Het persoonlijke verhaal van Lotte (28) is tekenend voor

TEKST GABRIELLA ADÈR
BEELD DIANA SCHERER
=$/ 5$21668:?><$ ,$2!((: ,(8 76//$ 4)0* ?1 /$<$8$8%
,662 !$/ %2-"1"$'2-?< ,(8 >68",6:+(11$8$8 ?8 %$ .(8%1/(%3
;#$ %2$95$: 69 /$ "$'2-?<$8 +62%/ 1/$$%1 :("$23&
WEEKJE
DETOX
IN DE
JELLINEK
Lotte (28) stapt woensdagochtend de bus
uit met een grote reistas, gepakt met kleren en toiletspullen voor een week. Ze is
bleekjes, licht gespannen en haar ogen staan
wat wazig. Bij de bushalte in de Jacob Obrechtstraat ontdekt ze twee vriendinnen, die
haar als verrassing staan op te wachten. Ze
ontspant wat. Bemoedigend lopen de vriendinnen met Lotte door de straat vol statige
panden en dure auto’s. “Het is net een
schoolreisje, maar dan anders,” zegt Lotte.
Ze stoppen voor een kliniek en gaan naar
19 APRIL 2014
PS18
binnen. Op een bankje in de hal wachten ze
tot Lotte opgehaald wordt. Er lopen mensen
in en uit en ze speculeren wie het zijn; psychologen, artsen of ook cliënten? De hal ruikt
een beetje klinisch en is vrij sober ingericht.
Er staan borden met groepsnummers en
daarachter de soort therapie die gevolgd
wordt. Een vrouw loopt af op Lotte en roept
overdreven vrolijk: “Jij bent Lotte en komt
voor de detoxweek?”
Samen met zes anderen start Lotte aan
deze detoxweek in de Jellinek, de bekendste
instelling voor verslavingszorg in Amsterdam. De mannen en vrouwen in de groep variëren in leeftijd en verslaving. Lotte is opgenomen voor het gebruik van een combinatie
van middelen. “Toen ik jonger was, blowde
ik veel. Nu gebruik ik vooral cocaïne en pillen. Ook drink ik overmatig; ik ben tot de ontdekking gekomen dat ik redelijk verslavingsgevoelig ben.”
Lotte kwam in Amsterdam studeren en
bouwde een vriendengroep op die dezelfde
feestjes afliep als zij. Het begon met een
DETOX
0*1 /&&1($ $$. "+-($ #-'(
$. %$"-. (!'3) 3. /32. $$.(2$
($ "$%+'31$.,
snuifje coke bij het uitgaan, wat vervolgens
steeds vaker voorkwam op feestjes. Toen
kwamen er nog pillen bij, een buisje ghb en
vaak nog een middel om de scherpe randjes
eraf te halen. De drempel om te gebruiken
werd steeds lager; de frequentie van het
gebruik steeds hoger. Lotte: “Het zijn hele
cocktails van drugs die je wegwerkt op een
feestje en waar je vervolgens het weekend
mee doortrekt. En ik ben absoluut niet de
enige. In mijn omgeving zie ik het meer en
meer gebeuren.”
Samen snuiven
De Amsterdamse Jellinek kliniek biedt mensen met een verslaving verschillende
behandelmogelijkheden. Bij ernstige verslavingsproblemen is een detoxperiode onderdeel van de behandeling. Naast een detoxweek is er ook een dag- en avonddetox. Bij
een intakegesprek wordt met een arts en psycholoog bepaald welke behandeling het
effectiefste is voor de cliënt.
Volgens Trudi Tromp, verslavingsarts in
de kliniek, nemen steeds meer jongeren deel
aan deze behandelingen. “Het was altijd
zeldzaam om jongeren te zien in de kliniek.
Maar cocaïne is steeds toegankelijker geworden; twintigers die werken en wat geld te
besteden hebben, weten de weg naar deze
drug. We horen veel dat het in sociale context
begint; we snuiven en roken samen.”
Wetenschappelijk medewerker van het
Trimbos Instituut Daan van der Gouwe herkent deze trend. Door gebrek aan recent
onderzoek van het instituut ontbreken de
keiharde cijfers, maar volgens hem komen er
signalen uit het veld dat er een normalisering
van drugsgebruik gaande is onder jongvolwassenen. “Vroeger had men meer schroom
om drugs te gebruiken, vanuit de verslavingszorg horen we dat het steeds normaler wordt
om een pilletje of lijntje te nemen. Die
gebruikers hebben vaak pas te laat door dat
het wel degelijk verslavend werkt. Ik hoorde
laatst ook een student zeggen dat hij er niet
meer van opkijkt als op een feestje de pillen
19 APRIL 2014
PS20
van hand tot hand gaan.”
Na het verbreken van haar relatie dook
Lotte nog meer in het uitgaansleven. “Ik ben
als een gek gaan feesten, altijd maar naar
afterparty’s en in de kroeg nam ik het voortouw als er drugs geregeld moesten worden.
Toen mijn ex een nieuwe vriendin kreeg,
kwam er veel verdriet naar boven en maakte
ik een grote fout. Ik begon toen steeds meer
doordeweeks en thuis alleen te gebruiken.”
Omdat ze nog prima functioneerde op
haar werk en haar vrienden eveneens
gebruikten, hoewel in mindere mate, zag
Lotte niet in dat ze wel degelijk een ernstig
probleem had. Ze gaf gemiddeld zo’n 400
euro per maand uit aan drugs. Het balletje
begon te rollen toen ze zich liet controleren
op adhd bij PsyQ in Amsterdam. De psycholoog wilde Lotte behandelen, mits zij stopte
met drugs. “Het lukte me gewoon niet. Ik
reageerde heftig op andere mensen, isoleerde
me van vrienden omdat ik het zelf wilde
oplossen en niet in verleiding wilde komen.
Maar elke keer ging het mis en gebruikte ik
steeds meer in mijn eentje. Huilend belde ik
op een gegeven moment een vriendin op dat
het niet meer ging en ik hulp nodig had.”
Lotte kwam uit bij de Jellinek en na een
gesprek met zowel een arts als psycholoog
werd haar aangeraden om in één keer volledig met alles te stoppen. De behandeling
begon dus met een detoxweek. Ze moest echter zes tot acht weken wachten voor ze
opgenomen kon worden en hoewel Lotte
regelmatig haar pinpas inleverde bij vrienden om haar te beletten drugs te kopen,
leefde ze sommige dagen op coke en speed.
“Nog een laatste keer, zei ik dan. Uiteindelijk
werd ik paranoïde, het was de doodsteek
voor mijn lichaam.”
Elke avond tussen zeven uur en half
negen mag Lotte bezoek ontvangen in de kliniek. Terwijl ze met wat vrienden op haar
eenpersoons kamer zit (de deur moet open
blijven), komt een groepsgenoot een kommetje vers fruit brengen vanuit de gezamenlijke
woonkamer. Lotte: “We praten veel met el-
kaar en letten op elkaar; er is sociale controle. Tuurlijk barst de bom wel eens en ik
vind het soms bloedirritant dat het altijd over
drugs, drank en ons verleden gaat.” Een
groepsgenoot had als 1 aprilgrap een lijntje
suiker op de ontbijttafel uitgestrooid. “Dat
kon ik echt niet hebben zo vroeg in de ochtend.”
Aan het einde van de week blijkt dat twee
van de zeven leden uit de groep zijn afgevallen. “Die trokken het niet meer.” Een aantal
van hen had al vaker zo’n detoxweek
gedaan, maar zij kregen een terugval. Een
enkeling had volgens Lotte niet daadwerkelijk de intentie om te stoppen, maar kwam
om een week aan te sterken. “Die vond dat
wel lekker, zo’n week om bij te komen, want
dan kan hij erna weer een tijdje tegenaan.
Die haalt op de terugweg naar huis al direct
een biertje.”
Ontgiften
In de detoxweek wordt niet de nadruk gelegd
op therapieën, maar juist op het ontgiften
van het lichaam. Lotte: “Het draaide echt om
rust, reinheid en regelmaat.” Elke dag stipt
om 7:00 uur opstaan, 8:00 medicatie, 24:00
lichten uit. Eens per dag was er groepstherapie en tijdens het uitdelen van de medicatie
(vier keer per dag) werden gesprekken
gevoerd met de verpleging.
Ook klopten de clichés volgens Lotte: “De
eerste dag dacht ik: fuck! De dagen erna gingen beter; dankzij medicatie tegen ontwenningsverschijnselen worden je emoties minder heftig. Tot bleek dat ik nu enorm snak
naar die medicatie en de roes die dat met
zich meebrengt. Na een paar dagen kreeg ik
het niet meer, verschrikkelijk. Ik had continu
trek in drugs en barstte in huilen uit.”
Ook krijgt Lotte vitamine B1-injecties.
Verslavingsarts Tromp: “Cliënten hebben een
gebrek aan vitamine B1 door hun alcohol- en
drugsgebruik. Ze hebben lang niet goed voor
hun lichaam gezorgd en moeten aansterken.”
Ook krijgen de cliënten medicatie om de verslaving te onderdrukken: “Dan kunnen zij
gewoon langs de slijterij lopen zonder drank
te kopen. Overigens is die medicatie op haar
beurt niet verslavend.”
Ook Lotte krijgt deze medicijnen na haar
opname voor een aantal weken mee. De medicatie is enkel een middel om open te staan
om je leefpatroon en denkwijze fundamenteel te veranderen. Tromp waarschuwt dat
stoppen makkelijk is, maar dat gestopt blijven lastiger is. “Zo’n detoxweek is in feite
slechts de start van een behandeling, een
manier om lichamelijk te ontwennen in een
veilige omgeving zonder verleidingen.” Volgens Tromp is terugval kenmerkend voor een
verslaving. Regelmatig komen cliënten terug
naar de kliniek, omdat het toch mis is gegaan
door verleidingen in de omgeving zoals feestjes en vrienden.
Een week later staat Lotte al te wachten
met een groepsgenoot in de hal, de grote
zwarte tas ligt achteloos verderop. Op haar
iPhone toont Lotte de foto die ze maakte voor
de opname en eentje die ze zojuist heeft
genomen. “Kijk eens hoe bleek ik was. Ik heb
weer wat kleur en mijn ogen zijn weer veel
helderder!”
Ze is ervan overtuigd dat ze sterk genoeg
is om zich niet te laten verleiden als het normale leven weer is begonnen. “Ik moet morgen trouwens gewoon weer naar mijn werk.”
Toch is deze week pas het begin. “Ik heb wel
een beetje de angst dat ik door alcohol getriggerd wordt om weer eens wat te gebruiken.
Soms vraag ik me af of ik het red zonder
drugs.”
Morgen start ze met de tien wekelijkse
gesprekken met een psycholoog en ze blijft
onder behandeling van een arts gelieerd aan
de kliniek, vanwege haar medicatiegebruik
en adhd. Ze wordt op het hart gedrukt om
aan de bel te trekken als ze een terugval
krijgt.
Lotte zwaait gedag naar de receptionist.
Hij twijfelt een beetje: “Een fijne… nou ja een
fijne tijd he!”
‘Tot ziens’ durft hij niet te zeggen. !
19 APRIL 2014
PS21
Opmars van ghb
1N"')OJ *) @KH'J 8NO%INK BM/B0 &)I
K)+)OIJI) K-LLNKI NG)K *KH'J'),KH%#
%O 7)*)K"-O*0 %J +N+-PO) GNNK-"
LNLH"-%K NO*)K B4DL"HJJ)KJ FNNO-+&D
I%' %O *) 3-O*JI-*6 =)I
NO*)KAN)# ON)!I ))O *))" G-O *)
'KN)L +N+-PO)G)KJ"--(*)O
<'),KH%#)KJ ,%$ F%) &)I --OG-O#)D
"%$# K)+K)-I%)( '),KH%# %J NG)K')D
'--O %O LKN,")!-I%J+& '),KH%#.6
?+JI-JC ,"%$(I *) (-GNK%)I) *KH'
NO*)K $NO')K)O )O $NO'GN"F-JJ)O)O
%O &)I H%I'--OJ")G)O6 =)I %J ))O
JIH# 'N)*#NL)K *-O +N+-PO)0 *-I -"
JO)" G%$(I%' )HKN L)K 'K-! #NJI6
1N"')OJ @--O G-O *)K >NHF) G-O &)I
2K%!,NJ ;OJI%IHHI A%$O )K J%'O-")O
G-OH%I *) G)KJ"-G%O'JANK' *-I ')D
,KH%# G-O EI+ )O '&, *NNK $NO')K)O
-" ))O I%$* --O ))O NL!-KJ ,)A%'
A%$O6 5N# 2KN!L A%)I %O *) :)""%O)#
9"%O%)# JI))*J G-#)K $NO')K)O *%)
GNNK '&,DG)KJ"-G%O' FNK*)O NL')OND
!)O6 @)A) *KH'0 ))O G)K*NG%O'J!%*D
*)" '),KH%#I GNNK O-K+NJ)0
%J )EIK))! G)KJ"-G)O* )O #-O ")%*)O
INI )KOJI%') LJC+&NJ)J -"J $)
%O))OJ JINLI !)I '),KH%#)O6
;O *) :)""%O)# A%$O IF%OI%' ,)**)O
,)J+&%#,--K GNNK *) *)INEF))#0 *%)
L)K!-O)OI ,)A)I A%$O6 ?K %J ))O
F-+&I"%$JI G-O )O#)") F)#)O6

Download Report