QUIZKALENDER

QUIZKALENDER
2015
CANVAS
CRACK
Q U I Z KA L E N D E R
2015
www.lannoo.com
Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief
met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.
Vormgeving: Studio Lannoo en Keppie & Keppie
© Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2014 en Erik Derycke
In samenwerking met Canvas
D/2014/45/332 – NUR 014
ISBN 978 94 014 1577 4
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten op het fotomateriaal te regelen volgens
de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen nog rechten te kunnen doen
gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
1
D O N D E R DAG
JA N UA R I 2 01 5
In 1969 protesteerde autocoureur Jacky Ickx tegen een onveilige
startprocedure waarbij alle wagens naast elkaar aan één kant
van de baan, en de autocoureurs aan de andere kant staan. Bij
het startschot spurt de coureur naar zijn wagen en vertrekt.
Naar welke autowedstrijd is de onveilige startprocedure
genoemd?
A Indianapolis
B Le Mans
C Zolder
Antwoord
B Le Mans
De startprocedure werd sinds 1925 gebruikt bij de 24 Uur van
Le Mans. Om tijd te winnen vertrokken veel autocoureurs
zonder hun gordel vast te maken. In 1969 slenterde Jacky Ickx
(geboren op 1 januari 1945) op zijn dooie gemak naar zijn wagen en vertrok als laatste. Hij won de race, en het jaar nadien
werd de procedure afgeschaft.
Opdat een renner bij een Le Mans-start sneller zijn wagen zou
kunnen starten, zette Porsche het sleutelcontact links van het
stuur, naast het portier. Daar staat het nog steeds.
2
V R I J DAG
JA N UA R I 2 01 5
In 2000 stelde Honda een robot in mensenvorm voor. Hij werd
Asimo gedoopt, een knipoog naar de op 2 januari 1920 geboren sciencefictionschrijver Isaac Asimov. Asimo vergezelde de
Japanse premier Koizumi bij een staatsbezoek aan Tsjechië en
ˇ
legde er bloemen neer op het graf van de schrijver Karel Capek.
Waarom legde een robot bloemen op het graf
van Karel Čapek?
A Čapek bouwde een prototype van een robot
B Čapek stierf door toedoen van een robot
C Čapek introduceerde het woord ‘robot’
Antwoord
C Čapek introduceerde het woord ‘robot’
ˇ
Karel Capek
gebruikte het woord ‘robot’ in zijn toneelstuk
R.U.R. (Rossums universele robots) uit 1920. Robota is Tsjechisch
ˇ
voor ‘arbeid’. Capek
wilde zijn machinewerkers eerst labori
noemen, maar vond die naam te geleerd. Zijn broer, de schilder
ˇ
Josef Capek,
stelde roboti voor.
3
Z AT E R DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 3 januari 1870 begon de bouw van de Brooklyn Bridge in
New York. Arbeiders die lange tijd in een duikklok aan de funderingen werkten, kregen last van hoofd- en spierpijn wanneer
ze weer bovenkwamen. Door de hoge druk in de duikklok loste
er meer stikstof op in hun bloed, en dat vormde belletjes wanneer de druk weer daalde.
Hoe heet die ziekte waarvoor duikers beducht moeten zijn?
A Bidonziekte
B Caissonziekte
C Sifonziekte
Antwoord
B Caissonziekte
Een caisson of duikklok is een werkkamer die onderaan open is.
Ze wordt onder druk gezet, zodat er geen water kan binnendringen. Wanneer de druk daalt, vormt de opgeloste stikstof in het
bloed belletjes in de bloedvaten – net zoals er zich in een champagnefles belletjes vormen wanneer je de kurk eraf haalt. De
oplossing is een decompressiekamer waarin de druk langzaam
wordt verlaagd, zodat de stikstof geleidelijk wordt afgevoerd.
4
ZO N DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 4 januari 1960 wou een Franse romanschrijver per trein naar
Parijs reizen. Een vriend bood hem een lift aan. In de buurt van
Sens raakte hun auto van de weg en knalde tegen een boom.
De schrijver was op slag dood, de bestuurder overleed enkele
dagen later. Een absurd einde voor een schrijver die ooit zei dat
een auto-ongeluk hem de meest zinloze dood leek.
Welke Franse auteur verongelukte op 4 januari 1960?
A André Gide
B Anatole France
C Albert Camus
Antwoord
C Albert Camus
Albert Camus wordt vaak beschouwd als een van de leidende
figuren van het existentialisme, maar verzette zich tegen dat
label. Hij ontving in 1957 de Nobelprijs Literatuur; hij is de laureaat die het kortst van zijn bekroning kon genieten. Bekende
romans van Albert Camus zijn De vreemdeling (L’étranger) en De
pest (La peste). André Gide overleed in 1951, Anatole France in
1924; beide schrijvers wonnen ook een Nobelprijs.
5
M A A N DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 5 januari 1896 berichtte de krant Wiener Presse over een
opzienbarende ontdekking door de Duitse natuurkundige
Wilhelm Röntgen. Het ging uiteraard over de röntgenstralen. In
het Engels noemt men ze ‘X-rays’, omdat Röntgen zelf ook de
term ‘x-stralen’ gebruikte.
Waarom noemde Röntgen zijn ontdekking ‘x-stralen’?
A Ze hebben een x-vormig stralingspatroon
B Röntgen gebruikte een xenonlamp
C Röntgen snapte hun werking niet
Antwoord
C Röntgen snapte hun werking niet
Aanvankelijk wist Röntgen niet wat deze stralen precies waren,
en wat hun werking was. Hij noemde ze daarom ‘x-stralen’,
naar het wiskundige symbool voor een onbekende grootheid.
Röntgenstralen werden rond 1900 gebruikt als kermisattractie,
waarbij mensen zich kapotlachten met de projectie van elkaars
skeletten. Vrij snel bleek dat röntgenstraling kanker veroorzaakt. Verschillende medici die zich te veel aan röntgenstraling
blootstelden, hebben hun activiteit met de dood bekocht.
6
D I N S DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 6 januari 1907 opende een Italiaanse arts een nieuwe school.
Haar motto was ‘help mij het zelf te doen’. Volgens haar heeft
elk kind een natuurlijke drang tot zelfontplooiing en moeten
de leerkrachten daarop inspelen. Met name in Nederland werd
een groot aantal scholen volgens haar methode opgericht.
Welke Italiaanse stelde de behoeften van het kind centraal?
A Maria Freinet
B Maria Montessori
C Maria Steiner
Antwoord
B Maria Montessori
In montessorischolen wordt het kind gemotiveerd om zichzelf
te ontwikkelen en bij te leren. Montessori’s methode was vooral bedoeld voor kleuter- en lager onderwijs. In Italië was haar
succes relatief gering. Montessori vestigde zich in Nederland,
waar haar boeken een grote invloed hadden.
De andere methodescholen zijn genoemd naar de Franse onderwijzer Célestin Freinet en de Oostenrijkse schrijver Rudolf
Steiner.
7
WO E N S DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 7 januari 1610 ontdekte een natuurkundige met een primitieve telescoop dat er vier heldere stipjes rond Jupiter bewogen.
Deze vier grote manen – Io, Ganymedes, Europa en Callisto –
werden collectief naar hun ontdekker genoemd.
Hoe heten de manen van Jupiter?
A Copernicaanse manen
B Newtoniaanse manen
C Galileïsche manen
Antwoord
C Galileïsche manen
De Italiaanse natuurkundige Galileo Galilei bouwde in 1609 een
telescoop voor astronomische waarnemingen. Galilei ontdekte
dat de maan niet mooi gaaf is, dat de Melkweg een verzameling
sterren is, en dat er rond Jupiter vier heldere manen draaien.
Hijzelf noemde die manen ‘Cosmica Sidera’ (Cosmiaanse sterren) ter ere van groothertog Cosimo de’ Medici. Ze kregen hun
huidige namen in 1614 van de Duitse astronoom Simon Marius.
8
D O N D E R DAG
JA N UA R I 2 01 5
Op 8 januari 1993 bracht de Amerikaanse post een speciale
postzegel uit met de beeltenis van een zanger. Veel fans verstuurden een brief met zo’n zegel naar een niet-bestaand
adres. Op die manier kregen ze de onbestelbare brief terug met
de stempel ‘Return to Sender’ erop – ‘terug naar afzender’. Dat
is de titel van een song van die zanger.
Welke zanger stond in 1993 op een Amerikaanse postzegel?
A Bob Dylan
B Elvis Presley
C Jerry Lee Lewis
Antwoord
B Elvis Presley
‘Return to Sender’ was een single van Elvis uit 1962. De song
was geschreven door Winfield Scott en Otis Blackwell. Hij gaat
over een man die zijn vriendin brieven stuurt, maar die steeds
ongeopend terugkrijgt.