Bijlage 14 Rapport gebiedsverkenning Achtse Molen

A
gemeente Eindhoven
Versie 20140522
Gebiedsverkenning
Maatschappelijk Vastgoed
Achtse Molen
(buurten Acht en Achtse Barrier)
April 2014
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
Colofon
Uitgave
Gemeente Eindhoven
Datum
April 2014
gemeente Eindhoven
A
gemeente Eindhoven
Inhoudsopgave
Colofon------------------------------------------------------------------------------------2
Inhoudsopgave -------------------------------------------------------------------------3
1
1.1
1.2
1.3
1.4
Inleiding ----------------------------------------------------------------------------------4
Inleiding gebiedsverkenningen ------------------------------------------------------4
Het gebied van deze verkenning: Achtse Molen ----------------------------------4
Leeswijzer---------------------------------------------------------------------------------4
Verantwoording -------------------------------------------------------------------------5
2
2.1.1
2.1.2
2.2
2.2.1
Gebiedsschets ---------------------------------------------------------------------------5
Achtse Barrier ----------------------------------------------------------------------------6
Kerkdorp Acht----------------------------------------------------------------------------7
Rol van de gemeente -------------------------------------------------------------------8
Rol van de gemeente in Achtse Molen ----------------------------------------------9
3
Bouwstenen voor Achtse Molen ----------------------------------------------------9
4
4.1
4.2
4.2.1
4.2.2
Gebiedsverkenning --------------------------------------------------------------------9
Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed---------------------- 10
Wat is er in Achtse Molen ------------------------------------------------------------ 11
Activiteiten ----------------------------------------------------------------------------- 11
Maatschappelijk vastgoed----------------------------------------------------------- 11
5
Constatering gemeente Eindhoven ---------------------------------------------- 15
6
6.1
6.2
Kansen en bedreigingen ------------------------------------------------------------ 15
Kansen ----------------------------------------------------------------------------------- 15
Bedreigingen --------------------------------------------------------------------------- 17
7
7.1
7.2
Proces: realiseren gebiedsvisie---------------------------------------------------- 17
Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? ------------------------------------ 17
Co-creëren in Achtse Molen --------------------------------------------------------- 17
8
Tot slot ---------------------------------------------------------------------------------- 18
9
Bijlagen --------------------------------------------------------------------------------- 18
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
1
Inleiding
1.1
Inleiding gebiedsverkenningen
De gemeente Eindhoven wil graag haar beleidsdoelstellingen realiseren op het
terrein van onderwijs, jeugd, cultuur, sport en welzijn. En op het gebied van
maatschappelijke activiteiten. De gemeente streeft daarom naar een optimale mix
van voorzieningen op gebiedsniveau door gemeentelijk maatschappelijk vastgoed
gericht in te zetten, in samenhang met het vastgoed van samenwerkingspartners.
Hiervoor is een actueel en volledig beeld nodig van de maatschappelijke activiteiten
die er in een gebied al zijn, de maatschappelijke activiteiten waaraan behoefte is en
de huisvesting van deze activiteiten. Deze gebiedsverkenningen dragen bij aan een
beter inzicht in de financiële als maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot het
(gemeentelijk) maatschappelijk vastgoed.
Alle sectoren die betrokken zijn bij de totstandkoming van deze gebiedsverkenning
hebben minder (financiële) middelen. Daarom wil de gemeente maatschappelijk
vastgoed zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten en afstemmen op de behoefte in
een gebied.
1.2
Het gebied van deze verkenning: Achtse Molen
Per wijk brengt de gemeente de maatschappelijke activiteiten (vraag) en het
maatschappelijk vastgoed (aanbod) in kaart. Hierbij worden ook sportactiviteiten
betrokken, omdat de gemeente de sportparticipatie wil verhogen om bij te dragen
aan het gezondheidsniveau. Deze verkenning gaat over de wijk Achtse Molen in het
stadsdeel Woensel Noord. We hebben de bij ons bekende gegevens verzameld en
waar mogelijk met elkaar verbonden. Deze informatie is vervolgens vertaald naar een
gemeentelijk beeld van het gebied en van de rol die de gemeente zou kunnen spelen
in de samenwerking met de externe partijen. Deze verkenning is een eerste aanzet.
1.3
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 leest u enkele kerngegevens over Achtse Molen. Ook gaat het
hoofdstuk in op de rol die de gemeente voor zichzelf ziet bij deze wijk. Hoofdstuk 3
gaat over de bouwstenen in Achtse Molen die kunnen dienen als uitgangspunt voor
de co-creatie. Vervolgens komt in hoofdstuk 4 het proces van de gebiedsverkenning
aan de orde: Welke informatie hebben we verzameld en hoe verhoudt die zich tot het
gemeentelijke beleid? De huidige situatie brengen we volledig in beeld. In hoofdstuk
5 leest u onze constateringen. Hoofdstuk 6 laat de kansen en bedreigingen van het
gebied zien. In hoofdstuk 7 leest u hoe we komen tot een gezamenlijke invulling van
de gewenste situatie.
4
gemeente Eindhoven
A
1.4
gemeente Eindhoven
Verantwoording
De gemeente nam het initiatief voor deze integrale gebiedsverkenning en
verzamelde eerst alle interne informatie over het gebied. De sectoren Grond en
Vastgoed, Gebiedsontwikkeling, Mens en Maatschappij, Sport en Bewegen en
Economie en Cultuur verzamelden de andere relevante gegevens. Daarna volgde een
toets van de interne gebiedsverkenning, met aanvullingen uit het gebied zelf.
Dit leidde tot een totaalbeeld van wat er is, wat er zou moeten zijn en hoe we met
elkaar kunnen zorgen dat het er komt. Daarbij is de gemeente slechts één van de
stakeholders in de stad naast samenwerkingspartners zoals wijk- en
bewonersorganisaties, besturen van VTA’s (vrijetijdsaccommodaties), SPIL-centra
(een alomvattend concept voor peuterwerk, kinderopvang, basisonderwijs en
jeugdgezondheidszorg), corporatiebesturen, school- en sportverenigingsbesturen en
welzijnspartners.
2
Gebiedsschets
Achtse Molen is een gebied in het stadsdeel Woensel-Noord. Het gebied ligt in het
noorden van Eindhoven en is het meest westelijke gebied van Woensel-Noord. Achtse
Molen grenst aan de wijken Aanschot, Erp en Halve Maan. In het noorden grenst de
wijk aan buurgemeenten Best en Son en Breugel en wordt daarvan gescheiden door
de snelweg A58.
Achtse Molen heeft 16,285 inwoners. Dit is ongeveer 7,5% van alle Eindhovenaren. In
de wijk staan 6.718 woningen.
Wat sportparticipatie en norm gezond bewegen betreft beweegt Achtse Molen zich
rond het gemiddelde in Eindhoven. De sportparticipatiegraad in Achtste Molen
bedraagt 70% tegenover 68% in geheel Eindhoven en wat gezondheidsnorm betreft
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
zegt 70% van de mensen uit de Achtste Molen dat zij die halen tegenover 72% in
Eindhoven als geheel.
Het gebied heeft twee winkelcentra, namelijk Ardèchelaan en het Biarritzplein,
Kenmerkend voor het gebied zijn de vele basisscholen (6x), twee middelbare scholen,
twee activiteitencentra (Dorpshuis Acht en VTA De Mortel), sporthal en een
jongerencentrum. Achtse Molen is een rustig woongebied met voldoende groen en
speelvoorzieningen.
In Achtse Molen wonen relatief veel mensen die gericht zijn op sociale banden en
verbondenheid. Zij zijn groepsgericht en extravert. Deze groep voelt zich erg
betrokken bij anderen in de wijk en is altijd bereid anderen te helpen en/of
activiteiten te organiseren. Ook zijn relatief veel inwoners, met name in Kerkdorp
Acht, gericht op prestaties en succes. Zij kenmerken zich door een onafhankelijke en
zakelijke houding.
De Boschdijk splitst de wijk in twee delen. Aan de westkant ligt Kerkdorp Acht en het
oostelijke gedeelte is de Achtse Barrier. Omdat beide buurten een eigen karakter en
identiteit hebben, introduceren we beide buurten apart.
2.1.1
Achtse Barrier
De Achtse Barrier werd gebouwd tussen 1978 en 1988 als zogenaamde
bloemkoolwijk, een hofjesstructuur met een binnenring en een groene long die
dwars door het gebied loopt. Achtse Barrier bestaat uit drie buurten: Gunterslaer,
Spaaihoef en Hoeven.
In Achtse Barrier-Hoeven was een klein deel actiegebied, namelijk Achtse Barrier
Noordoost. Onlangs besloot het college van burgemeester en wethouders om in 2014
deze status af te bouwen. In 2 jaar tijd zijn er zoveel resultaten geboekt, dat de buurt
nu op eigen kracht verder kan.
Onderwerp
% Achtse Barrier
% Eindhoven
0-19 jarigen
23,6%
20,6%
20-39 jarigen
22,9%
31,3%
40-69 jarigen
46,8%
36,5%
70 + jarigen
6,5%
11,4%
Autochtonen
79,2%
69,4%
Adres met 1 volwassene
23,6%
37,3%
Adres met 2 volwassenen
32,2%
28,3%
6
gemeente Eindhoven
A
gemeente Eindhoven
Adres met 2 volwassen met kinderen
33,6%
21,6%
Huurwoningen
26%
51%
Koopwoningen
74%
49%
Achtse Barrier heeft in verhouding meer jongeren dan het Eindhovense gemiddelde
en ook een groot percentage bewoners van middelbare leeftijd. Er zijn echter minder
(jong) volwassenen in de buurt dan elders in Eindhoven en ook het percentage
70+ers ligt lager. In Achtse Barrier wonen relatief veel autochtonen. Ook heeft Achte
Barrier in verhouding veel huishoudens met 2 volwassenen (met en zonder kinderen)
en minder huishoudens met 1 volwassene. Er staan in de buurt veel koopwoningen.
2.1.2
Kerkdorp Acht
Kerkdrop Acht is van oorsprong een dorpsgemeenschap en ook nu heeft het nog
volop karakteristieken van een dorp. Acht ligt op afstand van de stad zelf, gedraagt
zich als een dorp in de stad en heeft te maken met klein stedelijke problematiek.
Onderwerp
% Kerkdorp Acht
% Eindhoven
0-9 jarigen
6,9%
10,4%
10-19 jarigen
13,4%
10,2%
20-44 jarigen
21,5%
38,5%
45-69 jarigen
44,9%
29,3%
Autochtonen
86,8%
69,4%
Adres met 1 volwassene
21,3%
37,3%
Adres met 2 volwassenen zonder
kinderen
39,3%
28,3%
Adres met 2 volwassenen en kinderen
32,3%
21,6%
Huurwoningen
20%
51%
Koopwoningen
80%
48%
Acht heeft in verhouding een groot percentage bewoners van middelbare leeftijd en
ouder. In Acht wonen relatief veel autochtonen. Het percentage jong volwassenen is
lager dan gemiddeld en het aantal 45-69 jarigen is juist fors hoger. Kortom Acht
vergrijst en ontgroent. Ook heeft Acht in verhouding veel huishoudens met 2
volwassenen (met en zonder kinderen). Er staan in de buurt veel koopwoningen en de
buurt is grotendeels gebouwd tussen 1970 en 1999.
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
2.2
Rol van de gemeente
De rol van de overheid en dus ook van de gemeente Eindhoven verschuift van een
overheid die alles bepaalt (government) naar beleid dat wordt ontwikkeld in coalities
(governance). In governance staat de gebruiker centraal. In een coalitie kan de
gemeente verschillende rollen aannemen. Binnen coalities in het domein van
maatschappelijke voorzieningen onderscheidt Van Leent (2012) vier rollen voor de
gemeente.
Ze zijn geordend naar twee dimensies, te weten “hardware” (hoe actief stuurt de
gemeente op het vastgoed) en “software” (hoe actief stuurt de gemeente op
programma’s en subsidie).
Leidinggevende gemeente: deze vervult een actieve rol. Ze initieert, coördineert en
selecteert partijen waarmee ze samen wil werken. Ze kan de leidende rol zelf
ambiëren of kan deze opgelegd krijgen (burgers en maatschappelijke partners gaan
er vanuit dat gemeente deze rol oppakt) onder het motto “daar hebben we de
overheid toch voor?”.
Voorwaardenscheppende gemeente: staat haaks op de leidinggevende gemeente en
initieert en coördineert juist niet, maar laat ze over aan de bedrijven, instellingen en
particulieren. Ondersteunen kan de gemeente hierin wel. ‘Slapende’ initiatieven en
ambities worden losgemaakt en waar mogelijk met elkaar verbonden.
Accommoderende gemeente: hier ontstaat de overeenkomst met de openbare
ruimte. De gemeente zoekt binnen iedere wijk naar aantrekkelijke plekken waar
burgers, instellingen en bedrijven elkaar kunnen treffen voor uiteenlopende
8
gemeente Eindhoven
A
gemeente Eindhoven
activiteiten. Ze laat de verantwoordelijkheid voor activiteiten en programma’s bij de
partijen zelf.
Programmerende gemeente: deze staat tegenover de accommoderende gemeente en
concentreert zich op programma’s en activiteiten. Instrument hiervoor is
bijvoorbeeld de subsidieverordening, waarmee de gemeente de meest geschikte
partij selecteert en afspraken maakt om haar maatschappelijke doelen te bereiken.
2.2.1
Rol van de gemeente in Achtse Molen
Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar
partners in het gebied. Achtse Barrier is een wijk met betrokken inwoners die in staat
zijn om zelf activiteiten te organiseren. De gemeente past een accommoderende rol.
Het initiatief voor acties ligt bij de bewoners en partners in de stad.
3
Bouwstenen voor Achtse Molen
De gemeente heeft op verschillende onderwerpen beleid voor de stad. De gemeente
wil dit beleid op een goede wijze vertaald krijgen in de wijk. Hoe zorg je voor een
goede uitvoering van het beleid in de wijk Achtse Molen? De hiervoor gegeven
gebiedsschets dient daarbij als uitgangspunt, samen met een overzicht van wat er al
in de wijk aanwezig is en wat er nog ontbreekt (hoofdstuk 4).
-
-
4
De gemeente wil een netwerk van ontmoetingsplaatsen voor sociaalmaatschappelijke activiteiten over de hele stad. Dit betekent niet dat er
automatisch in elke buurt een ontmoetingsplaats moet zijn.
De gemeente wil de sportparticipatie verhogen en zo ook bijdragen aan het
gezondheidsniveau in de wijk.
De gemeente nodigt sportverenigingen uit om, in het verlengde van hun
kernactiviteiten, de maatschappelijke focus nog verder te verbreden naar en voor
hun (directe) omgeving. Het komend jaar beginnen we met die
sportverenigingen die zélf aangeven daaraan toe te zijn om het vervolgens op
langere termijn (vraaggericht) uit te breiden naar alle sportverenigingen
Gebiedsverkenning
De gemeente heeft veel informatie over gebieden, wijken en buurten, deze gegevens
zijn echter over de hele organisatie verspreid. De eerste stap is dus om beschikbare
informatie uit de organisatie op te halen en deze te bundelen. Vervolgens wordt
beoordeeld of de informatie actueel en compleet is.
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
4.1
Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk
vastgoed
Per gebied brengen we activiteiten in kaart en welk maatschappelijk vastgoed in het
gebied zit. De gemeente onderscheidt 5 type activiteiten. Elke activiteit draagt bij aan
een of meerdere gemeentelijke doelstellingen:
1 sociaal-maatschappelijke activiteiten: gericht op meedoen en participeren
2 sportactiviteiten: bevorderen van sport en bewegen
3 economische activiteiten (niet meegenomen in deze verkenningen, hebben geen
rol in maatschappelijk vastgoed)
4 culturele activiteiten: dragen bij aan culturele participatie en educatie van
bewoners
5 leefbaarheidsactiviteiten: behouden en verbeteren van de leefbaarheid in een
gebied
NB. Ondernemers welke commerciële doelstellingen nastreven en hun activiteiten
hierop afstemmen, ook al zijn deze op sociaal-maatschappelijk gebied (zorg- en
kinderopvang), komen in eerste instantie niet in aanmerking voor huisvesting in
gemeentelijke (maatschappelijke) accommodatie en worden daarom verwezen naar
de vrije markt.
Voordat we tot de inventarisatie overgaan is het goed om ook het begrip
maatschappelijk vastgoed duidelijk te definiëren:
Maatschappelijk vastgoed is verwant aan het begrip publiek vastgoed. Deze termen
komen vaak in het spraakgebruik met elkaar overeen, maar hebben nader beschouwd
in de kern een verschillende betekenis.
Van Leent (2012) geeft aan dat onder het begrip publiek vastgoed het vastgoed met
een publieksfunctie moet worden verstaan. De financiering met betrekking tot het
vastgoed speelt hierbij eveneens een belangrijke rol om de scheiding tussen publiek
en maatschappelijk vastgoed te duiden. Publiek vastgoed (zoals een bakkerij) wordt
‘particulier’ gefinancierd, terwijl maatschappelijk vastgoed (zoals scholen) via
collectieve middelen wordt gefinancierd.
Uiteindelijk is de definitie die door Van Leent (2012) gegeven kan worden aan het
begrip maatschappelijk vastgoed “het vastgoed dat nodig is om collectief
gedefinieerde doelen te realiseren. Dat vastgoed kan een publieksfunctie hebben,
zoals bij een school, maar kan ook privaat van aard zijn, zoals bij sociale
woningbouw”.
Daarmee is de definitie primair een beleidsmatig en bestuurskundig vraagstuk,
waarbij de verhouding tussen de in te zetten middelen en de te realiseren effecten zo
goed mogelijk afgestemd moet worden.
10
gemeente Eindhoven
A
gemeente Eindhoven
4.2
Wat is er in Achtse Molen
4.2.1
Activiteiten
In Achtse Molen zijn veel uiteenlopende sociaal-maatschappelijke activiteiten
geïnventariseerd. Per activiteit bracht de gemeente in kaart of deze buurt-/wijk-,
gebieds-, stedelijk of regionaal/landelijk georiënteerd is.
4.2.2
Maatschappelijk vastgoed
De wijk heeft verschillende ontmoetingsplekken. U vindt deze terug op de
ontmoetingskaart Achtse Molen.
Fig. Ontmoetingskaart Achtse Molen, maatschappelijk vastgoedeigendommen gemeente Eindhoven
Eigendom gemeente
Een deel van de activiteiten vindt plaats/heeft plaatsgevonden in het
maatschappelijk vastgoed van de gemeente Eindhoven.
Adres
Amstelstraat
Bordeauxlaan 139
Lekstraat 4
Normandielaan 48
Savoiepad 14
Savoiepad 14
Accommodatie
Kleedruimte VVAE
Gymzaal
Dorpshuis Acht
VTA De Wiek
VTA De Mortel
Sporthal De Mortel
BVO m2
Ca. 235 m2
Ca. 480 m2
Ca. 566 m2
Ca. 326 m2
Ca. 1.130 m2
Ca. 2.810 m2
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
Kerkdorp Acht
Dorpshuis Acht, Lekstraat 4
In een dorp, en zo wordt Kerkdorp Acht door haar bewoners gezien, hoort een
Dorpshuis. Een centrale plek om elkaar te ontmoeten, te discussiëren en samen
activiteiten te organiseren. Het buurtgerichte zie je heel duidelijk terug in de
activiteiten en organisaties die gebruik maken van het Dorpshuis, zoals
belangenverenigingen en -commissies, muziekverenigingen, biljartverenigingen,
hobbyclub enz. Alle activiteiten en organisaties zijn wijk- of buurtgericht en zijn
voornamelijk gericht op ontmoeten, ontspannen, belangenbehartiging en cultuur.
Daarnaast zit bewonersorganisatie Dorpsraad Acht in het Dorpshuis.
Er zijn op dit moment geen gegevens over de programmering en bezetting. Er is dus
ook geen inzicht of er ruimte of juist gebrek aan ruimte is in het Dorpshuis.
Achtse Barrier
VTA De Mortel, Savoiepad 14
Voor de Achtse Barrier is VTA De Mortel dé ontmoetingsplek in de wijk. De VTA biedt
dan ook met name onderdak aan een gevarieerd programma van wijk- en
buurtgerichte activiteiten. In de VTA zitten verschillende bewoners- en
belangenverenigingen, muziekgezelschappen, hobbyclubs enz. Ook het
leefbaarheidsteam, de overkoepelende bewonersorganisatie, heeft er zijn zetel. VTA
De Mortel heeft met 6 ruimtes (waarvan één met biljart en bar) veel faciliteiten voor
wijkactiviteiten, vergaderingen of grote bijeenkomsten. Er komen per week ongeveer
750 bezoekers en de gemiddelde bezettingsgraad is 48%. Elke maand zijn er
ongeveer 160 activiteiten in het wijkcentrum. Hiervan is 75% wijkgericht en 25%
bovenwijks. 33% van de activiteiten heeft een commerciële inslag en 67% van de
activiteiten heeft een sociaal karakter.
VTA De Mortel is onderdeel van een groter geheel met jongerencentrum, opslag OKA
(open kinderactiviteiten) en sporthal.
Het jongerencentrum zorgt ervoor dat jongeren terecht kunnen op een eigen plek
waar zij binnen vastgestelde kaders hun leeftijdsgenoten kunnen ontmoeten.
Jongeren hebben zo hun eigen plek in de wijk.
Nadat het filiaal van de Bibliotheek Eindhoven aan de Ardèchelaan per 1 april 2014
sloot, is er een burgerbibliotheek gestart in De Mortel.
Scholen en Spilcentra
Het gebied telt zes basisscholen waarvan vijf basisscholen in de Achtse Barrier en één
school in Acht. Er zijn ook twee scholen voor voortgezet onderwijs. De gemeente
werkt aan een integraal huisvestingsplan (IHP) voor primair onderwijs. Basisschool de
Vierring in de Achtse Barrier gaat per zomervakantie 2014 fuseren met basisschool de
Klapwiek in de Achtse Barrier. Er komt op korte termijn een voorstel in het IHP PO in
de bezetting van deze diverse schoolgebouwen in de Achtse Barrier, als onderdeel
van de Achtse Molen. Basisschool St. Antonius Abt is een stabiele school, gelegen in
het eigen voedingsgebied Acht; geen bijzonderheden.
De aula’s van basisschool De Klapwiek en het Stedelijk College worden ingezet voor
medegebruik (bijv. grotere buurtgerichte bijeenkomsten en activiteiten). In 2014
verhuist het Stedelijk College naar het buiten de wijk gelegens SEN en daarmee
12
gemeente Eindhoven
A
gemeente Eindhoven
verdwijnt de vestiging van het Stedelijk College uit de wijk. Er is een locatiebesluit
genomen ten behoeve van vervangende huisvesting voor de scholen de Korenaer en
de Rungraaf aan de Avignonlaan 11 (IHP VO en SO). Het gebouw aan de Avignonlaan
11 zal daarvoor getransformeerd worden en is de locatie geschikt met andere
zorgpartners. Het aangehuurde pand Avignonlaan 2 wordt per 1 augustus 2014
opgezegd als gevolg van de verhuizing van het Stedelijk College naar het SEN.
Veel schoolgebouwen in het gebied zijn eigendom van schoolbesturen:
Adres
Avignonlaan 1
Avignonlaan 11
Avignonlaan 2
Calaislaan 1
Fransebaan 237
Maasstraat 105
Mainelaan 114
Mainelaan 114
Marseillelaan 100A
Normandielaan 50
Heraultlaan 4
Accommodatie
Lyceum Bisschop Bekkerscollege
Stedelijk College Eindhoven
Stedelijk College Eindhoven (dependance;
aangehuurd)
Jenaplanschool De Viering
Basisschool Klimwijs
SKPO Basisschool Antonius Abt
Basisschool "Onder de Wieken"; units
Basisschool "Onder de Wieken"
Salto basisschool "De Klapwiek"
Gunterslaer
Gedeeltelijke leegstand / huur Korein
BVO m2
Ca. 8.167 m2
Ca. 14.061 m2
Ca. 2.722 m2
Ca. 1.678 m2
Ca 1.641 m2
Ca. 2.096 m2
Ca. 140 m2
Ca. 1.142 m2
Ca. 2.074 m2
Ca. 1.548 m2
Ca. 1.089 m2
Sportaccommodaties
Wijksporthal Achtse Barrier
Lumens exploiteert de sportkantine van wijksporthal Achtse Barrier De
sporthalkantine is geopend bij bezetting (en –voor aanvang en na sport) van de
sporthal. De kantine is dezelfde als de bar behorende bij VTA de Mortel. De
buurtactiviteiten vinden hier dus plaats terwijl tegelijkertijd deze voorziening ook
facilliteert als horecagelegenheid bij de sport. De Sporthal en de VTA kunnen elkaar
versterken, door meer samen op te trekken in bijv. beheer.
Deze sporthal wordt overdag zeer intensief gebruikt voor bewegingsonderwijs en ’s
avonds voor breedteport.
Wijksporthal Lyceum Bisschop Bekkers
Hiervan is in eigendomsverhouding 40% van onderwijs (OMO) en 60% gemeente
Eindhoven. Waarbij de gemeente de avond/weekendexploitatie voor haar rekening
neemt en onderwijs de dagexploitatie (ma t/m vrijdag tot 17.30 uur). Op basis van
deze verhouding wordt jaarlijks de exploitatie met elkaar afgerekend.
De bezetting is (aanzienlijk) gedaald de afgelopen jaren. Mede vanwege de komst van
Fontys sporthogeschool zijn er stedelijke activiteiten uit LBB verplaatst naar de
nieuwe sporthal in Fontys gebouw (Genneper parken). Er worden ook minder dan
gemiddeld evenementen georganiseerd, aangezien de ligging van de sporthal en de
horeca-gelegenheid daarbij minder geschikt wordt bevonden voor speciale
activiteiten/evenementen (industrie/terrein, geen buiten mogelijkheid).
De sporthal is 32,95% kostendekkend.
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
Ontwikkelingen
Er is sprake van een fusie van twee scholen, de Vierring en de Klapwiek, wat ook
consequenties kan hebben op de capaciteitsvraag/aanpassing van de
sportvoorziening. Het is nog onduidelijk welke ontwikkeling dit geeft op de
sportvoorziening. Gezien de komst van het nieuwe schoolgebouw op Sportcomplex
Eindhoven Noord, Oude Bosschebaan (Stedelijk College), waar inpandig een sporthal
en een gymzaal gebouwd is, kan het zo zijn dat dit merkbaar wordt in de bezetting
van de bezetting sporthal Lyceum Bisschop Bekkers. De Sporthal en het
gymnastieklokaal van het Stedelijk College neemt de gemeente vanaf schooljaar
2014/2015 mee in haar gemeentelijke planning om zo de sportprogrammering zoveel
mogelijk via één kanaal aan te bieden.
Gymlokaal Bordeauxlaan 139 (gemeente)
Met dit gymlokaal wordt de wettelijke taak van bewegingsonderwijs gefaciliteerd.
Daarnaast wordt de gymzaal ingezet voor breedtesport. De gymzaal kent een
gevarieerd programma, met een hoge maatschappelijke waarde en een praktisch
volledig kostendekkend financieel rendement (96%). Er is nog ruimte op
vrijdagavond voor programmering. De Bordeauxlaan is recentelijk geheel
gerenoveerd, sanitair, akoestiek, betegeling kleedaccommodaties, schilderwerk
(2009).
Sportpark Leeuwenkuil
Dit kleine sportpark beschikt over 2 voetbalvelden en een oefenveld. Een vaste
gebruiker van dit park is de voetbalvereniging Acht. Er vindt bijna of geen incidenteel
gebruik plaats.
Maatschappelijk vastgoed derden
De gemeente is niet de enige partij die maatschappelijk vastgoed in de stad bezit.
Voor zover de gemeente de informatie heeft over het maatschappelijk vastgoed van
derden is dit opgenomen in de ontmoetingskaart. In de co-creatie met de partners in
de stad is een van de eerste stappen het overzicht aanvullen en actualiseren.
Achtse Barrier
Woonzorgcentrum Cantershoef, Marnestraat 2
Cantershoef is eigendom van stichting Wooninc en biedt zelfstandig wonen voor
ouderen. Hier worden activiteiten voor ouderen uit de wijk georganiseerd, zoals:
biljarten, sjoelen, kaarten, kienen, frietuurtje en diverse seizoensgebonden
activiteiten. VTA De Mortel en Cantershoef hebben onderling afspraken gemaakt over
de programmering.
14
gemeente Eindhoven
A
5
gemeente Eindhoven
Constatering gemeente Eindhoven
Op basis van de kennis over de wijk, de geformuleerde bouwstenen, de inventarisatie
van de activiteiten, het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed en de rol die de
gemeente voor zichzelf in het gebied ziet, komt de gemeente tot de volgende
propositie:
-
-
6
De Boschdijk splitst de wijk in twee delen. Aan de westkant ligt Kerkdorp Acht en
het oostelijke gedeelte is de Achtse Barrier. Daarom vindt de gemeente dat er
aan beide kanten van de Boschdijk ontmoetingsvoorzieningen moeten zijn. Voor
Kerkdorp Acht is dat Dorpshuis Acht en in Achtse Molen voorziet VTA De Mortel
hierin. Daarnaast zijn er aparte ontmoetingsmogelijkheden voor jongeren en
ouderen in Achtse Barrier. Daarnaast zijn er voldoende ander plaatsen in Achtse
Molenwaar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en kunnen deelnemen aan
activiteiten. Het is verstandig om in samenspraak met onze maatschappelijke
partners te kijken hoe deze ontmoetingsplaatsen ingezet en geprogrammeerd
zijn. Daarnaast halen wij de wensen en ontwikkelingen van onze
maatschappelijke partners op om samen te beoordelen of de huidige panden
efficiënter of anders geprogrammeerd kunnen worden in het belang van de
buurt. Als vanuit deze zoektocht maatschappelijk vastgoed van derden en/of de
gemeente Eindhoven vrijvalt, is het aan de desbetreffende partij hoe hier verder
mee om te gaan.
De sportzalen/gymzalen in het gebied worden goed tot redelijk goed gebruikt.
De sportaccommodaties hebben voldoende bestaansrecht binnen Achtse Molen.
Zij worden optimaal benut en de activiteiten die plaatsvinden dragen alle bij aan
de doelstellingen die wij als stad (en als sportsector hebben). Een groot aantal
activiteiten dragen bij aan meerdere doelstellingen. De gemeente blijft hier
inzetten op het verhogen van de sportparticipatie.
Kansen en bedreigingen
De gemeente ziet kansen, en ook bedreigingen voor het gebied. Met haar partners in
de stad wil zij alle kansen en bedreigingen aanvullend onderzoeken en gezamenlijk
bepalen welke kansen gegrepen dienen te worden en hoe bedreigingen afgewenteld
kunnen worden.
6.1
Kansen
Achtse Molen
- Optimalisatie in programmering en efficiënter ruimtegebruik zorgt voor beter te
exploiteren objecten en op deze manier kan elders ruimte worden vrijgespeeld,
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
-
-
-
waardoor panden vrij van huur en gebruik aangeboden kunnen worden aan de
markt (verkoop, structurele verhuur tegen kostprijsdekkende huur, etc.).
Achtse Molen is een gebied zonder prioritaire status. Er is weinig budget voor
activiteiten, ook vanuit partners in de stad. Daarom is het belangrijk om de
krachten te bundelen en te kijken wat er wel mogelijk is.
Veel activiteiten worden geheel op eigen kracht door bewoners zonder verdere
ondersteuning georganiseerd. Er is een breed scala aan activiteiten, waarbij veel
vrijwilligers betrokken zijn.
Vrijwilligers zijn goed georganiseerd. Het leefbaarheidsteam Achtse Barrier en
bewonersorganisatie Dorpsraad Acht draaiencompleet op vrijwilligers.
Acht
- In 2010 stelden bewoners, verenigd in Groep 68, de visie “Woongebied Acht” op.
Hierin zijn acties en ontwikkelingen benoemd. Samen met de gemeente
Eindhoven moet worden gekeken welke acties en ontwikkelingen haalbaar zijn.
- Het dorpse karakter van Acht draagt bij aan de leefbaarheid van dit gebied
Bewoners willen dat dit behouden blijft en wordt versterkt.
Achtse Barrier
- De samenwerking tussen Wijksporthal Achtse Barrier en VTA De Mortel verder
uitbreiden en versterken. De sporthal en de VTA maken gebruik van dezelfde
café/horecafaciliteiten. Hiervoor is een verdeelsleutel gemaakt voor de
exploitatie, deze i gebaseerd op een regulier gebruik van de kantine. Ook de
verhuur aan het jongerencentrum beïnvloedt de exploitatie sterk. Het
gezamenlijk optrekken van partijen in bijvoorbeeld het beheer kan een positieve
bijdrage leveren in de kostenbesparing.
- VTA De Mortel heeft een bezetting van 48%. Lumens is bezig met het versterken
van de positie van VTA de Mortel met het organiseren van zelfbestuur en
aantrekken nieuwe initiatieven van buurtbewoners rond de programmering.
- Lumens Groep is de exploitant van VTA De Mortel en streeft er naar om de
exploitatieverantwoordelijkheid over te dragen aan de burgers zelf. Om dat vorm
te geven is een Gebruikersraad in het leven geroepen.
- Achtse Barrier in beweging. Bewoners worden via dit project gestimuleerd tot
bewegen, kennis over sport te vergroten, elkaar te ontmoeten en een actieve
bijdrage aan de buurt te leveren en zo de bewonersparticipatie vergroten.
- De overlast van jongeren is in de Achtse Barrier relatief erg groot. Het
jongerencentrum draagt bij aan het beperken en voorkomen van overlast.
- Er liggen kansen en mogelijkheden om de relaties tussen de verschillende
voorzieningen en partners in het gebied te versterken. Er is een programmatisch
overleg gestart tussen De Mortel, Cantershoef, Sportbedrijf De Karpen en een
vertegenwoordiger Primair onderwijs / Spilcentra, zodat meer afstemming kan
worden bereikt en de programma’s complementair aan elkaar worden. Ook het
prijsbeleid is onderwerp van gesprek.
16
gemeente Eindhoven
A
6.2
-
-
-
7
gemeente Eindhoven
Bedreigingen
Er zijn weinig voorzieningen in de openbare ruimte voor oudere jeugd.
Activiteiten in de Avignonlaan 11 (VMBO Stedelijk College) moeten op korte
termijn verhuizen, vanwege verhuizing VMBO Stedelijk College Eindhoven naar
Sportpark Eindhoven Noord. Een huisvestingsverzoek van Seniorweb is inmiddels
binnengekomen binnen het PBMV en betreft een activiteit op stadsniveau. Dit zal
mogelijk ook gelden voor de zanggroep wat een activiteit is op stadsdeelnivea.
Zonder duidelijke uitgangspunten krijgen partners verkeerde verwachtingen
over wat er mogelijk is en hun eigen rol. Partners willen duidelijke
uitgangspunten en uitspraken: Wat wil de gemeente doen met het leegstaande
maatschappelijke vastgoed: verkopen, tenzij…! Is dit onduidelijk dan gaat hier
veel verloren energie inzitten.
Kerkdorp Acht vergrijst en daarbij ontgroent Acht ook nog;
Proces: realiseren gebiedsvisie
Niet langer bepaalt de overheid het maatschappelijk perspectief, maar de burger met
zijn vraag. En voor de gebiedsverkenning is dat de burger met een behoefte aan
sociaal-maatschappelijke, culturele, sportieve en educatieve activiteiten. Waren
sporten, spelen, onderwijs, vrijetijdsbesteding, zorg voor ouderen en
jeugdbegeleiding voorheen gescheiden werelden, nu wordt er ‘gebiedsgericht
geprogrammeerd’. Bij gebiedsgericht programmeren wordt per buurt of wijk
bekeken hoe sport-, beweeg- en Vrijetijdsaccommodaties passen in het totale wijk- of
buurtconcept. Daarbij is de gemeente slechts één van de spelers in het veld. Dat
betekent dat zij niet alleen de visie op de stad en het gebied kan en wil bepalen.
Daarom zoekt zij de samenwerking met de bewoners en de partners in de stad.
7.1
Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat?
Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben
op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product.
Kenmerken van co-creatie zijn dialoog, 'common ground', enthousiasme, daadkracht
en focus op resultaat. Voorwaarden voor succesvolle co-creatie zijn gelijkwaardigheid
van de deelnemers, wederkerigheid, openheid en vertrouwen.
Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar
partners in het gebied.
7.2
Co-creëren in Achtse Molen
Doel van de co-creatie is om te komen tot gezamenlijk en gedragen beeld van het
gebied en wat we met elkaar in het gebied willen, hoe we daar invulling aan geven,
wanneer we dat doen en wie dat doet.
april 2013
Gebiedsverkenning
Achtse Molen -
Er is een inspanningsverplichting om met elkaar het beste voor de wijk te doen. Dat
betekent dat zowel de partners als gemeente hun verantwoordelijkheid nemen om
hier invulling aan te geven. Niet langer is het de gemeente die alleen bepaalt en doet.
De gemeente heeft daarom voor zichzelf in kaart gebracht hoe zij de wijk ziet, welke
activiteiten er zijn en of deze activiteiten bijdragen aan de beleidsdoelstellingen, wat
het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed hier is en met welk maatschappelijk
vastgoed zij kan deelnemen aan de volgende stap, de co-creatie.
De gemeente vraagt haar partners in de eerste co-creatiestap om hetzelfde te doen
voor hun vastgoed en ook om het overzicht met activiteiten compleet te maken.
Zodat er een totaaloverzicht komt van wat er op dit moment in de wijk aan
activiteiten en maatschappelijk vastgoed is.
Het beeld van de huidige situatie is de basis van het co-creatieproces. Van hieruit
werken we gezamenlijk aan de toekomst voor de wijk. Wat gaat er goed, wat kan
beter? Waar liggen kansen en belemmeringen? Wat kan nu en wat kan later?
8
-
-
-
9
1
2
Tot slot
Deze verkenning is een momentopname. Wil dit instrument haar toegevoegde
waarde voor de stad en de gemeente Eindhoven behouden, dan dient de
gebiedsverkenning een structurele plaats in de beleidsontwikkeling te krijgen;
Verschillende beleidsterreinen zijn op stedelijk niveau ingestoken, waarbij
gekeken wordt naar de inhoud en niet naar gebied of buurt en wijk. Voor een
goede gebiedsgerichte aanpak is een heldere vertaling van stedelijk beleid naar
gebiedsgericht beleid een must.
De verbanden tussen parallel lopende verschillende ontwikkelingen moet
worden georganiseerd en geborgd: Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP),
drie decentralisaties (jeugdzorg/AWBZ/WMO), bibliotheek, WIJeindoven (scope:
valt buiten de opdracht van de gebiedsverkenningen, maar heeft wel effect op
activiteiten, vastgoed en partners in de stad)
Bijlagen
Buurt in cijfers: Achtse Molen;
Leefstijlen in Eindhoven;
18
gemeente Eindhoven