Rapport ‘Sensibilisatie van Vroegtijdige Zorgplanning1 in Midden West-Vlaanderen’ 13 december 2013 1 Beschrijving van het project 1.1 Doel en middelen Het project heeft als doel: Een communicatie- en gesprekscultuur rond VZP uitbouwen en implementeren in en i.s.m. alle woonzorgcentra (WZC), alle thuiszorgpartners (TZ) en alle ziekenhuizen (ZH) in de regio Midden West-Vlaanderen. Dit zowel voor personen met dementie als andere personen die in een wilsonbekwame situatie kunnen terecht komen. Hoe? 1. De in het kader van het project ontwikkelde instrumenten (procedure VZP in de thuiszorg + zorgcoderingsformulier + draaiboek ‘Implementatie vroegtijdige zorgplanning in woonzorcentra’) als houvast en leidraad aanbieden aan elke hulpverlener. 2. De werkwijze en bekendmaking VZP voor personen met dementie in Midden WestVlaanderen evalueren. Het project bekijkt wat ev. nodig is om VZP mogelijk te maken bij personen met dementie (gezien hun specifieke beperkingen, maar ook mogelijkheden). 3. Het belang van de rol van de huisarts in het VZP-proces beklemtonen. De huisarts is een belangrijke schakel in elk individueel VZP-proces door de vaak jarenlange vertrouwensrelatie die ze opbouwen met hun patiënten, alsook hun medische verantwoordelijkheid en geloofwaardigheid. 4. Alle hulpverleners a. gevoelig maken voor VZP en duidelijk maken wat hun specifieke taak binnen elk individueel VZP-proces is (signaalontvanger, gesprekvoerder, administratieve ondersteuning, …) én b. de nodige vaardigheden aanleren om hun taak deskundig uit te voeren. 1 Vroegtijdige Zorgplanning = is in dit document afgekort tot VZP 1.2 VZP in de praktijk Het project implementeert het VZP-model geïntroduceerd volgens Dr. Ghijsebrechts aangevuld met de studiebevindingen volgens het Brugs Model. Het model diende als basis voor de instrumenten VZP, te vinden op www.pzwvl.be/netwerken/de_mantel/informatie.asp (klik op Vroegtijdige Zorgplanning – VZP in MWVL). - - - Draaiboek ‘Resultaat proefproject vroegtijdige zorgplanning in Midden-West-Vlaanderen – Draaiboek voor implementatie in woonzorgcentra Alle woonzorgcentra kunnen dit document gebruiken om VZP in hun voorziening te implementeren. Procedure VZP in de thuiszorg De procedure beschrijft het te volgen traject om een VZP-proces in de thuiszorg te doorlopen (van signaalopvang tot het vastleggen van de VZP-afspraken), alsook welke hulpverlener op welk moment een taak heeft. Zorgcoderingsformulier (transferdocument VZP en DNR): www.pzwvl.be/zorgcoderingsformulier Het VZP transferdocument is ontstaan vanuit woonzorgcentra in de regio en werd verder afgestemd naar de thuiszorg en de ziekenhuizen. Op manier werd een herkenbaar document voor alle zorgsettings ontwikkeld zodat hulpverleners in acute situaties vlot kunnen handelen. De huisarts vertaalt het VZP-proces in een DNR-code zodat een spoedarts in acute situaties kan handelen in de geest van de wensen van de patiënt. 1.3 Visie op VZP Het VZP proces is een individueel anticiperend proces op maat van de persoon en zijn omgeving, ongeacht de fase van dementie, waarin elke hulpverlener een rol kan spelen. De visie op VZP voor personen met dementie kadert binnen een brede, algemene visie rond VZP bij alle mensen vóór ze in een wilsonbekwame situatie terecht komen. 1.3.1 Stadium van dementie bij aanvang het het VZP-proces Anticiperend: vroegtijdig betekent zo vroeg mogelijk in het ziekteproces (vanaf de eerste vragen en twijfels), maar ook blijvend inspelen op verdere evoluties in het ziekteproces. De diagnose op zich zowel van dementie als andere cognitieve stoornissen - is een aanknopingspunt om VZP ter sprake te brengen. Elk kantelmoment, signaal of vraag kan een opportuniteit zijn tot gesprek. 1.3.2 Betrokken personen (persoon met dementie/ omgeving) Individueel: bij VZP vertrekken we vanuit de betrokkenheid van de persoon zelf én zijn omgeving, familiesysteem, mantelzorgers, context, vertrouwenspersoon, … Belangrijk is het hebben van een vertrouwensrelatie alvorens een hulpverlener een VZP gesprek voert. 2 1.3.3 Initiatief tot VZP Elke hulpverlener: Om een VZP cultuur in de regio te bevorderen is er nood aan een draagvlak. Het betrekken van elke hulpverlener en hen een plaats geven in het VZP-proces (zie procedure VZP in de thuiszorg) is een proces dat niet van de ene op de andere dag gerealiseerd is. Om VZP te doen slagen en de nodige taboes te doorbreken, is het noodzakelijk alle geledingen en alle disciplines mee op de kar te krijgen! Dit betekent een cultuuromschakeling in de regio, die VZP onder de aandacht brengt en er voor zorgt dat elke hulpverlener zijn plaats in het VZP-proces (zie procedure VZP in de thuiszorg) kent en kan toepassen (signaalgever, doorverwijzer, gespreksvoerder, …). 1.3.4 Breedte van VZP Op maat: ongeacht de fase van dementie kan je de persoon en zijn omgeving betrekken. Elk proces moet op maat worden uitgewerkt volgens de mogelijkheden van de persoon en zijn omgeving. Bijvoorbeeld: taal- en communicatiestijl moeten afgestemd worden op de fase van dementie waarin de patiënt/cliënt verkeert waardoor patiënt/cliënt en zijn omgeving op elk ogenblik in zijn eigen VZPproces betrokken blijft. 1.3.5 Belangrijkste doelstelling Proces: Het op gang brengen van een gesprek over zorgplanning is belangrijker dan het invullen van de documenten. Een VZP-proces is nooit af, het is een blijvende opdracht en vraagt een continue open dialoog tussen de persoon, zijn omgeving én de hulpverlener(s). Zeker bij verandering van omgeving (vb. andere zorgsetting) moet voldoende aandacht gaan naar overdracht van info (zorgcoderingsformulier is een transferdocument). 1.3.6 Relatie met andere voorzieningen Een multidisciplinaire stuurgroep VZP met leden vanuit de verschillende zorgsettings (woonzorgcentra, thuiszorg, ziekenhuizen) begeleidt het projectproces en volgt op. Het project wordt uitgewerkt door werkgroepen met leden vanuit verschillende disciplines en zorgsettings. Op die manier is het project geïntegreerd in een breed gedragen netwerk. 3 2 Zelf-evaluatie 2.1 Methodologie Om het project te doen slagen, brengt SEL Midden West-Vlaanderen een multidisciplinaire stuurgroep VZP samen vanuit de verschillende zorgsettings (WZC, TZ, ZH) die het projectproces begeleidt en opvolgt. Initieel werkten vier werkgroepen de verschillende doelstellingen uit. Twee werkgroepen werden onderweg opgericht. Bepaalde doelstellingen zijn door de stuurgroep in de loop van het project gewijzigd of verfijnd (zie ook voortgangsproces). 2.1.1 - - - - Een algemene sensibilisatiecampagne naar alle hulpverleners uit de thuiszorg, woonzorgcentra, ziekenhuizen Het project organiseert een werksymposium voor hulpverleners uit alle zorgsettings, waarbij zowel het concept VZP, de procedure (flow-chart) en de bestaande documenten worden toegelicht, als diverse workshops (vb. gespreksvoering, personen met dementie, rol van de ziekenhuizen, rol van de huisarts, transfert organiseren, VZP en DNR, …) aan bod komen. Via bestaande overlegstructuren binnen SEL MWVL (Lokale Antennepunten, Thuiszorgplatforms, Gemeentelijk Overleg Thuiszorg, Overlegplatform Dementie, Raad van Bestuur, Algemene Vergadering, …) worden lokale thuiszorgaanbieders over hun taak binnen elk individueel VZP-proces geïnformeerd en gesensibiliseerd. Het project voorziet in een steekkaart rond VZP in Midden West-Vlaanderen die opgenomen wordt in de reguliere infomapjes van SEL MWVL zodat VZP structureel ingebed raakt in de dagelijkse werking. De werkgroep evalueert a.d.h.v. kwaliteitsindicatoren zowel op niveau van de patiënt/cliënt het aantal en de mate waarin het zorcoderingsformulier VZP ingevuld werd als op organisatieniveau de mate waarin een VZP-cultuur uitgebouwd en toegepast wordt. O.b.v. de resultaten van de evaluatie kunnen bijkomende gerichte sensibiliseringsacties opgestart worden naar bepaalde disciplines of doelgroepen (deze doelstelling werd geschrapt wegens niet haalbaar). 2.1.2 Werkwijze en bekendmaking VZP voor personen met dementie in Midden WestVlaanderen evalueren Het project bekijkt wat ev. nodig is om VZP mogelijk te maken bij personen met dementie (gezien hun specifieke beperkingen, maar ook mogelijkheden). - Motivatietekst schrijven, om het belang (de noodzaak) van VZP bij mensen met dementie te verduidelijken Tips bundelen voor een effectieve communicatie met mensen met dementie Bestaande instrumenten, documenten, procedures, … in verband met VZP in onze regio, worden geëvalueerd in functie van bruikbaarheid bij personen met dementie Wijziging: De werkgroep maakte een drieluik met tips voor, tijdens en na het VZP-gesprek gericht aan hulpverleners die het gesprek voeren. Bestaand materiaal evalueren, werd uitgesteld tot de documenten in herdruk gaan. Op dat moment mag de werkgroep opnieuw worden ingeschakeld. 4 2.1.3 Een bekendmakingscampagne naar de huisartsen – als belangrijke schakel in elk individueel zorgproces Het project voorziet in basismateriaal (powerpoint, brochure) om huisartsen te informeren over VZP. Bedoeling is dat huisartsen de nodige informatie kunnen opvragen en op vraag toegelicht krijgen. Wijziging: Voor de huisartsen worden in het voorjaar 2014 vier bijscholingen georganiseerd met panelgesprek. De mogelijkheid om op vraag basismateriaal/ toelichting rond VZP te krijgen, kan binnen de LOK’s na het project.Hiervoor kan het powerpointpakket (zie verder) gebruikt worden. 2.1.4 Een specifieke opleiding VZP rond signaaldetectie, communicatievaardigheden en gespreksvoering bij een VZP-proces incl. dagdeel ‘omgaan met personen met dementie en cognitieve stoornissen’ Het project voorziet een intensieve (5-daagse) opleiding voor hulpverleners uit de diverse zorgsettings die afhankelijk van de interesse kan herhaald worden. Deze opleiding sluit aan op de VZP-opleidingen die tweemaal aan WZC werden gegeven i.f.v. implementatie van VZP in hun voorziening. De nieuwe opleiding richt zich bij uitstek op signaaldetectie, communicatievaardigheden en gespreksvoering voor alle hulpverleners uit alle zorgsettings. Dit om de continuïteit van elk individueel VZP-proces te waarborgen, ongeacht waar de patiënt/cliënt op dat ogenblik verblijft. De laatste dag van de opleiding voorziet in een terugkommoment, zodat VZP via een aantal gerichte indicatoren in hun praktijk getoetst kan wordt. We zoeken samenwerking met hogescholen uit de regio zodat de visie rond VZP in het reguliere aanbod (oa. Verpleegkundigen) ingeburgerd raakt. Methodologie - sterktes en werkpunten: + + + - brede doelstellingen met aandacht voor alle verschillende betrokken partners zorgt voor goede binding met het project veel partners zijn effectief betrokken via stuurgroep of werkgroepen opleiding relatief weinig inschrijvingen vanuit de thuiszorg, wel veel interesse vanuit WZC er komt veel meer bij kijken dan initieel ingeschat + sneeuwbaleffect zorgt voor bijkomende taken/opdrachten voor elke werkgroep en de projectcoördinator 5 2.2 Voortgangsproces Verschillende wijzigingen hebben zich voorgedaan in de loop van het proces. Ik beschrijf enkele van de meer ingrijpende wijzigingen. 2.2.1 Opnemen extra doelstelling en extra werkgroep rond ziekenhuizen Mogelijke integratie zorgcodering vroegtijdige zorgplanning en therapiecodering ziekenhuizen. De ziekenhuizen van Midden en Zuid West-Vlaanderen bekijken de eigen therapiecodering en de mogelijke integratie van de zorgcodering uit het VZP-zorgcoderingsformulier. Doel is de zorgcontinuïteit te bewerkstellingen en de medewerkers van de ziekenhuizen te sensibiliseren. 2.2.2 Tussentijdse evaluatie en aangepast actieplan Halfweg het eerste projectjaar werd een tussentijdse evaluatie voorzien door de voorzitters van de verschillende werkgroepen en de coördinator van het SEL om meer efficiënt af te stemmen en de haalbaarheid van de verschillende acties te bekijken. De voorzitters beslisten de nul- en effectmeting, die oorspronkelijk voorzien werd, te schrappen uit het project alsook de verfilming van de getuigenis. Later kwam de stuurgroep terug op de beslissing omdat de provincie de financiering van het filmen van de getuigenis wil opnemen. 2.2.3 Extra werkgroep symposium: opmaak en invulling draaiboek Er werd een extra werkgroep opgericht specifiek om het symposium praktisch voor te bereiden. Hiervoor werken we met een draaiboek. 2.2.4 Werkgroep dementie bekijkt vraag naar patiëntenfolder Op vraag van de stuurgroep bekijkt werkgroep dementie de noodzaak naar een folder om bij patiënt te laten. De werkgroep stelt voor om een bestaande folder van Federatie palliatieve zorg Vlaanderen te gebruiken en richtlijnen op te maken voor het gebruik van die folder. Voortgangsproces - Sterktes en werkpunten: + + - flexibel omgaan met doelstellingen en afstemmen van de actiepunten in functie van haalbaarheid veel interesse en medewerking vanuit verschillende disciplines/zorgsettings onderschatten van de tijdsinvestering van de projectcoördinator 2.3 Ethische vragen Gezien het project zich eerder situeert op beleidsniveau dan op concreet patiëntniveau, kwamen er weinig ethische vragen aan bod. Momenteel denkt de werkgroep sensibilisatie na over het verfilmen van de getuigenis. Ze moeten afwegen of echte of (na)gespeelde ervaringen aan bod kunnen komen. 6 3 Toekomst 3.1 Ontwikkelingen voor eigen project: concrete verspreiding van materiaal (oa via lokale werking van het SEL) en sensibilisatie van alle zorgverleners en huisartsen in het bijzonder - Continuering van de ontwikkelde documenten in reguliere werking van de partners Bij herdruk van documenten werkgroep dementie laten nalezen VZP en de bijhorende documenten agenderen op lokale werkingen van het SEL Bijscholingen op de huisartsenkringen in de regio Symposium voor alle zorgverleners uit de regio 30 september 2014 Ontwikkelen (vormings)pakket VZP (powerpoint en documenten) om op vraag te verspreiden 3.2 Sneeuwbaleffect en ontwikkelingen na(ast) het project - - Werkgroep Ziekenhuizen werd opgericht nav dit project Andere organisaties/netwerken agenderen VZP in eigen en externe vergaderingen Provincie West-Vlaanderen filmt en monteert de getuigenis… softwarepakketten voor huisartsen aanschrijven om de formulieren in het pakket op te nemen (een volledig bundel) – contacten met domus medica (werkgroep ICT) Voor het symposium wordt samengewerkt met scholen (opleiding eventmanager) Idee studenten (vb opleiding verpleegkundige, …) uitnodigen voor symposium Er is vraag naar een patiëntenfolder (iets om mee te geven met patiënt als teaser) – bestaand materiaal wordt nagezien ifv bruikbaarheid Vraag naar ondersteunend beeldmateriaal bij VZP-gesprekken – bestaand materiaal wordt nagezien ifv bruikbaarheid Sociale kaart personen met dementie: deze actie die initieel door de werkgroep dementie opgenomen werd, wordt verder opgevolgd door de werkgroep visualisatie binnen de overlegplatformen dementie in Midden West-Vlaanderen. Verspreiding (vormings)pakket VZP (powerpoint en documenten) in andere regio’s/provincies (na project) Mogelijkheid om VZP verder te bespreken op LOK’s van huisartsen. Nagaan of de opleiding VZP kan opgenomen worden door katho (VIVES)? Vragen van organisaties en regio’s rond info/spreker VZP Regio Zuid-West-Vlaanderen wordt betrokken via werkgroep ziekenhuizen en agendeert VZP op symposium in Kortrijk 7 4 Bijlagen 4.1 Bijgesteld actieplan Hieronder een overzicht van de doelen uit het actieplan, onderverdeeld in wat haalbaar lijkt (= min.) en wat minder haalbaar (= max.) lijkt in functie van budget en tijd. Werkgroep Doel met minimum aan middelen te bereiken (MIN) WG Sensibilisatie Steekkaarten VZP Powerpoint Symposium (alle middelen KBS) Patiëntenfolder/brochure Communicatietips, motivatietekst en sociale kaart drieluik Nazien VZP documenten ~ dementie 5 daagse opleiding WG Dementie WG Opleiding Doel waarvoor extra middelen nodig zijn (MAX) Getuigenis verfilming Nulmeting en effectmeting project Lijst opleiders WG Huisartsen WG Ziekenhuizen Bijscholingsavonden Bijscholingsavonden Knelpunten -Duur -Onderbouw en nut van meting? -Is ZC formulier reeds voldoende gekend? Beperkt aantal inschrijvingen in de thuiszorg – nog onduidelijk of opleiding kan doorgaan. Middelen: firma’s aanschrijven 4.2 Overzicht van de documenten in kader van het project Documenten Zorgcoderingsformulier Timing Reeds af Draaiboek woonzorgcentra Procedure VZP in de thuiszorg Reeds af Powerpoint voorstelling (pakket) Eind 2013 Getuigenis in beeld (filmpje) Drieluik Voorjaar 2014 Eind 2013 Reeds af Verspreiding Bijscholing huisartsen + symposium VZP + Lokale werking SEL (LAS/TZP) + op vraag (via website) op vraag (via website) Continuering De Mantel Bijscholing huisartsen + symposium VZP + Lokale werking SEL (LAS/TZP) + op vraag (via website) Enkel digitaal via bijscholing huisartsen + symposium VZP + Lokale werking SEL (LAS/TZP) + op vraag (via website) Symposium VZP + via powerpointpakket SEL Bijscholing huisartsen + symposium VZP + Lokale werking SEL (LAS/TZP) + op vraag (via website) Alle documenten via www.selwvl.be/mwv/themas_en_projecten.aspx of www.pzwvl.be/netwerken/de_mantel/informatie De Mantel SEL SEL
© Copyright 2024 ExpyDoc
