7
Nachtelijk toerisme & recreatie in
de Westhoek, een verrijking voor
de streek?
Studiegebied
Handelswetenschappen en
Bedrijfskunde
Opleiding
Bachelor in het Toerisme en
recreatiemanagement
Academiejaar
2013-2014
Interne begeleider
Mevrouw Vicky Van Den Heede
Lector
Student
Rémi Boeyaert
Nachtelijk toerisme & recreatie
binnen de Westhoek
Studiegebied
Handelswetenschappen en
Bedrijfskunde
Opleiding
Bachelor in het Toerisme en
recreatiemanagement
Academiejaar
2013-2014
Interne begeleider
Mevrouw Vicky Van Den Heede
Lector
Student
Rémi Boeyaert
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
Inhoud
1
Inleiding ...................................................................................................................................... 9
2
Wat is nachtelijk toerisme & recreatie? ................................................................................... 11
2.1
Welke zoekresultaten levert de term “nachtelijk toerisme en recreatie”? ..................... 11
2.2 Kan nachtelijk toerisme & recreatie onderverdeeld worden in diverse vormen en waarin
onderscheiden deze zich van elkaar? .................................................................................. 17
2.2.1
De stedelijke omgeving ........................................................................................... 17
2.2.2
De natuur................................................................................................................. 20
2.2.3
Evenementen .......................................................................................................... 22
2.2.4
Attracties ................................................................................................................. 22
2.3
3
2.3.1
Trends in toerisme................................................................................................... 24
2.3.2
Binnen welke trends situeert nachtelijk toerisme en recreatie zich? ..................... 34
2.3.3
Besluit: ..................................................................................................................... 38
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten bestaat er vandaag op wereldvlak?....................... 39
3.1
De diverse vormen onder de loep… ................................................................................. 39
3.1.1
De stedelijke omgeving ........................................................................................... 39
3.1.2
De natuur................................................................................................................. 46
3.1.3
Evenementen .......................................................................................................... 53
3.1.4
Attracties ................................................................................................................. 56
3.2
4
Hoe past nachtelijk toerisme & recreatie binnen de trends in toerisme van vandaag? . 24
Besluit: .............................................................................................................................. 60
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten vinden we tot op heden in de Westhoek? ............ 63
4.1
Wat verstaan we onder “de Westhoek” en waar situeert dit gebied zich?..................... 63
4.1.1
Ligging...................................................................................................................... 63
4.1.2
Geschiedenis............................................................................................................ 63
4.1.3
Kenmerken .............................................................................................................. 64
4.1.4
Gemeenten .............................................................................................................. 64
4.2
Hoe profileert de Westhoek zich als toeristische regio? ................................................. 65
4.2.1
Hoofddoelstelling van de Westhoek ....................................................................... 65
4.2.2
Nevendoelstellingen van de Westhoek ................................................................... 66
4.2.3
Besluit ...................................................................................................................... 70
4.3
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten heeft de Westhoek vandaag? ........................ 71
4.3.1
Diksmuide ................................................................................................................ 71
4.3.2
Heuvelland............................................................................................................... 73
4.3.3
Houthulst ................................................................................................................. 74
4.3.4
Ieper ........................................................................................................................ 74
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
4.3.5
Langemark-Poelkapelle ........................................................................................... 76
4.3.6
Mesen ...................................................................................................................... 76
4.3.7
Poperinge ................................................................................................................ 77
4.3.8
Veurne ..................................................................................................................... 78
4.4
Besluit: .............................................................................................................................. 79
Conclusie .......................................................................................................................................... 81
5
Bijlagen ..................................................................................................................................... 83
6
Bronnen…………………………………………………………………………………………………………………………….. 84
6.1
Boeken.............................................................................................................................. 84
6.2
Websites ........................................................................................................................... 84
6.3
Mondelinge bronnen........................................................................................................ 88
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
WOORD VOORAF
Allereerst wil ik een woord van dank richten aan mijn interne begeleider
binnen de opleiding Toerisme & recreatiemanagement. Deze persoon heet
mevrouw Vicky Van Den Heede. Samen met haar kwam ik tot een degelijk
projectplan. Ook gaf zij mij kwalitatief advies bij de aanpak en onderverdeling
van de te behandelen deelvragen binnen de researchpaper.
Vervolgens wil ik graag de heer Peter Cleenewerck hartelijk bedanken. Hij was
de externe begeleider die mij hielp bij het verwezenlijken van de
researchpaper. Door regelmatig contact onderhielden wij een goede relatie en
hielp hij mij op het juiste pad te blijven bij het werken aan de researchpaper.
Bovendien kwam ik via zijn expertise in contact met nieuwe contactpersonen
die mij een handje toestaken bij mijn eindwerk.
Ook de heer Dirk De Ridder verdient een woord van dank. Hij was bereid mij
van de nodige raad en tips te voorzien bij de bouw van een natuurlijk product
rond nachtelijk toerisme & recreatie. Via hem kon ik ook in contact komen met
enkele natuurgidsen die mij op weg konden helpen bij het ontwikkelen van
een natuurlijk product.
Daarnaast wil ik de toeristische diensten binnen de Westhoek bedanken. Zij
gaven mij concrete informatie omtrent het aanbod aan nachtelijke activiteiten
in de Westhoek. Hierbij wil ik in het bijzonder mevrouw Cindy Bakeland van
toerisme Diksmuide bedanken. Zij was bereid mij te helpen bij eventuele
moeilijkheden tijdens de bachelorproef.
Tot slot nog een woord van dank gericht aan mijn moeder en broers. Door de
nood aan hoge concentratie bij het werken aan mijn researchpaper was er
meerdere malen absolute stilte aan te treffen ten huize Boeyaert. Daarnaast
gaven mijn broers Patrice en Glen enkele goede tips bij de opbouw van mijn
researchpaper. Daarnaast lieten ze mij een kijkje nemen in hun bachelorproeven van toen zij afstudeerden en daar kon ik heel wat zaken uit leren.
Rémi Boeyaert
Poperinge, West-Vlaanderen
19 mei 2014
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
ABSTRACT
Deze scriptie over nachtelijk toerisme & recreatie binnen de Westhoek
beschrijft welk soort nachtelijk product een meerwaarde kan betekenen voor
de Westhoek. Het bestaande aanbod aan nachtelijk toerisme & recreatie
binnen de Westhoek vormt een geheel aan occasionele activiteiten. Bij deze
scriptie is het mijn bedoeling een nachtelijk product te ontwikkelen dat op
regelmatige basis georganiseerd kan worden en een antwoord kan bieden aan
de nood aan onthaasting bij de toerist en recreant.
In deze bachelorproef vorm ik een eerste beeld rond het onderwerp nachtelijk
toerisme & recreatie door middel van internetresearch. Vervolgens verdeel ik
dit ruim thema onder in diverse vormen. Om dit thema goed te kunnen
plaatsen binnen de actuele trends in toerisme raadpleeg ik relevante bronnen.
Vervolgens licht ik elke vorm van nachtelijk toerisme & recreatie toe door
middel van concrete voorbeelden gegrepen uit het bestaand wereldaanbod.
Tot slot onderzoek ik de positionering van de Westhoek en het bestaande
aanbod. Hierna ga ik na welke vorm van nachtelijk toerisme en recreatie het
meeste mogelijkheden biedt binnen de Westhoek waarna ik tot slot een
kwalitatief product ontwikkel dat een meerwaarde kan vormen voor de
Westhoek.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
WOORDENLIJST
WOORD
VERKLARING
ABTO
Association of Belgian Tour Operators
BBP
Bruto Binnenlands Product
BNG
Bruto Nationaal Geluk
Een audioguide
Audio apparaat dat uitleg geeft bij
bezoek aan bepaalde plaatsen
Een bronstexcursie
Een wandeling door natuurgebied in
het paarseizoen van de dieren
Een nocturne
Een nachtelijke activiteit
Een paragnost
Een helderziende. Iemand die
oplossingen vindt op basis van
vermoedens1
Een trage weg
buurtweg, veldweg, kerkwegel, holle
weg, oude spoorbedding of jaagpad2
KLJ
Koninklijke Landelijke Jeugd
OESO
Organisatie voor economische
samenwerking en ontwikkeling
PAM
Provinciaal Archeologisch Museum
Papier-mâché
Een materiaal op basis van papier in
combinatie met natte lijm3
perifeer
Aan de rand, omtrek
Urban Exploring
Het bezoeken en fotograferen van
verlaten gebouwen en omgevingen
die doorgaans voor het publiek niet
opengesteld zijn4
1
Encyclo.nl. Paragnost. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via http://www.encyclo.nl/begrip/paragnost
Encyclo.nl. Trage wegen. Geraadpleegd op 18 mei 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/Trage%20Wegen
3
Encyclo.nl. Papier-mâché. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via http://www.encyclo.nl/begrip/papiermach%C3%A9
4
Encyclo.nl. Urban Exploring. Geraadpleegd op 11 maart 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/Urban%20exploring
2
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
9
1
Inleiding
Hoe komt een student toerisme & recreatie in godsnaam tot het thema
“nachtelijk toerisme”? Zelf ben ik een avontuurlijk ingesteld persoon en maak
ik maar al te graag tochten na het vallen van de avond en het aanvatten van
de nacht. Wekelijks trek ik ’s avonds op pad om wandelingen of fietstochten te
maken doorheen steden, landschappen en bossen. Het weerklinken van
dierengeluiden diep in het bos, de absolute stilte die heerst over de verlaten
akkers, de feeërieke verlichting van de steden en de volle maan die
weerspiegelt op de meren. Dit zijn allemaal redenen waarom ik wekelijks op
pad ga. Deze passie deel ik uiteraard met enkele vrienden om onze veiligheid
te garanderen. Vandaar is het idee gegroeid te werken rond dit thema.
Het is een algemeen gegeven dat toerisme & recreatie zich hoofdzakelijk
afspeelt op klaarlichte dag. Maar wat als de toerist of recreant het nu eens
over een andere boeg wil gooien? Wat als hij de Westhoek vanuit een ander
daglicht wil ontdekken? In dit geval zullen we over “nachtlicht” spreken. Als
laatstejaarsstudent Toerisme & Recreatiemanagement steek ik mijn zaklamp
aan en verdiep ik me binnen het thema “Nachtelijk toerisme & recreatie
binnen de Westhoek”. In onderstaande alinea’s licht ik de structuur van mijn
bachelorproef nader toe.
Wat is nachtelijk toerisme & recreatie? Met dit eerste hoofdstuk ga ik van start
in deze bachelorproef. Via deze vraag kom ik te weten waarmee nachtelijk
toerisme & recreatie in verband wordt gebracht en of dit thema een hoog
zoekresultaat oplevert. Daarnaast wil ik weten of dit thema een pasklare
definitie oplevert. Hiermee kan ik mij al een eerste beeld schetsen van het
thema nachtelijk toerisme en recreatie. Aansluitend geef ik antwoord op de
vraag of nachtelijk toerisme en recreatie onderverdeeld kan worden in diverse
vormen. Via deze vraag ga ik na of het mogelijk is dit ruim omvattend thema
te onderscheiden aan de hand van duidelijke kenmerken. Vervolgens verdiep
ik me binnen de allernieuwste trends in toerisme en recreatie. Ik selecteer alle
relevante trends en toon aan op welke manier deze trends kansen kunnen
bieden voor het thema nachtelijk toerisme en recreatie. Tot slot besluit ik deze
eerste hoofdvraag door samen te vatten waarbinnen het thema nachtelijk
toerisme en recreatie past tussen deze trends.
In het tweede hoofdstuk neem ik het aanbod aan nachtelijke activiteiten op
wereldvlak onder de loep. Aan de hand van concrete voorbeelden toon ik aan
hoe het thema nachtelijk toerisme en recreatie ingevuld kan worden.
Daarnaast wil ik via deze voorbeelden het onderscheid tussen diverse vormen
beter aantonen.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
10
Via het derde hoofdstuk spits ik mij toe op het hoofdthema, namelijk
“Nachtelijk toerisme en recreatie binnen de Westhoek”. Eerst en vooral toon ik
aan waar de Westhoek zich geografisch bevindt en welke uiterlijke kenmerken
deze streek kent. Vervolgens consulteer ik het strategisch beleidsplan van de
Westhoek. Via deze weg kom ik te weten op welke manier de Westhoek zich
profileert en zich wil onderscheiden van andere regio’s binnen België.
Daarnaast krijg ik op deze manier een beter inzicht in de vraag of nachtelijk
toerisme en recreatie kansen biedt voor de Westhoek. Tot slot neem ik het
huidige aanbod aan nachtelijke activiteiten binnen de Westhoek onder de loep.
Mijn vierde en laatste deelvraag handelt over een innovatief product waarbij
nachtelijk toerisme en recreatie een verrijking voor de Westhoek kan
betekenen. Aan de hand van vorige deelvragen en de daaruit verworven
kennis toon ik aan welk soort product rond nachtelijk toerisme en recreatie
kansen kan bieden voor de Westhoek. Dit product kan het mogelijk maken om
de Westhoek te onderscheiden van andere regio’s binnen België.
Tijdens mijn scriptie maakte ik gebruik van een groot aantal bronnen om op
deze manier een kwalitatief onderzoek te kunnen verrichten. Via
zoekresultaten door middel van de zoekmachine kreeg ik een eerste beeld van
het thema nachtelijk toerisme en recreatie. Daarnaast zorgden de
sectormagazines Infotravel, Travel Express en Travel Magazine voor concrete
voorbeelden van nachtelijk toerisme en recreatie. Het strategisch beleidsplan
toerisme en recreatie voor de Westhoek gaf mij een betere kijk op de manier
waarop de Westhoek zich wil profileren. Tot slot nam ik contact op met de
toeristische diensten van alle 15 gemeenten uit de Westhoek. Via deze weg
kreeg ik een beter inzicht in het huidige aanbod aan nachtelijke activiteiten
binnen de Westhoek. Hierbij zette Mevrouw C. Bakeland van toerisme
Diksmuide mij op de goede weg en was zij bereid mij te ondersteunen waar
nodig.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
11
2
Wat is nachtelijk toerisme & recreatie?
Wat is nachtelijk toerisme en recreatie? In dit eerste hoofdstuk ga ik na welke
resultaten de term “nachtelijk toerisme en recreatie” oplevert. Door middel
van diverse sleutelwoorden vorm ik een eerste algemene indruk omtrent dit
thema en ga ik na of dit thema kan samengevat worden in één concrete
definitie. Daarnaast breng ik een algemeen overzicht van welke vormen van
nachtelijk toerisme en recreatie er vandaag bestaan. Vervolgens breng ik de
actuele wereldtrends in toerisme en recreatie in beeld en schets ik ten slotte
binnen welke trends dit thema past.
2.1
Welke zoekresultaten levert de term “nachtelijk toerisme en
recreatie”?
“Wat is nachtelijk toerisme en recreatie”? Het antwoord hierop ligt op het
eerste zicht zeer voor de hand. “Dit is iedere vorm toerisme en recreatie die
plaats vindt bij het vallen van de avond”, denk ik spontaan. Ik ga van start
met het vormen van een eerste beeld rond nachtelijk toerisme en recreatie.
Daarvoor jaag ik eerst en vooral deze term door de zoekmachine google.be.
Het eerste resultaat draagt de titel “recreatiedruk5”. Dit vind ik terug op de
online encyclopedie van Wikipedia. Recreatiedruk wijst op de negatieve
aspecten van toerisme en recreatie op de inwoners van desbetreffende steden
en de omgeving ervan. Het ene gebied is het andere niet, waarmee duidelijk
gemaakt wordt dat toeristen niet overal zeer welkom zijn. De stroom aan
toeristen en recreanten brengt veel geld in het laatje dat hard nodig is in
bepaalde landen en steden. Volgend fragment uit de tekst over recreatiedruk
zet meteen een negatieve toon neer:
De confrontatie van bezoekers van elders maakt de lokale bewoners bewust
van de waarde van de eigen streek. Het negatieve effect van toerisme en
recreatie vertaalt zich in een vergrote kans op criminaliteit en vandalisme. De
verschillende dagritmes van bezoekers en bewoners leiden tot irritatie
(geluidsoverlast in nachtelijke uren). Men verliest het gevoel thuis te zijn in de
eigen woonomgeving.
Hieruit leid ik af dat nachtelijk toerisme en recreatie het snelst wordt
geassocieerd met het uitgaansleven in de stad. Dit fragment vertelt me op een
duidelijke manier dat er spanningen en ergernissen kunnen ontstaan tussen
de toerist en recreant enerzijds en de lokale bevolking anderzijds. Wederzijds
respect is in vele gevallen ver te zoeken. Het moet mogelijk gemaakt worden
dat beide partijen kunnen genieten van een desbetreffend land, stad of gebied
met minimale negatieve invloeden. Beide partijen moeten elkaar begrijpen en
indien nodig water bij de wijn doen.
5
Wikipedia. Recreatiedruk. Geraadpleegd op 3 december 2013 via
http://nl.wikipedia.org/wiki/Recreatiedruk
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
12
Ik ga verder met de zoekterm “Tourism by night”. Nog voor ik de term
volledig kan intypen krijg ik volgende suggestie: Tourism nightlife and
violence. Hier opnieuw krijg ik te maken met een negatieve connotatie
verbonden aan nachtelijk toerisme. Het pdf bestand handelt over de overlast
waarvoor het nachtleven kan zorgen. Allereerst wordt het cultureel en
economisch belang van toerisme toegelicht. Hierbij wordt nachtelijk toerisme
en recreatie van dichtbij bekeken. Vervolgens worden de problematische
aspecten van nachtelijk toerisme naar voren gebracht, hierbij worden de
onderwerpen druggebruik, seksualiteit, geweld en internettoegankelijkheid
aangesneden. Tot slot wordt er gewerkt aan een veiliger nachtleven voor
iedereen, waarin alle bevoegde instanties worden aangespoord maatregelen te
treffen hieromtrent. Zoals het fragment over recreatiedruk wijst ook dit
document op de negatieve aspecten van nachtelijk toerisme en de gevolgen
die het met zich meebrengt.
Deze eerste en verrassende zoekresultaten zetten mij alvast aan het
nadenken. Het is dan ook zaak deze pijnpunten in het achterhoofd te houden
bij de ontwikkeling van een eigen product rond nachtelijk toerisme en
recreatie binnen de Westhoek. Bovenstaande zoekresultaten wijzen erop dat
nachtelijk toerisme en recreatie nog niet bekend staat als een positief concept.
Nochtans kan nachtelijk toerisme en recreatie ook positieve eigenschappen
met zich meebrengen. Het is dan ook mijn bedoeling een product te
ontwikkelen waarbij nachtelijk toerisme en recreatie een positieve connotatie
oproept bij de toerist en recreant. Nachtelijk toerisme en recreatie in een stad
of gemeente worden in meeste gevallen onvermijdelijk geassocieerd met
geluidsoverlast. Natuurgerelateerde activiteiten zullen heel wat minder met dit
probleem worstelen en zullen de relatie tussen bezoeker en bewoner heel wat
minder verstoren. Bovendien kan een dergelijk product bijdragen tot een
positieve beeldvorming van het concept “nachtelijk toerisme en recreatie”.
Ik vervolg mijn zoektocht. Wat volgt is een gamma aan voorbeelden van
nachtelijk toerisme en recreatie. Het eerste voorbeeld brengt me bij toerisme
Jeruzalem, meerbepaald het nachtleven6. Jeruzalem is de hoofdstad van
Israël. Deze hoofdstad is gelegen in het centrum van het land. Naast het
profileren als een stad met een rijk nachtleven wil Toerisme Jeruzalem zich
ook differentiëren als een stad met mooie landschappen. Deze landschappen
komen in de vroege avond helemaal tot hun recht met behulp van de
adembenemende zonsondergang. Volgens toerisme Jeruzalem ga ik het best
in de vroege avond op pad, net voor zonsondergang. Zij beschrijven dit
moment als een speciaal tijdstip waarin Jeruzalem haar pracht en praal onthult
zoals de oude stadsmuren, de westelijke muur, de Olijfberg en de talloze
kerken. Deze elementen worden op dat moment van de dag overgoten door
een “gouden zonnegloed”.
6
Reizen en recreatie. Toerisme – Jeruzalem XI: Nachtleven. Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://reizen-en-recreatie.infonu.nl/steden/14384-toerisme-jeruzalem-xi-nachtleven.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
13
Bij het gebruik van de zoekterm “Tourism by night” tref ik de website
“Discover Hongkong7” aan. Hongkong is gelegen in het zuidoosten van China.
Deze website biedt een reeks van gegidste bezoeken aan doorheen Hongkong.
Onder de diverse categorieën tref ik de categorie “Touring by night” aan. The
Big Bus Company (HK) biedt een nachtelijke rondrit door Hongkong aan in een
halfopen bus. Tijdens deze rondrit worden de highlights van Kowloon
aangedaan. Deze rondrit duurt ongeveer één uur en kan gegidst worden in 10
verschillende talen door middel van een automatische gids aanwezig op de
halfopen bus.
Voorgaande voorbeelden van nachtelijk toerisme en recreatie laten de klant op
een aangename en leerrijke manier kennis maken met de stad en het
nachtleven. Bovenstaande activiteiten willen vooral inspelen op de
zogenaamde citytrips en zijn vaak niet erg goedkoop. Hierop kom ik later
terug in hoofdstuk 2.2, waarin ik de diverse vormen van nachtelijk toerisme in
kaart breng.
Deze zoekresultaten leren me dat steden een geheel andere dimensie en sfeer
kunnen creëren bij het vallen van de avond en het inzetten van de nacht. De
toerist en recreant beleeft de bestemming op een andere manier. In de
voorgaande zin gebruikte ik het woord “beleving” niet toevallig. Avond- en
nachtelijk toerisme en recreatie is een vorm van toerisme die inspeelt op de
beleving van de toerist en recreant. De locatie is dezelfde gebleven als
overdag, maar de sfeer is veranderd. Ik vind het persoonlijk zeer fascinerend
hoe een bepaalde locatie een totaal ander gevoel kan opwekken bij de mens
door enkel en alleen het zonlicht weg te nemen. Hierbij wil ik nog graag even
verwijzen naar “Het lichtplan Gent”8. Lichtplan Gent brengt sinds 1998
lichtaccenten aan op elementaire Gentse monumenten, gebouwen,
toegangspoorten, verkeersassen, handelsstraten, parken en pleinen. Dit
actieplan verhoogt niet enkel de beleving van de stad, maar ook het
veiligheidsgevoel bij zowel bewoner als bezoeker. Daarnaast heeft Gent de
intentie de lichthinder en het energieverbruik te laten zakken met minstens
20% tegen 2020. Voor de nieuwsgierigen is er zelfs de “Lichtplanwandeling”.
Dit kan onder leiding van een gids gebeuren indien gewenst.
Volgend voorbeeld verwijst naar sport en vrije tijd in de gemeente Barneveld9.
Barneveld is gelegen in het midden van Nederland, in de provincie Gelderland.
Hier ontdek ik een ander type avond- en nachttoerisme, een meer
natuurgerichte vorm. De activiteit in kwestie draagt de naam “Edelherten op
het liefdespad”. Hier snijden we zonder twijfel het avontuurlijke verhaal aan
7
Discover Hongkong. The big bus night tour. Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://www.discoverhongkong.com/eng/see-do/tours-walks/guided-tours/night/the-big-bus-night-tour.jsp
8
Gent.be. Lichtplan Gent. Geraadpleegd op 11 maart 2014 via
http://www.gent.be/ecache/the/4/158.cmvjptezmjq0oq.html
9
Gemeente Barneveld. Sport en vrije tijd. Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://www.barneveld.nl/sport-vrije-tijd/toerisme-en-recreatie_44921/item/edelherten-op-liefdespad-50bronstexcursies-bij-staatsbosbeheer-op-de-veluwe_54119.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
14
waar de bezoeker een gezonde portie spanning kan beleven en zich één zal
voelen met alles wat de natuur te bieden heeft. De activiteit gaat als volgt:
De
gemeente
Barneveld
organiseert
50
bronstexcursies
bij
het
Staatsbosbeheer op de Veluwe. De bronsttijd van de edelhert gaat rond
september van start en blijft duren tot begin oktober. In de vroege avond laat
het edelhertmannetje zijn lokroep (meerbepaald “het burlen”) horen aan ieder
edelhertvrouwtje dat het horen wil. Deze edelhertmannetjes gaan dan ook
frequent het gevecht aan met elkaar voor de verovering van hun vrouwtje
naar keuze. In het donkere uitgestrekte bos van de Veluwe gaan de
deelnemers op zoek naar de edelherten. Deze vorm van avond- en nachtelijk
toerisme laat de bezoeker genieten van de pure en onversneden
natuurelementen zoals de zonsondergang, de uitgestrekte bossen en
natuurlijk het dierenrijk dat zorgt voor het nodige spektakel en spanning.
Het volgende resultaat brengt mij bij “Wonderful Malaysia10”. Deze website
brengt wederom een nieuwe vorm van toerisme naar voren, namelijk
evenemententoerisme. Maleisië organiseert een jaarlijkse internationale
bloemenparade die zich vooral gaat richten op de toerist. Maleisië wil het
beste van haar landschappen en de bloemenindustrie naar voren brengen met
de nacht als decor. Hiermee wil het land haar rijkdom aan cultuur, natuur en
traditie delen met de toerist op een sfeervolle en aparte manier. De
internationale bloemenparade is een uniek concept en wil inspelen op de
belevingszin van de toerist en recreant. Door dit evenement in de avond te
organiseren krijgt de bloemenparade een geheel andere dimensie. Ontelbare
kleuren, vuurwerk, versierde boten en dans kleuren letterlijk dit nachtelijk
evenement. De exotische bloemen spelen hier uiteraard de hoofdrol. Er wordt
ieder jaar rond een ander thema gewerkt. Aan dit evenement is er ook nog
een wedstrijd gekoppeld. In deze wedstrijd is het de bedoeling de mooiste
boot te creëren door middel van versiering en lichtjes. Bij dit nachtelijk
evenement zijn meerdere landen betrokken om de organisatie tot een goed
einde te brengen.
Tot slot bevind ik me in Jordanië, meerbepaald in Petra. “Jordan Tourism
Board11” stelt Petra by night voor. De historische stad Petra bevindt zich in het
zuiden van Jordanië en was de vroegere hoofdstad van de Nabateeërs. Deze
stad wordt dagelijks door talloze toeristen bezocht. Maar de verloren stad kan
ook bij het vallen van de avond bezocht worden. De stad Petra wordt tijdens
de nacht door duizenden kaarsen verlicht waardoor het decor nog magischer
wordt dan overdag al het geval is. Als toerist volg je het pad aangegeven door
de vele kaarsen en kun je genieten van typische Bedoeïnenmuziek op de
achtergrond. Daarnaast is het mogelijk de nacht door de brengen in een
10
Wonderful Malaysia. International Tourism Night Floral Parade. Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://www.wonderfulmalaysia.com/attractions/international-tourism-night-floral-parade.htm
11
Jordan Tourism Board. Petra by night. Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://www.visitjordan.com/default.aspx?tabid=85
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
15
Bedoeïnenkamp. Daar kan genoten worden van de lokale muziek, dans en
uiteraard de keuken. De toerist mag rekenen op moderne faciliteiten zoals
comfortabele bedden en douches met stromend water. Kortom, je wordt er
volledig ondergedompeld in de Petrasfeer.
Deze twee bovenstaande voorbeelden maken gebruik van nachtverlichting in
de vorm van vuurwerk, kleurrijk versierde attributen en kaarsen. Deze troef is
dan ook een sterk opkomende trend, namelijk lichtfestivals en lichtactiviteiten.
Hier kan terug verwezen worden naar “Lichtplan Gent”, waar het kunstlicht
zorgt voor sfeer en veiligheid. Door het feit dat er een lichtplanwandeling
aangeboden wordt in Gent wil dit zeggen dat deze trend zonder twijfel
aanslaat bij het publiek en nieuwsgierigen lokt.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
16
Tot zover de zoekopdracht rond dit thema. Mijn eerste algemene indruk is het
feit dat nachtelijk toerisme en recreatie naast positieve blijkbaar vooral
negatieve aspecten met zich mee kan dragen. Daarnaast levert dit thema
geen pasklare definitie op in de zoekmachine. Bij deze deelvraag hoopte ik
door middel van basisinformatie al een eerste beeld te kunnen vormen van
nachtelijk toerisme en recreatie. Dit ruim thema is moeilijk samen te vatten in
één goede definitie. Toch waag ik mij aan een poging:
Nachtelijk toerisme en recreatie houden alle toeristische en recreatieve
activiteiten in die plaats vinden vanaf het vallen van de avond tot het
opkomen van de ochtendzon met de intentie in te spelen op de variabele
factoren sfeer en beleving in de stedelijke en natuurlijke omgeving.
In de plaats van basisinformatie en definities rond nachtelijk toerisme krijg ik
een opsomming van nachtelijke activiteiten van over de gehele wereld
aangeboden. Deze activiteiten vormen geen samenhangend geheel en
differentiëren zich op diverse manieren. Nachtelijk toerisme en recreatie is de
hoofdnoemer met daaronder de diverse manieren waarop aan nachtelijk
toerisme gedaan kan worden. Hierbij voel ik de nood aan een duidelijke
onderverdeling van alle activiteiten met betrekking tot nachtelijk toerisme. Dit
leidt mij naadloos tot mijn volgende vraag: “Kan nachtelijk toerisme en
recreatie onderverdeeld worden in diverse vormen en waarin onderscheiden
deze zich van elkaar?”
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
17
2.2
Kan nachtelijk toerisme & recreatie onderverdeeld worden in
diverse vormen en waarin onderscheiden deze zich van
elkaar?
Kan nachtelijk toerisme & recreatie onderverdeeld worden in diverse vormen
en waarin onderscheiden deze zich van elkaar? In bovenstaande zoekopdracht
leerde ik alvast enkele vormen van nachtelijk toerisme en recreatie kennen.
Zoals eerder vermeld is nachtelijk toerisme en recreatie een zeer ruim begrip
dat onderverdeeld kan worden in diverse types. In deze deelvraag geef ik een
zo compleet mogelijk overzicht van alle vormen van toerisme en recreatie die
betrekking hebben op nachtelijk toerisme. Deze vormen worden op algemene
wijze beschreven zonder uitvoerige bespreking van concrete voorbeelden. Dit
gebeurt pas in hoofdstuk 3.1, waarin ik door middel van voorbeelden de
diverse vormen met betrekking tot nachtelijk toerisme nader toelicht. Door
middel van de W-vragen breng ik een algemeen overzicht van de diverse
vormen nachtelijk toerisme. Een lijn trekken tussen deze diverse vormen is
niet gemakkelijk. Hierdoor kunnen meerdere vormen onder eenzelfde noemer
geplaatst worden.
Ik merk op dat nachtelijk toerisme en recreatie kan onderverdeeld worden in 4
grote categorieën, namelijk: De stedelijke omgeving, de natuur, evenementen
en attracties. Onder deze 4 categorieën kunnen diverse vormen voorkomen
die betrekking hebben tot de hoofdcategorie.
Tot slot wil ik hier nog even vermelden dat de vormen goktoerisme en
sekstoerisme ook behoren tot nachtelijk toerisme en elk een publiek hebben.
Daar deze twee vormen buiten mijn focus vallen zal ik hier niet verder op
ingaan.
2.2.1

De stedelijke omgeving
“Het nachtleven”
Stedelijk toerisme en cultuurtoerisme zitten aardig in de lift. Hierbij ga ik van
start met de meest algemene vorm van nachtelijk toerisme, namelijk het
klassieke nachtleven. Het spreekt voor zich dat dit een zeer ruim thema is.
Nachttoerisme richt zich op iedere persoon die amusement wil beleven tijdens
het vallen van de avond en het aanvatten van de nacht. Elke stad met een
bepaalde populatiegrootte heeft te maken met het nachtleven. Café’s,
restaurants en discotheken worden bezocht, alsook evenementen en
concerten. Ik stel vast dat de steden op zoek gaan naar toegevoegde waarde
en beleving. Dit doen ze door gerichte avondlijke en nachtelijke activiteiten te
ontwikkelen en aan te bieden aan de toerist en recreant. Visit Malta12 voorziet
12
Visit Malta. Nightlife. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://www.visitmalta.com/nl/enjoy-the-nightlife
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
18
op haar website bijvoorbeeld een apart tabblad om het nachtleven in de kijker
te zetten.
Dit nachtleven kan in het weekend zijn hoogtepunt bereiken, maar kan ook
permanent het straatbeeld kleuren. Grootsteden bijvoorbeeld kunnen rekenen
op een permanent nachtleven. Dit kan zoals eerder vernoemd overlast met
zich meebrengen en zorgen voor spanningen tussen inwoners en toeristen.

Citytrips, erfgoedtoerisme en themawandelingen
De citytrip is een zeer toegankelijke vorm van toerisme. Hier wil de toerist een
bepaalde stad beter leren kennen op een leerrijke maar vooral boeiende en
ontspannende manier. Hij wil de toeristische bezienswaardigheden van de
desbetreffende stad meepikken, maar tegelijk ook de vrijheid hebben te gaan
en staan waar hij wil. Een citytrip duurt meestal hoogstens 3 dagen. Hier is
duidelijk dat de citytrip wil inspelen op de trend van de eerder vernoemde
korte vakanties.
Een citytrip wordt adembenemender wanneer de avond valt. Steden
verkennen tijdens de nacht zijn steeds meer in trek en steden worden
vindingrijker in het aanbieden van activiteiten om de stad op een magische en
onvergetelijke manier te verkennen. In hoofdstuk 3.1 leren we enkele
nachtelijke citytrips kennen.
Bij het verhaal van de citytrips sluiten ook erfgoedtoerisme en avondlijke
themawandelingen zich aan. Erfgoedtoerisme is een vorm van toerisme die in
de eerste plaats de toerist aanspreekt die een zwak heeft voor cultuur en
erfgoed. Deze vorm van toerisme focust op overblijfselen uit het rijke verleden
van desbetreffende landen, gebieden of steden. Toeristen die op zoek zijn naar
erfgoed vinden dit vaak in de vorm van:
- Oude historische bouwwerken zoals kastelen, burchten en vestingen;
- Volledige steden;
- Musea en tuinen.
Veel van deze historische parels worden overdag voorgesteld onder gegidste
begeleiding. Maar ook bij het vallen van de avond kunnen sommige van deze
bouwwerken bezocht worden door middel van speciale belichting op de
bouwwerken. Dit zorgt voor een adembenemend effect en een ongeëvenaarde
ervaring met eenzelfde bezoek overdag aan hetzelfde bouwwerk. Hierbij denk
ik spontaan aan het kasteel van Edinburgh in Schotland. Het kasteel wordt op
een indrukwekkende manier verlicht wanneer het donker wordt. Hierdoor
wordt een unieke sfeer en spanning gecreëerd voor de toerist en recreant.
Bovendien worden er avondwandelingen georganiseerd met het kasteel van
Edinburgh als decor. In hoofdstuk 3.1 ga ik dieper in op dit voorbeeld.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
19
Avondlijke themawandelingen zijn misschien wel één van de meest
voorkomende vormen. Wandelingen worden georganiseerd onder begeleiding
van een gids rond een bepaald thema. Maar deze hoeven niet altijd onder
begeleiding te gebeuren. Je kunt er ook zelf op uittrekken en op ontdekking
gaan. In volgend hoofdstuk beschrijf ik een sluitend voorbeeld hiervan om
deze stelling kracht bij te zetten. Themawandelingen kunnen zowel
stadsgericht als natuurgericht zijn.
Dit kunnen jaarlijks wederkerende
wandeltochten zijn, of occasionele wandelingen. Avond-, nacht- en
ochtendwandelingen zijn steeds meer in trek door de hoge belevingsfactor. De
toerist en recreant leert de bestemming kennen op een niet alledaagse
manier. Deze vorm van nachtelijk toerisme en recreatie biedt een goed
potentieel voor de uitbouw van een innovatief product.

Urban Exploring13
Urban Exploring is een sterk opkomende vorm van toerisme en recreatie die
de avontuurlijke mens aanspreekt. Tussen de diverse types waarin nachtelijk
toerisme en recreatie kan voorkomen is dit type het buitenbeentje. Urban
Exploring kan zowel onder de stedelijke omgeving als de natuur thuishoren.
Urban Exploring gebeurt zowel overdag als tijdens de nacht. Bij Urban
Exploring is het de bedoeling verlaten bouwwerken of gebieden te bezoeken
die niet opengesteld zijn voor publiek. Als bezoeker trek je op avontuur en
ontdek je verlaten locaties. Het zijn plekken waar je van vergane glorie kunt
proeven bij bouwwerken die door de tand des tijds afgetakeld en verwaarloosd
zijn.
Locaties waar aan “Urbexen” gedaan kan worden, mogen niet zomaar te
grabbel gegooid worden. Het is de bedoeling dat de toerist en recreant zelf op
verkenning trekt en op eigen gevoel de bestemming bereikt. Deze vorm van
toerisme en recreatie is natuurlijk niet zonder enig gevaar. Een persoon die
aan Urban Exploring doet moet zich voorbereiden en zich bewust zijn van de
mogelijke risico’s zoals verrotting van vloeren, insluiting door het ontbreken
van klinken of elektriciteitsvoorzieningen in lamentabele toestand.

City games
Ook city games kunnen ’s avonds of ’s nachts aangeboden worden aan de
toerist. City games zorgen ervoor dat de toerist en recreant een bepaalde stad
beter leert kennen op alternatieve en spannende manier. De factoren sfeer en
beleving zijn de hoofdingrediënten van deze city games. Via de website “Meetin-Oostende.be ” leer ik het nachtspel “The Target” kennen. Dit misdaadspel
kan zowel overdag als tijdens de nacht gespeeld worden. In hoofdstuk 3.1
verklaar ik nader waarover dit spel gaat.
13
Urban Exploration. Locaties. Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://urbanexploration.be/category/locaties/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
20
2.2.2
De natuur
Ook de natuur oefent een grote aantrekkingskracht uit op de toerist en
recreant. Zowel de drang naar natuurbeleving als avontuur zijn hierbij
belangrijke factoren. Meerdere doelgroepen kunnen aangesproken worden,
zoals medioren en jongeren. Natuurlijk is het zaak het product aan te passen
aan de beoogde doelgroep. Avondlijke en nachtelijke activiteiten met de
natuur als decor kennen een groeiende interesse bij de toerist en recreant. In
verder verloop van dit eindwerk maak ik aan de hand van concrete
voorbeelden duidelijk welk soort activiteiten in natuurlijke omgeving
georganiseerd kunnen worden en populair zijn bij het grote publiek.

Avontuur- en natuurtoerisme14
Avontuurlijk toerisme is bedoeld voor iedere persoon die op zoek is naar
fysieke uitdagingen en zijn conditie wil onderhouden en zelfs verbeteren.
Sportieve activiteiten zoals mountainbiken, raften en bungeejumpen zijn nog
maar een greep uit de talloze mogelijkheden. Extreme activiteiten zijn steeds
meer in trek. Een gezonde levensstijl wordt belangrijker en daarom grijpt de
avontuurlijke toerist en recreant steeds sneller naar een natuurgebonden
activiteit. Hierbij worden ontwikkelingslanden in een razendsnel tempo
populairder. Andere culturen, de exotische fauna en flora, de lokale
infrastructuur, zijn redenen waarom de avontuurlijke toerist voor een
dergelijke bestemming opteert. Ook koudere gebieden zoals de
Scandinavische landen komen steeds meer in trek. Het aanbod aan nachtelijke
activiteiten is dan ook zeer uiteenlopend.
Zoals eerder vermeld is de lijn tussen diverse vormen van toerisme zeer dun
en dan ook vaak moeilijk te trekken. Natuurtoerisme leunt zeer sterk aan bij
het avontuurlijk toerisme. Natuurtoerisme bereikt een zeer uitgebreid publiek
en brengt mensen samen, dit bijvoorbeeld door middel van avondwandelingen
of fietstochten. De natuur gaat terug naar de essentie van ons bestaan en
brengt ons tot rust. Een voorbeeld hiervan zijn de avondwandelingen die
worden georganiseerd in Barneveld, Nederland. Het wild, te vinden in elk bos
van een welbepaald formaat, laat zich zien aan de rand van het bos bij het
vallen van de avond. Dit is het moment wanneer de dieren op zoek gaan naar
voedsel voor zichzelf en hun familie. Door middel van een avondwandeling
kunnen deze dieren gespot worden en levert dit adembenemende beelden op.
De ondergaande zon staat in voor de prachtige achtergrond. Maar niet enkel
de avond is hiervoor een geschikt moment. Ook bij het opkomen van de zon
kan van deze sfeer geproefd worden. Niet enkel bossen en natuurgebieden
kunnen bezocht worden, ook avondlijke safari’s behoren tot het luik
natuurtoerisme en avontuurlijk toerisme. Kortom, ieder gebied met bijzondere
14
Reizen en recreatie. De toekomst van Adventure Tourism. Geraadpleegd op 26 december 2013 via
http://reizen-en-recreatie.infonu.nl/diversen/70746-de-toekomst-van-adventure-tourism-avontuurlijktoerisme.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
21
natuurfenomenen zoals natuurparken, watervallen, bergen en vulkanen
kunnen in de avond of nacht bezocht worden.

Nachtelijke spelen
Nachtelijke spelen worden heel vaak geassocieerd met allerhande
jeugdbewegingen zoals de Chiro, Scouts, KSA en KLJ. Nachtelijke spelen
roepen spontaan herinneringen op bij het overgrote deel van de bevolking.
Ook één van de lectoren aan Howest Kortrijk met name mevrouw Van
Slambrouck dacht spontaan terug aan de tijd van de jeugdbewegingen bij mijn
eerste plenaire feedbacksessie. Voorbeelden als bosspelen, droppings en
ruiltochten zijn hier de absolute koplopers.
Zijn nachtelijke spelen enkel en alleen verbonden aan jeugdbewegingen, of is
er meer? Ik neem de proef op de som. Het voorspelbaar resultaat laat niet
lang op zich wachten. Het internet leidt me in de eerste plaats naar de
jeugdbewegingen zoals de Chiro en de Scouts. Het eerste resultaat heeft
betrekking tot Chirojeugd Vlaanderen15. Deze website is in de eerste plaats
gericht aan de monitoren van de desbetreffende leeftijdscategorieën binnen de
Chiro. Monitoren worden er aangeraden nachtspelen te organiseren waarin het
bewaken van de juiste sfeer een absolute prioriteit vormt.
Nachtelijke spelen kunnen ook voorkomen als teambuildingactiviteit. Deze
spelen zorgen ervoor dat de band in een groep personen versterkt wordt.
Events On The Move16 biedt het nachtspel “The Sixth Sense” aan. Dit spel kan
zowel bij het aanvatten van de nacht als in de vroege ochtend gespeeld
worden. In hoofdstuk 3.1 leg ik dit voorbeeld nader uit.

Nachtelijk wintersporten
Meer en meer ski resorts bieden nachtelijk skiën en snowboarden aan. Door
middel van kunstverlichting worden de diverse pistes verlicht. Dit verhoogt de
zichtbaarheid en veiligheid. In de eerste plaats is nachtelijk wintersporten
bedoeld voor mensen die overdag niet de tijd hebben hieraan deel te nemen;
dit door hun werk of andere prioritaire taken. Ook de hoge toeristenstroom
tijdens de wintersportvakanties kunnen het vlot wintersporten bemoeilijken.
Tijdens de avond en nacht zijn minder pistes beschikbaar. Gevaarlijke
parcours
zoals
de
zwarte
pistes
worden
afgesloten
uit
veiligheidsoverwegingen.
Tot slot een niet onbelangrijk detail. De sneeuwkwaliteit stijgt wanneer de
avond valt. Door het zakken van de temperatuur en het verdwijnen van
zonlicht worden de pistes kwaliteitsvoller. Maar ski resorts bieden meer aan
dan enkel skiën en snowboarden. In volgend hoofdstuk meer hierover.
15
Chirojeugd Vlaanderen. Nachtspelen. Geraadpleegd op 27 december 2013 via http://www.chiro.be/infovoor-leiding/veiligheid/tijdens-activiteiten/veilig-organiseren/nachtspelen
16
Events on the Move. The sixth sense. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://www.events-on-themove.be/teambuilding/thesixthsense.php
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
22
2.2.3

Evenementen
Evenementen
Deze vorm van toerisme en recreatie gaat zich over het algemeen meer gaan
toespitsen op een bepaalde doelgroep, dit naar gelang het doel van het
desbetreffend evenement. Aan nachtelijke evenementen is er op wereldvlak
geen gebrek. Het aangehaalde evenement van de jaarlijkse internationale
bloemenparade in Maleisië is daar een uitstekend voorbeeld van.
Evenementen gaan over het algemeen door in de avond, maar nu gebeurt dit
ook meer en meer door het bewust zoeken en creëren van sfeer. Hierbij is de
duisternis de grootste aantrekkingskracht. Een evenement kan naast de factor
beleving ook de bedoeling hebben een locatie op een andere manier te leren
kennen. Bij dit gegeven wil ik even verwijzen naar het Lichtfestival van Gent17
dat in 2015 aan zijn derde editie toe is. Een geslaagd evenement zal zorgen
voor herhaalbezoeken en nieuwe nieuwsgierige bezoekers.
Naast evenementen komen ook avondmarkten voor. Sfeer en amusement
spelen hierin een grote rol. De themamarkt is een type avondmarkt die
frequent terugkomt en het decor van de stad kleurt. Hierin is kerstmis
ongetwijfeld het belangrijkste thema. De klassieke kerstmarkt staat garant
voor winterse gezelligheid. Mensen slaan een praatje met elkaar in de Après
Ski Bar terwijl de kinderen de tijd van hun leven beleven op de schaatsbaan.
Deze markt gaat begin december van start en blijft duren tot nieuwjaar.
Sommige steden zien het uitermate groots en voegen zelfs speciale elementen
zoals kermisattracties toe aan de kerstmarkt. Dit gebeurt uiteraard niet zonder
reden. In deze periode van het jaar heeft elke stad een kerstmarkt. Door
middel van het toevoegen van speciale elementen worden kerstmarkten
gedifferentieerd van andere markten.
2.2.4

Attracties
Pretparktoerisme
Het pretpark is een puur toeristisch en recreatief product. Pretparken willen de
bezoeker zo lang mogelijk bij zich houden en voorzien zelfs accommodatie in
het pretpark zelf. Pretparken zijn vooral gericht naar de jeugd. Deze proberen
zo goed als mogelijk in te spelen op de leefwereld van de kinderen; dit door
het doelgericht adverteren zodat de reclame de doelgroep bereikt, namelijk de
kinderen. Het bezoek aan een pretpark is voor de kinderen al een avontuur op
zich. Voeg daar de duisternis aan toe, gekoppeld aan een bepaald thema en
hun weekend kan niet meer stuk. Themafeesten zoals Pasen, Halloween, Kerst
en Nieuwjaar zorgen voor pieken in de verkoopcijfers van pretparken die
avondopeningen houden. Parken worden volledig getransformeerd in functie
17
Gent.be. Lichtfestival. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.gent.be/eCache/THE/4/125.cmVjPTE4MzcwMQ.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
23
van het te vieren thema. Wanneer de duisternis zijn intrede doet verzorgen
talloze lichtshows en vuurwerkspektakels de avond. Deze magische momenten
zullen kinderen niet snel vergeten.

Nachtelijke museumbezoeken
Deze titel maakt voor het overgrote deel duidelijk met welke vorm van
toerisme we hier te maken hebben. Museumnocturnes zijn jaarlijkse
evenementen waarbij musea in de avond hun deuren openen voor het grote
publiek. Ook tijdens de nacht zijn gegidste museumbezoeken mogelijk. Deze
avondopeningen kunnen van de gelegenheid gebruik maken optredens te
organiseren.
In bovenstaand hoofdstuk gaf ik u een algemeen overzicht van de diverse
vormen die het thema nachtelijk toerisme en recreatie kunnen bekleden.
Hierbij besefte ik bij het schrijven meerdere malen dat een lijn trekken tussen
de diverse vormen amper mogelijk was. Enerzijds zijn er duidelijke
afbakeningen
voelbaar,
zoals
stedelijke
activiteiten,
natuurgerichte
activiteiten, evenementen en attracties. Maar anderzijds zijn sommige vormen
niet uitsluitend onder één noemer te categoriseren. Hierbij denk ik aan Urban
Exploring, dat te plaatsen valt onder de stedelijke omgeving als de natuurlijke
omgeving.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
24
2.3
Hoe past nachtelijk toerisme & recreatie binnen de trends in
toerisme van vandaag?
2.3.1
Trends in toerisme
Hoe past nachtelijk toerisme en recreatie binnen de trends in toerisme van
vandaag? In wat volgt bespreek ik de trends in toerisme anno 2013. Hiervoor
consulteer ik meerdere bronnen om een zo compleet mogelijk overzicht te
brengen van welke trends er spelen in toerisme en recreatie vandaag de dag.
Hierbij selecteer ik enkel de trends die aan het thema nachtelijk toerisme en
recreatie gekoppeld kunnen worden. Mijn eerste bron is niet internationaal.
Deze brengt het trendrapport van toerisme in 2013 van Vlaanderen.
Daarnaast consulteer ik een internationale bron die de wereldtrends van 2013
op een rijtje zet. Hierbij maak ik een overzicht van de macro trends binnen
toerisme en recreatie die relevant zijn voor het thema nachtelijk toerisme en
recreatie. Ik combineer beide trendrapporten tot één algemeen overzicht. Na
dit overzicht schets ik waar nachtelijk toerisme en recreatie geplaatst kan
worden tussen deze trends.
Het eerste trendrapport van Toerisme Vlaanderen18 licht de invloed van de
macrotrends op toerisme toe. Er zijn heel wat evoluties voelbaar op
wereldvlak, zoals communicatietechnologie, de verouderende bevolking en de
economische ontwikkeling van nieuwe markten. Toerisme Vlaanderen is zich
bewust van deze veranderingen en wil en zal daarop inspelen, want dit creëert
kansen. Het tweede trendrapport van ABTA19 richt zich op de belangrijkste
wereldtrends van 2013. Dit rapport brengt concrete trends naar voren die in
komende jaren bepalend zullen zijn voor toerisme en recreatie.
Demografische ontwikkelingen
Het eerste thema handelt over de wereldbevolking en haar trends. Een eerste
trend is het feit dat in België de groep van de 50-plussers zal blijven groeien,
wat kansen biedt. Deze doelgroep heeft namelijk veel tijd en geld beschikbaar
om te spenderen aan toerisme en recreatie. Daarnaast speelt de vergrijzing
een belangrijke rol. Er is een wereldwijde groei van 60-plussers waar te
nemen. Dit komt door de stijgende levensverwachting en een lager
geboortecijfer. Hierdoor stevenen we af op een omgekeerde driehoek met
meer ouderen aan de top en minder jongeren aan de basis. Dit zal grote
economische gevolgen met zich meebrengen. Maar de stijgende groep van de
18
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/assets/publication/Trendrapport%2
02011.pdf
19
ABTA. The Travel Trends Report 2013. Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://67d8396e010decf37f335facf23e658215b1771a91c2df41e9fe.r14.cf3.rackcdn.com/publications/Travel_trends_report_2013.pdf
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
25
60-plussers biedt ook voordelen. Door het minder belastende werk in
vergelijking tot leeftijdsgenoten uit vorige generaties, een gezondere
levensstijl en een betere verzorging worden mensen op een gezondere manier
oud. Hun vrije tijd kan dus als gevolg hiervan op een actieve manier ingevuld
worden. Deze invulling kan gebeuren met toerisme en recreatie.
De diverse generaties hebben vanzelfsprekend elk hun eigen waarden,
normen en behoeften. Hieronder volgt een overzicht van wat zij echt
belangrijk vinden! Deze informatie is dan ook zeer nuttig. Hier kan getoetst
worden of nachtelijk toerisme en recreatie al dan niet bepaalde generaties zal
aanspreken en in welke richting er gewerkt moet worden om dit thema te
doen aanslaan bij een desbetreffende doelgroep.
De Babyboomers (1945 - 1960) dragen waarden als betrouwbaarheid,
gezondheid, comfort, gemak en veiligheid hoog in het vaandel. Zij zullen
sneller kiezen voor een cruise, wellnessvakantie, zorgvakantie, rondreis of een
golfvakantie. In het kader van het thema nachtelijk toerisme en recreatie is
deze doelgroep minder interessant.
De Post-Babyboomers zijn in tegenstelling tot de Babyboomers een zeer
interessante doelgroep. Zij staan voor vernieuwing en beleving. Daarnaast
heeft deze generatie minder vrije tijd en vindt ze luxe belangrijk. Daarbovenop
is deze leeftijdsgroep zeer kritisch. Deze groep opteert voor citytrips,
gezinsvakanties of single reizen. Daar nachtelijk toerisme en recreatie een
thema is dat de kaart trekt van sfeer en beleving is het zeer interessant deze
doelgroep nauwgezet in het oog te houden en op te volgen. Nachtelijk
toerisme en recreatie kan mits een goede uitwerking ervan een innovatief
product worden en een uniek karakter dragen. Daarnaast kan een innovatief
product rond nachtelijk toerisme en recreatie inspelen op de nood aan
vernieuwing. Hun behoefte aan beleving, dichtbij vakanties, korte vakanties
en gezinsvakanties sluit perfect aan bij dit onderwerp. Bij de ontwikkeling van
een innovatief product zal het vooral zaak zijn in te spelen op hun waarden en
behoeften.
Tot slot de jongerengroep. Naast de Post-Babyboomers is ook deze doelgroep
een interessant mikpunt. Zij zullen in de eerste plaats op langere termijn
kapitaalkrachtiger worden en hierdoor meer geld besteden aan toerisme en
recreatie. Daarom is het zeer interessant herhaalbezoeken te stimuleren bij
deze doelgroep. Onderstaande zin die de identiteit van de jongeren toelicht
sluit zeer goed aan bij het thema nachtelijk toerisme en recreatie.
“De jongeren zijn actief, avontuurlijk en belevingsgericht. Daarnaast zijn ze
zeer vatbaar voor hypes en trends die via multimedia tot bij hen zijn geraakt.”
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
26
Actief, avontuurlijk en belevingsgericht. Dit is bijna de perfecte beschrijving
waar nachtelijk toerisme en recreatie voor staat. Zoals eerder vermeld kan dit
thema mits een kwalitatieve uitwerking ervan een innovatief product worden
waar zelfs een hype rond gecreëerd kan worden. Daar jongeren zeer vatbaar
zijn voor hypes, zal dit thema door middel van goede communicatiekanalen
zeker tot bij hen geraken.
ABTO-onderzoek toont aan dat vooral de jonge reizigers over het algemeen
meer reizen. De leeftijdscategorie 15-24 jaar nam gemiddeld 5 vakanties per
jaar in het binnen- en buitenland. Vorig jaar stond dit gemiddelde op 4
vakanties. Jongeren vormen een steeds belangrijkere doelgroep omdat zij
meer gaan reizen dan vroeger. Dit is te wijten aan het feit dat jongeren
kapitaalkrachtiger worden. Daarnaast hoort reizen meer en meer tot het
leerproces van elke jongere. Ook het gemiddelde steeg bij de
leeftijdscategorie tussen 25-34 jaar van 3,5 reizen in 2011 naar 4,5 reizen in
2012. Dit is tegelijk ook de leeftijdscategorie waarin het meest naar het
buitenland gereisd wordt. Korte vakanties zoals muziekfestivals zijn vooral
populair bij de jonge reizigers. 15% van deze leeftijdscategorie gaf aan een
dergelijke korte vakantie ondernomen te hebben.
Economische ontwikkelingen
Dit thema licht de economische wereldtrends nader toe. Volgende trends
zullen een belangrijkere rol spelen en invloed hebben op het thema nachtelijk
toerisme en recreatie.
Er is een sterk verband te merken tussen de economische groei, welvaart en
persoonlijk inkomen enerzijds en het internationaal reisgedrag anderzijds.
Door de verhoogde welvaart kunnen meer en meer mensen op reis. Hierbij
zijn internationale reizen in de Westerse wereld allang geen luxe meer. Waar
internationale reizen op maat van de klant vroeger enkel was weggelegd voor
de rijken, ligt dit soort reizen nu ook binnen handbereik van het grote publiek.
Door de groeiende populariteit van dit soort vakanties is de prijs gezakt en
kan zo goed als elke toerist zich een reis op maat veroorloven. Dit komt omdat
het besteedbaar inkomen per persoon in Europa en Amerika vrij hoog is. Het
vele werken en de hoge tijdsdruk zijn de oorzaken van het hoge besteedbare
inkomen dat voorhanden is. Hierdoor willen mensen op regelmatige wijze
ontsnappen aan de hoge tijdsdruk door middel van meerdere korte vakanties
in plaats van de traditionele lange vakantie. Volgend fragment uit het
trendrapport verklaart op een klaar en duidelijke manier waar de
hardwerkende mens van vandaag nood aan heeft:
“Drukbezette mensen met weinig tijd gaan in hun vrije tijd steeds meer op
zoek naar intensieve en betekenisvolle belevingen en ervaringen. In dit kader
kent de toeristische belevingseconomie een enorm succes.”
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
27
Opnieuw komt de term “beleving” voor in dit trendrapport. Bovenstaand
interessant fragment wijst erop dat er nood is aan activiteiten en uitstappen
van kortere duur. De klassieke lange vakantie van voorheen verliest aan
belang. De drukbezette hardwerkende mens wil op regelmatige basis
ontsnappen aan de hoge tijdsdruk. Dit wil zeggen dat er een verhoogde
interesse zal zijn voor uitstappen of activiteiten die permanent georganiseerd
kunnen worden. Deze permanente activiteiten kunnen op deze manier
inspelen op de flexibele vakantiebehoeften. Bovendien moet deze uitstap of
activiteit betekenisvol zijn en een meerwaarde brengen. De toerist en recreant
wil geestelijk rijker zijn na het beoefenen van de activiteit. Dit gegeven moet
ik zeker in het oog houden bij de ontwikkeling van een eigen product. Het
moet een product worden dat op regelmatige basis georganiseerd kan worden
en de bezoeker geestelijk verrijkt. Een goed product rond nachtelijk toerisme
en recreatie kan hier antwoord op bieden.
Daarnaast zorgt het razendsnelle tempo van het dagdagelijkse leven voor een
toename van de nood aan avontuurlijke reizen en activiteiten. De mens wil
ontsnappen aan het alledaagse. Strandvakanties waar twee weken aan het
strand wordt gelegen en niets bezocht wordt verliezen aan populariteit. De
reiziger wil zijn vakantie beleven op een actieve manier. Volgens een
onderzoek van ABTA verwacht men dat 5% van de consumenten een
avontuurlijke reis zal ondernemen dit jaar. Touroperators spelen hierop in en
zorgen voor een breder aanbod. Vanaf hier doet het thema nachtelijk toerisme
en recreatie terug zijn intrede. Door deel te nemen aan een nachtelijke
activiteit verhoogt ongetwijfeld het gevoel voor avontuur en wordt de
dagelijkse routine ongetwijfeld doorbroken.
Wanneer reizigers ervoor kiezen een avontuurlijke vakantie te ondernemen,
wordt hen aangeraden ervoor te zorgen op een correcte manier verzekerd te
zijn. Sommige activiteiten op het gebied van sport en avontuur kunnen een
verhoogd risico inhouden. Ook dit gegeven dient in acht genomen te worden
wanneer ik overga tot de ontwikkeling van een innovatief product rond
nachtelijk toerisme en recreatie. Avond-, nacht- en ochtendactiviteiten houden
immers een hoger risicogehalte in.
We zijn in een tijd gekomen waarbij we een beleid voeren een zo hoog
mogelijke productie en consumptie te bekomen. Als gevolg hiervan worden
andere zaken zoals het behoud van het milieu en grondstoffen verwaarloosd.
Het BBP (Bruto Binnenlands Product) wordt steeds minder relevant, want het
is uitsluitend op welvaart gericht en niet op het welzijn.
Er zal een verschuiving plaatsvinden waarbij BNG (Bruto Nationaal Geluk)
belangrijker wordt dan het BBP (Bruto Binnenlands Product). Het principe van
het BNG houdt in dat elk individu streeft naar geluk. Daarbij is niet alleen
economie belangrijk, maar ook emotionele en spirituele factoren. Het individu
zoekt meer en meer naar betekenis en zingeving in het leven. Een algemene
formule rond het BNG bestaat nog niet. Indien het BNG kan doorbreken als
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
28
indicator van de graad van ontwikkeling, zal het aspect “vrije tijd” aan belang
winnen, wat op zijn beurt kansen biedt voor nachtelijk toerisme en recreatie.
Een verhoogde levensstandaard zorgt ervoor dat de mens evenveel kan blijven
consumeren en er minder voor hoeft te werken. Als gevolg hiervan komt er
meer vrije tijd vrij. Deze vrije tijd kan ingevuld worden met toeristische en
recreatieve activiteiten. Op deze manier zal toerisme zich verder ontwikkelen
en aan belang winnen. Toerisme zal bijdragen aan een verhoogd geluksgevoel
zowel bij de toerist als bij de bewoners van het gastland. Deze trend kan wel
in vraag gesteld worden en minder optimistisch zijn dan aangegeven in het
trendrapport. Door de politieke debatten omtrent het verhogen van de
pensioengerechtigde leeftijd bestaat de kans dat de mens langer zal moeten
werken in de toekomst en minder pensioengeld zal krijgen. Hierdoor heeft hij
minder vrije tijd en minder financiële middelen om te besteden aan toerisme
en recreatie. Hierdoor zal onze welvaart niet langer toenemen.
Socio-culturele ontwikkelingen
Dit derde thema handelt over de sociale- en culturele trends van elk individu.
Dit thema bevat heel wat bruikbare informatie die gekoppeld kan worden aan
nachtelijk toerisme en recreatie. Volgende informatie zal me helpen betere
inzichten te krijgen in de behoefte van elk individu. Hierdoor zal ik in verder
verloop van de bachelorproef mijn product beter kunnen afstellen op de noden
van de doelgroep.
Sinds 1980 speelt vrije tijd een belangrijkere rol in de individuele identiteit. De
beschikbare vrije tijd is de laatste jaren ongeveer hetzelfde gebleven, maar er
is wel een flexibilisering van de arbeidstijd waar te nemen. De tijden waarin “9
to 5 jobs” normaal waren, zijn voorbij. Hierdoor raakt de beschikbare vrije tijd
versnipperd. Door deze versnippering is het niet meer vanzelfsprekend om
over een jaarlijkse lange vakantie te beschikken. De kleinere deeltjes vrije tijd
krijgen hierdoor een grotere waarde en worden op een betekenisvollere
manier gespendeerd. De mens gaat er zijn identiteit mee vormen, afhankelijk
van de activiteiten die hij/zij onderneemt.
Het massatoerisme groeit jaar na jaar. Hierdoor gaan klanten steeds vaker op
zoek naar individuele vakanties enkel met familie en vrienden. Touroperators
spelen hierop in en breiden hun aanbod aan reizen op maat van de klant uit.
Op deze manier willen zij een antwoord bieden aan de alsmaar groeiende
vraag van de consument naar flexibele vakanties. Hierbij wil de klant dat
veiligheid gegarandeerd blijft. Deze trend toont aan dat de toerist en recreant
van vandaag nieuwe paden wil bewandelen en zich op deze manier wil
differentiëren van andere toeristen. Dit biedt kansen voor het thema nachtelijk
toerisme en recreatie! Een kwalitatief product rond dit thema zorgt ervoor dat
toeristen nieuwe locaties kunnen ontdekken op een niet-alledaagse manier.
Uiteraard moet de veiligheid van de toerist en recreant zoals aangegeven
gegarandeerd worden bij een product met “de nacht” als hoofdingrediënt.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
29
Hieruit leid ik af dat de invulling van de vrije tijd een grotere taak op zich
moet nemen dan vroeger. Enerzijds moet de invulling van deze vrije tijd
voldoende “onthaasting” bieden aan het individu om de hoge werkdruk
voldoende te compenseren. De periodes van vrije tijd zijn immers korter en
zullen hierdoor intenser beleefd worden om er extra te kunnen van genieten.
Anderzijds moet de beschikbare vrije tijd op een goede manier gespendeerd
worden zodat deze zo betekenisvol mogelijk is. Ook dit gegeven is interessant
te noemen voor het thema nachtelijk toerisme en recreatie. Een dergelijk
product kan ten eerste zeker inspelen op de behoefte aan onthaasting.
Avondlijke-, nachtelijke- of ochtendactiviteiten bieden de kans te ontsnappen
aan de dagelijkse “rush” van het leven en in rust te genieten van al wat er te
zien en beleven valt in een nachtelijk kader. Ten tweede kan een product rond
nachtelijk toerisme en recreatie betekenisvol zijn omdat het de bezoeker de
kans geeft elementen waar te nemen die hij in het dagelijkse leven over het
hoofd zou zien door de drukte die heerst in een stad of natuurgebied.
Daarnaast is er een globale stijging van het opleidingsniveau waar te nemen.
De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling)
geeft dit duidelijk aan. In 1995 genoot 37% van de jongeren een opleiding
hoger onderwijs, terwijl dit in 2007 al 56% was. Door de hogere
scholingsgraad zal de vraag naar cultureel toerisme stijgen. De hoger
geschoolden vertonen bredere interesses in lokale cultuur, geschiedenis,
levensstijl, natuur en milieu. Ze gaan op zoek naar informatie en zingeving.
Men verwacht meer van de gidsen en de interactieve middelen om zo meer
inzicht te krijgen. Deze bredere interessevelden bieden kansen voor het thema
nachtelijk toerisme en recreatie en kunnen de mogelijkheid bieden om in te
spelen op wat de toerist en recreant echt wil. Door het gebruik van goede
gidsen met een brede kennis kan de behoefte aan het verzamelen van
informatie gecombineerd worden met de nood aan onthaasting en zingeving.
Bovendien heeft de vakantieganger van vandaag veel meer ervaring. Hij heeft
een zeer duidelijk beeld van welk soort bezienswaardigheden hij wil bezoeken
en welke niet. Hij wil zo veel mogelijk waarde uit de vakantie halen door enkel
de bezienswaardigheden te bezoeken waarin hij het meest geïnteresseerd is.
De toerist en recreant wil zijn vakantie intenser beleven door te bezoeken wat
hem echt boeit.
De belevingseconomie ondergaat een verschuiving en wordt een
betekeniseconomie. De materiële behoeften zijn inmiddels bevredigd in de
Westerse wereld. Hierdoor gaat de toerist en recreant meer waarde gaan
hechten aan belevenissen. “Beleving” wordt hierdoor de belangrijkste pushfactor bij de consument. Deze factor is gericht op het bevredigen van
emotionele behoeften van de mens. Vandaag moet consumeren naast
amusement ook een bijdrage leveren aan de persoonlijke ontwikkeling van elk
individu. Hierbij worden aspecten als duurzaamheid, authenticiteit, gezondheid
en welzijn belangrijker. Vakanties krijgen een diepere betekenis. Toeristen
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
30
willen minder “zien” en meer “doen”! Vooral de meer ervaren toerist zoekt
diepgang en verrijking in zijn reizen.
Een product rond nachtelijk toerisme en recreatie is in de eerste plaats gericht
op beleving. Dit gegeven zet mij aan het denken. Ik moet proberen erin te
slagen een product te creëren dat de Westhoek een uniek karakter geeft en
volledig beantwoordt aan de nood aan beleving en zingeving. Maar naast
beleving kunnen ook de factoren duurzaamheid, authenticiteit, gezondheid en
welzijn kansen bieden.
Vervolgens is er een groeiend gezondheidsbewustzijn. Hoe ouder men wordt,
hoe belangrijker de gezondheid wordt. Ouderen doen er alles aan om jong te
blijven en daar slagen zij ook in. Een goede gezondheid wordt dus meer en
meer een voorwaarde om gelukkig te zijn. Deze trend zal zich verderzetten,
maar een verschuiving ondergaan. In plaats van de klassieke wellnesszorg zal
er meer aandacht besteed worden aan spirituele en emotionele zorg. Als
gevolg is er een verhoogde vraag naar gezonde vakantiebestemmingen en
gezonde activiteiten. Ouderen blijven langer fit en gaan op zoek naar een
actieve en gezonde invulling van hun besteedbare vrije tijd. Deze doelgroep
kan zeer interessant zijn voor het thema nachtelijk toerisme en recreatie
naargelang het product. Dit gegeven zorgt voor een verbreding van mijn
doelgroep.
Daarnaast worden waarden en zekerheden belangrijker. Door de steeds sneller
veranderende maatschappij is er nood aan traagheid, bezinning en
authenticiteit. De Westerling wil “back to basics”. Hij wil waarden en tradities
die hij tijdens het leven onderweg is verloren herontdekken. Hierbij grijpt hij
terug naar de eenvoudige dingen des levens. Waarden zoals “gezin” en
“natuur” worden binnen dit gebeuren centraal gesteld.
De Westerling wil ontsnappen aan de dagelijkse high-tech maatschappij.
Multimedia brengt vele verplichtingen en beperkingen met zich mee. De mens
dient altijd en overal beschikbaar te zijn en snel te antwoorden op
boodschappen en oproepen. Dit biedt mogelijkheden voor nachtelijk toerisme
en recreatie. De waarden gezin en natuur kunnen mits een goede aanpak
gecombineerd worden tot één krachtig en innovatief product. Dit gegeven
toont aan dat een product rond nachtelijk toerisme en recreatie in een
natuurlijke omgeving antwoord kan bieden op deze noden. In de natuur kan
de toerist en recreant door het opzettelijk thuis laten van multimedia meer tijd
spenderen met de familie. De familie kan samen genieten van de natuur en
van elkaars gezelschap.
Om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur moeten authentieke producten een
tegenbeweging vormen tegen de geglobaliseerde wereld van vandaag. Eigen
cultuur, regionale producten en dichtbij vakanties worden belangrijker. Maar
binnen deze trend schuilt ook een paradox. De mens wil terug naar de
authenticiteit en eenvoud van vroeger zonder in te boeten aan comfort. Deze
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
31
nood aan onthaasting en eenvoud is te voelen in de reissector. Er is een
verhoogde vraag naar groene vakanties en vakanties waarbij gezinsbeleving
centraal staat. Ook hier komen de termen “natuur” en “gezin” terug. Lokale
producten, gemoedelijkheid en kleinschaligheid worden belangrijker.
Ecologische ontwikkelingen
Er is een groeiende behoefte aan natuur waar te nemen. Ongerepte natuur
wordt zeldzaam en daardoor waardevoller. De verhoogde behoefte aan rust en
ruimte zorgt voor een stijging van de bezoeken aan natuurgebieden. Bijgevolg
genieten natuurbehoud en duurzame natuurinrichting een verhoogde
aandacht. Platteland en ongerepte gebieden worden door hun schaarste
steeds meer een luxegoed.
De Westhoek beschikt over een groot aantal natuurgebieden en bossen
verspreid over de gehele regio. Toeristen en recreanten kunnen de Westhoek
bezoeken omdat er bij hun woonplaats weinig natuur te vinden is. Hierdoor
stijgt de aandacht voor deze regio. Een innovatief product rond nachtelijk
toerisme en recreatie met natuur als hoofdingrediënt kan inspelen op de
verhoogde aandacht voor natuur. Dit gegeven toont aan dat er mogelijkheden
zijn tot het ontwikkelen van een goed product waarbij de Westhoek deze troef
beter kan uitspelen.
Transport is nadelig voor het klimaat. Grote besparingen in CO2 zullen nodig
zijn om het klimaat te redden. Milieubelastingen maken het vervoer duurder,
wat remmend kan werken op het internationaal toeristenverkeer. Hierdoor
zullen nieuwe ontwikkelingen, technieken en maatregelen op vlak van
transport een invloed hebben op de keuze van bestemming en reisbeleving
van de toerist. Investeren in duurzaam en recreatief vervoer zal de trend van
morgen worden. Het aanbod aan elektrische wagens wordt groter en
populairder. Ook elektrische fietsen kennen een opmars; dit vooral in de lage
landen.
ABTO (Association of Belgian Tour Operators) merkt een lichte stijging in de
vraag naar trein- en bus vakanties. 9% van de ondervraagden zei een busreis
te plannen in 2013. Dit in vergelijking tot 2012, waar 8% een busreis
ondernam. 9% van de ondervraagden plant een treinreis in 2013. In het jaar
2012 ondernam amper 6% een treinreis. De stijging van de vraag naar reizen
met één van deze transportmiddelen kan toe te wijzen zijn aan het feit dat
mensen op zoek gaan naar alternatieven voor de klassieke vluchten. Ook het
toenemende aanbod aan hogesnelheidstreinen is een belangrijke factor die
zorgt voor een verhoogde reiskwaliteit. De zoektocht naar alternatieve
transportmiddelen kan enerzijds toe te wijden zijn aan het verhoogd
milieubewustzijn. Anderzijds wil de toerist en recreant voor goedkopere
transportmiddelen kiezen. De trend duurzaamheid is een component die
steeds meer toeristen en recreanten hoog in het vaandel dragen. Daarom is
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
32
het belangrijk mijn product aan duurzaamheid te linken om op deze manier
een breder interesseveld aan te spreken.
Daarnaast wint het reizen per trein voor dichtbijvakanties aan belang. Ook dit
gegeven kan in verband gebracht worden met het thema nachtelijk toerisme
en recreatie. Door het feit dat de toerist en recreant langzaam maar zeker
meer rekening zal moeten houden met beperkingen in transportmogelijkheden
door extra kosten, zal hij op zoek gaan naar ontspanning dicht bij huis.
Hierdoor kunnen inwoners van de Westhoek een belangrijke groep worden
waarop er gericht kan worden tijdens de vermarkting van een innovatief
product rond nachtelijk toerisme en recreatie.
Tot slot is er een hoger consumentenbewustzijn door het veranderende
klimaat en de schaarste aan natuurlijke bronnen. Er wordt gezocht naar een
betere balans tussen de 3 P’s (People, Planet, Profit). Er wordt vastgesteld dat
hoe hoger de persoonlijke kosten voor een milieubewust gedrag zijn, hoe
meer het blijkt dat milieu niet op de eerste plaats komt. Maar langzamerhand
is er toch een verandering voelbaar. Het toegenomen bewustzijn omtrent
milieu geldt ook voor de toerist. Voor accommodatie aanbieders wordt het
belangrijker om steeds duurzamer te ondernemen en duurzame activiteiten
aan te bieden aan de klant. De toerist wil zelf ook meer en meer bijdragen tot
het behoud van de natuur en hiermee kennis vergaren. Verdergaand op het
feit dat er een verhoogde interesse is in natuur, zal het belangrijk zijn
duurzaamheid niet uit het oog te verliezen. Ik heb de intentie een product te
ontwikkelen waarbij ontspanning en beleving kan leiden tot een verhoogd
consumentenbewustzijn; dit door te wijzen op de groter wordende schaarste
aan natuur en wat hieraan gedaan kan worden. Concrete acties zoals bomen
planten en onderhoud van bossen en natuurgebieden zijn mooie voorbeelden
tot wat een verhoogd milieubewust gedrag kan leiden.
Technologische ontwikkelingen
Het laatste thema toont aan dat de technologische ontwikkelingen aan een
hoog tempo zorgen voor nieuwe distributiekanalen. Door een breder palet aan
keuzemogelijkheden inzake distributie kan de vermarkting van een bepaald
product efficiënter en gerichter verlopen.
Ten eerste wordt internet mobieler. Door het alsmaar toenemende succes van
de smartphone stijgt het mobiel internetgebruik pijlsnel. De nieuwste vorm
van mobiel internet verloopt via de zogenaamde computertablets. Bijgevolg
zullen smartphones en tablets vaker gebruikt worden bij het plannen van een
reis of vakantie. Dit gegeven wijst me erop dat de vermarkting van een
innovatief product aangepast moet zijn aan distributiekanalen zoals
smartphones en tablets om op deze manier gebruiksvriendelijker te zijn voor
de gebruiker. Informatie op een correcte en duidelijke manier verstrekken
wordt hierdoor belangrijker. Door het feit dat internet sneller en makkelijker
toegankelijk wordt zullen last-minute beslissingen stijgen.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
33
Daarnaast stijgt de online verkoop en wordt informatie op maat belangrijker.
Door het overaanbod aan ICT-toepassingen en informatie is het moeilijk voor
de lezer het overzicht te bewaren. Hierdoor zullen goede prijszettingen en
toegevoegde waarden de beslissingsfactoren worden.
Ook de ontwikkeling van distributiekanalen staat niet stil. Hierbij wil ik
verwijzen naar de QR-code (Quick Response- code). Het is een steeds vaker
opkomend fenomeen waarmee op een snelle manier extra informatie over een
bepaald product verstrekt kan worden. Ook navigatiesystemen worden
intelligenter en kunnen naast routebegeleiding ook toeristische trekpleisters
aanduiden.
Er is een hogere behoefte aan maatwerk voelbaar bij de toerist en recreant.
De toerist wil zijn reis aanpassen naar eigen behoeften. De hedendaagse
overrompeling aan informatie zorgt hiervoor. De reisagent van de toekomst
kan hierop inspelen. Intussen slinkt de interesse in pakketreizen. E-commerce
wordt belangrijker maar is niet goedkoop voor de toeristische aanbieders. Ecommerce biedt wel het voordeel dat advertenties gemakkelijker aanpasbaar
zijn bij eventuele wijzigingen. Daarnaast verwacht men dat de QR-codes een
hoog succes zullen kennen omdat de mogelijkheden eindeloos zijn.
Sociale media worden machtiger. Het internet zorgt enerzijds voor
vrijetijdsbesteding en anderzijds voor sociaal verkeer. Vooral het sociaal
verkeer stijgt zeer snel. Maar de sociale media zijn een tweesnijdend zwaard.
Hypes kunnen snel gecreëerd worden, maar ook snel afgebroken worden.
Sociale media hebben een sterke invloed op de toeristische sector. Toeristen
gaan op zoek naar tips en ervaringen en consulteren daarbij meer en meer de
sociale media. De toerist van vandaag wil weten wat hij mag verwachten van
zijn bestemming. Dit zorgt ervoor dat de toeristische marketing verandert. De
inbreng van reizigers wordt vergroot door de sociale media. Hierdoor krijgen
de reizigers meer macht. Maar liefst 83% laat zich beïnvloeden door
beoordelingen van andere reizigers. 70% deelt graag zijn mening met familie
en vrienden.
Bovenstaande trends tonen aan dat er heel wat gelijkenissen aan te treffen
zijn op nationaal- en internationaal vlak. Ik merk vooral op dat de socioculturele en ecologische ontwikkelingen trends bevatten die ik in het oog moet
houden in verder verloop van de bachelorproef, met name het productgedeelte
in het bijzonder. De zoektocht naar toegevoegde waarde en avontuur door de
toerist en recreant zullen aandachtspunten worden die ik in acht moet nemen
bij de verdere ontwikkeling van een duurzaam en innovatief product rond
nachtelijk toerisme en recreatie. Daarnaast tonen deze trends aan dat een
innovatief product rond nachtelijk toerisme en recreatie past binnen de actuele
trends en behoeften van de toerist en recreant.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
34
2.3.2
Binnen welke trends situeert nachtelijk toerisme en
recreatie zich?
Binnen welke trends situeert nachtelijk toerisme en recreatie zich? In
voorgaand hoofdstuk nam ik de macrotrends binnen toerisme en recreatie
onder de loep. Hierbij selecteerde ik alle trends die relevant waren voor het
thema nachtelijk toerisme en recreatie. Hierdoor is het voor mij heel wat
duidelijker geworden hoe en waar we het thema nachtelijk toerisme en
recreatie kunnen plaatsen binnen de actuele trends op wereldvlak. Graag geef
ik u een overzicht.
Wie?
Om te beginnen geef ik u een opsomming van de diverse doelgroepen20 die
zich aangesproken kunnen voelen door het thema nachtelijk toerisme en
recreatie. Ik ontdekte dat dit thema een zeer wijd publiek kan aanspreken.
Een eerste groep, de jongeren tussen 15-24 jaar, reizen over het algemeen
meer dan vroeger en hebben een hoger besteedbaar budget in vergelijking
met leeftijdsgenoten van vorige generaties. Reizen is een deel geworden van
de educatie en zelfontplooiing van de jongere in kwestie. Daarnaast zijn
jongeren zeker te vinden voor wat spanning en avontuur21 in hun leven.
Jeugdbewegingen spelen in op deze twee factoren en organiseren onder
andere nachtspelen om de beleving te prikkelen bij de jeugd.
Vervolgens kom ik tot de groep van de volwassenen. Deze groep draagt het
vele werken mee als ziekte van deze tijd. Ook de tijdsdruk is ontzettend hoog
geworden. Maar de arbeidsuren zijn flexibeler geworden. Hierdoor versnippert
de beschikbare vrije tijd. Dit zorgt voor meerdere korte vakanties naast de
gebruikelijke lange vakantie. Deze groep wil zijn korte vakanties zeer intens
en kwalitatief beleven en dit door middel van citytrips, uitstapjes of
weekendarrangementen. Het thema nachtelijk toerisme en recreatie kan
inspelen op deze noden, bijvoorbeeld door het (her)ontdekken van een stad
tijdens de avond of nacht of een andere nachtelijke activiteit.
Binnen de groep van de volwassenen concentreer ik me tot slot op de
leeftijdscategorie van de medioren en senioren. Door de verbeterde
gezondheidstoestand en gezondheidszorg in vergelijking tot vorige generaties
worden medioren en senioren op een gezondere en fittere manier ouder.
Daarnaast was hun job in de meeste gevallen minder belastend in vergelijking
met leeftijdsgenoten uit vorige generaties. Hierdoor blijven ze langer gezond
20
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Demografische ontwikkelingen. Geraadpleegd op 29 december 2013
via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/assets/publication/Trendrapport%2
02011.pdf
21
ABTA. The Travel Trends Report 2013. In search of adventure. Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://67d8396e010decf37f335facf23e658215b1771a91c2df41e9fe.r14.cf3.rackcdn.com/publications/Travel_trends_report_2013.pdf
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
35
en mobiel. Dit biedt mogelijkheden voor de toeristische en recreatieve sector.
De senioren van vandaag en morgen blijven niet stilzitten en vullen hun vrije
tijd het liefst in met reizen. Daarnaast hebben medioren en senioren een hoog
tot zeer hoog besteedbaar inkomen of vermogen dat kan besteed kan worden
aan toerisme en recreatie. Deze doelgroep kan kansen bieden bij het
aanbieden van unieke nachtelijke activiteiten. Aangezien medioren en senioren
actiever hun vrije tijd kunnen invullen biedt dit mogelijkheden een sportief
product rond nachtelijk toerisme en recreatie aan te bieden. Hierdoor kan een
breder doelpubliek aangesproken worden.
Waarom en wat?
Daarnaast wil ik aantonen waarom en waarmee het thema nachtelijk toerisme
en recreatie antwoord kan bieden aan de noden van de voorgaande
doelgroepen. Door middel van volgende argumenten verduidelijk ik mijn
stelling.
Ten eerste kan nachtelijk toerisme en recreatie een product zijn waaraan meer
dan ooit nood is. In onze “razendsnelle veranderende wereld”22 waar we
onszelf meerdere malen voorbijlopen per dag groeit stilaan het besef en de
behoefte hier op tijd en stond aan te ontsnappen en terug te grijpen naar de
eenvoudige dingen in het leven, zoals gezin, vrienden en natuur. De toerist en
recreant wil zich onthaasten samen met de gehele familie en terugtrekken
naar de basis van ons bestaan, de natuur. In de natuur komt de mens tot rust
en kan hij in alle kalmte nadenken over het leven en de stress van het
hedendaagse leven even loslaten. In verder verloop van dit hoofdstuk leg ik
beter uit waarom ik kies voor natuur als locatie.
Ten tweede kent onze Westerse maatschappij een verzadiging van de
materiële behoeftes. Alles wat we wensen kan in principe onmiddellijk
aangekocht worden of hebben we al in ons bezit. Hierdoor gaat de mens meer
gaan verlangen naar de ontastbare zaken in het leven zoals beleving en
betekenis. De toerist en recreant gaat hier dan ook stilaan meer waarde aan
hechten. Beleving wordt belangrijker dan materiële behoeftes. Dit gegeven is
simpel te verklaren. Materiële zaken zijn immers in de meeste gevallen louter
tijdelijk en dus vergankelijk. Factoren zoals beleving en betekenis kennen
geen vervaldatum en kunnen voor altijd meegedragen en gekoesterd worden.
Ook factoren zoals persoonlijke ontwikkeling, authenticiteit, duurzaamheid,
gezondheid en welzijn zitten duidelijk in de lift. Dit zijn factoren waar het
thema nachtelijk toerisme en recreatie antwoord op kan bieden.
22
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Economische ontwikkelingen. Geraadpleegd op 29 december 2013
via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/assets/publication/Trendrapport%2
02011.pdf
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
36
Aan persoonlijke ontwikkeling kan gewerkt worden, maar je moet er tijd voor
maken! Door middel van een product rond het thema nachtelijk toerisme kan
de toerist en recreant even afstand nemen van zijn dagelijks bestaan en is er
ruimte voor zelfreflectie. “Ben ik goed bezig en kan ik mezelf nog verbeteren?”
Authenticiteit doet teruggrijpen naar de traditionele waarden en producten. De
toerist en recreant kan de eenvoudige zaken in het leven (her)ontdekken.
Hierbij is het misschien een goed idee een natuurgericht product te
combineren met het degusteren van authentieke streekgerechten.
De factor duurzaamheid is in de eerste plaats onlosmakelijk verbonden met
natuur. Een natuurgericht product kan ook de aandacht voor een milieubewust
gedrag versterken door concrete acties te ondernemen zoals natuurgebieden
opruimen en bomen aanplanten.
Aangezien een breed doelpubliek aangesproken kan worden kan een actief
product rond nachtelijk toerisme en recreatie bijdragen tot een betere
gezondheid van elke deelnemende toerist en recreant.
Tot slot kan een innovatief product rond nachtelijk toerisme en recreatie het
welzijn bevorderen door middel van zinvolle activiteiten en belevenissen. Elke
deelnemer moet zich geestelijk rijker voelen na deelname aan de activiteit.
Daarnaast kan door een goed sociaal contact met andere toeristen en
recreanten het welzijn versterkt worden.
Een goed natuurgericht product kan elk van deze bovenstaande factoren in
verband brengen met elkaar en perfect inlossen waar de toerist en recreant
van vandaag naar verlangt.
Waar?
Zoals eerder aangegeven biedt een natuurgericht product het meeste
mogelijkheden. Enerzijds kunnen alle behoeften van de toerist en recreant
ingelost worden door aanwezigheid van natuur. Anderzijds zorgt een natuurlijk
product rond nachtelijk toerisme en recreatie voor heel wat minder overlast23
in vergelijking tot een stedelijk product rond nachtelijk toerisme en recreatie.
Hierbij is het wel belangrijk de natuur niet te belasten afval te storten of het
leven van de dieren te verstoren. Bij dit gegeven wil ik graag nog even
verwijzen naar de term recreatiedruk waarmee ik werd geconfronteerd als
eerste zoekresultaat rond de term nachtelijk toerisme.
De groeiende behoefte voor natuur is vooral te verklaren door het feit dat
bossen, landschappen en natuurgebieden langzaam maar zeker schaarse
goederen worden. De toerist en recreant wordt zich hier stilaan van bewust en
23
Wikipedia. Recreatiedruk. Geraadpleegd op 3 december 2013 via
http://nl.wikipedia.org/wiki/Recreatiedruk
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
37
gaat meer en meer op zoek naar deze gebieden. Een product rond nachtelijk
toerisme en recreatie past perfect binnen deze trend.
Daarnaast opteert de hardwerkende mens sneller voor natuur dan een stad
om zich te ontspannen. In de natuur krijgt hij de kans beter tot rust te komen
en kan hij ontsnappen aan de dagelijkse drukte waarmee hij wordt
geconfronteerd.
Hoe?
De hoge technologische ontwikkelingen kunnen de vermarkting van een
innovatief product rond nachtelijk toerisme en recreatie ongetwijfeld
ondersteunen op een kwalitatieve manier. Door het breder aanbod aan
distributiekanalen kan een product rond nachtelijk toerisme gerichter vermarkt
worden. Hierdoor kan elke beoogde doelgroep aangesproken worden via het
distributiekanaal dat zij het meeste aanwenden. Aangezien technologie hypes
creëert, past nachtelijk toerisme en recreatie zeker bij deze trend. Dit thema
kan ook voor een hype zorgen; dit vooral bij het jongere publiek. Jongeren
zijn gevoeliger voor hypes. Deze trends bereiken hen hoofdzakelijk via
internet en sociale media. Ook mobiel internet kan een grote rol spelen. Door
de lay-out van websites aan te passen aan smartphones of computertablets
wordt de informatie toegankelijker en gebruiksvriendelijker. Tot slot kan ik
concluderen dat internet het ideale distributiekanaal is voor het thema
nachtelijk toerisme en recreatie. Internet heeft het voordeel zeer flexibel te
zijn. Mogelijke veranderingen in het programma zijn onmiddellijk aanpasbaar
op een overzichtelijke manier. Ik verduidelijk dit gegeven met een fictief
voorbeeld.
Er wordt op zondag 4 mei een avondlijke boottocht op het Ieperleekanaal
georganiseerd. De boottocht start aan de kaai te Ieper en loopt tot in
Steenstrate. Op de website van Ieper staat vermeld dat de boottocht om
19u30 van start gaat. Maar door omstandigheden kan de kapitein pas om 20u
vertrekken. Deze tijdswijziging kan zonder problemen tijdig uitgevoerd en
vermeld worden op de website van Ieper. Op deze manier zijn alle deelnemers
tijdig verwittigd en komen zij niet tot verrassingen te staan de dag zelf. Bij
analoge vermarkting zoals brochures is een dergelijke wijziging veel moeilijker
communiceerbaar.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
38
2.3.3
Besluit:
In de voorgaande deelvraag verduidelijkte ik binnen welke trends nachtelijk
toerisme en recreatie zich situeert. Hieronder vat ik op een duidelijke manier
samen welke factoren belangrijk zullen zijn bij de ontwikkeling van een
innovatief product rond nachtelijk toerisme en recreatie.
Wie?
Volwassenen;
Waarom?
Onthaasting, Beleving, Zingeving;
Wat?
Ontwikkeling kwalitatief, permanent, innovatief,
product rond nachtelijk toerisme en recreatie;
Waar?
Vooral
natuurlijke
landschappen);
Hoe?
Vermarkting via internet en sociale media;
locaties
(bossen,
duurzaam
natuurgebieden,
Wanneer? Avond, nacht, vroege ochtend.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
39
3
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten bestaat er
vandaag op wereldvlak?
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten bestaat er vandaag op wereldvlak? In
hoofdstuk 2 bracht ik onder andere een algemeen overzicht van de diverse
vormen waarin nachtelijk toerisme en recreatie kan voorkomen. In het
volgende hoofdstuk licht ik per vorm enkele concrete voorbeelden toe. Daar
het volledige wereldaanbod voorstellen ons te ver zou leiden kies ik ervoor bij
elke vorm 3 tot 4 concrete voorbeelden op te sommen en toe te lichten. Ik
licht toe waar elke activiteit zich situeert en wat er op deze locatie aangeboden
wordt. Ik poog de verschillende activiteiten niet al te gedetailleerd te
beschrijven om een oneindig lange opsomming te vermijden. Om het overzicht
te bewaren kies ik ervoor dezelfde volgorde van de diverse vormen aan te
houden zoals beschreven in hoofdstuk 2.
3.1
De diverse vormen onder de loep…
3.1.1

De stedelijke omgeving
“Het nachtleven”
Ik ga terug van start met de meest algemene gedaante die nachtelijk toerisme
en recreatie kan aannemen, namelijk het nachtleven. Zoals eerder vermeld is
deze vorm van nachtelijk toerisme zowat overal aan te treffen. Het nachtleven
dekt een zeer brede waaier aan locaties en activiteiten. Concrete voorbeelden
van “het nachtleven” binnen een bepaalde stad of locatie zijn dan ook moeilijk
af te bakenen. Daar het algemene nachtleven niet de richting is waar heen wil
met dit eindwerk ga ik niet verder in op deze vorm van nachtelijk toerisme en
recreatie.

Citytrips, erfgoedtoerisme en themawandelingen
Citytrips, erfgoedtoerisme en themawandelingen zijn stuk voor stuk vormen
van toerisme die overdag georganiseerd kunnen worden. Hier is het mijn
bedoeling enkele voorbeelden te selecteren waarbij de avond en nacht een
onmisbaar component van de activiteit vormen. Het zijn activiteiten die
zouden inboeten aan sfeer en beleving indien deze overdag zouden
georganiseerd worden.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
40
London by night24
Land:
Verenigd Koninkrijk
Locatie:
Londen
Activiteit:
Avondrit met een halfopen bus doorheen Londen.
Doelgroep: Toerist die een citytrip onderneemt en de stad wil leren kennen.
Een citytrip na het vallen van de avond wordt door zo goed als elke grootstad
aangeboden. De bezienswaardigheden worden op een indrukwekkende manier
verlicht om een aparte sfeer te creëren. Dit soort activiteiten wordt in de
meeste gevallen op de eerste avond van de citytrip ondernomen. Op deze
manier leert de toerist de stad beter kennen en weet hij welke buurten het
bezoeken waard zijn de komende dagen. Door speciale avondactiviteiten te
organiseren voor de toerist en recreant kan de grootstad zich onderscheiden
van andere grootsteden. De eerste citytrip bevindt zich in Londen, hoofdstad
van het Verenigd Koninkrijk. Door middel van een halfopen bus ontdekt de
toerist en recreant Londen tijdens een 1,5u durende rit. Hierin worden de
hoofdattracties van de hoofdstad bezocht, zoals: The Big Ben, London Eye,
Harrods en Westminster Abbey. Onder leiding van een gids leert de toerist
interessante feiten over de stad kennen. Daarnaast kunnen de tips van de gids
de toerist leiden naar verborgen plekken in de hoofdstad.
De toerist stapt op de halfopen dubbeldekker bij Green Park in centraal
Londen. De eerste stop is gepland bij Piccadilly. Daarna gaat de dubbeldekker
richting Westminster, waar de Big Ben, Houses of Parliament en Westminster
Abbey bezichtigd kunnen worden. De verlichte bootjes die varen op de rivier
Thames brengen de nodige sfeer op de achtergrond. Ook de tweede grootste
kerk van het land, St. Paul’s Cathedral wordt bezocht. Wanneer de bus over
de rivier Thames rijdt ziet de toerist de London Eye, het grote reuzenrad dat
verlicht wordt bij het vallen van de avond. De Tower Bridge, landmark van
Londen, zorgt door zijn verlichting voor een gouden gloed op de rivier tijdens
de nacht. De tour zet zich verder en gaat richting Knightsbridge. Dit is een
klassevolle buurt waar Harrods gevestigd is. Tot slot geeft de gids nog enkele
goede tips waar de toerist mooie concerten kan bijwonen en waar het
natuurhistorisch museum is gelegen. De rondrit eindigt waar deze is gestart,
namelijk bij Green Park in centraal Londen.
Afhankelijk van het seizoen worden de tijdstippen van vertrek bepaald. Van
oktober tot april vertrekt de dubbeldekker vanaf 19u30 en 21u20. Vanaf mei
tot september is de frequentie hoger. Vanaf 19u30 tot en met 22u15 worden
er continu rondritten georganiseerd. De prijs is afhankelijk van de periode
24
Viator. London Night Sightseeing Tour. Geraadpleegd op 2 februari 2014 via
http://www.viator.com/tours/London/London-Night-Sightseeing-Tour/d737-3858EE337
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
41
waarin je de rondrit plant. De toegangsprijs voor deze activiteit start vanaf
€18,50.
Prague dinner river cruise & city tour25
Land:
Tsjechië
Locatie:
Praag
Activiteit:
Rondrit door de stad met luxueuze minibus en een bootdiner
doorheen Praag.
Doelgroep: Toerist die tijdens zijn citytrip de stad wil leren kennen.
Deze avondexcursie laat de stad Praag zien, hoofdstad van Tsjechië. De
avondexcursie brengt een combinatie van een bootdiner doorheen Praag met
een korte tour door de stad door middel van een luxueuze minibus. De gehele
activiteit gebeurt onder leiding van een professionele gids. De activiteit gaat
van start met een excursie per bus langs de belangrijkste monumenten van
Praag. Vervolgens wordt de groep verwacht aan de oever van de rivier, waar
men aan boord gaat van een cruiseschip. Op de rivier kunnen bouwwerken
zoals de Karelsbrug, het kasteel van Praag en het Nationaal Theater
aanschouwd worden. Tijdens deze rondvaart kan de toerist genieten van een
warm en koud buffet waarin de traditionele Tsjechische keuken gepresenteerd
wordt. Afhankelijk van het seizoen waarin deze trip georganiseerd wordt kan
de toerist kiezen om op het dek te dineren. Het dineren gebeurt onder
begeleiding van een live band die typisch Tsjechische muziek brengt. De
professionele gidsen praten Engels. Indien er een andere taal gewenst wordt
moet dit vooraf bij de boeking gecommuniceerd worden.
Deze 4 uur durende activiteit loopt het hele jaar door en start dagelijks vanaf
18u15. Elke deelnemer wordt door middel van een bus opgepikt bij zijn
accommodatie. Indien de accommodatie moeilijk bereikbaar is, begeleidt de
gids de deelnemer tot aan de bus. Een volwassene of student betaalt €
167,44. Een kind betaalt € 132,61.
Peking per fiets26
Land:
China
Locatie:
Peking
Activiteit:
Avondlijke fietstocht doorheen Peking.
25
Prague experience. Prague Dinner River Cruise & City Tour in Prague. Geraadpleegd op 2 januari 2014 via
http://www.pragueexperience.com/places.asp?PlaceID=1165
26
Get Your Guide. Peking nacht tour per fiets van 3 uur. Geraadpleegd op 2 januari 2014 via
http://www.getyourguide.nl/beijing-l186/peking-nacht-tour-per-fiets-van-3-uur-t39024/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
42
Doelgroep: Toerist wil de stad leren kennen op een actieve manier.
Peking, de hoofdstad van China. Door middel van volgende activiteit leert de
toerist Peking kennen per fiets tijdens een 3-uur durende rit. Deze fietstocht
start aan de Tower Drum. De toerist fietst langs meren en de typische kleine
steegjes van Peking, namelijk de “hutongs”. In deze hutongs kunnen hapjes
geproefd worden. Daarnaast worden monumenten zoals het Nationale Theater
en het grootste plein ter wereld genaamd het Tienanmen-plein bezocht. Deze
monumenten worden door avondverlichting tentoongesteld.
De gids leidt de toerist per fiets rond door de 100 jaar oude hutongs. Deze
steegjes vormen samen één groot labyrinth en maken deel uit van het
historische stadscentrum van Peking. Vervolgens wordt de fietstocht verder
gezet richting de meren van Shichahai. Deze locatie staat bekend om zijn
talloze koffiehuizen. Op weg naar de Verboden Stad zorgt de voormalige
keizerlijke tuin van Jingshanpark voor een tussenstop. De keizerlijke
monumenten worden op een adembenemende manier verlicht. Om de rustige
wegen langs de Verboden stad te verkennen fiets je langs de keizerlijke muur
en gracht. Tot slot kan er na de fietstocht geproefd worden van de beste
hapjes van Peking, te vinden in de Nanluoguxiang hutong. In deze
avondactiviteit zijn gids, fiets en drinkwater inbegrepen. Fooien voor de gids
zijn niet inbegrepen. Prijzen zijn afhankelijk van beschikbaarheid van de
activiteit.
Ghost and Gore Walking Tour of Edinburgh27
Land:
Verenigd Koninkrijk
Locatie:
Edinburgh
Activiteit:
Avondwandeling doorheen de oude binnenstad van Edinburgh.
Doelgroep: Toerist of recreant wil Edinburg ontdekken op een spannende
manier.
De hoofdstad van Schotland biedt het hele jaar door een avondwandeling aan
die loopt doorheen de oude binnenstad van Edinburgh. De gids Alex
Clapperton (overleden) was er in de 19e eeuw kerkhofdirecteur. Vandaag
begeleidt hij door middel van een audioguide de toerist doorheen de duistere
geschiedenis van Edinburgh. Hij geeft uitleg over martelingen, straffen,
invasies en hekserij. De toerist leert doorheen de wandeltocht ook alle
duistere personen uit deze tijd kennen. Onderweg zijn demonstraties van
marteltuigen voorzien.
27
Viator. Ghost and Gore Walking Tour of Edinburgh. Geraadpleegd op 28 april 2014 via
http://www.viator.com/tours/Edinburgh/Ghost-and-Gore-Walking-Tour-of-Edinburgh/d7393830WITCHERY1
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
43
De gehele wandeling duurt 1 uur en 20 minuten en start om 19u. Dit tijdstip
varieert van seizoen tot seizoen. Aangepaste kledij en stevige schoenen zijn
vereist daar het merendeel van de wegen uit kasseien bestaat.
De toegangsprijs voor een volwassene (16+) bedraagt € 10,48 euro. Een kind
(0-15 jaar) betaalt € 7,40.
De gegidste wandeling en het boek “Wictchery Tales van Adam Lyal” zijn
inbegrepen in de prijs. Fooien, transport van en naar het hotel en voedsel zijn
niet inbegrepen.
Urban Exploring

Land:
Vrij te kiezen
Locatie:
Onbekend
Activiteit:
Bezoeken en fotograferen van verlaten locaties.
Doelgroep: Toerist of recreant wil verlaten locaties ontdekken.
Urban Exploring of “Urbexen” is zoals aangegeven een vorm van nachtelijk
toerisme en recreatie die thuis kan horen in de stedelijke of natuurlijke
omgeving; dit in functie van de te bezoeken locatie. Urban Exploring draagt
als voornaamste kenmerk dat locaties niet zomaar prijsgegeven mogen
worden. Het is immers de bedoeling zelf op pad te trekken en op zoek te gaan
naar verlaten locaties. Op deze manier worden de locaties niet overrompeld
door toeristen en recreanten. Concrete activiteiten rond Urban Exploring zijn
er dus niet. Wel bestaan er enkele gespecialiseerde websites waarbinnen
mensen die aan Urban Exploring doen hun ervaringen en bevindingen kunnen
delen met elkaar.
Urban Exploration28 en Urban Adventures29 zijn beiden websites waar de
“urbexer” terecht kan om alles over Urban Exploring te weten te komen.
Leden laten door middel van foto’s zien welke locaties zij bezochten en welke
avonturen ze meemaakten. Hierbij merk ik dat de schrijvers uiterst voorzichtig
zijn om de locatie niet te verklappen. De diverse locaties worden
onderverdeeld in categorieën, zoals: industriële gebouwen, kastelen, militaire
domeinen, religieuze locaties en ziekenhuizen. Naast locaties krijgt de urbexer
raad en advies welk materiaal vereist is alvorens de nacht in te trekken en hoe
hij zijn foto’s eigen kan maken door het toevoegen van een watermerk.
Op deze websites wordt ook telkens verwezen naar het feit dat Urban
Exploring gevaarlijk is en in de meeste gevallen illegaal. Variabele factoren
28
29
Urban Exploration. Home. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://urbanexploration.be/
Urban Adventures. Info. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://www.urbanadventures.eu/info.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
44
zoals dieren (honden), verrotte vloeren, gif of andere bewoners kunnen voor
verrassingen zorgen.
Tot slot nog even dit. Urban Exploring wordt aanzien als een aparte
levenswijze. De nieuwsgierigheid om het verhaal te ontdekken achter de
verlaten locaties en gebouwen typeert de urbexer. Ik citeer nog even het
motto van elke Urban Explorer:
Laat slechts voetstappen achter, neem slechts foto’s mee.
City games

City games zijn in de eerste plaats bedoeld om relaties tussen een groep
mensen te versterken (teambuilding). Daarnaast leren de deelnemers de
desbetreffende stad aan de hand van het spel beter kennen op een
interactieve en unieke manier. Het creëren van sfeer en spanning kent
absolute prioriteit. Het tijdstip waarop deze spelen gespeeld kunnen worden
kunnen in meeste gevallen vrij gekozen worden. Hierbij is de avond en nacht
het meest gekozen tijdstip. City games zijn over het algemeen zeer
gelijkaardig en vergelijkbaar met elkaar. Door middel van multimedia zoals
smartphones en gps systemen trekken de deelnemers door de stad en wordt
het spel gespeeld. City games spreken een breed doelpubliek aan en zijn op
maat te maken indien gewenst.
The target30
Land:
België en het buitenland
Locatie:
Vrij te kiezen
Activiteit:
GPS-spel doorheen de stad naar keuze.
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
The target is een populair gps-spel dat reeds meer dan 10.000 keer werd
gespeeld. In het spel is een gangster ontsnapt. Verdeeld in drie politieteams
gaan de deelnemers door middel van een gps en satellieten boven de stad op
zoek naar de gangster. Het is de bedoeling dat de politieteams de gangster
vinden voor hij een groot bedrag aan geld kan stelen.
Dit spel kan de hele dag door georganiseerd worden. De avond is hierbij het
meest gekozen tijdstip. Er kunnen 3 tot 60 spelers deze citygame spelen. Het
spel heeft een speelduur van 2 uur.
30
Lamosca.be. The target. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://lamosca.be/games/the-target/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
45
De kostprijs is afhankelijk van de formule die gekozen wordt. Voor het
standaardpakket betaalt de toerist en recreant € 18,00. Bij dit pakket kan
“The target” gespeeld worden in 20 Belgische steden en zijn maximum 30
spelers toegelaten. Bij het pakket op maat betaalt de toerist en recreant een
bedrag tussen de € 25,00 en € 50,00. Deze prijs is afhankelijk van het aantal
deelnemers. Dit pakket maakt het mogelijk het spel in iedere stad naar wens
te spelen. Zelfs het buitenland is mogelijk. De groepsgrootte is hier onbeperkt.
The spy game31
Land:
België
Locatie:
Antwerpen, Brussel en Gent
Activiteit:
Het oplossen van een missie in teams.
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
The spy game is een city game waarin kleine teams op pad trekken en op zoek
gaan naar tips om de verkregen missie op te lossen. Hierbij kan alles en
iedereen de spelers op het verkeerde been zetten. Andere spelers kunnen niet
te vertrouwen zijn en eventuele tips kunnen onbruikbaar zijn bij het oplossen
van de missie.
Dit spel heeft een flexibele tijdsduur die loopt van 2,5 uur tot 2 volledige
dagen. Een niet onbelangrijk gegeven is dat het spel weersonafhankelijk is en
dus ten alle tijden gespeeld kan worden. The spy game kan door een breed
doelpubliek gespeeld worden (16 t.e.m. 86 jaar), want het vereist geen zware
fysieke inspanningen van de deelnemers. 20 tot 500 personen kunnen aan dit
spel deelnemen.
Bij interesse kan een vrijblijvende prijsofferte aangevraagd worden. Naast
België kan the spy game ook in Nederland gespeeld worden; dit in de steden:
Maastricht,
Eindhoven,
Den
Bosch,
Breda
en
Vlissingen.
Indien
geïnteresseerden the spy game in een andere stad willen spelen moet hiervoor
een aanvraag ingediend worden.
31
Weg met de baas.be. De spy game. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via http://www.wegmetdebaas.be/bactive-de-spy-game-109.html?origin=Citygames
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
46
Codecrackers32
Land:
België
Locatie:
Oostende
Activiteit:
Detectivespel doorheen Oostende.
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
Codecrackers is een city game waarbij de deelnemers een bedrijf
vertegenwoordigen waarin een belangrijk prototype werd gestolen door
dieven. Via de ingeschakelde spion komen de deelnemers al te weten dat het
prototype in een koffer met code wordt bewaard. Maar het contact met de
spion werd verbroken. Het is de bedoeling dat de deelnemers van het spel zelf
op zoek gaan doorheen Oostende naar de koffer. De deelnemers worden
onderverdeeld in detectiveteams om de koffer te vinden. Tegelijk lopen er
leden van de dievenbende rond door Oostende om de detectiveteams te
hinderen bij hun zoektocht. Het is de bedoeling om op basis van de verkregen
tips de koffer te vinden en te ontcijferen.
Door middel van een gps gaan de deelnemers op zoek naar de koffer in
Oostende. Op de gps verschijnt de kaart van Oostende en enkele gekleurde
bolletjes en ballonnetjes. Op deze locaties kunnen de deelnemers hints
verzamelen die hen kunnen helpen bij het oplossen van de misdaad. Tijdens
het spel kunnen er pauzes ingelast worden om diverse streekproducten te
proeven.
Bij dit spel is het aantal spelers onbeperkt en is er geen leeftijdsgrens. Dit
wijst terug op het feit dat city games een zeer toegankelijke vorm van
nachtelijk toerisme en recreatie zijn. Het spel heeft een duur van 3 uur. Na
afloop wordt er een groepsfoto genomen. De prijs kan op aanvraag verkregen
worden. Ook hier is het spel volledig aanpasbaar op maat van de klant en
kunnen eventuele andere locaties vrij gekozen worden.
3.1.2

De natuur
Avontuur- en natuurtoerisme
Nachtsafari Kruger Nationale Park
Land:
Zuid-Afrika
32
Ichallenge.be. Codecrackers. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.ichallenge.be/?page=spel&spel=codecrackers
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
47
Locatie:
Kruger Nationale Park
Activiteit:
Nachtsafari doorheen nationale park met avonddiner.
Doelgroep: Toerist of recreant wil het nachtleven van het wild observeren.
Een nachtelijke safari gecombineerd met een diner in het nationale park, de
ideale manier om in te spelen op de belevingszin en het gevoel voor avontuur
van de toerist en recreant. We trekken naar het Kruger Nationale Park33,
gelegen in het noordwesten van Zuid-Afrika.
Deze activiteit is een absolute aanrader voor iedereen die een neus heeft voor
avontuur en spanning. De toerist krijgt de mogelijkheid te genieten van het
actieve nachtleven van de dieren, de zonsondergang onder begeleiding van
een aperitief en de sterrenhemel. Dieren zoals leeuwen, neushoorns, giraffen
en wildebeesten kunnen gespot worden. Het spotten van de dieren gebeurt
vanop een veilige afstand om de veiligheid van de toerist te garanderen. Na
deze nachtelijke safari kan de toerist bij het kampvuur genieten van een
avondmaal in het veilige deel van het Kruger Nationaal Park. Om het echte
Afrikaanse gevoel op te wekken zijn de 4X4 wagens uitgerust met grote
schijnwerpers om zo het nachtleven beter te kunnen waarnemen.
De “Ranger” haalt de groep op bij de accommodatie nabij het Kruger Nationaal
Park. Afhankelijk van het seizoen waarin de nachtelijke safari ondernomen
wordt kunnen de uren verschillen. Gewoonlijk start deze activiteit in de late
namiddag (17u) en eindigt hij in de avond (19u30), waarna het avondmaal
genuttigd kan worden tot omstreeks (21u). De aanwezigheid van een ranger is
onontbeerlijk. Hij deelt informatie over de verschillende soorten dieren en kent
het gedrag van de dieren beter dan wie ook.
De toerist heeft volgende zaken nodig bij de uitvoering van deze activiteit:
Neutrale kledij voorzien van lange mouwen (kleurrijke kledij afgeraden),
zonnecrème, afweermiddel tegen insecten, eventuele medicatie, lichte jas en
hoofddeksel. Uiteraard is een fototoestel toegelaten.
De kostprijs van deze activiteit is op aanvraag en afhankelijk van de grootte
van de groep waarin deze activiteit ondernomen wordt. Volgende zaken zijn
inbegrepen in de prijs: Transport naar het startpunt van de activiteit, toegang,
aperitief en avonddiner. Dranken bij het avonddiner dienen apart gekocht te
worden.
33
Krugerpark. Kruger Park Night Safari. Geraadpleegd op 2 februari 2014 via
http://greater.krugerpark.co.za/Kruger_Park_Game_Viewing_Activities-travel/kruger-night-gameviewing.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
48
Penguin parade Phillip Island34
Land:
Australië
Locatie:
Phillip Island
Activiteit:
Avondlijke pinguïnparade aan het strand.
Doelgroep: Toerist of recreant wil een natuurfenomeen dat eigen is aan Philip
Island bezoeken.
Phillip Island, een eiland ten zuiden van Australië. Op dit eiland is het mogelijk
één van de populairste attracties van Australië te bezichtigen. Iedere avond bij
zonsondergang keren de pinguïns terug naar hun slaapplaats na een dagje
vissen. Door middel van deze activiteit is het mogelijk de kleinste pinguïns ter
wereld te zien in hun natuurlijke habitat. Educatieve en interactieve borden
zijn te vinden in het bezoekerscentrum en geven de toerist meer informatie
over de leefwijze van deze dieren.
Er bestaan diverse formules voor het bezoeken van dit natuurfenomeen. De
meest genomen formule voor het bezoeken van de pinguïns is de “Penguins
Plus Viewing Platform”. Op diverse fora wordt deze formule door toeristen
warm aanbevolen. Deze formule laat de bezoekers toe een meer persoonlijke
ervaring te hebben. Door middel van een platform is het mogelijk de pinguïns
van dichtbij waar te nemen. Dit platform laat maximum 150 bezoekers per
bezoek toe uit veiligheidsoverwegingen. Bij deze ervaring hoort ook een
ranger die duidelijke informatie verstrekt over de diertjes en hun levenswijze.
Binnen deze formule wordt ook een drankje naar keuze aangeboden. Het
fotograferen of filmen van de pinguïns is in tegenstelling tot bovenstaande
nachtelijke safari niet toegelaten.
Belangrijk om weten is dat de pinguïnkolonie arriveert bij valavond. Het is dus
aangeraden wat vroeger aanwezig te zijn om zo niets te missen. De “Penguin
Parade” duurt ongeveer 50 minuten.
Hier is duidelijk dat er vooral gefocust wordt op families. Een volwassene
(vanaf 16 jaar) betaalt 46 dollar (€ 33,25). Een kind (4-15) betaalt 23 dollar
(€ 16,63). Naast de Penguin Parade is ook een drankje inbegrepen in de prijs.
Avondlijke ballonvaart Brugge
Land:
België
Locatie:
Brugge
Activiteit:
Avondlijke ballonvaart over Brugge en deelgemeenten.
34
Phillip Island. Penguin Parade. Geraadpleegd op 2 februari 2014 via
http://www.visitphillipisland.com/listing/penguin-parade/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
49
Doelgroep: Toerist of recreant wil Brugge en deelgemeenten leren kennen
door middel van een ballonvaart. (kan ook als verjaardags- of
huwelijksgeschenk tussen een koppel)
Bruges Balloon flights35 biedt naast ochtendvluchten ook avondvluchten aan.
In de zomerperiode wordt het tussen 21u en 23u donker. Deze avondvluchten
gaan van start vanaf 19u en zijn sterk afhankelijk van het weer. De
deelnemers worden opgepikt bij hun hotel, bed & breakfast of het centrum
van Brugge. Na afloop worden de deelnemers teruggebracht naar hun
accommodatie. Wanneer je als toerist een ballonvaart plant houd je het best
de hele dag vrij, want de voorbereidingen nemen heel wat tijd in beslag. De
piloot geeft een “pre-flight safety briefing” aan de groep voor de ballonvaart
van start gaat. De één uur durende ballonvaart laat Brugge zien bij
zonsondergang met haar Brugse reien, torens, pleinen en windmolens. Na
Brugge kan de toerist en recreant genieten van een typische mix van Vlaamse
landschappen, boerderijen, koeien, landelijke huizen en kleine dorpjes. Na de
ballonvaart kan er nagepraat worden met champagne en typische Belgische
bieren.
Deze activiteit duurt in totaal 4 uur en neemt groepen mee tussen 4 tot 10
personen. Tijdens de vlucht fungeert de piloot ook als gids. Iedere deelnemer
wordt ook verzekerd tijdens de ballonvaart. Na de vlucht wordt elke
deelnemer een vluchtcertificaat op naam toegekend. Een volwassene betaalt €
170,00. Een kind betaalt € 100,00.

Nachtspelen
Nachtspelen hebben op het eerste zicht heel wat gemeen met city games die
ik enkele pagina’s geleden besprak. Toch is er een verschil merkbaar. Daar
city games louter gespeeld worden in de binnenstad van een locatie naar
keuze kunnen nachtspelen ook ver daarbuiten georganiseerd worden. Bij
nachtspelen wordt de natuur vaker verkozen om de factor spanning naar een
hoger niveau te tillen. Volgende voorbeelden maken duidelijk wat ik precies
bedoel.
The sixth sense36
Land:
België
Locatie:
Diverse mogelijkheden
Activiteit:
Nachtspel (teambuilding).
35
Bruges Ballooning. Morning and evening balloon flights over Bruges. Geraadpleegd op 2 februari 2014 via
http://www.bruges-ballooning.com/en/flights
36
Events on the move. The sixth sense. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via http://www.events-on-themove.be/teambuilding/thesixthsense.php
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
50
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
The sixth sense is een uniek nachtspel dat gaat over een fictief verhaal waarbij
een Nederlandse paragnost aan de hand van 10 foto’s van personen moest
analyseren wie nog leefde en wie is gestorven. De paragnost haalde hierbij
een score van 9 op 10.
Het spel gaat als volgt: Die ene persoon waarbij de paragnost zich had vergist
of zij nog leefde of niet komt tijdens de nacht tot leven en kruipt uit haar graf.
Het is aan de deelnemers om in team op zoek te gaan naar de paragnost en
deze diezelfde nacht te “vermoorden”. Tijdens de nacht krijgen de teams
diverse opdrachten om zo tips te verzamelen die leiden naar de verscholen
paragnost.
Dit concept kan ook voor zonsopgang georganiseerd worden indien gewenst.
Het spel heeft een onbepaalde tijdsduur en kan de hele nacht door gespeeld
worden. Hierbij zijn meerdere locaties mogelijk. 25 tot 50 personen kunnen
deelnemen aan dit nachtspel. Ook hier is de prijs op aanvraag verkrijgbaar.
Lasergame by night37
Land:
Nederland
Locatie:
Unieke locaties (duinen, bossen, verlaten gebouwen, …)
Activiteit:
Nachtelijke outdoor lasergame.
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
Lasergame Outdoor biedt als enige in Nederland nachtelijke lasergames aan.
De toerist en recreant kan er vanaf zonsondergang tot de nacht terecht om dit
spel te spelen. Daarnaast biedt Lasergame Outdoor unieke locaties aan zoals
duinen, bossen en verlaten gebouwen. Het is hun bedoeling de populaire
oorlog gerelateerde videogames tot leven te brengen. Ze spelen in op de
beleving van de toerist en recreant. Dit doen ze door te verwijzen naar het
beperkte zicht in het donker, de stiltes en de fysieke en mentale uitdaging om
dit spel tot een goed einde te brengen.
Dit spel is toegankelijk voor personen vanaf 16 jaar en ouder. De prijs is op
aanvraag verkrijgbaar alsook de locatie.
37
Lasergameoutdoor.nl. Lasergames. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.lasergameoutdoor.nl/lasergames/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
51
Dropping38
Land:
Nederland
Locatie:
Omgeving van Braamt (provincie Gelderland)
Activiteit:
Nachtelijke winterdropping.
Doelgroep: Toerist of recreant wil samen met vrienden of collega’s werken
aan de groeps- of familieband.
Ook deze activiteit is een goed voorbeeld van hoe je kan inspelen op het
gevoel voor spanning en avontuur bij de toerist en recreant. De nacht
beïnvloedt zonder twijfel deze factoren op een positieve manier. De
winterdropping start na een kop koffie of thee en een korte uiteenzetting van
de inhoud van de activiteit. Vervolgens wordt de groep in kleinere teams
onderverdeeld. De teams worden door middel van busjes gedropt in de
omgeving van Braamt. Bij de start van de dropping krijgt ieder team een
bepaalde geldsom mee. Het is de bedoeling zoveel mogelijk van dit bedrag
over te houden aan het eind van de dropping en indien mogelijk zelfs geld bij
te winnen. Dit kan door niet opgemerkt te worden door de rondrijdende busjes
tijdens de dropping en het correct uitvoeren van opdrachten.
Voor deze nachtelijke winterdropping zijn er minstens 16 deelnemers nodig
met een leeftijd vanaf 15 jaar. Het spel duurt 3 uur en kost € 18,50 per
persoon. Uitgebreidere arrangementen zijn mogelijk indien de toerist en
recreant iets wil eten na de dropping.

Nachtelijk wintersporten
Nachtelijk skiën is een opkomende trend. Volgend artikel “skitocht in het
donker”39 gaat over het steeds populairder worden van nachtelijk skiën en de
voordelen ervan. Nachtelijk skiën wordt aanzien als een unieke ervaring en
meer en meer skistations worden zich daarvan bewust.
Skigebieden willen zich van elkaar onderscheiden en zijn voortdurend op zoek
nieuwe manieren om dit te doen. Hierbij is nachtelijk skiën de nieuwste trend.
De stad Trysil, gelegen in het oosten van Noorwegen, wordt aanzien als de
grondlegger van het nachtelijk skiën. Deze vorm van wintersport wint aan
populariteit. Elk jaar bieden meer en meer regio’s de mogelijkheid tot
nachtelijk wintersporten aan.
38
Markant-Outdoorcentrum. Winter-dropping. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via http://www.markantoutdoorcentrum.nl/arrangementen/arrangement/114/winter-dropping.html
39
Hln.be. Skitocht in het donker. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.hln.be/hln/nl/2/Reizen/article/detail/1571825/2013/02/20/Skitocht-in-het-donker.dhtml
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
52
Voor het vallen van de avond worden de pistes die voorzien zijn voor het
nachtelijk skiën glad gemaakt. Nachtelijk skiën is over het algemeen minder
druk. Hierdoor zijn de pistes rustiger en hebben de nachtelijke wintersporters
meer ruimte. Meestal zijn het de gevorderde skiërs die er ’s nachts op
uittrekken om zo de drukte van overdag te vermijden en zo weinig mogelijk
belemmerd te zijn door beginnende skiërs. Bovendien biedt nachtelijk skiën
het voordeel dat er amper wachttijden zijn aan de skiliften. Een nadeel is wel
dat er vaak een extra skipas vereist is om er ’s avonds op uit te trekken. Een
avondticket kost doorgaans tussen € 10,00 en € 20,00 per persoon.
Meer en meer skistations bieden verlichte pistes aan door de verhoogde
interesse in nachtelijk wintersporten. Ook de kwaliteit van de verlichting en de
sneeuwkanonnen gaan jaar na jaar vooruit.
Concreet uitgewerkte activiteiten rond nachtelijk wintersporten zijn moeilijk te
vinden. Daarom bespreek ik 2 landen waarbij de skigebieden nachtelijk
wintersporten aanbieden aan de toerist en recreant.
Nachtelijk skiën in de Franse Alpen40
Land:
Frankrijk
Locatie:
De Franse Alpen
Activiteit:
Nachtelijk skiën (onder leiding van een gids).
Doelgroep: Toerist of recreant wil nachtelijk wintersporten.
De toerist en recreant wordt erop gewezen dat nachtelijk skiën gelijk staat
met een uniek en intens moment; dit al dan niet samen met de familie. Ook
het gevoel op de skilatten is anders tijdens de avond en nacht door de
gewijzigde sneeuwoppervlakte. In de Franse Alpen zijn diverse pistes voorzien
van goede verlichting om sfeer en veiligheid te garanderen. Les Arcs, SerreChevalier en Les Saisies zijn de bekendste pistes van Frankrijk waar nachtelijk
skiën een mogelijkheid is.
Geïnteresseerden kunnen op afspraak de ervaring van het nachtelijk skiën
beleven. Avondtochten zijn mogelijk onder leiding van een gids. Deze gids
kent het skigebied uit het hoofd en kan de deelnemers behoeden voor
eventuele gevaren tijdens het skiën. Nachtskiën wordt vaak gekoppeld aan
een avondmaal als afsluiter in één van de vele bergrestaurants.
40
France-montagnes.com. Nachtskiën. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via http://nl.francemontagnes.com/activite/nachtskien
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
53
Nachtelijk skiën in Oostenrijk41
Land:
Oostenrijk
Locatie:
meerdere regio’s in Oostenrijk (7 regio’s)
Activiteit:
Nachtelijk skiën.
Doelgroep: Toerist of recreant wil nachtelijk wintersporten.
Oostenrijk staat op de eerste plaats in Europa wat betreft wintersport. Dit land
heeft
onder
andere
een
zeer
ruim
aanbod
aan
nachtelijke
wintersportactiviteiten. Zo goed als elke regio binnen Oostenrijk biedt
nachtelijk wintersporten aan, namelijk: Oberösterrreich, Niederösterreich,
Tirol, Voralberg, Steiermark, Salzburgerland en Karinthië. Hierbij heeft iedere
regio tal van skigebieden waar nachtelijk wintersporten mogelijk is voor de
toerist en recreant.
Ter illustratie pik ik er één regio tussenuit, namelijk de regio Steiermark.
Steiermark is gelegen in het centrum van Oostenrijk. Deze regio kent 3
belangrijke skigebieden, namelijk: Hebalm, Hochwurzen en Semmering
Hirschenkogel. In het skigebied Hebalm kan de toerist en recreant de hele dag
door skiën en snowboarden. Installaties zoals sneeuwkanonnen, schijnwerpers
en liften blijven open tot 21u. In Hochwurzen is nachtelijk skiën toegelaten op
de 3 km verlichte pistes. In dit skigebied is wel een avondkaart vereist
alvorens te mogen skiën of snowboarden. Sporters met een skipas krijgen een
korting van 20% op hun avondkaart. Ook Semmering Hirschenkogel heeft een
groot aanbod aan verlichte pistes beschikbaar. Er zijn diverse
moeilijkheidsgraden voorzien. Naast de familiepiste en de middelzware pistes
is er ook de wereldbekerpiste die mag gebruikt worden. Daarnaast wordt het
funpark geopend voor de meer gevorderde sporters die stunts willen oefenen.
Dit skigebied biedt ook een verlichte rodelbaan van 3 km aan.
3.1.3

Evenementen
Evenementen
Evenementen starten doorgaans tijdens de dag en lopen in de meeste
gevallen door wanneer de avond valt. Tijdens de avond is namelijk het
sfeergevoel bij de toerist en recreant heel wat hoger en unieker dan overdag.
Hierbij denk ik aan evenementen zoals festivals en kerstmarkten. Daarnaast
kan de avond en nacht het hoofdingrediënt van een evenement vormen. Het
zijn evenementen die een bepaalde sfeer willen oproepen en dit enkel kunnen
mogelijk maken wanneer het donker wordt. Onder deze categorie ga ik op
41
Austria.info. Skiën na zonsondergang. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.austria.info/nl/winter-in-oostenrijk/skien-na-zonsondergang-1208134.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
54
zoek naar enkele goede voorbeelden van evenementen die van start gaan bij
het vallen van de avond.
GVA Santa Run Antwerpen42
Land:
België
Locatie:
Antwerpen
Activiteit:
Gazet Van Antwerpen Santa Run doorheen de binnenstad van
Antwerpen.
Doelgroep: Toerist of recreant wil op een sportieve manier meedoen aan een
jaarlijks evenement.
Op 21 december 2013 werd de 7e editie van de GVA Santa Run
georganiseerd. Deze editie lokte 6000 kerstmannen en kerstvrouwen naar het
centrum van Antwerpen. De opbrengst van dit evenement gaat integraal naar
goede doelen. Bij dit jaarlijks evenement is het de bedoeling 5 kilometer te
lopen doorheen het stadscentrum van Antwerpen. Hierbij is het verplicht
verkleed te zijn in eender welk kostuum dat te maken heeft met het thema
kerst. De deelnemers lopen onder meer langs de Meir, de Groenplaats en de
grote markt van Antwerpen. Start en aankomst is voorzien in de Waagnatie.
Tijdens de Santa Run is een bevoorrading voorzien. Elke deelnemer krijgt 2
glaasjes jenever. Na afloop krijgt elke deelnemer ook een flesje water. Daarna
is er een Santa Party voorzien verzorgd door live muziek.
De Santa Run start om 19u30 in de Waagnatie. Inschrijven voor dit
evenement kost € 20,00 per deelnemer. Voor dit bedrag krijgt de deelnemer
een kerstpak, jenever en flesje water, een gepersonaliseerd borstnummer en
een chip die de looptijd van de deelnemer registreert.
Amsterdam Light Festival43
Land:
Nederland
Locatie:
Amsterdam
Activiteit:
Lichtfestival in de binnenstad van Amsterdam.
Doelgroep: Toerist of recreant wil de stad op een unieke manier leren
kennen.
Het Amsterdam Light Festival is een jaarlijks terugkerend festival tijdens de
wintermaanden. Dit evenement loopt van eind november tot begin januari. Dit
jaar zal het festival aan zijn derde editie toe zijn. Tijdens het lichtfestival wordt
42
43
GVA Santa Run. Geraadpleegd op 29 april 2014 via http://www.gvasantarun.be/
Amsterdam Light Festival. Geraadpleegd op 29 april 2014 via http://www.amsterdamlightfestival.com/
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
55
de historische binnenstad van Amsterdam gedurende 50 dagen verlicht. Elk
jaar wordt er rond een nieuw thema gewerkt. In 2014 wordt het thema “A
bright city”. Binnen dit thema is het de bedoeling dat kunstenaars de opdracht
krijgen een ode te brengen aan het leven in de grootstad en hoofdstad
Amsterdam.
Tijdens het festival worden tal van nachtelijke activiteiten georganiseerd voor
de toerist en recreant. Ten eerste is er de vaarroute “Water Colors”. Hierbij
bieden diverse rederijen uit Nederland rondvaarten aan langs de Amsterdamse
grachten en de Amstel. Hierbij kunnen de kunstwerken en verlichte gebouwen
vanuit een ander perspectief bekeken worden. De toerist en recreant kan aan
boord gaan van een rederij naar keuze bij het centraal station. De rondvaart
duurt 1 uur en 15 minuten. De diverse rederijen varen dagelijks uit tot
omstreeks 21u30. Prijzen zijn afhankelijk van rederij tot rederij.
Ten tweede wordt de wandelroute “Illuminade” aangeboden. Deze wandeling
loopt doorheen de Amsterdamse binnenstad en laat kunstwerken zien van
zowel jonge als gevestigde kunstenaars. Dit kunnen projecties op historische
gebouwen zijn, installaties langs de straat of kunstwerken waar de toerist en
recreant doorheen kan lopen. Deze wandeling wordt gratis aangeboden.
De nacht van San Juan44
Land:
Spanje
Locatie:
Alicante, in de regio Valencia (Zuidoost Spanje)
Activiteit:
Viering van de start van de zomer.
Doelgroep: Toerist of recreant wil het begin van de zomer vieren op een
unieke manier.
“De nacht van San Juan of midzomernacht” wordt aanzien als het symbool van
Alicante. Dit meerdaags avondevenement viert sinds 1928 het begin van de
zomer door middel van kampvuren, kunstwerken uit papier-mâché, muziek en
parades. Het evenement gaat jaarlijks van start op 19 juni. De verlichting en
talloze kleuren beïnvloeden de sfeer en beleving van het avondevenement op
een positieve manier. Op 24 juni kent het evenement zijn hoogtepunt. Een
groot aantal kampvuren wordt gebouwd op het strand. Dit avondevenement
trekt jaarlijks tal van toeristen naar Alicante. Inwoners zijn het hele jaar door
bezig om dit nachtelijk evenement voor te bereiden. Kleurrijke kunstwerken
en figuren worden gemaakt uit papier-mâché en worden op 24 juni verbrand
op het strand. Dit avondevenement wordt gecombineerd met een
avondmarkten en muziekoptredens.
44
Spain.info. Las Hogueras de San Juan. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.spain.info/nl_BE/reportajes/las_hogueras_de_san_juan_un_simbolo_de_alicante.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
56
3.1.4

Attracties
Pretparktoerisme
Nocturnes in Bellewaerde45
Land:
België
Locatie:
Zillebeke (provincie West-Vlaanderen)
Activiteit:
Diverse nocturnes onder een bepaald thema.
Doelgroep: Toerist of recreant wil met familie en vrienden het pretpark
bezoeken op een uniek moment.
Bellewaerde park biedt doorheen het jaar enkele nocturnes aan voor de toerist
en recreant. Halloween is de eerste periode waarrond Bellewaerde park
nocturnes organiseert. Vanaf midden oktober tot begin november wordt het
gehele pretpark omgebouwd in de sfeer van Halloween. Attracties worden
aangepast om een unieke beleving te creëren bij de toerist en recreant. In
deze periode blijft het pretpark uitzonderlijk open tot 21u. Naast Halloween
zijn er ook de zomernocturnes waarmee Bellewaerde park wil uitpakken.
Iedere zomer werkt het pretpark rond een nieuw thema. Hierdoor kan de
toerist en recreant elk jaar opnieuw iets nieuws verwachten. Lichtshows,
vuurwerk en tal van optredens worden tijdens deze zomerperiode
georganiseerd. Op zaterdagen tijdens de zomervakantie is het pretpark open
tot 22u. Een toegangsticket kost € 30,00. Een kind (<1m40) betaalt € 26,00.
Nocturnes in Bobbejaanland46
Land:
België
Locatie:
Lichtaart (provincie Antwerpen)
Activiteit:
Diverse nocturnes onder een bepaald thema.
Doelgroep: Toerist of recreant wil met familie en vrienden het pretpark
bezoeken op een uniek moment.
Ook Bobbejaanland organiseert een Halloweennocturne; dit telkens in het
laatste weekend van oktober. Deze avond wordt afgesloten met een vuurwerk.
Vanaf midden oktober tot begin november wordt het pretpark helemaal
aangepast aan de Halloweensfeer. Tal van illusieshows worden opgevoerd
tijdens de halloweenavonden. In deze periode wordt de prijs uitzonderlijk
45
Bellewaerde.be. Halloween-zoorrror. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.bellewaerde.be/nl/halloween-zoorrror
46
Bobbejaanland.be. Evenementen. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.bobbejaanland.be/be/evenementen
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
57
verlaagd en kost een toegangsticket € 25,90 per persoon. Bobbejaanland biedt
naast de Halloweennocturne ook 3 zomernocturnes aan. Deze worden telkens
op het einde van juli georganiseerd. Het pretpark sluit dan pas zijn deuren om
22u. Op deze nocturnes wordt animatie voorzien zoals muzikale optredens in
het park, straatacts en diverse gelegenheidskraampjes. Verder biedt
Bobbejaanland ook “de Campnights” aan op het einde van Augustus.
Optredens van artiesten en bekende Vlamingen worden gecombineerd met
een barbecue en kampvuur. Op het eind van de avond heeft de toerist en
recreant de mogelijkheid om te overnachten in een tent in het pretpark.
Winter in de Efteling47
Land:
Nederland
Locatie:
Kaatsheuvel (provincie Noord-Brabant)
Activiteit:
Winternocturnes
Doelgroep: Toerist of recreant wil met familie en vrienden het pretpark
bezoeken op een uniek moment.
De Efteling organiseert in tegenstelling tot Bellewaerde en Bobbejaanland nog
geen Halloweennocturnes, al laat de Efteling weten dat er eventuele plannen
zouden zijn om vanaf 2014 ook Halloweennocturnes te organiseren. De
Efteling organiseert wel winteropeningen in het pretpark. Op 6 november 2014
gaat deze themaperiode terug van start. Naast de pretparkverlichting is er een
schaatsbaan en zijn er tal van kampvuren voor de toerist en recreant. De
Efteling biedt ook enkele occasionele winterattracties aan, zoals: Een
schaatsbaan, een sneeuwglijbaan en de mogelijkheid tot langlaufen in het
pretpark. Ook illusieshows tijdens de avond waarbij gebouwen en attracties
verlicht worden kunnen bezocht worden. Daarnaast biedt de Efteling ook
watershows tijdens de avond aan. De toerist en recreant kan indien gewenst
blijven overnachten in de Efteling. Tijdens deze periode is het mogelijk een
abonnement te kopen dat € 15,00 kost per persoon per maand.

Nachtelijke museumbezoeken
Museumnacht Amsterdam48
Land:
Nederland
Locatie:
Amsterdam
47
Efteling.com. Winter Efteling. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.efteling.com/Winter_Efteling
48
Iamsterdam.com. Museumnacht Amsterdam. Geraadpleegd op 13 mei 2014 via
http://www.iamsterdam.com/nl-NL/experience/de-stad-in/uit-in-amsterdam/maandagenda/november/museumnacht-amsterdam
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
58
Activiteit:
Museumnacht waarbij tal van musea hun deuren openen.
Doelgroep: Toerist en recreant wil zijn interesse voor geschiedenis, kunst en
cultuur combineren met de nachtelijke sfeer.
De museumnacht van Amsterdam is een jaarlijks evenement dat telkens op de
eerste zaterdag van november georganiseerd wordt. 50 musea in totaal
openen op die dag hun deuren vanaf 19u en sluiten pas om 2u ’s nachts.
Tijdens deze museumnacht worden zowel vaste als tijdelijke collecties
voorgesteld aan de toerist en recreant. De Hermitage van Amsterdam en het
Stedelijk Museum stellen hun vaste collectie voor. Naast het bezoeken van de
collecties zijn er ook muziekoptredens, workshops en speciale rondleidingen
voor de toerist en recreant. Met het toegangsticket voor deze nocturne kunnen
alle 50 deelnemende musea bezocht worden. Daarnaast zorgen trams en
nachtbussen ervoor dat de bezoeker zich gemakkelijk kan verplaatsen tussen
de verscheidene musea.
Museumnacht Ename49
Land:
België
Locatie:
Ename (provincie Oost-Vlaanderen)
Activiteit:
Museumnacht waarbij het Provinciaal Archeologisch Museum zijn
deuren opent.
Doelgroep: Toerist en recreant wil zijn interesse voor geschiedenis, kunst en
cultuur combineren met de nachtelijke sfeer.
In samenwerking met VZW Museumnacht opent het Provinciaal Archeologisch
Museum (PAM) ’s avonds en ‘s nachts zijn deuren op 5 juli 2014. Dit
evenement bestaat sinds 2002 en is dit jaar toe aan zijn 13e editie. Dit jaar
werkt het museum rond de thema’s: Woord, muziek en beeld. Het PAM heeft
de intentie cultuur toegankelijker te maken voor iedereen. Dit wil het museum
realiseren door een unieke nocturne te organiseren voor de toerist en
recreant. Het museum wil een zo ruim mogelijk publiek aantrekken met deze
museumnacht. Jaarlijks trekt deze nocturne 5000 bezoekers aan. Tijdens deze
museumnacht kunnen alle leeftijdsgroepen in contact komen met cultuur en
erfgoed op een toegankelijke en aangename manier. Deze nocturne wordt
door steun van enkele partners gratis aangeboden aan de toerist en recreant.
Hierdoor wordt de toegankelijkheidsdrempel nog een stuk lager gelegd.
49
Museumnacht-ename.be. Museumnacht Ename. Geraadpleegd op 13 mei 2014 via http://museumnachtename.be/nl/home
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
59
Antwerpse Museumnacht50
Land:
België
Locatie:
Antwerpen
Activiteit:
Museumnacht waarbij tal van musea hun deuren openen.
Doelgroep: Toerist en recreant wil zijn interesse voor geschiedenis, kunst en
cultuur combineren met de nachtelijke sfeer.
Tijdens de jaarlijkse Antwerpse Museumnacht openen 16 musea in de stad
hun deuren tot 1u ’s nachts. Dit jaar gaat de museumnacht door op 6
augustus vanaf 19u. Naast het bezoeken van de diverse collecties kan de
toerist en recreant deelnemen aan extra activiteiten en muziekoptredens
bijwonen. Alle musea zijn toegankelijk door middel van 1 toegangsticket. In
voorverkoop kost een toegangsticket € 7,00. Aan de deur kost een ticket €
8,00. Om snel en efficiënt transport tussen de 16 musea te garanderen voor
de toerist en recreant voorziet Antwerpen extra pendelbussen. Deze bussen
vertrekken met een interval van 15 minuten aan één van de 7 voorziene
haltes. De toerist en recreant kan zich naast de bus ook met de fiets
verplaatsen tijdens deze museumnacht. De bezoeker kan tijdens de avond en
nacht een A-velo huren en kost € 2,00. Een fietsdagpas kan online besteld
worden of op de dag zelf gekocht worden. Daarnaast voorziet de firma
Hendriks uit Antwerpen gratis vervoer voor rolstoelgebruikers.
50
e
Anieuws.be. 7 Antwerpse museumnacht. Geraadpleegd op 13 mei 2014 via
http://www.anieuws.be/kalender/7e-Antwerpse-Museumnacht
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
60
3.2
Besluit:
In voorgaand hoofdstuk gaf ik u bij elke vorm van nachtelijk toerisme en
recreatie enkele concrete voorbeelden van activiteiten. Daarbij maakte ik
gebruik van het aanbod op wereldvlak. In deze voorbeelden zag ik telkens
terugkerende elementen die nachtelijk toerisme en recreatie karakteriseren.
Daarnaast leerde ik de diverse ingrediënten van een product rond nachtelijk
toerisme beter kennen. Deze elementen kunnen nuttig zijn bij de creatie van
mijn eigen innovatief product rond nachtelijk toerisme en recreatie. Eén ding
is zeker: Nachtelijke activiteiten zouden niet hetzelfde zijn als deze activiteiten
overdag georganiseerd zouden worden. Nachtelijk toerisme en recreatie staat
gelijk aan een ongeëvenaard gevoel van sfeer en beleving bij de toerist en
recreant.
Bij enkele vormen van nachtelijk toerisme en recreatie zijn concrete
programma’s van activiteiten reeds uitgewerkt voor de klant. Hierbij denk ik
spontaan aan de city games, nachtspelen en het natuur- en avontuurtoerisme,
waarbij alles georganiseerd is en de toerist of recreant zich enkel nog hoeft in
te schrijven. Deze vormen van nachtelijk toerisme en recreatie vragen weinig
moeite van de toerist of recreant. Daarnaast zijn er ook vormen waarrond
geen concrete programma’s bestaan en de toerist of recreant vrije keuze
heeft. Urban Exporing is hierbij een zeer goed voorbeeld. De toerist of
recreant kan terecht op websites en tijdschriften voor informatie, maar moet
er zelf op uit trekken en zijn eigen activiteit maken.
Ten tweede vervult de verlichting een belangrijke rol binnen nachtelijk
toerisme en recreatie. Voorbeelden hiervan zijn de talrijke lichtshows op
gevels van historische gebouwen, vuurwerken en kampvuren. Het zijn stuk
voor stuk sfeermakers die enkel thuishoren bij nachtelijk toerisme en
recreatie. Niet alleen komt deze verlichting het beste tot zijn recht tijdens de
avond en nacht, ook de activiteit op zich wordt heel wat aangenamer en
intenser beleefd bij de toerist en recreant. Een niet onbelangrijk detail is het
feit dat avondverlichting ook bijdraagt tot de veiligheid van de deelnemers aan
de nachtelijke activiteiten.
Ten derde leerde ik dat toeristen en recreanten een verhaallijn nodig hebben
om extra spanning op te wekken. Tijdens de avond en nacht is het immers
gemakkelijker om zich in te leven in een bepaalde rol of verhaal. Daarnaast
zijn mensen gemakkelijker te beïnvloeden en daardoor wordt de
geloofwaardigheid van de activiteit sterker. Bij dit gegeven wil ik graag even
terugverwijzen naar het voorbeeld van de avondwandeling doorheen de oude
binnenstad van Edinburgh, terug te vinden op pagina 40. De overleden
kerkhofdirecteur uit de 19e eeuw, Alex Clapperton, fungeert vandaag door
middel van een audioguide als gids. Hij gidst de groep doorheen de oude
binnenstad van Edinburgh door middel van een avondwandeling. Hij laat de
toeristen en recreanten kennis maken met duistere personen en marteltuigen
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
61
uit deze tijd. Diezelfde activiteit dreigt overdag zijn geloofwaardigheid
gedeeltelijk te verliezen en in te boeten aan sfeer en beleving. Bovendien
wordt het voor de toeristen en recreanten heel wat moeilijker om zich in te
leven in de situatie.
Mysteries en raadsels oefenen een grote aantrekkingskracht uit op de toerist
en recreant. Urban Exploring, city games en nachtspelen zijn hier grotendeels
op gebaseerd. Bij Urbexen gaat de toerist en recreant zelf op zoek naar de
bestemming (mysterie). Bij city games en nachtspelen zorgt een fictieve
verhaallijn voor een raadsel dat opgelost moet worden door de toerist en
recreant.
Vervolgens is het belangrijk een activiteit te creëren met tal van unieke
elementen. Hierbij zijn de avond en nacht alvast een goede basis. Daarnaast
kan de activiteit aan populariteit winnen wanneer deze eerder occasioneel
georganiseerd wordt en er dus een bepaalde schaarste gecreëerd wordt. De
pretparknocturnes tonen dit fenomeen goed aan. De Halloweenperiode komt
maar één keer per jaar voor en de pretparken spelen daarop handig in door
het gehele pretpark om te vormen naar de sfeer van Halloween. De
pretparken creëren het gevoel bij toeristen en recreanten dat ze er moeten
geweest zijn alvorens het te laat is en ze terug een heel jaar moeten wachten.
Toeristen en recreanten zouden het gevoel hebben dat ze een unieke kans
gemist hebben. Indien een unieke activiteit zoals de Halloweennocturnes in
pretparken aanslaan bij het publiek, zullen herhaalbezoeken gestimuleerd
worden.
Daarnaast gebruiken toeristische bestemmingen nachtelijke activiteiten om
zich te onderscheiden van andere locaties. Nachtelijk wintersporten is een
opkomende trend. Meer en meer skigebieden worden zich daarvan bewust en
nachtelijk wintersporten wordt opgenomen in het aanbod. Daar nachtelijk
wintersporten vandaag door praktisch elke ski regio aangeboden wordt gaan
de skistations op zoek naar nieuwe unieke elementen om zich te
onderscheiden, zoals nachtelijk sleeën of een rit op de rodelbaan.
Natuurlijke en avontuurlijke activiteiten tijdens de avond en nacht zijn een
ideale kans om het nachtleven van de dieren te observeren. De toerist en
recreant wil dit nachtleven zo goed en zo dicht als mogelijk beleven. Vooral de
pinguïn parade, beschreven op pagina 44, toont dit gegeven goed aan. Phillip
Island zorgde voor de constructie van een “Special Viewing Platform” om de
toerist en recreant de kans te geven de dieren tijdens de avond beter te
kunnen zien en een persoonlijker contact te hebben.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
62
Tot slot proberen organisators van nachtelijke activiteiten de toegangsdrempel
tot de activiteiten zo laag mogelijk te houden voor de toerist en recreant. Dit
gegeven leerde ik kennen bij het verhaal van de museumnocturnes. Op deze
manier kan een breed doelpubliek aangesproken worden. Daarnaast worden
maatregelen getroffen om ook mensen met lichamelijke beperkingen de kans
te geven deel te nemen aan de activiteit en een mooie ervaring te beleven.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
63
4
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten vinden we
tot op heden in de Westhoek?
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten vinden we tot op heden in de
Westhoek? Om een goed en degelijk antwoord te kunnen geven op deze vraag
schets ik binnen dit hoofdstuk eerst wat de Westhoek is en waar deze regio
zich situeert. Daarnaast licht ik de belangrijkste kenmerken uit deze regio toe.
Vervolgens consulteer ik het strategisch beleidsplan van de Westhoek. Ik
analyseer de manieren waarop de Westhoek zich wil profileren naar de toerist
en recreant toe. Via het strategisch beleidsplan kan ik het thema nachtelijk
toerisme en recreatie schetsen binnen het profiel van de Westhoek en
onderzoeken of dit thema binnen het beoogde profiel past.
4.1
Wat verstaan we onder “de Westhoek” en waar situeert dit
gebied zich?
Wat verstaan we onder “de Westhoek” en waar situeert dit gebied zich? Om
een degelijk antwoord te kunnen geven op deze vraag maak ik gebruik van
één van de meest complete en recente boeken rond de Westhoek, namelijk
“De Westhoek XL51”. Het is mijn bedoeling een algemeen overzicht te brengen
van de regio zonder al te diep in detail te gaan. In dit hoofdstuk is vooral de
positionering van de regio en het aanbod aan nachtelijke activiteiten
belangrijk.
4.1.1
Ligging
De Westhoek is gelegen in het uiterste Westen van de provincie WestVlaanderen. Deze regio is grensoverschrijdend en omvat naast het gedeelte
Vlaams-Vlaanderen ook een deel Frans-Vlaanderen, waar onder meer het
arrondissement Duinkerke toe behoort. De term “Westhoek” wordt minder
gebruikt in Frans-Vlaanderen. Deze regio kent als grenzen: De Ijzer, de
Ieperlee, de Ieperboog met de West-Vlaamse heuvels, de Franse Leie, de Aa
en de kust. De kust hoort niet bij de Westhoek omdat deze andere kenmerken
heeft en dus een aparte aanpak vereist. De Westkust wordt aanzien als een
toeristische regio die losstaat van de Westhoek. Ik zal mij vooral toespitsen op
het Vlaamse gedeelte van de Westhoek om mijn gebied af te bakenen.
4.1.2
Geschiedenis
Het België zoals wij het nu kennen werd getekend door zijn vele bezetters
doorheen de geschiedenis, zoals de Bourgondiërs, Habsburgers, Spanjaarden,
Fransen en Nederlanders. Hierdoor werd België een verzamelbaken van
gewoontes en specialiteiten die werden vergaard doorheen de tijd. Onze
“Bourgondische levensstijl” is een kenmerk waarmee België vaak geassocieerd
51
Yperman, J. (2009). De Westhoek XL. Leuven: Davidsfonds.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
64
wordt. Maar de Westhoek ademt extra geschiedenis. Dit komt omdat deze
regio een groot deel van het decor vormde van de Eerste Wereldoorlog.
Vandaag de dag haalt de Westhoek het grootste deel van zijn omzet via het
oorlogstoerisme. Hierdoor vormt de Westhoek een zeer belangrijke
toeristische regio binnen België en de provincie West-Vlaanderen.
4.1.3
Kenmerken
Geografie
De Westhoek is een regio met heel wat afwisseling op geografisch vlak. Deze
regio wordt gekenmerkt door grote landschapsvlaktes, polders, heuvelruggen
en bossen. Tussen deze heuvels zijn tal van interessante historische steden en
rustige dorpen te vinden. Zoals de heer Yperman vermeldt in zijn boek heeft
de Westhoek:
Een rijk verleden, een boeiend heden en een beloftevolle toekomst.
Via mijn product rond nachtelijk toerisme en recreatie wil ik maar al te graag
meewerken aan die beloftevolle toekomst van de Westhoek.
Aantrekkingsfactoren bij de toerist en recreant
Daarnaast kent de Westhoek een rijke oorlogsgeschiedenis. Duizenden
historische gebouwen, monumenten en beschermde sites kunnen door de
toerist en recreant bezocht worden. Maar de Westhoek is meer dan oorlog
alleen. De regio staat ook bekend om zijn groot aanbod aan ambachtelijke
streekproducten. Typische streekbieren, kazen en vleesbereidingen zijn nog
maar een kleine greep uit het zeer diverse aanbod. In het projectgedeelte van
de bachelorproef kom ik hierop terug en bespreek ik het aanbod op een
uitgebreidere manier.
Ook op het vlak van natuur heeft de Westhoek heel wat te bieden aan de
toerist en recreant. Naast diverse natuurgebieden met de Blankaart als
bekendste, zijn er ook tal van bossen terug te vinden in de Westhoek. Het
aanbod aan bossen concentreert zich hoofdzakelijk in het zuidelijk gedeelte
van de Westhoek in de gemeenten Ieper, Poperinge en Heuvelland. Dit luik is
een interessant gegeven in het verdere vooruitzicht van mijn
productontwikkeling.
4.1.4
Gemeenten
De Westhoek bestaat uit 15 gemeenten: Alveringem, Diksmuide, Heuvelland,
Houthulst, Ieper, Koekelare, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge,
Mesen, Poperinge, Staden, Veurne, Vleteren en Zonnebeke.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
65
4.2
Hoe profileert de Westhoek zich als toeristische regio?
Hoe profileert de Westhoek zich als toeristische regio? Hiervoor neem ik het
strategisch beleidsplan van de Westhoek 2008-201352 erbij. Dit strategisch
beleidsplan licht de toekomstperspectieven van de Westhoek toe. Ik selecteer
alle doelstellingen die betrekking hebben tot het thema nachtelijk toerisme en
recreatie binnen de Westhoek. Daarnaast verklaar ik waarom het thema
nachtelijk toerisme en recreatie in de Westhoek een plaats verdient tussen de
diverse doelstellingen.
4.2.1
Hoofddoelstelling van de Westhoek
Authenticiteit, beleving en eigentijdse traditie
De Westhoek heeft als hoofddoel zich verder te ontwikkelen en vermarkten als
een belevenisregio en een bestemming van hoge kwaliteit. Deze regio wil aan
de top blijven binnen het aanbod van groene regio’s in Vlaanderen.
De Westhoek wil een regio zijn met waarden zoals authenticiteit en een
eigentijdse traditie. De regio wil zich in de eerste plaats profileren als een
belevenisregio die op een actieve manier beleefd kan worden door de toerist
en recreant. Voorbeelden hiervan zijn de natuur- en landschapsbelevingen via
wandel-, fiets-, ruiter- en autoroutes. Daarnaast kunnen tal van attracties en
evenementen binnen deze regio het belevingsgevoel vergroten. De eigentijdse
ervaring van tradities, levenswijzen, natuur en geschiedenis zijn van groot
belang. De beleving van het verleden moet gecombineerd worden met het
comfort van het heden, de infrastructuur en de informatietechnologie. Het
unieke karakter van de Westhoek mag hierbij niet vergeten worden. Hierbij
kunnen tal van elementen benadrukt worden, zoals:
-
De rust en het natuurlijk gevoel van ruimte;
-
De Westhoek is het buitenland in eigen land omdat de regio anders is;
-
De authenticiteit, respect voor tradities (streekgerechten, taal, muziek),
de echtheid van de streek.
Het is de bedoeling dat de toerist en recreant zich aangetrokken voelt tot deze
regio. De bovenstaande boodschap moet de regio bij voorkeur op een originele
manier brengen. Deze positionering is vooral gericht aan de Vlaamse en
Nederlandse markt. Bij de Britten blijft het verhaal van de oorlog het
hoofdthema.
De toerist en recreant krijgt de belofte dat hij in de Westhoek in een andere
wereld terecht komt waar hij tot rust kan komen en even kan stil staan bij de
52
Strategisch beleidsplan toerisme en recreatie voor de Westhoek. (2008-2013) Brugge: Lowyck drukkerij
bvba.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
66
essentie van het leven. Daarnaast kan hij inspiratie en levenslust vergaren in
deze regio.
Nachtelijk toerisme en recreatie sluit dus perfect aan bij het hoofddoel van de
Westhoek. Ten eerste kan een product rond dit thema zeker een antwoord
bieden op de doelstelling om de Westhoek te profileren als een belevenisregio.
Ten tweede wil de Westhoek een toppositie bekleden binnen de groene regio’s
in België. Een uniek natuurlijk product rond nachtelijk toerisme en recreatie
kan de positie van de regio dus versterken en de regio unieker maken. Ten
derde wil de Westhoek beleving aanbieden op een actieve manier. Een
natuurgericht product rond nachtelijk toerisme en recreatie blijkt dus meer en
meer de beste optie te zijn.
4.2.2
Nevendoelstellingen van de Westhoek
Naast het hoofddoel om de Westhoek te profileren als een belevenisregio van
hoge kwaliteit met eigentijdse tradities heeft de regio tal van
nevendoelstellingen om een sterkere regio aan te bieden aan de toerist en
recreant. Hierbij selecteer ik alle doelstellingen die betrekking kunnen hebben
tot het thema nachtelijk toerisme en recreatie in de Westhoek.
Zorgzame omgang met het landschap
De Westhoek heeft de opdracht te werken aan de landschapsontwikkeling, het
herstel van het landschap, de bescherming van erfgoed en de bebouwde
omgeving te stimuleren. Hierbij vormt overleg met Westtoer een zeer
belangrijke schakel. Ten eerste is een degelijke begeleiding van logies- en
horeca uitbaters van groot belang. Dit kan door de uitbaters advies te
verstrekken inzake milieu, natuur in eigen streek en aangepaste architectuur.
Ook het gebruik van milieuvriendelijke materialen moet gestimuleerd worden.
Visuele vervuiling, zoals bewegwijzering in niet-natuurlijke materialen moet
zoveel als mogelijk vermeden worden.
Ten tweede moeten zowel Westtoer als de toeristische diensten tijdens hun
communicatie met de toerist en recreant meer de nadruk leggen op het belang
van een milieubewust gedrag en respect voor de omgeving in het algemeen.
Ten derde wil Westtoer de ondersteuning van landschapsontwikkeling
versterken. Hiervoor is financiële steun nodig. Dit kan bijvoorbeeld door de
verkoop van route- en netwerkkaarten. Aansluitend is het van belang het
grote aanbod aan trage wegen in de Westhoek opnieuw te ontsluiten voor het
grote publiek.
Een natuurgericht product rond nachtelijk toerisme en recreatie kan de
mogelijkheid bieden om samen met de deelnemers te werken aan een
milieubewuster gedrag. Dit gegeven kan onrechtstreeks gekoppeld worden
logies- en horeca uitbaters. Door een verhoogd milieubewustzijn kunnen
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
67
deelnemers bijvoorbeeld tijdens hun bezoek aan een restaurant of hotel hun
gedrag aanpassen ten voordele van het milieu. Hierbij is het belangrijk dat
zowel de bezoekers als de uitbaters aan hetzelfde zeil trekken. Hierbij vormt
Westtoer een belangrijke speler om beide partijen milieubewuster te doen
denken.
Het aanbod aan attracties verbeteren
De Westhoek heeft een ruim aanbod aan attracties voor de toerist en recreant.
Het is belangrijk om dit aanbod verder uit te diepen en te versterken. Door
middel van een product rond nachtelijk toerisme kan het aanbod versterkt
worden. Met mijn product rond nachtelijk toerisme en recreatie in de
Westhoek wil ik de regio een extra troef geven. Daarnaast is er ruimte voor
enkele nieuwe kwalitatieve en kleinschalige attracties.
Recreatiedomeinen in de Westhoek verder uitbouwen en versterken
Natuur- en landschapsbeleving zijn elementen die centraal staan in de
positionering van de Westhoek. Hierrond zijn een aantal acties voorzien. Ten
eerste wordt er een nieuw provinciedomein aangelegd aan de IJzer in
Diksmuide. Dit domein zal voornamelijk uit parklandschap bestaan. Ten
tweede moeten de bestaande domeinen dringend uitgebreid worden. Op deze
manier kan toerisme en recreatie beter gespreid worden en kan de druk op
het reeds bestaande aanbod verlaagd worden. Hierbij wil ik verwijzen naar het
domein de Palingbeek, waar bijvoorbeeld nood is aan uitbreiding. Ook moet er
gestreefd worden naar een verbetering van de recreatieve activiteiten in de
provinciedomeinen. Wel moet er ruimte blijven voor natuurontwikkeling. Ten
derde moet er gestreefd worden naar de uitbreiding van natuur in en om de
stad. Er is nood aan belevingspaden en avonturencircuits voor jongeren en
volwassenen. Nogmaals blijkt dat een natuurlijk nachtelijk product de beste
keuze is daar natuur- en landschapsbeleving hoekstenen zijn bij de
positionering van de Westhoek.
Nieuwe wandelingen, wandelroutes en netwerken
Wandelen wint aan populariteit in de Westhoek. Westtoer speelde daarop in
door
de
ontwikkeling
van
twee
wandelnetwerken
en
meerdere
landschapswandelroutes.
In
de
toekomst
is
het
belangrijk
deze
wandelproducten verder uit te bouwen. Westtoer denkt eraan het bestaande
aanbod aan wandelingen uit te breiden door erfgoedwandelingen aan te
bieden aan de toerist en recreant. Hierbij kunnen nieuwe wandelroutes
gecreëerd worden, of kunnen bestaande routes aangepast worden. Dit
gegeven toont aan dat er zeker ruimte is voor nieuwe natuurlijke producten
zoals wandelingen. Aangezien wandelen meer en meer in trek is, zal een
dergelijk product rond nachtelijk toerisme en recreatie in principe moeten
aanslaan bij de toerist en recreant.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
68
Daarnaast moet er aandacht gaan naar belevingsgerichte wandelroutes. Dit
kan door middel van verhalenvertellers. Deze gidsen maken van een gewone
wandeling een boeiende beleving. Hierbij kan ook gebruik gemaakt worden
van nieuwe technologie zoals smartphones en Ipads. Ook specifieke
belevingstochten zoals blote voetenpaden behoren tot de mogelijkheden.
Nogmaals wordt er gewezen op het belang van belevingselementen in
activiteiten zoals wandelingen. Dit element neem ik zeker mee in verder
verloop van de bachelorproef, met name de productontwikkeling. Ik moet op
zoek gaan naar een goede gids die beleving kan brengen in het product.
Verder is er terug behoefte aan trage wegen in de Westhoek. Hierbij wil ik
graag verwijzen naar “voetweg 54”, gelegen in Reningelst nabij Poperinge.
Doorheen de tijd ging deze trage route verloren. Boeren stelden vast dat deze
trage routes weinig tot niet gebruikt werden en besloten daarom deze stukken
grond mee om te woelen en te bewerken als landbouwgrond. Strikt gezien zijn
deze boeren dus geen eigenaar van deze grond. Door de vernieuwde interesse
in trage wegen wordt er binnen het bewonersplatform van Reningelst gewerkt
rond de herontsluiting van deze trage wegen. De ontsluiting van deze wegen is
vooral de taak van de gemeenten zelf. Maar er wordt begeleiding aangeboden
vanuit de provincie met grote betrokkenheid van Westtoer.
Deze trage routes bieden mogelijkheden voor een product rond nachtelijk
toerisme en recreatie. Bij een wandelproduct kunnen deze trage routes
bijvoorbeeld geïntegreerd worden in de georganiseerde wandelingen. Deze
routes kunnen een nieuw element vormen die de toerist en recreant wil en kan
ontdekken. Bovendien kunnen deze trage routes bijdragen tot een verhoogde
veiligheid van de toerist en recreant. Deze wegen kunnen ervoor zorgen dat
natuurgebieden met elkaar raken. Hierdoor moet er dus minder gebruik
gemaakt worden van de openbare weg.
Couleur Locale van de Westhoek beklemtonen
Het rijke aanbod aan hoeveproducten, streekproducten, streekgastronomie en
typische cafeetjes met volksspelen bepalen de typische couleur locale van de
Westhoek. Deze unieke sfeer is belangrijk voor de eigentijdse tradities en de
beleving van het verleden bij de toerist en recreant. Vooral tijdens fietsroutes
worden couleur locale-elementen ingeschakeld, maar dit kan ook bij
wandelroutes. Hierbij voel ik potentieel om de couleur locale op een unieke
manier te combineren met wandelingen. Daarnaast kan de aandacht voor
streek- en hoeveproducten nog versterkt worden door bezoeken te brengen
aan aanbieders van streekspecialiteiten. Aangezien er nog ruimte is om de
aandacht voor deze streekproducten te versterken, is dit goed nieuws voor het
thema nachtelijk toerisme en recreatie in de Westhoek. Dit gegeven biedt
mogelijkheden
om
een
nachtelijk
product
te
combineren
met
streekgastronomie. Zo kan de toerist en recreant de streek op een nog
intensere manier ervaren. Tot slot is een goede communicatie van de
openingstijden van restaurants en aanbieders van streekspecialiteiten erg
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
69
belangrijk voor de toerist en recreant. Vooral restaurants gelegen nabij fietsen wandelroutes dienen hiermee rekening te houden. Dit niet onbelangrijk
aandachtspunt houd ik zeker in het achterhoofd met betrekking tot de creatie
van een eigen product.
Imago als kwaliteitsbestemming verbeteren
De regiowerking van Westtoer moet de Westhoek profileren als de
bestemming die inspeelt op de behoeften van de toerist en recreant.
Elementen zoals verlangen naar rust, delen en ontdekken zijn hierbij de
absolute hoofdkenmerken. Rust, delen en ontdekken. Deze 3 elementen kan
een nachtelijk product perfect uitspelen. Ten eerste is het tijdens de avond,
nacht en vroege ochtend heel wat rustiger dan overdag. Dit geeft de toerist en
recreant de gelegenheid even te ontsnappen aan de dagelijkse drukte en te
bezinnen.
Ten
tweede
kunnen
typische
streekelementen
zoals
streekgastronomie in groep geproefd en gedeeld worden met elkaar. De
toerist en recreant deelt niet enkel streekgastronomie met elkaar, maar ook
sfeer, beleving en vriendschap. Ten derde kan de toerist en recreant nieuwe
locaties ontdekken. Hierbij zorgt het nachtelijk decor voor een onvergetelijke
ervaring.
Om zich als regio van topkwaliteit te kunnen profileren, is een kwalitatief en
overzichtelijk aanbod voor toerisme en recreatie essentieel. Maar ook de
positionering is cruciaal en kan aan de hand van volgende elementen versterkt
worden.
-
De echtheid, authenticiteit, gemoedelijkheid en respect voor tradities
benadrukken;
-
Nieuw en aantrekkelijk beeldmateriaal;
-
Het bestaande Westhoeklogo frequenter gebruiken;
-
Bestaande slogan “Pure verwondering” meer uitspelen;
-
Dezelfde huisstijl gebruiken in alle presentaties met betrekking tot de
Westhoek;
-
De beoogde positionering communiceren met derden zoals attracties,
horeca uitbaters en logiesverstrekkers. Op deze manier wordt de
Westhoek beter vertegenwoordigd.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
70
4.2.3
Besluit
Tot zover de positionering van de Westhoek. Wat mij vooral opviel is het feit
dat de term “beleving” nogmaals enkele malen aan bod kwam. Dit wijst me
erop dat een nachtelijk product zeker in aanmerking komt om de nood aan
beleving van de toerist en recreant in te lossen. Daarnaast speelt natuur een
grote rol in de positionering van de Westhoek. Een groot deel van de
doelstellingen die de regio stelt, zijn in het belang van de natuur en het
behoud ervan. Dit toont aan dat een natuurlijk nachtelijk product zeker een
plaats kan vinden binnen de positionering van de Westhoek.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
71
4.3
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten heeft de Westhoek
vandaag?
Welk aanbod aan nachtelijke activiteiten heeft de Westhoek vandaag? In
volgend hoofdstuk geef ik u een overzicht van het bestaand aanbod aan
nachtelijke activiteiten in de Westhoek. Om deze vraag te beantwoorden nam
ik schriftelijk contact op met alle toeristische diensten uit de gemeenten die
gelegen zijn in de Westhoek. De gemeenten met een aanbod aan nachtelijke
activiteit worden alfabetisch opgesomd.
4.3.1
Diksmuide
Contactpersoon:
Cindy Bakeland
Functie:
Administratief medewerkster evenementen, public relations
en protocol
Diksmuide biedt tal van nachtelijke activiteiten aan voor de toerist en
recreant. Dienst evenementen organiseert volgende activiteiten:
Lasershow tijdens de Paasfoor
Op 19 april 2014 werd voor het eerst het traditionele vuurwerk vervangen
door een 20 minuten durende lasershow. 3D-projecties worden geprojecteerd
en verzorgd door bijpassende muziek op de grote markt van Diksmuide. Op
het einde van de show verschijnt een groot doorzichtig scherm voor de
aansluitende animatieshow. Deze lasershow start om 22u.
Slotfeest Baloise Belgium Tour
De Baloise Belgium Tour is een meerdaagse wielerwedstrijd dat doorgaat van
27 mei tot en met 1 juni 2014. Op vrijdag 30 mei plant Baloise Tour een tijdrit
doorheen Diksmuide. In de avond is er voor de geïnteresseerden een groot
avondfeest voorzien op de markt van Diksmuide. Omtrent deze avondactiviteit
kon mevrouw Cindy Bakeland nog niet veel informatie verstrekken.
Zomerse vrijdagen
Dienst evenementen organiseert gratis sfeervolle optredens op diverse locaties
nabij de terrasjes van het stadscentrum van Diksmuide. Deze optredens
starten telkens vanaf 21u. Dit jaar worden er op volgende data zomerse
vrijdagen georganiseerd: 4 juli, 11 juli, 18 juli, 1 aug, 8 aug en 22 aug.
Park op stelten
Park op stelten is een parktheaterfestival met aansluitend de “zwoele zomerse
avond”. Er zijn foodcourts en optredens van Latin bands, Latin danseressen,
cocktails en randanimatie. Park op stelten gaat door op 15 augustus 2014 van
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
72
13u tot 23u en wordt georganiseerd in het stadspark van Diksmuide. De
toegang is gratis.
Behekst Diksmuide (anno 1089)
Behekst Diksmuide is een jaarlijks avondevenement dat georganiseerd wordt
in het centrum van de stad, de diverse pleinen en het Begijnhof. Dit
avondevenement gaat door op 31 oktober 2014 en wordt georganiseerd naar
aanleiding van Halloween. Diksmuide krijgt een middeleeuws decor en zorgt
voor animatie voor elke leeftijd, zoals: jongleurs, vuurspuwers, poppenspelers,
drakendansers en zwaardvechters. De avond wordt afgesloten door middel
van een groot volksfeest. Dit evenement kent een groot succes en lokt
jaarlijks duizenden geïnteresseerden.
Ontmoeting in de tuin van de eeuwigheid
In het Vladslose Praetbos worden van 23 oktober tot en met 26 oktober 2014
theaterwandelingen georganiseerd door de heer Peter Kollwitz. Hij neemt de
toerist en recreant mee in de leefwereld van een 18-jarige Duitse frontsoldaat.
Tijdens de avondwandeling worden 4 historische plaatsen bezocht waar
telkens een stuk van het verhaal gespeeld wordt door enkele acteurs. Op het
einde bezoekt de groep de begraafplaats.
Naast de dienst evenementen zijn er andere organisaties die niet verbonden
zijn aan de toeristische dienst die nachtelijke activiteiten aanbieden aan de
toerist en recreant, zoals volgend voorbeeld.
Vroegmorgen boottocht in de Blankaart
Natuurpunt IJzervallei organiseert elke lente een vroegmorgen boottocht in de
Blankaart. Vanop een fluisterboot op de Blankaartvijver kan de toerist en
recreant luisteren hoe de dieren ontwaken. Deze tochten starten telkens een
uur voor zonsopgang. Dit jaar worden de boottochten georganiseerd op 20
april (5u20), 26 april (5u10) en 4 mei (5u) 2014. De deelname aan deze
activiteit is gratis. Wel moeten de deelnemers zich vooraf inschrijven, want de
plaatsen zijn beperkt.
Nacht van de Geschiedenis
Davidsfonds evenementen organiseert jaarlijks de Nacht van de Geschiedenis.
Dit avondevenement wordt in meerdere steden en gemeenten in Vlaanderen
georganiseerd. Elk jaar wordt er een ander thema gekozen. Dit jaar was het
thema het dagelijkse leven tijdens de Eerste Wereldoorlog. Diverse lezingen,
tentoonstellingen en rondleidingen werden georganiseerd voor de toerist en
recreant. Dit jaar ging de Nacht van de Geschiedenis door op 25 maart 2014.
In Diksmuide werd een lezing gehouden door Gwynnie Hagen over de Chinese
gemeenschap in de Westhoek tijdens de Eerste Wereldoorlog. Deze lezing
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
73
startte om 20u. Niet-Davidsfondsleden, Davidsfondsleden en kinderen jonger
dan 18 jaar betaalden respectievelijk € 7, € 5 en € 4,50 per persoon.
4.3.2
Heuvelland
Contactpersoon:
Sara Barthier
Functie:
Directrice toeristische dienst Heuvelland
Zomerse avondwandelingen
De Zomerse avondwandelingen worden georganiseerd in de zomermaanden
juli en augustus. Elke donderdagavond van 19u tot 22u kunnen toeristen en
recreanten onder leiding van een gids een avondwandeling maken in de
Heuvellandse natuur. Deze avondwandelingen worden georganiseerd door De
Bron vzw. Niet-leden betalen € 2,00 per persoon of € 5,00 per gezin voor een
avondwandeling. Leden mogen gratis deelnemen. Ook leden van Pasar en VVV
Heuvelland mogen gratis deelnemen aan deze activiteit. “Dit concept werkt
zeer goed. Hier komt veel volk op af!” zei mevrouw Sara Barthier.
Fakkeltochten georganiseerd door muziekcentrum Dranouter
Op diverse data tussen eind november tot eind februari worden jaarlijks
fakkeltochten georganiseerd door het muziekcentrum van Dranouter. Deze
fakkeltochten gaan van start om 18u aan het muziekcentrum. Een
verteller/muzikant fungeert als gids die elk jaar rond een nieuw thema werkt.
Dit jaar wordt het thema “smokkelen”. Tijdens de fakkeltocht wandelen de
deelnemers over de grens met Frankrijk. De wandelingen worden ondersteund
door verhalen, anekdotes en muzikale optredens. Na de fakkeltocht krijgen de
deelnemers de mogelijkheid om een winterse maaltijd te eten. De fakkeltocht
kost € 8,00 per persoon. De winterse maaltijd kost € 20,00 per persoon.
Borellefeest
Dit feest is gebaseerd op een traditie die sinds 1976 terug werd opgenomen
door Dranouter. Tijdens een avondtocht werd toen een vuur aangestoken op
de Waaienberg, een zijheuvel van de Monteberg. Het vuur werd vervolgens
binnengedragen in het dorp Dranouter.
Op 15 maart 2014 werd de 39e editie van het Borellefeest gehouden. Aan de
hand van een familiewandeling onder muzikale begeleiding trekken de
toeristen en recreanten doorheen het dorp Dranouter. Bij het vallen van de
avond worden tal van stropoppen in brand gestoken in het dorp. Daarna trekt
de groep traditiegetrouw naar de zijkant van de Monteberg waar een groot
lentevuur ontstoken wordt om het begin van de lente te vieren. Na de
wandeling volgt een avondfeest op de markt van Dranouter.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
74
4.3.3
Houthulst
Contactpersoon:
Greet Desodt
Functie:
Medewerkster afdeling toerisme
Avondwandelingen met gids in het Vrijbos
In de gemeente Houthulst worden amper avondlijke activiteiten
georganiseerd. Mevrouw Greet Desodt gaf aan dat er enkel avondwandelingen
georganiseerd worden met gids in het Vrijbos van Houthulst. Een voorbeeld
hiervan is de Verhalenwandeling van de Boskanters op 3 augustus 2014.
Onder leiding van een gids maakt de toerist en recreant een avondwandeling
door het Vrijbos. Onderweg vertelt de gids verhalen en legendes over de
Boskanters, een volk dat vroeger in dit bos woonde. Na de wandeling kunnen
de deelnemers aanschuiven voor een avondmaal. Deze activiteit kost € 20,00
per persoon (inclusief avondmaal en een streekbier).
4.3.4
Ieper
Contactpersoon:
Peter Slosse
Functie:
Diensthoofd toerisme
Last Post
De Last Post, misschien wel de belangrijkste avondlijke activiteit van Ieper en
waarschijnlijk ook van de gehele Westhoek. Elke avond om 20u wordt onder
de Menenpoort de laatste groet gebracht door de klaroenblazers aan alle
gesneuvelde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Dit gebeuren lokt dagelijks
grote groepen toeristen uit binnen- en buitenland.
Muzikale dinsdagen
De jaarlijkse muzikale dinsdagen van Ieper bieden op 4 dinsdagen in de
zomermaanden juli en augustus gratis optredens aan in de binnenstad van
Ieper op het Sint-Maartensplein. Dit jaar zijn 15 juli, 22 juli, 29 juli en 5
augustus de data waarop de muzikale dinsdagen georganiseerd worden. De
optredens starten vanaf 19u. Dit jaar vullen grote namen zoals Gorki en Kings
of Leon het podium.
Avondwandeling “De Nachtwacht”
De Nachtwacht is een reeks van avondwandelingen waarbij de toerist en
recreant minder bekende Middeleeuwse plaatsen in Ieper leert kennen. De
avondwandelingen worden georganiseerd elke zaterdag vanaf half november
tot eind februari. Deze wandelingen starten om 17u30 aan de Menenpoort.
Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Iedere deelnemer betaalt € 2,50.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
75
Nocturnes Bellewaerde
De avondnocturnes van Bellewaerde werden zoals u al hebt gelezen vermeld
in hoofdstuk 3, waar ik een aantal voorbeelden gaf van pretparknocturnes. Ik
herhaal nog even de avondactiviteiten van dit pretpark. Halloween is de eerste
periode waarrond Bellewaerde park nocturnes organiseert. Vanaf midden
oktober tot begin november wordt het gehele pretpark omgebouwd in de sfeer
van Halloween. In deze periode blijft het pretpark uitzonderlijk open tot 21u.
Naast Halloween zijn er ook de zomernocturnes van Bellewaerde. Iedere
zomer werkt het pretpark rond een nieuw thema. Lichtshows, vuurwerk en tal
van optredens worden tijdens deze zomerperiode georganiseerd. Op
zaterdagen tijdens de zomervakantie is het pretpark open tot 22u. Een
toegangsticket kost € 30,00. Een kind (<1m40) betaalt € 26,00.
Intrede Sint-Maarten en speciale editie van de Last Post
Op de avond van 10 november doet Sint-Maarten zijn intrede in Ieper. De Sint
komt aan met de boot op de Westkaai van Ieper omstreeks 18u30. Duizenden
ouders en kinderen wachten de sint op. Wanneer de sint met zijn entourage is
gearriveerd, trekken de toeschouwers samen met de Sint en tal van
drumbands en jeugdbewegingen naar de markt van Ieper. Daar houdt de Sint
zijn jaarlijkse toespraak aan de Lakenhallen, gericht aan de kinderen. Tegelijk
is er omstreeks 20u een speciale editie van de Last Post onder de Menenpoort
van Ieper. Tijdens deze laatste avond voor 11 november brengen
muziekbands uit binnen- en buitenland hulde aan de gesneuvelde soldaten uit
de Eerste Wereldoorlog. Na de huldiging onder de Menenpoort trekken deze
muziekbands doorheen het centrum van Ieper en kunnen alle
geïnteresseerden hen volgen.
Shakedown Ypres Historic Rally
Jaarlijks vindt in de deelgemeente Boezinge de shakedown van de Ypres
Historic Rally plaats. Duizenden toeristen en recreanten trekken op deze avond
naar de Ieperse deelgemeente om de testritten van de rallywagens bij te
wonen. Tussen 19u en 22u mogen de piloten hun wagens testen op een
aangelegd rallyparcours net buiten het centrum van Boezinge. Een
toegangsticket kost € 10,00 per persoon. Na deze testritten kunnen de
toeristen en recreanten een kijkje nemen in het servicepark van de wagens
dat gelegen is in het centrum van Boezinge. Tijdens en na de testritten zijn tal
van optredens voorzien voor een groot avondfeest in het dorp.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
76
4.3.5
Langemark-Poelkapelle
Contactpersoon:
Jo Lottegier
Functie:
Toeristisch deskundige dienst vrije tijd
Herdenkingsplechtigheid voor de Welshe slachtoffers uit de Eerste
Wereldoorlog
Op iedere eerste maandagavond van de maand wordt aan het Welsh
Monument een herdenkingsplechtigheid gehouden voor alle Welshe
slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog.
KLAPZ! vertelwandelingen
KLAPZ! is een initiatief van de gemeenten Langemark-Poelkapelle en
Zonnebeke. Volgende wandelingen gaan door tijdens de zomer. Tijdens een
avondwandeling doorheen Langemark-Poelkapelle krijgen de toeristen en
recreanten het verhaal van de familie Depoorter-Vanlerberge te horen. Deze
familie sloeg in 1918 op de vlucht uit Langemark-Poelkapelle voor de Eerste
Wereldoorlog. 2 Westhoekvertellers brengen het verhaal vanuit het oogpunt
van de familie en van de Duitse soldaten. De wandeling is 2,5 km lang en
duurt ongeveer 2 uur. Onderweg wordt er tijd gemaakt om iets te eten en te
drinken.
Avondlijke fietstocht (in de schaduw van de Tour de France)
Op 9 juli 2014 fietst het peloton van de Tour de France doorheen Poelkapelle.
Het dorp zal tijdens deze periode Poelkapelle volledig onderdompelen in de
Franse sfeer. Tal van activiteiten staan op het programma, met onder meer
een avondlijke fietstocht. Deze fietstocht gaat door op de avond van 8 juli.
Onderweg zijn er enkele rustplaatsen voorzien om iets te eten en te drinken.
De avondlijke fietstocht wordt afgesloten met een Picon in het centrum van
Poelkapelle.
4.3.6
Mesen
Contactpersonen: Steven Reynaert; Gwenn Dejaegere
Functie:
Cultuurbeleidscoördinator en bibliothecaris; Medewerkster
Peace Village Mesen
Fakkeltocht “March of the Phoenix”
De fakkeltocht wordt georganiseerd door Peace Village. Dit is een landelijke
hostel gelegen in Mesen. Hier kunnen schoolgroepen, verenigingen, gezinnen
en indiduele bezoekers terecht om de grensstreek te verkennen. De
fakkeltocht leidt de toeristen en recreanten langs diverse kerkpaden in Mesen
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
77
om vervolgens stille getuigen te bezoeken uit de Eerste Wereldoorlog. De
groep bezoekt onder andere het Ierse Vredespark en het Flanders Peace Field.
De 1,5 uur durende fakkeltocht kost € 2,50 per persoon en is 2,5 km lang.
Daarnaast voorziet Peace Village Mesen op regelmatige tijdstippen een
kampvuur in de tuin voor de bezoekers.
Night @ the museum
Deze avondactiviteit is nog in de ontwikkelingsfase. Night @ the museum zou
doorgaan in het nieuwe bezoekerscentrum van Mesen.
4.3.7
Poperinge
Contactpersoon:
Peter Cleenewerck
Functie:
Stafmedewerker Hopmuseum Poperinge
Klank- en lichtspektakel “Hommel de Lux”
Tussen 14 en 22 december werd het klank- en lichtspektake “Hommel de Lux”
georganiseerd. Dit was een éénmalig evenement ter ere van het 30 jarige
bestaan van de Kernbroederschap De Witte Ranke. Hommel de Lux vond
plaats op de gevel van het hopmuseum van Poperinge en bestond uit een
reeks van 49 voorstellingen. De toegang was gratis.
De Blauwerstocht
Blauwen is een activiteit die dateert van het begin van de 20e eeuw en
bestond uit het smokkelen van producten over de grens zonder invoerkosten
te betalen.
De Blauwerstocht is een jaarlijks nachtspel doorheen Haringe waarbij elke
deelnemer zo snel mogelijk een bepaald product zoals tabak voorbij de grens
moet smokkelen en enkele keren moet stoppen aan controleposten.
Ondertussen gaan de “kommiezen” (Franse douaniers) op zoek naar de
smokkelaars om ze tegen te houden. De winnaar is de persoon die het eerste
aankomt aan het blauwerscafé d’Heybeke in Haringe met zijn smokkelproduct.
Deze persoon wordt vervolgens tot de nieuwe Karel De Blauwer gedoopt. De
Blauwerstocht gaat telkens door op het einde van de maand september.
Reeënwandeling in de vroege ochtend
Tijdens een vroege ochtendwandeling deelt de gids Guido Quaghebeur zijn
kennis over het leven van de reeën. Deze dieren laten zich gemakkelijker zien
in de vroege ochtend. Dit is het tijdstip wanneer ze op zoek gaan naar voedsel
aan de rand van het bos. Deze wandeling start om 7u aan de ingang van het
Helleketelbos. Aangepaste kledij en schoenen zijn een vereiste. Leden van
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
78
natuurpunt kunnen gratis deelnemen. Niet-leden betalen € 1,00. Deze
wandeling ging door op 16 maart 2014.
4.3.8
Veurne
Contactpersoon:
Françoise Vanfleteren
Functie:
Verantwoordelijke groepsarrangementen
Culinaire tocht kant-en-klaar
De culinaire tocht kant-en-klaar is een verwentocht onder leiding van een
aantal gidsen. De activiteit is een stadswandeling waarin de gids plaatselijke
anekdotes en legendes vertelt in combinatie met een aperitief, voorgerechten,
hoofdgerecht en een typisch dessert in een aantal restaurants in Veurne. Het
is de bedoeling de hele stad te doorkruisen met deze wandeling. Indien de
groep te groot is, wordt deze opgesplitst in kleinere groepen en krijgen deze
elk een gids toegewezen. Het is de bedoeling dat alle groepen op het einde
van de wandeling terug samenkomen voor het dessert. Deze formule kan
zowel in de namiddag als ’s avonds georganiseerd worden. Ook de data zijn
vrijblijvend voor deze activiteit. Deze culinaire tocht duurt 4 uur en kost €
50,00 per persoon. Minimum 25 personen dienen deel te nemen aan deze
tocht.
Veurne by night
Veurne by night is een avondwandeling doorheen het stadscentrum van
Veurne. Een gids begeleidt de toerist en recreant bij het bezoeken van de
historische bouwwerken. Deze gebouwen zijn veelal voorzien van
avondverlichting. De avondwandeling duurt 1,5 uur. Indien de groep
maximum 30 personen telt, kost de gids € 50,00. Wanneer er meer dan 30
personen deelnemen aan de avondwandeling is een tweede gids nodig. Tot
slot is er een toeslag van € 2,00 per persoon indien de groep het stadhuis van
Veurne wil bezoeken.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
79
4.4
Besluit:
Hierboven las u welke nachtelijke activiteiten de Westhoek vandaag aanbiedt.
Hierbij vielen mij onmiddellijk een aantal zaken op. Eerst en vooral kreeg ik
over het algemeen een goede respons van de toeristische diensten binnen de
Westhoek. Ik merkte op dat er vanuit bepaalde gemeenten toch wel een
zekere interesse is in het onderwerp. Een aantal toeristische diensten vroegen
mij om mijn bachelorproef na afloop naar hen door te sturen.
Ik stelde vast dat niet elke gemeente in de Westhoek nachtelijke activiteiten
aanbiedt. Hierbij denk ik aan de gemeenten Koekelare, Kortemark, Staden en
Lo-Reninge. Dit in tegenstelling tot gemeenten zoals Diksmuide en Ieper, waar
er al een degelijk aanbod aan nachtelijke activiteiten bestaat voor de toerist
en recreant. In deze gemeenten vormen een aantal activiteiten al een vaste
waarde binnen het aanbod.
Verder merkte ik duidelijk de diverse vormen van nachtelijk toerisme en
recreatie op. Deze vormen besprak ik eerder in de bachelorproef in hoofdstuk
2.2 op pagina 16. Evenementen zijn het sterkst vertegenwoordigd, kort
gevolgd door natuurlijke activiteiten en attracties.
Vervolgens zag ik dat de elementen die nachtelijk toerisme en recreatie
versterken op wereldvlak ook terug te vinden waren in het aanbod aan
activiteiten binnen de Westhoek. Deze elementen besprak ik op pagina 60 van
de researchpaper. Graag geef ik enkele voorbeelden:
-
Gebruik van verlichting tijdens de klank- en lichtshow “Hommel de Lux”
in Poperinge, de winterse fakkeltochten in Dranouter en de lasershow
tijdens de Paasfoor in Diksmuide;
-
Creatie van een verhaallijn tijdens de Blauwerstocht in Poperinge en het
Borellefeest in Dranouter;
-
Unieke elementen tijdens de reeënwandeling in Poperinge, de Last Post
in Ieper en de vroegmorgen boottochten in de Blankaart in Diksmuide;
-
Creatie van schaarste tijdens de Halloween- en zomernocturnes van
Bellewaerde Park in Ieper en de Ypres Historic Rally;
-
Samenhorigheidsgevoel versterken tijdens evenementen zoals
muzikale dinsdagen in Ieper en Park op Stelten in Diksmuide;
-
Een volledig uitgewerkt programma voor de toerist en recreant tijdens
de culinaire tocht kant-en-klaar in Veurne en Veurne by night.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
de
2013-2014
80
Ook werd ik vriendelijk aangespoord om discreet om te springen met de
verkregen informatie omtrent de nachtelijke activiteiten. Dit is nodig omwille
van de concurrentie door andere gemeenten uit de Westhoek.
Jammer genoeg deelden de toeristische diensten hun cijfermateriaal omtrent
deze activiteiten liever niet mee. Hierdoor kan ik moeilijk achterhalen welke
concepten het meest succesvol zijn.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
81
Conclusie
Tot zover het researchgedeelte van mijn bachelorproef omtrent nachtelijk
toerisme en recreatie in de Westhoek. Tijdens mijn onderzoek leerde ik tal van
interessante producten kennen met betrekking tot nachtelijk toerisme en
recreatie. Hierbij denk ik onmiddellijk terug aan het nachtelijk wintersporten.
Deze nachtelijke activiteit wil ik zeker en vast ooit eens beoefenen en beleven.
“Beleving”. Dit woord vormde de rode draad doorheen dit eindwerk. Naarmate
de researchpaper vorderde, boeide dit onderwerp mij meer en meer. Dit
bevestigt mijn interesse voor dit onderwerp. In wat volgt breng ik u een
overzicht van wat ik leerde doorheen de researchpaper omtrent dit thema. Dit
overzicht verloopt in dezelfde volgorde zoals de hoofdstukken in deze
researchpaper voorkwamen.
Uit de researchpaper leerde ik eerst en vooral dat er voor nachtelijk toerisme
en recreatie op vandaag nog geen pasklare definitie en omschrijvingen
bestaan. Hierdoor besloot ik mij te wagen aan een eigen definitie.
Nachtelijk toerisme en recreatie houden alle toeristische en recreatieve
activiteiten in die plaats vinden vanaf het vallen van de avond tot het
opkomen van de ochtendzon met de intentie in te spelen op de variabele
factoren sfeer en beleving in de stedelijke en natuurlijke omgeving.
Deze definitie maakt duidelijk dat voor nachtelijk toerisme en recreatie vooral
het tijdstip bepalend is. Dit tijdstip wordt zeer ruim genomen, gaande van het
vallen van de avond, de nacht en het ochtendgloren. Gedurende dit tijdstip
krijgen de hoofdfactoren sfeer, beleving en zingeving een extra dimensie. Dit
wordt maximaal uitgespeeld naar de toerist en recreant toe. Niettegenstaande
het belang van een goede combinatie van activiteit en locatie zijn deze
factoren in strikte zin eigenlijk ondergeschikt aan het tijdstip.
Ten tweede blijkt uit de researchpaper dat nachtelijk toerisme en recreatie
onderverdeeld kan worden in 4 concrete categorieën: de stedelijke omgeving,
de natuurlijke omgeving, evenementen en attracties. Hierbij besefte ik
meerdere malen dat het niet evident is om een duidelijke afbakening te maken
tussen deze categorieën onderling, want er bestaan meerdere activiteiten die
kunnen behoren tot één of meerdere categorieën. Hierbij denk ik bijvoorbeeld
aan Urban Exploring dat zowel in de stad als in de natuur kan plaatsvinden.
Vervolgens blijkt uit de analyse van de huidige trends binnen toerisme en
recreatie dat nachtelijk toerisme en recreatie wel degelijk zijn plaats heeft en
een meerwaarde kan bieden omdat het in eerste instantie een antwoord biedt
op het hedendaagse verwachtingspatroon van de toerist en recreant met een
extra dimensie als troef. Op deze manier kan een gemeente, streek of regio
zich op een unieke wijze onderscheiden van het omliggende gebied.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
82
Verder gaf ik u concrete voorbeelden van activiteiten bij de diverse vormen
van nachtelijk toerisme en recreatie. Hierbij blijkt dat aan een minimum aantal
voorwaarden moet voldaan worden om het welslagen van de activiteit te
garanderen, onder andere:
-
de belichting (in de vorm van spots, vuurwerk of lichtshows op
gebouwen);
-
een volledig uitgewerkt programma om de toegangsdrempel zo laag
mogelijk te houden;
-
een degelijke of spannende verhaallijn om het inlevingsgehalte naar een
nieuw niveau te tillen;
-
het voorleggen of creëren van een mysterie of raadsel dat opgelost
dient te worden;
-
unieke elementen om differentiatie te garanderen;
-
het creëren van “schaarste” om de vraag aan te wakkeren;
-
het versterken van
vriendschapsbanden).
het
samenhorigheidsgevoel
(familie-
en
Tot slot spitste ik mij toe op het hoofdthema, namelijk nachtelijk toerisme en
recreatie binnen de Westhoek. Hiervoor nam ik schriftelijk contact op met alle
toeristische diensten van de 15 gemeenten die tot de Westhoek behoren.
Zoals u kon lezen, was de respons vrij hoog. Het bestaande aanbod dat zeker
nog voor verruiming vatbaar is concentreert zich hoofdzakelijk in het zuidelijk
gedeelte van de Westhoek, met name Ieper, Poperinge en Diksmuide. Jammer
dat concrete details zoals cijfermateriaal niet werden vrijgegeven omwille van
het onderlinge concurrentiegevoel dat hieromtrent leeft.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
83
5
Bijlagen
Lijst met bijlagen:
-
Bijlage I: Buurtwegen in de gemeente Poperinge.
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
84
6
Bronnen
6.1
Boeken
-
Yperman, J. (2009). De Westhoek XL. Leuven: Davidsfonds
-
Strategisch beleidsplan toerisme en recreatie voor de Westhoek. (20082013). Brugge: Lowyck drukkerij bvba
-
De Roo, N. (Red.). (2000). De verbeelding van de Westhoek. Tielt:
Lannoo nv
-
Van Remoortere, J. (1995). Wandelen door Westvlaamse bossen. Tielt:
Lannoo nv
-
Dujardin, G., Hardeman, P., Nolf, D., Perneel, J. & Van Meirvenne, J.
(2012). Dagstappergids West-Vlaanderen. Tielt: Lannoo nv
-
Weymeis, C. (2004). De Westhoek. Leuven: Davidsfonds
6.2
Websites
-
Encyclo.nl. Paragnost. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/paragnost
-
Encyclo.nl. Trage wegen. Geraadpleegd op 18 mei 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/Trage%20Wegen
-
Encyclo.nl. Papier-mâché. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/papier-mach%C3%A9
-
Encyclo.nl. Urban Exploring. Geraadpleegd op 11 maart 2014 via
http://www.encyclo.nl/begrip/Urban%20exploring
-
Wikipedia. Recreatiedruk. Geraadpleegd op 3 december 2013 via
http://nl.wikipedia.org/wiki/Recreatiedruk
-
Reizen en recreatie. Toerisme – Jeruzalem XI: Nachtleven.
Geraadpleegd op 25 december 2013 via http://reizen-enrecreatie.infonu.nl/steden/14384-toerisme-jeruzalem-xinachtleven.html
-
Discover Hongkong. The big bus night tour. Geraadpleegd op 25
december 2013 via http://www.discoverhongkong.com/eng/seedo/tours-walks/guided-tours/night/the-big-bus-night-tour.jsp
-
Gent.be. Lichtplan Gent. Geraadpleegd op 11 maart 2014 via
http://www.gent.be/ecache/the/4/158.cmvjptezmjq0oq.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
85
-
Gemeente Barneveld. Sport en vrije tijd. Geraadpleegd op 25 december
2013 via http://www.barneveld.nl/sport-vrije-tijd/toerisme-enrecreatie_44921/item/edelherten-op-liefdespad-50-bronstexcursies-bijstaatsbosbeheer-op-de-veluwe_54119.html
-
Wonderful Malaysia. International Tourism Night Floral Parade.
Geraadpleegd op 25 december 2013 via
http://www.wonderfulmalaysia.com/attractions/international-tourismnight-floral-parade.htm
-
Jordan Tourism Board. Petra by night. Geraadpleegd op 25 december
2013 via http://www.visitjordan.com/default.aspx?tabid=85
-
Visit Malta. Nightlife. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.visitmalta.com/nl/enjoy-the-nightlife
-
Urban Exploration. Locaties. Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://urbanexploration.be/category/locaties/
-
Reizen en recreatie. De toekomst van Adventure Tourism. Geraadpleegd
op 26 december 2013 via http://reizen-enrecreatie.infonu.nl/diversen/70746-de-toekomst-van-adventuretourism-avontuurlijk-toerisme.html
-
Chirojeugd Vlaanderen. Nachtspelen. Geraadpleegd op 27 december
2013 via http://www.chiro.be/info-voor-leiding/veiligheid/tijdensactiviteiten/veilig-organiseren/nachtspelen
-
Events on the Move. The sixth sense. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.events-on-the-move.be/teambuilding/thesixthsense.php
-
Gent.be. Lichtfestival. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.gent.be/eCache/THE/4/125.cmVjPTE4MzcwMQ.html
-
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Geraadpleegd op 29 december
2013 via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/as
sets/publication/Trendrapport%202011.pdf
-
ABTA. The Travel Trends Report 2013. Geraadpleegd op 29 december
2013 via http://67d8396e010decf37f335facf23e658215b1771a91c2df41e9fe.r14.cf3.rackcdn.com/publications/
Travel_trends_report_2013.pdf
-
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Demografische ontwikkelingen.
Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/as
sets/publication/Trendrapport%202011.pdf
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
86
-
ABTA. The Travel Trends Report 2013. In search of adventure.
Geraadpleegd op 29 december 2013 via http://67d8396e010decf37f335facf23e658215b1771a91c2df41e9fe.r14.cf3.rackcdn.com/publications/
Travel_trends_report_2013.pdf
-
Toerisme Vlaanderen. Trendrapport. Economische ontwikkelingen.
Geraadpleegd op 29 december 2013 via
http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/as
sets/publication/Trendrapport%202011.pdf
-
Viator. London Night Sightseeing Tour. Geraadpleegd op 2 februari 2014
via http://www.viator.com/tours/London/London-Night-SightseeingTour/d737-3858EE337
-
Prague experience. Prague Dinner River Cruise & City Tour in Prague.
Geraadpleegd op 2 januari 2014 via
http://www.pragueexperience.com/places.asp?PlaceID=1165
-
Get Your Guide. Peking nacht tour per fiets van 3 uur. Geraadpleegd op
2 januari 2014 via http://www.getyourguide.nl/beijing-l186/pekingnacht-tour-per-fiets-van-3-uur-t39024/
-
Viator. Ghost and Gore Walking Tour of Edinburgh. Geraadpleegd op 28
april 2014 via http://www.viator.com/tours/Edinburgh/Ghost-and-GoreWalking-Tour-of-Edinburgh/d739-3830WITCHERY1
-
Urban Exploration. Home. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://urbanexploration.be/
-
Urban Adventures. Info. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.urbanadventures.eu/info.html
-
Lamosca.be. The target. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://lamosca.be/games/the-target/
-
Weg met de baas.be. De spy game. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.wegmetdebaas.be/b-active-de-spy-game109.html?origin=Citygames
-
Ichallenge.be. Codecrackers. Geraadpleegd op 8 mei 2014 via
http://www.ichallenge.be/?page=spel&spel=codecrackers
-
Krugerpark. Kruger Park Night Safari. Geraadpleegd op 2 februari 2014
via
http://greater.krugerpark.co.za/Kruger_Park_Game_Viewing_Activitiestravel/kruger-night-game-viewing.html
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
87
-
Phillip Island. Penguin Parade. Geraadpleegd op 2 februari 2014 via
http://www.visitphillipisland.com/listing/penguin-parade/
-
Bruges Ballooning. Morning and evening balloon flights over Bruges.
Geraadpleegd op 2 februari 2014 via http://www.brugesballooning.com/en/flights
-
Events on the move. The sixth sense. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.events-on-the-move.be/teambuilding/thesixthsense.php
-
Lasergameoutdoor.nl. Lasergames. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.lasergameoutdoor.nl/lasergames/
-
Markant-Outdoorcentrum. Winter-dropping. Geraadpleegd op 9 mei
2014 via http://www.markantoutdoorcentrum.nl/arrangementen/arrangement/114/winterdropping.html
-
Hln.be. Skitocht in het donker. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.hln.be/hln/nl/2/Reizen/article/detail/1571825/2013/02/20/
Skitocht-in-het-donker.dhtml
-
France-montagnes.com. Nachtskiën. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://nl.france-montagnes.com/activite/nachtskien
-
Austria.info. Skiën na zonsondergang. Geraadpleegd op 9 mei 2014 via
http://www.austria.info/nl/winter-in-oostenrijk/skien-nazonsondergang-1208134.html
-
GVA Santa Run. Geraadpleegd op 29 april 2014 via
http://www.gvasantarun.be/
-
Amsterdam Light Festival. Geraadpleegd op 29 april 2014 via
http://www.amsterdamlightfestival.com/
-
Spain.info. Las Hogueras de San Juan. Geraadpleegd op 12 mei 2014
via
http://www.spain.info/nl_BE/reportajes/las_hogueras_de_san_juan_un
_simbolo_de_alicante.html
-
Bellewaerde.be. Halloween-zoorrror. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.bellewaerde.be/nl/halloween-zoorrror
-
Bobbejaanland.be. Evenementen. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.bobbejaanland.be/be/evenementen
-
Efteling.com. Winter Efteling. Geraadpleegd op 12 mei 2014 via
http://www.efteling.com/Winter_Efteling
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
88
-
Iamsterdam.com. Museumnacht Amsterdam. Geraadpleegd op 13 mei
2014 via http://www.iamsterdam.com/nl-NL/experience/de-stad-in/uitin-amsterdam/maand-agenda/november/museumnacht-amsterdam
-
Museumnacht-ename.be. Museumnacht Ename. Geraadpleegd op 13
mei 2014 via http://museumnacht-ename.be/nl/home
-
Anieuws.be. 7e Antwerpse museumnacht. Geraadpleegd op 13 mei 2014
via http://www.anieuws.be/kalender/7e-Antwerpse-Museumnacht
6.3
Mondelinge bronnen
-
Bakeland, C. (2014/04/07). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Diksmuide). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Barthier, S. (2014/04/07). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Heuvelland). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Boeyaert, G. (2014/01/04). (Eindwerk industrieel ingenieur om de
structuur van een eindwerk beter te begrijpen). Persoonlijke
communicatie [e-mail].
-
Bouttry, M. (2014/05/19). (Mogelijkheid tot gebruik van een gids
aftoetsen). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Cauwenberg, Y. (2014/04/15). (Vroegmorgen boottochten op de
Blankaart). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Dejaegere, G. (2014/04/10). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Peace Village Mesen). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
De Ridder, D. (2013/10/20). (Advies inzake natuurgerichte producten).
Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
De Ridder, D. (2013/11/06). (Voorstel van een aantal gidsen uit de
streek die kunnen bijdragen tot de productontwikkeling). Persoonlijke
communicatie [e-mail].
-
Desodt, G. (2014/04/10). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Houthulst). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Lottegier, J. (2014/04/08). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Langemark-Poelkapelle). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Reynaert, S. (2014/04/07). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Mesen). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Slosse, P. (2014/04/07). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in Ieper).
Persoonlijke communicatie [e-mail].
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014
89
-
Vanfleteren, F. (2014/04/08). (Aanbod aan nachtelijke activiteiten in
Veurne). Persoonlijke communicatie [e-mail].
-
Vansteenhuyse, A. (2014/04/09). (Toelichting eigen productconcept
rond nachtelijk toerisme en recreatie in de Westhoek). Persoonlijke
communicatie [e-mail].
Howest TRM
Rémi Boeyaert
2013-2014

Best conf waterrecr 2014 Presentatie Horeo M Koop

WEDSTRIJDREGLEMENT - De Meetjeslander

Bedrijfstak: Horeca

Uitkomst 1 TPACK-spel Onderwijstijd In ons groepje

Vacaturemelding van ROC van Amsterdam / ROC Flevoland

VERSLAG VAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN

Wijkwandelingen 2014

Regering: “Leger krijgt politietaken”

Opgave Spaans vwo