Arbeidstoeleiding als onderdeel van

Mariëndael
Arbeidstoeleiding als onderdeel van
Levensloopbegeleiding
Hannie van Beers & Ed Staal
14 maart 2014
Mariëndael
Scholengemeenschap Mariendael:
wie zijn wij?
Brede scholengemeenschap voor voortgezet speciaal
onderwijs
Wij geven onderwijs aan jongeren met een cluster 3
indicatie en aan jongeren met een cluster 4 indicatie
•
•
Mariëndael
Welke leerlingen bezoeken onze school?
Leerlingen in de leeftijd van 13 tot 20 jaar
- met een meervoudige beperking
- met een lichamelijke beperking
- die langdurig ziek zijn
- met een autisme spectrum stoornis
- met andere psychiatrische problemen
•
Mariëndael
Schoolstructuur





Arbeid
VMBO basis- en kaderberoepsgerichte leerweg
VMBO theoretische leerweg
HAVO
Schakelklassen
Mariëndael
Wat maakt ons uniek?







Praktijkblokken
O+ modules
Stages en leren op locatie (LOL)
Zorgstructuur
Maatwerk voor iedere leerling
Transitie ( wonen, werken, vrije tijd & relaties)
Levensloopbegeleiding als onderwijsconcept
Mariëndael
Mariëndael
Je leert niet voor de school, maar voor het
leven…
 Het diploma is niet zaligmakend of niet haalbaar
 Leerlingen hebben meer nodig
 Maar wat?
 Hoe bieden we dat aan?
7
Mariëndael
Inleiding
 Ingewikkelde samenleving
 Negatief/irreëel zelfbeeld, somber toekomstperspectief
 Weinig zelfinzicht
 Gering vertrouwen in eigen mogelijkheden
 Niet accepteren eigen beperking
 Vermoeidheid, fysieke klachten
 Beperkte zelfstandigheid
 Voortdurend keuzes maken
 Druk om te presteren
8
Mariëndael
Ontwikkeling gaat (niet) vanzelf
 Kind met
 lichamelijke of meervoudige handicap
 chronische ziekte
 stoornis in het autistisch spectrum
 Kost vaak meer tijd en ondersteuning; moet bewuster
op worden ingezet
9
Mariëndael
Jongeren ondersteunen bij
 Reflecteren op zichzelf
 Verwerven van zelfinzicht
 Ontdekken van drijfveren, kracht en kwaliteiten:
talenten
 Fundament opbouwen om het heft van het leven in
eigen hand te nemen ondanks ziekte of handicap
10
Mariëndael
Pedagogische omgeving








11
Veiligheid
Gezien worden
Begrepen worden
Verbondenheid
In dienst van de ontwikkeling
Zinvolheid van eigen inzet
Gericht op toekomst
Leerling is meer dan een
probleem
Mariëndael
Een mens is niet, een mens wordt
Ieder mens is auteur van het eigen leven
Zin en betekenis geven aan wat je ‘overkomt’
Leven op een manier die recht doet aan wie je bent
Onevenwichtigheid en crises horen bij het leven: hoe ga
je er mee om?
 Bovengrens van wat een mens kan leren ligt niet vast
 Intensieve samenwerking school, ouders en leerling




12
Mariëndael
Levensloopbegeleiding, drie lijnen
 Leren leren
 Leren kiezen
 Leren leven
Drie lijnen zijn nauw met elkaar verbonden. Met het één
werk je al gauw ook aan het andere
•
13
Mariëndael
Leren leren




14
Reflectie op studiehouding
Aanleren studievaardigheden en –technieken
Benutten van onderwijsaanbod
Graag een leer- en ontwikkelweg willen gaan
Mariëndael
Leren leren




15
Reflectie op studiehouding
Aanleren studievaardigheden en –technieken
Benutten van onderwijsaanbod
Graag een leer- en ontwikkelweg willen gaan
Mariëndael
Voorbeelden leren leren










16
Studievaardigheden
Motivatie en concentratie
Leerstijlen
Huiswerk
Plannen
Zelfstandig werken
Samenwerkend leren
Verantwoordelijkheid nemen
Creatief omgaan met de gestelde eisen
Reflectie
Mariëndael
Leren kiezen
 Kiezen begint bij zelfkennis
 Oriëntatie op mogelijkheden
 Ontwikkelen van haalbare perspectieven
- Studie- en beroepsrichting
- Wonen
- Vrijetijdsbesteding
- Relaties
- Levensbeschouwing
17
Mariëndael
Voorbeelden leren kiezen
Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik?
- voorbereiding (maatschappelijke) stage
- kiezen voor in je vrije tijd
- oriëntatie op vervolg
- kwaliteiten in kaart brengen
- jezelf presenteren
- omgaan met geld
- verkiezingen
- levensbeschouwelijke vragen
•
18
Mariëndael
Leren leven
 Verwerven van zelfinzicht, zelfwaardering en
zelfvertrouwen
 Verwerven van vaardigheden om je in deze wereld uit
te drukken
 Samen kunnen leven en werken met anderen
 Biografisch onderzoek
 Zelfverhaal stimuleren
 Hoe sterker ieder groepslid op de eigen plek staat, des
te groter de kans dat ook de groep ‘sterk’ is
19
Mariëndael
Voorbeelden leren leven
 Samenleven
- groepsvormende activiteiten
- samenwerkingsopdrachten
- intervisie
- vriendschap, relaties en seksualiteit
 Levenskunst
- fragment ‘After life
- werken met een dummy
 Levenslijn
-rots &water
- zelfconfrontatiemethode
- doelen stellen voor OPP
- plaats in de groep adhv foto’s
20
Mariëndael
Organisatie levensloopbegeleiding
 TRA(nsitie)-uren op het rooster in alle klassen gegeven
door mentor/klassendocent
 Leren leren, leren kiezen, leren leven
 TRA-uren taal-exact
 Tijd gecreëerd door extra jaar
 Stuurgroep verzamelt, ontwikkelt en verspreidt
materiaal
 Mentorenoverleggen
 Studiecafé
 Kwaliteiten personeel benutten
 Doorlopende leerlijn ontwikkelen
21
Mariëndael
TRA in schema
Periode I
wk 35 t/m 45
Periode II
wk 46 t/m 04
Periode III
wk 05 t/m 15
Periode IV
wk 16 t/m 27
22
Leren leren
Leren leven
Leren kiezen
Zelfstandig werken
De groep
Jezelf in beeld
Leren leren
Leren leven
Leren kiezen
Informatieverwerking
De ander en ik
Beroepen
Leren leren
Leren leven
Leren kiezen
Samenwerken
Ik
Wensen
Leren leren
Leren leven
Leren kiezen
Inzet en motivatie
Samen leven
Conclusie en keuze
(terugkijken)
Mariëndael
Inzet TRA+ mensen
 Trajectbegeleiders stagebureau
 Maatschappelijk werk
- wonen
- omgaan met geld
 Psycholoog
- faalangst
- handicapbeleving
 Didactisch ondersteuner
- presenteren
- plannen en organiseren
 Autisme specialist
 Rots & water
 Drama
 Leerlingcoaches
23
Mariëndael
Voorbeeld tra+: Je zal het maar hebben!
24
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Het ontstaan
Mentor: meerdere leerlingen in de klas, waar zorgen over
waren, maar die zich niet open stelden voor hulpverleners
•
Psycholoog: Ik geef op allerlei manieren (o.a. ook met
toneel) “Ik ben speciaal”, maar weet nooit of de verhalen
die leerlingen vertellen ook kloppen.
•
25
Je zal het maar hebben
Mariëndael
•
Vraag van mentor aan psycholoog
Kun je “ik ben speciaal” geven, maar dan niet uitsluitend
voor jongeren met ASS?
•
•
Vraag van psycholoog aan mentor
Kunnen we samenwerken, zodat we de theorie kunnen
koppelen aan de dagelijkse praktijk?
•
26
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Levensloopbegeleiding
•
Vraag van coördinator levensloopbegeleiding
Kunnen we samen een lessenreeks ontwikkelen, die ook
bruikbaar is in de TRA-lessen van andere groepen?
•
27
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Wat willen we bereiken?
•
•
•
•
Leerlingen krijgen inzicht in
Eigen beperkingen
Beperkingen van klasgenoten
En leren hiermee om te gaan
28
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Inhoud
Kennis over de verschillende aandoeningen
•
-
Wie heeft wat?
Wat herken je?
Mis je bepaalde zaken?
Hoe kom ik mijn beperking tegen, positief en/of
negatief?
- Gevolgen voor leren
- Gevolgen voor je gedrag of je gevoel
- Wat zijn mijn kwaliteiten?
29
Je zal het maar hebben
Mariëndael
De klas
•
•
•
•
•
Klas 2B
13 jongens
Geen praters
Drukke klas
Gevaar voor meegaan in negatief gedrag
Geprobeerd hier werkvormen bij te zoeken
Aan de hand van feedback van de leerlingen (duimen)
werkvormen aangepast
•
•
30
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Ervaringen tijdens de lessen
•
•
•
•
Leerlingen deden goed mee
Vertelden goed en eerlijk over hun eigen beperkingen
Stelden goede vragen
Toen een leerling vertelde over zijn ziekte werd een andere leerling
misselijk
•
•
•
•
•
Leerlingen vonden dat er te lang gepraat moest worden
De meeste werkvormen vonden ze niet interessant
Kaartjes leggen was wel interessant, maar te moeilijk
Gezelschapsspelletjes waren wel leuk, zolang we niet doorvroegen
Is dit een houding? Vinden ze het ‘stom’ omdat het te bedreigend
was, te dichtbij kwam?
31
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Ervaringen na de lessen
Een leerling vertelde een nacht slecht geslapen te hebben,
omdat een verhaal hem aan het denken had gezet
•
Ouders gaven aan dat het veel losmaakte: emotioneel
gedrag, verhalen die veel indruk gemaakt hebben
•
•
32
Je zal het maar hebben
Mariëndael
De opbrengst
•
•
Leerlingen kennen psycholoog en staan open voor contact
Psycholoog kent klas dus kan gemakkelijker meedenken
We hebben iets in beweging gezet; voor deze groep, met
dit ontwikkelingsniveau, is waarschijnlijk niet meer
haalbaar
•
Leerlingen geven eerlijkere en uitgebreidere antwoorden
doordat de mentor aanwezig is
•
Mentor, psycholoog en leerlingen leren elkaar beter
kennen. Levert nieuwe informatie op.
•
33
Je zal het maar hebben
Mariëndael
Handen en voeten
•
34
Mariëndael
Met welke beperking kun je nog als
schoolpsycholoog werkzaam zijn?
•
•
•
•
•
•
•
•
Hoogtevrees
Kleurenblindheid
Spierziekte
(vanuit de elektrische rolstoel)
ADHD
Gilles de la Tourette
Spina Bifida
Syndroom van Asperger
Et cetera
35
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Wieteke
36
Mariëndael
Organogram Mariëndael
Arbeid
Onderbouw
TL/Havo
Praktijkstroom 1
BBL / KBL 1
Leerjaar 1
Praktijkstroom 2
BBL / KBL 2
Leerjaar 2
Havo 3
Bovenbouw
Praktijkstroom 3
Eco3, MT3, Z&W3
TL3 / Havo4
Schakel
Praktijkstroom 4
Eco4, MT4, Z&W4
TL4 / Havo 5
Op Maat
Praktijkstroom 5
(Eco5, MT5, Z&W5)
(TL5 / Havo 6)
(Praktijkstroom 6)
37
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Stagebureau Mariëndael
•
•
•
•
•
•
•
7 collega’s
Bewuste keuze stages
Bewuste keuze centrale positie
Specialisatie
Achtergrond in re-integratie
Een been in school
Een been in bedrijfsleven en wetgeving
38
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Werkzaamheden
•
•
•
•
•
•
•
Stages
Beroepsinteresse onderzoek
Leren Op Locatie
Vormgeven onderwijs
Decanaat
Spil in het web
Vormgeven leerling trajecten
39
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Doel
Wat kun je zelfstandig?
•
40
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Ondersteuning
•
Wie heb je daarvoor nodig
41
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Trajectkeuze
Wat wordt jouw traject?
•
42
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Netwerk
43
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Werk
•
•
•
•
•
Dromen
Toekomst gesprekken
Straaljager piloot
Realisme
Kansen
44
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Arthur
45
Mariëndael
Wat kan wel, wat kan niet?
•
46
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Hier wel eens aan gedacht?
•
47
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Werkelijkheid of fictie?
•
48
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Zou het dan toch?
•
49
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
Zeg nooit ‘nooit’!
•
50
Arbeidstoeleiding als onderdeel van Levensloopbegeleiding
Mariëndael
De rechten van het kind
•
•
•
Heb geloof in je leerling
Durf mee te dromen met de leerling
Wat niet kan is nog nooit gebeurd
Wees creatief, organiseer, leg je oor te luister, laat je
informeren
•
•
Denk in oplossingen
Onze leerling is het waard!
•
51
Mariëndael
Vragen?
Info:
[email protected] of
[email protected]
52
Mariëndael
Opdracht
•
•
•
•
Leerling stroomt in in Havo 4.
Heeft Asperger en wil het leger in.
Hoe ga je het gesprek met hem aan?
Welke vrage ga je stellen?
53
Mariëndael
Welke vragen hadden wij?












54
Gebruik je medicatie?
Beroep van ouders?
Vanwaar de fascinatie voor leger?
Waar denk je aan: landmacht, luchtmacht, marine?
Wat denk je allemaal te gaan doen in het leger?
Welke functie zou je willen hebben in het leger?
Op welke school heb je hiervoor gezeten en wat was de
reden dat je bij ons op school kwam?
Doe je aan sport?
Vakkenpakket?
Heb je al eens open dagen bezocht?
Hoe reageert hij op opgelegde structuur die anders is
dan hij zelf bedacht had?
Ben je wel eens een week van huis geweest, zonder
ouders, en hoe ging dat?
Mariëndael
Opdracht
•
•
•
Leerling met neurofibromatose, 16 jaar.
Cognitieve problemen: nonverbale leerproblemen.
Vraagt zich af welk beroep bij hem zou passen.
Hoe ga je het gesprek aan?
Welke vragen ga je stellen?
Wat ga je doen?
55
Mariëndael
Welke acties ondernamen wij?
Beroepskeuze interessetest: goede test uitkiezen!
(niveau)
Nagaan op welk niveau hij nu onderwijs volgt en wat de
sterke en zwakke kanten zijn op cognitief gebied
Vragen nav test:
Wat zijn je kwaliteiten?
Wat zijn je valkuilen?
Wat doe je in je vrije tijd? Lid van club of vereniging?
Check contacten in thuissituatie
Moet hij thuis weleens helpen, klussen doen? Durft hij
zelfstandig de deur uit?
Als ik je over 10 jaar tegenkom, wat doe je dan?
Traject uitzetten en verdelen in stappen
56
Mariëndael
Opdracht
•
•
•
•
Meisje, 17 jaar, VMBO-T
Misvormd gezicht
Wil ‘zorgen’ in haar toekomstige beroep
Welke stages zou je haar aan kunnen bieden?
57
Mariëndael
Welke stages heeft ze gelopen?
Welke plek in de zorg zou bij haar passen?
Beroepen die misschien niet kunnen:
schoonheidsconsulente, klassenassistent middelbare
school
•
•
Wel: continuïteit in contacten, klant moet mens achter
gezicht leren kennen.
•
In begin onzeker: eerste stage in manege voor aangepast
paardrijden
Daarna stage op activiteitengroep voor verstandelijk
gehandicapten met gedragsproblemen
•
•
•
Wil activiteitenbegeleidster worden
58

Download Report