Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Een publicatie van de Nederlandse Veiligheidsbranche Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Een publicatie van 10 projecten waarin particuliere beveiligers en politie nauw samenwerken aan een veiligere samenleving en waarbij informatie-uitwisseling centraal staat. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 3 Inhoudsopgave 4 Voorwoord ...................................................................................................................................................................................................................... 5 1. Project Samen Alert 24 uur 7 dagen lang (SA24/7) ........................................................................................................ 6 2. Project Oog en Oor ............................................................................................................................................................................................. 8 3. Toezichtmodel Zuidplein ................................................................................................................................................................................. 10 4. Toezichtmodel Rotterdam Centrum ................................................................................................................................................ 12 5. Geld- en Waardetransport ........................................................................................................................................................................... 14 6. Veilig uitgaan in Breda ......................................................................................................................................................................................... 16 7. Pilot Resultaatgericht uitbesteden in Enkhuizen ................................................................................................................ 18 8. Beveiliging bedrijventerreinen, BIZ Grote Polder ............................................................................................................. 20 9. Beveiliging bedrijventerreinen, Collectieve Beveiliging Amsterdam ............................................................. 22 10.Voertuigcriminaliteit ............................................................................................................................................................................................. 24 Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Voorwoord Voor u ligt een verzameling van tien mooie samenwerkingsprojecten waarbij informatie-uitwisseling tussen politie en particuliere beveiliging centraal staat. Deze projecten zijn aangeleverd door de leden van de Nederlandse Veiligheidsbranche. Met de publicatie wordt beoogd meer bekendheid te geven aan de verschillende wijzen en terreinen waarop samenwerking plaatsvindt op lokaal niveau tussen onder meer politie en particuliere beveiliging. Daarnaast wordt per project inzichtelijk gemaakt welke informatie wordt uitgewisseld en welke afspraken zijn gemaakt om de privacyregels in acht te nemen. Ook van belang zijn de knelpunten die het betrokken beveiligingsbedrijf ervaart bij de samenwerking, de meerwaarde van het project en de successen. De Nederlandse Veiligheidsbranche is trots op de initiatieven die haar leden hebben genomen om met de partners in de veiligheidsketen tot concrete samenwerkingsprojecten te komen. In beginsel wordt een convenant afgesloten waarbij wederzijdse informatie-uitwisseling uitgangspunt is. Projecten zoals “Oog en Oor” in de Rotterdamse haven en “SA24/7” in Twente hebben landelijke bekendheid gekregen en zijn relatief jong. In dit overzicht zijn ook projecten opgenomen die al vele jaren bestaan en waarbij de samenwerking en informatie-uitwisseling regelmatig wordt geëvalueerd. Hoogwaardige en professionele samenwerking is nodig tussen alle betrokken veiligheids disciplines op zowel operationeel als strategisch niveau. Op die manier kan het beste samen nagedacht worden over de meest effectieve en efficiënte aanpak van integrale veiligheidsvraagstukken. De 30.000 beveiligers zijn de extra oren en ogen voor de partners in de veiligheidsketen. Ik hoop dat dit projectenoverzicht u laat zien dat er in het veiligheidsdomein al vele concrete en succesvolle samenwerkingsverbanden zijn. Samenwerking leidt tot meer kennis, flexibiliteit en slagkracht. Alleen door samen te werken kunnen wij het gemeenschappelijk doel “een veiligere samenleving” realiseren! Laetitia Griffith Voorzitter Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 5 1. Project Samen Alert 24 uur 7 dagen lang (SA24/7) Status: Lopend Doel Betrokken partijen Looptijd project Veiliger Twente door: •Pakkans en de heterdaadkracht verbeteren. •Grotere surveillancecapaciteit (meer ogen). •Snellere opvolging van meldingen. •Politie Twente/eenheid Oost Nederland. •Drie beveiligingsbedrijven, waaronder 2011- nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid In de praktijk werd weinig tot geen informatie gewisseld tussen de politie en beveiligingsbedrijven, waarmee kansen voor preventie en opsporing bleven liggen. •Convenant betreffende de Ja RJ Security, alle met Keurmerk Beveiliging. samenwerking. •Convenant specifiek over informatieuitwisseling. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Informatie op gebied van jeugdoverlast; geweld (b.v. in openbare ruimte, horeca); drugs en daaraan gerelateerde overlast; overvallen; woning- en bedrijfsinbraken; verkeer. •Periodiek SA24/7 overleg op strategisch niveau. •Wekelijkse briefings. •Briefingsdocumentatie en terugmeldrapportage via beveiligde Het gaat dan om de volgende informatie: •Dader-specifieke informatie van (mogelijke) daders van strafbare feiten en overlastveroorzakers. •Exacte locatie van plaatsen of panden waar criminaliteit wordt gepleegd. •Kentekens van voertuigen betrokken bij overlast en criminaliteit. •ICT-middelen ter ondersteuning: Centrale verslaglegging vindt website. Gegevens van natuurlijke personen worden pas uitgewisseld indien dit noodzakelijk is ter bestrijding en/of voorkoming van criminaliteit waarbij de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit toegepast worden. 6 Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging plaats op een beveiligde webpagina waar alle informatie gedeeld wordt met de betrokken partijen. Beschrijving samenwerking Successen De samenwerking bestaat uit de volgende elementen: •Tussen de samenwerkingspartijen wordt meerdere keren in de week briefingsinformatie, passend bij de doelstelling van het samenwerkingsverband, uitgewisseld. Hierbij speelt de infodesk van de politie een centrale rol. •Signaleringen en meldingen: --De signaleringen (opvallende situaties) worden door de beveiligers op een Twitterachtige wijze doorgegeven, via de beveiligde website (in een afgeschermde omgeving), aan de infodesk (en meldkamer). Bij het doen van signaleringen kunnen beveiligers via de telefoon kentekeninformatie opvragen bij de infodesk. Alleen in het geval waarbij informatie dient te worden verstrekt, wordt deze door de infodesk versterkt. --Meldingen (verdachte situaties: inbraak, brandsituaties) gedaan door de beveiligers worden via de smartphone via een beveiligde lijn (dezelfde prioriteit als 112) direct doorgegeven aan de meldkamer. •De veredelde informatie wordt door de infodesk uitgezet bij opsporing en de basispolitie. Meldingen worden door de meldkamer doorgegeven aan de surveillerende politieauto’s en beveiligingsauto’s (via een beveiligde lijn). NB: de meldkamer geeft ook informatie aan dienders en beveiligers! •Opsporing en basispolitiezorg gebruiken de informatie in hun dagelijkse werkzaamheden. •De infodesk, in samenwerking met de meldkamer, voorziet over de gedane signaleringen en meldingen in een terugkoppeling van de resultaten aan de beveiligingsbedrijven. Ieder werkt vanuit zijn eigen taakveld, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. •Positieve resultaten in 2013 (13 ‘heterdaden’, 174 meldingen Knelpunten Het grootste knelpunt vanuit de beveiliging is het gegeven dat de collega’s in een “ketengedachte” dienen te werken en blijven te werken. Het delen van de juiste informatie en de vastlegging hiervan zijn essentieel om de samenwerking tot een blijvend succes te maken.Vanuit management is hiervoor continue aandacht nodig. Daarnaast blijft het zaak om “successen” hoe klein ze soms ook zijn, te delen met de collega’s en met de partners. Zo heb je en houd je alle betrokkenen gemotiveerd. vanuit de beveiligingsbedrijven, 43 kentekenbevragingen, 104 signaleringen vanuit de beveiligingsbedrijven) en een goede onderlinge verhouding waardoor men elkaar makkelijk weet te vinden. •Trendinformatie, waarop zowel politie als beveiligingsbedrijven kunnen acteren. •Completering van informatie (puzzelstukjes) waarmee dadergroep in beeld kon worden gebracht. •Diverse (nood)assistentieverzoeken van beveiligers waarop politie sneller kon worden aangestuurd en ingezet. •Meer aanhoudingen op aangeven van signaleringen door beveiligers (inbraken, wangedrag, verdachte situaties, openstaande boetes etc). Privacy-aspecten Er zijn afspraken gemaakt over het bewaren en vernietigen van de gegevens, over geheimhouding en doorverstrekking en beveiliging. Meerwaarde project •Verbeterde processen om informatie te delen om zodoende de heterdaadkracht te vergroten. Beveiligers kunnen rechtstreeks inbellen naar de meldkamer op een voor hen opgestelde telefoonlijn. •Daarnaast kunnen de beveiligers gegevens van kentekens opvragen bij de infodesk van de politie. •Effectiviteit is verbeterd. •“Oog en oor functie” van de beveiliger heeft meer waarde gekregen. •Beveiligingsbedrijven en politie zijn enthousiast en gaan door met deze samenwerking, waarbij zij de focus leggen op verbetering van de informatiestromen. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 7 2. Project Oog en Oor Status: Lopend Doel Betrokken partijen Looptijd project Extra waarneming van misstanden in het havengebied. •Dienst Zeehavenpolitie van de politie 2011- nu eenheid Rotterdam. •Trigion en Securitas, beide beveiligingsbedrijven met Keurmerk Beveiliging. Bij het afzonderlijke besluit van de politie voor informatie-uitwisseling op grond van artikel 20 van de Wet politiegegevens zijn ook de hoofdofficier van justitie van het arrondissement Rotterdam en de burgemeesters van de betrokken gemeenten, waaronder Rotterdam, betrokken. 8 Aanleiding Formalisering Wederkerigheid In de Rotterdamse haven kon niet adequaat worden gereageerd op incidenten en dreigingen.Veel informatie van in de haven werkende instellingen is bij de afzonderlijke organisaties opgeslagen en kwam zelden beschikbaar voor zowel de politie alsook andere partners in de veiligheidsketen. Het ontbrak aan: een gezamenlijk (integraal) beeld van “afwijkend” gedrag en/of omstandigheden, een gezamenlijk proces om informatie te delen of randvoorwaarden om dit te organiseren, een “mindset” bij de diensten om zaken tijdig te signaleren en op te schalen, een gestructureerde sturing en real time-informatie-uitwisseling (briefing en de-briefing) tussen de partners in de veiligheidsketen.Vanuit veiligheidsoogpunt was deze situatie ongewenst. •Een convenant betreffende de Ja samenwerking. •Een besluit van de politie op basis van artikel 20 van de Wet Politiegegevens betreffende informatieverstrekking ten behoeve van deze samenwerking. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Politie: Opsporingsinformatie (waaronder persoonsgegevens) zoals verdachte voertuigen, goederen, personen, signalementen, foto’s en modus operandi die mogelijk voor de partners op de haventerreinen worden waargenomen. Beveiligingsorganisaties: waarnemingen die voor de politie relevant zijn. Via een beveiligde internetsite die speciaal voor dit project in het leven is geroepen. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen In feite werkt de informatie-uitwisseling via korte politieberichten die via de beveiligde website worden verspreid als een briefing van de politie. •Vanuit beveiliging wordt aangegeven dat de website Safeport gebruiken voor het informeren van objectbeveiligers teneinde beter toezicht te kunnen houden op criminaliteitstrends zoals woninginbraken aan boord van schepen, bedrijfsinbraken en metaaldiefstal. •Er zijn afspraken gemaakt over het bewaren en vernietigen van de gegevens, over geheimhouding en doorverstrekking en beveiliging. een gebruiksvriendelijk systeem is, waar iedereen die met een computer kan omgaan mee kan werken. De meldingen op de website, het plaatsten van een melding of een replay, kan binnen 5 minuten gedaan worden. •Opvallende reacties zijn bijvoorbeeld geweest de observatie rond de containerterminal ECT, aanvullende info over straat races, als ook een illegale kampeerder die gezocht werd (internationaal gesignaleerd in verband met zijn verblijfplaats). •Momenteel is er ongeveer één e-mailreactie per week.Vanuit de beveiliging wordt er ook geregeld ingebeld. Het inbellen wordt overigens niet gemeten. •Aandachtsvestigingen van verdachte omstandigheden en gezochte auto’s leveren diverse telefonische contacten op (van alle partijen). •Andere voorbeelden van de awareness zijn fotograferen in de haven en verdachte omstandigheden (lang stilstaan van auto’s/ personen die lopen in de haven etc). •Van meldingen die vanuit de beveiliging in het systeem worden gezet krijgen alle wijkagenten en de ICH een melding in hun mail. ICH gaat veredelen en de wijkagent gaat er mee aan de slag. Tevens koppelt de wijkagent terug aan de melder. Knelpunten Meerwaarde project •Het project heeft ongetwijfeld tot successen geleid, maar die •Met deze samenwerking is het aantal ogen en oren in het haven- Conform de doelstellingen uit het project wordt continu terugkoppeling gegeven op informatie die wordt uitgewisseld. Privacy-aspecten •Verstrekking geschiedt uitsluitend aan medewerkers die toegang hebben tot de beveiligde internetsite. •De beveiligingsbedrijven mogen de verstrekte politiegegevens worden niet gedetailleerd met de beveiligers gedeeld. Uiteraard blijft het van belang dat relevante feedback op een melding blijft terugkomen, dit draagt mede bij aan het succes. Medewerkers blijven hiermee het gevoel houden dat wederzijds draagvlak bestaat en dat informatie daadwerkelijk gebruikt wordt. •Beveiliging zet in op een continue bijdrage aan een veiligere samenleving als eerste prioriteit, in tweede instantie zijn concrete successen in opsporing en/of cold cases aan de orde. •Op drie-kwart van de uitgegeven accounts wordt niet ingelogd; een update lijkt noodzakelijk.Voor een deel heeft het te maken met de locatie waarop een beveiliger actief is (en waar hij niets kan zien van wat er buiten gebeurt). Wellicht is het ook een kwestie van instructie of verbeteren gebruiksgemak (ontwikkeling App voor smartphone). gebied enorm vergroot. •De meeste geregistreerde reacties van beveiligers betreffen waargenomen zaken op eigen initiatief. •Volgens de deelnemende beveiligingsbedrijven heeft de terugkoppeling van de politie een merkbaar positief effect op de betrokken beveiligers, die bijvoorbeeld ook tijdens woon-werkverkeer alerter zijn. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 9 3. Toezichtmodel Zuidplein Status: Lopend Doel Betrokken partijen Looptijd project Een goed en veilig functionerend winkelcentrum, openbaar vervoer- en woon gebied door: •Het doorbreken van de negatieve spiraal. •Het terugdringen van overlast en criminaliteit. •Verhoging van de service aan het bezoekende publiek. •Verhoging van het gevoel van veiligheid. •Winkelcentrum Zuidplein. •Ahoy. •Openbaar vervoersbedrijven. •Gemeente Rotterdam en betreffende 2000 - nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Het winkelcentrum zat in een negatieve spiraal waarbij ondernemers, bewoners en bezoekers slachtoffer werden van overlast en criminaliteit, het veiligheids gevoel van de mensen verminderde. Convenant betreffende de samenwerking (wordt regelmatig geëvalueerd en is al enkele malen herzien). Ja deelgemeente en stadstoezicht. •Openbaar Ministerie. •Politie eenheid Rotterdam. •Trigion, beveiligingsbedrijf met Keurmerk Beveiliging. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Informatie, zoals camerabeelden, modus operandi, sfeer rapportages en maandelijks criminaliteitscijfers van de politie. •Via dagelijkse briefings en debriefings door de politie met alle uitvoerende partners. •Tijdens de (de)briefings wordt uitsluitend informatie gepresenteerd en niet fysiek verstrekt. 10 Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Informatie wordt door partners bij politie aangeleverd; politie analyseert en veredelt de informatie en, voor zover de wet dit toelaat, stelt de politie de informatie beschikbaar aan de partners. Het beveiligingsbedrijf kijkt de camerabeelden in het winkel centrum uit en heeft een directe lijn met de politie. •In een passantenonderzoek van Strabo (marktonderzoek en Camerabeelden kunnen ook, indien nodig, rechtstreeks worden doorgeschakeld naar de uitkijkruimte van de politie. De politie zet vervolgens werkopdrachten uit bij de partners. Dagelijks is er een briefing/debriefing; daarbij doen de partners verslag van hun bijzonderheden. De politie maakt wekelijks een sfeerrapportage van de incidenten die zich hebben voorgedaan. Tevens levert de politie maandelijks criminaliteitscijfers aan. vastgoedinformatie) in 2010 gaf 8% van de respondenten aan dat meer aan de veiligheid binnen het winkelcentrum gewerkt moet worden. In het laatste onderzoek in 2013 was dat gedaald naar 4%. •Bewoners, bezoekers en ondernemers voelen zich veiliger in het winkelcentrum. Het gebied scoort beter in de veiligheids index van 5,1 (2008) naar 5,7 (2013). •Ondernemers hebben minder last van winkeldiefstallen. •Daarnaast blijkt ook in de dagelijkse praktijk dat samenwerking werkt. Binnen het winkelcentrum wordt een dagelijkse briefing georganiseerd, waarbij alle convenantpartners aanwezig zijn. Zo werd bijvoorbeeld een bekende zakkenroller besproken in de briefing, die later op de dag werd herkend en aangehouden. De dame bleek ook in twee andere regio’s gezocht te worden voor zakkenrollen. Privacy-aspecten Meerwaarde project Tijdens de (de)briefings mogen geen aantekeningen van persoonsgegevens of tot personen of adressen herleidbare gegevens gemaakt worden. •Partijen zijn effectiever geworden in hun optreden: criminaliteit en overlast kunnen integraal en effectief worden aangepakt en onveilige situaties worden snel en effectief aangepakt. Knelpunten Er zijn geen echte knelpunten. Wel hebben de opdrachtgever en retailers in het winkelcentrum last van de crisis, waarmee facilitaire dienstverlening (waaronder ook beveiliging/toezicht) onder druk staat. De surveillanten zijn de retailers graag van dienst, maar kunnen hen niet altijd de gewenste aandacht (tijd) geven. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 11 4. Toezichtmodel Rotterdam Centrum Status: Lopend Doel Betrokken partijen Looptijd project Verbetering van de sociale veiligheid, de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van het centrum door het terugdringen van overlast. •Politie eenheid Rotterdam. •Gemeente Rotterdam, wo Stadstoezicht. •Openbaar Ministerie. •RET (lokaal openbaar vervoer). •De ondernemersfederatie. •MAAT Beveiliging, en andere bevei- 2004 – nu ligingsorganisaties met Keurmerk Beveiliging. Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Afnemende sociale veiligheid en leefbaarheid in het centrum voor bewoners, ondernemers en bezoekers en daarmee samenhangende afnemende aantrekkelijkheid van het centrum. ••Convenant betreffende de Ja samenwerking. ••Convenant betreffende de informatie-uitwisseling. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Slechts die gegevens die nodig zijn voor een effectieve inzet van participanten en voor een adequate aanpak van overlast en criminaliteit door toezicht en handhaving. Het gaat om de volgende informatie: Via het “handhavingsoverleg” en dagelijkse briefings. ••Personalia van (mogelijke) daders van strafbare feiten en overlastveroorzakers (bijvoorbeeld zakkenrollers, winkeldieven). ••Exacte locatie van plaatsen of panden waar overlast voorkomt en/of criminaliteit wordt gepleegd. ••Kentekens van voertuigen die betrokken zijn bij overlast en criminaliteit. 12 Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Voor een effectieve aanpak van overlast (zoals bedelen, drugsgebruik/-verhandeling, geweld, vernieling, agressie) en criminaliteit (zoals (winkel)diefstal, zakenrollen, straatroof) is de inzet van meerdere (toezichts-/handhavings-) instanties nodig. Daarom wordt samengewerkt in het zogenoemde Toezichtmodel, waarin deelnemende organisaties afspraken maken over inzet en werkwijze om een geïntegreerde aanpak van problemen te realiseren. Deze werkwijze omvat afstemming tussen organisaties in het “handhavingsoverleg” en dagelijks briefings om de uitvoering van het toezicht te richten en de toezichthouders en handhavers op straat te instrueren.Voor afstemming is informatie-uitwisseling noodzakelijk; deze vindt plaats vanuit ieders eigen taak, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Beveiligers beschikken over portofoons waarmee zij direct in contact staan met de politie. Zij kunnen door de politie -net als de andere toezichthouders in het gebied- worden gevraagd om uit te kijken naar bepaalde verdachte personen en/of situaties. In ruil daarvoor is de afspraak met de ondernemers in het gebeid, dat indien een verdachte moet worden overgedragen aan de politie, er tussen de 10 en 20 minuten vervoer via politie beschikbaar is. •Het gebied scoort beter in de veiligheidsindex van 5,1 (2008) Privacy-aspecten Meerwaarde project Op de informatie die wordt uitgewisseld rust een geheimhoudingsplicht; er vindt geen verslaglegging plaats van de uitwisseling die strijdig is met geldende wet- en regelgeving. ••Partijen zijn tevreden over de samenwerking. De hele keten is naar 6,3 (2013). •Samenwerking heeft geleid tot aanzienlijke verlaging van het aantal winkeldiefstallen en een aanzienlijke vergroting van de pakkans bij winkeldiefstal (85%). •Er zijn tal van voorbeelden waarbij de beveiliging na briefing van gezochte personen die herkennen en op de juiste wijze de politie in stelling brengen. Ook zijn er overvallers aangehouden en overvallen voorkomen.Verder zijn vermiste minderjarigen gesignaleerd en gevonden. goed op elkaar ingespeeld: beginnend bij cameratoezicht, direct optreden door toezichthouders wie er maar in de buurt is tot en met het oppakken van de aangifte. ••Partijen blijven hun aanpak ontwikkelen; zo loopt er een pilot met een app waarmee beveiligers op een simpele manier aangifte kunnen doen van winkeldiefstal. Knelpunten Portofoonsysteem bleek niet overal bereik te hebben (kelders, metrogangen) en is vervangen; beveiligers zijn betrokken bij aanschaf van nieuwe portofoons (testen). Incidenteel komt het voor dat de politie voor een spoedklus even niet via het gemeenschappelijk kanaal bereikbaar is en dat verzuimt te melden. Er is wel een procedure voor. Gaat derhalve over goede communicatie. Beveiligers zijn niet altijd goede schrijvers, grammaticaal maar ook vaktechnisch. Hier is een toerustingstraject voor gestart. De App die nu wordt uitgerold, voorziet in hulp teksten. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 13 5. Geld- en Waardetransport Status: Lopend 14 Doel Betrokken partijen Looptijd project Voorkomen en tegengaan van overvallen in de regio Amsterdam door: •Het bieden van een zo maximaal mogelijk veilig werkklimaat voor medewerkers van geld- en waardetransporteurs en de politie. •Het verbeteren van de veiligheid van ongewild betrokkenen van overvalcriminaliteit. •Het terugdringen van overvalcriminaliteit door preventie. •Het verhogen van de pakkans van de daders. •Politie eenheid Amsterdam. •G4S onderdeel Cash Solutions, 2012 - nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Te veel overvallen op professioneel geld- en waardetransport, sommige met buitensporig geweld. Deze overvallen schaden de rechtsorde, brengen maatschappelijke onrust met zich mee, hebben diepe impact op de beveiligingsmedewerkers en veroorzaken soms aanzienlijke bedrijfsschade. •Convenant betreffende de Ja Geld- en waardetransportbedrijf met Keurmerk GWT. samenwerking. •Een besluit van de politie op basis van artikel 20 van de Wet Politiegegevens betreffende informatieverstrekking ten behoeve van deze samenwerking. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Politie: In beginsel worden slechts gegevens over de modus operandi, signalementen, gebruikte vervoermiddelen en gereedschappen van overvallers verstrekt. In bijzondere gevallen kunnen, na toestemming van het OM ook politiegegevens zoals personalia en/of foto’s van vermeende overvallers en/of kentekens van gebruikte voertuigen worden verstrekt. Beveiligingsorganisaties: informatie over situaties, zaken en/of personen die zijn opgevallen tijdens het verrichten van de werkzaamheden wordt verstrekt. De informatie wordt gewisseld met gebruikmaking van communicatiemiddelen en in face-to-face overleg. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Partijen werken samen in het continueren, vernieuwen en (verder) ontwikkelen van repressieve- en preventieve maatregelen om een daling van het aantal overvallen te bewerkstelligen. Tussen politie en GWT-bedrijf zijn contact personen en contactmomenten gecreëerd die informatieuitwisseling mogelijk maken, waarbij onderscheid is gemaakt naar urgentie. Het convenant is onderdeel van een serie van maatregelen die politie en GWT-bedrijven hebben genomen na een periode van overvallen in Amsterdam. Het aantal overvallen is de afgelopen 2 jaar significant gedaald, zeker mede door de samenwerking. Zo is op operationeel niveau informatie-uitwisseling elk moment van de dag mogelijk en op strategisch niveau wordt daarin één keer per kwartaal voorzien. Privacy-aspecten Meerwaarde project Er zijn afspraken gemaakt over het bewaren en vernietigen van de gegevens, over geheimhouding en doorverstrekking en beveiliging. •Het belang van het convenant is dat hiermee formeel is Knelpunten vastgelegd dat zowel de politie als de waardetransporteurs communicatie en informatie-uitwisseling beleggen binnen hun organisaties. •Hierdoor worden pogingen tot criminaliteit jegens geld- en waardetransportbedrijven verijdeld en worden de mogelijkheden voor effectief politieoptreden, waaronder de heterdaadkracht, versterkt. Specifieke knelpunten zijn er niet. Het is wel van belang dat er een goede overlegstructuur wordt opgezet en onderhouden op zowel operationeel als tactisch/strategisch niveau. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 15 6. Veilig uitgaan in Breda Status: Lopend 16 Doel Betrokken partijen Looptijd project Het realiseren van: •Een gezamenlijke aanpak rondom het uitgaan in de horeca in de binnenstad van Breda. •Zorg dat het uitgaan zo gezellig en veilig mogelijk verloopt. •Vergroten van het positieve imago van de stad. •Gemeente Breda. •Openbaar Ministerie. •Politie eenheid Zeeland West Brabant. •Koninklijke Horeca Nederland. •Beveiligingsbranche (PPS-security en 1999 - nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid De gezamenlijke wil van de convenantpartners om door middel van een gezamenlijke aanpak en verbeterde onderlinge communicatie het aantal geweldincidenten en overlastmeldingen in de stad omlaag te brengen. Convenant Veilig Uitgaan (diverse keren geëvalueerd en verlengd). Beperkt andere bedrijven met Keurmerk Evenementen- en Horecabeveiliging). Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? De informatie die wordt gewisseld is vooral trendmatig, modus operandi. Over lokaalverboden en gebiedsontzeggingen die zijn opgelegd aan notoire (huisregel) overtreders of plegers van strafbare feiten. De samenwerking vindt plaats op alle niveaus: strategisch/beleidsmatig tot en met niveau operationeel werkoverleg. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen De betrokken partijen hebben afspraken gemaakt over onder meer veiligheid en toezicht in de ondernemingen, veiligheid en toezicht in het openbaar gebied, alcoholmatiging, deurbeleid, calamiteiten waaraan men concrete doelstellingen heeft verbonden. Tussen betrokken partijen zijn concrete afspraken gemaakt over inzet van capaciteit en bereikbaarheid. Over de uitvoering wordt periodiek overleg gevoerd op verschillende niveaus. Door goede afspraken te maken weet iedere partij wat te doen tijdens een grotere calamiteit. Politie en horeca beveiligers acteren gezamenlijk in het publieke domein mocht dat nood zakelijk zijn. In de meeste gevallen houdt dit in dat de horeca beveiligers de politie afschermt c.q. ondersteunt indien zij te maken krijgen met geweldsincidenten in het publieke domein. De politie kan zich geheel focussen op de overlastgevers zonder rekening te hoeven houden met eventuele (agressieve) inmenging van omstanders. •De biker patrouilles van beveiliging zijn volledig geaccepteerd Privacy-aspecten Meerwaarde project Geen bijzonderheden. •Door samenwerking en informatie-uitwisseling wordt het en de onzichtbare grens tussen politie en beveiliger is verdwenen. Beveiligers worden gezien als gelijkwaardig maar altijd met inachtneming van de bij beveiliging passende bevoegdheden (geen opsporings- en geweldsbevoegdheden). •Er wordt frequent met politie en beveiligers getraind op procedures m.b.t. aanhouden, afschermen en repressief en preventief optreden;. •Er zijn over het afgelopen jaar tientallen aanhoudingen verricht. •Er is diverse malen gezamenlijk opgetreden bij geweldsescalaties. •Er is gezamenlijke honderden malen opgetreden tegen overlastgevers in het publieke domein van het horeca concentratie gebied en de omliggende woonwijken. optreden van betrokken partijen effectiever. •Onveilige situaties kunnen snel worden aangepakt en opgelost. •De heterdaadkracht van politie wordt vergroot. •Incidenten kunnen sneller worden afgehandeld en aanpak blijft beter beperkt tot directe overlastgevers. •Bij aanvang van de diensten worden de beveiligers gebrieft door Knelpunten In aanvang was er scepsis onder de politie, omdat men geen vat kreeg op de problematiek. Dit vertaalde zich o.a. in negatieve uitlatingen en aannames. Toen later bleek dat beveiligings personeel goed kon communiceren met de overlastgevende jongeren, sloeg de aanvankelijke scepsis om in acceptatie. Thans is het samenwerken van bike patrouilles een bekend gegeven en volledig geaccepteerd. de politie. Daarbij worden alle horeca of van belang zijnde mutaties doorgenomen; samen met de politie wordt ge-debrieft op het politiebureau; rapportages gaan naar de desbetreffende instanties en partners. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 17 7. Pilot Resultaatgericht uitbesteden in Enkhuizen Status: Afgerond 18 Doel Betrokken partijen Looptijd project Aanpakken van de jeugdoverlast in het centrum van de gemeente door: •Doeltreffender bestrijden van overlast. •Handhaven en bevorderen van de veiligheid van de bewoners en omwonenden. •Doeltreffend voorkomen en opsporen van strafbare feiten en handhaven van de openbare orde bij de problematische jeugd waarop de samenwerking gericht is. •Gemeente Enkhuizen. •Politie eenheid Noord-Holland. •Schaaf Beveiliging, beveiligingsbedrijf 2012 Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Bewoners, ondernemers en bezoekers in het centrum van de gemeente ondervonden overlast van jongeren. De gemeente wilde toe naar een andere manier van aanpak, waarbij de toezichthoudende organisatie zou worden uitgedaagd om met nieuwe ideeën en aanpakken te komen, in plaats van het zuiver aanwezig zijn als toezichthouder. Convenant betreffende de samenwerking en informatie-uitwisseling. Ja met Keurmerk Beveiliging. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Informatie over “hot places” en “hot times” wordt uitgewisseld, alsmede informatie over concrete overlastmeldingen (melder, locatie, overlastgevende personen en -situaties). Ad hoc via de meldkamer bij overlastmeldingen en elke twee weken in projectoverleg. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Pilot van de Nederlandse Veiligheidsbranche waarin voor het eerst in Nederland (private) toezichthouders door een gemeente zijn ingehuurd op basis van een fictieve resultaatverplichting in plaats van een inspanningsverplichting. De gemeente heeft de gewenste situatie nauwgezet omschreven (terugbrengen van de feitelijke en ervaren jeugdoverlast met 25% t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen drie jaar) en als opdracht aan het beveiligings bedrijf meegegeven. Afhankelijk van het gerealiseerde resultaat zou het beveiligingsbedrijf een beloning ontvangen tussen de 50% en de 110% van de geoffreerde opdrachtsom.Voorafgaand aan de inzet van de toezichthouders is een nulmeting verricht. Na de pilotperiode is een eindmeting verricht. De gemeente Enkhuizen heeft een afgebakend overlastprobleem omschreven en hieraan een doelstelling gekoppeld. Het beveiligingsbedrijf heeft vervolgens een plan van aanpak opgesteld om deze doelstelling te realiseren en is hier deels in geslaagd. •Het aantal -bij de politie- geregistreerde incidenten uit het Privacy-aspecten Meerwaarde project Politie is gebonden aan de Wet Politiegegevens; in het convenant is een geheimhoudingsplicht opgenomen. •Het gebruik van een resultaatsverplichting voor de inzet van een pilotgebied is bijna met twee derde deel afgenomen. •De gemeente komt beter in de regierol, ook naar andere partners dan de beveiliging. private opdrachtnemer rond veiligheids- en leefbaarheidsvraagstukken is goed mogelijk. •Financiële prikkel voor een private dienstverlener zit niet op output (uurtje-factuurtje) maar op outcome (resultaat). Knelpunten •Aan het begin van de pilot was de informatie over meldingen van de politie pas weken later beschikbaar; dan kan er niet goed worden gereageerd op meldingen. •De ervaren overlast onder de respondenten is afgaande op aantal meldingen licht toegenomen (kan veroorzaakt zijn door bekendheid en extra aandacht rond project). Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 19 8. Beveiliging bedrijventerreinen, BIZ Grote Polder Status: Lopend Doel Betrokken partijen Looptijd project Vergroten veiligheid van een bedrijventerrein. •Vereniging BIZ. •Politie eenheid Den Haag. •Huschka Beveiliging, beveiligingsbedrijf 2010 - nu met Keurmerk Beveiliging. 20 Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Sinds 2000 werken bedrijven en overheid samen in projecten Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO-B), waarbij collectieve beveiliging wordt georganiseerd. Sinds 2009 bestaat daarnaast een extra mogelijkheid voor ondernemers op basis van de Experimentenwet Bedrijven Investeringszones (BIZ). Een BIZ is een afgebakend gebied, waarbinnen ondernemers gezamenlijk investeren in de kwaliteit en aantrekkelijkheid van hun bedrijfsomgeving. Ondernemers maken daarvoor een plan waarin ze vastleggen wat ze gezamenlijk willen financieren. De activiteiten van een BIZ zijn aanvullend op die van de gemeente. Bij voldoende draagvlak betalen alle ondernemers mee. De gemeente stelt hiervoor een heffing in en keert de opbrengst uit aan de vereniging of stichting die de activiteiten namens de ondernemers uitvoert. Grote Polder te Zoeterwoude is een voorbeeld van een BIZ. Convenant (beveiligingsbedrijf is geen ondertekenaar van het convenant, is contractspartij van de vereniging BIZ). Nee Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Beveiligers observeren en rapporteren incidenten aan de bedrijvenparkmanager en aan de wijkagent van politie. •Digitaal programma. •KVO-overleg. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Een beveiligingsbedrijf verzorgt de collectieve beveiliging voor de BIZ/KVO Grote Polder. Het beveiligingsbedrijf houdt dagelijks diverse externe surveillancerondes op het terrein. Daling van inbraken is enorm. Dit heeft een preventieve werking.Voor de informatie-uitwisseling maakt het bedrijf gebruik van een digitaal programma; van daaruit communiceren medewerkers naar de bedrijvenparkmanager en de wijkagent. Die nemen vervolgens de incidenten in behandeling en zetten de benodigde actie uit. Terugkoppeling vanuit de politie is beperkt. Privacy-aspecten Meerwaarde project Geen bijzonderheden. •De partijen zijn positief over de manier waarop dagelijks digitaal wordt gecommuniceerd. •Partijen verfijnen steeds meer de informatie-uitwisseling, zodat er meer gerichte informatie naar partijen gaat. Knelpunten Vaak gaat een opdracht collectieve beveiliging samen met een korting t.o.v. de leden, dus de marge is klein. Tevens maakt een beperkt percentage gebruik van alarmopvolging en daarmee extra kosten voor de bedrijven.Veel acquisitie en helaas weinig groei in klanten.Voor een regionale partij is dit wel aantrekkelijk! Voor een scherp tarief baken je het gebied af, de auto’s rijden toch al. Op de werkvloer geen problemen. Incidenteel worden surveillance rondes gereden, waarbij weinig wordt geconstateerd, terwijl er regelmatig wel iets gebeurt wat voor of na de ronde plaatsvindt en niet gezien wordt. Dit vergt precieze verantwoording. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 21 9. Beveiliging bedrijventerreinen, Collectieve Beveiliging Amsterdam Status: Lopend 22 Doel Betrokken partijen Looptijd project Verbetering van de veiligheid van bedrijventerreinen in de gemeenten door: •Het tegengaan van vermogenscriminaliteit. •Het onderkennen van personen die voornemens zijn vermogenscriminaliteit te plegen op de bedrijventerreinen. •Opsporing van gepleegde vermogenscriminaliteit op de bedrijventerreinen. •Het bevorderen van een beter ondernemingsklimaat waardoor leegstand wordt teruggedrongen. Door het terugdringen van leegstand zal ook de verloedering rond leegstaande panden teruglopen. •Het bevorderen van een veilige en leefbare werk omgeving van werknemers en bezoekers aan de bedrijventerreinen. •Stichting Collectieve Beveiliging 2011 - nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid In de gemeenten Amsterdam, Diemen en OuderAmstel vormen vermogenscriminaliteit, vernielingen en verloedering in de openbare en private ruimte rond leegstaande bedrijfspanden een bedreiging voor de bedrijventerreinen. Sinds de totstandkoming van de SCBA vindt de uitvoering van het toezicht op de private bedrijventerreinen plaats door medewerkers van beveiligingsbedrijven. Zij fungeren als extra “ogen en oren” van de politie. In de praktijk bleek dat er weinig tot geen informatie werd uitgewisseld tussen de politie en de beveiliging. Wel rapporteert de beveiliging achteraf aan de politie, maar door deze vertraging was de informatie vaak minder bruikbaar. •Convenant betreffende de Ja Amsterdam (SCBA). •Politie eenheid Amsterdam. •G4S en andere beveiligings bedrijven met Keurmerk Beveiliging. samenwerking. •Een besluit van de politie op basis van artikel 20 van de Wet Politiegegevens betreffende informatieverstrekking ten behoeve van deze samenwerking. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? Politie: gegevens over de modus operandi van inbrekers, hotspots en hottimes, gebruikte vervoermiddelen en gereedschappen, relevante signalementen, kentekens en trend worden aangegeven. Politie geeft een terugkoppeling indien dit van belang is voor de uitvoering van de werkzaamheden van de beveiligers. Beveiligingsbedrijven: Inbraakgevoelige en/of verhogende situaties bij aangesloten bedrijven, personen en/of voertuigen die kennelijk voornemens zijn om criminaliteit te plegen, brandgevaarlijke situaties, situaties die het milieu nadelig (kunnen) beïnvloeden, vernielingen aan gebouwen en openbare ruimte, beschadigingen aan het wegdek en het straatmeubilair, brandbare materialen in de nabijheid van bedrijfspanden. •Informatiebulletin. •Telefonisch. •Rapportages van beveiligers. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen Het beveiligingsbedrijf en de politie kunnen gerichter hun werkzaamheden verrichten. Beveiligers geven dagelijks relevante informatie door aan politie als actie gewenst is; overige informatie leggen zij vast in een rapportage. Informatie met betrekking tot vervuiling en verloedering wordt doorgegeven aan de gemeente. Dankzij informatie die beveiligers aanleveren is de politie in staat geweest enkele grote misdrijven (grote internationale zedenzaak, twee aanhoudingen voor een beroving en een inbraak) op te lossen. Beveiliging heeft een kenteken doorgegeven in de nachtelijke rapportage welke later de sleutel blijkt te zijn naar de oplossing van een ontvoering in het criminele milieu. Politie informeert beveiligers frequent over waar en wanneer er bijvoorbeeld inbraken zijn gepleegd op de bedrijventerreinen en er worden wekelijks informatiebulletins gegeven. Zo kunnen beveiligers gericht surveilleren. Er hebben ook enkele heterdaad aanhoudingen plaatsgevonden. Het aantal straatroven is aanzienlijk gedaald. In zijn algemeenheid is preventieve werking (het voorkomen van criminaliteit) lastig te meten, maar door informatie van een beveiliger werd ook een overval voorkomen. Vaak zijn er ook kleine successen die rechtstreeks aan de beveiliging worden teruggekoppeld door de betreffende wijkagenten. Privacy-aspecten Meerwaarde project Er zijn afspraken gemaakt over het bewaren en vernietigen van de gegevens, over geheimhouding en doorverstrekking en beveiliging. •Een deel van de criminaliteit is door informatie-uitwisseling voorkomen of kon worden opgelost. •Verder onderzoeken partijen hoe zij successen met elkaar kunnen delen. Partijen zijn over en weer positief over elkaars vakmanschap en collegialiteit. Knelpunten Grootste knelpunt bij de opstart gedurende de start van de samenwerking is het managen van de verwachtingen over en weer geweest: •Op welke gegevens zit de politie te wachten en welke gegevens zeker niet. •Hoe leveren beveiligers die gegevens aan en waar wordt de knip gezet tussen direct doorbellen en/of verwerken in de rapportage. •In het kader van de samenwerking hebben verschillende agenten met beveiligers meegereden voor draagvlak en begrip. Met betrekking tot de successen en resultaten is men in gesprek met de politie om meer inzicht in te krijgen, omdat terugkoppeling/successen naar aanleiding van geleverde informatie natuurlijk een stimulans is voor de beveiligers. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 23 10.Voertuigcriminaliteit Status: Lopend 24 Doel Betrokken partijen Looptijd project Terugbrengen gestolen voertuigen naar de rechtmatige eigenaar (particulier of verzekeraar). •Landelijk Informatiecentrum voertuig- 1993 - nu Aanleiding Formalisering Wederkerigheid Voertuigcriminaliteit is een van de specialisaties waarbij particuliere onderzoekers samenwerken met politie, openbaar ministerie en/of verzekeraars. Onderzoeksbureaus doen toedrachtonderzoek, opsporing, Tracking & Tracing en repatriëring (internationaal en nationaal). Geen Ja, maar in zijn algemeenheid is de particuliere onderzoeker veelal “informatieverstrekker”, wat resulteert in een gerichte opsporing. criminaliteit (LIV): samenwerkingsverband tussen Politie, RDW en Belastingdienst. •Diverse eenheden van de Nationale politie. •Stichting Verzekeringsbureau voertuigcriminaliteit. • Verzekeraars/Fraudeloket. •Adviesbureau Schade met Keurmerk POB. Welke informatie wordt uitgewisseld? Hoe wordt informatie uitgewisseld? •Technische hulpmiddelen zoals GPS/Cell ID en VHF. •De positie van de voertuigen. •Informatie over de daders. •Informatie over afzetgebieden in het buitenland. Met gebruikmaking van reguliere communicatiemiddelen. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Beschrijving samenwerking Successen De particuliere onderzoekers beschikken vaak eerder over diefstalinformatie (door de aansluiting van het slachtoffer op een particuliere alarmcentrale) dan er bij de politie aangifte is gedaan. De politie wordt door de onderzoeker op een juiste wijze snel en adequaat geïnformeerd. Dit wordt bij diverse teams uitgezet; immers, er is geen misdrijf, of specifieker “overval”, zonder voertuig. Elke dag vinden er contacten plaats met het LIV, de Landelijke Eenheid en de particulier onderzoekers. 24/7 is er contact mogelijk tussen de onderzoekers en politie-eenheden. •De pakkans is verhoogd door de verbreding van de mogelijk Privacy-aspecten Indien de informatie een vertrouwelijk karakter zou kennen wordt in overleg met de zaakofficier van justitie eventueel informatie gedeeld. Knelpunten •Er is een veel te beperkte informatie-uitwisseling publiek/ privaat mogelijk. Een gereguleerde informatie uitwisseling zal een belangrijke bijdrage leveren aan de opsporing van gestolen goederen (voertuigen/werkmaterieel) en de aanpak van georganiseerde criminaliteit met een nationaal en een inter nationaal karakter stimuleren. •Een deel van de voertuigcriminaliteit wordt gepleegd door onder meer MOE-landers waarbij de snelle uitwisseling van informatie belangrijk is, immers bij het verplaatsen van de goederen naar het achterland wordt de kans op regres kleiner. Veel voertuigen worden bij grenspassages nog gecontroleerd en zijn inmiddels al voorzien van een valse of vervalste identiteit. Veel van de bevragingen aangaande de identiteit en de signalering lopen via internationale contacten. De bevraging van een VIN (Vehicle Identification Number) wordt al onder de privacy wet- en regelgeving geschaard; dit bemoeilijkt de opsporing van gestolen voertuigen. De politie mag een POB (formeel) de informatie niet verstrekken welk VIN bij welk kenteken/ voertuig hoort. Ipol doet helemaal geen zaken met POB’s. •In Nederland worden vrijwel dagelijks gestolen voertuigen opgespoord door POB. POB ondervindt regelmatig onnodig lange wachttijden na aantreffen en zelfs het niet veiligstellen van voertuigen. Een vast aanspreekpunt bij politie en justitie voor de POB’s blijft naar oordeel een pre om te komen tot een versnelde en effectieve handhaving. heden tot aanhouding van verdachten en opsporing van gestolen goederen. •De onderschepping van een vrachtwagen op een rijksweg. ’s-Nachts werd een VHF signaal (Lo Jack) van een in Nederland ontvreemde Land Rover Range Rover opgevangen. Met meerdere POB-voertuigen is het signaal uitgepeild en een rijdende combinatie in beeld gebracht. In samenwerking met de politie Apeldoorn werd de combinatie tot stoppen gebracht. Aanhouding van twee buitenlandse verdachten. In de combinatie stonden drie gestolen voertuigen. 2 x Range Rover/1 x Toyota RAV. De combinatie is in beslaggenomen (ook een civiel beslag). •Een gestolen Volkswagen Golf door middel van VHF (Lo Jack) opgespoord. Stond in een gesloten hal op een sloperij. Behalve dit voertuig werden vele voertuigonderdelen, waaronder 8 motorblokken en een VW Polo afkomstig van diefstal, aangetroffen in de loods. Er is een verdachte aangehouden. •Een tip op een beloningsadvertentie op het Internet leidde tot het aantreffen van een ontvreemde BMW X6 die in Londen te koop werd aangeboden. Bij de opgezette koop heeft de Engelse politie meerdere aanhoudingen verricht. Er is een grootschalig onderzoek naar aanleiding van POB- informatie in Engeland opgestart. Meerwaarde project •Enorme beperking van de schadelast (voertuigen worden snel weer teruggevonden). •Er is een snelle reactie na een diefstal/ overval. •Onderzoekers maken gebruik van technische tools (waaronder Lo Jack VHF opsporing) die politie en justitie niet tot hun beschikking hebben. Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging 25 COLOFON © Nederlandse Veiligheidsbranche 2014 Het overnemen, op wat voor manier dan ook, van enig deel van dit boek mag slechts geschieden na schriftelijke toestemming van de Nederlandse Veiligheidsbranche. Hoewel tijdens de opmaak de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht is genomen aanvaarden de uitgever, de Nederlandse Veiligheidsbranche, noch de auteur enige aansprakelijkheid voor eventuele onjuiste gegevens, de mogelijke oorzaken en de mogelijke gevolgen daarvan. De uitgever meent alle rechten van afbeeldingen te bezitten of daar afspraken over te hebben gemaakt. Indien rechthebbenden toch een opmerking hebben, kunnen zij zich tot de de Nederlandse Veiligheidsbranche wenden. 26 Informatie-uitwisseling Politie en Particuliere Beveiliging Meer informatie De Nederlandse Veiligheidsbranche is de brancheorganisatie van alle bedrijven die economisch actief zijn in de veiligheidsbranche De Nederlandse Veiligheidsbranche Postbus 693 4200 AR GORINCHEM T +31 (0)183 646 670 F +31 (0)183 621 161 E [email protected] www.veiligheidsbranche.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
