Aanvaring: Eigen schuld, dikke bult?

BOOTWERK
HOMMERSOM
AANVARING: EIGEN
SCHULD, DIKKE BULT?
Op het water geldt hetzelfde als op de weg: we hebben regels om alles in goede banen te leiden.
(Bijna) iedereen heeft wel eens een aan- of schadevaring gehad, hoe goed je ook oplet. Hoe zit dat
eigenlijk met de aansprakelijkheid?
A
an- en schadevaring zijn in de wet
geregeld. Deze twee begrippen slaan
op verschillende situaties: aanvaring is de
aanraking van twee schepen. Wanneer een
schip schade veroorzaakt zonder een
ander schip te raken, is er sprake van
schadevaring.
Eerst moet altijd worden vastgesteld of
iemand schuld heeft aan het voorval en dus
aansprakelijk is voor de schade. De wet
zegt dat wanneer de aanvaring is veroorzaakt door de schuld van een schip, de eigenaar van dat schip verplicht is de schade
te vergoeden. Hoe kan een schip, in feite
niets anders dan een zaak, nu schuld aan
een aanvaring hebben? De hoogste rechter
heeft hierop het antwoord gegeven. Er is
sprake van schuld van een schip wanneer
de schade het gevolg is van (a) een fout van
een persoon voor wie de eigenaar van het
schip aansprakelijk is; (b) een fout van een
persoon die ten behoeve van het schip of
van de lading arbeid verricht in het kader
van werkzaamheden; of (c) de verwezenlijking van een bijzonder gevaar voor personen of zaken die in het leven is geroepen
doordat het schip niet voldeed aan de eisen
die men er in de gegeven omstandigheden
aan mocht stellen. Kortom: er is schuld van
het schip als er een fout van een persoon
of een gebrek van het schip is.
Wat nu als een schip schade veroorzaakt,
maar een fout van een persoon of een
gebrek van het schip kan niet worden vastgesteld, zoals meneer Pietersen ondervond? Wat was er aan de hand? De heer
106
ANWBWATERSPORT.NL
Pietersen lag afgemeerd aan de passantensteiger van een Fries watersportdorp.
Even later meerde meneer Van Buuren
naast hem af aan dezelfde steiger.
’s Avonds gingen de opvarenden gezellig
met elkaar eten. In de loop van de avond
wakkerde de wind wat aan en bij terugkomst bleek dat het schip van meneer Van
Buuren was losgeslagen van de steiger en
tegen het schip van meneer Pietersen was
gaan schavielen, waardoor er schade was.
‘Appeltje, eitje’ denkt u misschien. Het
schip is losgeslagen, dus niet goed vastgemaakt, dus een fout van meneer Van
Niet de tros, maar de
bolder was schuldig
Buuren, dus meneer Van Buuren is aansprakelijk. Zo simpel lag het echter niet.
Het bleek namelijk dat de boot wel was
losgeslagen, echter niet omdat het meertouw was losgeschoten, maar omdat de
bolder waaraan het schip was afgemeerd
was afgebroken van de vermolmde steiger.
Toen werd het lastig. Voor aansprakelijkheid moet er namelijk sprake zijn van
schuld van het schip. Dit was echter goed
afgemeerd (geen fout) en er was ook geen
gebrek van het schip, want het touw was
niet gebroken. Het gebrek lag in de vermolmde steiger. Dat was natuurlijk ook
Van Buurens verweer tegen de claim die
meneer Pietersen tegen hem indiende.
Meneer Van Buuren daagde op zijn beurt
de gemeente die als eigenaar van de steiger de verplichting had om deze te onderhouden. Hij trok daarbij de parallel met de
aansprakelijkheid van de gemeente
Utrecht voor het afbreken van een werftrap wegens nalatigheid in het onderhoud
en kreeg daarin van de rechter ook gelijk.
De gemeente was aansprakelijk, omdat
deze was tekortgeschoten in de nakoming
van haar onderhoudsplicht en het tijdig
vervangen van het rotte werfdeel. Gelukkig maar voor beide schippers, want
meneer Pietersen kreeg op deze manier
zijn schade vergoed en meneer Van
Buuren werd niet alleen gevrijwaard van
de schade aan Pietersens schip, maar
kreeg ook de schade vergoed die zijn eigen
schip had geleden.
Conclusie: De exploitant/eigenaar van
watersportvoorzieningen is aansprakelijk/verantwoordelijk voor het onderhoud van dit soort voorzieningen zoals
bijvoorbeeld een steiger en moet bijvoorbeeld ook zorgen dat afmeerplaatsen goed bereikbaar en veilig zijn, bijvoorbeeld vrij van mos. Hij heeft een
zorgplicht, net zoals de wegbeheerder
die ervoor moet zorgen dat alles op de
openbare weg goed wordt onderhouden en wanneer er waar bijvoorbeeld
wegwerkzaamheden zijn, deze ook
deugdelijk worden aangegeven met
waarschuwingstekens.
06 • 2014
048-div_WAK06_ART31_Bootwerk 48-54, 100-106.indd 106
19-05-14 14:30