Download pdf - Phoenix Contact

1|14
Het klantenmagazine van Phoenix Contact | juni 2014
04
Titelthema:
Oplossingen voor de energiewinning
en -distributie
Onder stroom
06
UPS met krachtige software
08
Invoedingsmanagement
10
Realiseerbare technische eisen
‘Power to rely on’
PV-park onder controle
Flexibel meetbaar
02
Editorial
UPDATE 4|13
Editorial
02 Marcel Post
In gesprek met
03 Walter van Aken en René Wortelboer
Titelthema
Marcel Post,
Sales Manager
Control & Industry Solutions
Een onderneming onder stroom
04 Phoenix Contact is al jarenlang partner
van de energiebranche
Technologie
Zonder energie geen beweging
10
Aansluittechniek voor stroomnet
Eisen volgens technische aansluitvoorwaarden efficiënt realiseren
Beste lezers,
11
Voedingen voor energiecentrales
24 V-verbruikers in energiecentrales
betrouwbaar van stroom voorzien
14
Communicatie in de energievoorziening
Hoge beschikbaarheid voor Ethernetnetwerken
Het is maandagochtend en u wordt wakker maar u voelt dat het anders is dan
anders. Langzaam dringt het door dat u niet door de wekker gewekt bent en
snel kijkt u op uw horloge en ziet het: verslapen. Hoe kan dat nu? De stroom is
uitgevallen. Nog geen ramp, even opschieten en snel naar het werk. Nog even
een kop koffie... O ja, de stroom is uitgevallen. Dan maar iets kouds drinken, dat
past wel in een huis waar de verwarming het ook al niet doet. Hopelijk heeft
de auto nog genoeg benzine want als de stroom over een groter gebied uitgevallen is dan zal tanken ook niet mogelijk zijn. En als de stroom niet snel terug
komt zal er over niet al te lange tijd geen gas en ook geen water meer beschikbaar zijn. Kortom: bijna alles zal dan stil vallen!
Op 4 november 2006 was de laatste grote stroomuitval in grote delen van Europa. De storing werd veroorzaakt door een schakelfout. Met als gevolg een te
grote belasting op de resterende hoofdlijnen van het elektriciteitsnetwerk. Zo
ontstond een domino-effect van overbelasting en breidde een golf van stroomstoringen zich uit over geheel West-Europa.
Sindsdien is de beschikbaarheid van de energievoorziening, die in Europa al
op een hoog niveau ligt, licht verbeterd. Het beschreven scenario leek destijds
onrealistisch, toch bleek dat herhaling zeker niet uit te sluiten is. Door de veranderende energievraag en alternatieve energie opwekking zijn er nog meer
uitdagingen bijgekomen om op hetzelfde hoge niveau te blijven. Hiervoor zal
onder andere het transport- en distributienet moeten worden aangepast.
Sinds 1928 is Phoenix Contact partner voor de energiebranche. Destijds is samen met de RWE (Rheinisch-Westfälische Elektrizitätswerke) de eerste modulaire aansluitklem ontwikkeld. Sindsdien ondersteunen we de energiebranche
met nieuwe innovatieve producten, oplossingen en klantspecifieke ontwikkelingen. Ook al zijn de uitdagingen voor de herinrichting van ons energienetwerk groot, wij bieden u innovatieve producten en oplossingen hiervoor, zoals u
in deze uitgave van de UPDATE zult lezen. Veel leesplezier.
16 Communicatie in de energiewinning
Intelligente aansluitoplossingen voor
decentrale energiewinning
Oplossingen voor de
toekomst
Jura Solarpark
08 Besturing en management van invoeding door zonne-energiecentrales
Op locatie
Industriële UPS van Hitec
06 Industriële UPS-systemen met krachtige
software tools
12
Noodstroomaggregaten Vitens en Unica
Met NL Noordvermogenpool naar een
hogere netstabiliteit
Nieuwe producten
17
Functiebouwsteenbibliotheek Energie
Energiecentrale-coderingssysteem
Compacte teststekersysteem
mGuard met interface voor 3G-mobiele
telecommunicatie
Actueel
18
Great Place to Work
19
Onze nieuwe website is er!
18
19
Nieuwe app overspanningsbeveiliging
Meld u nu aan voor onze newsletter
phoenixcontact.nl/update
In gesprek met
UPDATE 4|13
03
Walter van Aken nieuwe Algemeen
Directeur Phoenix Contact B.V.
Nieuw directieteam geïnstalleerd
De nieuwe Algemeen Directeur van Phoenix
Contact B.V. Walter van Aken is een man met
een heldere visie op de toekomst van de
industriële elektrotechniek en automatisering.
Ruim dertig jaar is Van Aken in de sector actief,
waarvan de laatste tien jaar als Business Unit
Manager van Siemens Nederland N.V.
Van Aken windt er geen doekjes om dat hij naar
Phoenix Contact is gehaald om het bedrijf verder
te laten groeien: “Ik geloof in de kracht van
familieondernemingen, waartoe ook Phoenix
Contact, Eplan en Rittal behoren. Deze bedrijven
zijn duurzaam succesvol omdat zij weloverwogen besluiten kunnen nemen zonder de hete
adem van aandeelhouders in hun nek te voelen. Dat ook middelgrote en kleine organisaties
voor de producten van Phoenix Contact kiezen
is geen toeval. De mensen die deze bedrijven
succesvol hebben gemaakt, zijn ondernemers
puur sang - ze zijn slim en kiezen bewust voor
kwaliteit.”
Nieuwe organisatiestructuur
In de afgelopen decennia stond Phoenix Contact
B.V. onder leiding van de handelsorganisatie
Cito Benelux B.V. Met het vertrek van René
Wortelboer, die na twaalf jaar als Algemeen
Directeur van Cito Benelux met pensioen gaat,
komt daar verandering in.
Wortelboer: “De internationale groei van de
moederbedrijven Phoenix Contact GmbH & Co
KG en de Friedhelm Loh Group vraagt om een
meer directe aansturing van de merken Phoenix
Contact, Rittal en Eplan vanuit de Europese business lines.
Met Walter van Aken staat Phoenix Contact B.V.
onder leiding van een uiterst capabele
Algemeen Directeur en achter de schermen
zal Cito Benelux de backoffice-activiteiten van
Phoenix Contact, Rittal en Eplan verder professionaliseren.”
Walter van Aken en
René Wortelboer
schudden elkaar de
hand
35 jaar Cito Benelux
Naast de viering van het vijfendertigjarig bestaan van Cito Benelux B.V. en het afscheid van
René Wortelboer, werd op 22 mei ook het aantreden van de nieuwe directieleden van Phoenix
Contact, Rittal, Eplan
en Cito Benelux
gevierd. Wortelboer:
"De onvoorwaardelijke inzet voor
“Samen vormen zij
klanten, partners en collega’s.
een nieuw directieteam dat gezamenDat was zo, dat is zo en dat blijft zo!”
lijk nieuwe synergievoordelen voor de
klanten zal realiseren.
Bij Phoenix Contact, Rittal, Eplan en Cito Benelux geloven we in de kracht van diversiteit, maar
er is één duidelijke overeenkomst tussen alle
medewerkers: de onvoorwaardelijke inzet voor
klanten, partners en collega’s. Dat was zo, dat is
zo en dat blijft zo!”
04
Titelthema
UPDATE 4|13
De energiesector is voor
Phoenix Contact van
speciaal belang
Een onderneming onder stroom
Phoenix Contact vanaf begin partner van de energiebranche
Phoenix Contact voelt zich al vanaf het begin
speciaal verbonden met de energiesector. Het
begon met de aansluitklem die samen met
RWE werd ontwikkeld. Waarna het productenprogramma steeds verder werd uitgebreid – tot
aan de oplossingen voor het realiseren van de
energierevolutie.
Al bijna negentig jaar hebben de energiebranche
en Phoenix Contact een heel speciale band met
elkaar. Het was 1928 toen Hugo Knümann, de
grondlegger van Phönix Elektrizitätsgesellschaft,
die samen met RWE de modulair aansluitbare verbindingsklem ontwikkelde – de eerste versie van
de aansluitklem zoals we die nu kennen.
Decennialang gingen Josef Eisert (Phoenix
Contact) en hele generaties ingenieurs, in nauw
overleg met energiebedrijven, daarna verder
met de ontwikkeling van de aansluitklemtechniek voor veel toepassingen. Van de schuifcontactklem tot aan de huidige stroomtransformatorklem uit het Clipline complete-systeem. Dit
klemtype werd voortdurend aan de wijzigende
vraag van de energieleveranciers aangepast.
Een nieuw systeem dat Phoenix Contact op de
markt brengt voor het eenvoudig en betrouwbaar testen van veiligheidsrelais, is het modulaire testsysteem FAME, dat voor "Fast And Modular Energy System" staat. Hiermee kunnen alle
testwerkzaamheden, zowel voor de meettransformator als voor de beveiligingssystemen, met
een enkele insteekhandeling worden uitgevoerd.
Daarnaast ontwikkelt Phoenix Contact nog vele
andere producten, systemen en oplossingen
voor de energiebranche. Daartoe behoren coderingssystemen voor de installatiecodering,
relais, rangeerverdelers, connectoren, overspanningsbeveiliging, switches, motorbesturingen
en besturingen met bijpassende in- en uitgangsmodulen.
Oplossingen voor de energiewinning en -distributie
Door de energierevolutie zijn er twee grote
uitdagingen voor alle deelnemers op de stroommarkt ontstaan. Enerzijds moet de elektrische
energie betaalbaar en zonder onderbreking beschikbaar zijn, anderzijds moeten het opwekken,
transporteren en verdelen zo milieuvriendelijk
mogelijk gebeuren.
Daaruit ontstaan volledig nieuwe taakstellingen
voor de ingenieurs: stoomcentrales moeten sneller op veranderingen in de netbelasting reageren. Duurzame en niet-duurzame energiecentrales vormen samen met buffercentrales virtuele
energiecentrales. Het transport- en distributie-
Titelthema
UPDATE 1|14
net moet de sterk schommelende aanvoer en
belasting compenseren met een betere controle
en besturing.
Intelligenter gevoed
bedrijven. Op basis van het aansluitklemmensysteem Clipline complete kunnen oplossingen
voor omvormerschakelingen worden samengesteld, die aan vrijwel alle eisen van de distributienetbeheerders voldoen.
Klaar voor de toekomst
Phoenix Contact werkt intensief aan oplossingen voor de energieoverdracht en -distributie die
ook bij een toenemend aantal decentrale energieopwekkingsinstallaties een stabiel netwerk
kunnen garanderen.
Zo is bijvoorbeeld een modulair en flexibel systeem ontwikkeld waarmee de energie-eisen van
een lokaal netwerkstation eenvoudig kunnen
worden aangepast. De communicatie wordt
verzorgd door middel van gestandaardiseerde
protocollen zoals IEC 60870-5-101 en -104.
De netbeheerder krijgt zo een efficiënte en
economische automatiseringsoplossing, welke
technische aansluitvoorwaarden er ook worden
gesteld.
Er is ook al een besturingsoplossing voor een
fotovoltaïsche energiecentrale gerealiseerd.
Daar zetten compacte besturingen de door
het energiebedrijf voorgeschreven waarden in
de bijbehorende stuursignalen om. Door het
energiebeheer en de terbeschikkingstelling van
blindvermogen draagt de centrale bij aan de
betrouwbaarheid en stabiliteit van de energievoorziening.
Ook bij de klemmenstroken bestaat er een
op maat gesneden systeemaanbod voor energie-
1928:
eerste modulaire aansluitklem
In het spanningsveld tussen investering en opbrengst moet de exploitant de meest gunstigste
oplossing vinden voor het opwekken, transporteren en verdelen van elektrische energie.
Phoenix Contact gaat samen met haar partners
in de energiebranche de uitdagingen van de
energierevolutie aan om producten en oplossingen te leveren die ertoe bijdragen de energievoorziening zo efficiënt en veilig mogelijk te
laten verlopen. René Bruins
Product Manager Industrial Components
phoenixcontact.nl/update
De eerste modulaire klem
naast de huidige
messcheidingsklem in het
aansluitklemmensysteem
Clipline complete
05
06
Op locatie
UPDATE 4|13
‘Power to rely on’
Industriële UPS-systemen voorzien van krachtige
software tools
Hitec Power Protection uit Almelo is al meer dan
50 jaar leverancier van industriële UPS
(Uninterruptable Power Supplies) systemen die,
in geval van netspanninguitval, de stroomvoorziening naadloos over nemen.
UPS-systemen moeten het altijd doen, ook op
kritieke momenten! Daarom zijn de UPS-systemen van Hitec voorzien van krachtige software
tools die informatie over de status van het
systeem verzamelen, analyseren en visualiseren.
Zowel op locatie als op afstand. Het beveiligingsconcept voor de remote service & diagnose via
het internet is samen met Brecht Schamp, Product Specialist Industrial Networks & Security bij
Phoenix Contact, ontwikkelt.
Bij UPS-systemen wordt vaak gedacht aan
accu-gebaseerde systemen, maar die zijn omvangrijk en onderhoudsgevoelig. Erik ten Brinke,
software engineer bij Hitec, legt uit dat het ook
beter kan: “Een Hitec UPS bestaat uit drie delen:
een vliegwiel, een generator en een dieselmotor.
Het hart van de installatie is het vliegwiel. De
hierin opgeslagen kinetische energie is voldoende om, in geval van netspanning uitval, de
generator op een constante snelheid te houden
terwijl de dieselmotor start en op toeren komt.
Omdat het hierbij om forse vermogens tot wel
3600 kVA kan gaan waarbij snelle regelkringen
nodig zijn, wordt dit nauwkeurig geregeld door
een embedded controller in combinatie met een
PLC.”
Industriële ﬁrewall met support
Omdat de gebruikers, ook op kritieke momenten, volledig moeten kunnen vertouwen op de
UPS-systemen, biedt Hitec haar klanten de mogelijkheid om gebruik te maken van haar support
team. Hiervoor kunnen de UPS-systemen worden
voorzien van een MGuard, een industriële firewall
van Phoenix Contact, waarmee men via het internet snel en op een efficiënte wijze support kan
bieden.
De koppeling via internet moet uiteraard wel
goed beveiligd zijn tegen hackers.“Op zoek naar
een goede security oplossing hebben we diverse
partijen benaderd maar Phoenix Contact kon ons
naast een kwalitatief hoogwaardige industriële
firewall, ook ondersteuning bieden bij de ontwikkeling van het juiste beveiligingsconcept voor
onze UPS-systemen. Zelf hadden we wel ervaring
Op locatie
UPDATE 1|14
met netwerkprotocollen, maar niet met firewalls
en VPN-tunnels (Virtual Private Networks).”
UPS met identieke adressering
Elke locatie wordt voorzien van één industriële
firewall die verbonden is met een NAT-switch
in één of meerdere UPS-systemen. Het gebruik
van een NAT-switch maakt het mogelijk dat alle
UPS-systemen die Hitec levert, identiek geadresseerd kunnen worden. Ten Brinke: “Zonder NAT
(Network Address Translation) zou elk UPS-systeem anders geconfigureerd moeten worden en
zou elk PLC-programma er anders uit zien. Dat is
lastig in de productie en geeft jarenlang kans op
configuratiefouten.
Nu kunnen alle service-engineers hun voorgeconfigureerde laptops altijd direct aansluiten
zonder dat deze eerst omgesteld moet worden.
Dankzij de NAT-switch hebben we geen last van
die kleine ongemakken die stiekem toch steeds
veel tijd kosten”.
Kostenverlaging en
hogere betrouwbaarheid
Hitec is tevreden over de Network
& Security producten en ondersteuning van Phoenix Contact:
“We werken er nu 2 jaar mee en
het wordt nu wereldwijd op alle
nieuwe UPS-systemen standaard
meegeleverd. Dankzij de internetkoppeling kunnen we ook nieuwe
diensten verlenen, zoals Condition
Based Maintenance. In plaats van
het geven van servicebeurten op vaste tijdstippen, geven we dan een servicebeurt wanneer
dat echt nodig is.
Kostenverlaging en een nog hogere betrouwbaarheid, wie wil dat niet?” Harm Geurink
Product Manager Control & Industry Solutions
Erik ten Brinke,
Software Engineer bij
Hitec Power Protection
phoenixcontact.nl/update
FL MGUARD router in
metalen behuizing met
NAT/1:1-NAT
07
80 hectare zonnepanelen
van Jura Solarpark vanuit
de lucht
Volledige controle zonne-energiepark
Besturing en management van invoeding
door zonne-energiecentrales
Schematische weergave
van het zonne-energiepark
Het Jura Solarpark is voorzien van een oplossing
van Phoenix Contact voor de bewaking en het
management van het geleverde vermogen. De
stroombeheerder IBC Solar kan zo betrouwbaar
voldoen aan de leveringsvoorwaarden van het
energiebedrijf. Op elk gewenst moment kunnen
de actuele bedrijfsgegevens van de installatie en
omvormers worden opgevraagd.
PV-veld
trafo
switch compacte besturing
instelwaarde
4 … 20 mA
webbox
I/O-modulen
omvormer
GSM/
GPRS-modem
Ethernet
glasvezel
power
Het Jura Solarpark is met een totaal vermogen
van circa 37 megawattpiek (MWp) één van de
grootste fotovoltaïsche installaties in Duitsland.
De ongeveer 160 000 PV-modulen zijn verdeeld
over negen vlakken met een totaal oppervlak
van circa 80 hectare.
De opgewekte stroom wordt met een eigen
transformatorstation direct aan het 110 kV-hoogspanningsnet geleverd. Zodoende bespaart de
beheerder extra investeringen voor het leggen
van grondkabels naar het eerstvolgende transformatorstation.
Voorgeschreven invoedings/
management
Om de netstabiliteit te garanderen, regelde de
Duitse wet voor duurzame energie EEG dat
decentrale energiecentrales (zoals fotovoltaïsche
installaties) met een vermogen van meer dan 30
kW een technische voorziening dienen te hebben waarmee het energiebedrijf het invoedingsvermogen kan sturen.
Op dit punt komen de compacte besturingen
ILC 1xx uit de 100-serie van Phoenix Contact in
beeld. Het energiebedrijf kan met de besturing
Oplossingen voor de toekomst
UPDATE 1|14
Fotovoltaïsche installaties
zowel het geleverde vermogen als de fasehoek
cos phi tussen spanning en stroom bepalen. Zo
zijn het totale vermogen alsmede de effectieve
en de blinde component van het vermogen te
managen.
Dat is belangrijk, want conventionele grote energiecentrales kunnen de snelle veranderingen in
de beschikbare energie niet volgen. Centrales
moeten daarom langzaam naar beneden worden bijgesteld en zonne-energieparken op hun
beurt dienovereenkomstig omhoog.
Compacte besturing zet waarden
om in stuursignalen
De beheerder wordt continu over de actuele
status van de installatie, de efficiëntie van de panelen en het cumulatieve ingevoede vermogen
geïnformeerd. Daartoe kunnen de gegevens uit
de omvormers worden uitgelezen. Elk deelvlak
bestaat uit duizenden 230 W-zonnepanelen, die
samengevoegd zijn tot omvormerbanken.
De banken bestaan telkens uit ongeveer acht
omvormers met elk een vermogen van 17 kW.
Er zijn maximaal 50 omvormers serieel op
een webbox aangesloten, die over de datalogger-functie alsmede de communicatie-interface
voor de hogere besturing beschikt. In een deelsegment van het Jura Solarpark met centrale
architectuur bevat elk van de centrale omvormers een webbox. De webboxen communiceren via een glasvezelnetwerk met de compacte
besturing ILC 170 ETH 2TX van Phoenix Contact.
De Inline Controller zet de instelwaarden om in
stuursignalen voor de omvormers, volgens de
voorwaarden van het energiebedrijf. Daartoe
worden de stuursignalen als commando's doorgegeven aan de webboxen en daarmee aan de
omvormers.
"Het bijzondere aan het Jura Solarpark is, dat
hier meer dan 20 kilometer glasvezelkabel is
gelegd om alle netwerkcomponenten te koppelen. Op deze manier kunnen we vanuit de
centrale alle omvormers aanspreken," vertelt
IBC-medewerker Thomas Reuter. Bovendien kan
de ILC 170 ETH 2TX belangrijke bedrijfsgegevens
van de installatie en de omvormers uitlezen en
De visie van de klant
"Het Jura Solarpark is het grootste openluchtproject dat IBC Solar AG tot nu toe heeft gerealiseerd.
Voor de koppeling van alle netwerkcomponenten is meer dan 20 kilometer glasvezelkabel
gelegd. Op deze manier kunnen we vanuit de
centrale alle omvormers aanspreken. Dankzij
de ILC 170 ETH 2TX van Phoenix Contact kunnen we op elk gewenst moment belangrijke
bedrijfsgegevens van de installatie en de
omvormers uitlezen en loggen. Als beheerder
analyseren wij de gegevens direct in de bedrijfscentrale.
Zo is het mogelijk om altijd overzicht te hebben over de prestaties van het park."
loggen. De gegevens worden vervolgens desgewenst in de vorm van een website of een tabel
naar de beheerder gestuurd, die hij dan direct op
zijn PC kan bekijken en analyseren.
De compacte besturingen van Phoenix Contact
zijn zeer geschikt voor deze taken. Ze beschikken
standaard over Ethernet-interface, een vrij te
programmeren webserver, en eenvoudig te bedienen bibliotheken, die in de applicatie kunnen
worden geïntegreerd. Bovendien kan het besturingsconcept bij gewijzigde omstandigheden
flexibel worden uitgebreid.
Het grote aantal I/O-modulen dat kan worden
aangesloten, dekt veel benodigde functies af.
Een RS-485-klem maakt de aansluiting van de
GSM/GPRS-modem mogelijk. Hierdoor kunnen
de rendementsgegevens worden doorgegeven
aan de beheerder en de installatie kan ook onafhankelijk van het kabelnetwerk op afstand worden onderhouden. Harm Geurink
Product Manager Control & Industry Solutions
phoenixcontact.nl/update
Darius Nielsen,
afdelingsleider Techniek
PV-projecten bij
IBC Solar AG
09
meterbord
Technologie
spanning
insteekklem
scheidingsklem
sw1
sw2
sw3
sw4
sw5
sw6
KL1
LL1
KL2
LL2
KL3
LL3
L1
L2
L3
N
stroom
Voorbeeld van het
aansluitschema van een
laagspanningsomvormermeting
k
PEN
zijde L1
elektriciteits- L2
bedrijf L3
L1
K
l
k
L
K
L2
l
sw6
sw5
sw4
sw3
sw2
meterveldkast
sw1
10
k
L3
PE
l
N
L1
L
K
L2
L
klantzijde
L3
Flexibel meetbaar
Eisen volgens de technische aansluitvoorwaarden
efﬁciënt realiseren
Stroomafnemers of terugleveranciers, die op het
stroomnet aangesloten willen worden, moeten
de geldende technische aansluitvoorwaarden
voor aansluiting van de meetinstallatie in acht
nemen. Phoenix Contact biedt voor de aansluiting van stroommeters een oplossing op
basis van het aansluitklemmensysteem Clipline
complete.
Veel beheerders van
stroomnetten maken
standaard gebruik van
voorbedrade meterborden
De beheerders van stroomnetten hanteren zeer
uiteenlopende definities van klemmenstroken
die bij hen worden toegepast. De actueel geldende technische aansluitvoorwaarden worden
door iedere netbeheerder vaak uitgebreid met
specifieke toelichtingen, bijvoorbeeld voortkomend uit regionale bijzonderheden. Het gevolg
is een vrijwel onoverzichtelijk aantal verschillende uitvoeringen voor de tellerschakeling van de
stroommeter.
Uitvoering van alle taken
Phoenix Contact biedt de passende meettransformator-scheidingsklemmen, aansluitklemmen
en aardklemmen met schroef- of veerdrukaansluittechniek (push-in-aansluittechniek) aan.
Naargelang de technische aansluitvoorwaarden
waaraan moet worden voldaan, kunnen deze
klemmen individueel worden samengesteld.
Daarmee worden alle taken rond de meetinstallatie opgelost. Dus het uitschakelen, scheiden,
kortsluiten, beveiligen en wisselen alsmede het
herinschakelen.
Veilig en overzichtelijk
Voor de vervanging van de meter worden de
stroomtransformatoren kortgesloten, om ze te beschermen tegen beschadiging. Deze kortsluiting
wordt door een schakelbare brug of een insteekbrug zeer eenvoudig op de klemmen tot stand
gebracht.
Ter beveiliging tegen ongewenste manipulatie en schakelhandelingen op de klemmenstrook
kunnen de scheidingsklemmen voorzien worden
van een verzegelbare afdekking. Het afdekprofiel
kan van een royale codering worden voorzien
voor overzichtelijkheid bij servicewerkzaamheden. Optioneel steekbare schakelsloten voor de
scheidingsklemmen voorkomen het onbedoeld
bedienen van de scheidingsschakelaar. Zodoende wordt op eenvoudige wijze aan het veiligheidsvoorschrift "beveiligen tegen herinschakeling" voldaan. Een dienovereenkomstige opbouw
maakt het mogelijk om een klemmenstrook
voor de middenspanningsmeting ook voor de
laagspanningsmeting te gebruiken. Daarvoor
volstaat het om de insteekbruggen te verwijderen.
René Bruins
Product Manager Industrial Components
phoenixcontact.nl/update
Technologie
UPDATE 1|14
Efﬁciënt en effectief:
redundante voedingsoplossing
Voedingen voor 24 V-verbruikers energiecentrales
Beheerders van energiecentrales werken
uitsluitend met modulen die aan de hoogste
kwaliteitseisen voldoen. Daarom worden in veel
conventionele energiecentrales en in kerncentrales voedingen en redundantiemodulen uit de
Quint-familie toegepast.
Fossiele energiecentrales en transformatorstations werken vaak met accugebufferde
220 V DC als voedingsspanning. Daarom worden
24 V-verbruikers in besturingstechnieksystemen
of decentrale installaties door voedingen uit de
serie Quint Power van spanning voorzien. Deze
bieden een breed ingangsspanningsbereik van
85 tot 264 V AC en 90 tot 350 V DC.
Preventieve functiebewaking
De preventieve functiebewaking voor diagnose van de voedingen op afstand zorgt voor een
hoge beschikbaarheid van de installatie. Door
de continue controle van uitgangsspanning en
-stroom worden kritische situaties via led, potentiaalvrij relaiscontact en actieve signaaluitgang
gevisualiseerd en aan de besturing gemeld voordat er een probleem ontstaat.
Onderbrekingsvrije voedingen met 24 V DC
uitgangsspanning beveiligen verbruikers in
intelligente lokale substations, in het invoedingsmanagement en ook in virtuele energiecentrales tegen uitval van de voedingsspanning.
Zo kunnen communicatiemodulen bijvoorbeeld
waarschuwingsmeldingen afgeven of compacte
besturingen gebufferd en gecontroleerd worden uitgeschakeld als de voedingsspanning niet
wordt hersteld.
techniek van een energiecentrale de schakelkasten doorgaans
redundant aangesloten. Fossiele centrales van het moderne
type werken hier met 24 V DC.
De spanning wordt geleverd
door systemen met accu-ondersteuning.
Om de zekerheid van de
voeding van de 24 V-verbruikers te
maximaliseren, ontkoppelen redundantiemodulen uit de serie Quint Oring de voeding.
Ook in neveninstallaties, zoals de ontassingsinstallatie, dienen de redundatiemodulen voor de
ontkoppeling en bewaking van de 24 V-verbruikers.
Deze bieden in vergelijking met de traditionele dioden een aanzienlijk intelligentere oplossing. De ingangsspanning, de uitgangsstroom
en het ontkoppelingstraject zelf worden permanent door deze modulen bewaakt. Zo worden
kritische bedrijfstoestanden vroegtijdig herkend
en via potentiaalvrije signaalcontacten gemeld.
Quint Oring is geschikt
voor de opbouw van
redundante voedingsoplossingen in energiecentrales
Erik Pals
Product Manager Industrial Electronics
phoenixcontact.nl/update
Ontkoppeling, bewaking en regeling met Quint Oring
Om een zo hoog mogelijke beschikbaarheid van
de installatie te bereiken, zijn in de besturings-
Een zo hoog mogelijke beschikbaarheid van de installatie is bij energiecentrales een
voorwaarde voor een effectieve en rendabele werking
11
12
Technologie
Noodstroomaggregaat
Vitens
UPDATE 4|13
Inline Controllers besturen virtuele
energiecentrale
Met noodstroomaggregaten naar een hogere netstabiliteit
Het idee komt van Maarten Schaareman, directeur bij NL Noodvermogenpool. In NL Noodvermogenpool is een reeks bedrijven verenigd die
elk over één of meer noodstroomaggregaten beschikken. In geval van onverwachte balansproblemen in het landelijk transportnet kunnen de
aggregaten worden bijgeschakeld om zodoende
een stabilisering te realiseren.
Unica, met circa 1600 medewerkers op 14 locaties in Nederland,
heeft zich gespecialiseerd in
‘groene’ technologieën en energievoorziening.
Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert topkwaliteit drinkwater aan
5,4 miljoen mensen en bedrijven
in Nederland.
Voor het beschikbaar stellen van hun
noodstroomaggregaten en het incidentele gebruik bij een afroep ontvangen
bedrijven een vergoeding, zodat de
aanschafkosten van het reeds aanwezige
aggregaat voor een deel kunnen worden
terugverdiend.
Maar voordat de aggregaten van de afzonderlijke partners in de pool worden
opgenomen, worden ze door Systeem
Integrator Unica, de ontwerper van het
aanstuursysteem, gecontroleerd op een
betrouwbare werking, waarna de geautomatiseerde koppeling tot stand wordt
gebracht.
Zo heeft Unica ook de noodstroomaggre-
gaten van drinkwaterbedrijf Vitens in NL Noodvermogenpool geïntegreerd.
Stroomnet in balans
In Nederland wordt de stabiliteit van het
stroomnet gegarandeerd door wettelijk ondersteunde regelingen. Om het net in balans te
houden, moet de netbeheerder steeds vooruit
kijken. Zonder deze goede balans veranderen
essentiële netparameters zoals spanning en frequentie, zodat bepaalde installaties de stroom
niet meer kunnen afnemen en grote schade kan
ontstaan.
Het noodvermogen moet binnen een kwartier
beschikbaar zijn. Deze snelheid van schakelen is
met de gebruikelijke energiecentrales moeilijk te
realiseren, want deze reageren doorgaans traag.
Virtuele energiecentrale
Tegen deze achtergrond is het idee van
NL Noodvermogenpool van Maarten Schaareman
geniaal. Door de afzonderlijke noodstroomaggregaten te combineren door middel van één
Op locatie
UPDATE 1|14
automatiseringsoplossing ontstaat voor alle
betrokkenen een voordeel. De eigenaren van de
aggregaten zorgen zowel in hun eigen belang
als in landelijk belang voor een hoge netstabiliteit, maar verdienen ook de aanschaf- en lopende kosten van de technische installatie voor een
deel terug. En de landelijk netbeheerder TenneT
profiteert door aan de wettelijke eisen betreffende de netstabiliteit voldoen, terwijl de energiecentrales geen dure reservecapaciteit aan
hoeven te houden.
Momenteel zijn ongeveer 100 noodstroomaggregaten in NL Noodvermogenpool opgenomen,
wat overeenkomt met een geïnstalleerd vermogen van circa 55 MW bij permanent bedrijf en
een topvermogen van 61 MW. Met de oplossing
is een virtuele, ruimtelijk gespreide energiecentrale ontstaan die zeer snel kan worden opgestart, omdat de afzonderlijke generatoren een
relatief korte opstarttijd hebben.
productkwaliteit. En de eigenaren
van de noodstroomaggregaten
ontvangen een vaste vergoeding
per MW per jaar, alsmede een
vergoeding voor het gebruik en
de verbruikte brandstof bij een
afroep. Mark Zwartjes
Account Manager
Control & Industry Solutions
phoenixcontact.nl/update
De compacte PLC van
Phoenix Contact kan
zowel via het mobiele als
het Ethernet netwerk
worden bereikt
Stabiele productieprocessen
Wanneer het nodig is, roept TenneT noodvermogen af bij NL Noodvermogenpool. Deze voert de
gevraagde hoeveelheid in een webportaal in en
vanaf dat moment worden alle overige stappen
volledig automatisch afgewikkeld.
Zodra vaststaat welke aggregaten nodig zijn
om de gevraagde energie te kunnen genereren, stuurt de in de centrale geïnstalleerde server een vraagsignaal naar alle desbetreffende
noodstroomaggregaten. Deze zijn voorzien van
de compacte besturing ILC 151 GSM/GPRS van
Phoenix Contact die via zowel het mobiele
telecommunicatie- als via het Ethernet netwerk
kunnen worden bereikt zodat de PLC altijd het
benodigde commando kan ontvangen.
Dankzij deze uitgekiende oplossing kan
TenneT als netbeheerder altijd terugvallen op
een snel beschikbare vermogensreserve en
kan de wettelijk voorgeschreven netkwaliteit
worden gegarandeerd. De industriële eindverbruikers profiteren van aanzienlijk stabielere
productieprocessen en daardoor van een hogere
Het succes van NL Noodvermogenpool bestaat uit het gezamenlijk realiseren van
goede ideeën
13
14
Technologie
UPDATE 4|13
Redundante netwerken
Hoge beschikbaarheid voor Ethernet-netwerken door nieuw
redundantie protocol
Juist in de communicatie in de energievoorziening zijn hoog beschikbare netwerken een
voorwaarde voor een veilige en stabiele energietoevoer. Zo mag in kritische situaties geen
informatie verloren gaan of te laat aan belangrijke deelnemers worden doorgegeven. Hier
biedt het nieuwe redundantiemechanisme PRP
een naadloze overdracht van de gegevens.
Met de aanpassing van de norm IEC 61850 is nu
met Edition 2 een stabiele uitgangsbasis gecreëerd. Zowel de communicatie als de netwerktechniek zijn in tien delen met technische richtlijnen beschreven.
Robuuste apparatuur voor de
energietechniek
De basis voor de communicatie wordt gevormd
door een Ethernet-netwerk, dat afhankelijk van
het toepassingsgebied met speciale eigenschappen wordt uitgerust. Zo gelden op het gebied
van hoogspanning speciale eigenschappen voor
de apparatuur, die in deel 3 van IEC 61850 zijn
gedefinieerd.
Deze eigenschappen vereisen speciale tests
van de apparatuur. Door de toepassing van elektronicacomponenten in transformatorstations
worden, afhankelijk van de plaats van toepas-
sing, hoge eisen gesteld aan de uitvoering van
de apparaten. Bijvoorbeeld bij de temperatuurbestendigheid of de elektromagnetische compatibiliteit. Om desondanks een hoge beschikbaarheid te kunnen garanderen, worden hier alleen
componenten toegepast die ook onder extreme
omstandigheden betrouwbaar functioneren.
Beschikbare netwerkinfrastructuur
door PRP
Belangrijk is dat niet alleen de apparatuur, maar
ook de infrastructuur op het gebied van de communicatie daarop berekend is.
Huidige redundantie-oplossingen zijn in extreme situaties niet toereikend. Vaak is een interoperabele en daarmee toekomstzekere werking
van de installatie niet gegarandeerd. Hiervoor
zijn nieuwe technische oplossingen ontwikkeld,
die ook een interoperabele communicatie van
apparaten van verschillende producenten mogelijk maakt.
Het Parallel Redundancy Protocol (PRP) gestandardiseerd en IEC 61439 (deel 3) biedt voor het
eerst redundante datacommunicatie zonder
omschakeltijden en daarmee een zeer hoge
beschikbaarheid bij de overdracht van informatie. De PRP-netwerkredundantie is gebaseerd
Technologie
UPDATE 4|13
op twee onafhankelijke actieve wegen tussen
twee modulen. De zender gebruikt twee netwerkinterfaces, die beide tegelijkertijd dezelfde
informatie doorgeven. Onder normale omstandigheden is de methode dus gebaseerd op de
redundante overdracht van informatie via twee
onafhankelijke wegen. In de netwerktechniek
zijn dat twee fysiek gescheiden Ethernet-netwerken die de gegevens overdragen. In het eenvoudigste geval zijn dat twee switches.
Switches voor de energievoorziening
Phoenix Contact biedt een breed productenprogramma met switches
voor toepassing in de energievoorziening. Voor toepassingen onder
zeer ruwe omstandigheden zijn er varianten voor inbouw in zowel
19 inch-racks als in schakelkasten. Samen met het uitgebreide aanbod
aan toebehoren zoals Ethernet-kabels en connectoren voor koper- en
glasvezelkabels biedt Phoenix Contact de mogelijkheid tot het installeren van een robuuste Ethernet-infrastructuur voor een betrouwbaar
communicatienetwerk.
Het redundantiemoduul met het geïmplementeerde redundantieprotocol zorgt er daarbij
voor dat de ontvanger slechts één datapakket
ontvangt en het tweede afwijst. Als er maar één
pakket wordt ontvangen, weet de ontvanger dat
op de andere weg sprake is van een uitval.
Bij een overdrachtsprobleem in één van de netwerken blijft het andere redundante netwerk
de gegevens overdragen. Het netwerk bemerkt
echter de onderbreking en signaleert de toestand van het netwerk op de redundantiemodulen door middel van diagnose-led's, via het
meldcontact alsmede door middel van SNMPinformatie.
Harm Geurink
Product Manager Control & Industry Solutions
De robuuste switches zijn
bestand tegen magnetische storingsinvloeden en
extreme omstandigheden
in ruwe omgevingen
www.phoenixcontact.nl/update
netwerk A
X3
LINK/
ACT
X5
X7
LINK/
X ACT
PRP A
X1
X2
X3
SWITCH 4800E
LINK/
ACT
LINK/
ACT
X2
SFP
–
D
–
C
netwerk B
US1 B
FAIL
RED 2000E
X1
X1
PRP B
centrale besturing
US2 A
MODE
X3
X1
X3
LINK/
ACT
X5
25
X1
X5
X2
X6
26
X2
X6
US1
X3
US2
X4
X7
X9
X10
X11
X12
X13
X14
X15
X16
X17
X18
X19
X20
X21
X4
X22
X23
X24
27
28
X8
X2
X6
X25
X8
X26
X27
US1
X3
US2
X4
X28
X7
X6
X8
SWITCH 4800E
LINK/
ACT
LINK/
X ACT
26
X9
X10
X11
X12
X14
X13
X15
X16
X17
X18
X19
X20
X21
X22
X23
X24
27
28
X8
X4
SFP
25
X7
X2
station 1
X5
LINK/
ACT
X1
X25
station 2
X26
X27
X28
station 3
X1
X2
X1
X2
X1
PRP A
X8
X2
PRP B
X6
X7
PRP A
X4
X5
PRP B
X2
X3
PRP A
X1
PRP B
US2 US1 US2
Link/ 100 Link/ 100
ACT
ACT
X6
D
–
C
US1 B
US2 A
X1
X8
RED 2000E
X7
–
X2
X3
FAIL
MODE
X3
redundantiemoduul
–
D
X2
–
C
X3
US1 B
FAIL
US2 A
X1
MODE
X3
redundantiemoduul
eindapparaat (SAN*)
eindapparaten (SAN*)
*SAN = Single Attached Node
X1
X2
X3
–
D
–
C
US1 B
FAIL
RED 2000E
X4
X5
RED 2000E
X2
X3
SWITCH 1000E
switch
X1
US2 A
MODE
X3
redundantiemoduul
eindapparaat
(SAN*)
De redundante architectuur maakt in geval van
storing een omschakeling
zonder onderbreking van
de dataoverdracht
mogelijk
15
16
Technologie
UPDATE 1|14
Dankzij de hoge aansluitdichtheid biedt het modulaire
19 inch-verdelerveld een
ruimtebesparende oplossing
Duurzaam betekent communicatief
Intelligente aansluitoplossingen voor
decentrale energiewinning
Intelligente netwerkcommunicatie is de
doorslaggevende factor voor een geïntegreerd
energiesysteem op basis van duurzame energie.
Phoenix Contact biedt betrouwbare en innovatieve aansluitoplossingen voor de energietechniek volgens IEC 61850.
Het gebruik van duurzame energie is voorwaarde
voor de energierevolutie. Decentrale energiewinningsinstallaties zoals fotovoltaïsche installaties,
thermische zonne-energie-installaties, windturbines, waterkrachtcentrales en biogasinstallaties
krijgen daardoor een belangrijke rol.
Omdat deze energiebronnen niet allemaal voortdurend beschikbaar zijn, is een complex systeem
voor de belastingsregeling, het spanningsbehoud
in het distributienet en instandhouding van de
netstabiliteit het gevolg. Daarvoor is realtime
communicatie tussen energiewinningsinstallaties, -opslag, netmanagement en verbruikers
nodig.
Vereiste voor smart grid
De communicatie in deze smart grid is op basis
van Ethernet geregeld volgens het overdrachtsprotocol IEC 61850. Daarbij moeten de passieve
en actieve componenten ook voldoen aan hoge
eisen wat betreft elektromagnetische, elektrostatische en klimatologische omstandigheden.
In IEC 61850 zijn echter ook specifieke, objectgeoriënteerde protocol- en dataspecificaties
gedefinieerd.
Smart in koper en glasvezel
Bij de passieve componenten is de dataoverdracht voor de communicatie onderverdeeld in
systemen die op koper gebaseerd zijn en overdracht door middel van glasvezelkabels. Om op
het stationsbesturingsniveau toekomstzeker te
zijn, is de toepassing van oplossingen volgens de
standaard CAT6A (10 Gbit/s) geschikt:
Phoenix Contact biedt een op de vereisten afgestemd, productenprogramma met RJ45- en
x-gepolariseerde M12-connectoren aan, die een
eenvoudige confectionering ter plaatse mogelijk
maken. Dit om tijd te besparen en waarbij geen
speciaal gereedschap nodig is.
In geval van ruimtelijke nabijheid van storingsbronnen, bijvoorbeeld bij hoogspanning, en voor
hoge overdracht over grote afstanden, worden
meestal glasvezelkabels gebruikt. Die zijn ongevoelig voor elektromagnetische en -statische
storingen. Ook hiervoor biedt Phoenix Contact
oplossingen op basis van IP20 en IP65/67 met
snelaansluittechniek aan. Bovendien kan Phoenix
Contact in de eigen glasvezelconfectie klantspecifieke kabeloplossingen produceren.
Harm Geurink
Product Manager Control & Industry Solutions
phoenixcontact.nl/update
Nieuwe producten
UPDATE 1|14
Energiecentrale-coderingssysteem
Functiebouwsteenbibliotheek Energie
Slimme en efficiënte onderhoudsprocessen vragen
om visuele identificatietechnieken zoals barcodes of
QR-codes. Met zijn bijzondere printmethode voldoet
de Bluemark CLED-printer aan de eisen voor een energiecentrale-omgeving, hoge thermische, chemische en
mechanische belastingen. Door het grote assortiment
coderings- en toebehorenmateriaal worden van de
volledige schakelkastcodering tot en met de installatieen buiscodering alle coderingstaken vrijwel helemaal
afgedekt.
De bibliotheek voor PC Worx bevat voorgeprogrammeerde functiebouwstenen voor gangbare meetapparaten.
Daarmee kunnen meetwaarden, meldingen of gebeurtenissen in het laag- en middenspanningsnet comfortabel aan de centrale worden doorgegeven. Een fabrikantonafhankelijke communicatie en gestandaardiseerde
protocollen maken een betrouwbare datacommunicatie
met de netbeheerder mogelijk.
Compacte teststekersysteem
FAME is het innovatieve testsysteem voor alle meet- en
testtaken: een primeur in de netbeveiligingstechniek en
toe te passen in schakelinstallaties voor hoge en middelhoge spanningen. Het modulaire testsysteem wordt
op de wand van de schakelkast gemonteerd. Hierdoor
hoeft er voor het uitvoeringen van de meting niet in de
schakelkast te worden gewerkt. De testblokken en stekers zijn voorzien van push-in- of schroefaansluittechniek. Nu kunt u ook complexe schakelingen in één keer
testen. De gepatenteerde veiligheidsdraaigreep ondersteunt u daarbij.
phoenixcontact.nl/update
mGuard met interface voor 3G-mobiele
telecommunicatie
De nieuwe mGuard-modulen met geïntegreerde interface voor mobiele communicatie zijn een uitbreiding
op de huidige generatie van de mGuard-productfamilie.
Naast mobiele UMTS/HASPA-communicatienetwerken worden nu ook Amerikaanse mobiele CDMA-communicatienetwerken ondersteund.
Bovendien hebben de nieuwe mGuard-modulen een geïntegreerde 4-poorts switch. De
TC MGuard RS4000 3G VPN is
uitgevoerd als Managed Switch.
Alle modulen hebben een robuuste metalen behuizing en ondersteunen SD-geheugenkaarten als
verwisselbaar configuratiegeheugen voor een snelle inbedrijfstelling en eenvoudige vervanging
van modulen.
17
18
Actueel
UPDATE 1|14
Great Place to Work
Cito Benelux behoort tot de Best Workplaces 2014 Nederland
Een aantal medewerkers
van Cito Benelux
Op dinsdag 25 maart werd in ‘De Duif’ in Amsterdam bekend gemaakt dat Cito Benelux (samen
met Phoenix Contact, Rittal en EPLAN) zich ook
in 2014 een ‘Best Workplace’ mag noemen.
Cito Benelux behaalde de 4e plaats in de
categorie ’Large & Multinational companies’.
Een ‘Best Workplace’ is een bedrijf waar de werknemers hun leidinggevende (management)
vertrouwen, trots zijn op hun prestaties ( job) en
plezier beleven in hun werkomgeving (collega’s).
Net als bij de 3 voorgaande deelnames was ook
deze keer de score van 8.6 op de Trust Index©
zeer hoog. De Trust Index© meet de mate van
vertrouwen, trots en plezier binnen organisaties.
Uit onderzoek is gebleken dat dit dè drie factoren zijn die de prestaties van medewerkers op de
werkvloer beïnvloeden.
Cito Benelux is er trots op dat de medewerkers
zo tevreden zijn over hun werkgever. Dit is een
extra motivatie om samen verder te werken aan
een ‘Better Workplace’! Intelligente adviseur
Nieuwe app legt overspanningsbeveiliging uit
Phoenix Contact biedt nu een app aan over
overspanningsbeveiliging. Daarmee krijgen met
name elektro-installateurs een eenvoudig te bedienen, moderne tool waarmee ze klanten van
De nieuwe
overspanningsbeveiligingsapp voor smartphones
het nut van overspanningsbeveiliging kunnen
overtuigen.
De installateur kan samen met de klant in de
app een gezinswoning virtueel van overspanningsbeveiliging voorzien. Een animatie geeft aan
in welke omvang het gebouw beveiligd is. Alle
geselecteerde producten worden in beveiligingslijsten opgeslagen. Deze lijsten kunnen als adviesdocument naar de klant worden gestuurd of voor
een concrete offerte verder worden uitgewerkt.
Ook ondernemers en huiseigenaren kunnen van
de app profiteren. Wie de beveiliging van zijn gebouw wil uitbreiden, vindt in de app de passende
producten en kan de hiermee samengestelde beveiligingslijst naar zijn installateur versturen. De
app is beschikbaar voor de besturingssystemen
iOS voor de Apple iPhone en Android. Actueel
UPDATE 1|14
19
Onze nieuwe website is er!
Volg nu de online tour
Phoenix Contact heeft een nieuwe website geïntroduceerd. De vormgeving van de nieuwe site is
gebaseerd op de vele feedback die wij van onze
klanten kregen.
Op basis van deze voorstellen is nu een portaal
gecreëerd dat een betere ondersteuning biedt
bij uw werkzaamheden. U kunt nu eenvoudigere
navigatie, duidelijkere productcategorieën, een
intuïtieve manier van zoeken en persoonlijkere
inrichtingsmogelijkheden verwachten.
Uw voordelen:
• nauwkeurig controleren:
technische gegevens in uw productvergelijkingen bewaren
• gestructureerd werken:
speciale offerte-aanvragen versturen
• snel toegang tot uw persoonlijke productlijsten
• eenvoudig nazoeken:
opmerkingen met betrekking tot producten opslaan
• effectief te werk gaan:
verzamelde productinformatie downloaden
• transparante overzichten:
bij functionaliteiten zoals productlijsten, productvergelijking
en winkelmand voor aanvragen
phoenixcontact.nl/tour
Blijf op de hoogte
Meld u aan voor onze newsletter
Wij helpen u graag om succesvol te blijven. Laat u regelmatig informeren over producten,
oplossingen en evenementen met de newsletter van Phoenix Contact.
phoenixcontact.nl/newsletter
Ga nu online!
phoenixcontact.nl/update
Hier kunt u de UPDATE online
doorbladeren en doorklikken
voor meer productinformatie
en -video’s.
Redactie
Phoenix Contact B.V.
Marketing Communicatie
Elly Makkinga
Telefoon: (0316) 59 17 12
E-mail: [email protected]
Copyright © 2014 by Phoenix Contact
Alle rechten voorbehouden.
Slimmer en
efficiënter netwerken.
SMART GRID
Intelligente communicatieoplossingen
Intelligente communicatie-oplossingen
zijn de basis voor een efficiënt
optimaal werkend energienetwerk.
Voorwaarde is een transparante
communicatie tussen de vele energieopwekkers en -verbruikers.
Wij bieden u oplossingen voor de
opbouw van betrouwbare communicatiestructuren. Zowel voor nieuwe als
reeds bestaande netwerken. Vrijwel
alle communicatiemedia kunnen worden gebruikt – ook het internet.
Wenst u meer informatie?
Neem dan contact met ons op:
telefoonnr. (0316) 59 17 20 of
phoenixcontact.nl
© Phoenix Contact 2014

Download Report