgroepen en plekken waar Het bestuur van het YPG heeft in het afgelopen seizoen helaas niet veel tot stand kun- nen krijgen. Enerzijds kwam dit door een gebrek aan ideeën om nieuwe activiteiten voor de YPG-leden te organiseren, nadat in het seizoen ervoor de animo leek af te nemen. Anderzijds kwam het doordat het bestuur niet zoveel fiducie meer had in een lidmaatschap. Jongeren reageren liever op eenmalige acties rondom een concert zon- 6 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST ningmeester Frits Gompen en secretaris het adviseren van de marketingafdeling YPG - JONG PUBLIEK VAN HET RPHO der verenigingsverband. Vrienden was zeer bezorgd over deze ont- deze doelgroepen zich (in het dagelijkse leven en op de digitale snelweg) begeven. Er zijn vervolgens twee afspraken gemaakt: de YPG-leden hebben te horen gekregen dat een apart YPG-lidmaatschap ophoudt te bestaan, en dat ze voortaan voor een gereduceerd tarief lid kunnen worden van de Vriendenvereniging. Zo’n lidmaatschap is voor jongeren tot en met 26 jaar qua contri- butie beperkt, maar qua toegang staat het gelijk aan een volledig lidmaatschap. De VVR heeft zulks aan de huidige YPG-leden JAARVERSLAG 2013/2014 laten weten. Voorts heeft de marketingafde- Alle acties tezamen compenseerden het om samen te werken, doch dat heeft helaas niet geheel, maar leverden toch 148 nieuwe ling van het RPhO contact gelegd met YPG ondanks de goede wil van de marketingafdeling tot geen resultaat geleid. Het bestuur van de vriendenvereniging betreurt het zeer gebruikelijke ledenverloop in dit seizoen vrienden op (inclusief medevrienden en begunstigers). dat het bestuur van YPG het zo mooi opge- Intrada en Nieuwsbrief kunnen interesseren voor een langdurige besteedde het bestuur onder meer aandacht bouwde bestand van jongeren niet heeft In de rubriek Vriendenpodium van Intrada relatie. Niettemin wil de Vriendenvereni- aan de nieuw aangeschafte fagot voor Pieter ging de YPG-bestuursleden die zich steeds positief hebben ingezet, bedanken voor hun bijdrage in het afgelopen seizoen. Nuytten, aan de speciale transportkoffers voor de muziekinstrumenten, aan ledenwerving, en richtte voorzitter Peter Drion het woord tot de Vrienden. Verder kregen de Vrienden via dit blad in- LEDENWERVING & PUBLICITEIT formatie over de gebruikelijke activiteiten In augustus 2013 verscheen de nieuwe ledenwervingsfolder, met uitnodigingsbonnen die potentiële Vrienden gratis en eenmalig toegang bieden tot een inleiding voor een concert. De folders en bonnen zijn gedurende het hele seizoen uitgereikt via de Vriendenwinkel en in gesprekjes met potentiële nieuwe leden in de pauzes en na afloop van RPhO-concerten. De traditionele ledenwerving bij de verzen- ding van de abonnementenbrochure van (Open Repetities, Museumconcerten, Inleidingen en Rondleidingen en de Muziekcursus). Aan het einde van het seizoen brachten orkest en Vriendenvereniging voor de zevende keer een extra editie uit van de Nieuwsbrief. Dit keer met nieuws over alle zomeruitstappen van de musici naar andere orkestzalen en een uitnodiging voor de Vrienden om tij- dens het Gergiev Festival Valery Gergiev te ontmoeten. het orkest (maart 2014) leverde een gerin- www.vriendenrpho.nl daarvoor: de daling houdt gelijke tred met denrpho.nl steeds actueel gehouden, en ger aantal nieuwe Vrienden op dan de jaren In het verslagjaar werd de site www.vrien- de afname van het aantal abonnementhou- werd vaker dan voorheen gebruik gemaakt ders. Aan het einde van het seizoen werd de zogenoemde Wattenavond georganiseerd om bestaande Vrienden te bedanken en nieuwe Vrienden te werven. Vanwege een vacante post in het VVR-bestuur zijn de noodzakelijke activiteiten en actiepunten allemaal uitgevoerd, maar bleef niet zoveel tijd over voor extra ledenwerf-acties. van de gratis wijze van communicatie met de leden: de digitale nieuwsbrief. Deze verscheen in het afgelopen verenigingsjaar maar liefst 13 x. Het bestuur heeft de site van VVR tot een centraal meld- en informatiepunt ontwikkeld. Daardoor nam het site-bezoek toe naar gemiddeld 1.250 bezoekers per maand (excl. de zomermaanden). Dat resulteerde in ongeveer achtduizend effectieve digitale bezoekers (gefilterd en gecorrigeerd voor de zo- JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 7 genoemde zoekmachines/spambezoekers) op jaarbasis, een toename van zo’n 100%! Communicatie De leden van wie het e-mailadres in de administratie bekend is, ontvingen enkele malen een digitaal bericht. Zo konden wij gebouw. Vanwege het feit dat Dorine Zonneveld vanwege persoonlijke omstandheden kort na haar aantreden haar functie in ons bestuur alweer moest neerleggen, werden de activiteiten grotendeels door de secretaris van het bestuur georganiseerd. de Open Repetities en Museumconcerten, Museumconcerten ingelast extra concert als extra service en het Museum Boijmans Van Beuningen pre- maar ook wijzigingen in bezetting of een Tijdens de drie zondagmiddagconcerten in snel onder de aandacht van de ‘digitale’ le- senteerden leden van het orkest zich in inte- den brengen. Het bestuur intensiveerde de (doorlopende) actie om het ledenbestand te verrijken met zo veel mogelijk e-mailadressen van Vrienden, om te kunnen besparen op de hoge kosten van conventionele postzendingen. Op de website van de Vrienden- vereniging stonden aankondigingen van diverse activiteiten van het orkest, waaronder de educatieve optredens van musici in museum Boijmans Van Beuningen, waar Vrienden met een e-mailadres op het laatste moment voor konden worden uitgenodigd. Ook heeft de Raad van Toezicht van het or- ressante, niet-alledaagse kamermuzieken- sembles met bijzondere programma’s. Zoals ieder jaar werden de gasten (Vrienden van het museum en Vrienden van het orkest) ontvangen met koffie. Na afloop gaf een vertegenwoordiger van de Vriendenvereniging van Museum Boijmans Van Beuningen steeds een korte introductie op de lopende tentoonstellingen in het museum. De concertbezoekers hadden na de concerten vrij toegang tot het museum en de tentoonstellingen. kest een keer verzocht via het medium Digi- Muziekcursus een belangrijk bericht te communiceren. men werken aan de orde die bepalend waren tale Nieuwsbrief van de Vriendenvereniging In de tweede cursus door Leo Samama kwa- Dit betrof de wijze waarop het orkest in voor de periode waarin ze geschreven wer- mei/juni een aantal keer in het nieuws (met name in de landelijke dagbladen) kwam. De Raad van Toezicht wilde graag aan de Vrienden van het RPhO uitleg geven, en gebruikte daartoe met onze volledige instemming dit medium. Er waren 60 cursisten. De eerste twee avonden waren gewijd aan melodie & harmonie, en aan vorm & structuur. Daarna werden op de vier resterende avonden het Vioolconcert van Brahms, de Alpensymfonie van Strauss, de Vijfde Symfonie van LEDENACTIVITEITEN Prokovjef en het Vioolconcert van Dutilleux In het seizoen 2013-2014 organiseerde het bestuur de traditionele kamermuziekserie in Museum Boijmans Van Beuningen, de mu- ziekcursus (wegens groot succes opnieuw met Leo Samama) en rondleidingen door het 8 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST den en voor latere generaties kunstenaars. behandeld. In dit seizoen was de cursus wederom bij de SKVR in het nieuwe Rotterdam Building. De locatie bevalt goed, behalve de klimaatbeheersing. Daartoe zijn stappen ondernomen zodat ook in het komende seizoen op aange- JAARVERSLAG 2013/2014 name wijze opnieuw naar Leo Samama kan worden geluisterd. en beantwoordde vele vragen van toegewijde en geïnteresseerde Vrienden. Vervolgens vertelde contrabassist Jonathan Focqueart Loyaliteitsprogramma In het seizoen 2013-2014 hadden bestuursleden regelmatig contact met de afdelin- gen Marketing en Artistieke Zaken van het orkest om activiteiten aan te bieden op het gebied van loyalty en klantenbinding. Het orkest geeft hieraan de voorkeur, boven kortingen voor Vrienden. In dit verband werd opnieuw een Wattenavond georganiseerd, en kregen de Vrienden een uitnodiging om voorafgaand aan het concert van 28 februari chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin te ontmoeten. over de luxe die hij gewaar werd bij zijn toe- treding tot het orkest: niet alleen waren de instrumenten die tot zijn beschikking stonden van hoog niveau, tevens kreeg de groep contrabassisten alle medewerking van de Vereniging Vrienden bij hun zoektocht naar een tweetal nieuwe contrabassen. Het mag dan gewoon zijn dat een toporkest op topin- strumenten speelt: Jonathan ervoer het als een voorrecht en een bijzondere luxe dat hij daar als topspeler geen zorgen over heeft, omdat er een vangnet is dat Vriendenvereniging heet. Meet & Greet met Yannick op 28 februari 2014 Wattenavond op 5 juni 2014 We zijn verheugd dat Yannick eens per sei- het orkest de Vrienden op donderdag 5 juni zoen tijd vrij maakt om de Vrienden te ontmoeten voorafgaand aan een concert. Voorzitter Peter Drion richtte op 28 februari jl. het woord tot Yannick onder toeziend oog van ongeveer 100 Vrienden. Wie Yannick een beetje kent weet dat hij makkelijk en bevlogen over alle soorten muziek kan spreken. We prijzen ons gelukkig met een chefdirigent die de ontmoeting met de grootste fans op prijs stelt! Peter Drion gaf hem een boekje met uitspraken van Erasmus met de woorden; “Erasmus verliet ooit Rotterdam, doe jij dat alsjeblieft voorlopig niet.” Om zijn dank voor uw steun te tonen, legde jl. in de watten. Voorafgaand aan het con- cert vertelde penningmeester Frits Gompen vanaf het podium Grote Zaal hoe belangrijk de band met publiek en orkest is: particu- liere fans die persoonlijk bijdragen houden het orkest mede in stand. Zij werden na- mens het orkest bedankt door slagwerker Ronald Ent, die uitlegde hoeveel het voor musici betekent wanneer goed instrumen- tarium aangeschaft kan worden, dankzij de Vrienden. Daarom benadrukte Frits Gompen nogmaals de dankbaarheid voor zoveel steun: En het orkest beloonde die steun met een feestje na afloop met live muziek Vrienden op het podium Een nieuwe activiteit die voor het eerst werd georganiseerd was een korte bijeenkomst op het podium van de Grote Zaal voorafgaand aan een open repetitie. De Vrienden die hier op afkwamen kregen een verhaal van Kees Kramer van de artistieke staf van het or- kest. Kees vertelde over de concertplanning en het puzzelwerk dat daarbij komt kijken, en een drankje. Daarbij sprak de penningmeester wel zijn wens uit dat iedereen die avond het gebouw als Vriend zou verlaten. Violist Ebred Reijnen verzorgde met zijn tangokwintet Trasnoche na afloop een indrukwekkend optreden, dat de sfeer nog feestelijker maakte. Op die avond zijn 17 nieuwe Vrienden en 3 begunstigers toegetreden tot de vereniging. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 9 Tevens konden de bezoekers na afloop ook de musici in de hal ontmoeten. INSTRUMENTEN Aanschaf / Inruil Rondleidingen Na het succes van het eerste seizoen werd opnieuw aangeboden aan Vrienden om een kijkje achter de schermen te nemen in het architectonisch interessante gebouw de Doelen. Directeur van de Doelen, Gabriël Oostvogel, en medewerkster Irma van Lier- op gaven viermaal een rondleiding achter het podium, boven het plafond en door de In de verslagperiode heeft de Vriendenvereniging twee speciale tuba’s kunnen aanschaffen én inruilen. Het zijn beide tuba’s die niet bij ieder concert ten tonele verschijnen, maar bij sommig repertoire een zeer bepalende klank aan het orkest geven. De bespelers zijn Hendrik-Jan Renes en Pierre Volders. technische ruimte, voorafgaand aan een Bastrombonist Pierre Volders benaderde de alle overtekend. Het bestuur heeft dank en wel euphonium). Zijn oude, een Hirsch- RPhO-concert. De rondleidingen waren waardering aan de directie van de Doelen overgebracht en continuering in het volgende seizoen besproken. brunner, was 25 jaar oud en was al lang afgeschreven. Een aantal jaar terug vond Pierre vervanging nog niet nodig, maar in december 2013 vroeg hij ons om een nieuw Vriendenreis naar St. Petersburg Op 21 november vertrokkken niet alleen zo’n 100 musici naar St. Petersburg, ook 25 enthousiaste Vrienden reisden eind november jl. mee met het Rotterdams Philharmonisch Orkest toen er twee belangrijke concerten in St. Petersburg op de internationale agenda stonden. Onder de Vrienden was Hans Henneveld, een Vriend van het eerste uur. Hij heeft in Intrada 3 (seizoen 2013-14) verslag gedaan van deze reis. Behalve de twee concerten van “ons” orkest bezocht de groep van 25 Vrienden ook het ballet Doornroosje van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, de Hermitage, het Russisch Museum, en naar keuze de opera Prins Igor van Alexander Borodin in het ‘historische’ Mariinsky. Het gehele verslag van Hans Henneveld staat nog op de website www.vriendenrpho. nl/vriendenreis te lezen. Vereniging voor een nieuwe tenortuba (ook instrument. Zijn oog was gevallen op een instrument van de firma ADAMS, voor ons een bekende leverancier, omdat collega Hendrik-Jan Renes al op een C- en een F-tuba van dit merk speelt. Verschillende tuba’s uit dezelfde fabriek passen altijd goed bij elkaar qua geluid, dus wij konden alleen maar instemmen met deze stap. Uiteraard is de tenortuba eerst op proef gekomen, en meegereist met Pierre tijdens een RPhO tournee naar Wenen, Linz en St. Petersburg. Valery Gergiev was daar diep onder de indruk van het geluid van het instrument dat ingezet wordt tijdens de belangrijke “Bydlo”-solo uit de Schilderijententoonstelling van Moessorgsky. Uitein- delijk heeft Pierre de oude Hirschbrunner tenortuba mogen inruilen voor de nieuwe Adams euphonium of tenortuba, en onder aftrek van de inruilwaarde werd eenderde van de kosten bespaard. Het tweede verzoek voor een tuba kwam van Hendrik-Jan Renes, en heeft te maken met 10 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 het inruilen van een ander instrument, de (en overigens zal in de zomer van 2015 dui- de VVR. Het instrument werd zelfs mede naar Duitsland vertrekt). F Thein tuba, die in 2005 werd gekocht door door Hendrik-Jan Renes ontwikkeld, waar- delijk worden of Pieter aanblijft of definitief door toen het instrument met een grote kor- Paxman Hoorn Helaas heeft de tuba nooit echt voldaan aan van de vereniging sinds 1999) werd in mei ting werd aangeschaft. zijn wensen. Daarom heeft hij zelf een andere tuba gekocht, en zocht nu een oplossing voor die Thein die niet meer gebruikt werd. Die oplossing werd gevonden in een inruil. De Thein tuba van de VVR werd in april 2014 geruild voor een cimbasso, een zgn. Verdi tuba, die gebruikt werd tijdens de uitvoeringen van het Requiem van Verdi en tijdens de begeleiding van The Gladiator (beide in mei 2014). De firma Thein bood zelfs aan om de F-tuba terug te nemen, en kosteloos in te Van de vijf oude Paxman hoorns (eigendom 2014 een tweede verkocht. Omdat ze niet meer worden gebruikt sinds de aanschaf van de Schmidt-hoorns in 2010, doet het bestuur een poging tot het verkopen van al deze hoorns. Deze hoorn lag sinds november 2012 in consignatie bij een bouwer in de Verenigde Staten. Zo gaan de ‘oude’ koper- instrumenten ook weer door en behouden die hun waarde. Onderhoud en Revisie ruilen voor de nieuwe cimbasso. Mede gezien het groeiende instrumentari- Beide verzoeken hadden de volledige in- elk jaar. stemming van de directie van het RPhO, en Hendrik-Jan Renes en Pierre Volders zijn zeer tevreden met en dankbaar voor de nieuwe instrumenten. um stijgt de post voor onderhoud en revisie In het verslag van vorig jaar werd vermeld dat twee contrabassisten verzochten om ingrijpende reparaties: het betrof de Lott-contrabas (bespeeld door Peter Leerdam en aangeschaft in 1993), en de Kennedy-contrabas, Verkoop eerst bespeeld door Harke Wiersma en nu Heckel Fagot Vorig seizoen heeft de vereniging de fagot van Pieter Nuytten gefinancierd. Wegens zijn voorlopige vertrek uit het RPhO (Pieter gaat in seizoen 2014-15 spelen bij het Rundfunksinfonieorchester Berlin), heeft het be- door Joost Maegerman. De Lott-contrabas werd in seizoen 2012 - 2013 gereviseerd en de Kennedy contrabas was in augustus 2013 klaar voor gebruik in het inmiddels voorbije seizoen. stuur besloten om zijn instrument aan hem De VVR bezit twee celesta’s die in bruikleen 2014 voltooid, en Pieter neemt de fagot mee In november 2013 werd aan de vereniging terug te verkopen. Die verkoop werd in mei naar Duitsland. Hij is echter zeer verheugd over zijn nieuwe fagot, en over de voorfinan- ciering die de Vriendenvereniging mogelijk maakte. Daarom heeft hij zelf te kennen gegeven dat hij graag tijdens de ledenvergade- ring in september 2014 zijn instrument nog aan ons wil laten horen als blijk van dank bij het orkest zijn, een grote en een kleine. gevraagd of ze beiden gerepareerd en gereviseerd konden worden. De revisiekosten voor beide instrumenten lagen ver uit elkaar, en alleen het werk aan de kleine celesta paste in het jaarlijks beschikbare budget voor onderhoud. De kleine celesta werd volledig in orde gebracht, en kwam in april 2014 terug JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 11 bij het orkest. Voor het werk aan de grote Dankzij de inzet van actieve vrienden als be- lingsactie te houden onder de Vrienden. De kers meestal probleemloos. celesta werd besloten om een extra inzameactie startte in het late voorjaar van 2014, en bleek een groot succes. Dankzij de gulle gevers van zowel de Vrienden als van twee Rotterdamse stichtingen is de celesta sinds juli 2014 bij de reparateur, en zal vanaf sep- tember 2014 weer beschikbaar zijn voor het orkest. Tot slot werden enkele strijkinstrumenten getaxeerd volgens het schema van eens in de drie jaar, die vervolgens goede onderhoudsrapporten opleverden. geleider verliep de grote toeloop van bezoeOnze welgemeende dank voor de actieve vrienden willen we daarom nog eens benadrukken. Een speciaal woord van dank is aan Lineke Smeels: zij maakte het afgelopen seizoen de roosters van de dienstdoende actieve Vrienden. In het afgelopen verslagjaar werd viermaal de gelegenheid geboden tot het bijwonen van een open repetitie. De interesse voor het bijwonen van een openbare repetitie was groot. We verwelkomden steeds veel belangstellende Vrienden. INLEIDINGEN LEDENAANTALLEN Gedurende het verslagjaar werden er voorafgaand aan 50 concerten inleidingen gehouden. De belangstelling van het publiek was ook dit seizoen weer groot: de inleidings- Bestand van leden en begunstigers per 30 juni tenbeek traden als duo op en Shelly Green- Lid Medelid Begunstiger Lid YPG een inleiding. Deze musici ondersteunden Totaal zaaltjes zaten vaak tot de laatste stoel vol! Tot de 17 inleiders in het verslagjaar behoor- den ook in het voorbije seizoen weer enkele orkestleden: Galahad Samson en Wim Rui- berg, tevens strijker in het orkest, hield ook 20132014 3.1433035 950811 151145 141 44 4.3854.035 hun lezing met een verhaal over en het bespelen van hun instrument. Marien van Staalen, tot vorig jaar solocellist van het RPhO kon toetreden tot het vaste corps van inleiders. De hoboconcerten in maart hadden een bij- Evelien Masselink, Secretaris VVR , Met dank aan andere bestuursleden augustus 2014 zonder tintje. Patrick van Deurzen, muziektheoreticus, docent en componist voerde een gesprek met MacMillan, componist, naar aanleiding van de wereldpremière van diens hoboconcert uitgevoerd door Karel Schoofs, solo-hoboïst van ons orkest. 12 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 FINANCIEEL JAARVERSLAG HET VERSLAGJAAR In het verslagjaar 2013/2014 kon de vereniging, in de slipstream van het orkest, in onvoldoende mate de vertrekkende oudere generatie vervangen door nieuwe generaties concertbezoekers en verenigingsleden: de dalende lijn in het ledenaantal kon nog niet worden omgebogen. Ook het einde van de jongerenactiviteit, YPG, betekende een beperkte reductie van ledenaantal en contributie-inkomsten. De vrijgevigheid van de leden bleek bij de celesta-actie die in korte tijd ruim € 13.000 opbracht. 55% was afkomstig van de leden, 45% van twee stichtingen. Hoge inkomsten uit legaten en erfstellingen hadden een onmiskenbare positieve invloed op het resultaat. Aan de kostenkant waren de kosten voor on- derhoud van instrumenten, met inbegrip van de celesta-restoratie, aanzienlijk. Een euphonium werd aangeschaft, een bastuba en een hoorn werden verkocht. Op administratief gebied is de vereniging goed georganiseerd. Ondanks langdurige ziekte van de enige bureaumedewerker van de vereniging kon het apparaat draaiend gehouden worden zonder wezenlijke invloed op de kosten. Onderaan de streep resulteert, na een bijdrage aan het orkest en het Gergiev Fes- tival van € 90.000, een positief resultaat van ruim € 200.000. Daarin is een positief resultaat van het Maecenasfonds van ruim € 32.000 begrepen. € 195.000 werd toegevoegd aan het instrumentenfonds: nagenoeg de gehele opbrengst van de legaten en erfstellingen en enkele giften van leden die geoormerkt zijn voor de aanschaf van instrumenten. Na toevoegin- gen aan Maecenasfonds en lustrumfonds, resulteert een onttrekking aan de overige reserves, die het operationeel verlies van de vereniging min of meer representeert. Door de behaalde totaalwinst nam het eigen vermogen met eenzelfde bedrag toe. Solvabiliteit, liquiditeit en de financiële positie van de vereniging zijn gezond. KENGETALLEN De volgende kengetallen geven een globaal inzicht in de financiële resultaten van de vereniging: 2013/20142012/2013 2011/2012 Bestedingen aan de doelstelling als % van de baten *)39,76% 55,77% 55,76% Bestedingen aan de doelstelling als % van de contributies *)114,61% 101,82% 87,50% Kosten van eigen fondsenwerving als % van de baten van eigen fondsenwerving 3,01% 2,29% 4,31% *) exclusief de uitgaven voor fondsen/ledenwerving, beheer en administratie en geactiveerde instrumenten. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 13 DE TOEKOMST In de begroting voor 2014/2015 zijn geen grote wijzigingen voorzien. De contributie- opbrengsten zijn licht hoger begroot. Die verwachting weerspiegelt de effecten van plannen zoals het aangepaste begunstigerschap en een kleinkindlidmaatschap. Aan- gezien aanzienlijke legaten en erfstellingen in afwikkeling zijn, is hiervoor al een bedrag in de begroting opgenomen. Anderzijds is de vereniging betrokken bij de moge- lijke aanschaf van strijkinstrumenten met een totaalbedrag boven de € 200.000. baar deel van uit. De contributies worden alleen voor inflatie verhoogd. Om onze bijdrage aan het orkest reëel op peil te houden moeten onze inkomsten op peil blijven. Dat kan door nieuwe leden te werven (kinderen, kleinkinderen, anderen in uw omgeving), maar ook door wat meer te doen dan de mi- nimumcontributie. Het orkest dat lokaal en internationaal, live en op CD fantastisch presteert en u laat genieten van vele prach- tige momenten rekent op ons, de leden van de VVR, de trouwste bezoekers. Wij vinden dat wij het orkest voluit moeten Er zijn vele manieren om het orkest verder te mijdelijk dat het orkest naast de opbrengs- er graag met u van gedachten over wisselen. blijven steunen. Het is in deze tijd onverten uit subsidies en kaartverkoop ook een aanzienlijke derde geldstroom heeft. En de bijdrage van de VVR maakt daar een onmis- 14 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST steunen, het bestuur van de Vereniging zal Rotterdam, 18 augustus 2014. JAARVERSLAG 2013/2014 BALANS PER 30 JUNI 2014 ACTIVA 30 juni 2014 30 juni 2013 Materiële vaste activa Instrumenten 386.316 417.551 Financiële vaste activa Leningen 13.526 6.174 Netto actief Maecenasfonds 1.069.388 1.037.208 1.469.2301.460.933 Effecten 107.838 100.550 Voorraden 3.9974.822 Vorderingen en overlopende activa 159.135 165.713 Liquide middelen 385.887 187.022 656.857 458.107 Totaal activa 2.126.087 1.919.040 PASSIVA Reserves Overige reserves Fondsen Maecenasfonds Instrumentenfonds Lustrumfonds Totaal eigen vermogen Kortlopende schulden Totaal passiva 437.761 465.612 1.069.3881.037.208 505.607 310.607 10.000 7.500 1.584.995 1.355.315 2.022.756 1.820.927 103.331 98.113 2.126.087 1.919.040 JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 15 Staat van baten en lasten voor het jaar eindigend per 30 juni 2014, en begrotingen resultaat resultaatbegrotingbegroting 2013/2014 2012/20132014/20152013/2014 358.364 214.422410.000210.000 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Contributies 149.278 158.007160.000160.000 Giften, legaten en erfstellingen 209.086 56.415 250.000 50.000 Baten uit beleggingen 13.261 Overige baten Netto baten Maecenasfonds Resultaat winkel Vergoeding bruikleen instrumenten Overige 32.180 25.257 1.000 20.000 2.342 2.393 2.500 3.000 22.103 23.157 22.500 23.000 2.022 0 0 0 58.647 50.807 26.00046.000 Som der baten 430.272 23.270 288.499 10.000 446.000 5.000 261.000 LASTEN Besteed aan doelstelling Projecten RPhO Instrumenten Ledenactiviteiten Inleidingen Intrada/ledencommunicatie 90.000 90.000 90.000 90.000 25.108 9.51535.00035.000 169 5.545 1.0005.000 14.236 13.16515.00013.000 41.581 42.66145.00045.000 171.094 160.886 186.000188.000 Kosten eigen fondsen/leden-werving Kosten beheer en administratie 10.793 46.556 4.917 48.862 10.000 50.000 10.000 50.000 Som der lasten 228.443 214.665 246.000 248.000 Netto resultaat 201.829 73.834 200.000 13.000 Resultaatbestemming Dotatie instrumentenfonds Dotatie Maecenasfonds Dotatie Lustrumfonds Dotatie overige reserves 195.000 32.180 2.500 -27.851 30.000 25.257 2.500 16.077 200.000 1.000 2.500 -3.500 10.500 20.000 2.500 -20.000 201.829 73.834200.000 13.000 16 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 TOELICHTING 1. ALGEMEEN 2.3.1 Bijzondere presentatie 1.1 Doelstelling De Vereniging Vrienden van het Rotter- dams Philharmonisch Orkest (VVR) stelt zich ten doel de groei en bloei van het orkest te bevorderen. Het bestuur van de Vereniging bestond gedurende het verslagjaar uit: Voorzitter Peter Drion Penningmeester Frits Gompen Evelien Masselink Instrumentenbeheer Mary O’Reilly Publiciteit en ledenwerving Evelien Masselink Ledenactiviteiten Vacature Inleidingen is het relatiebeheer van het Maecenasfonds overgedragen aan het Philharmonisch Fonds. Nieuwe lijfrenteovereenkomsten zullen afgesloten worden met het Philharmonisch Fonds. De bestaande activa zijn 1.2 Bestuur Secretaris In de loop van het verenigingsjaar 2010/2011 Nelly Hesse Leden van het bestuur ontvangen geen vooralsnog achtergebleven bij de Vereniging. De bestaande lijfrentecontracten worden bij de Vereniging uitgediend. In het licht van deze omstandigheden wordt de financiële informatie van het Maece- nasfonds niet meer geconsolideerd, maar worden alleen netto bezit en netto resul- taat in de balans, resp. staat van baten en lasten, vermeld. De waarderingsprincipes van de Vereniging worden ook toegepast op de posten van het Maecenasfonds. Nadere informatie wordt in de toelichting gegeven. bezoldiging voor hun activiteiten. 2.3.2. Presentatiewijziging 1.3. Fiscaliteit deringsreserve instrumenten getoond. De vereniging is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). In vorige jaren werd een aparte herwaarAangezien aparte presentatie geen doel diende is deze herwaarderingsreserve samengevoegd met de overige reserves. De 2. WAARDERINGSPRINCIPES vergelijkende cijfers over het voorafgaande boekjaar zijn conform aangepast. 2.1. Algemeen De waarderingsprincipes en presentatie 2.4. Instrumenten ming met Richtlijn 650 van de Raad voor de die hun waarde behouden, worden gewaar- van de jaarrekening is in overeenstem- Instrumenten met een lange levensduur, Jaarverslaggeving voor Fondsenwervende deerd tegen kostprijs. Dit betreft strijkin- Instellingen. Tenzij anders vermeld, zijn alle bedragen in Euro’s. strumenten en fagotten. Er vinden geen afschrijvingen plaats. De kostprijs van overige instrumenten JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 17 wordt op het moment van aanschaf ten las- 2.8. Overige opbrengst van overige instrumenten wordt waardeerd tegen nominale waarde te van het resultaat gebracht. De verkoop- op het moment van verkoop ten gunste van Alle overige activa en passiva worden ge- het resultaat gebracht. 2.9. Reserves en fondsen 2.5. Effecten rekening van baten en lasten. Donaties Alle resultaten worden opgenomen in de Ter beurze genoteerde effecten worden ge- waardeerd tegen beurskoers. Gerealiseerde en ongerealiseerde koersresultaten worden opgenomen in de staat van baten en lasten. 2.6. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen kost- prijs, onder aftrek van een voorziening voor of onttrekkingen aan reserves en fondsen worden verantwoord als resultaatbestemming. 2.10. Baten en lasten Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. incourant. 2.7. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor dubieuze vorderingen. 18 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 3. SPECIFICATIES BALANS 3.1.1. Instrumenten De mutaties in de op de balans geactiveerde instrumenten (strijkinstrumenten en fagotten) was als volgt: 2013/20142012/2013 Saldo, begin van het jaar Bij: aanschaf van bas en fagot Af: verkoop van fagot 417.551 0 31.235 280.316 137.235 0 Saldo, eind van het jaar 386.316 417.551 3.1.2. Instrumenten, verzekerde waarden De verzekerde waarde van alle instrumenten die via de Vereniging aan het orkest ter beschikking worden gesteld is per 30 juni 2014 en 2013 als volgt: 2013/20142012/2013 Geactiveerde strijk- en blaas-instrumenten Niet geactiveerde blaasinstrumenten Niet geactiveerde slagwerkinstrumenten en harpen Overige Totaal Vereniging Geactiveerde strijkinstrumenten Maecenasfonds Instrumenten in bruikleen 760.000 440.000 176.000 26.000 1.402.000 1.421.000 4.226.000 832.000 482.000 196.000 27.000 1.537.000 1.409.000 4.206.000 Totaal 7.049.000 7.152.000 JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 19 3.2. Leningen Dit betreft renteloze leningen aan musici van het orkest ter financiering van de aanschaf van instrumenten. Aflossing geschiedt door overeengekomen inhoudingen op het salaris. De mutaties waren als volgt: 2013/20142012/2013 Saldo, begin van het jaar Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen 6.174 12.500 5.148 Saldo, eind van het jaar 13.526 16.362 0 10.188 6.174 3.3. Netto actief Maecenasfonds Het netto actief van het Maecenasfonds is als volgt samengesteld: 2013/20142012/2013 Strijkinstrumenten Effecten Banksaldi Overige activa en schulden Schuld aan de Vereniging 874.391874.391 64.418 55.570 265.779 241.254 -1.416 -375 -133.784 -133.632 1.069.3881.037.208 3.4. Effecten Effecten betreffen ter beurze genoteerde effecten. De mutaties in deze post bestaan uitsluitend uit ongerealiseerde waardeveranderingen. 3.5. Voorraden De voorziening voor incourante voorraden die in mindering is gebracht op de kostprijs van de voorraden bedraagt, per 30 juni 2014, € 11.384 (30 juni 2013, € 11.384). 20 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 3.6. Vorderingen en overlopende activa De samenstelling van deze post is als volgt: 2013/20142012/2013 Maecenasfonds Overige vorderingen en overlopende activa 133.784133.632 25.351 32.081 159.135 165.713 3.7. Liquide middelen Liquide middelen bestaan nagenoeg geheel uit direct opvraagbare banksaldi. 3.8. Reserves en fondsen Reserves en fondsen zijn uitsluitend gemuteerd door dotaties of onttrekkingen uit de resultaatbestemming. De overige reserves vertegenwoordigen het vrije vermogen van de vereniging. Het Maecenasfonds behelst het geaccumuleerd netto resultaat van de Maecenasactiviteiten. Het instrumentenfonds bestaat uit het voor instrumentenaanschaf beschikbare saldo ter egalisatie van de schoksgewijze effecten van de ontvangst van giften, legaten en erfstellingen enerzijds, en van de uitgaven voor de aanschaf van instrumenten anderzijds. Het lustrumfonds wordt gevormd ter financiering van de 5-jaarlijkse lustrumfestiviteiten. 3.9. Kortlopende schulden De samenstelling van de kortlopende schulden is als volgt: 2013/20142012/2013 Rotterdams Philharmonisch Orkest Te betalen inzake onderhoud instrumenten Overige kortlopende schulden 75.000 13.800 14.531 103.331 75.000 10.000 13.113 98.113 JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 21 4. SPECIFICATIES STAAT VAN BATEN EN LASTEN 4.1. Contributies Contributies, en ledenaantallen, per jaareinde waren als volgt: 2013/20142012/20132013/20142012/2013 # leden # leden Leden Begunstigers Jeugdleden 3.846 4.093 132.112 140.005 145 15116.708 16.621 44 141 4571.381 4.035 4.385149.277158.007 4.2. Giften legaten en erfstellingen De samenstelling van deze post is als volgt: 2013/20142012/2013 Leden Niet-leden Legaten en erfstellingen 37.168 26.090 8.0001.500 163.918 28.825 209.086 56.415 4.3 Baten uit beleggingen Deze baten bestaan uit rente en ongerealiseerde koersresultaten. 4.4. Netto baten Maecenasfonds De specificatie van deze post is als volgt: 2013/20142012/2013 Schenking van lijfrenten en giften Baten uit beleggingen Kosten 21.000 11.527 -347 20.050 5.481 -274 32.180 25.257 22 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST JAARVERSLAG 2013/2014 4.5. Resultaat winkel Het resultaat van de winkel is als volgt opgebouwd: 2013/20142012/2013 Omzet Kostprijs verkopen Overige kosten 12.792 -10.123 -327 2.342 20.182 -16.880 -909 2.393 4.6. Instrumenten De kosten van instrumenten behelzen naast onderhoud van alle instrumenten de aankoop en/of verkoop van blaas- en slagwerkinstrumenten; dit betrof in het verslagjaar: 2013/20142012/2013 Aanschaf Eufonium Verkoop Bastuba en hoorn (hoorn en trompet) Onderhoud 5.967 0 -8.414 -7.210 27.55516.725 25.108 9.515 JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 23 4.7. Ledenactiviteiten In deze post zijn de kosten begrepen van de jongerenafdeling YPG en ledenactiviteiten, an- ders dan inleidingen. Doelstelling is de ledenactiviteiten zoveel mogelijk kostendekkend te laten zijn. De opbrengsten en kosten van de diverse activiteiten in het verslagjaar kunnen als volgt worden weergegeven: 2013/2014 2012/2013 Opbrengsten KostenResultaat Resultaat Museumconcerten Boijmans Van Beuningen Muziekcursussen Openbare repetities YPG 38 68 -30-3.946 4.2784.198 80 653 0000 0 219 -219 -2.252 4.316 4.485 -169 -5.545 4.8. Inleidingen Opbrengsten en kosten kunnen als volgt worden samengevat: 2013/20142012/2013 Kaartverkoop Kosten 2.8162.408 -17.052 -15.573 Resultaat -14.236 -13.165 4.9. Kosten beheer en administratie De samenstelling van deze kosten is als volgt: 2013/20142012/2013 Personele kosten Bestuurskosten Accountants-, advies-,automatisering-, porti en overige kosten 10.692 14.570 46.556 48.862 24 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 35.074 32.207 7902.085 JAARVERSLAG 2013/2014 OVERIGE GEGEVENS Aan: de ledenvergadering en het bestuur van de Vereniging Vrienden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Wij hebben de jaarrekening voor het jaar eindigend op 30 juni 2014 van de Vereniging Vrienden van het Rotterdams Philharmo- nisch Orkest te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 30 juni 2014 en de winst-en-verliesrekening over de periode 1 juli 2013 tot en met 30 juni 2014 met de toelichting, waarin zijn opge- nomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met van toepassing zijnde regelgeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Ne- derlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zoda- nig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle- informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvor- ming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheer- sing van de vereniging. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 25 Wij zijn van mening dat de door ons ver- de grondslagen voor financiële verslagge- geschikt is om een onderbouwing voor ons jaarrekening zoals opgenomen in de “Richt- kregen controle-informatie voldoende en oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstel- ling van het vermogen van de Vereniging ving en voldoet aan de bepalingen inzake de lijn 650 Fondsenwervende instellingen”. Tevens zijn wij nagegaan dat het bestuursverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de jaarrekening. Vrienden van het Rotterdams Philharmo- Oud-Beijerland, 18 augustus 2014 en van het resultaat over de periode 1 juli Visser & Visser Accountants B.V. nisch Orkest te Rotterdam per 30 juni 2014 2013 tot en met 30 juni 2014 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaar- 26 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST T. Krijgsman RA JAARVERSLAG 2013/2014 VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING Verslag van de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de Vriendenvereniging van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, in de Eduard Flipse-zaal van Concert- en Congresgebouw De Doelen op 17 september 2013 Aanwezig: H. Nijssen, C. Oosterloo, L.W.J. akte voor de nieuwe statuten gepasseerd. De Bambagt, A.C. Tuitel, A.H. Tuitel-Smits, R. delsregister van de Kamer van Koophandel van Atten, O. Visser, J.H.J. Teunissen, Th. Chr. van der Leer, I.N.E. van der Leer-Veth, S.E. Ruiz, M. Degeling, C.J. Hesse, M. Rol, W.J. de Groot-van Dongen, J.H.W. de Groot, nieuwe statuten zijn gedeponeerd bij Hanin Rotterdam. De statuten zijn op te vragen bij het secretariaat van de Vereniging. S. Goldberg, T. van der Laan, Th. Kuijntjes, De voorzitter blikt terug op de vriendenreis W. Hartensveld, P.J.M. Drion, J.D. Hillen, gevonden, waarbij de vrienden met het or- E. van der Spek, G.P. van de Beek, J. Knip. F.G. Gompen, M.E. O’Reilly, N.A. Hesse- Jongeneel, E. Masselink, P. Roozendaal. Twee aanwezigen tekenden de presentielijst niet. naar Parijs die afgelopen mei heeft plaatskest meereisden in de TGV. Mede door een treinvertraging werd dat een gezellige boel. De voorzitter wijst op de aanstaande vrien- denreis naar St.Petersburg. Inschrijven is nog mogelijk. 01OPENING Voorzitter Peter Drion opent de vergadering om 19.00 en heet iedereen welkom. Hij meldt dat bestuurslid D. Zonneveld een andere verplichting heeft en daardoor niet aanwezig is. De voorzitter constateert dat de opkomst van leden minder is dan normaal. Wellicht is dit een aanmoediging voor het beleid van het bestuur. Het kan ook te maken hebben met de extra ALV op 27 maart j.l. 02 MEDEDELINGEN VAN HET BESTUUR De voorzitter meldt dat er op 27 maart een bijzondere ALV heeft plaatsgevonden waarbij een nieuw bestuurslid is aangesteld en waarbij de nieuwe statuten van de VVR zijn gepresenteerd. Er was een stevig debat over de statuten en de voorzitter dankt allen die daarbij aanwezig waren. Inmiddels is de De voorzitter geeft aan dat het de aanwezigen niet zal zijn ontgaan, door mededelingen in de pers en in de kring van muziekliefhebbers, dat het aantal concertbezoekers terugloopt. Er is zelfs een aantal concerten gecanceld. Dit is zorgelijk. Ook de Vereni- ging heeft te maken met een teruglopend aantal leden. De Voorzitter roept de aanwezigen nogmaals op om er samen voor te zorgen dat de aanwas van leden zo zal zijn als een aantal jaar geleden beoogd was. Het bestuur denkt na over andere manieren om leden te werven, bijvoorbeeld door kleinkinderen vriend voor het leven te maken, of zich meer te richten op de doelgroep tussen 25-40. De voorzitter geeft aan dat het ledenaantal terugloopt maar dat het contributiebetalingsgedrag op dit moment voorbeeldig is. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 27 Vorig seizoen zijn veel leden nagebeld die niet aan hun betalingsverplichting had- 05 FINANCIEEL JAARVERSLAG OVER HET VERENIGINGSJAAR 2012/2013 den voldaan. Hiervan lijkt dit jaar minder sprake. De penningmeester noemt enkele bijzonderheden uit het jaarverslag. Er zijn verder geen opmerkingen, ook niet vanuit de rest van het bestuur. • De penningmeester meldt dat de jaarcij- 03 NOTULEN ALV 27.03.2013 dat hij verheugd is over deze vlotte gang fers in ruim een maand klaar waren, en Er zijn geen opmerkingen en de notulen worden ongewijzigd goedgekeurd. 04 REDACTIONEEL JAARVERSLAG OVER HET VERENIGINGSJAAR 2012/2013 De voorzitter vraagt of er opmerkingen zijn. De heer Degeling complimenteert de secre- van zaken. • Er zijn dit verenigingsjaar twee dure in- strumenten aangeschaft, namelijk een contrabas voor Peter Luit en een fagot voor Pieter Nuytten. Deze staan op de balans en hebben dus geen effect op het resultaat. taris met het duidelijke verslag. De heer • De opbrengst uit contributies daalt en dit € 3.600 dat wordt genoemd voor reparaties giften en legaten. Dit zijn de zgn. kersen Degeling vraagt voorts naar het bedrag van aan instrumenten. Dit bedrag is niet terug te vinden in de cijfers. De secretaris geeft aan dat dit bedrag betrekking heeft op het seizoen 2011-2012 en dat dit dus verkeerd vermeld staat. De Voorzitter verwelkomt ondertussen oudvoorzitter Mr. P. van de Beek die zich bij de vergadering heeft gevoegd. De heer Hesse merkt met betrekking tot de ledenwerving op dat hem de opmerking in het jaarverslag is opgevallen dat de abonne- baart het bestuur zorgen. Er zijn wel meer op de taart. Er waren in het seizoen 20122013 problemen met het innen van de contributies. Er is voor het eerst voor gekozen om geen acceptgiro mee te sturen en om leden te vragen zelf hun contributie over te maken. Dit vonden veel mensen moeilijk en er zijn 100den leden nagebeld. Dit jaar is er wel weer voor gekozen om een acceptgiro mee te sturen met het verzoek om de contributie te verhogen met een gift. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen. mentsbrochure is toegestuurd naar een klei- • Er is een hogere bijdrage van € 90.000 ge- houden met de teruglopende ledenaanwas. • De kosten voor het onderhoud van de in- nere groep mensen. Dit zou verband kunnen Evelien Masselink merkt op dat het orkest te maken heeft met een terugloop in het aantal abonnementhouders en dat er vanuit kostenbesparing alleen nog een dure bro- chure gaat naar de heavy-users. Er gaat dan een beperkter programmaoverzicht naar een groter bestand. Bij het bestand niet- daan aan het orkest. strumenten is in het cijferverslag hoger dan in het woordelijk verslag. Dit komt omdat er op het laatst nog een reparatie van € 10.000 aan een contrabas is meegenomen in de cijfers. Dit is te laat gecommuniceerd en is daarom niet meer in het redactioneel verslag terechtgekomen. vrienden gaat er altijd een zgn. ‘warme wer- • Ondanks het zwangerschapsverlof van bu- Er zijn verder geen opmerkingen. Het redac- de kosten voor beheer en administratie vingsbrief’ mee. tioneel jaarverslag wordt goedgekeurd. 28 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST reaumedewerkster Petra Roozendaal zijn niet gestegen. JAARVERSLAG 2013/2014 • Wat de resultaatbestemming betreft, kan De getoonde balans per 30 juni 2013 van de lustrumfonds al sinds jaren zo is vastge- te van € 465.612. Het netto resultaat blijkens opgemerkt worden dat de dotatie aan het steld en dat de dotatie aan het mecenasfonds precies is wat de mecenasactiviteit heeft opgebracht. vereniging heeft een post Reserves ter grootde staat van Baten en Lasten over het verenigingsjaar 2012/2013 bedraagt € 73.834. Er zijn geen vragen vanuit de vergadering. 07 DECHARGE BESTUUR 06 VERSLAG KASCOMMISSIE te dechargeren voor het gevoerde beleid in De heer Oosterloo voert namens de kascommissie het woord. Het verslag van de kascommissie luidt: De oude statuten van Voorzitter vraagt de vergadering het bestuur het betreffende jaar. Hiermee stemt de vergadering bij acclamatie in. de Vereniging bepaalden dat de kascommissie verantwoordelijk is voor de controle 08 VERKIEZING FINANCIËLE COMMISSIE 2013/2014 van de financiële verantwoording, en dat zij zich kan laten bijstaan door een accoun- De voorzitter meldt dat de nieuwe Financi- tant. Aangezien de Kascommissie in de Al- ële Commissie statutair is geregeld met als doel financiële experts meer te betrekken gemene Vergadering van 25 september 2012 is benoemd, is het juist dat zij verslag aan de vergadering uitbrengt. In de vergadering van 25 september 2012 is het kantoor Visser & Visser als accountant herbenoemd. De Kascommissie doet de controle van de accountant niet over, maar heeft wel deelgenomen aan de bespreking met de accountant als af- bij het financiële beleid. De financiële commissie moet bestaan uit drie personen. Het voorstel is nu om de heren Oosterloo en Visser te benoemen. Het bestuur is op zoek naar een derde persoon. De vergadering stemt bij acclamatie in tot herbenoeming van de heer Oosterloo en de heer Visser. sluiting van diens controle. 09 VERKIEZING ACCOUNTANT 2013/2014 De accountant heeft een goedkeurende ver- herbenoeming van accountantskantoor Vis- klaring afgegeven bij de jaarrekening voor het verenigingsjaar 2012/2013 en heeft overigens geen bemerkingen van belang voor De vergadering stemt bij acclamatie in tot ser & Visser. 10 (MUZIKAAL) INTERMEZZO deze vergadering. Contrabassist Peter Leerdam speelt samen De Kascommissie heeft verder geen opmer- een stuk van Jean Barrière en een stuk van kingen anders dan dat zij de penningmees- ter hartelijk wil danken voor de prettige samenwerking. De Kascommissie stelt de vergadering voor om, onder grote dankzegging voor zijn inspanningen, de penningmeester te dechargeren voor het gevoerde beleid over het verenigingsjaar 2012/2013. met zijn vrouw celliste Xandra Rotteveel Willem de Fesch. Na afloop vertelt Peter kort over de grote reparatie die onlangs is gedaan aan zijn contrabas, die is bekostigd door de Vriendenvereniging. Er is verder gelegenheid tot vragen stellen, waarbij wat leuke wetenswaardigheden aan bod komen. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 29 11 BEGROTING 2013/2014 De voorzitter meldt naar aanleiding van de begroting dat ledenwerving de allerhoog- ste prioriteit heeft van het bestuur. Evelien Masselink meldt dat veel activiteiten zijn bedacht om nieuwe leden te werven. Er is een nieuwe ledenwerfflyer met daarop de Lott bas, er zijn bonnen die mensen uitnodigen om een gratis inleiding bij te wonen, er zich af of dit genoeg is. De penningmeester meldt dat er nog geen concrete plannen zijn voor het lustrum en dat als de kosten hoger zullen uitvallen er andere bronnen moeten worden aangeboord. De begroting wordt bij acclamatie goedgekeurd. worden praatjes in de pauzes van concerten 12 YOUNG PERSONS’ GUIDE er wordt druk samengewerkt met het orkest YPG niet aanwezig zijn en dat baart zorgen. gehouden, nieuwe media worden ingezet, De voorzitter meldt dat de jongeren van de om ledenwerfacties als bij de jaarlijkse Wat- Er was ooit een actief bestuur maar er zijn tenavond te organiseren, er zijn rondlei- dingen door de Doelen, er wordt inmiddels elk jaar een bijeenkomst georganiseerd met Yannick, en er is een nieuwe website. Evelien nodigt de aanwezige leden uit om een ledenwerfflyer mee te nemen en onder kennissen bekendheid te geven aan de Vereniging. Mevrouw Bambagt meldt dat zij op het HOVO-kantoor een stapel ledenwerfflyers heeft neergelegd. Zij meldt dat de heer Kees Wisse daar een cursus geeft die hij standaard kop- pelt aan een paar concerten van het RPhO. De voorzitter bedankt haar voor haar inzet. een hoop wisselingen geweest. Het bestuur van de VVR zit niets stil wat betreft de jon- geren en ook vanuit het orkest is er de wens om zich te richten op de jongeren tussen de 16-30, want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. De Voorzitter spreekt de hoop uit dat er op de volgende ALV positievere berichten zijn over de YPG. De secretaris voegt daaraan toe dat er sinds de oprichting van YPG in 2007 veel aan is gedaan om het orkest ertoe te overtuigen tijd en geld in de YPG te steken. De band met het orkest is goed. De penningmeester vermeldt enkele bijzon- 13 SAMENSTELLING BESTUUR Er is dit seizoen inmiddels al een legaat aan het einde van zijn zesjaarlijkse termijn derheden met betrekking tot de begroting. De voorzitter geeft aan dat Jan Daan Hillen binnengekomen van € 100.000 waardoor is gekomen en dat hij heeft aangegeven zijn de post giften en legaten fors hoger uit zal komen dan begroot. Voor de rest is het ‘business as usual’. De penningmeester nodigt uit tot vragen stellen. Mevrouw Van der Spek vraagt of de baten uit beleggingen expres zo laag zijn begroot. De penningmeester antwoord dat deze laag zijn gehouden omdat het niet duidelijk is wat de beurs gaat doen. De heer Degeling stelt dat de dotatie aan het lustrumfonds al jaren € 2.500 is en vraagt 30 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST portefeuille niet te willen verlengen. Het bestuur betreurt dat Jan Daan vertrekt, en had graag gezien dat hij nog zes jaar zou blijven. Jan Daan is ongetwijfeld een vriend voor het leven en de Vereniging is hem veel dank verschuldigd. Hij was een stuwende kracht binnen het bestuur, vol met ideeën, die zich in het jaarverslag veel te bescheiden opstelt over zijn rol binnen het bestuur. Te zijner tijd zal het bestuur op gepaste wijze aandacht besteden aan zijn afscheid. Het bestuur heeft ervoor gekozen om in de JAARVERSLAG 2013/2014 vacature te voorzien door een herverdeling met onder andere een grotere kassaruimte link bereid gevonden de taken van Jan Daan De heer Van de Beek vraagt hoe het staat van de portefeuilles en heeft Evelien Masseover te nemen. en meer horecamogelijkheden. met de plannen van de Doelen om een eigen winkel te creëren. De voorzitter antwoordt 14RONDVRAAG Mevrouw Van der Spek vraagt of Evelien Masselink ook verantwoordelijk blijft voor de ledenwerving en publiciteit. Dit zal zij samen met Dorine Zonneveld op zich nemen. De heer Degeling meldt dat er in de Intrada op pagina 4 wordt gesproken over een tour- dat het de vraag is of de vriendenwinkel daarin een plek kan krijgen. Er wordt alles aan gedaan om de vriendenwinkel zijn centrale plek te laten behouden als ontmoetingsplek voor de leden. Het bestuur zal zich steeds op de hoogte stellen van de actualiteiten hieromtrent. nee van het orkest naar Zwitserland. Hij De voorzitter bedankt de Actieve Vrienden denreis. Dit is niet het geval, maar mocht er dankt de Kascommissie, Petra Roozendaal vraagt of er al meer bekend is over een vrienmeer bekend worden dan zal dat zeker tijdig worden gecommuniceerd met de leden. hartelijk voor hun enorme inzet. Hij been Jan Daan Hillen met een fles wijn. Mevrouw van der Spek vraagt of er al meer 15SLUITING De Voorzitter en penningmeester hebben uur. Hij bedankt de leden voor hun aanwe- bekend is over de verbouwing van de Doelen. De voorzitter sluit de vergadering om21.45 hierover gesproken met de heer Oostvogel, zigheid en nodigt iedereen uit voor de bor- directeur van de Doelen. Het is de bedoeling dat de hele buitenplint wordt verbouwd, rel. JAARVERSLAG 2013/2014 VRIENDEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST 31
© Copyright 2025 ExpyDoc