Jaarverslag 2013 Rekenkamercommissie

Rekenkamercommissie
Jaarverslag 2013
Rekenkamercommissie
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
1
Missie rekenkamercommissie Apeldoorn
De rekenkamercommissie ziet het als haar missie in het belang van de inwoners van Apeldoorn
zichtbaar te maken waar de gemeente Apeldoorn haar geld aan besteedt, wat er van die
bestedingen terechtkomt in de zin van resultaat en maatschappelijke effecten en hoe dat zich
verhoudt tot het beleid dat de gemeenteraad vooraf heeft geformuleerd.
De commissie doet dat door onderzoek te verrichten en daarover rapport uit te brengen aan de
gemeenteraad.
Omdat in de duale verhoudingen het college van burgemeester en wethouders verantwoordelijk
is voor de uitvoering van beleid versterkt de rekenkamercommissie met haar onderzoek de
controlerende rol van de gemeenteraad.
Het werk van de rekenkamercommissie kenmerkt zich door objectiviteit en onafhankelijkheid, dat
wil zeggen de commissie is onpartijdig en niet vooringenomen.
De rekenkamercommissie wil met haar rapporten leer- en verbeterprocessen stimuleren en
aanbevelingen doen waardoor de gemeente Apeldoorn in het belang van de inwoners effectiever
en efficiënter kan werken.
De commissie ziet communicatie van onderzoeksresultaten als een belangrijk middel om de
inwoners beter inzicht te geven in het werk van de gemeente.
Rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn
Samenstelling 1 januari 2014
Voorzitter:
J.M. (Joop) Roebroek
Vice-voorzitter/lid:
D. (David) van As
Overige leden:
M. (Menno) van Erkelens
M. (Martin) Fransen
A.H.M. (Ton) Kunneman
M. (Maaike) Moulijn
J.A.J. (Jos) Reijerink
M.J.P. (Mark) Sandmann
Secretaris:
H. (Herman) van den Broek
Postadres:
Telefoon:
E-mail:
Website:
Postbus 9033
7300 ES Apeldoorn
(055) 580 1563
[email protected]
www.apeldoorn.nl
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
2
Voorwoord
Dit is het tiende jaarverslag van de rekenkamercommissie Apeldoorn.
De gemeenteraad heeft de commissie bij verordening opgedragen jaarlijks vóór 1 april een
verslag van haar werkzaamheden over het voorgaande jaar uit te brengen.
Met dit beknopte verslag legt de commissie verantwoording af over 2013.
Het resultaat van de werkzaamheden is vergeleken met het Onderzoeksprogramma 2013 van de
commissie en met de uitgangspunten in het reglement van orde (werkwijze van de commissie).
Omdat de gemeenteraad zicht wenst te houden op de navolging en doorwerking van
rekenkameronderzoeken is een aparte bijlage opgenomen. Deze geeft een beknopt overzicht van
wat de commissie in hoofdlijnen bekend is over de doorwerking van onderzoeken in de
afgelopen 7 jaar.
Joop Roebroek
voorzitter
1.
2013 – organisatie en samenstelling van de commissie
De commissie is samengesteld uit een onafhankelijk voorzitter en leden uit de kring van
raadsleden en fractievertegenwoordigers, maximaal één per raadsfractie. In 2013 hadden 7
leden uit de raad in de commissie zitting. De samenstelling van de commissie is niet gewijzigd.
De heer Joop Roebroek heeft gedurende het gehele jaar de functie van externe voorzitter
vervuld.
2.
Onderzoeksprogramma 2013 - totstandkoming en uitvoering
De rekenkamercommissie stelt volledig zelfstandig haar onderzoeksprogramma vast.
Eind 2012 heeft de rekenkamercommissie bij de raadsfracties geschikte onderwerpen
geïnventariseerd en begin 2013 daaruit een onderzoeksprogramma samengesteld.
Planning 2013
Doorloop programma 2012:
Januari
Onderzoek Bestaande woningvoorraad
Aanvullend 2013
Februari – juni
Nazorg onderzoek Beheersing Grote projecten/
Onderzoek casus Slim huisvesten
April-mei
Onderzoek jaarrekening en jaarverslag 2013
Juni - December
Onderzoek subsidiebeleid
Doorlopend
Korte verkenningen
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
3
Verantwoording uitvoering
De werkzaamheden en productie van de rekenkamercommissie in 2013 hebben bestaan uit:
• Een eigen jaarverslag 2012 met daarin een korte terugblik op de in 2012 uitgevoerde
rekenkameronderzoeken (februari 2012);
• Een afronding van het onderzoek naar de bestaande woningvoorraad, (rapport ‘Bouwen
aan beter’, januari 2013);
• Het uitvoeren van onderzoek naar de jaarstukken 2012 (Onderzoeksrapport jaarstukken
2012, mei 2013).
• Het uitvoeren van het vervolgonderzoek Beheersing grote projecten en transformatieplan
Slim huisvesten;
• De start en gedeeltelijke uitvoering van het onderzoek Sturing Zorg en Welzijn
(subsidieonderzoek);
Afronding onderzoek Bestaande woningvoorraad (Bouwen aan beter)
In 2012 is een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de bestaande
woningvoorraad. Het rapport ‘De woningvoorraad van Apeldoorn in kaart’ is op 2 november
2012 ter kennisneming aan de gemeenteraad aangeboden. De commissie signaleert in
vergelijking met andere gemeenten geen grootschalige verwaarlozing van woningonderhoud. Wel
zijn er voor de toekomst in enkele wijken zorgen over de woningvoorraad door een cumulatie
van risico’s: kleine oude woningen, lage inkomens en stijgende energielasten.
Op 29 november 2012 heeft de commissie met externe deskundigen een debat gevoerd over de
toekomst van de woningvoorraad in Apeldoorn. Vertegenwoordigers van de makelaardij, de
woningbouwcorporaties, belangenverenigingen van VVE’s, banken, energiesector,
bouwbedrijven, wijkmanagers en deskundigen uit wetenschappelijke kring waren darbij
aanwezig. In het debat zijn de resultaten van het verkennend onderzoek geverifieerd en is
gezocht naar kansen om samen te investeren in de kwaliteit van de woningvoorraad.
De rekenkamercommissie heeft vervolgens haar conclusies getrokken en in januari 2013 met het
rapport ‘Bouwen aan beter’ de gemeenteraad van advies gediend. De commissie beveelt aan om
de gemeenterijke rolneming voor het beleidsveld ‘Wonen’ scherper te definiëren. Nu is nog
onvoldoende duidelijk waar de gemeente wel en niet op aanspreekbaar is. Kijkend naar de
bestaande woningvoorraad ziet de commissie belangrijke opgaven voor de toekomst op het
terrein van energiebesparing en de woningaanpassing voor ouderen en gehandicapten. Deze
thema’s verdienen in de beleidsontwikkeling specifiek aandacht.
De rekenkamercommissie verwacht dat de aanbevelingen uit het rapport een rol spelen in de
besluitvorming van de gemeenteraad over de vaststelling van de zogeheten Woonagenda.
Onderzoek jaarstukken 2012
De rekenkamercommissie heeft aan de hand van de conceptjaarstukken in april onderzoek
gedaan naar de verantwoording van het college over de gemeentelijke uitgaven en prestaties in
2012. Daarbij is kennis genomen van de bevindingen van de accountant naar aanleiding van zijn
rekeningcontrole.
Inhoudelijk constateert de commissie dat het jaarverslag 2012 een te optimistisch beeld geeft
van de financiële positie van de gemeente en de perspectieven voor de toekomst. Zorgen zijn er
over de onduidelijke weergave en de onderschatting van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Ook uit de commissie haar zorgen over de waardering van het gemeentelijk vastgoed
en de uitvoerbaarheid van de bezuinigingstaakstelling op vastgoed.
Van de belangrijkste prestaties in 2012 heeft de commissie een analyse gemaakt om daarmee
het inzicht van de raad in de jaarstukken te vergroten. Uit de analyse komt een gemengd beeld
van zowel goede als tegenvallende resultaten naar voren.
De gemeenteraad heeft de jaarstukken behandeld in de politieke markt van 23 mei 2013 en de
raad van 30 mei 2013 en daarbij de aanbevelingen van de rekenkamercommissie overgenomen.
Vervolgonderzoek Beheersing grote projecten – Slim huisvesten
Het raadsonderzoek over het grondbedrijf in 2012 heeft aangetoond dat raad en college in het
verleden niet voldoende kritisch zijn geweest bij het ontwikkelen van ambities en grote plannen.
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
4
Reden voor de rekenkamercommissie om een vervolgonderzoek te doen naar aanleiding van het
rapport Beheersing grote projecten (“Tussen ambitie en realiteit”) van november 2009.
Vraag vooraf was: wat hebben gemeenteraad, college en organisatie gedaan met de
aanbevelingen uit dit rekenkamerrapport. Aan deze algemene doorlichting heeft de commissie
één casusonderzoek gekoppeld naar een actueel project: de realisatie van post Zuid als
onderdeel van het transformatieplan Slim huisvesten. Post Zuid, locatie Aruba 18, is in 2010
door het college aangewezen voor de vestiging van een nieuwe gemeentewerf te combineren
met de hoofdpost Brandweer en de afvalverwerking van Circulus, Wijkwerk en Foenix.
De gemeenteraad heeft op 22 april 2010 een krediet van € 25,2 miljoen beschikbaar gesteld
voor de uitvoering van het transformatieplan Slim huisvesten. Het werkgebouw ‘post Zuid’ is in
2013 opgeleverd en in gebruik genomen. Het onderzoek is dus een tweeluik, enerzijds de
toetsing wat er binnen bestuur en organisatie is veranderd om in algemene zin de beheersing van
grote projecten te verbeteren, anderzijds onderzoek in hoeverre de lessen van het
rekenkameronderzoek op de casus Slim huisvesten zijn toegepast. In 2013 is dit onderzoek in
eigen beheer uitgevoerd. Het rapport zal direct na de jaarwisseling (in 2014) verschijnen. De
commissie heeft de doorlooptijd van het onderzoek in het onderzoeksprogramma te optimistisch
ingeschat. De latere oplevering heeft te maken met vertraging in het beschikbaar krijgen van
dossierstukken, met capaciteitsbeperkingen door de uitvoering in eigen beheer en met de grote
zorgvuldigheid die het onderzoek eiste.
Onderzoek sturing Zorg en Welzijn (subsidiebeleid)
In het onderzoeksprogramma 2013 is aangekondigd dat de commissie overweegt om opnieuw
onderzoek doen naar het subsidiebeleid en daarbij te kijken naar de effectiviteit van enkele
subsidiestromen en de mate waarin gesubsidieerde activiteiten aansluiten bij het gemeentelijke
beleid.
Inspelend op de actualiteit heeft de commissie rond de zomer besloten het onderzoek te richten
op subsidies en alternatieve middelensturing op het terrein van zorg en welzijn.
Op dat terrein zijn mede door de decentralisaties grote beleidsveranderingen in gang gezet die
vragen om nieuwe arrangementen van beleidsturing tussen gemeente, uitvoeringsorganisaties en
cliënten. De commissie heeft zich daarbij voorgenomen het perspectief van de burger
nadrukkelijk in het onderzoek aan bod te laten komen. In het najaar van 2013 is het onderzoek
gestart en gedeeltelijk uitgevoerd. De planning is gericht op publicatie van een rapport rond voor
de gemeenteraadsverkiezingen van 2014.
3.
Organisatie en werkwijze
Kader voor organisatie en werkwijze
De basisregels voor het functioneren van de rekenkamercommissie heeft de gemeenteraad
vastgelegd in de Verordening op de rekenkamercommissie 2004. Aanvullend is de werkwijze
van de commissie in 2010 in een reglement van orde beschreven. Tijdens de uitvoering van
onderzoeken in 2013 heeft de commissie steeds in beslotenheid vergaderd.
Wijze van uitvoering onderzoeken
Voor de uitvoering van het onderzoek naar de bestaande woningvoorraad heeft de commissie
gebruik gemaakt van de diensten van bureau RIGO. De begeleiding van het onderzoek was in
handen van de voorzitter, de leden Fransen en Van Erkelens en de secretaris.
Het bestuurlijk rapport ‘Bouwen aan beter’ is door de begeleidingscommissie opgesteld en door
de voltallige commissie besproken en vastgesteld.
Het onderzoek naar de jaarstukken 2012 is in eigen beheer uitgevoerd. De commissie is speciaal
voor deze gelegenheid uitgebreid met 2 leden van raadsfracties die niet vast in de
rekenkamercommissie vertegenwoordigd zijn. Alle leden van de commissie hebben een actief
aandeel gehad in dit onderzoek.
Het vervolgonderzoek Beheersing grote projecten – Slim huisvesten is geheel in eigen beheer
uitgevoerd. De uitvoering was in handen van een begeleidingscommissie waaraan hebben
deelgenomen de voorzitter, de leden Kunneman en Sandmann en de secretaris.
Het onderzoek Sturing Zorg en Welzijn is uitbesteed aan bureau Berenschot. De begeleiding van
dit onderzoek is in handen van de voorzitter, de leden Reijerink en Van Erkelens en de secretaris.
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
5
Opleiding en kennisontwikkeling
In 2013 was de rekenkamercommissie samengesteld uit ervaren leden en zijn geen specifieke
interne opleidingsactiviteiten uitgevoerd. Wel hebben leden deelgenomen aan de
introductiecursus jaarstukken die bij de start van het rekeningonderzoek door de eenheid
Financiën en Control is georganiseerd.
Communicatie en contacten
Op de gemeentelijke website www.apeldoorn.nl heeft de rekenkamercommissie een eigen
webpagina waarop zij de resultaten van alle onderzoeken en alle overige informatie bekend
maakt. Op die pagina zijn de belangrijkste documenten van de commissie te vinden en te
downloaden.
Raad en college worden geïnformeerd over het onderzoeksprogramma en de start en resultaten
van een onderzoek. De voorzitter van de commissie heeft exclusief tot taak de externe
communicatie te verzorgen. Na elke vergadering ontvangt de gemeenteraad een
voortgangsbericht over de werkzaamheden.
De voorzitter neemt deel aan de bijeenkomsten van het gemeentelijke audit comité. In dit
comité, dat twee keer per jaar vergadert, vindt een praktische afstemming plaats tussen
gemeenteraad, college en rekenkamercommissie over onderzoeken en de jaarrekeningcontrole.
De rekenkamercommissie Apeldoorn is lid van de landelijke vereniging van rekenkamers en
rekenkamercommissies (NVRR). De NVRR heeft een eigen website www.nvrr.nl. Ook via deze
website zijn de rapporten van de rekenkamercommissie Apeldoorn toegankelijk.
De secretarissen van de NVRR onderhouden landelijk een netwerk waarin praktische kennis en
ervaring worden uitgewisseld. Met een kring van grote steden (Arnhem, Ede, Veenendaal,
Nijmegen en Den Bosch) en binnen de Stedendriehoek (met Deventer, Zutphen) onderhoudt de
rekenkamercommissie Apeldoorn met hetzelfde doel nauwe contacten.
De rekenkamercommissie is ook vertegenwoordigd in de gecombineerde kring van Secretarissen
en de Kring Onderzoek van de NVRR, die impulsen geeft om de kwaliteit van rekenkameronderzoek te verbeteren.
Budget en evaluatie
Bij de MPB 2013 en de Zomernota (besluit 8 november 2012) heeft de gemeenteraad bezuinigd
op het budget van de rekenkamercommissie. In dat kader is gemeld dat de raad een verdere
beperking van het onderzoeksbudget van raad en rekenkamercommissie overweegt. Extra
beperkingen zijn afhankelijk van een evaluatie van de rekenkamercommissie (in 2013 nog niet
uitgevoerd).
De commissie beschikte in de begroting 2013 over een werkbudget van € 82.125,-. Daarnaast
wordt de secretaris gedeeltelijk uit het personeelsbudget van de raadsgriffie vergoed (circa
15.000 euro).
Uit het werkbudget worden de kosten gedekt van vergoedingen aan de externe voorzitter en
fractievertegenwoordigers in de commissie, de overige vergaderkosten, de inschakeling van
adviesbureaus en zonodig tijdelijke inhuur van capaciteit. Van dit budget is in 2013 een bedrag
van € 25.809,13 aan uitgaven en verplichtingen verantwoord. Een bedrag van € 56.315,87
valt vrij ten gunste van de algemene middelen. De ruime onderbesteding in 2013 is verklaarbaar
uit het feit dat het vervolgonderzoek Beheersing grote projecten volledig in eigen hand is
uitgevoerd. De rekenkamercommissie kent geen eigen reserve.
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
6
Bijlage 1 Jaarverslag 2013 Rekenkamercommissie Apeldoorn
Actueel beeld opvolging en doorwerking rekenkamerrapporten
Overzicht 2007-2013
rapport
publicatie
datum
politieke
behandeling
besluit
navolging
doorwerking
Beheer openbare
ruimte
(De staat van groen
en straat)
juli 2007
PMA
7 februari
2008;
Raad
21 februari
2008
Aanbevelingen
overgenomen;
College
opgedragen
beknopt
uitvoeringsgericht
document op te
stellen
Kadernotitie beheer
openbare ruimte, is
december 2008
verschenen en
behandeld PMA 5
januari 2009, resp.
raad van 22 januari
2009.
Schuldhulpverlening
(Touwtjes aan
elkaar knopen)
Juli 2008
PMA 20
november
2008; raad 27
nov. 2008
Raad moet
scherpere kader
stellen;
stadsbank moet
raad beter
informeren.
Collegeonderzoeken
213a
(Collegeonderzoek
in de spiegel)
Juli 2008
PMA 6 nov
2008 en raad
13 nov 2008
Beheersing grote
projecten
(Tussen ambitie en
realiteit)
November
2009
PMA 17
december
2009
oriënterend;
PMA 27 mei
2010 en raad
1 juli 2010
Raad neemt
o.g.v. reactie
college van 6 okt
2008 de
aanbevelingen
over.
College neemt
actie op drie
punten:
- projectenaftrap
bij grote
projecten;
- actualisatie
actieve
infoplicht en
risicomanagement;
- interne
deskundigheidsbevordering;
evaluatie bij
jaarverslag 2011
MPG 2009 geeft
geen volledig
beeld risico’s;
Raad moet
scherper sturen.
Pleidooi meetbare
prestaties in
akkoord.
Raad heeft op 14 juli
2009 een visie op de
stadsbank ontvangen
(voor kennisgeving
aangenomen); in 2012
is een nieuwe
kaderstelling gemaakt;
deze is op 5 juli 2012
in de raad vastgesteld.
College heeft in 2013
een nieuw Collegeonderzoeksprogramma
2013-2016 aan de
raad aangeboden.
Door gebrek aan
middelen zijn
achterstanden ontstaan,
resp. waren de ambities
van de kadernotitie
beheer openbare ruimte
niet volledig uitvoerbaar;
met het Herstelplan
Wegen (raad sept 2013)
is besloten tot een
nieuwe inhaalslag en
structurele verhoging
van het budget voor
onderhoud wegen,
bruggen en tunnels.
Kaders zijn scherper
gesteld; 13 december
2012 is een
uitvoeringsplan
schuldhulpverlening in
de PMA besproken; de
raad is tevreden over de
aanpak.
Doorlichting nota
MPG 2009
(Rekenkamerbrief)
November
2009
PMA 3
december
2009
Bouwstenen nieuw
bestuursakkoord
(Rekenkamerbrief)
Februari
2010
Niet politiek
behandeld
(was
handreiking
voor formatie)
De uitvoering wordt
periodiek besproken in
het audit comité.
Regels actieve
infoplicht zijn herzien
(vastgesteld raad 10
maart 2011)
Nota risicomanagement is herzien
(raad 16 dec. 2010;
Idem collegevoorstel
risicomanagement
nieuwe stijl december
2013;
Rekenkamercommissie
heeft in 2013
vervolgonderzoek
beheersing grote
projecten uitgevoerd;
Raad tevreden over
verbeterde actieve
infoplicht;
Raad bespreekt in 2014
uitwerking risicomanagement nieuwe
stijl.
Door financiële tekorten
worden geen nieuwe
grote projecten gestart.
MPG’s 2010, 2011 en
2012 geven (stap voor
stap) realistischer
financieel beeld
grondbedrijf
Akkoord Veerkracht en
verbinden april 2010
bevat nauwelijks
afrekenbare afspraken
In MPG 2012 volledige
transparantie
grondbedrijf.
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
Rapport
vervolgonderzoek wordt
in 2014 in de raad
behandeld.
Raad blijft zoeken naar
verbetering
meetbaarheid beleid in
MPB.
7
rapport
publicatie
datum
politieke
behandeling
besluit
navolging
doorwerking
Gevolgen invoering
AWBZpakketmaatregel
Juni 2011
PMA 8 sept.
2011
College neemt
suggesties mee
bij volgende
decentralisatie
AWBZ (o.a. beter
zicht op
doelgroep vooraf
en meer regie
gemeente).
Door beter zicht op
doelgroep kan beleid
gerichter worden
geformuleerd en tot
uitvoering gebracht.
Taken begeleiding zijn
per 1 januari 2015
gedecentraliseerd.
Dorpenonderzoek
(Betrokken dorpen)
Sept. 2011
PMA 21 juni
2012
Invoering Centrum
voor Jeugd en
Gezin
Mei 2012
PMA 20 sept.
2012
De aanbevelingen zijn
meegenomen in de
uitwerking van de nota
Jeugdzorg die
december 2013 aan
de raad is
aangeboden.
Apeldoorn heeft succes
met de Centra voor
Jeugd en Gezin en het
project CJG4kracht als
voorloper op de
decentralisatie van de
Jeugdzorg (effectieve
preventie).
Doorlichting MPG
2012
Mei 2012
PMA 7 juni
2012
Collegebrief
9 maart 2012:
aanbevelingen
worden
onderschreven
(sluiten aan op
het Bestuursakkoord);
Besproken in
PMA 21 juni
2012 ; geen
vaststelling van
het rapport in de
raad.
Collegebrief 19
juli 2012: college
onderschrijft
conclusies en
aanbevelingen.
Raad sluit zich
daar in PMA 20
sept. 2012 bij
aan.
Zie jaarverslag
commissie 2012
College heeft
aanbevelingen
betrokken bij
voorbereiding AWBZ
begeleiding; in nota
Begeleiding “De kracht
van Apeldoorners”
(raad oktober 2013) is
zicht op doelgroep en
regiefunctie gemeente
naar vermogen
uitgewerkt.
In PMA 22 nov. 2012
is nieuw toekomstagenda dorpen aan de
raad aangeboden.
De positie van de
dorpen op het gebied
van wonen en
voorzieningen is apart
uitgewerkt in de
Woonagenda die de
raad in november
2013 heeft
ontvangen.
Zie jaarverslag
commissie 2012
Bestaande
woningvoorraad
(Verkenning De
woningvoorraad
van Apeldoorn in
kaart), nov. 2012
en Bouwen aan
Beter, jan. 2013
Nov. 2012
PMA 4 juli
2013, raad 19
sept. 2013
Najaar 2012 vertaald in
nieuwe programmering
woningbouw en
bedrijventerreinen
Nog niet vast te stellen
Jaarstukken diverse
jaren
Mei/juni
van elk jaar
Bij jaarstukken
(Rekenkamerbrief)
Collegebrief; raad
neemt
aanbevelingen
over
Aanbevelingen
uitgewerkt in voostel
Woonagenda
november 2013
Nog niet vast te stellen
Rekenkamercommissie
geeft in elk
onderzoeksrapport
jaarstukken een
overzicht wat er
gedaan is met de
aanbevelingen uit
onderzoek van het
voorgaand jaar.
Jaarverslag 2013 – rekenkamercommissie gemeente Apeldoorn februari 2014
8

Download Report