Lekker, een korte narcose uit een ballonnetje

Lekker,een korte narcose
uiteen ballonnetje
Reportage Drugs Het gebruik van lachgas als partydrug neemt toe. Het risico lijkt gering,
„al weten we nog te weinig over de effecten van recreatief gebruik”.
AMSTERDAM. „Het is alsof je ziel even om-
hoog getrokken wordt.” Nick (23) zit samen met vriend Maikel (22) op het bevrijdingsfestival in het Amsterdamse Westerpark. Om hen heen liggen lege ballonnetjes en zilvergrijze ampullen. Lachgas.
„Ik voel een soort verlichting als ik gebruik”, zegt Maikel. „Alles vertraagt even.”
Een paar meter verder klinkt een sissend geluid. Een groepje tieners inhaleert
het gas vanuit de ballon. Met rode hoofden
vallen ze tegen elkaar aan. Na een minuutje komen ze weer bij.
Lachgas is populair. Op bijna elk festival
wordt lachgas verkocht en gebruikt. Na
Koningsdag lagen de Amsterdamse straten
vol met grijze slagroomampullen. Het
middel wordt steeds vaker gezien op verjaardagfeestjes of afterparty’s en op internet verschijnen advertenties over lachgaskoeriers: „Een belletje en we leveren aan
huis, tunnels, parken, bruggen noem
maar op.”
Narcosemiddel
De lachgastrend was een van de belangrijkste signaleringen uit De Antenne van
vorig jaar, een jaarlijks onderzoek naar
drugsgebruik in Amsterdam van het Bonger Instituut voor criminologie, in samenwerking met Jellinek verslavingszorg. 14
procent van de jongeren heeft ooit lachgas
gebruikt. Voor xtc, een andere populaire
drug, is dat 12 procent.
Ook in de Global Drug Survey, een wereldwijd, maar niet representatief onderzoek onder 80.000 drugsgebruikers dat
vorige maand uitkwam, staat lachgas
hoog: een kwart van de Nederlandse deelnemers aan het onderzoek gebruikt het.
Alleen xtc en cannabis zijn populairder.
Lachgas is een narcosemiddel dat in ziekenhuizen wordt gebruikt bij operaties.
Een zelfde soort gas zit ook in patronen
voor professionele slagroomspuiten.
Lachgasgebruikers spuiten het gas van de
patronen in een ballon en ademen dat vervolgens in. Wat volgt is een roes van een
paar minuten waarbij de waarneming en
het geluid vervormt. Sommige gebruikers
moeten ook echt lachen van het gas of vallen om.
„We zien het sinds 2012 vooral op festivals en feestjes”, zegt drugsonderzoeker
Ton Nabben van het Bonger Instituut. Het
wordt veel naast andere middelen gebruikt. „Het is niet de belangrijkste drug,
meer een middeltje ter verhoging van de
feestvreugde.”
Nabben ziet parallellen met de jaren negentig: de hoogtijdagen van lachgasgebruik. Organisatoren van undergroundhousefeesten huurden tanks om het publiek van gas te voorzien. „Er werden hele
acts om het gebruik heen gemaakt”, zegt
Nabben. „Meiden in lakleren verpleegsterspakjes die feestgangers een dosis
lachgas toedienden.” Het gebruik nam af
na strenger optreden van de politie. „Die
tanks zie je nu veel minder”, zegt Nabben.
„Nu zijn het vooral particulieren met een
slagroomspuit en gaspatronen.”
De gaspatronen zijn makkelijk verkrijgbaar via internet en groothandels of winkels als Blokker. Een doos met vijftig ampullen kost zo’n tien euro. De gevulde ballonnen worden verkocht voor twee of drie
euro per stuk. Dat is verboden volgens de
Geneesmiddelenwet, maar niet alle verkopers weten dat.
„Het is onschuldig. Net als een sixpack
bier doorverkopen als je zelf naar huis
gaat”, zegt een lachgasverkoper in het
Westerpark. Hij heeft met een groepje
vrienden twee slagroomspuiten. Tussen
hen in ligt een plastic tas met patronen.
„We doen het niet echt voor de winst”, vertellen ze. „Het leek ons leuk eens te proberen. Het haalt wel de sfeer uit je eigen festival. We zijn er de hele tijd mee bezig.”
Waarom lachgas de laatste jaren weer
populair is, vindt Nabben moeilijk te verklaren. „In de huidige uitgaanscultuur
wordt sowieso stevig gebruikt”, zegt hij.
„We hebben te maken met een feestgeneratie die durft te experimenteren met drugs.”
„Veel mensen zien lachgas niet echt als
een drug”, zegt Floor van Bakkum, woordvoerder en preventiewerker bij Jellinek
verslavingszorg. Dat komt doordat het
makkelijk verkrijgbaar is en de manier van
gebruiken geen associaties met drugs opwekt, denkt zij.
Af en toe een ballonnetje lijkt ook niet
heel gevaarlijk, zegt Van Bakkum. „Al weten we nog te weinig over de effecten van
CIJFERS
Een ballon
met lachgas
kost 3 euro
14
procent van de Amsterdamse drugsgebruikers gebruikt
wel eens lachgas.
12
procent van de Amsterdamse drugsgebruikers neemt wel
eens xtc. Xtc en cannabis zijnpopulairder dan lachgas.
10
euro kost een doos
van vijftig slagroompatronen ongeveer.
3
euro kosten de
lachgasballonnen
ongeveer.
2012
In 20 12 werd lachgas weer erg populair. Een eerder
hoogtepunt was in
de jaren 90 .
recreatief gebruik van lachgas.” Wel waarschuwt Van Bakkum voor bevriezing: directe inademing van het gas vanuit de tank
of slagroomspuit kan de longen, luchtwegen, stembanden en lippen bevriezen.
„We adviseren gebruikers altijd van te voren te gaan liggen. Dan is de kans op letsel
door omvallen minder groot.”
Van Bakkum denkt dat het middel niet
echt verslavend werkt. „Er zitten bij Jellinek geen mensen in behandeling voor een
lachgasverslaving. We zien wel dat gebruikers op het moment zelf slecht kunnen
stoppen. Ze willen in die roes blijven.”
Langdurige blootstelling aan lachgas
kan wel schadelijk zijn. „Lachgas inactiveert de vitamine B12 in het lichaam. Deze
vitamine is belangrijk voor bijvoorbeeld
delen en vernieuwen van cellen”, legt anesthesioloog Xandra Schyns uit.
Lachgas werd in combinatie met andere
middelen gebruikt in de verloskamer en
bij operaties. „Het lijkt een prachtig middel”, zegt Schyns. „Het is niet giftig en patiënten kunnen makkelijk in slaap worden
gebracht omdat het gas snel via de bloedbaan de hersenen bereikt.”
Verstikking
Toch raakte het rond 2000 uit de gratie
door vermeende schadelijke effecten. Niet
zozeer voor de patiënt, maar voor het personeel dat er dagelijks mee in aanraking
kwam. Het vermoeden bestond dat personeelsleden die met lachgas werkten een
hoger risico hadden op miskramen en kinderen met aangeboren afwijkingen. Tegenwoordig gaan eigenlijk alle verdovingen via een infuus.
Het is niet verstandig lachgas in een kleine ruimte te gebruiken, zeggen Van Bakkum en Schyns. Het gas verdringt de zuurstof, waardoor het risico op verstikking
hoger is.
Hoe lang lachgas populair blijft, is de
vraag. „Door strengere controle neemt gebruik soms ook weer af”, zegt drugsonderzoeker Nabben. De drugscene heeft
volgens hem een „zelfreinigend vermogen”. Dan vinden gebruikers het zelf niet
meer leuk. „Ik hoor nu al irritaties van
feestgangers: mensen liggen uren op de
grond ballonnen te snoepen. Dat haalt de
energie wel een beetje uit een feest.”
FOTO OLIVIER MIDDENDORP
Door Anne Vegterlo
Geb ruik van lachgas, ingeademd vanuit een ballon, in het Amsterdamse Westerpark tijdens een bevrijdingsfestival.

Download Report